DE JAAR KRACHT VERSLAG VAN STAMM 2011 BURGERS
DE KRACHT VAN BURGERS JAAR VERSLAG 2011
We leven in een tijd van grote veranderingen. Van verzorgingsstaat wordt de samenleving er steeds meer één waarin eigen verantwoordelijkheid en actief burgerschap centraal staan. Een samenleving waarin iedereen meedoet en bijdraagt naar vermogen. Wij ervaren dat als een positieve ontwikkeling. We geloven in de kracht van mensen. Tegelijk realiseren wij ons dat het niet vanzelf zal gaan. Het vraagt een omslag in denken bij burgers, instellingen en overheden. Burgers moeten de omslag maken van een vanzelfsprekend ‘recht’ op ondersteuning naar eigen verantwoordelijkheid. Overheden en maatschappelijke instellingen moeten durven loslaten en vertrouwen op de eigen kracht van burgers. Processen die STAMM krachtig ondersteunt. 2011 was voor STAMM een spannend jaar. De economische crisis en de herpositionering van de provincie Drenthe stelde ons voor de nodige opgaven. Die uitdagingen zijn we met de nodige lef en creativiteit aangegaan. De resultaten mogen er zijn. Op het terrein van krimp/vitaal platteland, jeugdzorg, Wmo en decentralisatie begeleiding AWBZ zijn zeer aansprekende initiatieven ontwikkeld. Hiervan krijgt u verder op in het jaarverslag een korte impressie. En we hebben – ondanks de crisis - inmiddels een stevige positie ontwikkeld in de Noordelijke markt. Daar zijn we gepast trots op. Goed sociaal beleid is meer dan ooit tevoren nodig. Op basis van de juiste cijfers en analyse. Met innovatiekracht, kennis van zaken en het vermogen te verbinden. Wij dragen er graag een stevige steen aan bij. Zo zorgen we met elkaar voor een vitale en sociale samenleving gefundeerd op de kracht van burgers. Nu en in de toekomst.
Yvonne Turenhout Directeur-bestuurder STAMM
KRIMP ALS KANS ONTGROENING, VERGRIJZING EN BEVOLKINGSDALING GRIJPEN IN OP HET LEVEN IN DE DORPEN EN HET BELEID VAN GEMEENTEN.
MASTERCLASSES, KENNISATELIERS & PUBLICATIES In 2011 heeft STAMM een serie masterclasses en kennisateliers met toonaangevende sprekers georganiseerd over krimp met verdieping op het terrein van onder meer burgerparticipatie, onderwijs, zorg, wonen en vrijwillige inzet. Deze goed gewaardeerde bijeenkomsten en de publicatie ‘Krimp en Kracht’ hebben belangrijk bijgedragen aan de verdere bewustwording en kennisontwikkeling over de gevolgen van demografische ontwikkelingen. KRIMP AANPAKKEN IN DE PRAKTIJK: ONDERWIJS, ZORG EN VOORZIENINGEN
De opgave is om tijdig en zo goed mogelijk in te spelen op de gevolgen van krimp, om zo de leefbaarheid te behouden en waar mogelijk te versterken. Krimp dwingt tot maatregelen en biedt daarmee ook kansen op vernieuwing en verbetering. STAMM draagt bij door onderzoek te doen, kennis te delen en experimenten te ondersteunen. LEEFBAARHEID Leefbaarheid is een centraal begrip in de discussies over krimp. Maar wat bepaalt uiteindelijk of een dorp of kern leefbaar is? Dat blijkt uit de leefbaarheidsonderzoeken die STAMM in de gemeenten Borger-Odoorn (25 dorpen) en Noordenveld (26 dorpen) heeft uitgevoerd. Met deze gegevens hebben de gemeenten handvatten in handen om samen met de bewoners de goede beslissingen te nemen over voorzieningen.
Scholen in Drenthe kampen met dalende leerlingaantallen. STAMM heeft in kaart gebracht voor welke vraagstukken dit het basisonderwijs stelt en wat kansrijke oplossingen zijn voor de toekomst. De resultaten van dit project zijn in 2012 gepresenteerd. In Aa en Hunze en Borger-Odoorn leidt krimp nu al tot verschraling van de zorg. Voor de verschillende aanbieders van zorg, mantelzorg, welzijn, huisvesting en anderen in dit gebied genoeg reden om met elkaar het experiment ‘Zorgkracht in krimpgebieden’ aan te gaan en sámen garant te staan voor zorgverlening in dit sterk vergrijzend gebied in OostDrenthe. Tot slot heeft STAMM in beeld gebracht wat de krimpopgave in Oost-Drenthe is op het gebied van voorzieningen in brede zin. Dit levert input voor krimpbestendige gemeentegrensoverschrijdende scenario’s en zicht op slimme quick wins.
WELZIJN & ZORG ZORG VOOR IEDEREEN, VAN GOEDE KWALITEIT, BETAALBAAR EN BINNEN BEREIK.
Nieuwe wet- en regelgeving omtrent de zorg leidt tot het anders organiseren van onze samenleving. De overheid wil burgers voorbereiden op deze toekomstige veranderingen en hen daarbij de kans bieden om hun eigen kracht te vergroten. Dit is een lastige uitdaging, maar de verschuivingen bieden ook nieuwe kansen voor het verbeteren van de integrale samenwerking tussen de betrokken partijen. VAN AWBZ NAAR WMO De decentralisatie van de extramurale begeleiding van de AWBZ naar de Wmo stelt gemeenten voor de opgave om ondersteuning op een vernieuwende wijze bij kwetsbare mensen te brengen. Parallel aan deze ontwikkelingen lopen de bezuinigingen. Dit vraagt om creatieve oplossingen en om een nieuw samenspel tussen gemeenten, aanbieders en burgers. In VDG-verband bereiden de gemeenten zich voor op een soepele transitie. In 2011 ondersteunde STAMM de gemeenten door procesbegeleiding, het coachen van beleidsmedewerkers, het opstellen van factsheets, het uitvoeren van onderzoek en het delen van kennis.
Verder zette zij in 2011 een aantal innovatieve pilots op zoals de Noordenveldwerker en Collectieve voorzieningen Westerveld. Ook organiseerde STAMM een cursus voor Wmo-consulenten om de gevolgen van deze overgang voor hun werkwijze te bespreken. NAJAARSCONGRES Naast gemeenten ondervinden ook zorg- en welzijnsinstellingen gevolgen van de aanpassingen in de zorg. Een optimale samenwerking tussen deze partijen is daarom van essentieel belang. Om dit op gang te brengen, maar ook om de instellingen te informeren over de laatste ontwikkelingen ĂŠn om de gemeenten kennis te laten maken met de vragen van verschillende doelgroepen binnen deze instellingen, organiseerde STAMM in samenwerking met de VDG en MEE Drenthe eind 2011 een najaarscongres. Tijdens dit congres dachten de betrokkenen samen na over mogelijke kansen. SROI Tot een innovatieve oplossing komen is een belangrijke eerste stap. De minstens even belangrijke vervolgstap -zeker in een tijd van bezuinigingenis het bepalen of de investering in een bepaald initiatief rendabel genoeg is. Het afwegen van de voor- en nadelen tegen de kosten en de baten is een ingewikkeld karwei; er moet met tal van factoren rekening worden gehouden. Met de SROI methode helpt STAMM gemeenten en instellingen inzicht te krijgen in de financiĂŤle en sociale opbrengsten van een maatschappelijk initiatief. Zo heeft STAMM in 2011 in de gemeente Coevorden een SROI-analyse gemaakt van de servicepunten Wonen, Welzijn & Zorg en in de gemeente Midden-Drenthe van het loket Zorg en Dienstverlening.
JEUGD
afstemming tussen de provincie, de gemeenten en de CJG’s en begeleidt hen bij de planvorming, samenwerking en organisatie van bijeenkomsten.
EEN OPTIMALE KINDONTWIKKELING
HARMONISATIE EN VVE
DOOR POSITIEF OPVOEDEN EN HET
Het bestrijden van problemen in een vroeg stadium, voorkomt de verergering ervan. Vanuit deze gedachte stuurt de Wet OKE (Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie) aan op meer en betere voorschoolse educatie in zowel de kinderopvang als op peuterspeelzalen. Als neutrale mediator brengt STAMM de partijen bij elkaar voor een optimale samenwerking. Ook faciliteert STAMM het kennisdelen op het gebied van harmonisatie: in 2011 is er naast het organiseren van workshops en kennismarkten, een brochure samengesteld met goede voorbeelden.
VERSTERKEN VAN DE EIGEN KRACHT VAN OUDERS EN JEUGDIGEN. Het jeugdbeleid ondergaat een aantal ingrijpende veranderingen. Een daarvan is de decentralisatie van de jeugdzorg. De zorg voor jongeren met problemen komt bij de gemeenten te liggen, dit vergt een omslag in het denken en in het doen. En dat is geen gemakkelijke opgave, zeker niet in een tijd waarin de vraag naar jeugdzorg stijgt terwijl de hoeveelheid beschikbare middelen krimpt.
LEEFSTIJL EFFECTIEVE JEUGDZORG Om ook in de toekomst tegemoet te kunnen komen aan de vraag van de burgers is een effectieve en efficiënte jeugdzorgketen noodzakelijk. De twaalf Drentse gemeenten en de provincie hebben daarom gezamenlijk de Drentse Pilot Jeugdzorg opgezet, waarbij STAMM als procesbegeleider optreedt. Deze pilot brengt verschillende onderdelen van de jeugdzorg bij elkaar rond de natuurlijke leefroutes van jeugdigen en hun gezinnen. Drenthe loopt hiermee voorop als één van de landelijke pilotregio’s. Het CJG speelt een centrale rol in dit geheel; zij moet een samenhangend zorgaanbod creëren om de Drentse Pilot Jeugdzorg te laten werken. STAMM zorgt voor de inhoudelijke
Drenthe is één van de dikste provincies van Nederland en is daarmee nog ver verwijderd van de doelstelling van het Drents Olympisch Plan, namelijk een fit en vitaal Drenthe in 2028. Om dit te bereiken is in de eerste plaats bewustwording nodig. In 2011 heeft STAMM een aantal druk bezochte kennisateliers en studiedagen georganiseerd. Maar alleen bewustwording creëren is niet voldoende. Uiteindelijk draait het immers om gedragsverandering: van een ongezonde naar een gezonde leefstijl. Dit is moeilijk, maar met de juiste methodiek niet onmogelijk. In dit kader heeft STAMM het afgelopen jaar geïnvesteerd in sociale marketing, een methode die de drijfveren achter het ongewenste gedrag gebruikt om toe te werken naar het gewenste gedrag.
WIE IS STAMM?
CIJFERS & FEITEN 2011
STAMM is hét kenniscentrum en adviesbureau voor de sociale sector in Drenthe en ook daarbuiten. Wij zijn expert op het gebied van jeugd, leefbaarheid & krimp, wonen, welzijn & zorg, emancipatie & diversiteit. STAMM ondersteunt provincies en gemeenten, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven met onderzoek, advies, projectmanagement en kennis & informatie. Onze betrokken, professionele mensen zijn sterk in het verbinden van beleid en praktijk. Samen met onze klanten ontwikkelen wij creatieve en gedragen oplossingen voor hun sociale vraagstukken. Met deze cijfers en feiten bieden wij u een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten van 2011.
DYNAMISCH JAAR 2011 was voor STAMM een zeer dynamisch jaar, waarin we volop hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe markten en de versterking van onze kennisfunctie. Het leveren van goede kwaliteit en aansluiting bij de vraag zien wij daarbij als kritische succesfactoren. Om die reden hebben wij in 2011 extra geïnvesteerd in de werving van hoog gekwalificeerde adviseurs.
INZET THEMA’S
DIENSTVERLENING MARKT STERK GEGROEID
Wij zijn zeer actief geweest op het terrein van vitaal platteland/krimp, jeugd, Wmo, voorzieningen/tijdbeleid en emancipatie & diversiteit. We hebben opdrachten gedaan in het kader van onze provinciale steunfunctietaak, sociale allianties met gemeenten en in de markt.
Het versterken van onze marktpositie als dynamisch adviesbureau voor de sociale sector is een speerpunt voor STAMM. In 2011 hebben onze omzet in de markt weten te verdubbelen. Dit is bijzonder positief in een markt die sterk onder druk staat als gevolg van de kredietcrisis en bezuinigingen.
UREN PER THEMA
FINANCIËN POSITIEF
EXPLOITATIE IN EURO’S
De positieve ontwikkeling van onze marktopdrachten in combinatie met een goede kostenbeheersing maakt dat we de jaarrekening afsluiten met een positief saldo van 95.320 euro.
subsidie provincie drenthe overige opbrengsten financiële baten totaal baten
2.102.551 1.315.475 16.292 3.434.318
personeelskosten huisvestingskosten organisatiekosten kosten activiteiten totaal lasten resultaat 2011
2.530.018 252.831 353.137 203.012 3.338.998 95.320
jeugd(zorg) vitaal platteland & Krimp voorzieningen & tijdbeleid ondersteuning Wmo emancipatie & diversiteit algemeen kennis delen totaal
Provincie
Sociale Allianties
Markt
5.407 4.103 2.791 5.250 . 1.256
742 65 . 464 31 387
1.903 978 515 4.214 2.788 .
18.807
1.689 10.398
DYNAMISCHE ONTWIKKELING PERSONEEL Het aantal medewerkers op 31 december 2011 was 46 (33,8 fte), waarvan 40 in vaste dienst. Er waren 35 vrouwen (76%) en 11 mannen (24%) in dienst. De gemiddelde leeftijd was 47,8 jaar. Van 8 medewerkers namen we in 2011 afscheid. Daarnaast konden wij zes nieuwe adviseurs aanstellen die belangrijk bijdragen aan het nieuwe elan van STAMM. Verder deden vijf studenten een (onderzoek-) stage bij STAMM. Met hun frisse blik en nieuwste kennis en inzichten brachten zij extra dynamiek. ISO GECERTIFICEERD STAMM is ISO gecertificeerd. Kwaliteitszorg is een vanzelfsprekend onderdeel van de bedrijfsvoering van STAMM. GOVERNANCE CODE Wij houden ons aan de Governance Code van de MOGroep.
STAMM postbus 954 9400 AZ Assen 0592 394 400 www.stamm.nl
ED RAAJ THCARK GA LSREV MMATS NAV 1102 SREGRUB