Marks-Engels, Werke, Band 16, Berlin 1962, s. 145. K. Marks, Ücret, Fiyat ve Kâr . Ücretli Emek ve Sermaye -Ücret, Fiyat ve Kâr. Sol Yayýnlarý, Ankara 1992, s. 119.
*
Makine kullanýmýnýn baþka bir sonucu, kadýnlarýn ve çocuklarýn fabrikalara sürülmesidir. Böylelikle kadýn, toplumsal üretimimizin etkin bir gücü olmuþtur. Eskiden kadýn ve çocuk emeði aile çevresinde kullanýlmýþtýr. Bununla, kadýnlarýn ve çocuklarýn toplumsal üretimimizde yer almasý kötüdür demek istemiyorum. Ýnanýyorum ki dokuz yaþýndan sonra her çocuk zamanýnýn bir kesimini üretken iþle uðraþarak geçirmelidir, bununla birlikte çocuklarýn bugünkü koþullarda çalýþmaya zorlandýklarý yol, iðrençtir.... K. Marks, Aufzeichnung einer Rede von Karl Marks über die Folgen der Anwendung von maschienen durch die Kapitalisten , Marks-Engels, Werke, Band 16, s. 553.
*
Sanayinin kapitalist temel üzerinde geliþmesi, çalýþan yýðýnlarýn yoksulluðunu ve sefaletini toplumun bir yaþam koþulu haline getirdi. Suç sayýsý yýldan yýla arttý. Eskiden güpegündüz korkusuzca ortalýkta dolaþan feodal kötülükler yok edilmemiþti, ama geçici olarak arka plana itilmiþti. Böylelikle þimdiye kadar ancak gizlice iþlenen burjuva kötülükler bol bol çiçek açtý. Ticaret giderek dolandýrýcýlýða geliþti. Devrimci dövizin kardeþlik i rekabet savaþýnýn yalan-dolanlarýnda ve kýskançlýðýnda gerçekleþti. Þiddetli baskýnýn yerini ahlaksýzlýk, ilk toplumsal iktidar kaldýracý olan kýlýcýn yerini para aldý. Ýlk gece hakký feodal beylerden burjuva fabrikacýlara geçti. Orospuluk þimdiye kadar iþitilmemiþ ölçüde yayýldý. Evliliðin kendisi, daha önce olduðu gibi, orospuluðun yasal tanýnmýþ biçimi, resmî örtüsü olarak kaldý, ve [sayfa 47] alabildiðine zina ile tamamlandý. F. Engels, Herrn Eugen Dührings Umwälzung der Wissenschaft, Marks-Engels, Werke, Band 20, Berlin 1962, s. 239, 240. Anti-Dühring, Sol Yayýnlarý, Ankara 1977, s. 410,411.
Kadýn ve Aile
45