16 minute read
De balans tussen gevaar en kans
Het beheersen en ontmijnen van risico’s wordt voor steeds meer ondernemingen een belangrijk aandachtspunt. Die risico’s worden niet alleen talrijker, ook hun reikwijdte breidt uit. Tegelijkertijd mogen ook de opportuniteiten niet uit het oog verloren worden. Een soms delicate evenwichtsoefening.
Advertisement
In de recentste enquête van Belrim, de Belgische beroepsvereniging van risicomanagers, en consultant PwC gaf de meerderheid van de respondenten het al aan: risicobeheersing wordt almaar belangrijker voor bedrijven en de rol van de risicomanager breidt uit. Dat beaamt ook Bart Smets, Head Insurance & Risk bij materiaaltechnologiespecialist Umicore. “Vijftien jaar geleden was riskmanagement veel meer een verlengde van regelgeving en compliance”, zegt hij. “Ik zal niet zeggen dat het enkel tick the boxes was, maar toch. Vandaag is er echter een switch gemaakt. Bedrijven zien in dat riskmanagement toegevoegde waarde geeft, objectieven helpt behalen en dat het mee verweven moet worden in de strategie en de cultuur van een onderneming.”
Riskmanagement was vroeger ook een oefening die veel meer reactief was, zegt Smets, iets wat vaak pas zijn belang kreeg ná de feiten. Vandaag wordt veel meer vooruit gekeken en wordt ook getracht om opportuniteiten in kaart te brengen. “Niemand heeft een glazen bol, maar was bijvoorbeeld corona te voorspellen? Tja, als je het puur statistisch bekijkt wel. We weten dat pandemieën om de zoveel jaar uitbreken. Dat is vaak nog het grootste risico: dat je sommige risico’s niet gaat onderkennen. En ook dat je opportuniteiten niet ziet.” Een opmerkelijk cijfer in verband daarmee uit de laatste Belrim-enquête: 30 procent van de respondenten geeft aan dat er in hun bedrijf ofwel geen welomschreven risicotolerantieniveau is ofwel dat ze daar geen weet van hebben.
Niet alleen is de rol van riskmanagement veranderd, ook het soort dossiers dat Smets op zijn bord krijgt is sterk geëvolueerd. “Cyberrisico’s bijvoorbeeld worden almaar belangrijker. Alles is IT geworden. Ook bijvoorbeeld alles wat met supplychain te maken heeft is enorm aan het opkomen. En tot slot zien we ook een grote focus op alles wat met klimaat, milieu en ESG in het algemeen te maken heeft. Zeker de komende jaren zal dat belang nog veel groter worden, voor alle bedrijven.” Risicobeheersing wordt nog steeds sterk gelinkt aan verzekeringen, maar ook daar is het niet meer zoals voorheen, aldus Smets. “Risico’s transfereren naar een verzekering is veel moeilijker geworden dan vroeger, vooral door de enorme prijsstijgingen van de polissen. De dekkingen worden ook beperkter en bovendien perken de verzekeraars ook hun capaciteit in. Voor een risico dat je vroeger voor 50 miljoen kon verzekeren, moet je nu twee maatschappijen gaan zoeken die elk maar tot 25 miljoen willen gaan. Die evolutie is vandaag echt wel een hot topic in onze sector.”
Een van de branches waar risicobeheersing al jaren de norm is, is de financiële sector. “Zeker na de bankencrisis van 2008 was daar een sterke evolutie”, zegt Julie Van Eeckhout, Senior Counsel Prudential Affairs bij de bankenfederatie Febelfin. “De wettelijke eisen rond risicobeheer zijn toen een stuk strenger geworden, maar ook in de sector zelf groeide het bewustzijn hierrond. Sindsdien is het belang van het departement riskmanagement sterk gegroeid. Ondertussen is het zelfs een ‘normaal’ intern proces geworden dat ook strategisch zijn belang heeft. Alle bestuurders beseffen dit.”
Voor banken zijn er niet alleen interne risico’s die spelen (IT, hr, kredietbeslissingen…), maar ook meer een meer externe risico’s duiken op, zoals, ook voor hen, de klimaattransitie. Dat betekent dat de profielen die die risico’s moeten kwantificeren, mee-evolueren, aldus Van Eeckhout. “Het werkveld wordt breder en er zijn steeds meer uitdagingen die op ons afkomen. Naast financiële specialisten zien we dus bijvoorbeeld ook steeds meer IT-specialisten en duurzaamheidsspecialisten opduiken in het beroep. We organiseren voor onze sector trouwens zelf opleidingen in risicomanagement en ook uit dat aanbod blijkt dat niet-financiële zaken almaar belangrijker worden.”
— Bart Smets, Umicore
Door Frederic Petitjean
Toga’s Willaert
Toga’s Willaert heeft al 45 jaar ervaring en expertise in het maken van toga’s voor advocaten en magistraten.
De toga’s worden in ons eigen atelier te Desselgem (Waregem) gemaakt. Dit laat toe dat we de toga’s perfect op maat kunnen maken.
Wij zijn de enige in Vlaanderen die een toga in zuivere (zomer)wol aanbiedt!
Een toga in zuivere wol is minder warm dan de toga in mengeling wol en polyester (Tergal) : de wollen stof ventileert de warmte naar buiten en voelt dus frisser aan.
Vlot bereikbaar
Slechts 5 minuten rijden van afrit Waregem (E17) Er is parking voor de deur!
Adres
Sprietestraat 15, 8792 Desselgem.
Risk management in de verzekeringssector futureproof maken: meer dan ooit een must
Net zoals andere organisaties worden verzekeraars geconfronteerd met risico’s die de strategie en doelstellingen kunnen belemmeren. Het is zaak die risico’s zo goed mogelijk te managen via degelijk risicomanagement. Maar dwingen de huidige evoluties en onzekerheden niet tot een andere invulling van de riskmanagementfunctie?
Vandaag beïnvloeden meerdere externe factoren de manier waarop verzekeraars met risico’s omgaan. “Dat zijn ten eerste nieuwe technologieën en digitale strategieën, die impact hebben op de manier waarop de business werkt en op de verzekeringswaardeketen”, legt Patricia Goddet, Business Line Lead Risk & Compliance bij Ensur uit. “Dan spreken we over IoT, telematics, Big Data Analytics (BDA), enzovoort. Een tweede factor zijn nieuwe businessmodellen en ecosystemen, waardoor nieuwe spelers op de markt komen en distributieketens langer worden. Hierdoor wordt ook de organisatie van verzekeringen een stuk complexer.”
“Een derde externe factor is de toenemende druk van bestaande en opkomende regelgeving en urgentie. GDPR, Solvency II en IFRS 17 zijn ondertussen gekend, maar er zijn ook de anti-witwas wetgeving (AML) of de recente initiatieven van de Europese Commissie in het kader van de Green Deal. Zo zal het pakket Sustainable Finance een zware impact hebben op verzekeraars. Elk van deze regelgevingen gaat bovendien gepaard met uitdagende timelines en strengere verplichtingen, die rechtstreeks ingrijpen op de manier waarop verzekeraars zakendoen, zichzelf organiseren en met klanten omgaan, maar ook op hun corebusinessprocessen en op productontwikkeling.”
Hoe komen organisaties, op basis van wat we hierboven hebben geschetst, dan idealiter tot een futureproof risicomanagementprofiel? Goddet: “Daar waar de risicofunctie vandaag vaak vertrekt vanuit het traditionele riskmanagementproces met focus op naleving van interne en externe regels, zijn de verwachtingen naar de toekomst toe meer gericht op een risicofunctie die mee nadenkt over hoe verzekeraars waarde kunnen creëren en hun businessstrategie kunnen uitvoeren. De risicofunctie dient de business uiteraard te challengen, maar tegelijk aan de hand van risk intelligence en diepe kennis van de risk appetite van het management, proactief bestaande en nieuwe risico’s beheren, om zo de business te ondersteunen in hun zoektocht naar nieuwe opportuniteiten.”
Die futureproof functie rust op drie belangrijke pijlers. De eerste is de integratie van technologie. Niet alleen de kennis en het gebruik van digitale tools, maar ook de skills om de technologische evoluties binnen de organisatie mee te begrijpen én de massa (interne en externe) data te analyseren en gebruiken ten dienste van de business. “Vooral dan voorspellende analyse, of helder krijgen wat een risico kan triggeren voor dat risico zich effectief voordoet. Dat maakt verzekeringsproducten op maat mogelijk, net als dienstverlening die vertrekt vanuit preventie. Wat in het belang is van de verzekeraar en de eindklant.”
“Als tweede pijler zou ik aandringen op het uitbreiden van de bestaande risk taxonomie, om naast de zuiver financiële risico’s, eveneens risico’s van niet-financiële aard te integreren. Deze risico’s zijn onder meer het gevolg van de toenemende complexiteit gelinkt aan nieuwe businessmodellen en ecosystemen, technologie, het digitale (zoals cyber- en securityrisico’s, black box). Maar denken we ook aan nieuw opkomende risico’s zoals klimaatgerelateerde risico’s die een heel nieuwe manier van risicomanagement vereisen gezien het gebrek aan historische data, en de extreme langetermijnhorizon.”
Als derde en laatste pijler is er de integratie van een échte risicocultuur in de organisatie. “Dat wordt gezien de groeiende onzekerheid een sine qua non om verzekeraars door het alsmaar woeliger water te loodsen. We moeten naar een cultuur waar risico’s along the way beheerd worden, waar de risicofunctie vooruitkijkt en mee anticipeert en innovatie ondersteunt. Concreet moeten we naar een risicocultuur waarin niet (alleen) op een reactieve, maar ook een dynamische manier wordt omgegaan met risico, door werk te maken van een riskmonitoringcultuur en door risicomanagement in het operationeel beheer te verankeren vanuit een bewuste, proactieve houding.”
De conclusie is duidelijk: de verzekeringssector is in volle transformatie, waardoor de riskmanagementfunctie niet anders kan dan integraal deel uitmaken van dit transformatietraject. Bovendien moet – gezien de huidige war for talent en de noodzaak van upskilling van de resources – meer dan ooit geïnvesteerd worden in mensen, zodat die nieuwe skillsets kunnen aanleren.
Patricia Goddet
Business Line Lead Risk & Compliance
Ensur helpt de verzekeringssector transformeren met een breed dienstengamma. Haar uitsluitende focus op de verzekeringssector maakt haar uniek in de markt. Vandaag zijn er twee Ensur-merken: Ensur en thewave. De groep telt 60 medewerkers en is actief in 4 businesslijnen: Business Consulting en Risk & Compliance binnen het Ensur-label, Technology Consulting en Digital via thewave. Het kantoor in Nederland legt de focus op pensioen en levensverzekeringen.
Binnen engineering doorloopt een project tientallen stadia, van opstart over processen tot de effectieve implementatie. Hoe meer stadia, hoe groter de kans dat er onderweg een steek valt en die later moet worden opgepikt. Engineering en consultancy zijn momenteel in opmars, waardoor experts met hun kennis mogelijke problemen proactief kunnen opvangen, opvolgen en oplossen. Beter voorkomen dan genezen dus.
Artificiële intelligentie is de ideale tool voor incassoteams. Dankzij nieuwe slimme software kunnen financiële managers hun debiteurenportfolio scherper segmenteren en toekomstige kasstromen accurater voorspellen.
Stefan Ceulemans, algemeen directeur van de engineering groep Bilfinger Tebodin België, vertelt dat het verschil binnen engineering steeds vaker gemaakt wordt door consultancy, door echte specialisten te laten werken op segmenten die een bedrijf sterker kunnen maken. “Zeker binnen innovatieve projecten kan het echt een meerwaarde bieden. Kijk maar naar de energietransitie en de zoektocht om bijvoorbeeld CO2 op te vangen, te transporteren en te valoriseren.”
Veiligheid is een essentieel punt binnen risk management. “Het gaat verder dan alleen maar advies geven naar veiligheid op technisch en menselijk vlak”, legt Ceulemans uit. “Als je gaat kijken naar veiligheid bij een klant moet je alle risico’s in kaart brengen en het hele proces uit de doeken doen, gaande van de technische kant, het financiële luik tot het operationele deel. En vooral advies geven dat gebaseerd is op regelgeving, ervaring en expertise. Veel hangt ook af van de input van de klant: hoe beter de input, hoe sterker je kan starten. Daarna is het vooral een kwestie van meten is weten.”
Risico’s zitten niet alleen in projecten, maar ook binnen termen van innovatie en groei. Ook daar kan een consultant het juiste advies geven. Ceulemans: “Groeien is deels een sprong in het onbekende. Als onderneming wil je groeien, maar weet je niet wat je onderweg allemaal tegenkomt. Als je goed wordt geadviseerd door een consultant, the right man in the right place zeg maar, dan kan je erg proactief werken en bepaalde problemen counteren voor ze zich stellen. Je kan bijvoorbeeld de risico’s inschatten voor een project dat goedkeuring moet krijgen van het management.”
Consultancy kan het verschil maken, zeker binnen innovatieve projecten.
Het zelfde verhaal speelt ook bij innovatie. “Bij vernieuwing weet je ook niet wat het zal geven”, geeft Ceulemans aan. “Het toepassen van nieuwe ideeën vraagt kennis en ervaring. Je hebt altijd een stukje materie dat gekend is en een stukje dat onbekend is. Het is de kunst om de juiste balans te vinden. Soms kan een risico echt hoog zijn, maar als je het berekent en incalculeert, door bijvoorbeeld op voorhand een budget te voorzien, dan kan je het probleem voor zijn. Tenminste als het zich stelt. Je moet gewoon zorgen dat je een plan B hebt. Er kan altijd iets mis gaan, maar als je weet dat het kan gebeuren, kun je kort op de bal spelen.”
“Geschikte profielen zijn in onze sector moeilijk te vinden”, besluit Ceulemans. “Dat is een gekend probleem, maar door de verwachtingen in lijn te brengen met de noden van een bedrijf kun je kwalitatieve resultaten boeken. Training, coaching en ondersteuning zorgen ervoor dat je personeel zich goed voelt en de job graag blijft doen. Ook dat is risicomanagement, want niemand ziet graag bekwame mensen vertrekken.”
Stefan Ceulemans
algemeen directeur Bilfinger Tebodin België
Bilfinger Tebodin is een multidisciplinair advies- en ingenieursbureau in handen van de Duitse industriële dienstverlener Bilfinger. Bilfinger Tebodin omvat circa 1.350 medewerkers in Europa . De aangeboden diensten omvatten consultancy, ontwerp en engineering, procurement en constructie- en projectmanagement. Het bedrijf is actief in markten als energie en utilities, (petro)chemie, olie en gas, industrie, farmacie en biofarmacie, voedingsmiddelen, pijpleidingen en infrastructuur.
AiVidens is een Belgisch bedrijf gespecialiseerd in de optimalisatie van debiteurenbeheer en incasso en richt zich voornamelijk naar grote en zeer grote ondernemingen. AiVidens helpt te anticiperen op betalingsproblemen en stelt prioriteiten bij het innen van vervallen debiteuren d.m.v. software, gebaseerd op AI. AiVidens heeft als doel om bedrijven te ondersteunen in de aanzienlijke vermindering van hun financiële risico’s, door gelijktijdig hun incassoproces te optimaliseren en hun werkkapitaal te verbeteren.
14 BRAND REPORT • AIVIDENS
Artificiële intelligentie, een aardverschuiving in financieel risicobeheer
Artificiële intelligentie (AI) palmt elk deel van onze samenleving in. En terecht, want AI maakt het beheer en de verwerking mogelijk van een massa gegevens die een mens normaal gezien nooit alleen zou kunnen verwerken. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze technologie nu ook haar toegang heeft gevonden tot de financiële wereld en meer in het bijzonder in het domein van risicobeheer.
“AI helpt onder meer om betalingsproblemen op een andere manier aan te pakken”, legt Edouard Beauvois uit, medeoprichter en CEO van AiVidens . “Dankzij slimme AI-native software kun je op basis van de historiek van betalingsgedragingen trends voorspellen en mogelijke betalingsrisico’s vroegtijdig in het ‘order-to-cash’-proces opsporen.”
Door typische gegevens zoals facturen, betalingen, kredietnota’s en aanmaningshistorieken van klanten kruiselings te controleren, kunnen verschillende algoritmen deze waardevolle trends en gedragingen vaststellen. “Artificiële intelligentie kan worden gebruikt om te bepalen wanneer een klant zijn facturen zal betalen en om je debiteurenportfolio te segmenteren volgens verschillende risicotopologieën en betalingsgedragingen.” Dit betekent een disruptieve omwenteling die breekt met de tot nog toe gebruikte analyseregels, die vroeger volledig door mensen waren bedacht.
AI schept nu niet alleen een nieuw inzicht in de financiële gezondheid van een debiteurenportfolio, maar biedt tegelijkertijd een duidelijke kijk op de evolutie van dat portfolio in de loop der tijd. Maar AI is ook een drijfveer voor actie. AI maakt het mogelijk om in een vroeg stadium weloverwogen maatregelen te treffen en biedt een manier om op betalingsproblemen te anticiperen en ze soms zelfs te vermijden. “Wanneer de software voorspelt dat een klant met meer dan 30 dagen te laat zal zijn met de betaling van zijn facturen, kan een medewerker hem bellen om te controleren of dat effectief zo is”, zegt Beauvois.
De technologie vermindert de kosten van laattijdige incasso, terwijl rekening wordt gehouden met de prioriteiten en inspanningen van de medewerkers. Eén van de andere kwaliteiten van AI is dat het alle informatie kan filteren die incassospecialisten nodig hebben, wat onmiddellijk resulteert in een aanzienlijke tijdsbesparing.
Als voorbeeld haalt Beauvois de vele incassobedrijven aan die nog steeds achterstallige betalingen hebben omdat hun teams te klein zijn en verder ook niet weten welke debiteuren ze als eerste moeten contacteren. “Dankzij AI hoeven medewerkers zich niet langer bezig te houden met eindeloze en onleesbare lijsten van klanten, maar kunnen ze zich focussen op de debiteuren die het hoogste financieel risico vertonen.”
Door voorspellingen en waarschijnlijkheden samen te voegen, zal bovendien een
AI kan helpen om betalingsproblemen anders aan te pakken.
voorspellende ‘cash forecast’ worden gevormd. “Deze is verfijnder dan de klassieke cash forecast die gebaseerd is op vervaldata.” Ondanks de vele voordelen kan artificiële intelligentie nog steeds wat afschrikken. Onterecht, volgens Edouard Beauvois. AI vormt volgens hem in de eerste plaats een waardevol hulpmiddel dat de werklast verlaagt en de efficiëntie verhoogt.
Edouard Beauvois
co-founder Aividens
De stijging van de prijzen, de koopkracht van de burgers, welke hefboom kan de regering nog gebruiken? Dit zijn moeilijke tijden en de oorlog in Oekraïne is daar het bewijs van. De prijsstijgingen zijn een van de gevolgen van de Russische agressie tegen Oekraïne en dit zal waarschijnlijk nog enige tijd aanhouden. Wanneer we hier en daar horen over een mogelijke verhoging van de brandstofprijs tot 3,00 euro/liter aan de pomp voor september, is er reden tot bezorgdheid. Men vertelt ons vervolgens dat er een belangrijke indexering van de lonen komt, dat er al cheques voor gezinnen zijn gepland en dat het tarief voor particuliere consumptie zal worden verlaagd van 21% naar 6%. Al deze maatregelen zijn goed, maar... Wat zijn de effecten? En ook, zijn ze voldoende? Ik spreek in mijn hoedanigheid van belastingconsulent, gespecialiseerd in btw, douane en accijnzen.
Loonindexering aangekondigd voor juli Een loonindexering tot 7 of 8% is goed voor de werknemers, maar voor de bedrijven, die de werkgevers zijn, betekent het een aanzienlijke extra kostenpost. Ook mogen we niet uit het oog verliezen dat de staat op deze loonsverhoging ook de inkomstenbelasting zal verhalen. Die kan oplopen tot ongeveer 52%, om nog maar te zwijgen over de extra werkgeversbijdragen voor de ondernemingen. Ofwel wordt deze stijging niet doorgerekend en zal dit de winstmarge van de bedrijven verkleinen, ofwel wordt zij doorgerekend in de verkoopprijs van diensten en producten, en zal dit opnieuw leiden tot een prijsstijging voor de eindverbruiker. In deze tweede hypothese ben ik er niet van overtuigd dat wij het nagestreefde doel, namelijk een optimale verhoging van de koopkracht van de burgers, zullen bereiken, want dan stevenen wij af op een neerwaartse spiraal. Natuurlijk is een verhoging van de lonen goed voor de werknemers, maar deze indexering moet gepaard gaan met andere maatregelen. Belastingen, heffingen, rechten: echte begrotingsinstrumenten die in beide richtingen kunnen werken Andere maatregelen die de regering kan nemen en die volgens mij een reëel effect op de koopkracht zullen hebben, zijn maatregelen op het gebied van de accijnzen die op alle energieproducten en natuurlijk brandstof van toepassing zijn. Natuurlijk heeft de regering maatregelen genomen om de accijnzen te verlagen, maar dat is niet genoeg. De FOD Financiën deelt ons mee dat de regering heeft beslist om bij koninklijk besluit van 19 maart 2022 de bijzondere accijnzen op diesel en benzine te verlagen met 175 euro/1000 liter inclusief 21% btw (of 144,6281 euro/1000 liter exclusief btw). Wat betekent dit precies voor uw portemonnee? Als u uitgaat van een dieselprijs van 2,202 euro/liter en 60 liter diesel tankt, komt u aan de pomp uit op een bedrag van 132,12 euro. Als we gewoon de verlaging van 175 euro per 1000 liter nemen, geeft dit een verlaging van 0,175 euro x 60 liter, d.w.z. 10,5 euro. Dit is echt niet genoeg. Er is nog werk aan de winkel, vooral omdat ik vind dat deze maatregel na september 2022 moet worden verlengd. Ik wil u er ook aan herinneren dat voor de zogenaamde “professionele” brandstof, d.w.z. de brandstof die hoofdzakelijk wordt gebruikt door bedrijven die goederen of personen vervoeren, deze bedrijven uiteraard een deel van de accijnzen kunnen terugkrijgen, zoals in het verleden het geval was. Wat de btw betreft, zijn reeds maatregelen genomen, maar daarbij mag niet uit het oog worden verloren dat de lidstaten verplicht zijn de Europese bepalingen inzake verlaagde tarieven na te leven. Er zijn Europese richtlijnen in de maak om de lidstaten meer vrijheid te geven. Wordt vervolgd...
© Katia Delfin Diaz ITAA erkend belastingconsultent OmniVAT consulting www.omnivat.eu
