• LEZEN •

GRAPHIC NOVELS IN DE KLAS

I L L U S T R AT I E

MAWIL

20

Uit Kinderland

Trump haalt zijn neus op VERHALENDE MEDIA – Lang niet alle tieners zijn makkelijk

Tu s s e n s t a p

aan het lezen te krijgen. Gelukkig zijn er allerlei verhalen-

Dat in een graphic novel woord en beeld elkaar versterken,

de media die een brugfunctie kunnen vervullen. Graphic

heeft als voordeel dat verhaalaspecten visueel inzichtelijker

novels bijvoorbeeld, die de unieke eigenschap hebben woord

worden. ‘Zo kun je een graphic novel bijvoorbeeld goed ge-

en beeld samen een verhaal te laten vertellen.

bruiken als opstap naar verhaalanalyse,’ legt Bombeke uit.

DOOR ANNEMARIE TERHELL

‘Vertelperspectief, ruimte, tijd en spanningsopbouw worden geregeld visueel onderstreept. Soms hebben flashbacks en

Het zal oplettende krantenlezers niet zijn ontgaan: Strip-

flashforwards afwijkende kleuren, soms wordt op specifieke

maker des Vaderlands Margreet de Heer heeft een missie, ze

momenten een andere omranding of een ander kleurenpalet

strijdt voor meer graphic novels op school. Afgelopen najaar

ingezet. Die techniek kennen leerlingen heel goed van tele-

lanceerde zij Graphic novels voor de leeslijst, een brochure

visieseries en films. Zo kan de graphic novel een tussenstap

met 55 Nederlandse en Vlaamse literaire strips die een plekje

zijn tussen beelden waarmee leerlingen vertrouwd zijn en

verdienen in het literatuuronderwijs. Op deze lijst, die zij

romans – een medium dat minder vaak spontaan in de vrije

samen met Bas Schuddeboom en Willard Mans samenstelde,

tijd wordt gekozen.’

staan graphic novels die veelal na de millenniumwisseling zijn verschenen. ‘We hebben titels gekozen waarmee we

Va l k u i l

docenten Nederlands handvatten willen bieden om ze in de

Er is wel een valkuil. Vaak worden graphic novels ingezet

klas te behandelen,’ schrijft Margeet de Heer.

om leesplezier te versterken, maar het is een hardnekkig misverstand dat ze direct bij leerlingen in de smaak vallen,

Goede naam

benadrukt Bombeke. ‘Docenten denken vaak: als we een

Een terechte lobby, want in Nederland is de graphic novel nog

graphic novel inzetten, dan gaan leerlingen automatisch

niet echt ingeburgerd. In Vlaanderen ligt dat anders. ‘Het medi-

lezen. Dat kan tegenvallen. Een graphic novel begrijpen heeft

um heeft een goede naam hier. De graphic novel is in alle

evengoed begeleiding nodig als een roman lezen en analyse-

sectoren van het onderwijs vertegenwoordigd,’ weet Gino

ren. Ik adviseer altijd: geef leerlingen een concreet doel om

Bombeke, vakbegeleider Nederlands voor Katholiek Onderwijs

mee aan de slag te gaan. Informeer ze over het thema, geef

Vlaanderen en werkzaam als lerarenopleider bij de Katholieke

ze voorkennis en waar nodig een historisch, cultureel of

Universiteit Leuven. ‘Veel docenten zien dat er titels voorhan-

maatschappelijk kader. Vertel dat ze kunnen letten op stijl-

den zijn die qua verhaal- en spanningsopbouw evenveel te

elementen of beeldspraak. Sta ook stil bij voor het medium

bieden hebben als een traditionele roman. Vlaamse handboe-

specifieke conventies en kenmerken, zo krijgen leerlingen

ken voor het taalonderwijs maken daar graag gebruik van.

inzicht. Anders geef je misschien impliciet de boodschap

Als wij vormingen of bijeenkomsten rond graphic novels organi-

dat dit medium maar een middel is om tot ‘‘echte’’ literatuur

seren, kunnen die altijd op een brede belangstelling rekenen.’

te komen.’ •••