Kazimiera Kuzborska Pani Wyrocznia kontroluje Czas Debiut poetycki Stycznia to tomik Kontury (1966). Tę datę przyjęliśmy jako początek kariery poetyckiej, rozpoczynającej obchody Złotego Jubileuszu, mimo iż wcześniej publikował wiersze w pismach literackich. Natomiast pierwszy napisany tom wierszy to Lustro-sofista, wydany jako drugi (1969). Był − z pewnością − dużym wydarzeniem w świecie poezji, sztuki wyjątkowej, muzy doskonałej acz kapryśnej i nie zawsze wiernej. Poezja Janusza Stycznia uznawana jest rzez wielu krytyków za je yną świa omą kontynuację rogramu surrealistycznego w ogóle, a jego oetycka taktyka – z aniem niektórych ba aczy literatury – wskazuje na chęć poety do stworzenia nadrealistycznego ogniwa poezji polskiej 8. Skrajna i swoista meto a twórcza Stycznia ujawnia się mię zy innymi w niezwykłym świecie rze stawionym, który jest kom ilacją rze miotów, fenomenów, rocesów, z arzeń i i ei. Świat ten tworzy la wierszy Stycznia aurę ziwnych słów, owtarzających się z obsesyjną konsekwencją ojęć, które reten ują o miana symboli, za ożyczonych w użym sto niu z mo ernistycznej „rekwizytorni”9. Nagroda Literacka Czterech Kolumn przyznawana jest poszukiwaczom i odkrywcom, czyli tym, którzy ( arafrazując Blaise’a Cen rarsa) mają o wagę iść aż o końca horyzontu − za zieła oetyckie i prozatorskie (narracyjne i eseistyczne), na isane w języku olskim, tj. za konkretne książki lub za całokształt twórczości10. Janusz powiedział mi przed laty, że od młodości pragnął być poetą. Wyraził kiedyś życzenie: Mogę być bie ny, ale chcę być oetą. Życzenie spełniło się dokładnie. Poeta do dziś nie może pozwolić sobie na więcej niż dobra kawa, ulubiona lektura i fascynacja sportem. Poetą jest znakomitym. W tym kontekście otrzymana Nagroda Literacka Czterech Kolumn (s. 123) potwierdza, iż należy do tego wąskiego grona artystów, którzy mają o wagę iść aż o końca horyzontu. Zawsze był wierny swoim marzeniom, szedł aż po kres. Po kres poetyckiej metafory, po kres wyobraźni odbiorcy, po kres wierności sobie – contra spem spero. Kontury to zapowiedź nowych światów poetyckich, odkryć niezwykłych przeplotów jawy i snu, poszerzających granice wyobraźni, granice słowa poetyckiego, granice projekcji myśli, np. Poranek biały ptak okna przystanął przed łóżkiem szelest w twoich oczach jak ci się spało M. Baranowska: Surrealna wyobra nia i oezja. Warszawa 1984, s. 309. O. Stokłosa: Janusz Styczeń – Surrealistyczny poeta symbolu. 10 Poeta otrzymał Nagro ę Literacką Czterech Kolumn za twórczość poetycką (2008). Fundator: Stanisław Pasternak (1937), historyk sztuki, poeta, prozaik, lotnik; pasternak.art.pl. 8 9
Janusz Styczeń − Pani Wyrocznia
125