Saddam de Geweld(dad)ige door Kim Smit
De superkanonaffaire, het dreigement met chemische wapens aan het adres van Israël, de harde opstelling in de OPEC, er gaat geen week voorbij of Saddam Hoessein doet de wereld sidderen met zijn bizarre uitlatingen. De charismatische president ziet zichzelf graag de rol toebedeeld van nieuwe leider van de Arabische wereld. Wie is deze gevaarlijke man die tornt aan het toch al zo fragiele machtsevenwicht in het Midden-Oosten?
Deuitspraak die de Amerikaanse schout bij nacht Alfred Thayer Mahan ( 1840- 1914) in 1902 deed , volgens welke "de Mediterannee zal toebehoren aan éé n enkele meeste r, za l vallen onder de hege· manie van één enkele domineren-
de mogendhe id die haar voorde len als tentake ls in alle richtinge n zal uits trekken 6f hel toneel van ee n
permanent contl ict 7..3 1 zijn" wint met de dag aan actualiteit. Lange tijd twijfe lde ni emand eraan dat het Nabije en het Midden·Oosten hel tonee l zouden blijven van een eeuwigdurende strijd . Immers. hel Israëlisc h-A rabi sche connict lijkt niet meer dan een logisch vervolg te zijn op de hi sto ri sche confli cten tu ssen Grieken en Perzen, tu ssen Rome en Canhago, tu ssen christendom en islam, tussen Napoleon tisch Frankrijk en Groot-Brittannië, tusse n democratieën en
asmogendheden .
Verbale terreur Toch is e r ee n man die meer geloof hecht aan de mogelijkheid dat één enkel e mogendheid zich de alleenheerschappij in dit gebied za l toeëigenen. Deze man heet Saddam Hoessei n. De Arabische machthe bber. di e Irak volkomen beheerst door het vereni gen van de functies van staatshoofd. eerste mini ster, voorzitter van de Revolutionaire Commando Raad. secretari s-generaal van de Ba'ath· partij en opperbevelhebber van het leger in één persoon. met ambities die niet all een Israë l angst aanjagen.
Z ijn uitspraken van de afge lopen maanden spreken voor zich. Farzad Bazon , een journal ist van Iraanse geboorte in di enst van de Britse Obs.rver, liet hij op 15 maart in het openbaar ophangen onder verdenking van spio nage voor zowe l Iran als Israël. De diplomati eke re l die hi eruit voort· vloe ide bluste hij met o lie door zijn bondgenoten Egypte, Noord· Jemen en Jordani ë -met welke drie landen Irak de Arabische Coöperatie Raad vonnt- de op Irak geric hte lastercampagne vanuit Londen te laten heke len. hetgee n ze lfs de als gemati gd en anglofiel bekend staande koning Hoesse in van Jo rdanië zonder teru ghoudendhe id deed. Op 27 april o ntde kten Britse e n Amerikaanse ve iligheidsagenten een Iraakse poging to t het smokkelen van e lektroni sc he o nt stek ingsmechani smen die geb ruikt kunnen worden in atoom wapens. De poging mi slukte. Saddam Hoessein beperkte zich tot de in kleine kring ge uite constatering dat de Engelsen nog niet eens in staat waren een ge loofwaardi ge lastercampagne op to uw te zetten. Op 2 mei verk laarde hij dat hij er niet voor terug zou deinzen "de helft van Israë l met behulp van g ifgas en chemi sche wapens van de aardbodem te doen ve rdwij nen". Een realisti sc he bedreiging, aangezien hij er eve nmin voor terugsc hrok gifgas e n chemi sc he wapens te gebruiken in de strijd tegen Iran en tege n de voor zelfbe-
sc hikking vechtende Koerd ische bevolking in Irak. Dit dreigement was des te meer macaber door he t fe it dat het Duitse bedrijven zij n die het Irak mogelijk maken de Israë li's met de gasdood uitte roeien. Half juli beschuldigde Hoessein ze lfs Irak 's trou we bondgenoot Koewei t ervan samen met de Vereni gde Arabische Em iraten Irak te benadelen door o li e op de we re ldmarkt te dumpen. waardoor de ol ieprijs zou zij n gedaa ld en de Iraakse o lie-export drastisch zou zijn afgenomen. Op zij n beurt betichtte Koewei t Irak van ol iediefstal. De bemiddeling van sec retari s-generaa l van de Arabi sche Liga, Chedli Klibi. moes t eraan te pas ko me n.
Kim Smi! is studente aan het Jnstitul des Sciences Po/itiques in pari;s,
Scrupuleuze boerenzoon Wie is deze man die zich alles lijkt te kunnen veroorloven? Saddam Hoessei n, boerenzoon uit Tikrit. een dorpje ten noorden van Bagdad. werd geboren in roerige tij den. Irak, dat aan het Ottomaanse Rijk had toebehoord. we rd na de Eerste Were ldoorlog bestuurd onder Brits mandaat en verwierf pas in 1932 de total e onafhank e· lijkhe id. Om de Arabieren tijdens de oorlog tege n de met de Duitsers geallieerde Turken op te zetten werd aan de cllerifvan Mekk a beloofd dat zij n dynastie zou heersen over de gehele Arabi sche we reld. De geheime Sykes-Picotakkoorden (19 16) waren echter van ge hee l andere stre kking: opnieuw zouden de ko lonial e mogendheden Frankrijk en Groot· Brittanni ë een stukje van de wereld (ver)delen zonde r reke ning te houde n met etnische en intern nationalisti sche belangen. Feisal. zoon van de cherif, werd verdreven uit Syrië en beklom de troon in Irak. Z ijn broer Abdullah, aan wie de troon te Bagdad toekwam. werd koning van Jordani ë (zjjn kl ein zoon is de huidi ge ko ning
7