Deel 1 De historische context van Station Weert
De opkomst en ondergang van Weert Al meer dan drieduizend jaar geleden bevonden zich rondom het huidige Weert kleine agrarische nederzettingen. Dat de omgeving van Weert al zo lang bewoond is heeft te maken met de ligging op een dekzandrug te midden van moerasgebieden. Over de hogere delen liepen handelswegen van noord naar zuid en van oost naar west, die elkaar kruisten in Weert. Nadat Weert in 1414 Marktrechten verkreeg, groeide het dorp uit tot een welvarende handels- en vestingstad, omringd door grachten en wallen. De welvaart steunde vooral op het succes van het lakenambacht , met eigen lakenhallen in Antwerpen en Bergen op Zoom. De contouren van de stad, die in de loop der eeuwen vorm kregen, zijn door cartograaf Jacob van Deventer in 1565 in vastgelegd. Ondanks de ontmanteling van de vestingwerken in de tweede helft van de negentiende eeuw, is de historische structuur van de stad vandaag nog steeds herkenbaar in het stratenpatroon en straatnamen als de Langstraat, de Maasstraat en de Beekstraat. Een mistroostige samenloop van omstandigheden bracht de welvaart van Weert in de tweede helft van de zestiende eeuw tot een einde. Door de gevolgen van de Tachtigjarige
8
Oorlog zakte de bloeiende lakenhandel volledig in, waardoor de economische groei stagneerde. De stad lag te ver verwijderd van belangrijke handelsroutes om over te schakelen naar andere markten. Weert raakte in verval en is meer dan twee eeuwen lang in isolement geweest. Verbonden via water en spoor Met de aanleg van de Zuid-Willemsvaart tussen 1822 en 1825 kwam een belangrijke verbinding tot stand tussen Maastricht en ‘s-Hertogenbosch, waarmee Weert voor het eerst een directe ontstluiting kreeg. Verschillende andere grote waterwegen sloten op het kanaal aan, zoals de overige Kempische kanalen en het Noord-Brabantse Wilhelminakanaal. De industrie ontwikkelde zich langzaamaan en ook de textielhandel krabbelde voorzichtig weer op. Langs het kanaal verrezen lakenweverijen, kousen- en hoedenfabrieken. De verbinding via het water bevorderde de handelspositie van Weert, maar het personenvervoer was nog zeer beperkt. In 1879 kwam daar ook langzaam verandering in, toen Weert werd aangesloten op het spoornetwerk van de IJzeren Rijn.
