kemal k o r a y
Ey lül günü şili'de saat 11.00'da rady olarını açanlar y abancı olmadıkları bir sesle karşılaştılar. Tanıy orlardı, başkanlarının "Companero Başkanın'"' sesiydi bu. Sesinde y ine aynı hey ecan, aynı coşku, ay nı güv en vardı. Ama bu seferki konuşması daha öncekilerden f arklıydı. "Yurttaşlar, Bu kesin olarak size son seslenişimdir... Tarihi bir seçim yaparak, halkıma sadakat içinde yaşamımı feda ediyorum ve sizi te min ederi m ki, ellerimi zle binlerce ve binlerce Şililinin soylu bilinçlerine atılan tohumlar ın büyü mesi engellene meyecektir. Onlar güçlüdür, halkı esir edebilirler ama ne işledikleri suçlarla, ne de ellerindeki güçle toplumun gelişme sürecini durduramazlar. Tarih bizi mdir, tarihi yapan halktır. (...) Ülkemin işçileri, Şili'ye ve onun kaderine inanıyorum. Başka Şilililer gelecek. İhanetin ve alçaklığın egemen olduğu bu acı ve karanlık anda da bilmelisiniz ki, er ya da geç değerli insanların yeni bir toplum yaratmak için geçeceği geniş yollar açılacaktır. Yaşasın Şili! Yaşasın Halk! Yaşasın işçiler!" (1) Konuşma, Şili Başkanlık Saray ı olan La Moneda'daki Radyo Magella-nes'ten y apılıy ordu. O an rady oların-
da bu konuşmay ı dinliy or olanlar f arklı bir rady o istasyonunu açsalar sert, kaba bir sesin "Askeri Cunta..." diy e başlay an sözlerini duy acaklardı. Cunta gelmişti. Şili sokakları siren sesleriy le, kirli koy u y eşil tanklarla, asker üniformalarıy la dolmuştu. Başkanlık Saray ı cuntacılar taraf ından kuşatılmıştı. İçeride, Şili Dev let Başkanı y ani "Companero" Salv ador Ailende, kızları, muhaf ızları v e kendisine inanan bir avuç dev rimci v ardı. Dışarıda kirli, koy u y eşil bir ölüm... Cuntacılar telef ondan sesleniy orlardı. Eğer y urtdışına çıkmay ı kabul ederse, kendisi, çocukları v e karısı için pasaport v ereceklerini, hiç bir sorun y aşamadan y urtdışına çıkabileceğini söylüy orlardı. Söy lediklerini y apacaklardı. Halkın tok ve mutlu y aşay acağı bir ülke y aratacaklarını v aat edenlerin halkın nasıl y üzüstü bırakarak kaçtığını tüm düny aya göstereceklerdi. Y anıldılar, Ailende dışardakilere seslendi; "Beni yanlış tanıdınız vatan hainleri. Beni buraya halkım getirdi. Ancak ölü olarak gideri m!" (2) Bu konuşmadan kısa bir süre sonra göky üzünü dolduran uçak sesleri duy uldu. Uçaklar La Moneda'y ı tavır / darbe /eylül '99 / sayı: 16
bombalıy orlardı. La Moneda'dakiler ellerinde silahlarıy la Başkanlık Saray ı'nı sav unuy orlardı... Çatışma saatlerce sürmüştü. Piyade alay ları, topçu birlikleri, tanklar, bombardıman uçakları... Dışarıdakiler tüm güçleriyle saldırıy orlardı. İçerdekiler y ürekleri v e tetiği çeken parmaklarıy la "vatan" dedikleri Başkanlık Saray ı'nı sav unuy orlardı. Ailende, Fidel Castro'nun kendisine hediy e ettiği silahla çatışıy ordu. Sonra silahı bırakıp içerdeki bazukalardan birini aldı. Diğerlerinin karşı çıkmalarına aldırmadan pencerey e gitti. Aşağıda duran tanklardan birine ateş etti. Sonra yaralandı... Uçaklar durmadan bomba y ağdırıy or, özel timler alt kattan binay a girmeye çalışıy orlardı. İçerdekiler düşman ateşine silahla karşılık v eriyordu. Saat 14.00 olduğunda düşman askerleri içeriye girmişti. Ailende önce karnından sonra göğsünden aldığı kurşunlarla yerde yatıy ordu. Y oldaşları üzerine Şili bay rağını örtmüşlerdi. Düşman askerleri içeriy e girince Allende'nin üzerindeki bay rağı alıp y ere attılar v e bir el ateş ederek Al-lende'yi öldürdüler. Ay nı saatlerde Time muhabiri Amerika'ya gönder-