• LEZEN •
GRAPHIC NOVELS IN DE KLAS
I L L U S T R AT I E
MAWIL
20
Uit Kinderland
Trump haalt zijn neus op VERHALENDE MEDIA – Lang niet alle tieners zijn makkelijk
Tu s s e n s t a p
aan het lezen te krijgen. Gelukkig zijn er allerlei verhalen-
Dat in een graphic novel woord en beeld elkaar versterken,
de media die een brugfunctie kunnen vervullen. Graphic
heeft als voordeel dat verhaalaspecten visueel inzichtelijker
novels bijvoorbeeld, die de unieke eigenschap hebben woord
worden. ‘Zo kun je een graphic novel bijvoorbeeld goed ge-
en beeld samen een verhaal te laten vertellen.
bruiken als opstap naar verhaalanalyse,’ legt Bombeke uit.
DOOR ANNEMARIE TERHELL
‘Vertelperspectief, ruimte, tijd en spanningsopbouw worden geregeld visueel onderstreept. Soms hebben flashbacks en
Het zal oplettende krantenlezers niet zijn ontgaan: Strip-
flashforwards afwijkende kleuren, soms wordt op specifieke
maker des Vaderlands Margreet de Heer heeft een missie, ze
momenten een andere omranding of een ander kleurenpalet
strijdt voor meer graphic novels op school. Afgelopen najaar
ingezet. Die techniek kennen leerlingen heel goed van tele-
lanceerde zij Graphic novels voor de leeslijst, een brochure
visieseries en films. Zo kan de graphic novel een tussenstap
met 55 Nederlandse en Vlaamse literaire strips die een plekje
zijn tussen beelden waarmee leerlingen vertrouwd zijn en
verdienen in het literatuuronderwijs. Op deze lijst, die zij
romans – een medium dat minder vaak spontaan in de vrije
samen met Bas Schuddeboom en Willard Mans samenstelde,
tijd wordt gekozen.’
staan graphic novels die veelal na de millenniumwisseling zijn verschenen. ‘We hebben titels gekozen waarmee we
Va l k u i l
docenten Nederlands handvatten willen bieden om ze in de
Er is wel een valkuil. Vaak worden graphic novels ingezet
klas te behandelen,’ schrijft Margeet de Heer.
om leesplezier te versterken, maar het is een hardnekkig misverstand dat ze direct bij leerlingen in de smaak vallen,
Goede naam
benadrukt Bombeke. ‘Docenten denken vaak: als we een
Een terechte lobby, want in Nederland is de graphic novel nog
graphic novel inzetten, dan gaan leerlingen automatisch
niet echt ingeburgerd. In Vlaanderen ligt dat anders. ‘Het medi-
lezen. Dat kan tegenvallen. Een graphic novel begrijpen heeft
um heeft een goede naam hier. De graphic novel is in alle
evengoed begeleiding nodig als een roman lezen en analyse-
sectoren van het onderwijs vertegenwoordigd,’ weet Gino
ren. Ik adviseer altijd: geef leerlingen een concreet doel om
Bombeke, vakbegeleider Nederlands voor Katholiek Onderwijs
mee aan de slag te gaan. Informeer ze over het thema, geef
Vlaanderen en werkzaam als lerarenopleider bij de Katholieke
ze voorkennis en waar nodig een historisch, cultureel of
Universiteit Leuven. ‘Veel docenten zien dat er titels voorhan-
maatschappelijk kader. Vertel dat ze kunnen letten op stijl-
den zijn die qua verhaal- en spanningsopbouw evenveel te
elementen of beeldspraak. Sta ook stil bij voor het medium
bieden hebben als een traditionele roman. Vlaamse handboe-
specifieke conventies en kenmerken, zo krijgen leerlingen
ken voor het taalonderwijs maken daar graag gebruik van.
inzicht. Anders geef je misschien impliciet de boodschap
Als wij vormingen of bijeenkomsten rond graphic novels organi-
dat dit medium maar een middel is om tot ‘‘echte’’ literatuur
seren, kunnen die altijd op een brede belangstelling rekenen.’
te komen.’ •••