creatieve werkplaats esdoornstraat 3-3a 8021 wb zwolle info@creatievecorperatiezwolle.nl
Cultuurwerkplaats R10 Rieteweg 10 8041 AK Zwolle info@r10.nl
De muzerie goudsteeg 19 8011 pp zwolle info@muzerie.nl
galerie het langhuis goudsteeg 8 8011 pp zwolle info@langhuis.nl
Culturele Broedplaats DOAS mimosastraat 1 8013 sb zwolle info@doas.nl
Het palet rhijnvis feithlaan 54 8021 am zwolle secretariaat@hetpaletzwolle.nl buro ruis burgemeester drijbersingel 7 8021 da zwolle info@hedon-zwolle.nl
zap postbus 1187 8001 bd zwolle info@stichtingzap.nl
bzk maaslaan 21 8033 DR zwolle info@bzkzwolle.nl hedon podium voor popcultuur burgemeester drijbersingel 7 8021 da zwolle info@hedon-zwolle.nl
kunstuitleen zwolle voorstraat 31 8011 MK zwolle welkom@kunstuitleenzwolle.nl
colofon 16 februari t/m 5 mei
STATE OF THE ARTS ZWOLLE 2014
Uitgave: Stedelijk Museum Zwolle Tekst: Adriaan de Regt Linda Barendse Aranka Wijnbeek Deelnemers SAZ Fotografie: Eva Postuma Martien Hovestad Deelnemers SAZ CoĂśrdinatie: Aranka Wijnbeek Vormgeving: Toon Somnaikubun Jasmijn Voestermans Bas Abelmann Redactie: Herma de Beer, Opschrift Druk: Zalsman
oplage: 3.000 ex.
Deze glossy werd uitgegeven bij de expositie State of the Arts Zwolle 2014, gehouden in het Stedelijk Museum Zwolle 16 februari t/m 5 mei 2014 Š 2014 Stedelijk Museum Zwolle
Rana Berends Nelle Boer Willemieke van den Brink Nicoline Buys Fabriek Fanatiek Karin Gerfen Joyce Gruben Ineke van Harten Henk Heideveld Yoko Heiligers Lysanne van den Hoeven Jason Koelewijn Tjallie Kooistra Loek Koopmans Mirthe Langelaan Landstede Fashion & Styling Nina Maissouradze Alex van der Meer Lotte Meijer Kirsten Offringa Luc Onderbeke Marit Otto Veronique Schrama Hind Souri Harmen van der Tuin Sanne van der Velde Dieke Venema Ron Wanders Miriam van Weeghel Kees Westervelt Marleen Wienk Anneke Wilbrink Steef Wildenbeest State of the Arts Zwolle 1914? Jugendstil en Annet van der Kamp
Voordat de economische crisis uitbrak had iedere gemeente, die er een beetje toe deed, de mond vol van ‘de creatieve klasse en de creatieve stad’ naar aanleiding van het boek van Richard Florida The rise of the creative class. Producerende kunstenaars en creatieven waren belangrijk voor de ontwikkeling van de stad. Florida rekende een breed scala aan beroepsgroepen tot de creatieven. Ook bankdirecteuren hoorden er volgens hem bij. Dat blijkt overigens behoorlijk voorspellend te zijn geweest gezien de creatieve manieren waarop geld aan de samenleving werd onttrokken met o.a. malafide bankproducten als woekerpolissen. Nu de crisis, die grotendeels door de banken is veroorzaakt, aan het afnemen is, lijkt het alsof alleen de creatieven die geen producerend kunstenaar zijn als belangrijk worden gezien. Op de voorzieningen voor de producerende kunst is behoorlijk bezuinigd. In onze zoektocht naar wie er anno 2014 toe doet in de kunstproductie van Zwolle, is van afnemende aantallen producerende kunstenaars nog niets te merken. In vergelijking met 2011, toen we de eerste State of the Arts organiseerden, zien we geen enkele kunstenaar uit die tentoonstelling terug in State of the Arts Zwolle 2014.
We zien allemaal nieuwe mensen terwijl de vorige lichting ook nog volop produceert en van zich laat horen. De tentoonstelling is opgezet met een vertegenwoordiging uit de gevestigde kunstenaars, jongere kunstenaars en de recent afgestudeerden aan ArtEZ. Met andere woorden, Zwolle is een creatieve stad alleen al gemeten naar het aantal actieve producerende kunstenaars. Of dit zo blijft weten we niet. Misschien wordt er over honderd jaar met verbazing teruggekeken naar deze tijd met zijn grote aantallen kunstenaars en worden bijvoorbeeld alleen nog museumdirecteuren als creatief aangemerkt om maar eens een dwaze zijstraat te nemen. Als we honderd jaar terug kijken naar begin twintigste eeuw valt op dat er wat documentatie betreft over de producerende kunstenaars in Zwolle redelijk veel te vinden is. In de bouwkunst waren het niet de topontwerpers zoals Cuypers, Berlage en Oud of van Doesburg. Maar G.G. Post een Zwolse Jugendstil architect wist in zijn talrijke gerealiseerde ontwerpen een hoge kwaliteit te halen. Een ander opvallende kunstenaar was Gerrit Dijsselhof met schilderijen die gestileerde onderwaterlevens weergeven. In de historische tegenhanger van State of the Arts 2014 is een aardig beeld geschetst van een periode waarin veel huizen gebouwd werden met rijk gedecoreerde interieurs. Vooral in de toegepaste kunst verdienden veel kunstenaars hun brood.
In State of the Arts 2014 is de diversiteit aan uitingsvormen, evenals in 2011, groot. Schilderijen, tekeningen, grafiek, 3D textiel, installaties, illustraties, sculpturen, objecten, grafic novels, video, schoenontwerp, interieurontwerp, mode en 3D beelden, zijn aanwezig in deze presentatie. Voor een overzicht aan mogelijkheden in de kunst alleen al is dit een aardige tentoonstelling. Ook zijn in deze tentoonstelling veel winnaars aanwezig van prestigieuze prijzen, Rana Berends met de Buning Brongers-Prijs 1998, Anneke Wilbrink met de prijs van de Koninklijke Subsidie 2006, Steef Wildenbeest met de Fiep Westendorp stimuleringsprijs 2013 en Willemieke van den Brink Academieprijs 2013. Bij de tentoonstelling is iedere kunstenaar gevraagd een activiteit te ontwikkelen. De activiteiten vinden plaats in het museum op de zondagmiddagen gedurende de tenstoonstellingsperiode. Evenals de kunstwerken zijn de activiteiten zeer verschillend van aard. Van complotten tot bewegingstheater, van workshops tot Prentje Momentje, van lezingen tot poppenvoorstellingen en van demonstraties tot modeshows. Daarbij worden in samenwerking met Bruis en popcentrum Hedon concerten van Zwolse singer/songwriters in het museum georganiseerd en is er een speciaal schoolproject met Landstede.
State of the Arts Zwolle 2014 is een tentoonstelling waar u meerdere keren naar toe gaat om met kunstenaars te praten, over hun werk te horen en vooral om te ontdekken dat u elke keer iets anders opmerkt in de kunstwerken naarmate u ze vaker ziet, erover nadenkt en erover praat. Laten we hopen dat de producerende kunst de stad en het museum levend houdt en ons stimuleert zaken niet als vanzelfsprekend of als eendimensionaal op te vatten. Kunst als verbinder met de ander in al haar/zijn nuances. Kunst als sociaal medium. Tijd voor een nieuw boek: The rise of the social class en dat eens niet in de wat beperkte economische zienswijze waarin we gewend zijn geraakt alles te waarderen. Aan de andere kant moet de kunstenaar ook eten, dus zijn de werken van de deelnemende kunstenaars te koop in de winkel van R10 in de Hoofdwacht bij de Grote Kerk. Zonder kunstenaars geen kunst ten slotte. State of the Arts Zwolle 2014. Adriaan de Regt directeur Stedelijk Museum Zwolle
foto: Martien Hovestad (marhov-pictures.nl)
Rana Berends Klein maar fijn www.ranaberends.nl
CV EXPOSITIES 2013 Tien over groen, Staatsbosbeheer Nunspeet, groeps-expositie (g) 2011 Portretten van Landschap Overijssel, Historisch Centrum Overijssel solo-expositie (s) Kinderportretten, Bibliotheek Zwolle 2010 Poëzien, Stedelijk Museum Zwolle (g) Mrs. Globe Netherlands 2010, Mediapark Hilversum (g) PUBLICATIES 2013 Glossy magazine ter ere van het 25 jarig bestaan van de BZK 2011 6 schilderijen in Historisch Tijdschrift Overijssel Mijn Stad Mijn Dorp 2010 Mrs. Globe Netherlands 2010, glossy magazine, 2 portretten. Poëzien, catalogus bij gelijknamige tentoonstelling
Mijn werk is een hedendaagse representant van een eeuwenoude traditie in de schilderkunst: het portretminiatuur. De miniaturen dienden in het verleden als herinnering aan geliefden, familieleden of overledenen. Ik zet de traditie in de 21e eeuw voort. In 2004 vroeg Saskia Zwiers, vriendin en collega-kunstenaar, mij haar portret te schilderen op een rond doek met een doorsnede van 7,5 cm. Zo heb ik het genre ontdekt. In de jaren erna heb ik tientallen, zoals ik ze zelf noem, miniportretten geschilderd. Mijn handschrift is helder in kleurgebruik en compositie. De frisheid ervan zorgt voor een hedendaagse uitstraling.
Saskia Zwiers, 2004, ø 7,5cm
Jesper, 2013, ø 12cm
PROJECTEN & OPDRACHTEN 2011 Portretten van Landschap Overijssel, serie portretten in opdracht van het Historisch Tijdschrift Overijssel Mijn Stad Mijn Dorp Inger, 2013, ø 12cm
PRIJZEN 1998 Buning Brongers Prijs 1996 Buning Brongersprijs, nominatie
6
Veerle, 2013, ø 10cm
Berber, 2013, ø 10cm
Nelle Boer www.nelleboer.nl
CV EXPOSITIES 2013 De Observant, Amersfoort, solo Galerie Lokaal4, Amersfoort, solo Galerie Focus op Kunst, Zwolle, groep 2011 Galerie Lokaal4, Amersfoort, solo 2010 Kunstkelder Rozhanitsa, Kampen, solo 2009 De Oude Watertoren, Zwolle, groep Galerie Lokaal4, Amersfoort, solo 2008 ’t Vliegerhuys, Zwolle, groep
als kunstenaar lieg ik, verder ben ik redelijk eerlijk. Als afgestudeerd beeldend kunstenaar heeft Nelle Boer (1982) een bachelorgraad in professioneel liegen (BFA). Zijn voornaamste artistieke uitgangspunt is een bijdrage te leveren aan de vervalsing van de kunstgeschiedenis. Nelle Boer maakt tentoonstellingen over historische figuren die hij zelf verzint en die hun verhaal door middel van hun beeldend werk tot uiting brengen. Zo was hij Conrad Boy (1939-1970), de eerste New Figurative Painter. Ook was hij alle vijf leden van de kunstbeweging Ultrapopart (1950-1960) en Christian Brod (1917-2012), een Duitse kunstenaar in oorlogstijd.
Pair
Ultrapopart
Auf dem Weg nach Osten
Willemieke van den Brink tot de kern
www.willemiekevandenbrink.nl
CV EXPOSITIES 2013 Winnaar Academieprijs ArtEZ, Zwolle 2013 Freelance grafisch ontwerper 2012 Stage Maestro, Amsterdam 2011 Minor Tentoonstellingsontwerp onder begeleiding van Jan van Toorn, Zwolle 2010 Bachelor Graphic Design 2009 Propedeuse ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, Arnhem
In mijn werk laat ik zien hoe een mens zichzelf blootgeeft aan een ander. Zowel in de fysieke als in de digitale wereld construeren wij zorgvuldig verschillende lagen om ons heen. Hoe zien de lagen eruit en wat zegt dat over onze identiteit? Ik onderscheid zes zones beginnend bij de publieke ruimte en eindigend bij de intieme ruimte van een mens.
Daarnaast heb ik voor elk van de persoon drie interactieve lagen ontworpen. Door de afbeeldingen in te scannen met Layar, wordt een video zichtbaar. De toeschouwer kan zo nog levendiger kennismaken. ‘Het leven bestaat niet alleen uit de feestjes en leuke dingen die wij op Facebook plaatsen. Ik wil graag echte mensen laten zien, in hun eigen interieur en met hun persoonlijke verhaal.’
Om de zones inzichtelijk te maken heb ik de identiteit van drie personen van verschillende generaties laag voor laag in beeld gebracht in een boek. In elke laag wordt meer informatie gedeeld, maar met het steeds dichterbij komen wordt de informatie specifieker, net als bij een vriendschap, zal men moeite moeten doen om de informatie tot zich te nemen.
Fragment boek
Eindexamenexpositie 2013
8
www.nicolinebuys.com
CV EXPOSITIES 2013 Duo-expositie, 19 het atelier 013 Atelier route Almelo 2012 Biennale Bathmen Expositie Showroom Spinlight Rijssen Deventer Kunstenlab, expositie in de portiersloge
Nicoline Buys Kunst hoeft niet hoogdravend te zijn Ik maak tekeningen, installaties en objecten. In mijn werk zijn patronen en herhalingen te zien, het karakter is veelal abstract met een organisch stramien. Aanleiding voor mijn werk zijn de indrukken die ik opdoe in mijn directe omgeving en in de natuur. Om grip te krijgen op de wereld om mij heen maak ik tekeningen. De handgemaakte werken zijn zowel rusteloos als rustgevend van karakter. De tekeningen zijn op te vatten als verkenningen en vertalingen van mijn waarnemingen en van mijn beleving daarvan.
Zo is mijn laatste werk gebaseerd op een rit langs een graanveld. De zon scheen en de wind woei zachtjes over het veld. In het grote, goudgele veld met graan, werden subtiele patronen zichtbaar door de beweging van de wind. Deze waarneming heb ik vertaald naar een in hout uitgebrand patroon dat de dynamiek van de wind in het graanveld laat zien. Ik heb de beleving vertaald naar een beeld dat zowel een landschappelijk motief laat zien als de interne structuur van een cel. Het werk toont hoe het kleine zichtbaar is in het grote en andersom. Ook toont het de verbondenheid van de mens met zijn omgeving.
www.fabriekfanatiek.nl
CV 2010 “Focus op Kunst”, GGD IJsselland, Zwolle Boekhandel Waanders, Zwolle ‘KunstmomentDiepenheim’, Diepenheim ‘Galerie in Beeld’, Zwolle 2009 Galerie ‘De Groninger Kroon’, Finsterwolde Galerie ‘Duine-Rhee’, Giethoorn 2008 Galerie ‘Pictura’, Groningen Nominatie TextielPlus, Zwart-Wit / Contrast en Nuance, Utrecht 2007 diverse Ventes aux enchères, Parijs St. Jansdal Ziekenhuis, Harderwijk Galerie ‘De Groninger Kroon’, Finsterwolde 2006 Kantoor Grontmij, Haren Galerie « Art du Nord», Groningen
Fabriek Fanatiek communiceren door illustreren FABRIEKFANATIEK is het samenwerkingsverband van Anouk Ankone en Melle Mijnhardt. FABRIEKFANATIEK gaat met laagdrempelige en interactieve projecten energiek op zoek naar contact met de samenleving. Met ironie, scherpte en humor snijden Anouk en Melle hedendaagse thema’s aan.
Naast de fabrieksprojecten ontwerpt het duo ook in opdracht. Speels combineren zij hun ontwerpen en concepten met prikkelend beeld. Zij benaderen producten als een alomvattend geheel. De stijl van FABRIEKFANATIEK kenmerkt zich door rauwe vormgeving waarin de hand van de maker te zien is.
Arbeid Adelt
10
Karin Gerfen een bouwer, een denker en vooral verbinder... www.karingerfen.nl
CV 2013 ‘De hangende stad’ ism DansstormOost en JP de Bondt, Zwolle, Doetinchem en Arnhem 2012 ‘Kunstmoment’ Diepenheim festival ‘Into the great wide open’, Vlieland Werkperiode 1 maand Artist in Residence, Obras Portugal Festival ‘FestiFarm’ Ellersthear Festival ‘PedroPicoPop’, Raalte 7 installaties muziektheater ‘das Leben in der Tasche’, olv Anja Schone en T. Topp, Duisburg Duitsland 2011 Werkperiode 1 maand Artist in Residence, Obras Portugal Lettele kunstfietsroute Okkenbroek, Kunstenlab Deventer 2010 Beeldende dans voorstelling ism DansstormOost en JP de Bondt ‘VEERkracht’, Zwolle en Arnhem Wesepe, kunstfietsroute Okkenbroek festival HERZRASEN Moers Duitsland muziektheatervoorstelling ‘SCHIFFREE’, Duisberg Ruhrort Duitsland 2009 Grachtenfestival Zwolle ‘Schikgodinnen’ ism met DansstormOost @Theater Avenue Sonsbeekpark Arnhem
11
Als beeldend kunstenaar maak ik ruimtelijke installaties op locatie. Je zou mijn werk kunnen omschrijven als ‘ruimtelijke draadtekeningen’. Ik gebruik ‘draad’ als verbindingsmateriaal en beschouw het geheel als een driedimensionale tekening. Ik heb daarbij een fascinatie voor structuren ontwikkeld en laat me inspireren door bijzondere details uit mijn omgeving; dopjes, knoopjes, labels, gebruiksvoorwerpen, papier, stoffen en natuurlijke materialen. Ik verzamel ze en maak nieuwe samenstellingen. Ik ga op zoek naar het oorspronkelijke gebruik van het materiaal of voorwerp, naar de betekenis ervan en de verhalen er omheen. De nieuwe context probeer ik samen te laten smelten in een draadinstallatie. Ik geef ‘ziel’ aan een ruimte.
Vrije Val
Ik werk graag samen met andere kunstdisciplines, bijvoorbeeld aan een kunstproductie of een locatievoorstelling. Ook toegepaste opdrachten die in het verlengde van een ‘tijdelijke wereld’ liggen zijn onderdeel van mijn beroepspraktijk. ‘beeldend kunstenaar, beeldend docent, kunstenaarcoach en projectleider in kunsteducatie...’
Greenroom