ADHD
verslavingsgevoeligheid naar een functionele verslaving, zoals workalcoholics dat doen. En er zijn beroepen waarbij ADHD een voordeel is, zoals beursmakelaars, die het beste functioneren in een omgeving met veel risico’s.
VERSLAVING IS EEN COMPENSATIE VAN ANTIBELONING In het universum is alles gericht op het streven naar een toestand van evenwicht. Dit basismechanisme geldt voor alles en iedereen, van planeten en sterren tot mensen en genen. En natuurlijk ook ons beloningssysteem. De genen reguleren het beloningssysteem met een dynamiek van beloning en antibeloning. Ideaal is als onze genen in het middengebied functioneren; dan hebben ze een optimale gevoeligheid. In de praktijk zijn de verleidingen binnen deze genotsmaatschappij groot en is stress alom vertegenwoordigd. Stress die we vervolgens weer compenseren met genot, alcohol, slaap- en kalmeermiddelen. Gevolg is dat de genen worden beïnvloed door een extreme omgeving. Mensen raken verslaafd vanuit hun genetische en epigenetische voorbestemming, via trauma’s, pijn, opvoeding of toevalligheden, bijvoorbeeld pubers die omgaan met de verkeerde vrienden. Hoe dan ook, verslaving begint met middelen en gedragingen die het beloningssysteem overstimuleren. Of het nu legale of illegale middelen zijn of
verslavingsgedrag zoals gokken, voor de genen maakt dat niet zoveel uit. De genen tolereren dat de dopaminejukebox op volle toeren draait, maar zullen op een gegeven moment ingrijpen. Hun belangrijkste opdracht is immers het streven naar evenwicht en om dat te bereiken, beschikken ze onder meer over het antibeloningssysteem. Zonder verslaving is de dynamiek van beloning en antibeloning min of meer in evenwicht. Verslaving ontstaat als het antibeloningssysteem overactief is. Stel je het volgende voor: je drinkt een biertje of twee in het weekend. Voelt lekker. De volgende ochtend is er niets aan de hand, je bent uitgerust en je hebt geen behoefte om alcohol te drinken. Epigenetisch gezien is er weinig aan de hand. Daarvoor is er meer nodig. Vervolgens drink je elke avond een fles wijn. Dat doe je al jaren. Anders lukt het je niet de werkstress van je af te schudden. Vroeger was dat anders. Toen had je aan één glas wijn genoeg om je lekker te voelen. Je vrouw vraagt je te stoppen met drinken. Daar word je niet vrolijk van, maar je doet het toch. Het blijft niet zonder gevolgen, want de volgende avond voel je je beroerd, zonder de wijn. Onrustig, je hoofd lijkt een mallemolen van negatieve gedachten, elke opmerking komt binnen als een mes. Wat je nu voelt, is de activiteit van het antibeloningssysteem, glutamaat komt aan de deur aankloppen. En het zal nog wel even duren voordat dat ongure gezelschap vertrekt. Je sluipt stiekem naar de kelder en trekt een fles wijn open. Je wilt van dat nare gevoel af. Nog even terug naar het begin. Toen je genoeg had aan één glas wijn, en alles verder prima in orde was. De volgende dag kon je best zonder alcohol. Meer nog, van één glas wijn werd je best vrolijk. Meer had je dus niet nodig. Beloning en antibeloning waren in evenwicht. Maar na al die jaren gewoontedrinken is zelfs een fles wijn niet meer genoeg omdat het beloningssysteem niet meer in evenwicht is. Je hebt nu meer antibeloning (glutamaat) dan dopamine. Met andere woorden, je moet meer alcohol drinken dan vroeger om de antibeloningseffecten te neutraliseren. Dan pas kom je terug op het oude beloningsniveau. Deze dynamiek noemt men tolerantie, je lichaam heeft steeds meer alcohol nodig om het begineffect te evenaren. Tolerantie betekent niet alleen dat je meer nodig hebt van een middel – dat kan alcohol, cannabis, troostvoeding of kalmeermiddelen zijn – het betekent vooral dat je antibeloningssysteem dominant is geworden. Je drinkt dan niet meer omdat het lekker is, maar om de nare effecten van glutamaat niet te voelen, die merkbaar worden als je minder zou drinken. Verslaving is vanuit de epigenetica als volgt te formuleren:
VERSLAVING IS HET MIJDEN VAN ANTIBELONING Iemand die verslaafd is, geniet niet meer zoveel. Dat is de paradox van bijna iedere verslaving. Laat me het verduidelijken met behulp van cijfers. Weet je nog, bij het eerste glas wijn voelde je je lekker. Je scoorde laten we zeggen 100 beloningspunten, alles was prima in evenwicht en je ondervond geen nadelen.
TCC Magazine | 49