www.kaliska.pl
Kim są Kociewiacy?
Herb Starogardu Gdańskiego
ca kociewsko-kaszubska uległa częściowemu zatarciu i na wielu obszarach tego pogranicza język przestał być czynnikiem odróżniającym Kaszubów i Kociewiaków. Nakładając dzisiejszą siatkę administracyjną na obszar „rozszerzonego” Kociewia, zauważyć trzeba, że powiaty tczewski i starogardzki praktycznie w 100% obejmują obszary zaliczane do tej krainy. Jednak poza ich granicami znajduje się rejon Trąbek Wielkich, leżących w powiecie ziemskim gdańskim, Wysina – Lubania – Liniewa – Starej Kiszewy, które pozostały w powiecie kościerskim, oraz teren Śliwic z Lińskiem i Trzebcinami, należące do powiatu tucholskiego. Natomiast powiat świecki obejmuje ziemie znacznie wykraczające poza Kociewie dialektalne. Leżący na obrzeżach gminy Lniano Błądzim przynależy już do Borów Tucholskich, zaś gminy Świekatowo i Pruszcz to historyczna Krajna – obszar przejściowy między Kociewiem a Wielkopolską.
Na pytanie „Kim są Kociewiacy?” trudno znaleźć prostą odpowiedź. Przyjąć można założenie, że tam jest Kociewie, gdzie mieszkają ludzie uważający się za Kociewiaków, ewentualnie uznający, że jest to obszar Kociewia. Dla Kazimierza Nitscha najważniejszym impulsem do wyodrębnienia Kociewia była zasadnicza odmienność dialektologiczna od sąsiednich Kaszub, Borów Tucholskich i Krajny. Wieloletnie badania ks. Bernarda Sychty nie wykazały jakiejś zasadniczej odrębności kultury materialnej kociewskiej od kaszubskiej i borowiackiej. Jak pisze współczesna badaczka Anna W. Brzezińska: Kultura regionalna Kociewia pozostawała od zawsze w sferze wpływów sąsiednich regionów (głównie Kaszub), nie wykazując przy tym żadnych szczególnych cech. Zaznacza ona także, że poza dialektem jedynymi elementami „tradycyjnej kultury ludowej” są haft kociewski oraz strój ludowy. Jednak kwestia tradycyjności tak haftu, jak i stroju, które zostały stworzone dopiero w XX wieku, jest dość dyskusyjna. Bardziej słuszna wydaje się uwaga prof. Józefa Borzyszkowskiego, że poza mową łączy Kociewiaków kultura (w tym przede wszystkim folklor): opowieści, pieśni, piśmiennictwo kociewskie oraz obrazy i rzeźby tworzone przez miejscowych artystów. Nie ma też większych różnic między grupami etnonimicznymi w obrębie Kociewia. Tak więc północną i środkową część krainy zamieszkiwać mają Górale, połu