lar da...” Türel, ’60’lı yıllarda Gençlik Tiyatrosu ülkemizde kaleme alınmış ve ilkler içinde anılan devrimci oyun metinlerinden olan “Ayak Bacak Fabrikası” üstüne çalışmaya başlar. Sermet Çağan; egemenler tarafından sakatlanan, ardından da ayak-bacak satın almak için çırpınan bir halkın öyküsünü anlatır oyunda. Cüneyt Türel oyunda canla başla çalışır. Susturulmuş ve ağzı bağlanmış genci oynar. Oyun Almanya’da Earlangen Festivali’ne katılır ve üçüncü olur. ’70’lerin ortası ülke yeni bir coşku içinde. Şehir Tiyatrosu 12 Mart darbesi karanlığını aşmış. Muhsin Ertuğrul yeniden tiyatroda kolları sıvamış; Cüneyt Türel, Beyazıt Meydanı’nın ardından ikinci koşusuna başlamış. Biz gençler onun sahnede Yunus Emre oynayışını izliyoruz. Sahnede duruşundan etkileniyoruz. Ses tonundan etkileniyoruz. Ona hayranlıkla bakıyoruz. Ancak o çok mütevazı. Hiç böbürlenmiyor. Biz onun sahnede yaptığı bir güzelliği, övmeye kalktığımızda yüzü kızarıyor. İstanbul Şehir Tiyatroları’nda Vasıf Öngören’in “Oyun Nasıl Oynanmalı?”yı sahneleyeceğini duyduğunda bir çocuk gibi seviniyor.
dağlar gibi durmaktadır. Bayazıt’ın “Hürriyet Meydanı” diye anıldığı günlerdir onlar. O meydanda bir genç koşuşup durur. Bir ayağı üniversitede, bir ayağı Talebe Birliği Sahnesi’ndedir. Uzun ince boyludur. ’68’in gençleri gibi yakışıklıdır, görkemlidir. Can Yücel’in Deniz Gezmiş için söylediği onun için de geçerlidir. “En hızlısıydı hepimizin, En önce göğüsledi ipi...” O günleri şöyle anlatıyor Cüneyt Türel:
28 | TAVIR | MAYIS 2012
“Yıl 1961. Eminönü Öğrenci Lokali’ndeki Gençlik Tiyatrosu’na ayrılmış olan bölümde bir sınav var. Lise öğrencisiyim. Gençlik Tiyatrosu’na girmek istiyorum. İşim zor. Çünkü bu tiyatro üniversitelilerin. Neyse ki kazananlar arasında ben de varım. Çalışmalar başlıyor. Ağabeylerim var. Bir tanesi Vasıf Öngören, fizik bölümü öğrencisi. Musahipzade Celal’in ‘Kafes Arkasında’ oyununu hazırlıyoruz. Ben doğal olarak küçücük bir rol alıyorum. Vasıf Öngören’i dikkatle izliyorum. Öğrenmeye başlıyorum. Benim kuşağım Vasıf’tan çok şey öğrendi; ve sonraki kuşak-
Rol dağılımı açıklandığında gözlerimize inanamadık. Vasıf Öngören ona Kabadayı Mecit rolünü vermişti. Rol çizelgesinde bir yanlışlık olduğunu düşündük. O Yunus Emre’den dizeler okuyan yumuşacık sesli adam ve para babası Kudret beyin vurucu gücü Mecit. Olacak şey değildi. Vasıf Öngören’in oyun metni yerine “Bilgi Teorisi” kitabıyla geldiği o ilk provada, bir ilkokul öğrencisi heyecanıyla masanın kenarına yerleşmiş onu dinlerken gördük. Oyun provaları sırasında Vasıf Öngören’le el ele verip, o üzerine ya-