პარიზის არქიტექტურული გრამატიკა ნი კა ჩხ აი ძე ჰიუგოს აზრით, არქიტექტურა კაცობრიობის მიერ შექმნილი წიგნია _ არტეფაქტი, რომელშიც ასახულია მისი განვითარება, გონების ძალა და განჭვრეტის უნარი. ამიტომაც ამ ბუმბერაზი ქალაქის იერსახე და გარემო ისე უნდა აღვიქვათ, როგორც წიგნი.
პარიზის არქიტექტურაზე საუბრისას ვიქტორ ჰიუგოს ვერსად წაუხვალ, ისევე როგორც დიუმას, ბოდლერსა და ვერლენს; პრუსტს, კოლეტსა და სარტრს; გოდარს, ტრიუფოსა და დელუზს და სხვა მრავალთ. ეს სიცარიელისა და აღმშენებლობის სასიყვარულო თამაშია, რომელსაც საუკუნეების განმავლობაში ქმნიდა ფრანგი ხალხის გენია. ამ წიგნის წაკითხვა რომ შევძლოთ, მისი ქუჩების, სახლების, პარკებისა და მოედნების ენა რომ გავიგოთ, არქიტექტურული გრამატიკის პირველადი ცოდნაა საჭირო, დანარჩენი კი გამოცდილებასა და სიყვარულზეა დამოკიდებული.
პარიზი, როგორც ფორმა
ვნებმა სორბონის უნივერსიტეტი დააარსეს, ხოლო მარჯვენა _ ვაჭრებისა და ქალაქის ბურჟუაზიის საცხოვრებლად იქცა. ხიდებით, როგორც ძაფებით, გადაკერილ სანაპიროებს მაგიური მნიშვნელობა აქვს _ ისინი ქალაქის განვითარების მთავარი გზამკვლევია. ამ წრის ცენტრში ორი კუნძული მდებარეობს, საიდანაც პარიზი „დაიწყო“. სწორედ აქ არის ნოტრ-დამი _ პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი, რომლიდანაც ქალაქს გარგულიებით გარემოცული კვაზიმოდო დაჰყურებდა. მაშინ ამ საოცარი გოთიკური ტაძრის გარშემო ასეთი წესრიგი არ იყო. ირგვლივ პატარპატარა სახლები გაეშენებინათ, რომლებშიც პილიგრიმები და მომლოცველები ცხოვრობდნენ.
პარიზი, ფაქტობრივად, წრეა, რომელსაც გარს პერიფერიული ბულვარების სისტემა უვლის, ცენტრში კი მას მდინარე კვეთს. სენის მარცხენა სანაპირო ცოდნისა და ინტელექტის ქალაქია, მარჯვენა კი _ ბიზნესისა და ლუქსის. ამგვარი დაყოფა მას შემდეგ დამკვიდრდა, რაც მარცხენა სანაპიროზე 1210 წელს მონაზ-
პარიზის ღვთი სმშო ბ ლ ის ტა ძარი (Cathédrale Notre Dame de Paris) 1160 წე ლს ეპის კოპოს მო რის დე სუ ლის ხი ლ ვა ჰქონ და და მან ვეს ტ ას რო მაუ ლი ტა ძრ ის ადგი ლას ახ ალი ეკ ლე სიის აშე ნე ბა გადა წყ ვი ტა. ამ ტაძა რს საფ რ ანგე თი სათ ვ ის უმ ნი შვ ნე ლო ვა ნესი ისტორიული მო მე ნტ ე ბი ახსო ვს: მა გალითად, დედო ფალი მარ გო სა და ჰე ნრი IV-ის ჯვრისწე რის რი ტუ ალი, რო მე ლიც ეკლე სიის კიბეებ ზე ჩატა რ და, რად გ ან მე ფე პრო ტეს ტან ტი იყო. აქ ვე გა ნ ხორ ციელ და ნა პოლე ონ ის კორონა ცია და ჯვ რი სწ ე რა.
51 VOYAGER 1/2015