Rechar Jmara 7 by socialism hawpshti

‫خاوەنی ئیمتیاز‪ :‬دەشنێ نەریمان‬ ‫ســـەرنـــووســـەر‪ :‬ســــادق عــەزیــز‬

‫سەرنج‪:‬‬ ‫لــەم ژمارەیــەوە (ســادق‬ ‫سەرنووســەری‬ ‫عەزیــز)‬ ‫ڕۆژنامــەی ڕێچــارە لــە‬ ‫جێگــەی (حەمــەی مــەال)‪.‬‬

‫نرخ‪٠( :‬‬ ‫‪ )٥٠‬دینار ‪ -‬نرخی هاوپشتی‪ )٢٠٠٠( :‬دینار‬

‫ژمارە‪)٧( :‬‬

‫سەروتار‬

‫شەمە ‪)٢٠٢٠/٧/١١( -‬‬

‫ڕۆژنامەیەکی سیاس‬ ‫یی جەماوەریی‪ -‬کرێکاریی سۆسیالیستییە‬

‫دوو وێنە و یەك ترس‬

‫سادق عەزیز‬

‫کاتێــک «دۆناڵــد ترامــپ»ی ســەرۆکی ئەمریــکا لــە‬ ‫چــواری ئــەم مانگــدا (تەمــوز) بــە بۆنــەی جەژنــی‬ ‫ســەربەخۆیی ئەمریکاوە لە چیای ڕاشــمۆدا وتارەكەی‬ ‫پێشكەشــكرد‪ ،‬هیــچ مایــەی سەرســوڕمان نەبــوو بــۆم‬ ‫كاتێــك خۆپیشــاندان و ناڕەزایەتییــە جەماوەرییەكانــی‬ ‫‪ 60‬شــاری ویالیەتــە یەكگرتووەكانــی ئەمریــكای بــە‬ ‫«چەپــی ڕادیــكاڵ و ســڕینەوەی بەهــا نەتەوەیــی و‬ ‫مێژوییــەكان» نــاوزەد كــرد‪ .‬ئەمــە یەكەمجــار نییــە كــە‬ ‫ترامــپ هێــرش دەکاتــە ســەر خۆپیشــاندەران و بــە «‬ ‫دز و لۆمپنــە چــەپ و مارکســییەکان» ناویاندەبــات‪.‬‬ ‫لــە مــاوەی دوو مانگــی ڕابــردوودا ســەرۆکی ئەمریــکا‬ ‫لــە تــۆڕی کۆمەاڵیەتیــی تویتــەر و لــە پەیامەکانیــدا‬ ‫چەندیــن هێرشــی کردووەتــە ســەر ناڕەزایەتییــە‬ ‫جەماوەرییــەکان؛ ئــەو ناڕەزایەتییانــەی كــە لــە دوای‬ ‫كوشــتنی هاواڵتییەكــی ئەمریکییــەوە ســەریانهەڵدا‪،‬‬ ‫بــە نــاوی «جــۆرج فۆلیــد»ی بــە ڕەگــەز ئەفریقــی‪-‬‬ ‫ئەمریكــی كــە لەژێــر ئەژنــۆی پۆلیســێکی ئەمریکیــدا‬ ‫بەنــاوی «دیریــک شــۆفین» خنكێنــرا‪ .‬فلۆیــد بــۆ‬ ‫مــاوەی ‪ ٨‬خولــەک و ‪ ٤٦‬چرکــە هــاواری فریاکەوتنــی‬ ‫کــرد کــە «ناتوانــم هەناســە بــدەم»‪ ،‬كەچــی ئــەو‬ ‫هەمــوو بانــگ و هــاوارە هیــچ دادی ڕزگارییەكــەی‬ ‫نــەدا و ســەرئەنجام ئــەم دەربڕینــەی بــووە بڵێســەی‬ ‫هەڵگیرســانی شــەپۆلێک لــە ناڕەزایەتیــی جەماوەریــی‬ ‫جیهانــی دژ بــە جیاکاریــی ڕەگــەزی و نایەکســانیی‬ ‫کۆمەاڵیەتــی‪ .‬ئــەم ناڕەزایەتییانــە هــەر لــە ســنورە‬ ‫توندكراوەكانــی ئەمریــکادا پەنگــی نەخــواردەوە‪،‬‬ ‫بەڵکــو فراوانییەكــەی گەشــتە هەندێــک لــە واڵتــە‬ ‫ئەوروپییەکانیــش‪ .‬دەرئەنجــام ئــەم ناڕەزایەتییانــە لــە‬ ‫ســایەی قوڵبوونــەوەی قەیرانــی ئابوریــی جیهانــی‬ ‫و شکســتی سیســتەمی کۆمەاڵیەتیــی بااڵدەســتدا‪،‬‬ ‫بەخێراییەكــی زۆرەوە بــەرەو ئاســۆ و ڕیشــەیەکی‬ ‫کۆمەاڵیەتــی و چینایەتیــی قــوڵ پەرەیانســەند‪ ،‬هەروەها‬ ‫ئــەو شکستەشــی كــە ئــەم سیســتمە کۆمەاڵیەتییــە لــە‬ ‫پاراســتنی مرۆڤــدا لــە ڤایرۆســی کۆرۆنــا ڕوبــەڕووی‬ ‫بوویــەوە‪ .‬نــەک هــەر ئەمــە‪ ،‬بەڵکــو الوازی و‬ ‫پەککەوتەیــی ڕژێــم و حکومەتــەکان لــە دابیــن نەکردنــی‬ ‫خزمەتگوزارییــە تەندروســتی و مرۆییــەکان و کەمیــی‬ ‫ئامێــر و کەرەســتە و پێداویســتیی خۆپاراستنیشــدا‬ ‫دەركەوتــن‪ ،‬کــە پێكــڕا بوونــە هــۆی ســەرهەڵدانی‬ ‫شــەپۆلێک لــە ناڕەزایەتیــی کرێــکاری لــەو کەرتانــەی‬ ‫کــە بــەزۆر کرێکارانیــان ناچــار کردبــوو کارەکانیــان‬ ‫بەجــێ نەهێڵــن‪ ،‬هەروەهــا ناڕەزایەتیــی کارمەندانــی‬ ‫تەندروســتی لەوانــە ناڕەزایەتییەکانــی فەڕەنســا و‬ ‫ئیتالیــا و هەندێــك واڵتــی دیكــە‪.‬‬ ‫ئــەو ناڕەزایەتییــە جەماوەرییانــەی کــە لــە مینیاپۆڵــس‬ ‫و واشــنتۆن و نیویــۆرک و شــارەكانی تــردا‬ ‫هەڵگیرســان‪ ،‬ڕوبــەڕووی سیســتەم و دەوڵــەت و‬ ‫پەیکــەری «ڕابەرانــی سیســتمەمی بــۆرژوازی»‬ ‫بوونــەوە و چەندیــن پەیکەریــان تێکشــکاند کــە نیشــانە‬ ‫و هێمــای جیــاکاری و بازرگانیــی «کۆیلــەکان»‬ ‫بــوون وەك (هێــزی کاری هــەرزان)‪ .‬هەروەهــا‬ ‫ئەوەشــمان بینــی كــە لــە بەریتانیــا و ئەمریــکا و‬ ‫هەنــدێ دەوڵەتانــی دیكەشــدا زۆرێــک لــە دامــەزراوە‬ ‫و تــۆڕە کۆمەاڵیەتییــەکان بایکــۆت کــران و چاالکیــی‬ ‫پەیوەندیگرتنــی تــۆڕی کۆمەاڵیەتیــی فەیســبوک‪ ،‬بــە‬ ‫نموونــە‪ ،‬زیانێكــی بەرچــاوی بەركــەوت لــە پشــکەکانیدا‬ ‫كــە بڕەكــەی ‪ %٣.٨‬بــوو‪ ،‬كــە بــە پێــی بەهــای بــازاڕ‬

‫دەکاتە ‪ ٥٦‬ملیارد دۆالر دژ بە ئەو ڕق و جیاكارییەی‬ ‫كــە سیســتمەكە چاندویەتــی‪.‬‬ ‫ئــەوەی شــایەنی ســەرنجدانە لــە تویــت و پەیامەکانــی‬ ‫ســەرۆکی ئەمریــکادا ئەوەیــە كــە ناڕەزایەتییــەکان‬ ‫بــە مەیلــی چــەپ و کۆمۆنیــزم نــاوزەد دەكات‪ ،‬ئەمــە‬ ‫لــە كاتێكدایــە كــە هــەر سیســتمی ئەمریكــی خــۆی‬ ‫زیــاد لــە ‪ 30‬ســاڵە هەڵمەتــی ئــەوە دەكات كــە چــەپ‬ ‫و کۆمۆنیــزم مــردووە و خۆشــحاڵییان دەربــڕی‬ ‫بــە ســەرکەوتنی بــازاڕی ئــازاد وەک نموونەیەکــی‬ ‫ئابوریــی ســەرکەوتوو‪ ،‬هەروەهــا ترامــپ یەكــەم‬ ‫ســەرۆک و ســەرکردە نییــە لەکاتــی ڕوبەڕوبوونــەوەی‬ ‫ناڕەزایەتیــی ئۆڕشــگێڕییەكانی جەمــاوەردا دژ بــە‬ ‫سیســتمی ســەرمایەداری كــە هەوڵــی دابێــت بــە‬ ‫کۆمۆنیــزم و چــەپ بڵێــت «بڵقــی ســەر ئــاون و کاتییــن‬ ‫و بــە خێرایــی لەگــەڵ شــەپۆلەکاندا نامێنــن»‪ .‬ئــەم‬ ‫تۆمەتانــە لــە دژی ئــەو بزووتنــەوە جەماوەرییانــەی‬ ‫خەڵكــدا ئــەوە نیشــان دەدات كــە لــە بنەڕەتــدا كۆمۆنیزم‬ ‫لەگــەڵ ئــەو بزووتنەوانــەدا دەژی كــە دژی هــەژاری‬ ‫و نەبوونیــی و بێــکاری بــوون‪ ،‬ئــەو بزووتنەوانــەی‬ ‫کــە لەپێنــاو بەدەســتهێنانی دادپەروەریــی کۆمەاڵیەتــی‬ ‫و کۆتایهێنــان بــە جیاکاریــدا هەمیشــە تێكۆشــاون‪.‬‬ ‫هەروەهــا ڕق و کینــە بەرامبــەر بــە کۆمۆنیــزم‬ ‫بــە درێژایــی مێــژوو ئــەوە نیشــان دەدات کــە ئــەم‬ ‫دەســەاڵت و حکومەتانــە چەنــدە لــە تارمایــی كۆمۆنیزم‬ ‫دەترســن! ئــەو ئاڵوگــۆڕ و گەشەسەندنەشــی كــە لــە‬ ‫ســیاتل ڕوویــدا لــە كۆنتڕۆڵكردنــی «ناوچــەی بــێ‬ ‫پۆلیــس»دا‪ ،‬ســەرەڕای ئــەوەی کــە ســات و ماوەکــەی‬ ‫کــەم بــوو‪ ،‬بــەاڵم وایکــرد کــە ئــەم پێشــهاتانە واقعیتــر‬ ‫بــن و توانــای بەدیهێنانیــان زیاتــر ببێــت‪.‬‬ ‫کوردستانی عێراق و پینەكردنی کیانە لەدەستچووەكە‬ ‫بــە تەنیشــتی قوڵبوونــەوەی قەیرانــی ئابــوری و‬

‫سیاســی و نااڵندنــی حکومەتــی هەرێمــی کوردســتان‬ ‫بەدەســتیانەوە‪ ،‬هەروەهــا بەرزبوونــەوەی شــەپۆلی‬ ‫توڕەیــی و بێزاریــی جەمــاوەری نــاڕازی‪ ،‬کــە ئاماژەیــە‬ ‫بــۆ هەڵگیرســانی شــەپۆلێکی نوێــی ناڕەزایەتــی و‬ ‫خۆپیشــاندانی جەمــاوەری لەنــاو چینــە هــەژار و‬ ‫بێبەشــەکاندا‪ ،‬حکومەتــی هەرێــم بەردەوامــە لــە ناردنــی‬ ‫یــەک لــە دوای یەكــی شــاندەکانی خــۆی بــۆ بەغــداد بــە‬ ‫مەبەســتی گفتوگۆکــردن لەگــەڵ ناوەنــددا‪ .‬ئامانجیــش‬ ‫لەمــە گەڕانــە بــەدوای ڕێچارێكــدا بــۆ ڕزگاربــوون لــەو‬ ‫هەلومەرجــەی کــە گەشــتووەتە بنبەســتێكی تەنــگ و‬ ‫تاریــك‪.‬‬ ‫ســەرچاوەكانی ڕاگەیانــدن جەخــت لەســەر پێشــبڕکێی‬ ‫شــاندە نێــردراوەکان دەكەنــەوە بــۆ بەغــداد لەســەر‬ ‫ئــەو پاشەکشــێ و ملکەچییانــەی بــۆ مەرجەکانــی‬ ‫حکومەتــی فیدرالــی ناوەنــد‪ ،‬نواندوویانــە‪ ،‬لەنێــو ئــەو‬ ‫ملکەچییانەشــیاندا ڕادەســتکردنی داهاتــە نەوتییــەکان‬ ‫دێــت بــۆ بەغــداد لەبەرامبــەر دابینکــردن و ناردنــی‬ ‫موچــەی کارمەنــدان و خانەنشــینان و پێشــمەرگە‬ ‫لەالیــەن حکومەتــی ناوەنــدەوە بــۆ هەولێــر‪.‬‬ ‫ئابڕوچوونــی حکومەتــی هەرێــم لــە دیارنەمانــی‬ ‫ئــەو ‪ ٤٠٠‬ملیــارد دینــارە عێراقییــەی کــە حکومەتــی‬ ‫فیدراڵــی لــەم كۆتاییــەدا نــاردی بــۆ دابەشــکردنی‬ ‫موچــەی کارمەنــدان‪ ،‬ئــەوەی بــە ڕوونــی ئاشــکراکرد‬ ‫کــە حکومەتــی هەرێــم چەنــدە گەنــدەڵ و بۆگەنــە!‬ ‫لەالیەکــی تریشــەوە ڕادەی قەیــران و جەوهــەری‬ ‫هێــزە بۆرژوازییــە ئۆپۆزیســیۆن و بەشــداربووەکانی‬ ‫حکومەتــی زیاتــر ئاشــکرا کــرد لــە هەوڵەکانیــان‬ ‫بــۆ بەسیاســیکردنی ئــەم دۆســییەیە و خراپتــر لــە‬ ‫دۆســییەکانی پێشــوتر شــێواندیان‪ .‬هەندێــك لــە‬ ‫بۆ ال ‪٩‬‬

‫الپەڕە ‪٢‬‬

‫كەرتی تەندروستی و‬ ‫ڤایرۆسی كۆرۆنا‬ ‫الپەڕە ‪٤‬‬

‫ڕێکخراوی کاری‬ ‫نێودەوڵەتی بە دوای‬ ‫چییەوەیە؟‬ ‫الپەڕە ‪٥‬‬

‫كۆرۆنا پێشكەوتنی‬ ‫پەنجا ساڵی ژنان‬ ‫دەگەڕێنێتە دواوە‬ ‫الپەڕە ‪٦‬‬

‫كاتێك دەسەاڵت جوانی‬ ‫دەكوژێت‪ ،‬هونەر جوانی‬ ‫بەرهەمدەهێنێت‬