havale ederek bir yana býraktýðý zaman, Bauer gösterir. Ama hatta þimdi, Feuerbach Anekdota lardaki Tezler inde60 olduðu kadar, Geleceðin Felsefesi nde61 de ayrýntýlý bir biçimde eski diyalektik ve eski felsefeyi kökünden yýktýktan sonra bile, buna karþý bu iþi yapmakta yeteneksiz, ama onun yapýldýðýný görmüþ bulunan o ünlü eleþtiri, arý, kesin, mutlak eleþtiri ilan edildikten sonra bile, kendi tinselci gururu içinde, bu eleþtiri tüm tarih hareketini, kendisi ile, dünyanýn kendisi karþýsýnda yýðýn 62 kategorisi içine giren geri kalan bölümü arasýndaki iliþkiye indirgedikten ve tüm dogmatik karþýtlýklarý kendi öz bilgeliði ile dünyanýn budalalýðý arasýndaki, eleþtirici Ýsa ile yýðýn olarak insanlýk arasýndaki tek dogmatik karþýtlýk biçiminde çözdükten sonra bile, yýðýnýn kafa yoksulluðunu tanýtlayarak, her gün ve her saat, kendi öz yetkinliðinin kanýtýný gösterdikten sonra bile, herbiri kendisine kendi yoksulluk belgesinin verildiðini gören kümeler biçiminde ondan ayrýlmýþ bulunan63 tüm gerileyici (décadente) insanlýðýn kendi karþýsýnda toplanacaðý [sayfa 238] günün yaklaþtýðýný açýklayarak, sonunda eleþtirel son yargý gününü haber verdikten sonra bile, insanal duygularýn ve dünyanýn üzerindeki, sadece yüce bir yalnýzlýk içindeki tahtýndan, üstünde zaman zaman alaycý dudaklarýnýn düzeyinde Olimpos tanrýlarýnýn gülüþünü çýnlattýðý dünyanýn üzerindeki yüksekliðini kaðýtlara bastýrdýktan sonra bile, eleþtiri biçimi altýnda cançekiþen idealizmin ( genç-hegelciler in) bütün bu eðlendirici el-kol sallamalarýndan sonra bile, bu eleþtiri, kendi anasý olan Hegel diyalektiði ile eleþtirel bir açýklamaya sahip olma zorunluluðuna en uzak bir anýþtýrmada bile bulunmamýþ, hatta Feuerbach diyalektiði karþýsýndaki eleþtirel davranýþý üzerine bile [hiç bir] bilgi verememiþtir. Ýþte kendi kendisine karþý eleþtiriden büsbütün yoksun bir davranýþ. Bkz: s. 93. 12. not. Bkz: s. 93. 11. not. 62 Marx burada, Bruno Bauer in, Allgemeine Literatur- Zeitung da yayýmlanmýþ bulunan makalelerine anýþtýrmada bulunur (Charlottenburg 1844). Marx, bu eleþtiriyi, Kutsal Aile de ayrýntýlý bir biçimde yeniden ele alacaktýr. 63 Bu tümececik, Hirzel in Allgemeine Literatur- Zeitung daki (sayý 5, s. 15) bir makalesinin, þu son paragrafýný özetler: Sonunda bütün dünyanýn ona (eleþtiriye) karþý baðyaþacaðý zaman, ve bunun zamaný uzak deðil, bütün gerileyici dünya, son saldýrý için, onun yöresinde toplanacaðý zaman, eleþtirinin gözüpekliði ve anlamý iþte o zaman en büyük onayý bulmuþ olacaklardýr. Sonuç konusunda kaygýlý deðiliz. Her þey þuna varacak: bireysel kümelerle hesabýmýzý görecek ve o þövalyemsi düþmanlar için genel bir yoksulluk belgesi düzenleyeceðiz. 60 61
Karl Marks 1844 Elyazmalarý
133