Tijdens het Verenigd Koninkrijk ging veel aandacht naar de openbare orde en veiligheid. Naast een staand leger van beroepsmilitairen werd vanaf 1 april 1815 een nationale militie ingericht. West-Vlaanderen moest daartoe 4.790 manschappen leveren die in evenredigheid met het bevolkingsaantal over de arrondissementen en gemeenten verdeeld werden. Voor de lichting maakte men gebruik van het Franse systeem. Er werden lijsten (conscriptie) aangelegd en men ging over tot loting wanneer er zich onvoldoende vrijwilligers aanboden. De algemene dienstplicht met loting werd dewnitief vastgelegd bij Wet van 8 januari 1817. Eenzelfde rekruteringssysteem werd gehanteerd bij het inrichten van de schutterijen, gemeentelijke milities die instonden voor de bescherming van de eigen burgers.
Vlaanderen, waar de juryrechtspraak afgeschaft werd. Willem I ijverde zeker voor economische vooruitgang. In die zin ontstonden enkele nieuwe instellingen: een (provinciale) Geneeskundige Commissie om de gezondheidszorg te controleren en te verbeteren vanaf 1818, een (provinciale) Landbouwcommissie om de landbouw te stimuleren, eveneens vanaf 1818 en een (provinciale) Commissie voor Onderwijs met toezichtsopdrachten vanaf 1821. Johan VANNIEUWENHUYSE
De politietaken kwamen grotendeels in handen van de Marechaussee (een soort Rijkswacht), die op 25 februari 1815 in Brugge aankwam en over verschillende brigades in West-Vlaanderen verspreid werd. Voor de veiligheid op het lokale vlak bestonden er daarnaast gemeentelijke politie- en brandweerkorpsen en veldwachters, waarvoor in 1829 een “Reglement op de inrigting der veldwachters in de provincie West-Vlaanderen� uitgevaardigd werd. Op gerechtelijk vlak veranderde er in 1815 nauwelijks iets. Per gerechtelijk kanton was er een vredegerecht en politierechtbank. Per gerechtelijk arrondissement (Brugge, Ieper, Kortrijk en Veurne) bestond een rechtbank van eerste aanleg voor burgerlijke en correctionele zaken, naast handelsrechtbanken. De belangrijkste wijziging betrof het in Brugge zetelende hof van assisen van West17