romira Vejvodę przez czeskiego kompozytora i kapelmistrza z miasteczka Zbrasław (obecnie dzielnica Pragi) jako Modrzańska polka. Po jej prawykonaniu w Sokolovni − siedzibie zbrasławskiej organizacji sokolskiej, w niedługim czasie grały ją już wszystkie orkiestry w okolicach Pragi. W 1934 roku prawa wydawnicze tej polki kupiła praska firma Jana Hoffmanna. W tym samym roku Václav Zeman napisał do niej tekst Skoda lasky (szkoda miłości), a następnie utworzono do niej teksty w wielu językowych wersjach. Utwór zrobił zawrotną karierę na całym świecie, a szczególnie podobał się hitlerowcom i był stałym przebojem oddziałów SS i gestapowców. Podczas wojny występowały w Semipałatyńsku (mówiono „na tyłach frontu”) orkiestry jazzowe, ewakuowane z Odessy, Kijowa, Moskwy i innych miast objętych wojną. Najczęściej przez nie graną melodią była, mało znana wówczas w Związku Sowieckim Rosamunde, z odrazą przyjmowana przez Polaków, którzy wiedzieli, że jest szlagierem niemieckiego okupanta, z czego miejscowa ludność nie zdawała sobie sprawy. Jak na ironię była lansowana i grywana przez orkiestry żydowskie. Okazało się, że ta sama melodia stała się niezależnie i przypadkowo szlagierem po obu stronach frontu tej najbardziej okrutnej i krwawej wojny w historii świata. Na zakończenie tego rozdziału wspomnę, że w 2000 roku byłem w Charkowie pociągiem rządowym z Rodziną Katyńską na otwarciu i poświęceniu cmentarza wojennego polskich oficerów – ofiar Zbrodni Katyńskiej. Burmistrz tego miasta obdarował na odjezdnym każdego uczestnika bochenkiem ciemnego ukraińskiego chleba, co było dla nas miłym, wzruszającym gestem, a ukraińska orkiestra wojskowa zagrała nam marsza Praszczanije Słowianki, marsza, którego prawdziwy rodowód w byłym ZSRR nie był znany (bo pochodził z czasów carskich), ale był od dawna w repertuarze jego orkiestr wojskowych. Usłyszałem komentarz Polaków współpasażerów naszego pociągu: Jak to miło, że żegnają nas melodią naszej polskiej partyzanckiej pieśni. Tylko skąd oni ją znają?
108