De uitverkoop van publieke diensten
hoge stortbelasting (75 miljoen euro per ton in 2002), die in 1996 door toenmalig minister Pronk is ingesteld om het storten van afval te ontmoedigen. Omdat andere EU-lidstaten zoals Duitsland geen stortbelasting kennen, heeft dit tot gevolg dat steeds meer Nederlands afval in het buitenland wordt gestort. Zo ging in 2001 322 duizend ton afval de grens over, illegale afvalstromen niet inbegrepen. In de eerste helft van 2002 is zelfs al meer afval naar Duitsland, gebracht dan in geheel 2001: er wordt met 890 duizend ton rekening gehouden.51 In Nederland wordt het afval vaak gesorteerd, milieuvriendelijk verwerkt en in de bouw hergebruikt. In de rest van Europa gebeurt dit veel minder vaak. Bovendien is het veelal niet controleerbaar wat er met Nederlands afval in het buitenland gebeurt, mede omdat strikte controle op afvaltransport en handhaving aan de grens geen hoge prioriteit heeft. Diftar De invoering van ‘diftar’ (gedifferentieerde tarifering) betekent dat marktwerking wordt geïntroduceerd op het niveau van de individuele burger. Diftar betekent dat burgers betalen naar hoeveelheid of gewicht van het aangeboden huishoudelijk afval, onder het motto: ‘De vervuiler betaalt.’ Daarmee worden echter de verkeerden aangepakt: burgers produceren geen afval, ze houden het over. Het zijn de producenten die afval produceren. Bovendien wordt met diftar het solidariteitsbeginsel losgelaten: hogere en lagere inkomens worden over één kam geschoren. Diftar is bovendien oneerlijk: gehandicapten en grote gezinnen houden meer afval over, voor hen is diftar een stuk duurder. En omdat mensen minder vaak afval zullen weggooien (dat is immers goedkoper), zal afval langer bewaard worden, wat nadelige gevolgen kan hebben voor de volksgezondheid. Ten slotte zullen mensen proberen om afval kosteloos kwijt te raken, wat leidt tot meer zwerfafval.
51 Het Financieele Dagblad, 26 augustus 2002.
38