S(h)park Issue 001 : Post Covid City

shpark

ISSUE 001

Spark new ideas with creative landscape and urban knowledge

POST COVID CITY

2

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Foreword

Join us and spark new ideas together with S(h)park !

Yossapon Boonsom Director of Shma Company Limited

เราทุ​ุกคนล้​้วนมี​ีความหวั​ังที่​่�จะมี​ีชีวิี ต ิ อยู่​่บ � นโลกที่​่�มีค ี วามยั่​่�งยื​ืนทั้​้�งในแง่​่สั​ังคมและสิ่​่�งแวดล้​้อม อย่​่างไรก็​็ดี​ีอนาคตนั้​้�นเต็​็ มไปด้​้ วยปั​ัญหาและความท้​้ าทายที่​่� สลั​ับซั​ับซ้​้อน ไม่​่ว่​่าจะเป็​็นภั​ั ยธรรมชาติ​ิ การเปลี่​่�ยนแปลงสภาพภู​ูมิ​ิอากาศ การเจริ​ิญเติ​ิบโตของเมื​ือง การเปลี่​่�ยนแปลงทางเทคโนโลยี​ี โรคระบาด รวมถึ​ึงพฤติ​ิกรรมและวิ​ิถี​ีชีวิี ิตของคนยุ​ุคใหม่​่ เหล่​่านี้​้�ล้ว้ นเป็​็นสิ่​่�งที่​่�เราไม่​่สามารถหาคำำ�ตอบรั​ับมื​ือได้​้เพี​ียง ลำำ�พังั

เพราะแนวคิ​ิด การออกแบบและการจั​ัดการแบบเดิ​ิมอาจไม่​่สอดคล้​้องกั​ับบริ​ิบทสั​ังคมและ โลกที่​่�เปลี่​่�ยนแปลงอี​ีกต่​่อไป คงจะดี​ีไม่​่น้​้อยหากเราสามารถตั้​้�งคำำ�ถาม สร้​้างบทสนทนา พู​ูดคุ​ุยแลกเปลี่​่�ยน ซึ่​่�งกั​ันและกั​ัน สร้​้างสรรค์​์ความคิ​ิดใหม่​่ๆไปด้​้วยกั​ัน นี่​่�เองจึ​ึงเป็​็นที่​่�มาของ S(h)park นิ​ิตยสารรายสี่​่�เดื​ือน ของฉมา อั​ันเปรี​ียบเสมื​ือนพื้​้� นที่​่�สาธารณะทางความคิ​ิดที่​่�มุ่​่ง� หวั​ังในการสร้​้างสั​ังคมและสิ่​่�งแวดล้​้อมที่​่�ยั่​่ง� ยื​ืน สำำ�หรั​ับอนาคต

S(h)park จั​ัดทำำ�ขึ้​้�นโดยรวบรวมแนวคิ​ิดการออกแบบงานภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรมและเมื​ืองของ ฉมา ที่​่� ผ่​่ า นการตกตะกอนจากการทำำ� งานจริ​ิ ง และการค้​้ น คว้​้ า วิ​ิ จั​ั ยภ ายในองค์​์ ก รและร่​่วมกั​ั บ ภาคี​ี เครื​ือข่​่ายวิ​ิ ชาชี​ีพอั​ั นหลากหลาย สำำ�หรั​ับฉบั​ับปฐมฤกษ์​์นี้​้� เราจึ​ึ งอยากชวนทุ​ุกคนคิ​ิ ดและตั้​้� งคำำ�ถาม เกี่​่�ยวกั​ับโลกและวิ​ิถี​ีชี​ีวิ​ิตที่​่�กำ�ลั ำ ังเปลี่​่�ยนไปจากสถานการณ์​์โรคโควิ​ิด-19 อั​ันนำำ�มาซึ่​่�งเมื​ืองที่​่�เปราะบาง มากกว่​่าอดี​ีต เพื่​่� อเตรี​ียมพร้​้อมรั​ับมื​ือกั​ับความไม่​่แน่​่นอนอย่​่างเท่​่าทั​ัน

อี​ีกด้​้านหนึ่​่�งวิ​ิกฤตครั้​้�งนี้​้�ทำำ�ให้​้ผู้​้�คนหั​ันมาสนใจเรื่​่�องการฟื้​้� นฟู​ูเมื​ืองเพื่​่� อเสริ​ิมสร้​้างคุ​ุณภาพ ชี​ีวิ​ิตที่​่�ดี​ีขึ้​้�นมากยิ่​่�งกว่​่ายุ​ุคสมั​ัยไหนๆ ทั้​้�งรู​ูปแบบการเดิ​ินทางที่​่�เป็​็นมิ​ิตรต่​่อสิ่​่�งแวดล้​้อม การสร้​้างพื้​้� นที่​่�เพื่​่� อ ความมั่​่�นคงทางอาหาร การเปลี่​่�ยนพื้​้� นที่​่�รกร้​้างให้​้กลายเป็​็นพื้​้� นที่​่�สุ​ุขภาวะ และการให้​้ความสำำ�คั​ัญกั​ับ พื้​้� นที่​่�สีเี ขี​ียวในเมื​ืองมากขึ้​้�น นั​ับว่​่าเป็​็นสั​ัญญาณการเปลี่​่�ยนแปลงที่​่�ดี​ีเลยที​ีเดี​ียว

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

I believe that we all have a wish to live in a world that is socially and environmentally sustainable. Yet, the future is full of complicated problems and challenges to deal with, such as natural disaster, climate change, city expansion, technology disruption, epidemic along with modern way of life. These issues are wholly what cannot be faced and overcome alone.

As our familiar way of thought, design and management methods might not suit the changing world anymore, it could be better if we came up with new questions, make conversation, exchange ideas and recreate some solutions together. Therefore, this is how our 4-month magazine, S(h)park came out as a public space of thought that aims to help create a sustainable society and environment for the future.

S(h)park is made up by collecting Shma’s ideas and knowledge in doing landscape and urban design through professional practice, internal research, and external collaborations with various expert partners. In this very first issue, we would like to ask our readers to think about the changing world and lifestyle due to Covid-19 pandemic which causes cities to become more vulnerable than before, so that we can find ways to fully cope with these uncertainties.

On the other hand, of course, this crisis also brings the issue of urban revitalization to the spotlight more than ever before, including sustainable transportation, food security, unutilized area improvement and green urban spaces, indicating positive signs toward the future.

มาร่​่วม spark จุ​ุดประกายความคิ​ิดไปด้​้วยกั​ันกั​ับนิ​ิตยสารเพื่​่� อสั​ังคมและสิ่​่�งแวดล้​้อม S(h)park

ยศพล บุ​ุญสม กรรมการผู้​้�จั​ัดการบริ​ิษัท ั ฉมา จำำ�กัด ั

3

4

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Content พื้​้�นที่​่�สาธารณะในกรุ​ุงเทพฯ จะมีลั ี ักษณะเป็​็นอย่​่างไร ในยุ​ุคหลั​ังโรคระบาด

6

How Public Spaces in Bangkok After a Pandemic Should Be ?

10 การลงทุ​ุนกั​ับโครงสร้​้างพื้​้�นฐานแห่​่งอนาคต 10 Green and Health Infrastructure to Invest

12

ฟื้​้� นฟู​ู แต่​่งเติ​ิมสี​ีสัน ั ลานกี​ีฬาเก่​่าใต้​้ทางด่​่วน

18

ด้​้วยกระบวนการมี​ีส่​่วนร่​่วมกั​ับทุ​ุกคน Color, Collaborate and Create Communal Space Under Expressway

30

สร้​้างพื้​้�นที่​่�สี​ีเขี​ียวดู​ูดซั​ับ

42

พลั​ังงานแสงอาทิ​ิตย์​์ด้ว้ ย Sol(y)ar Power Up the Open Space

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ฟื้​้� นฟู​ู กรุ​ุงเทพฯด้​้วยทางเชื่� อ ่ มสี​ีเขี​ียวสู่​่�มหานครที่​่�ยั่​่ง� ยื​ืน Revitalizing Bangkok with Green Network

with Solar Power and Green Space : Sol(y)ar สวนผั​ักกิ​ินได้​้หลั​ังบ้​้านของฉมา Sharm (Shma+Farm)

48

ซึ​ึมซั​ับธรรมชาติ​ิยามกั​ักตั​ัว ด้​้วยการขยายพั​ันธุ์​์�พื​ืชแบบง่​่ายๆ Creating Biophilia by Plant Propagation

52

กรุ​ุงเทพฯ ปลู​ูกต้​้นอะไรดี​ี ?

56

กลุ่​่�มพั​ันธุ์​์�ไม้​้ ปลู​ูกริ​ิมถนนและบนทางเท้​้า 6 Types of Street Trees to Grow Along Roads and Footpaths of Bangkok

5

พื้​้�นที่​่�สาธารณะในกรุ​ุงเทพฯ จะมีลั ี ก ั ษณะ เป็​็นอย่​่างไรในยุ​ุคหลั​ังโรคระบาด How public spaces in Bangkok after a pandemic should be ?

ครั้​้�งตลอดชั่​่�วชี​ีวิ​ิต คำำ�ถามสำำ�คั​ัญคื​ือ ต่​่อจากนี้​้�เราจะสามารถ ออกแบบพื้​้�นที่​่�ภายนอกบ้​้านให้​้มี​ีความปลอดภั​ัยต่​่อสุ​ุขภาพ และเหมาะสมต่​่อการดำำ�รงชี​ีวิ​ิตอย่​่างไร ในฐานะผู้​้�ทำำ�งานด้​้าน ภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรมและเมื​ือง ฉมาได้​้พั​ัฒนาแนวคิ​ิดในการ ออกแบบพื้​้�นที่​่�ทางกายภาพใหม่​่ๆ ผ่​่านการศึ​ึกษาค้​้นคว้​้า ข้​้อมู​ูล พร้​้อมจั​ัดเวิ​ิร์ค์ ช็​็อประดมไอเดี​ียถึ​ึงความเป็​็นไปได้​้ใหม่​่ๆ ของพื้​้�นที่​่�เหล่​่านี้​้� โดยมี​ีพนั​ักงานจากหลากหลายแผนกเข้​้า ร่​่วมกิ​ิจกรรม ทั้​้�งภู​ูมิ​ิสถาปนิ​ิก สถาปนิ​ิก นั​ักพื​ืชสวน และนั​ัก ทำำ�สื่​่�อ

According to the Food and Agriculture Organization (FAO), it is predicted that within 2050, 68 % of the world population will be living in the urban area, leading to a denser city where the amount of living area per person will be decreasing respectively. AFP News has also reported that new disease will occur more frequently in the near

future, witnessing from 2000 that there are already 4 epidemics spread globally, before COVID-19, while in the past, they are far less common.

Living in a time that is vulnerable to epidemics, we come to question how we can design such outdoor spaces that promote health and wellbeing, in order to cope with this prospective uncertainty. As a landscape and urban creative platform, Shma has developed new design methods by doing critical research along with arranging small workshops, gaining ideas from various teams, including landscape architects, architects, horticulturists and media makers.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

จากการคาดการณ์​์ ข ององค์​์ ก ารอาหารและ การเกษตรแห่​่งสหประชาชาติ​ิ (FAO) ที่​่�ว่​่า ภายในปี​ี ค.ศ.

2050 (พ.ศ. 2593) ประชากรโลกร้​้อยละ 68 จะย้​้ายเข้​้ามา อาศั​ัยในพื้​้น� ที่​่เ� มื​ือง เมื​ืองทั่​่�วโลกมี​ีความหนาแน่​่นเพิ่​่�มมากขึ้​้น� จากขนาดพื้​้น� ที่​่ต่� อ่ จำำ�นวนประชากรที่​่มี​ี� ขนาดเล็​็กลดลงเรื่​่อ� ยๆ อย่​่างหลี​ีกเลี่​่�ยงไม่​่ได้​้ ยิ่​่�งไปกว่​่านั้​้�น สถิ​ิติ​ิการอุ​ุบั​ัติ​ิของโรค ระบาดใหม่​่มี​ีแนวโน้​้มที่​่�จะเกิ​ิดถี่​่�ขึ้​้�นเรื่​่�อย ๆ จากข้​้อมู​ูลของ สำำ�นั​ักข่​่าว AFP พบว่​่าตั้​้�งแต่​่ปี​ี ค.ศ. 2000 (พ.ศ. 2543) เป็​็นต้​้นมา มี​ีโรคระบาดใหม่​่อุ​ุบั​ัติ​ิขึ้​้�นอย่​่างน้​้อย 4 สายพั​ันธุ์​์� ก่​่อนเกิ​ิดการระบาดของโรคโควิ​ิด-19 ในปั​ัจจุ​ุบั​ัน ในขณะที่​่� ก่​่อนหน้​้านี้​้�ความถี่​่�ของการเกิ​ิดโรคระบาดมี​ีระยะเวลาที่​่�ห่​่าง กว่​่ามาก

การที่​่�เมื​ืองและโลกตกอยู่​่�ในสถานการณ์​์ภายใต้​้ ภาวะเสี่​่�ยงกั​ับการเผชิ​ิญโรคระบาดเช่​่นนี้​้�นำำ�มาสู่​่�ความกั​ังวล ที่​่�ว่​่า ในอนาคตเราอาจต้​้องเผชิ​ิญสถานการณ์​์เช่​่นนี้​้�อี​ีกหลาย

การจั​ัดการความหนาแน่​่น

ในการออกแบบทางกายภาพเพื่​่� อ รองรั​ั บ สถานการณ์​์ โรคระบาด ปั​ั จ จั​ั ย แรกที่​่� ต้​้ อ งคำำ�นึ​ึ งถึ​ึงคื​ือ การจั​ัดการความหนาแน่​่นให้​้ผู้​้�ใช้​้งานสามารถรั​ักษาระยะห่​่าง ระหว่​่ า งกั​ั น ได้​้ นำำ� มาสู่​่�แนวคิ​ิ ด ของการออกแบบพื้​้� น ให้​้ สามารถจั​ัดระเบี​ียบง่​่ายและมี​ีความยื​ืดหยุ่​่�น

การออกแบบให้​้พื้​้�นที่​่�สามารถจั​ัดระเบี​ียบง่​่าย สามารถทำำ�ได้​้โดยใช้​้ระบบกริ​ิด (Grid System) และระบบ โมดู​ูลาร์​์ (Modular System) ประยุ​ุกต์​์ออกแบบสั​ัญลั​ักษณ์​์ บ่​่งบอกระยะห่​่าง โดยอิ​ิงจากสั​ัดส่​่วนการใช้​้งานของมนุ​ุษย์​์ 6

Space After Pandemic

ทั้​้�งนี้​้�นอกจากการจั​ัดสรรในแนวราบแล้​้วอาจคำำ�นึ​ึงถึ​ึงพื้​้น� ที่​่ใ� นแนวตั้​้�งเพื่​่�อเพิ่​่�มพื้​้น� ที่​่� การใช้​้งานมากขึ้​้น� ได้​้เช่​่นกั​ัน อย่​่างไรก็​็ดี​ี การสร้​้างพื้​้น� ที่​่ที่� ส่� ามารถรั​ักษาระยะห่​่างต้​้องไม่​่ปิดิ กั้​้น� ปฏิ​ิสั​ัมพั​ันธ์​์เชิ​ิงสั​ังคม ผู้​้�ต้​้องสามารถพบปะและทำำ�กิ​ิจกรรมร่​่วมกั​ันได้​้ ควบคู่​่�กั​ับการใช้​้ระบบ จั​ัดการความหนาแน่​่นที่​่�เหมาะสม ตรงนี้​้�เองอาจใช้​้ระบบฐานข้​้อมู​ูลเพื่​่�อให้​้ทราบจำำ�นวนผู้​้�ใช้​้ งานพื้​้น� ที่​่แ� ละติ​ิดตามตั​ัวตนผู้​้�ใช้​้งานได้​้ ทำำ�ให้​้เมื่​่อ� พบผู้​้�ติ​ิดเชื้​้อ� จะสามารถแจ้​้งเตื​ือนได้​้ทันั ท่​่วงที​ี ตั​ัวระบบควรออกแบบให้​้เหมาะสมกั​ับพฤติ​ิกรรมผู้​้�ใช้​้งานและลดภาระของประชาชนที่​่�ต้​้อง แบกรั​ับจากความไม่​่เท่​่าเที​ียมในการเข้​้าถึ​ึงเทคโนโลยี​ี ระบบที่​่�ดี​ีจึ​ึงจำำ�เป็​็นต้​้องรองรั​ับการใช้​้ งานจากคนทุ​ุกรู​ูปแบบ อาจใช้​้เทคโนโลยี​ีเสมื​ือนจริ​ิงในการตรวจจั​ับ (Augmented Reality) แทนโทรศั​ัพท์​์มื​ือถื​ือแบบสมาร์​์ทโฟน และหั​ันมาพึ่​่�งพา QR Code ประจำำ�ตัวั ในการแสกนเพื่​่�อ เข้​้าถึ​ึงสถานที่​่ต่� ่างๆ ที่​่มี​ี� การแสดงผลแบบมี​ีปฏิ​ิสั​ัมพั​ันธ์​์กั​ับผู้​้�ใช้​้ (Interactive)

2m

การใชระบบกริดและโมดูลาร เช่​่น ลวดลายพื้​้�น หรื​ือเฟอร์​์นิ​ิเจอร์​์ที่​่�สามารถกำำ�หนดพฤติ​ิกรรมการรั​ักษาระยะได้​้ พื้​้�นที่​่�ที่​่� สามารถจั​ัดระเบี​ียบได้​้ง่​่ายเช่​่นนี้​้� นอกจากจะทำำ�ให้​้ผู้​้�ใช้​้งานเข้​้าใจวิ​ิธี​ีการใช้​้ง่​่ายแล้​้ว ยั​ังสะดวก ต่​่อการปรั​ับเปลี่​่�ยนรู​ูปแบบด้​้วย

ส่​่ ว นพื้​้� น ที่​่� ที่​่� มี​ี ความยื​ืดหยุ่​่�น (Flexible Space) อย่​่ า งพื้​้� น ที่​่� ส าธารณะหรื​ือ กึ่​่�งสาธารณะควรมี​ีการออกแบบให้​้เปิ​ิดโล่​่งรองรั​ับสถานการณ์​์ที่​่�ไม่​่คาดคิ​ิด เช่​่น สถานการณ์​์ โรคระบาด เพราะเมื่​่�อเกิ​ิดภาวะโรคระบาด จำำ�เป็​็นต้​้องเตรี​ียมพื้​้�นที่​่บ� างส่​่วนไว้​้รั​ับรองและวาง ระบบการตรวจสอบโรค อาจเป็​็นพื้​้น� ที่​่เ� ปิ​ิดโล่​่งสาธารณะหรื​ือพื้​้น� ที่​่ภ� ายในอาคารที่​่ส� ามารถปรั​ับ ใช้​้อย่​่างยื​ืดหยุ่​่�น พร้​้อมมี​ีขนาดเพี​ียงพอให้​้ผู้​้�ใช้​้งานรั​ักษาระยะห่​่างที่​่�เพี​ียงพอ

หากพื้​้น� ที่​่เ� ดิ​ิมไม่​่ได้​้ถูกู ออกแบบให้​้มี​ีขนาดพื้​้น� ที่​่เ� พี​ียงพอ อาจต้​้องมี​ีการปรั​ับปรุ​ุงพื้​้น� ที่​่� ให้​้มี​ีขนาดกว้​้างขึ้​้น� หรื​ือมี​ีทางเลื​ือกการใช้​้งานมากขึ้​้น� เช่​่น ระบบขนส่​่งมวลชนที่​่แ� ต่​่เดิ​ิมมี​ีขนาด ค่​่อนข้​้างจำำ�กั​ัด อาจต้​้องเพิ่​่�มทางเลื​ือกการใช้​้งานหรื​ือขยายทางเท้​้าในบริ​ิเวณที่​่�ไม่​่มี​ีความหนา แน่​่นมากนั​ัก และลดขนาดถนนให้​้ผู้​้�ใช้​้งานทางเท้​้าสามารถรั​ักษาระยะห่​่างระหว่​่างกั​ันได้​้

Space After Pandemic

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

การใชพื้นที่ียืดหยุน

15

users

ระบบฐานขอมูลและการติดตามผูใชงาน 7

biomimicry

พื้นผิวที่สามารถทำความสะอาดตนเองได เพื่​่�อสร้​้างประจุ​ุที่พื้่� น้� ผิ​ิว หรื​ือพวกพื้​้น� ผิ​ิวด้า้ น หยาบเพราะเป็​็น พื้​้� น ผิ​ิ ว ที่​่� เชื้​้� อ โรคสามารถมี​ีชี​ีวิ​ิ ต อยู่​่�ได้​้ เ พี​ียงประมาณครึ่​่� ง สั​ัปดาห์​์ มากกว่​่าพื้​้�นผิ​ิวเรี​ียบ มั​ัน อย่​่างพลาสติ​ิก สแตนเลส แก้​้ว ที่​่�เชื้​้�อมี​ีชี​ีวิ​ิตติ​ิดเกาะได้​้กว่​่า 1 สั​ัปดาห์​์

นอกจากนี้​้�จำำ�เป็​็นต้​้องมี​ีการทำำ�ความสะอาดพื้​้น� ผิ​ิว ควบคู่​่�ไปด้​้วย โดยการใช้​้สารเช็​็ดทำำ�ความสะอาดพื้​้�นผิ​ิว เช่​่น แอลกอฮอลล์​์ หรื​ือแสงอั​ัลตร้​้าไวโอเล็​็ต (UVB) ซึ่​่�งเป็​็นคลื่​่�น แสงที่​่�มี​ีอยู่​่�ในแสงอาทิ​ิตย์​์ จากการทดลองในประเทศแถบ ยุ​ุโรปพบว่​่าแสงอาทิ​ิตย์​์สามารถช่​่วยฆ่​่าเชื้​้�อบนพื้​้�นผิ​ิวได้​้ โดย ต้​้องอาศั​ัยความเข้​้มแสงและระยะเวลาการได้​้รับั แสงที่​่เ� พี​ียงพอ

จะทำำ�ให้​้เชื้​้อ� ไวรั​ัสไม่​่ตอบสนองภายใน 6 – 15 นาที​ี (Carlson 2020) เช่​่นกั​ัน การเข้​้าถึ​ึงน้ำำ��สะอาดเป็​็นอี​ีกปั​ัจจั​ัยที่​่จำ� ำ�เป็​็น วิ​ิธ๊​๊ ที่​่�ง่​่ายและสะดวกที่​่�สุ​ุดคื​ือ การหมั่​่�นล้​้างมื​ือเป็​็นประจำำ�และ หลี​ีกเลี่​่ย� งการใช้​้มื​ือสั​ัมผั​ัสใบหน้​้า ส่​่งผลให้​้การออกแบบพื้​้น� ที่​่� ภายนอกบ้​้านทั้​้�งที่​่�เป็​็นสาธารณะและไม่​่เป็​็นสาธารณะต้​้อง คำำ�นึ​ึงถึ​ึงแหล่​่งน้ำำ�� ประปาสะอาดด้​้วย

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

สุ​ุขอนามั​ัยและคุ​ุณภาพชี​ีวิต ิ

สุ​ุขอนามั​ัยของพื้​้�นที่​่�ภายนอกบ้​้านเป็​็นเรื่​่�องที่​่�ต้​้อง อาศั​ัยการประพฤติ​ิปฏิ​ิบั​ัติ​ิตั​ัวควบคู่​่�กั​ับการออกแบบพื้​้�นที่​่�ให้​้ สามารถรั​ักษาความสะอาดส่​่วนรวมได้​้ แนวคิ​ิดของการ ออกแบบควรมุ่​่�งไปที่​่ก� ารลดการสั​ัมผั​ัสส่​่วนต่​่างๆให้​้มากที่​่สุ� ดุ ส่​่วนบริ​ิเวณที่​่�ไม่​่สามารถหลี​ีกเลี่​่�ยงการสั​ัมผั​ัสได้​้ต้​้องมี​ีระบบ การทำำ�ความสะอาดที่​่�สะดวกและมี​ีค่​่าใช้​้จ่​่ายน้​้อยที่​่�สุ​ุดใน ระยะยาว

การออกแบบเพื่​่� อลดการสั​ั มผั​ั ส (Touchless Design) เหมาะสำำ�หรั​ับพื้​้�นที่​่�ที่​่�สามารถใช้​้ระบบอื่​่�นแทนนิ้​้�ว มื​ือเช่​่น ที่​่�เปิ​ิดประตู​ูที่​่�ใช้​้เท้​้าในการเปิ​ิด ประตู​ูอั​ัตโนมั​ัติ​ิที่​่�มี​ี เซนเซอร์​์ตรวจจั​ับ การชำำ�ระเงิ​ินทางออนไลน์​์แบบไร้​้เงิ​ินสดที่​่� ลดการแพร่​่เชื้​้�อจากธนบั​ัตร เครื่​่�องมื​ือที่​่�ต้​้องสั​ัมผั​ัสด้​้วยมื​ือ อย่​่างราวจั​ับพยุ​ุงตั​ัว เครื่​่อ� งเล่​่นสำำ�หรั​ับเด็​็ก ควรทำำ�จากพื้​้น� ผิ​ิว ที่​่�สามารถทำำ�ความสะอาดด้​้วยตนเองได้​้ (Self-cleaning Material) ใช้​้สารเคลื​ือบพื้​้�นผิ​ิวที่​่�ทำำ�ความสะอาดตั​ัวเองได้​้ เฉพาะจุ​ุด พื้​้น� ผิ​ิวที่​่ไ� ม่​่ดูดู ซั​ับน้ำำ�� (Non-porous Material) เช่​่น พื้​้น� ผิ​ิวที่​่อ� อกแบบจำำ�ลองผิ​ิวของใบบั​ัวสะท้​้อนหยดน้ำำ��ได้​้ หรื​ือ พื้​้�นผิ​ิวที่​่�เกิ​ิดประจุ​ุได้​้ เช่​่น เงิ​ิน ทองแดง ที่​่�ต้​้องการความชื้​้�น

งานออกแบบที่ใชพืชพรรณในการควบคุมทิศทางลม

อี​ีกปั​ัจจั​ัยหนึ่​่�งที่​่�ไม่​่อาจหลี​ีกเลี่​่�ยงการสั​ัมผั​ัสได้​้คื​ือ อากาศที่​่�เราหายใจ ในพื้​้�นที่​่�เปิ​ิดโล่​่งการจั​ัดการเรื่​่�องความ สะอาดของอากาศสามารถทำำ�ได้​้โดยการจั​ัดการให้​้เกิ​ิดอากาศ ถ่​่ายเท ผ่​่านการคำำ�นึ​ึงถึ​ึงตำำ�แหน่​่งที่​่ตั้​้� �งและการจั​ัดแนวต้​้นไม้​้ ภายนอกอาคารให้​้เหมาะสมกั​ับการไหลเวี​ียนของอากาศทั้​้�ง ในระดั​ับมหภาค (Macro Climate) และจุ​ุลภาค (Micro Climate) คื​ือสร้​้างช่​่องลมด้​้วยความสู​ูงและทรงพุ่​่�มของต้​้นไม้​้ พร้​้อมให้​้ประโยชน์​์ในแง่​่ร่​่มเงาและกิ​ิจกรรมอี​ีกด้​้วย

สำำ� หรั​ั บพื้​้� น ที่​่� ปิ​ิ ด ล้​้ อ ม คุ​ุ ณ ภาพอากาศภายใน อาคารเป็​็นเรื่​่�องที่​่�ต้​้องให้​้ความสำำ�คั​ัญอย่​่างมาก โดยทั่​่�วไป เครื่​่�องปรั​ับอากาศในห้​้องจะทำำ�งานโดยการดู​ูดเอาอากาศ ภายในห้​้องเข้​้าไปปรั​ับอุ​ุณหภู​ูมิ​ิให้​้เย็​็นลงแล้​้วปล่​่อยออกมา ระบบเช่​่ น นี้​้� ไ ม่​่ ทำำ� ให้​้ เ กิ​ิ ด การไหลเวี​ียนของอากาศจาก ภายนอก ซึ่​่�งอาจทำำ�ให้​้เชื้​้�อโรคยั​ังคงหมุ​ุนเวี​ียนอยู่​่� และฟุ้​้�ง กระจายสู่​่�ผู้​้�อื่​่น� วิ​ิธี​ีการที่​่ช่� ่วยลดการแพร่​่กระจายได้​้ดี​ีที่​่�สุดุ จึ​ึง เป็​็นการทำำ�ให้​้เกิ​ิดการไหลเวี​ียนของอากาศภายนอกผ่​่านทาง หน้​้าต่​่าง เพื่​่�อให้​้ละอองฝอยที่​่�เกิ​ิดจากการไอ จาม ไหลออก สู่​่�ภายนอก หรื​ือมี​ีการใช้​้ระบบปรั​ับอากาศที่​่มี​ี� การหมุ​ุนเวี​ียน อากาศภายนอกเข้​้ามายั​ังเครื่​่�องปรั​ับอากาศและมี​ีการดู​ูด อากาศออกอี​ีกทางหนึ่​่�ง 8

ระบบการระบายอากาศที่มีการไหลเวียน ของอากาศภายนอก

คุ​ุณภาพชี​ีวิ​ิตที่​่ดี​ี� ของพื้​้น� ที่​่ภ� ายนอกบ้​้านก็​็เป็​็นส่​่วน หนึ่​่�งที่​่�ส่​่งเสริ​ิมให้​้เกิ​ิดกิ​ิจกรรมทางกายและสั​ังคม ซึ่​่�งมี​ีส่​่วน ช่​่วยให้​้สุขุ ภายกายและสุ​ุขภาพจิ​ิตดี​ีขึ้​้น� ได้​้ พื้น้� ที่​่ภ� ายนอกบ้​้าน ควรมี​ีพื้​้�นที่​่�เพี​ียงพอเพื่​่�อรองรั​ับกิ​ิจกรรมทางสั​ังคมที่​่�มี​ีระยะ ห่​่างที่​่�เพี​ียงพอ เพิ่​่�มพื้​้�นที่​่�สาธารณะเปิ​ิดโล่​่งที่​่�เข้​้าถึ​ึงได้​้โดยไม่​่ ต้​้องใช้​้รถยนต์​์ให้​้กระจายอยู่​่�ย่​่านต่​่างๆในเมื​ือง ช่​่วยหลี​ีกเลี่​่ย� ง การพบปะผู้​้�คนจำำ�นวนมากในระบบขนส่​่งสาธารณะโดยไม่​่ จำำ�เป็​็น อี​ีกทั้​้�งควรมี​ีคุ​ุณสมบั​ัติขิ องภาวะน่​่าสบายอั​ันประกอบ ไปด้​้วย การมี​ีอุ​ุณหภู​ูมิ​ิและความชื้​้�นที่​่�เหมาะสม มี​ีอากาศ ถ่​่ายเท ไร้​้มลภาวะ มี​ีร่​่มเงา พร้​้อมจุ​ุดนั่​่ง� พั​ักรองรั​ับอย่​่างเพี​ียงพอ

Space After Pandemic

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

อนาคตของงานออกแบบและ ภาวะโรคระบาด

ในยุ​ุคที่​่โ� รคระบาดกลายเป็​็นภั​ัยคุ​ุกคามของมนุ​ุษย์​์ การออกแบบและวางแผนเพื่​่�อรั​ับมื​ือจึ​ึงเป็​็นสิ่​่�งจำำ�เป็​็นที่​่�จะ ต้​้องกระทำำ�เพื่​่�อบรรเทาผลกระทบที่​่�จะเกิ​ิดขึ้​้�นในอนาคต อย่​่างคำำ�นึ​ึงถึ​ึงหลายระดั​ับเพื่​่�อประโยชน์​์ขององค์​์รวม

ในระดั​ั บ เมื​ืองต้​้ อ งมี​ีบริ​ิ ก ารทางสุ​ุ ข อนามั​ั ย ที่​่� มี​ี คุ​ุณภาพให้​้ประชาชนมี​ีทางเลื​ือกในการดู​ูแลสุ​ุขภาพของตน และสามารถเข้​้าถึ​ึงพื้​้�นที่​่�ใช้​้งานส่​่วนรวมที่​่�มี​ีขนาดเหมาะสม ภายใต้​้ระบบการจั​ัดการฐานข้​้อมู​ูลที่​่�ออกแบบให้​้สอดรั​ับกั​ับ พฤติ​ิกรรมการใช้​้งานของประชาชน นอกจากนี้​้�การพั​ัฒนา เมื​ืองยั​ังต้​้องคำำ�นึ​ึงถึ​ึงการออกแบบโครงสร้​้างพื้​้�นฐานที่​่�ให้​้ ความสำำ�คัญ ั ด้​้านสุ​ุขภาพด้​้วย สอดคล้​้องกั​ับแนวคิ​ิดเมื​ืองเพื่​่�อ สุ​ุขภาพ (Healthy City) และไบโอฟิ​ิลิ​ิก (Biophilic) เพื่​่�อ บรรเทาความเสี่​่ย� งของการเกิ​ิดโรคทั้​้�งทางกายและใจในระยะ ยาว ลดอั​ัตราการเกิ​ิดโรคเบื้​้อ� งต้​้นก่​่อนเข้​้าสู่​่�ระบบสาธารณสุ​ุข รวมถึ​ึงเป้​้าหมายการพั​ัฒนาที่​่�ยั่​่�งยื​ืน ข้​้อที่​่� 11 เรื่​่�องเมื​ืองและ ถิ่​่� น ฐานมนุ​ุ ษ ย์​์ อ ย่​่ า งยั่​่� ง ยื​ืน ขององค์​์ ก ารสหประชาชาติ​ิ (United Nations) ที่​่�กล่​่าวถึ​ึงการเข้​้าถึ​ึงบริ​ิการสาธารณะที่​่� จั​ัดสรรโดยรั​ัฐเช่​่น การขนส่​่งสาธารณะ พื้​้�นที่​่�สาธารณะ

นอกจากนี้​้� ก ารเพิ่​่� ม โครงข่​่ า ยพื้​้� น ฐานสี​ีเขี​ียว (Green Infrastructure) สามารถให้​้ผลดี​ีแก่​่เมื​ืองและ สุ​ุขภาพผู้​้�คนเช่​่นกั​ัน จึ​ึงควรมี​ีการฟื้​้น� ฟู​ูเชิ​ิงกายภาพให้​้ส่ง่ เสริ​ิม กิ​ิจกรรมทางกายด้​้วยการสั​ัญจรหลากหลายในเมื​ืองทั้​้�ง การ เดิ​ินเท้​้า ขี่​่จั� กั รยาน รถจั​ักรยานไฟฟ้​้า หรื​ือจั​ัดสรรพื้​้น� ที่​่ที่� ต้่� อ้ ง ใช้​้ ป ระโยชน์​์ ร่​่ ว มกั​ั น ให้​้ เ พี​ียงพอและมี​ีการจั​ั ด การอย่​่ า ง สะอาด แน่​่ น อน พื้​้� น ที่​่� ภ ายนอกบ้​้ า นมี​ีบทบาทสำำ�คั​ั ญ ในช่​่ ว งการ ระบาดของเชื้​้อ� ไวรั​ัสโคโรนาในประเทศไทย เมื่​่อ� การกั​ักตั​ัวอยู่​่� ภายในอาคารไม่​่อาจตอบโจทย์​์เรื่​่�องคุ​ุณภาพชี​ีวิ​ิตของทุ​ุกคน ได้​้ พื้​้�นที่​่�สาธารณะภายนอกบ้​้านที่​่�เข้​้าถึ​ึงง่​่ายจึ​ึงดู​ูจะเป็​็น ทางออกที่​่�ดี​ีสำำ�หรั​ับเมื​ืองใหญ่​่ที่​่�หนาแน่​่นจนไม่​่มี​ีพื้​้�นที่​่�โล่​่ง เพี​ียงพอต่​่อการทำำ�กิจิ กรรม จากกิ​ิจกรรมระดมความคิ​ิดที่​่จั� ดั ขึ้​้�น เราได้​้หยิ​ิบหยกพื้​้�นที่​่�ภายนอกบ้​้าน 3 ประเภทคื​ือ สวน สาธารณะ สนามเด็​็กเล่​่น และทางเท้​้า อั​ันเป็​็นสถานที่​่�ที่​่�คน ทุ​ุ ก กลุ่​่�มแวะเวี​ียนไปบ่​่ อ นครั้​้� ง ที่​่� สุ​ุ ด มาวิ​ิ เ คราะห์​์ ก าร เปลี่​่�ยนแปลงในเบื้​้�องต้​้น Space After Pandemic

Design for the future epidemic

Efficient design and management should be well-considered to alleviate the effect of future epidemics holistically.

In the urban scale, good quality, easily accessible healthcare facilities should be provided for all citizens, within an efficient data management system that is designed to suit users’ behaviors. All urban infrastructure should also be designed to promote wellbeing, in order to achieve Healthy City standard and United Nations’ Sustainable Development Goals No.11. Along with reconnecting the Green Infrastructure network, enhancing walking paths, bicycle lanes, scooter lanes and public spaces, it will potentially benefit the city in the long run.

Likewise, outdoor space also plays a great role during pandemic in Thailand, as staying indoors most of the time indoors may not fulfill a good quality of life. Openair public space can become a significant element to the crowded city. In this issue, Shma begins with tackling the most primary outdoor space - public park, playground and footpath.

9

Public Park

ความสะอาด seating

กระจาย

2m

washing station 2m

running

walking

cycling

แบ่งกิจกรรม ตามความเร็ว

density control

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

แนวความคิดการออกแบบสวนสาธารณะในสถานการณโรคระบาด

สวนสาธารณะ

โดยทั่​่�วไปสวนสาธารณะมี​ีลั​ักษณะเป็​็นพื้​้�นที่​่�ลาน กิ​ิจกรรม เส้​้นทางวิ่​่�ง สนามหญ้​้า บึ​ึงน้ำำ�� เหมาะสำำ�หรั​ับการ พั​ักผ่​่อนหย่​่อนใจ ช่​่วงก่​่อนสถานการณ์​์โรคระบาดพื้​้�นที่​่�สวน สาธารณะมี​ีคนหลากหลายช่​่ ว งวั​ั ย ใช้​้ ง านพั​ั ก ผ่​่ อ นและ ออกกำำ�ลั​ังกายอย่​่างหนาแน่​่น กระทั่​่�งเมื่​่�อเกิ​ิดการผ่​่อนปรน มาตรการยั​ังคงมี​ีผู้​้�ออกมาใช้​้งานจำำ�นวนมากแม้​้ต้​้องสวมใส่​่ หน้​้ากากอนามั​ัยขณะออกกำำ�ลั​ังกาย ถึ​ึงอย่​่างนั้​้�นการปฏิ​ิบั​ัติ​ิ ตั​ัวเช่​่นนี้​้�อาจทำำ�ให้​้รู้​้�สึ​ึกเหนื่​่�อยมากกว่​่าปกติ​ิ ไม่​่ตอบโจทย์​์

ในการทำำ�กิ​ิจกรรม ดั​ังนั้​้�นในอนาคตข้​้างหน้​้า พื้​้�นที่​่�สวน สาธารณะควรได้​้ รั​ั บ การออกแบบปรั​ั บ ปรุ​ุ ง เพื่​่� อ สามารถ รองรั​ับภาวะโรคระบาดได้​้

ความแออั​ัดในการใช้​้งานพื้​้น� ที่​่ส� าธารณะมี​ีสาเหตุ​ุ หนึ่​่�งเกิ​ิดจากปริ​ิมาณของสวนสาธารณะที่​่�ไม่​่เพี​ียงพอต่​่อการ ใช้​้ ง านและไม่​่ อ ยู่​่�ในระยะที่​่� ส ามารถเดิ​ิ น เข้​้ า ถึ​ึงได้​้ พื้​้� น ที่​่� สาธารณะในอนาคตจึ​ึงอาจมี​ีขนาดที่​่�เล็​็กลงและกระจายไป ตามพื้​้�นที่​่�ต่​่างๆอย่​่างทั่​่�วถึ​ึง รวมถึ​ึงมี​ีพื้​้�นที่​่�ใช้​้งานกิ​ิจกรรมที่​่� ยื​ืดหยุ่​่�น อาจออกแบบได้​้โดยการใช้​้ลวดลายบนพื้​้�น

UV light after playing

The first mock-up we came up with is ‘public park’, which we foresee as a primary outdoor potential space that should be accessible to every citizen, especially in the dense urban area. Having an outdoor open space can enhance leisure activities and exercise for people of all ages. Even if the safety criteria such as masks wearing or body temperature checking has been practiced seriously in the present, a new standard of public park might need to be rethink wisely to further overcome certain threats in the future.

One reason that causes high dense usage of public parks is the lack of sufficient amount of these spaces in the city, not having enough green to access within walkable distance in the neighborhood. As a result, the future public parks will become smaller, be distributed to every district and can accommodate flexible activities. With landscape planning, we can design flexible usage with floor patterns, grid system and health facility spots – hand wash station or hand sanitizer station, and sufficient sunlight.

Lush plantings can also be grown to help ventilate clean air, along with installing data tracking technology to control people’s density.

การออกแบบบนระบบกริ​ิด มี​ีจุ​ุดอำำ�นวยความสะดวกด้​้าน สุ​ุขภาพอย่​่างเพี​ียงพอ เช่​่น จุ​ุดให้​้บริ​ิการน้ำำ��ล้​้างมื​ือ และการ ใช้​้พื​ืชพรรณเพื่​่�อช่​่วยถ่​่ายเทอากาศ มี​ีแสงแดดเข้​้าถึ​ึง พร้​้อม เทคโนโลยี​ีการติ​ิดตามจำำ�นวนผู้​้�ใช้​้งาน

ความสะอาด

ควบคุมเวลา สนามเด็​็กเล่​่น

ระหว่​่างการกั​ักตั​ัวช่​่วงภาวะโรคระบาดที่​่�ผ่​่านมา เด็​็ ก ถู​ู ก จั​ั ด ให้​้ เ ป็​็ น หนึ่​่� ง ในกลุ่​่�มเสี่​่� ย งจากโรคระบาดด้​้ ว ย พฤติ​ิกรรมที่​่�มั​ักมี​ีการหยิ​ิบจั​ับสิ่​่�งของตามพั​ัฒนาการของวั​ัย ยิ่​่ง� ทำำ�ให้​้ต้อ้ งระมั​ัดระวั​ังมากขึ้​้น� พื้​้น� ที่​่เ� ล่​่นของเด็​็กจึ​ึงเป็​็นพื้​้น� ที่​่� หนึ่​่�งที่​่�ท้​้าทายในการออกแบบเพื่​่�อรองรั​ับสถานการณ์​์โรค ระบาด เพราะต้​้ อ งทำำ� ให้​้ มี​ีสุ​ุ ข อนามั​ั ย และไม่​่ ขั​ั ด ขวาง พั​ัฒนาการของเด็​็ก

สนามเด็​็กเล่​่นที่​่ดี​ี� ไม่​่ควรมี​ีแต่​่เครื่​่อ� งเล่​่น แต่​่จัดั สรร พื้​้�นที่​่�วิ่​่�งเล่​่นทางกายภาพอื่​่�นๆไว้​้ด้​้วย โดยเฉพาะการเล่​่นใน พื้​้�นที่​่�ธรรมชาติ​ิที่​่�ใช้​้องค์​์ประกอบเช่​่น ต้​้นไม้​้ ดิ​ิน น้ำำ� ด้ � ว้ ยวั​ัสดุ​ุ ที่​่�เป็​็นพื้​้�นผิ​ิวด้​้านทำำ�ให้​้เชื้​้�อโรคมี​ีช่​่วงชี​ีวิ​ิตบนพื้​้�นผิ​ิวได้​้ไม่​่นาน เท่​่ากั​ับวั​ัสดุ​ุสั​ังเคราะห์​์ อี​ีกทั้​้�งยั​ังช่​่วยกระตุ้​้�นพั​ัฒนาการของ เด็​็กผ่​่านประสาทสั​ัมผั​ัสทั้​้�ง 5 ด้​้วย ส่​่วนพื้​้น� ที่​่เ� ล่​่นของเด็​็กที่​่อ� ยู่​่� ภายใต้​้ผู้​้�ดู​ูแลควรมี​ีการควบคุ​ุมจำำ�นวนของเด็​็กและจั​ัดสรร เวลาการทำำ�กิจิ กรรม โดยออกแบบขอบเขตของพื้​้น� ที่​่เ� ล่​่นด้​้วย ลวดลาย พื้​้� น ผิ​ิ ว ของวั​ั ส ดุ​ุ ที่​่� ใช้​้ ค วรทำำ� ความสะอาดง่​่ า ย ทำำ�ความสะอาดตนเองได้​้หรื​ือ อาจมี​ีการฆ่​่าเชื้​้�อโรคด้​้วยการ ฉายแสงยู​ูวี​ีขณะที่​่�เด็​็กไม่​่อยู่​่�ในพื้​้�นที่​่�เล่​่น 10

nature play wildflower

outdoor learning

กําหนดพื้ นที่ แนวคิดการออกแบบพื้นที่เลนของเด็กในสถานการณโรคระบาด Playground

Our second mock up idea is ‘playground’. Children can be seen as one of the most vulnerable groups of people to diseases and illness. Especially due to their developing behaviors through stages of growing up, we need to pay attention and be cautious to them. Thus, the playground becomes one of the most challenging spaces to design with the goal to pursue hygiene while retaining a quality learning place.

A good space for playing should include not only play equipment, but also arrange alternative space for

Space After Pandemic

other physical activities. There might be nature space that consists of trees, soil or water. With the use of rough surfaces, germs can only survive for a lesser duration than synthetic material, along with enhancing all children’s five senses. For any play space that is maintained by caretakers or keepers, there should be a control on the amount of children and activity duration. Here, certain designs such as floor patterns, materials that are easy to clean, self-cleaning materials or even arranging tidying courses by UV projection.

ทางเท้​้า

อาจกล่​่าวได้​้ว่​่าการเดิ​ินเท้​้านั​ับว่​่าเป็​็นการสั​ัญจร ขั้​้น� พื้​้น� ฐานในเมื​ือง ในภาวะปกติ​ิทางเท้​้าในจุ​ุดที่​่มี​ี� การใช้​้งาน มากในเมื​ืองไม่​่สามารถรองรั​ับการใช้​้งานได้​้เพี​ียงพอและ ไม่​่สามารถเดิ​ินได้​้สะดวกสบายนั​ัก ทำำ�ให้​้เมื่​่�อเกิ​ิดภาวะโรค ระบาด เห็​็นได้​้ชัดั ว่​่าพื้​้น� ที่​่ท� างเท้​้าไม่​่สามารถรองรั​ับการรั​ักษา ระยะห่​่างระหว่​่างกั​ันได้​้ ในอนาคตทางเท้​้าของเราควรได้​้รั​ับ การพั​ัฒนาไปในแนวทางที่​่ใ� ห้​้ความสะดวกสบายแก่​่ผู้​้�เดิ​ินเท้​้า มากขึ้​้�น เพราะสามารถส่​่งเสริ​ิมกิ​ิจกรรมทางกาย และช่​่วย หลี​ีกเลี่​่ย� งการใช้​้ระบบขนส่​่งที่​่จ� ะต้​้องสั​ัมผั​ัสกั​ับผู้​้�คนอื่​่น� ๆด้​้วย ทั้​้�งนี้​้�บริ​ิเวณทางเท้​้าควรมี​ีจุ​ุดทำำ�ความสะอาดให้​้บริ​ิการเช่​่น เครื่​่�องล้​้างมื​ืออั​ัตโนมั​ัติ​ิเพื่​่�อลดการสั​ัมผั​ัส ในการจั​ัดการกั​ับ ขนาดพื้​้�นที่​่ท� างเท้​้า ควรมี​ีการขยายใหญ่​่ขึ้​้�นในบริ​ิเวณถนนที่​่� รถยนต์​์ไม่​่เยอะ อาจเปลี่​่�ยนพื้​้�นที่​่�ผิ​ิวถนนส่​่วนหนึ่​่�งเป็​็นทาง เดิ​ินชั่​่ว� คราวได้​้ พร้​้อมจั​ัดสรรพื้​้น� ที่​่ท� างเท้​้าสำำ�หรั​ับการเดิ​ินโดย แยกทิ​ิศทางและความเร็​็วในการสั​ัญจร ตรงนี้​้�เองอาจเพิ่​่�มการ สั​ั ญ จรทางเลื​ือกเข้​้ า มาใช้​้ ง านร่​่ ว มกั​ั น บนทางเท้​้ า ได้​้ เช่​่ น สกู​ูตเตอร์​์ นอกจากนี้​้�การค้​้าขายบนทางเท้​้าที่​่�ต้​้องการพื้​้�นที่​่� รอซื้​้�อสิ​ินค้​้า อาจกำำ�หนดการเว้​้นระยะห่​่างจากเส้​้นทางเดิ​ิน หลั​ักในจุ​ุดที่​่มี​ี� การขายสิ​ินค้​้าได้​้ด้​้วย

Footpath

In the normal period, footpaths by the uncongested roads cannot accommodate a sufficient number of people or provide efficient mobility much. As a result, when pandemic occurred, it is clear that these areas cannot withstand physical distancing at all.

Footpaths should then be developed to meet good mobility for users, encouraging physical activities and being alternative spaces to prevent the use of public transit that is vulnerable in physical contact. Cleaning facilities such as automatic hand washing machines

should be provided. Footpaths in the area with less traffic could be expanded by utilizing some road space as temporal pedestrians. On the walking space itself, the space can be separated based on walking direction and commuting pace, along with adding up lanes for alternative vehicles like scooters. Mobility can also be enhanced furthermore by supporting physical distancing space nearby the footpath selling vendors.

จัดการการสัญจร hawker station

active transport

seating 2m

washing station

ขยายพื้ นที่ slower activity

ความสะอาด เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

แนวคิดการออกแบบทางเดินเทาในสถานการณโรคระบาด

Photo by Sirotorn Sumpunkulpak

Content by A think tank unit who works on landscape design methodology development, archiving and researching landscape knowledge

ที​ีม think tank ผู้​้ทำ � ำ�งานด้​้านการพั​ัฒนาวิ​ิธีก ี ารออกแบบภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์ รวบรวมและวิ​ิจัย ั องค์​์ความรู้​้ด้ � ้านภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรมใหม่​่ๆ

Space After Pandemic

11

10

การลงทุ​ุน กั​ับโครงสร้​้างพื้​้�นฐาน แห่​่งอนาคต Green and Health Infrastructure to Invest

ถ้​้าเราอยากได้​้ผลลั​ัพธ์​์เดิ​ิม เราก็​็ทำำ�แบบเดิ​ิม แต่​่ถ้​้าอยากได้​้

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ี ารและวิ​ิธีคิ ี ิดเสี​ียใหม่​่ ผลลั​ัพธ์​์ใหม่​่ที่​่�ดี​ีขึ้�น ้ เราก็​็ต้​้องเปลี่​่�ยนวิ​ิธีก

12

เรากำำ�ลั​ังพู​ูดถึ​ึง โอกาสที่​่� COVID-19 ให้​้เราในการ reset และ restart สั​ังคมโลก อี​ีกครั้​้�ง ว่​่าเราจะสร้​้างโลกของเรากลั​ับมาอย่​่างไร วิ​ิกฤติ​ิไวรั​ัส COVID-19, climate change และอี​ีกหลายภั​ัยคุ​ุกคามทางสิ่​่�งแวดล้​้อมที่​่กำ� ำ�ลั​ังตามมานั้​้�น เป็​็นผลจากกิ​ิจกรรมทางเศรษฐกิ​ิจ และการพั​ัฒนาของมนุ​ุษย์​์ที่ทำ่� ำ�ลายสมดุ​ุลทางธรรมชาติ​ิ นักั วิ​ิทยาศาสตร์​์พบว่​่า การทำำ�ชายป่​่า และการเสี​ียสมดุ​ุลของระบบนิ​ิเวศ ส่​่งผลให้​้สั​ัตว์​์ป่​่าเข้​้าใกล้​้กั​ับมนุ​ุษย์​์มากขึ้​้�น สุ่​่�มเสี่​่�ยงต่​่อการ แพร่​่ของเชื้​้อ� ไวรั​ัสสู่​่�มนุ​ุษย์​์ และยั​ังพบว่​่า ภาวะโลกร้​้อนส่​่งผลโดยตรงต่​่อการเกิ​ิดไวรั​ัสสายพั​ันธุ์​์� ใหม่​่ๆ

นอกจากนี้​้� COVID-19 ยั​ังทำำ�ให้​้เราเห็​็นถึ​ึงความเชื่​่�อมโยงระหว่​่าง สิ่​่�งแวดล้​้อม สุ​ุขภาพ และเศรษฐกิ​ิจว่​่ามั​ันส่​่งผลต่​่อกั​ัน ซึ่​่�งจากการทำำ�ลายธรรมชาติ​ิในอดี​ีตที่​่�ผ่​่านมาส่​่งผล ต่​่อราคามหาศาลทางเศรษฐกิ​ิจและสั​ังคมที่​่�เราต้​้องจ่​่ายในวั​ันนี้​้� โดยหลายประเทศในโลก ได้​้ ทุ่​่�มเงิ​ินงบประมาณจำำ�นวนมหาศาล เพื่​่�อการฟื้​้�นฟู​ูเศรษฐกิ​ิจ สั​ังคม และเมื​ือง รวมถึ​ึงรั​ัฐบาล ไทยที่​่�ทุ่​่�มงบจำำ�นวน 4 แสนล้​้านบาท เพื่​่�อสร้​้าง infrastructure ที่​่�สามารถกระตุ้​้�นเศรษฐกิ​ิจ และสร้​้างงานได้​้

คำำ�ถามสำำ�คั​ัญ คื​ือเราจะใช้​้เงิ​ินเหล่​่านั้​้�นไปพั​ัฒนา infrastructure แบบไหน เพื่​่�อให้​้ แน่​่ใจว่​่า เราจะไม่​่เดิ​ินตามความผิ​ิดพลาดในอดี​ีตที่​่�นำำ�มาสู่​่�หายนะอย่​่างทุ​ุกวั​ันนี้​้� การพั​ัฒนานี้​้� คงไม่​่ใช่​่ เขื่​่อ� นแข็​็งริ​ิมน้ำำ�� หรื​ือทางเลี​ียบแม่​่น้ำำ��ที่​่เ� ป็​็นสาธารณู​ูปโภคคอนกรี​ีตที่​่ทำ� ำ�ลายระบบนิ​ิเวศ ชายน้ำำ�� หรื​ือแลนด์​์มาร์​์กหน้​้าตาประหลาด ที่​่�ได้​้ผลต่​่อการท่​่องเที่​่�ยว แต่​่ไม่​่ได้​้ช่​่วยฟื้​้�นฟู​ูสิ่​่�ง แวดล้​้อม ป้​้องกั​ันภั​ัยพิ​ิบัติั ใิ ดๆ ไม่​่ใช่​่เขื่​่อ� นกั​ันคลื่​่น� ที่​่กั� นั ไม่​่ได้​้จริ​ิงซำ้​้��ยั​ังถู​ูกคลื่​่น� ซั​ัดทำำ�ลายและเอา ชายหาดหายไปมากกว่​่าเดิ​ิม ไม่​่ใช่​่โรงไฟฟ้​้าถ่​่านหิ​ิน โรงงานอุ​ุตสาหกรรมที่​่ทำ� �ำ ลายสิ่​่�งแวดล้​้อม ไม่​่ใช่​่การทำำ�เมื​ืองเพื่​่�อรถยนต์​์ที่​่�ไม่​่เหลื​ือที่​่�ทางให้​้คนและต้​้นไม้​้ได้​้เติ​ิบโต และที่​่�สำำ�คั​ัญคงไม่​่ใช่​่ การพั​ัฒนาที่​่�ขาดการฟั​ังเสี​ียงประชาชน

เราน่​่าจะใช้​้โอกาสนี้​้�ในการแก้​้ไขปั​ัญหาเฉพาะหน้​้าพร้​้อมกั​ับการแก้​้ไขปั​ัญหาระยะ ยาวไปพร้​้อมกั​ับเพื่​่�อสร้​้างความยั่​่�งยื​ืนให้​้กั​ับสั​ังคมเราอย่​่างแท้​้จริ​ิง นั่​่�นคื​ือการลงลงทุ​ุน Green infrastructure เพื่​่�อพั​ัฒนาสิ่​่�งแวดล้​้อมที่​่�ยั่​่�งยื​ืน ในหลายประเทศ เช่​่นเยอรมนี​ี มี​ีการตั้​้�งงบ ประมาณรายจ่​่ายเพื่​่�อกระตุ้​้�นเศรษฐกิ​ิจผ่​่านกิ​ิจกรรมที่​่�ช่​่วยลดการปล่​่อยก๊​๊าซเรื​ือนกระจก ปากี​ีสถาน มี​ีการใช้​้งบประมาณในการจ้​้างงานคนว่​่างงานจากผลกระทบ COVID-19 เพื่​่�อปลู​ูก ต้​้นไม้​้ในทะเลทรายตามแผนการเพื่​่�มพื้​้�นที่​่ป่� ่าจากทะเลทราย

มี​ีรายงานจาก the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD)ว่​่าระหว่​่างปี​ี 2008-2009 ในช่​่วงวิ​ิกฤติ​ิเศรษฐกิ​ิจประเทศเกาหลี​ีใต้​้ ใช้​้เม็​็ดในการฟื้​้�นฟู​ูราว 70% ไปกั​ับการลงทุ​ุนด้​้านสิ่​่�งแวดล้​้อม ซึ่​่�งสร้​้างผลการคื​ืนทุ​ุนเร็​็วกว่​่า การลงทุ​ุนด้​้านอื่​่น� หรื​ือในช่​่วงวิ​ิกฤติ​ิเศรษฐกิ​ิจปี​ี 2009 ประเทศสหรั​ัฐอเมริ​ิกาใช้​้เงิ​ินฟื้​้น� ฟู​ูไปกั​ับ การลงทุ​ุนด้​้านพลั​ังงานสะอาดและระบบขนส่​่งมวลชน ซึ่​่�งสามารถสร้​้างงานได้​้มากกว่​่าการ ลงทุ​ุนด้​้านอื่​่�น

Green and health infrastructure ที่​่�จะทำำ�ให้​้เศรษฐกิ​ิจดี​ีขึ้​้�น ทุ​ุกคนมี​ีชี​ีวิ​ิตที่​่�ดี​ี แข็​็งแรง ยั่​่�งยื​ืน และต่​่อสู้​้�กั​ับ climate change ในการลดการปล่​่อยก๊​๊าซเรื​ือนกระจก (zero emission ) ได้​้ในขณะเดี​ียวกั​ัน 10 Green and Health Infrastructure to Invest

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

10 Green and Health Infrastructure to Invest

13

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

พื้​้�นที่​่�สีเี ขี​ียวฟอกอากาศ Green Space for Air Purifying

จากการศึ​ึกษาของนั​ักวิ​ิทยาศาสตร์​์พบว่​่า มลพิ​ิษในอากาศส่​่งผลโดยตรงต่​่ออั​ัตรา การติ​ิดเชื้​้อ� และเสี​ียชี​ีวิ​ิตมากขึ้​้น� ต่​่อไวรั​ัส COVID-19 ดั​ังนั้​้�นการมี​ีสภาพแวดล้​้อมที่​่ช่� ว่ ยให้​้อากาศ บริ​ิสุทธิ์​์ ุ ป� ลอดมลพิ​ิษนั้​้�นเป็​็นสิ่​่ง� จำำ�เป็​็น ปริ​ิมาณต้​้นไม้​้และพื้​้น� ที่​่สี​ี� เขี​ียวในเมื​ืองคื​ือเครื่​่อ� งมื​ือสำำ�คัญ ั ที่​่�จะช่​่วยลดการแพร่​่กระจายของ pm 2.5 และดู​ูดซั​ับก๊​๊าซพิ​ิษที่​่�ปนเปื้​้�อนในอากาศลงได้​้ อี​ีกทั้​้�งยั​ังช่​่วยลดปริ​ิมาณเกราะความร้​้อนในเมื​ืองที่​่�ส่​่งผลต่​่อสุ​ุขภาพของผู้​้�คนด้​้วย หลายเมื​ือง ในโลกมี​ีการรณรงค์​์ในการเพิ่​่�มปริ​ิมาณต้​้นไม้​้ปกคลุ​ุมในเมื​ืองให้​้มากถึ​ึง 40-60 % ที่​่ป� ารี​ีส ลงทุ​ุนกว่​่า 84 ล้​้านเหรี​ียญในการเพื่​่�มพื้​้น� ที่​่สี​ี� เขี​ียวบนอาคารและบนดิ​ินกว่​่า 30 เอเคอร์​์ ภายในปี​ี 2020 มิ​ิลานมี​ีแผนที่​่จ� ะปลู​ูกต้​้นไม้​้ให้​้ได้​้ 3 ล้​้านต้​้นภายในปี​ี 2040 ในขณะที่​่ล� อนดอน มี​ีแผน National Park city โดยจะลงทุ​ุนให้​้เมื​ืองมี​ีพื้​้�นที่​่�สี​ีเขี​ียวมากถึ​ึง 50% ของพื้​้�นที่​่�เมื​ือง

From recent researches, it is said that air pollution is directly correlated with the risk of infection and dying from Covid-19. As a result, living in a clean pleasant environment then becomes basic needs for urban life. Growing trees and creating green spaces can help reduce PM 2.5 emission, absorb chemical substances in the air and reduce urban heat island effect. Many cities around the globe have been raising campaigns on increasing the amount of urban trees to 40-60 %. For example, Paris has invested more than 84 million dollars on creating green spaces on buildings and on-land for about 30 acres within 2020. Moreover, Milan has planned to grow more 3 millions trees within 2040 while London has come up with a National Park City plan to increase urban green spaces to 50%.

พื้​้�นที่​่�สีเี ขี​ียวขนาดเล็​็กสร้​้างภู​ูมิคุ้​้� ิ มกั​ันทางกายและใจ Pocket Park for Body and Mind

ด้​้ ว ยวิ​ิ ถี​ี การใช้​้ ชี​ีวิ​ิ ต ในเมื​ืองส่​่ ง ผลให้​้ ค นป่​่ ว ยด้​้ ว ยโรคกลุ่​่�มไม่​่ ติ​ิ ด ต่​่ อ NCDs (Non-Communicable Diseases) เช่​่น โรคหั​ัวใจ ความดั​ันโลหิ​ิตสู​ูง เป็​็นต้​้น ที่​่�มี​ีสาเหตุ​ุหลั​ัก มาจากพฤติ​ิกรรมเนื​ือยนิ่​่�งในชี​ีวิ​ิตประจำำ�วันั การเข้​้าถึ​ึงพื้​้น� ที่​่ส� วนสาธารณะเพื่​่�อใช้​้เป็​็นที่​่สุ� ขุ ภาวะ เพื่​่�อออกกำำ�ลังั กาย ได้​้ใกล้​้ชิดิ ธรรมชาติ​ิ และเกิ​ิดการปฏิ​ิสัมั พั​ันธ์​์ จึ​ึงเป็​็นปั​ัจจั​ัยที่​่จ� ะช่​่วยลดความ เสี่​่�ยงต่​่อการป่​่วยด้​้วยโรคกลุ่​่�มนี้​้�ได้​้ อี​ีกทั้​้�งยั​ังส่​่งผลดี​ีต่​่อภาวะจิ​ิตใจให้​้มี​ีสุ​ุขภาพจิ​ิตที่​่�แข็​็งแรงขึ้​้�น อี​ีกด้​้วย

มาตรฐานใหม่​่ของ WHO กำำ�หนดไว้​้ว่​่า เราควรที่​่�จะสามารถเข้​้าถึ​ึงพื้​้�นที่​่�สวน สาธารณะได้​้ทุ​ุกๆ 400 เมตร เพื่​่�อให้​้แน่​่ใจว่​่าทุ​ุกกลุ่​่�มของคนในเมื​ืองจะสามารถเข้​้าถึ​ึงบริ​ิการ สาธารณะที่​่�เป็​็นประโยชน์​์ต่​่อสุ​ุขภาพได้​้ (จากการศึ​ึกษาพบว่​่า คนที่​่�อยู่​่�ใกล้​้หรื​ือเข้​้าถึ​ึงสวน สาธารณะได้​้ง่​่าย จะออกกำำ�ลั​ังกายได้​้มากกว่​่า) pocket park หรื​ือสวนสาธารณะขนาดเล็​็ก ที่​่�จะกระจายแทรกไปตามจุ​ุดต่​่างๆ ของเมื​ืองย่​่านและชุ​ุมชน คื​ือสิ่​่�งที่​่�รั​ัฐควรลงทุ​ุนเพื่​่�อเป็​็น มาตรการเชิ​ิ ง รุ​ุ ก ทางสาธารณะสุ​ุ ข เพื่​่� อ สร้​้ า งเสริ​ิ ม สุ​ุ ข ภาพที่​่� แ ข็​็ ง แรงของพลเมื​ือง ซึ่​่�ง pocket park เหล่​่านี้​้�สามารถพั​ัฒนาจากที่​่�ดิ​ินของรั​ัฐและเอกชน สถานที่​่�ราชการ วั​ัด โรงเรี​ียน ที่​่�ว่​่างหน้​้าอาคาร สำำ�นั​ักงาน เป็​็นต้​้น

It can be said that urban lifestyle with less physical movement has undeniably caused Non-Communicable Diseases (NCDs) like heart disease and hypertension. Providing sufficient public spaces for exercise and social interaction along with nature reconnection can be a solution to help cure the symptoms and enhance mental health. The World Health Organization (WHO) indicated a new standard, capability to access public space within 400 meters as researches have shown that people who live nearby these spaces are likely to exercise more than those who live far away. Parks can become smaller as pocket parks, distributed to various spots around the city. They can even be transformed from both existing private and public property such as government facilities, temples, schools, vacant lots in front of buildings, and office spaces.

14

10 Green and Health Infrastructure to Invest

แปลงผั​ักจากพื้​้�นที่​่�ว่า่ งในเมื​ือง Edible Garden from Vacant Lots

การสร้​้างความยั่​่�งยื​ืนทางอาหารเป็​็นสิ่​่�งที่​่�สำำ�คั​ัญในยุ​ุคหลั​ังจากนี้​้� เพราะที่​่�ผ่​่านมา เมื​ืองต้​้องพึ่​่�งพาการผลิ​ิตจากภายนอกซึ่​่ง� สร้​้างความเปราะบางในช่​่วงวิ​ิกฤติ​ิ การพึ่​่�งพาการผลิ​ิต อาหารด้​้วยตั​ัวเองในเมื​ืองนอกจากจะช่​่วยลดรายจ่​่ายแล้​้ว ยั​ังเป็​็นการสร้​้างอาหารที่​่�ปลอดภั​ัย ลดการขนส่​่งและสร้​้างความร่​่วมมื​ือของสั​ังคมที่​่�แบ่​่งปั​ันกั​ันด้​้วย ความจริ​ิงมี​ีพื้​้�นที่​่�ในเมื​ืองที่​่ยั� ัง ไม่​่ได้​้ใช้​้ประโยชน์​์ทั้​้�งของรั​ัฐและเอกชนจำำ�นวนมาก ทั้​้�งบนดิ​ิน ใต้​้ทางด่​่วน หรื​ือแม้​้กระทั่​่�งบน หลั​ังคา หากรั​ัฐสามารถกระตุ้​้�นการนำำ�พื้​้�นที่​่�เหล่​่านี้​้�มาพั​ัฒนาเป็​็น urban farm ผ่​่านการสร้​้าง incentive policy เชื่​่อ� มโยงเครื​ือข่​่ายทางเกษตรที่​่มี​ี� องค์​์ความรู้​้� สร้​้างความมี​ีส่​่วนร่​่วมกั​ับชุมุ ชน และหน่​่วยงานท้​้องถิ่​่�นในการบริ​ิหารจั​ัดการ จะสามารถกระตุ้​้�นให้​้เมื​ืองสามารถผลิ​ิตอาหารที่​่� ยั่​่�งยื​ืนได้​้ในอนาคต

In the recent past, cities rely on food production from rural areas which is likely vulnerable during certain crises. Growing in the urban area can help reduce transportation cost and get safe food to consume, as a result, creating a sharing community. Many unutilized spaces in the cities can be developed into urban farms through incentive policy, connecting numerous agricultural networks together. Therefore, this can help create collaboration between communities while allowing cities to cope with sufficient food resources in the future at the end.

Waterway Revitalization

โครงข่​่ายคู​ูคลองที่​่เ� ชื่​่อ� มต่​่อกั​ับแม่​่น้ำำ��ถื​ือเป็​็นเส้​้นเลื​ือดฝอยและเส้​้นเลื​ือดใหญ่​่ที่ห่� ล่​่อ เลี้​้ย� งชี​ีวิ​ิตคนและระบบนิ​ิเวศตั้​้ง� แต่​่อดี​ีต แต่​่การพั​ัฒนาเมื​ืองใหญ่​่ในปั​ัจจุ​ุบันั ได้​้ทำำ�ให้​้คูคู ลองและ แม่​่น้ำำ��กลายเป็​็นท่​่อระบายน้ำำ��ด้​้วยการสร้​้างเขื่​่�อนคอนกรี​ีตริ​ิมสองฝั่​่�งคลองและแม่​่น้ำำ�� ทำำ�ลาย พื้​้น� ที่​่ช� ายน้ำำ��และวิ​ิถี​ีชี​ีวิติ ตลอดจนมี​ีการระบายน้ำำ��เสี​ียจากเมื​ืองที่​่ยั� งั ขาดระบบบำำ�บั​ัดที่​่เ� พี​ียงพอ การฟื้​้�นฟู​ูคลองให้​้กลั​ับมาเป็​็น green infrastructure ของเมื​ืองเหมื​ือนในอดี​ีตอี​ีกครั้​้�งจึ​ึงเป็​็น กลไกสำำ�คั​ัญที่​่�จะทำำ�ให้​้เมื​ืองอยู่​่�ร่​่วมกั​ับธรรมชาติ​ิได้​้และช่​่วยเมื​ืองในการเผชิ​ิญกั​ับภั​ัยพิ​ิบั​ัติ​ิใน อนาคตได้​้ โดยการเพิ่​่�มศั​ักยภาพในการระบายน้ำำ��ท่ว่ ม ผสานพื้​้น� ที่​่เ� กษตรและพื้​้น� ที่​่ว่� า่ งริ​ิมคลอง ในการเป็​็นแก้​้มลิ​ิง ฟื้​้น� ฟู​ูไม้​้ชายน้ำำ��ริมิ ตลิ่​่ง� ช่​่วยในการบำำ�บั​ัดน้ำำ��และเป็​็นที่​่อ� ยู่​่�อาศั​ัยของสั​ัตว์​์ เก็​็บ รั​ักษาต้​้นไม้​้ริมิ คลองสร้​้างเป็​็นโครงข่​่ายพื้​้น� ที่​่สี​ี� เขี​ียวต่​่อการพั​ักผ่​่อนและเป็​็น natural corridor ให้​้กับสั ั ัตว์​์ในเมื​ือง เป็​็นทางเลื​ือกเส้​้นทางสั​ัญจร กระตุ้​้�นการใช้​้ที่​่�ดิ​ินและเศรษฐกิ​ิจของย่​่านริ​ิม คลองที่​่�จะช่​่วยฟื้​้�นวิ​ิถี​ีนิ​ิมน้ำำ��ให้​้กลั​ับมาอย่​่างร่​่วมสมั​ัย

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ู ลอง การฟื้​้�นฟู​ู แม่​่น้ำ��คู ำ ค

เส้​้นทางเดิ​ินทางสี​ีเขี​ียว Green Corridor

การเดิ​ินทางเป็​็นกลไกสำำ�คัญ ั ในเมื​ือง แต่​่การเดิ​ินทางในปั​ัจจุ​ุบันั นั้​้�นพึ่​่�งพาระบบขนส่​่ง มวลชนและรถยนต์​์ จึ​ึงก่​่อให้​้เกิ​ิดมลพิ​ิษในอากาศ และการรวมตั​ัวในระบบขนส่​่ง และยั​ังสุ่​่�ม เสี่​่ย� งต่​่อการแพร่​่กระจายของไวรั​ัส ในยุ​ุคที่​่พ� ฤติ​ิกรรมของผู้​้�คนมี​ีความห่​่วงกั​ังวลต่​่อสุ​ุขภาพมาก ยิ่​่�งขึ้​้�น การลงทุ​ุนสร้​้างโครงข่​่ายทางเดิ​ินทางจั​ักรยานในเมื​ืองที่​่�มี​ีคุณ ุ ภาพ ปลอดภั​ัย เพื่​่�อเชื่​่�อม แหล่​่งงาน แหล่​่งพั​ักอาศั​ัย ตลอดจนแหล่​่งกิ​ิจกรรมของผู้​้�คน จึ​ึงเป็​็นสิ่​่�งจำำ�เป็​็นในการสร้​้างทาง เลื​ือกการเดิ​ินทางที่​่�ทั่​่�วถึ​ึง ปลอดภั​ัย และมี​ีคุ​ุณภาพมากขึ้​้�น อี​ีกทั้​้�งยั​ังช่​่วยลดการใช้​้พลั​ังงาน ลดการปล่​่อยก๊​๊าซเรื​ือนกระจก ลดมลพิ​ิษในอากาศ และส่​่งเสริ​ิมสุ​ุขภาพให้​้ดี​ีขึ้​้�นด้​้วย ในหลาย เมื​ืองใหญ่​่ทั่​่�วโลกเริ่​่�มมี​ีการลงทุ​ุน เพื่​่�อลดเลนถนน เพิ่​่�มเลนจั​ักรยาน ขยายทางเท้​้า เพื่​่�อตอบ สนองกั​ับพฤติ​ิกรรมใหม่​่ของผู้​้�คนที่​่�เห็​็นการเดิ​ินและจั​ักรยาน เป็​็นสิ่​่�งจำำ�เป็​็นในชี​ีวิ​ิตประจำำ�วั​ัน มากกว่​่าแค่​่การพั​ักผ่​่อน ที่​่�อั​ังกฤษทุ่​่�มเงิ​ินราว 250 ล้​้านปอนด์​์เพื่​่�อปรั​ับโครงข่​่ายจั​ักรยานและ ขยายทางเท้​้า มิ​ิลานกำำ�ลั​ังลงทุ​ุนในการสร้​้างทางจั​ักรยานเพิ่​่�มราว 35 กม ในเมื​ือง ) เมื​ืองใหญ่​่ อย่​่างกรุ​ุงเทพ มี​ีพื้​้�นที่​่�รกร้​้างที่​่�อยู่​่�ริ​ิมคลอง ริ​ิมทางรถไฟ และใต้​้ทางด่​่วน ที่​่�ไม่​่ได้​้ใช้​้ประโยชน์​์ เป็​็นจำำ�นวนมาก ที่​่�เราสามารถนำำ�มาเชื่​่�อมโยงให้​้เกิ​ิดเป็​็นโครงข่​่ายการเดิ​ินทางจั​ักรยานและ สวนสาธารณะ (linear park) ควบคู่​่�กั​ันไปได้​้

Whereas commuting is an important part of our daily urban life, many times, transit system and private vehicle usage has significantly caused air pollution and even increased the risk of virus spreading. Wellbeing can be enhanced by providing a green bicycle network to connect workplaces, residences and activities together. Furthermore, it can help reduce energy consumption, greenhouse gas emissions and air pollution. Many cities around the globe have started to invest in reducing car roads and expanding footpaths to encourage walking and cycling as a new way of commuting such as 250 million pound investment on bicycle network renovation and footpath extension in England, and 35 km bicycle lanes expansion in Milan. Similarly, Bangkok already has unutilized spaces including idle spaces along canals, railways and under expressways, which can potentially be revitalized into green corridors and linear parks for citizens.

Waterway network has been the main infrastructure that nourishes our lives and ecosystem since ancient times. However, the urban development has inappropriately shaped them into a drainage way, ending up destroying water culture and the ecology without concerning other diverse aspects. Accordingly, cities can become more livable and able to thrive sustainably by restoring these waterways as green infrastructure. We might start with enhancing the capability to drain and retain water by merging agricultural areas and vacant lots along the canal as Kaem Ling (retention method) together with recovering aquatic plants to help purify water and provide habitats for animals. Thus, these areas can become recreational areas for urban citizens while performing as natural corridors for urban wildlife, as a result enhancing land usage and district economy.

10 Green and Health Infrastructure to Invest

15

อาคารเขี​ียว Green Building

อาคารถื​ือเป็​็นสิ่​่ง� ปลู​ูกสร้​้างที่​่ใ� ช้​้ทรัพั ยากรในการทำำ�ทั้​้ง� วั​ัสดุ​ุการขนส่​่ง ตลอดจนการ ใช้​้พลั​ังงานในการทำำ�ให้​้อาคารตอบสนองกั​ับการใช้​้งานต่​่างๆทั้​้�งเครื่​่�องปรั​ับอากาศ ไฟฟ้​้าแสง สว่​่าง นอกจากนั้​้�นอาคารยั​ังสร้​้างภาวะเกราะความร้​้อนที่​่�ส่​่งผลต่​่ออุ​ุณหภู​ูมิ​ิในเมื​ืองที่​่�สู​ูงขึ้​้�น ประกอบกั​ับความท้​้าทายเรื่​่�องสุ​ุขลั​ักษณะที่​่�มากขึ้​้�นจาก COVID-19 การปรั​ับเปลี่​่�ยนอาคารที่​่� มี​ีอยู่​่�แล้​้วในเมื​ืองหรื​ือแนวทางในการสร้​้างอาคารต่​่อจากนี้​้�ให้​้เป็​็นมิ​ิตรกั​ับสิ่​่�งแวดล้​้อมมากขึ้​้�น สามารถมี​ีอากาศถ่​่ายเทกั​ับภายนอก ลดการใช้​้เครื่​่อ� งปรั​ับอากาศ มี​ีหลั​ังคาเขี​ียวตลอดจนพื้​้น� ที่​่� สี​ีเขี​ียวแทรกตามจุ​ุดต่​่างๆ เพื่​่�อลดความร้​้อนสู่​่�อาคารและแสงสะท้​้อนสู่​่�ภายนอก ตลอดจนใช้​้ วั​ัสดุ​ุที่​่�ผลิ​ิตได้​้ในพื้​้�นที่​่� ใช้​้พลั​ังงานสะอาด มี​ีระบบการจั​ัดการขยะที่​่ดี​ี มี​ี � ระบบการคั​ัดกรองและ ทำำ�ความสะอาดเชื้​้�อที่​่�ได้​้มาตรฐาน มี​ีระบบเทคโนโลยี​ีบริ​ิหารจั​ัดการการใช้​้พลั​ังงานในอาคาร อย่​่างมี​ีประสิ​ิทธิ​ิภาพทั้​้�งนี้​้�เพื่​่�อให้​้อาคารไม่​่เพี​ียงแต่​่เป็​็นที่​่�ทำำ�กิ​ิจกรรมผู้​้�คนได้​้อย่​่างปลอดภั​ัยแต่​่ ยั​ังลดผลกระทบทบต่​่อสิ่​่�งแวดล้​้อมด้​้วย การลงทุ​ุนนี้​้�จะสร้​้างงานและกระตุ้​้�นเศรษฐกิ​ิจได้​้มาก จากอุ​ุตสาหกรรมการก่​่อสร้​้างและเทคโนโลยี​ีที่​่�เกี่​่�ยวข้​้อง เช่​่น ลอนดอนได้​้กำำ�หนดให้​้อาคาร สร้​้างใหม่​่จากนี้​้ต้� อ้ งเป็​็น net zero emission คื​ือปล่​่อยก๊​๊าชเรื​ือนกระจกเป็​็นศู​ูนย์​์ ภายในปี​ี 2030)

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Building design needs to be rethought as we are facing new challenges on healthcare due to Covid-19. Starting from a sustainable construction, the building should provide natural ventilation to lessen the use of air conditioning, and be built up with a green roof and green spaces scattered around the space to prevent heat from outside, along with applying local material. In addition, it should be equipped with a quality waste management system, screening system, standard cleaning plan along with an efficient energy management system. As a result, the greener building will not only encourage safety usage but also reduce its impact on the environment. This investment can potentially increase job opportunities and stimulate the economy from the construction industry and such technologies integrated such as the new building standard of net zero emission in London.

พลั​ังงานสี​ีเขี​ียว Green Energy

เราได้​้เห็​็นปรากฏการณ์​์ที่​่�การลดการใช้​้พลั​ังงานที่​่�มาจากฟอสซิ​ิลในช่​่วงล็​็อกดาวน์​์ ส่​่งผลให้​้การปล่​่อยก๊​๊าชเรื​ือนกระจกลดลง ส่​่งผลดี​ีต่​่อวิ​ิกฤติ​ิโลกร้​้อนที่​่เ� รามี​ีเป้​้าหมายในการลด ปริ​ิมาณการปช่​่อยก๊​๊าซก่​่อนที่​่ส� ถานการณ์​์จะเลวร้​้ายไปมากกว่​่านี้​้� พลั​ังงานสี​ีเขี​ียวคื​ือการลงทุ​ุน ที่​่�คุ้​้�มค่​่าในเมื่​่�อกิ​ิจกรรมของมนุ​ุษย์​์ยั​ังต้​้องดำำ�เนิ​ินไปบนโลกใบนี้​้� เพราะนอกจากจะสร้​้างงาน แล้​้ว ยั​ังเป็​็นการสร้​้างทางเลื​ือกของพลั​ังงานทดแทนฟอสซิ​ิลที่​่�กำำ�ลั​ังจะหมดไป และที่​่�สำำ�คั​ัญ เป็​็นพลั​ังงานที่​่ยั่​่� ง� ยื​ืนไม่​่ส่ง่ ผลกระทบต่​่อสิ่​่ง� แวดล้​้อมอั​ันจะนำำ�มาซึ่​่ง� ปั​ัญหาได้​้ในอนาคต ในเมื​ือง มี​ีหลั​ังคาและพื้​้�นที่​่�ดาดแข็​็งลานจอดรถ ลานคอนกรี​ีต อยู่​่�เป็​็นจำำ�นวนมาก ที่​่�เป็​็นทรั​ัพยากร ต้​้นทุ​ุนที่​่มี​ี� ที่​่�เราสามารถปรั​ับมาเป็​็นแหล่​่งพลั​ังงานจากsolar ได้​้ มี​ีการประเมิ​ินว่​่า การลงทุ​ุน ด้​้าน พลั​ังงานสี​ีเขี​ียวจะช่​่วยสร้​้าง GDP ของโลกได้​้ประมาณ 1 แสนล้​้านดอลลาร์​์ และสร้​้าง งานได้​้ราว 42 ล้​้านอั​ัตรา ภายในปี​ี 2050

We have seen the reduction of greenhouse gas emissions due to the lesser usage of fossil fuels, resulting in mitigating climate change. Correspondingly, green energy becomes a valuable investment as a sustainable alternative for fossil fuels, lessening the impact on the environment in the long-term. Having urban rooftop and hardscape as assets, we can transform these spaces into solar energy production areas.

It is estimated that green energy investment will help increase around a hundred thousand million dollars of global GDP, and create more than 42 million jobs opportunities within 2050.

การจั​ัดการขยะ Waste Management

ด้​้วย Covid 19 ทำำ�ให้​้เราผลิ​ิตขยะมากขึ้​้�นมากขึ้​้�นจนกกิ​ิจกรรมเพื่​่�อการบริ​ิโภค การdelivery และเพื่​่�อการรั​ักษาสุ​ุขอนามั​ัย ส่​่งผลให้​้ปริ​ิมาณขยะเพิ่​่�มขึ้​้�น (ขยะจากครั​ัวเรื​ือน ทั้​้�งประเทศไทยเพิ่​่�มขึ้​้น� ในช่​่วง lockdown กว่​่า 15% เที​ียบกั​ับช่ว่ งเวลาปกติ​ิ) สิ่​่�งที่​่รั� ฐั ต้​้องลงทุ​ุน จากนี้​้� คื​ือการส่​่งเสริ​ิมวั​ัสดุ​ุ อุปุ กรณ์​์ ที่​่ย่� อ่ ยสลายได้​้ให้​้สามารถใช้​้ได้​้อย่​่างทั่​่�วถึ​ึง เพื่​่�อลดปริ​ิมาณ ขยะต้​้นทาง อี​ีกทั้​้�งระบบการทิ้​้�งขยะที่​่�ต้​้องรวมขยะติ​ิดเชื้​้�อ นอกจากนั้​้�นอาจต้​้องนำำ�เทคโนโลยี​ี มาช่​่วยในการ คั​ัดแยกขยะเพื่​่�อใช้​้ในการรี​ีไซเคิ​ิลแทนการใช้​้คนเพื่​่�อลดโอกาสของการแพร่​่เชื้​้�อ ที่​่�จะเสี่​่�ยงมากขึ้​้�น

It seems that during Covid-19 outbreak, we produced excess amounts of waste - both food and plastic waste from delivery service and contagious waste from healthcare, witnessing from the amount of household waste that increased 15% during lockdown.

What the government needs to pay attention is to promote comprehensive usage of biodegradable material and equipment to reduce waste at the beginning, along with incorporating certain technology to help sort out contagious waste before passing to the recycle procedure.

16

10 Green and Health Infrastructure to Invest

โครงสร้​้างพื้​้�นฐานด้​้านสุ​ุขลั​ักษณะ Health Infrastructure

เมื​ืองในยุ​ุคต่​่อจากนี้​้�ต้​้องการโครงสร้​้างพื้​้�นฐานด้​้านสุ​ุขลั​ักษณะในพื้​้�นที่​่�สาธารณะที่​่� จะสร้​้างความมั่​่น� ใจให้​้กับั ประชาชนในการออกไปใช้​้ชี​ีวิติ ในเมื​ือง ทั้​้�งทางเท้​้า ตลาด ร้​้านค้​้าร้​้าน อาหาร ห้​้างสรรพสิ​ินค้​้า ซึ่​่�งรั​ัฐต้​้องหั​ันมาสนั​ับสนุ​ุนการลงทุ​ุนนี้​้� ทั้​้�งการปรั​ับกายภาพให้​้เกิ​ิด social distance ที่​่�เหมาะสมต่​่อการนั่​่�ง เดิ​ิน ทานอาหาร จั​ับจ่​่าย เดิ​ินทาง ใช้​้สอย มี​ีระบบ touch less ต่​่างๆ เพื่​่�อให้​้การใช้​้ชี​ีวิ​ิตไม่​่ต้​้องสั​ัมผั​ัสกั​ับสิ่​่�งรอบตั​ัว มี​ีระบบจั​ัดปริ​ิมาณคนและ ระยะเวลาในการใช้​้สถานที่​่ มี​ี � ระบบทำำ�ความสะอาดบุ​ุคคลและสถานที่​่ใ� ห้​้ปลอดเชื้​้อ� ทั้​้�งก่​่อนและ หลั​ังการใช้​้งาน มี​ีระบบติ​ิดตามประวั​ัติ​ิการเดิ​ินทางของบุ​ุคคลเพื่​่�อแจ้​้งเตื​ือนและติ​ิดตามตั​ัว หากเกิ​ิ ด เหตุ​ุ ก ารติ​ิ ด เชื้​้� อ เช่​่ น หลายเมื​ืองในสหรั​ั ฐ อเมริ​ิ ก าและออสเตรเลี​ีย เรื่​่� ม ติ​ิ ด ตั้​้� ง ระบบ touchless crossing ที่​่สั� ญ ั ญาณไฟจะเขี​ียวจะเป็​็นไปตามการคำำ�นวณปริ​ิมาณคนที่​่ข้� า้ ม ถนนแต่​่ละจุ​ุด เพื่​่�อหลี​ีกเลี่​่�ยงการต้​้องกดปุ่​่�มเพื่​่�อควบคุ​ุมสั​ัญญาณไฟ

The future city needs health infrastructure that guarantees safe public life for citizens, including footpaths, markets, shops, restaurants and malls. What the government needs to consider is the physical adjustments to allow physical distancing in daily activities along with promoting touchless technology, density control, cleaning management and tracking system to overcome pandemic control. Many towns in the U.S. and Australia have started installing touchless systems at the pedestrian crossing where green light will be turned in due to calculation on the amount of people at each spot.

By living physically more apart from each other, communication technology becomes a key feature to help every business, activity and even schooling run smoothly.

Investing on this infrastructure with easy access for all groups of people is a must for contemporary living, as online infrastructure helps reduce time-wasting and transportation usage, in a way, lessen the impact on the environment. We need not only setting clear goals for sustainable development, but also allowing collaboration between various partnerships including government, private sectors, specialized professions, academics, civil society organizations as well as urban citizens in order to pursue public participation.

Likewise, utilizing data is also important, helping enhance collective ownership and efficient management for various situations.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

โครงสร้​้างพื้​้�นฐานด้​้าน IT และ Smart City IT Infrastructure and Smart City

เมื่​่อ� ชี​ีวิ​ิตต้​้องมี​ีระยะห่​่างมากขึ้​้น� เทคโนโลยี​ีการสื่​่อ� สารจะเข้​้ามามี​ีส่​่วนสำำ�คัญ ั ในการ ทำำ�ให้​้ธุรุ กิ​ิจ กิ​ิจกรรม การปฏิ​ิสัมั พั​ันธ์​์ การเรี​ียนการสอน สามารถดำำ�เนิ​ินได้​้อย่​่างมี​ีประสิ​ิทธิภิ าพ มากยิ่​่�งขึ้​้�น การลงทุ​ุนโครงสร้​้างพื้​้�นฐานด้​้านนี้​้�ให้​้มี​ีประสิ​ิทธิ​ิภาพและรวมถึ​ึงให้​้เกิ​ิดการเข้​้าถึ​ึง ได้​้ของคนทุ​ุกกลุ่​่�มนั้​้�นเป็​็นสิ่​่�งจำำ�เป็​็น ซึ่​่�งวิ​ิถี​ีของออนไลน์​์นี้​้�มั​ันยั​ังส่​่งผลดี​ีต่​่อสิ่​่�งแวดล้​้อมในภาพ รวมต่​่อกสรลดการเสี​ียทรั​ัพยากรที่​่�ใช้​้ไปมนการเดิ​ินทางและทรั​ัพยากรเวลาด้​้วย

นอกจากมี​ีเป้​้าหมายที่​่�ชั​ัด (clear goal ) เพื่​่�อการสร้​้างความยั่​่�งยื​ืนเป็​็นที่​่�ตั้​้�งแล้​้ว ยั​ังต้​้องอาศั​ัยความร่​่วมมื​ือของหุ้​้�นส่​่วนในการพั​ัฒนา (partnership) ที่​่ป� ระกอบไปด้​้วยทุ​ุกภาค ส่​่วนทั้​้�งรั​ัฐ เอกชน วิ​ิชาชี​ีพ วิ​ิชาการ ประชาสั​ังคม ประชาชน โดยมี​ีกระบวนการมี​ีส่​่วนร่​่วมของ ประชาชน (public paticipation) ในทุ​ุกขั้​้�นตอนเพื่​่�อสร้​้างความเป็​็นเจ้​้าของร่​่วมและเพื่​่�อให้​้ เกิ​ิดการบริ​ิหารจั​ัดการที่​่ส� อดคล้​้องกั​ับสถานการณ์​์ การมี​ีฐานข้​้อมู​ูล (data) จึ​ึงเป็​็นปั​ัจจั​ัยสำำ�คัญ ั

“สิ่​่ง ั การมี​ีนโยบายกระตุ้​้�น (inventive policy) � สำำ�คั​ัญเมื่​่� อรั​ัฐไม่​่อาจขั​ับเคลื่​่�อนเพี​ียงลำำ�พัง จะเป็​็นกลไกที่​่�เอื้​้�อให้​้แต่​่ละฝ่​่ายสามารถแบ่​่งปั​ันทรั​ัพยากรที่​่�มีเี พื่​่� อช่​่วยในการพั​ัฒนาได้​้ ทั้​้ง � ทุ​ุนที่​่�ดิ​ิน องค์​์ความรู้​้� และเพื่​่� อให้​้เกิ​ิดการเชื่​่�อมโยงทุ​ุกฝ่​่ายให้​้ทำำ�งานร่​่วมกั​ันกลไกกลาง (platform) จึ​ึงมี​ีบทบาทสำำ�คั​ัญในกระบวนการนี้​้� สุ​ุดท้​้ายกระบวนการฟื้​้�นฟู​ู นี้​้�ต้​้องทำำ� พร้​้อมๆ ไปกั​ับการสื่​่�อสารและค้​้นหาคุ​ุณค่​่าใหม่​่ (new norms) ที่​่�จะเป็​็นจุ​ุดร่​่วมของสั​ังคมนั​ับจากนี้​้�”

Content by

Yossapon Boonsom

Landscape architect and director of Shma Company Limited

ยศพล บุ​ุญสม ภู​ูมิ​ิสถาปนิ​ิก กรรมการผู้​้จั � ด ั การบริ​ิษั​ัท ฉมา จำำ�กั​ัด

10 Green and Health Infrastructure to Invest

17

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ลานกี​ีฬาแสงทิ​ิพย์​์ เป็​็นหนึ่​่�งในโครงการล่​่าสุ​ุดที่​่�ออกแบบโดย ฉมาโซเอ็​็น (Shma Soen) ที่​่�ปรั​ับปรุ​ุงพื้​้�นที่​่�ลานกี​ีฬาใต้​้ทางด่​่วนฉลองรั​ัชเดิ​ิมบริ​ิเวณระหว่​่างพื้​้�นที่​่�โครงการ T77 Community และซอยปรี​ีดี​ีพนมยงค์​์ 2 ให้​้เกิ​ิดความสวยงาม กระตุ้​้�นปฏิ​ิสั​ัมพั​ันธ์​์ของชุ​ุมชน และสามารถใช้​้งานได้​้อย่​่างมี​ีประสิ​ิทธิภิ าพมากขึ้​้น� ตั​ัวโครงการได้​้รับั การพั​ัฒนาร่​่วมกั​ับบริษัิ ทั แสนสิ​ิริ จำ ิ ำ�กัดั (มหาชน) สำำ�นักั งานเขตวั​ัฒนา กรุ​ุงเทพมหานคร การทางพิ​ิเศษแห่​่งประเทศไทย และเครื​ือข่​่ายพั​ันธมิ​ิตร

Completed in 2020, Lan Kila Saengthip is one of the latest projects designed by Shma Soen under Chalong Rat Expressway, connecting T77 Community and Soi Pridi Banomyong 2. Together with Sansiri Public Company Limited, Watthana district office, Bangkok Metropolitan Administrator, Expressway Authority of Thailand (EXAT) and allies, an old play space is transformed into a vibrant sports ground where the community can enjoy more efficiently.

The project actually started when Sansiri PCL moved its head office to Siri Campus inside T77 Community, nearby local communities in Sukhumvit 77 with an aim to reinforce society development goals, enhancing people’s quality of life.

As the existing site under the expressway is already being used to play sports and exercise, a new development is then gone through numerous methods - site visit, opinion gathering, and researching in order to truly understand the condition and deliver the most suitable design.

18

Lan Kila Saengthip

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

แต่​่งเติ​ิมสี​ีสัน ั ลานกี​ีฬาเก่​่าใต้​้ทางด่​่วน ด้​้วยกระบวนการ มี​ีส่​่วนร่​่วมกั​ับทุ​ุกคน Color, Collaborate and Create communal space under expressway

Lan Kila Saengthip

19

กลุ่​่�มคนที่​่ม� าเล่​่นกี​ีฬาแล้​้ว เราเล็​็งเห็​็นว่​่าพื้​้น� ที่​่นี้​้� ยั� งั มี​ีศั​ักยภาพ ที่​่� จ ะรองรั​ั บผู้​้� ใช้​้ ง านกลุ่​่�มอื่​่� น ๆได้​้ อี​ี กด้​้ ว ย สามารถเอื้​้� อ ประโยชน์​์ต่อ่ ทั้​้�ง วิ​ินมอเตอร์​์ไซค์​์ ที่​่มี​ีจุ � ดุ รั​ับ-ส่​่งอยู่​่�บริ​ิเวณด้​้าน หน้​้าลานกี​ีฬา ผู้​้�คนในชุ​ุมชนที่​่�ไม่​่ได้​้เล่​่นกี​ีฬาเป็​็นกิ​ิจวั​ัตร รวม ถึ​ึงพนั​ั ก งานออฟฟิ​ิ ศ และผู้​้�อยู่​่�อาศั​ั ย ภายในโครงการ T77 Community

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ในขั้​้�นตอนนี้​้� ฉมาโซเอ็​็น ร่​่วมมื​ือกั​ับ กลุ่​่�มสนใจ ลงพื้​้�นที่​่�เก็​็บข้​้อมู​ูลผู้​้�ใช้​้งานอย่​่างเด็​็กๆ นั​ักกี​ีฬา และผู้​้�สู​ูงอายุ​ุ ที่​่ใ� ช้​้พื้น้� ที่​่อ� อกกำำ�ลังั กายแห่​่งนี้​้� ดูวู่ า่ พวกเขาใช้​้งานกั​ันอย่​่างไร บ้​้าง ข้​้อมู​ูลน่​่าสนใจที่​่�พบคื​ือ พวกเขาล้​้วนผลั​ัดกั​ันมาใช้​้งาน หมุ​ุนเวี​ียนสั​ับเปลี่​่�ยนเวลากั​ันอย่​่างเป็​็นกิ​ิจวั​ัตร ผ่​่านการนั​ัด หมายปากเปล่​่ า ไม่​่ ว่​่ า จะเป็​็ น กิ​ิ จ กรรมตะกร้​้ อ ฟุ​ุ ต บอล บาสเก็​็ต บอล วอลเล่​่ย์​์บอล แอโรบิ​ิก แบดมิ​ินตั​ัน วิ่​่�งออก กำำ�ลั​ังกาย หรื​ือปั่​่�นจั​ักรยาน บ่​่งบอกได้​้ว่​่าพื้​้�นที่​่�แห่​่งนี้​้�มี​ีการใช้​้ งานอย่​่างยื​ืดหยุ่​่�นโดยธรรมชาติ​ิ ในอนาคตอั​ันใกล้​้ นอกจาก

ที่​่จ� ริ​ิงแล้​้ว โครงการลานกี​ีฬาแสงทิ​ิพย์​์ริเิ ริ่​่ม� ขึ้​้น� เมื่​่อ� แสนสิ​ิริย้ิ า้ ยออฟฟิ​ิศมาตั้​้ง� อยู่​่� ณ Siri Campus ใกล้​้กับชุ ั มุ ชน ตรงซอยสุ​ุขุมุ วิ​ิท 77 โดยมี​ีวั​ัตถุ​ุประสงค์​์เพื่​่อ� สานต่​่อเจตนารมณ์​์ ของการพั​ัฒนาสั​ังคมที่​่�มุ่​่�งเน้​้นการสร้​้างคนส่​่งเสริ​ิมคุ​ุณภาพ ชี​ีวิ​ิตของคอมมู​ูนิ​ิตี้​้�อย่​่างยั่​่�งยื​ืน แสนสิ​ิริ​ิจึ​ึงสร้​้างสรรค์​์พื้​้�นที่​่�ใต้​้ ทางด่​่วนที่​่�เชื่​่�อมต่​่อระหว่​่าง T77 Community และชุ​ุมชน ในซอยปรี​ีดี​ีพนมยงค์​์แห่​่งนี้​้�ให้​้มี​ีคุณ ุ ภาพดี​ีและตอบโจทย์​์การ ใช้​้งานของคนในชุ​ุมชนมากขึ้​้น� จากแต่​่เดิ​ิมที่​่มี​ี� การใช้​้งานเล่​่น กี​ีฬาและออกกำำ�ลังั กายอยู่​่�แล้​้ว การพั​ัฒนาจึ​ึงเป็​็นไปโดยผ่​่าน 20

Lan Kila Saengthip

กระบวนการลงพื้​้�นที่​่� เก็​็บข้​้อมู​ูล และศึ​ึกษาความเป็​็นไปได้​้ ต่​่างๆอยู่​่�พอสมควร เพื่​่�อทำำ�ความเข้​้าใจพื้​้�นที่​่�อย่​่างแท้​้จริ​ิง

Shma Soen, together with Sonjai Group, make a site visit and collect information from various users such as kids, adult athletes and seniors who regularly come here and exercise, by observing how they use the space. What we found interesting is that they normally take turns playing many kinds of sports and exercise such as sepak takraw, soccer, basketball, volleyball, aerobics, badminton, running and cycling. With its flexible nature, we foresee the space to also potentially accommodate other groups of users, including motorcycle-taxi service that currently has a stop in front of the sport ground entrance, local people in nearby communities that don’t play sports, firm employees and residents in the T77 Community.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Lan Kila Saengthip

21

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง 22

กิ​ิจกรรมเลื​ือกสี​ีโดยลู​ูกบ้​้านที่​่อ� าศั​ัยในคอนโดมิ​ิเนี​ียมโครงการ T77 Community ,เด็​็ก ,นั​ักกี​ีฬา และผู้​้�มาออกกำำ�ลั​ังกาย

เมื่​่�อถึ​ึงขั้​้�นตอนการออกแบบ ลานกี​ีฬาแสงทิ​ิพย์​์ถู​ูกตี​ีความใหม่​่ด้​้วย 3 มุ​ุมมองหลั​ัก คื​ือ หนึ่​่�ง ลานกี​ีฬาใหม่​่จำำ�เป็​็นต้​้องมี​ีพื้​้น� ที่​่ใ� ช้​้งานที่​่ห� ลากหลาย อเนกประสงค์​์ สอดรั​ับกับวิ ั ธี​ีิ การ ใช้​้งานเดิ​ิมที่​่มี​ี� การผลั​ัดเปลี่​่ย� นหมุ​ุนเวี​ียนกั​ันตามช่​่วงเวลาต่​่างๆ เพื่​่�อคงวิ​ิถี​ีชี​ีวิติ ของเหล่​่านั​ักกี​ีฬา และชาวชุ​ุมชนเอาไว้​้ สอง ลานกี​ีฬาใหม่​่ควรได้​้รั​ับการฟื้​้�นฟู​ูในส่​่วนระนาบแนวตั้​้�ง - รั้​้�วสนาม เสาทางด่​่วน และผนั​ังปิ​ิดใต้​้ทางด่​่วน อั​ันเป็​็นองค์​์ประกอบเอกลั​ักษณ์​์ของบริ​ิเวณนี้​้� ปรั​ับปรุ​ุง ให้​้ส่ง่ เสริ​ิมกิ​ิจกรรมการออกกำำ�ลังั กายได้​้ อาจด้​้วยวิ​ิธี​ีการเช่​่น การต่​่อเติ​ิมความสู​ูงรั้​้ว� ให้​้มี​ีระดั​ับ พอเหมาะ ป้​้องกั​ันลู​ูกบอลกระเด็​็นออกนอกสนาม เพื่​่�อความปลอดภั​ัยของผู้​้�สั​ัญจรโดยรอบ หรื​ือการตกแต่​่งรอบเสาให้​้ดูเู ด่​่นชั​ัดมากขึ้​้น� และสาม ลานกี​ีฬาใหม่​่น่า่ จะมี​ีภู​ูมิทัิ ศั น์​์สี​ีโทนสว่​่าง ดึ​ึงดู​ูดให้​้น่​่าใช้​้งาน ให้​้ความรู้​้�สึ​ึกปลอดภั​ัย และป้​้องกั​ันการเสื่​่�อมสภาพของสนาม เพราะสี​ีนั​ับ ว่​่าเป็​็นองค์​์ประกอบหนึ่​่�งของสถาปั​ัตยกรรมที่​่�สำำ�คั​ัญมาก สามารถสื่​่�อสารอารมณ์​์ความสนุ​ุก รวมถึ​ึงช่​่วยสร้​้างความเป็​็นเจ้​้าของได้​้ด้ว้ ย เหล่​่านี้​้�ล้ว้ นเป็​็นแนวทางการออกแบบที่​่แ� ม้​้ฟังั ดู​ูเรี​ียบ ง่​่าย หากแต่​่ใช้​้งบประมาณน้​้อย และสามารถเปลี่​่�ยนแปลงสร้​้างผลกระทบเชิ​ิงบวกได้​้มาก

ในขั้​้�นตอนถั​ัดมา ที​ีมออกแบบได้​้จั​ัดกิ​ิจกรรม การเลื​ือกสี​ี ชวนผู้​้�ที่​่�เกี่​่�ยวข้​้องมาร่​่วม กั​ับเลื​ือกพาเล็​็ตต์​์สี​ีทาสนามได้​้ใช้​้ในส่​่วนต่​่างๆ ดั​ังที่​่เ� ราตี​ีความการใช้​้ สี​ี เปรี​ียบเสมื​ือนการแสดง ความเป็​็นเจ้​้าของของผู้​้�มาร่​่วมทุ​ุกคนในกระบวนการมี​ีส่​่วนร่​่วมกิ​ิจกรรมนี้​้� เกิ​ิดเป็​็นกิ​ิจกรรมครั้​้ง� แรกที่​่�มี​ีลู​ูกบ้​้านผู้​้�อยู่​่�อาศั​ัยในคอนโดมี​ีเนี​ียมโครงการ T77 Community เป็​็นผู้​้�เลื​ือกสี​ี จั​ัดขึ้​้�น ในงาน Habito Winter Fest โดยส่​่วนนี้​้�ทางที​ีมออกแบบได้​้นำำ�มาใช้​้ในการออกแบบสนาม ประมาณ 10 % คื​ือบริ​ิเวณเสา คาน และรั้​้�ว จากนั้​้�นเกิ​ิดกิ​ิจกรรมครั้​้�งที่​่�สองที่​่�มี​ีเหล่​่าผู้​้�ใช้​้งาน หลั​ักอย่​่าง นั​ักกี​ีฬาและผู้​้�มาออกกำำ�ลังั กาย เป็​็นผู้​้�เลื​ือกสี​ี ซึ่​่�งส่​่วนนี้​้�เองจะถู​ูกคั​ัดมาใช้​้ 90% หรื​ือ กิ​ินพื้​้�นที่​่�เกื​ือบทั้​้�งหมดของสนามเลย ที่​่�น่​่าสนใจคื​ือเราพบว่​่า ความต้​้องการของพวกเขาไม่​่ได้​้มี​ี อะไรพิ​ิเศษมากไปกว่​่า สี​ีมาตรฐานของสนามกี​ีฬาปกติ​ิ ขอเพี​ียงทาสี​ีตกแต่​่งและออกแบบให้​้ ใช้​้งานอย่​่างมี​ีประสิ​ิทธิ​ิภาพ มี​ีลวดลายพื้​้�นสนามบ่​่งบอกจุ​ุดยิ​ิง ขอบเขต เส้​้นกั้​้�นต่​่างๆที่​่�ชั​ัดเจน ก็​็เพี​ียงพอต่​่อการใช้​้งานแล้​้ว

Lan Kila Saengthip

During the design process, the new Lan Kila Saengthip is interpreted through 3 concepts. First, it should be a multipurpose space that values the current turn-taking usage. Second, its vertical plane, including fences, pillars and walls should be renovated to enhance the exercising activities. The old fences can be enlarged for safety purposes, preventing balls from bouncing off the field. Third, the sports ground could become brighter to attract users while offering a secure environment, and preventing degradation, as painting is one of the most important expressions in architecture. All in all, despite the straightforward methods, they use quite low budgets and can create a large impact.

After that, Shma Soen design team has set up small events, inviting all stakeholders to choose painting for the new sports ground by using colors to express their ownership.

The first event is held at Habito Winter Fest, by having condominium residence in T77 Community as participants. The selected color scheme will be used for only 10%, resulting in the color of pillars, beams and fences. There is also the second event, inviting the sports ground’s main users which are the local athletes to choose their desirable painting to be used 90% in the overall project. What we found interesting is that they only request for any standard painting that can enhance efficient usage. By adding floor patterns such as shooting points and border lines are positively enough for them.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Lan Kila Saengthip

23

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง 24

Lan Kila Saengthip

For the final outcome, Lan Kila Saengthip is proposed with a simple masterplanning, retaining all sport functions, resulting as green aerobic ground, fitness equipment aligning pétanque ground, red sepak takraw ground, orange volleyball field, orange basketball court, and blue futsal field. In addition, numbers of blue benches are placed in different spots around the court. Whenever sports players and athletes make a visit, they can enter the right space by learning from the running line patterns on the floor, painted in different colors to resemble each function.

Lan Kila Saengthip

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

มาถึ​ึงตั​ัวดี​ีไซน์​์กั​ันบ้​้าง ลานกี​ีฬาแสงทิ​ิพย์​์ถู​ูกออกแบบ วางผั​ังแม่​่บทจั​ัดวาง อย่​่างเรี​ียบง่​่าย มี​ีสนามกี​ีฬาทุ​ุกประเภทตามฟั​ังก์​์ชั่​่�นเดิ​ิมได้​้แก่​่ ลานและเวที​ีแอโรบิ​ิกสี​ี เขี​ียว สนามกรวดเปตองและเครื่​่�องออกกำำ�ลั​ังกายข้​้างกั​ัน สนามตะกร้​้อสี​ีแดง สนาม วอลเล่​่ย์​์บอลสี​ีส้​้ม สนามบาสเก็​็ตบอลสี​ีส้​้ม และสนามฟุ​ุตซอลสี​ีฟ้​้าทั้​้�งยั​ังมี​ีม้​้านั่​่�งสี​ีฟ้​้า กระจายตามจุ​ุดต่​่างๆโดยรอบอี​ีกด้​้วย ทั้​้�งหมดล้​้วนถู​ูกจั​ัดวางให้​้เข้​้าถึ​ึงง่​่าย ตอบโจทย์​์ การใช้​้งานเดิ​ิมที่​่มี​ี� การผลั​ัดเปลี่​่ย� นกั​ันใช้​้ตามช่​่วงเวลาที่​่ต่� า่ งกั​ัน เมื่​่อ� เด็​็กๆมาถึ​ึงก็​็สามารถ เดิ​ินไปพื้​้น� ที่​่ที่� ต้่� อ้ งการได้​้โดยดู​ูจากแนวเส้​้นสายสี​ีบนพื้​้น� บริ​ิเวณทางเข้​้าที่​่เ� ชื่​่อ� มโยงอย่​่าง มี​ีลู​ูกเล่​่นไปยั​ังสนามต่​่างๆได้​้

25

Another highlight of Lan Kila Seangthip is the splashy graphic wall under the sloped expressway structure, designed by Shma Visual Designer Team. With the concept of “let idols cheer you up,” cute cartoon graphics of renowned athletes are proposed in order to inspire a new generation of players, the children who come here and play sports. In this case, idol doesn’t only mean sport stars, but also people or neighbors in the community, families, friends, and loved ones, who we met everyday too. As a result, the colorful wall has visualized various notable characters such as motorcycle taxi uncle, community leader and even young athletes, along with project sponsor logos. They all come to alive through Paint Day event where Sansiri employees, T77 residents and volunteers together finish up, dedicated for the best result.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

อี​ีกไฮไลต์​์หนึ่​่�งของลานกี​ีฬาแสงทิ​ิพย์​์คื​ือ ผนั​ังเพ้​้นต์​์ ลวดลายสุ​ุดน่​่ารั​ักบริ​ิเวณทางยกระดั​ับที่​่�ลาดชั​ันขึ้​้�น จาก แนวคิ​ิดที่​่ว่� า่ การมี​ีลานกี​ีฬาดี​ีๆ สั​ักแห่​่งอาจช่​่วยเติ​ิมเต็​็มความ ฝั​ันของเด็​็กคนหนึ่​่�งได้​้ นำำ�มาสู่​่�คอนเส็​็ปต์​์ของภาพศิ​ิลปะบน กำำ�แพงอย่​่าง “ไอดอลมาเชี​ียร์​์” ที่​่อ� อกแบบและวาดภาพโดย ที​ีมกราฟิ​ิกดี​ีไซน์​์เนอร์​์ของฉมา ดั​ังที่​่�เราต้​้องการสร้​้างแรง บั​ันดาลใจและสานฝั​ันให้​้เด็​็กๆนั​ักกี​ีฬาทุ​ุกคน จึ​ึงมี​ีภาพของ บุ​ุคคลและนั​ักกี​ีฬาชื่​่�อดั​ังปรากฏอยู่​่�บนผนั​ัง นอกจากกลุ่​่�มไอ ดอลระดั​ับประเทศแล้​้ว คำ�ำ ว่​่าไอดอลอาจสามารถตี​ีความได้​้ อี​ีกแง่​่หนึ่​่�งเช่​่นกั​ัน แท้​้จริ​ิงแล้​้วพวกเขาอาจไม่​่ใช่​่บุคุ คลอื่​่น� แต่​่ หมายถึ​ึงผู้​้�คนในชุ​ุมชน คนใกล้​้ตั​ัวที่​่�เราพบเห็​็นกั​ันทุ​ุกวั​ันก็​็ได้​้ นี่​่เ� องจึ​ึงถู​ูกถ่​่ายทอดออกมาเป็​็นภาพของพี่​่วิ� นิ มิ​ิเตอร์​์ไซค์​์ ผู้​้�นำำ� ชุ​ุมชน หรื​ือ เหล่​่านั​ักกี​ีฬาตั​ัวน้​้อย พร้​้อมตกแต่​่งขั้​้�นตอน สุ​ุดท้​้ายด้​้วยโลโก้​้ผู้​้�สนั​ับสนุ​ุนอย่​่างเป็​็นทางการของโครงการ อี​ีกทั้​้�งยั​ังมี​ีกิ​ิจกรรม Paint Day ชวนพนั​ักงานและลู​ูกบ้​้านของ แสนสิ​ิริ​ิมาร่​่วมเป็​็นจิ​ิตอาสาทาสี​ี แต่​่งแต้​้มกำำ�แพงส่​่วนนี้​้�อี​ีก

26

Lan Kila Saengthip

นั​ั บ ว่​่ า เป็​็ น โชคดี​ีของฉมาโซเอ็​็ น ที่​่� มี​ี โอกาสได้​้ ออกแบบลานกี​ีฬาอั​ันเป็​็นพื้​้�นที่​่�สาธารณะสำำ�คั​ัญของชุ​ุมชน และคนเมื​ือง นั​ับเป็​็นก้​้าวสำำ�คั​ัญของเราดั​ังที่​่�เราเชื่​่�อมั่​่�นว่​่า วิ​ิ ช าชี​ีพภู​ู มิ​ิ ส ถาปนิ​ิ ก สามารถช่​่ ว ยฟื้​้� น ฟู​ู พื้​้� น ที่​่� ร กร้​้ า งแต่​่ มี​ี ศั​ักยภาพให้​้เกิ​ิดสาธารณประโยชน์​์มากขึ้​้�นได้​้ สำำ�หรั​ับลาน กี​ีฬาแสงทิ​ิพย์​์แห่​่งนี้​้� ในระยะยาวคงต้​้องดู​ูและเฝ้​้าสั​ังเกตกั​ัน ต่​่อไปว่​่ามี​ีผลตอบรั​ับอย่​่างไร เพื่​่�อนำำ�ไปสู่​่�การบริ​ิการจั​ัดการที่​่� อาจต้​้องมาทบทวนกั​ันต่​่อไป

As a part of a creative landscape platform, Shma Soen is really grateful for making this sports ground become real, revitalizing idle space into pleasant public space. After Lan Kila Saengthip is finished, we will still monitor them carefully, look for feedbacks and evaluate the results to maintain the best service as we could.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

กิ​ิจกรรมวาดลวดลายและทาสี​ีบนผนั​ัง

Lan Kila Saengthip

27

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

เส้​้นสาย หลากสี​ีสั​ันบนพื้​้�นบริ​ิเวณทางเข้​้าเชื่​่�อมส่​่วนต่​่างๆ

28

Lan Kila Saengthip

7

8

1

10

1. ทางเข้​้า-ออก 2. ลานแอโรบิ​ิค 3. สนามตะกร้​้อ 4. สนามวอลเล่​่ย์​์บอล 5. สนามบาสเก็​็ตบอล 6. สนามฟุ​ุตซอล 7. สนามเปตอง 8. สนามเด็​็กเล่​่น 9. จุ​ุดยื​ืดเหยี​ียด 10. จุ​ุดพั​ักคอย

9

2

3

4

5

6

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Content by A landscape architecture design firm who focus on public space development and their society and environment benefits through co-creation process

ที​ีมออกแบบภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรมผู้​้ส � นใจด้​้านการพั​ัฒนาพื้​้�นที่​่�สาธารณะในเมื​ืองผ่​่าน กระบวนการสร้​้างสรรค์​์อย่​่างมี​ีส่ว่ นร่​่วมเพื่​่� อประโยชน์​์ทางสั​ังคมและสิ่​่ง � แวดล้​้อม

Lan Kila Saengthip

29

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง 30

ฟื้​้�นฟู​ู กรุ​ุงเทพฯด้​้วยทางเชื่�อ ่ มสี​ีเขี​ียว สู่​่�มหานครที่​่�ยั่​่ง � ยื​ืน Revitalizing Bangkok with Green Network

Bangkok Green Link

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Bangkok Green Link คื​ือโครงการสร้​้างโครงข่​่ายทางเชื่​่�อมสี​ีเขี​ียวกลางกรุ​ุงเทพมหานครภายใต้​้แนวคิ​ิดที่​่�ว่​่า “Revitalize City Infrastructure to Relink Urban Life” เพื่​่�อเชื่​่�อม ชี​ีวิ​ิตผู้​้�คน และคื​ืนธรรมชาติ​ิให้​้แก่​่เมื​ือง อย่​่างที่​่�ทราบกั​ันดี​ี กรุ​ุงเทพมหานครประสบกั​ับการขยายเติ​ิบโตที่​่�ขาดการวางแผน ทำำ�ให้​้เกิ​ิดโครงข่​่ายทางสั​ัญจรที่​่�รองรั​ับเพี​ียงรถยนต์​์ การกระจุ​ุกตั​ัวของ การพั​ัฒนาเพี​ียงบริ​ิเวณขนส่​่งมวลชนสายหลั​ัก และพื้​้�นที่​่�รกร้​้างจำำ�นวนมากบริ​ิเวณใต้​้ทางด้​้วนและริ​ิมคลอง ท้​้ายที่​่�สุ​ุดเมื​ืองและย่​่านต่​่างๆจึ​ึงขาดการเชื่​่�อมต่​่อ รวมถึ​ึงเกิ​ิดปั​ัญหาทางสั​ังคมและสิ่​่�ง แวดล้​้อมอื่​่�นๆเรื่​่�อยมา

ดั​ังนั้​้�น Bangkok Green Link จึ​ึงเสนอแนวทางการฟื้​้�นฟู​ูองค์​์ประกอบที่​่�มี​ีศั​ักยภาพของเมื​ืองไม่​่ว่​่าจะเป็​็นเส้​้นทางคลอง ทางรถไฟ พื้​้�นที่​่�ใต้​้ทางด่​่วน และทางเท้​้าให้​้เกิ​ิดการเชื่​่�อมโยง ของพื้​้�นที่​่�สาธารณะ ย่​่านและเมื​ืองเข้​้าด้​้วยกั​ันโดยมี​ีโครงข่​่ายความยาวรวมทั้​้�งหมด 54 กิ​ิโลเมตร แบ่​่งเป็​็นวงแหวนหลั​ัก 28 กิ​ิโลเมตร และเส้​้นทางเชื่​่�อมตั​ัดขวางรวม 26 กิ​ิโลเมตร ซึ่​่�งมี​ีทิ​ิศเหนื​ือ จรดย่​่านคมนาคมบางซื่​่�อ ทิ​ิศตะวั​ันออกถึ​ึงแนวถนนวิ​ิภาวดี​ีรั​ังสิ​ิต ทิ​ิศตะวั​ันตกถึ​ึงแนวถนนพระรามหก และทิ​ิศใต้​้จรดถนนเชื้​้�อเพลิ​ิงริ​ิมแม่​่น้ำำ��เจ้​้าพระยาทั้​้�งนี้​้�หากโครงการแล้​้วเสร็​็จก็​็จะสร้​้าง ประโยชน์​์ให้​้แก่​่เมื​ือง ทั้​้�งด้​้านสิ่​่�งแวดล้​้อม ด้​้านสั​ังคม และด้​้านเศรษฐกิ​ิจและการลงทุ​ุน แลนำำ�พากรุ​ุงเทพมหานครไปสู่​่�เมื​ืองที่​่�ยั่​่�งยื​ืนแห่​่งอนาคตในที่​่�สุ​ุด Bangkok Green Link

31

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Bangkok Historical Urbanization / การพั​ัฒนาของกรุ​ุงเทพมหานครในอดี​ีต

กรุ​ุงเทพมหานครได้​้มี​ีการพั​ัฒนาอย่​่างเข้​้มข้​้นมาตั้​้ง� แต่​่สมั​ัยของรั​ัชกาลที่​่� 4 โดยมี​ีการสร้​้างทางสั​ัญจรทางบกและทาง น้ำำ��อย่​่างการขุ​ุดคลองจำำ�นวนมาก ต่​่อมาการเดิ​ินทางด้​้วยเรื​ือและคลองเริ่​่ม� ลดบทบาทลง จึ​ึงมี​ีการถมพื้​้น� ที่​่เ� พื่​่�อสร้​้างถนนรองรั​ับ การใช้​้งานของรถยนต์​์มากขึ้​้�นในสมั​ัยของรั​ัชกาลที่​่� 5 ถึ​ึง 7 จนมี​ีการพั​ัฒนาถนนใหญ่​่และทางด่​่วนในช่​่วงปี​ี 2468 พร้​้อมๆกั​ับ พื้​้�นที่​่�เกษตรกรรมที่​่�ถู​ูกเปลี่​่�ยนเป็​็นพื้​้�นที่​่�อยู่​่�อาศั​ัยและพาณิ​ิชยกรรม

Problems and Challenges ปั​ัญหาและความท้​้าทาย

อย่​่างไรก็​็ดี​ี กรุ​ุงเทพมหานครยั​ังคงพบกั​ับปั​ัญหาและความท้​้าทายในองค์​์ประกอบ เมื​ือง ดั​ังที่​่�เห็​็นได้​้ชั​ัดจากการเชื่​่�อมต่​่อที่​่�ไม่​่มี​ีประสิ​ิทธิ​ิภาพระหว่​่างทางเท้​้าและระบบขนส่​่ง มวลชนและการกระจายตั​ัวของย่​่านที่​่ถู� กู ตั​ัดขาดออกจากกั​ัน นอกจากนี้​้�ยังั มี​ีตั​ัวเลื​ือกทางการ สั​ัญจรให้​้เลื​ือกน้​้อย และขาดการเชื่​่�อมต่​่อกั​ับพื้​้�นที่​่�สวนสาธารณะในระยะ 400 เมตรที่​่�ควร กระจายอยู่​่�ในแต่​่ละย่​่าน เมื​ืองที่​่เ� ต็​็มไปด้​้วยตึ​ึกสู​ูงและพื้​้น� ที่​่ด� าดแข็​็งจำำ�นวนมากอย่​่างนี้​้�จึ​ึงเผชิ​ิญ กั​ับภาวะเกาะความร้​้อนที่​่�ทำ�ำ ให้​้อุ​ุณหภู​ูมิ​ิและมลพิ​ิษสู​ูงขึ้​้�นอี​ีกด้​้วย

32

Bangkok Green Link

Space Development Criteria เกณฑ์​์การเลื​ือกพื้​้น � ที่​่�ในการพั​ัฒนา

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

พื้​้�นที่​่�ทางกายภาพที่​่�มี​ีศั​ักยภาพในการพั​ัฒนามี​ีทั้​้�งหมด 4 รู​ูปแบบได้​้แก่​่ - พื้​้�นที่​่ริ� ิมคลอง : สามารถเป็​็นจุ​ุดเชื่​่�อมโยงการสั​ัญจรทางน้ำำ�� และทางบก - ทางเท้​้า : สามารถปรั​ับปรุ​ุงให้​้สร้​้างประสบการณ์​์ระหว่​่างการเดิ​ินของผู้​้�คนที่​่�น่​่าสนใจและ สร้​้างปฏิ​ิสั​ัมพั​ันธ์​์ระหว่​่างคนและเมื​ืองได้​้มากขึ้​้�น - พื้​้น� ที่​่ริ� มิ ทางรถไฟ : สามารถปรั​ับเปลี่​่ย� นสองข้​้างทางที่​่ไ� ม่​่ได้​้ถูกู ใช้​้งานให้​้เป็​็นมิ​ิตรต่​่อผู้​้�คนได้​้มากขึ้​้น� - พื้​้น� ที่​่ใ� ต้​้ทางด่​่วน : สามารถปรั​ับปรุ​ุงเป็​็นสวนสาธารณะขนาดย่​่อมได้​้ (และหากเปลี่​่ย� นทั้​้�งหมด ในกรุ​ุงเทพฯ เราจะได้​้พื้​้�นที่​่�ขนาด 4.5 เท่​่าของสวนลุ​ุมพิ​ินี​ีเลยที​ีเดี​ียว)

ในภาพใหญ่​่ของโครงข่​่ายทางเชื่​่�อมสี​ีเขี​ียว เรามุ่​่�งหวั​ังที่​่�จะ สร้​้างการเชื่​่�อมต่​่อ 5 ประการได้​้แก่​่ - การเชื่​่�อมต่​่อการคมนาคมที่​่�เป็​็นมิ​ิตรต่​่อสิ่​่�งแวดล้​้อมและมี​ี ทางเลื​ือกที่​่�มากขึ้​้�น - การเชื่​่�อมต่​่อระหว่​่างย่​่านด้​้วย Node และพื้​้�นที่​่�สาธารณะ ของเมื​ือง - การเชื่​่�อมต่​่อผู้​้�คนและชุ​ุมชนด้​้วยพื้​้�นที่​่�กิ​ิจกรรมสำำ�หรั​ับทุ​ุก คนอย่​่าง สวนสาธารณะ หรื​ือ Pocket Park - การเชื่​่�อมต่​่อธรรมชาติ​ิด้​้วยการเพิ่​่�มจำำ�นวนต้​้นไม้​้และพื้​้�นที่​่� สี​ีเขี​ียว - การเชื่​่�อมต่​่อทางเทคโนโลยี​ีที่​่�ตอบโจทย์​์ชี​ีวิ​ิตคนเมื​ือง

Bangkok Green Link

33

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง 34

Bangkok Green Link

คุ​ุณประโยชน์​์ทางสิ่​่ง � แวดล้​้อม

เมื่​่อ� โครงการแล้​้วเสร็​็จ เราจะสามารถเพิ่​่�มจำำ�นวน ต้​้นไม้​้ใหญ่​่ได้​้อี​ีกถึ​ึง 10,800 ต้​้น หรื​ือพื้​้�นที่​่สี​ี� เขี​ียวกว่​่า 1.08 ล้​้ า นตารางเมตร ด้​้ ว ยเหตุ​ุ นี้​้� ยั​ั ง สามารถช่​่ ว ยดั​ั ก จั​ั บ คาร์​์บอนไดออกไซด์​์ได้​้ถึ​ึง 1,620 ตั​ันต่​่อปี​ี ฝุ่​่�นมลพิ​ิษถึ​ึง 3,560 ตั​ันต่​่อ ช่​่วยชะลอและดู​ูดซั​ับน้ำำ��ฝนได้​้ 54,000 ลู​ูกบาศก์​์เมตร รวมถึ​ึงลดอุ​ุณหภู​ูมิ​ิลง 0.4-3 °C ในระยะ 30 เมตร พร้​้อมๆ กั​ับเพิ่​่�มความหลากหลายทางชี​ีวภาพให้​้แก่​่เมื​ือง

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Bangkok Green Link คื​ือโครงการสร้​้างโครงข่​่ายทางเชื่​่�อมสี​ีเขี​ียวกลางกรุ​ุงเทพมหานครภายใต้​้แนวคิ​ิดที่​่�ว่​่า “Revitalize City Infrastructure to Relink Urban Life” เพื่​่�อเชื่​่�อมชี​ีวิ​ิตผู้​้�คน และคื​ืนธรรมชาติ​ิให้​้แก่​่เมื​ืองอี​ีกครั้​้�ง พร้​้อม เสนอแนวทางการฟื้​้�นฟู​ูองค์​์ประกอบที่​่�มี​ีศั​ักยภาพของเมื​ืองไม่​่ว่​่าจะเป็​็นเส้​้นทางคลอง ทางรถไฟ พื้​้�นที่​่�ใต้​้ทางด่​่วน และทางเท้​้า ให้​้เกิ​ิดการเชื่​่�อมโยงของพื้​้�นที่​่�สาธารณะ ย่​่านและเมื​ืองเข้​้าด้​้วยกั​ัน โครงข่​่ายที่​่มี​ี� ความยาวทั้​้�งหมด 54 กิ​ิโลเมตร มี​ี 4 เส้​้นทาง เชื่​่�อมหลั​ักในวงแหวนรอบนอกรวม 28 กิ​ิโลเมตร - เส้​้นทางเชื่​่�อมหลั​ักที่​่� 1: 10 km Link – Mixed Urban Activity Link - เส้​้นทางเชื่​่�อมหลั​ักที่​่� 2: Sathorn Link – Eco Smart Street Link - เส้​้นทางเชื่​่�อมหลั​ักที่​่� 3: Rail link – Bike Express Link - เส้​้นทางเชื่​่�อมหลั​ักที่​่� 4: Vipawadee link – Linear Park and Bike Express Link

ทั้​้�งนี้​้�หากรวมอี​ีก 8 เส้​้นทางเชื่​่อ� มย่​่อยที่​่เ� พิ่​่�มการเชื่​่อ� มต่​่อในแนวขวาง ก็​็จะสามารถสร้​้างประโยชน์​์ทางด้​้านสิ่​่ง� แวดล้​้อม สั​ังคม และเศรษฐกิ​ิจเพื่​่�อความยั่​่�งยื​ืนของกรุ​ุงเทพมหานครในที่​่สุ� ุด

Bangkok Green Link

35

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Main Link 1: 10 km Expressway Link

เส้​้นทางสี​ีเขี​ียวสายนี้​้�ได้​้เชื่​่อ� มต่​่อระหว่​่างจุ​ุดสำำ�คัญ ั 2 แห่​่งคื​ือ ศู​ูนย์​์กลางการคมนาคม บางซื่​่� อ และย่​่ า นสร้​้ า งสรรค์​์ เ จริ​ิ ญ กรุ​ุ ง ทางยั​ั ง ได้​้ พ าดผ่​่ า นพื้​้� น ที่​่� สำำ�คั​ั ญ อื่​่� น ๆอย่​่ า ง ย่​่านพาณิ​ิชยกรรมบริ​ิเวณจตุ​ุจั​ักร และย่​่านที่​่�อยู่​่�อาศั​ัยในอารี​ีย์​์ ในแต่​่ละส่​่วนย่​่อยของเส้​้นทาง จะมี​ีการจั​ัดกิ​ิจกรรมและหน้​้าที่​่�ที่​่�แตกต่​่างกั​ันไปตามความเหมาะสมกั​ับบริ​ิบทโดยรอบ กิ​ิจกรรมการวิ่​่�งสำำ�รวจเส้​้นทาง

36

Bangkok Green Link

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Bangkok Green Link

37

Main Link 2 : Sathorn Link - Eco Smart Street Link

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

เส้​้นทางสี​ีเขี​ียวสายนี้​้�คื​ือการปรั​ับปรุ​ุงถนนสาทรซึ่​่�งเป็​็นหนึ่​่�งในถนนสำำ�คั​ัญของย่​่านใจการเมื​ืองกรุ​ุงเทพฯเพราะมี​ี บทบาทต่​่อธุ​ุรกิ​ิจหลายขนาดและชุ​ุมชนเก่​่าแก่​่บริเิ วณโดยรอบเป็​็นอย่​่างมาก โดยในการออกแบบก่​่อสร้​้างจะมี​ีการผสานการใช้​้ เทคโนโลยี​ี ศาสตร์​์ทางนิ​ิเวศวิ​ิทยาและกิ​ิจกรรมต่​่างๆเข้​้าด้​้วยกั​ันกระตุ้​้�นให้​้ย่​่านมี​ีชี​ีวิ​ิตชี​ีวามากขึ้​้�นกว่​่าเดิ​ิม

เริ่​่ม� แรก ถนนสาทรและคลองสาทรที่​่ถู� กู ปิ​ิดกั้​้น� การเข้​้าถึ​ึงจะถู​ูกปรั​ับปรุ​ุงให้​้ปลอดภั​ัย มี​ีชี​ีวิ​ิตชี​ีวาและสะดวกสบายยิ่​่ง� ขึ้​้�น ทางเท้​้าต้​้องทำำ�เรี​ียบสม่ำำ��เสมอ ไร้​้สิ่​่�งกี​ีดขวาง มี​ีต้​้นไม้​้ใหญ่​่ให้​้ร่​่มเงาและมี​ีความกว้​้างมากพอ รวมถึ​ึงมี​ีการวางทางจั​ักรยาน ขนาบข้​้างในระดั​ับเดี​ียวและแบ่​่งขอบเขตชั​ัดเจนจากทางสั​ัญจรรถยนต์​์ ส่ว่ นคลองสาทรจะถู​ูกทำำ�ให้​้สะอาดผ่​่านพื​ืชหรื​ืออุ​ุปกรณ์​์ บำำ�บั​ัดน้ำำ�� และทำำ�พื้​้�นที่​่ริ� ิมคลองให้​้ผู้​้�คนได้​้ใช้​้ทำำ�กิ​ิจกรรมอย่​่างเป็​็นมิ​ิตรอี​ีกด้​้วย

เมื่​่อ� มองในภาพฝั​ันอั​ันไกลซึ่​่ง� จะมี​ีการก่​่อสร้​้างรถไฟฟ้​้ารางเดี่​่ย� วสายสี​ีเทาผ่​่านถนนสาทร จึ​ึงมี​ีการเสนอสร้​้างทางเดิ​ิน ลอยฟ้​้าที่​่�ใช้​้โครงเสาเดี​ียวกั​ันเป็​็นพื้​้�นที่​่�เชื่​่�อมต่​่อเพิ่​่�มเติ​ิมโดยต้​้องคำำ�นึ​ึงให้​้สร้​้างผลกระทบต่​่อคลองและพื้​้�นที่​่�ริ​ิมคลองข้​้างใต้​้ให้​้ น้​้อยที่​่�สุ​ุด ผู้​้�คนจะสามารถทำำ�กิ​ิจกรรมที่​่นี่� ่�ได้​้อย่​่างหลากหลาย ทั้​้�งการนั่​่�งพั​ักผ่​่อน ชมการแสดงสด วิ่​่�งออกกำำ�ลั​ังกาย หรื​ือแม้​้แต่​่ การเรี​ียนรู้​้�เกี่​่�ยวกั​ับต้​้นไม้​้และระบบนิ​ิเวศขนาดย่​่อม

38

Bangkok Green Link

Main Link 3 : Rail Link – Bike Express Link

เส้​้นทางใหม่​่นี้​้เ� ป็​็นการปรั​ับทัศั นี​ียภาพและการใช้​้ งานริ​ิมทางรถไฟจากบริ​ิเวณสถานี​ีรางน้ำำ��และมั​ักกะสั​ันจรด แถบคลองเตยให้​้กลายเป็​็นทางจั​ักรยานสี​ีเขี​ียวแห่​่งใหม่​่เพื่​่�อ นำำ�เสนอตั​ัวเลื​ือกการเดิ​ินทางรู​ูปแบบใหม่​่ให้​้แก่​่ย่​่าน

Main Link 4 : Vipawadee Link – Linear Park and Bike Express Link

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ถนนวิ​ิภาวดี​ีซึ่​่�งมี​ีการจราจรหนาแน่​่นเป็​็นปกติ​ิจะ ถู​ูกปรั​ับเปลี่​่ย� นเป็​็นทางเชื่​่อ� มต่​่อสี​ีเขี​ียวระหว่​่างบริ​ิเวณดิ​ินแดง และจตุ​ุจั​ักร

Bangkok Green Link

39

Bangkok Green Link คื​ือโครงการสร้​้างโครงข่​่ายทางเชื่​่�อมสี​ีเขี​ียวกลางกรุ​ุงเทพมหานครภายใต้​้แนวคิ​ิดที่​่�ว่​่า “Revitalize City Infrastructure to Relink Urban Life” เพื่​่�อเชื่​่�อม ชี​ีวิ​ิตผู้​้�คน และคื​ืนธรรมชาติ​ิให้​้แก่​่เมื​ืองอี​ีกครั้​้�ง พร้​้อมเสนอแนวทางการฟื้​้�นฟู​ูองค์​์ประกอบที่​่�มี​ีศั​ักยภาพของเมื​ืองไม่​่ว่​่าจะเป็​็นเส้​้นทางคลอง ทางรถไฟ พื้​้�นที่​่�ใต้​้ทางด่​่วน และทางเท้​้าให้​้เกิ​ิดการ เชื่​่�อมโยงของพื้​้�นที่​่�สาธารณะ ย่​่านและเมื​ืองเข้​้าด้​้วยกั​ัน ทั้​้�งนี้​้� โครงข่​่ายที่​่มี​ี� ความยาวทั้​้�งหมด 54 กิ​ิโลเมตร มี​ีทางเชื่​่�อมย่​่อยตั​ัดขวางกั​ับวงแหวนหลั​ักรวม 8 เส้​้นทาง 26 กิ​ิโลเมตร ทั้​้�งนี้​้�หากรวมอี​ีก 4 เส้​้นทางหลั​ักครอบคลุ​ุมวงแหวน ก็​็จะสามารถสร้​้างประโยชน์​์ทางด้​้านสิ่​่�งแวดล้​้อม สั​ังคม และเศรษฐกิ​ิจเพื่​่�อความยั่​่�งยื​ืนของกรุ​ุงเทพมหานครในที่​่สุ� ุด

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Sub Link 1: Bangson Link – Energy and Urban Farm Link

เส้​้นทางสี​ีเขี​ียวสายนี้​้�มี​ีจุดุ เด่​่นที่​่เ� ป็​็นจุ​ุดเปลี่​่ย� นถ่​่าย ทางการคมนาคมของกรุ​ุงเทพทั้​้�งสถานี​ีบางซ่​่อน-บางซื่​่�อ นิ​ิคมรถไฟ กม.11 รวมถึ​ึงท่​่าเรื​ือแม่​่น้ำำ��เจ้​้าพระยาบริ​ิเวณวั​ัด สร้​้อยทอง สถานที่​่�สำำ�คั​ัญเหล่​่านี้​้�สามารถเชื่​่�อมต่​่อกั​ันได้​้โดย เปลี่​่�ยนพื้​้�นที่​่�รกร้​้างขาดการใช้​้งานตลอดแนวให้​้กลายเป็​็น โซลาร์​์ฟาร์​์มและแปลงเพาะปลู​ูกในเมื​ืองที่​่�จะเป็​็นประโยชน์​์ ต่​่อชุ​ุมชนโดยรอบได้​้

Sub Link 2: Chatuchak Link – Park Link

เส้​้นทางสี​ีเขี​ียวสายนี้​้จ� ะพาดผ่​่านจากสวนสาธารณะ สำำ�คัญ ั ทั้​้ง� สาม(สวนจตุ​ุจักั ร สวนรถไฟ และสวนสมเด็​็จพระนาง เจ้​้าสิ​ิริกิ​ิ ติ์​์ิ )� ซึ่​่�งมี​ีศั​ักยภาพที่​่จ� ะรวมพื้​้น� ที่​่เ� ป็​็นพื้​้น� ที่​่สี​ี� เขี​ียวขนาด ใหญ่​่หนึ่​่�งเดี​ียว เพื่​่�อเชื่​่�อมต่​่อทางเข้​้ากั​ับพื้​้�นที่​่�พาณิ​ิชกยกรรม และสถานี​ีขนส่​่งมวลชนอย่​่างบริ​ิเวณห้​้าแยกลาดพร้​้าว

Sub Link 3: Bangsue Canal Link – Nature Canal Link

เส้​้นทางสี​ีเขี​ียวสายนี้​้�มี​ีความพิ​ิเศษตรงที่​่�พาดผ่​่าน แนวคลองบางซื่​่�อซึ่​่�งยั​ังมี​ีธรรมชาติ​ิอั​ันร่​่มรื่​่�นให้​้สั​ัมผั​ัส ตั้​้�งอยู่​่� ไม่​่ไกลและแยกจากถนนใหญ่​่ที่​่�เต็​็มไปด้​้วยจราจรคั​ับคั่​่�ง โดย จะสามารถเชื่​่�อมต่​่อผู้​้�คนที่​่�อยู่​่�ในพื้​้�นที่​่�อยู่​่�อาศั​ัย และสถานี​ี รถไฟหมอชิ​ิตและบางซื่​่�อผ่​่านพื้​้�นที่​่�พั​ักผ่​่อนหย่​่อนใจตลอด ทางได้​้

Sub Link 4 : Aree Link – Lifestyle Link

เส้​้นทางสี​ีเขี​ียวสายนี้​้�จะช่​่วยสร้​้างการเชื่​่�อมต่​่อที่​่� มากขึ้​้น� ระหว่​่างย่​่านดิ​ินแดงที่​่มี​ี� ที่​่อ� ยู่​่�อาศั​ัยและสำำ�นักั งานของ ราชการและย่​่านซอยอารี​ีย์​์ที่มี​ีชื่​่ ่� อ� เสี​ียงด้​้านสถานที่​่พ� บปะของ คนเมื​ือง ทางเดิ​ินเท้​้าและทางจั​ักรยานจะถู​ูกฟื้​้�นฟู​ูเพื่​่�อให้​้มี​ี การใช้​้ถนนใหญ่​่และตรอกซอกซอยที่​่�เป็​็นระเบี​ียบและเป็​็น มิ​ิตรมากขึ้​้น� ทางเท้​้าจะถู​ูกขยายใหญ่​่ขึ้น้� โดยแทนที่​่พื้� น้� ที่​่จ� อด รถริ​ิมถนนด้​้วยการเพิ่​่�มพื้​้น� ที่​่ร้� า้ นค้​้าหรื​ือคาเฟ่​่ รวมถึ​ึงการเพิ่​่�ม แนวต้​้นไม้​้และพื้​้�นที่​่�สี​ีเขี​ียว หรื​ือแม้​้แต่​่พื้​้�นที่​่�พบปะภายนอก ใหม่​่ๆ 40

Bangkok Green Link

Bangkok Green Link positively challenges Bangkok’s trend of urbanization, giving a long-term vision of resilient public space to the city rather than solving the problem in small details without connecting the dots. Spaces that are not effectively used - canal bank, walkways, space along railways and space under expressways has been turned into adaptive usage areas.

We saw canal banks as connections between water and ground transportation, and walkways as interactive passage between people and city. Railways which are a significant low-cost mode of transportation to most Thai residents, own adjacent unutilized space that can be turned into friendly social space. Likewise, various spaces under expressways can be transformed into public parks, offering a total area about 4.5 times of Lumpini Park, the oldest public park in the middle of Bangkok.

The overall green network strategy focuses on linking public transportation with scattered nodes and districts, creating more decentralized pocket parks, embracing nature and ecological elements and using technology as a platform to help develop these public renovations. These are why the green urban network provides an outer ring - 4 Main Links and crossover linkages - 8 Sub Links, that has unique function contributed to each neighborhood.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

For example, Main Link 2 - Sathorn Link proposes a revitalization on Sathorn, one of the major CBD roads and the oldest road in Bangkok which runs along with a left out canal. Technology like smart bus stops connected with mobile apps are incorporated along with green walkable space along the canal in the middle of the road, having purified diverse ecosystems for people interaction and urban wildlife. Similarly, Sub Link 6 - Saensaep Canal Link aims for a renovation of piers and canal banks along one of the oldest canal of Bangkok which has been left out due to the change of Bangkok life - from river-based to road-based. All blocked up elements like fences will be torn down and substituted with public pocket spaces, allowing each unit - from local houses to commercial buildings to open back to the canal again. Successfully, the project consists of one part that is fully complete - Lan Kilapat II of Main Link 1, a community’s sport arena and playground under Urupong Expressway, designed with the collaboration of Shma Soen Company Limited. It is specially designed through a collaboration process with the neighborhood in order to know their true needs, and transform into a new adaptive space within the existing highway structures and conditions.

At the end, Bangkok Green Link is calculated to add up to 10,800 more big trees to the city and absorb 1,620 tons of Carbon Dioxide and filter 3,580 tons of dust per year.

Storm water can be detained about 54,000 square meters and temperature can be lowered down to 0.4-3 °C within 30 meters. Moreover, greenery can increase around 20% of land price and lower down travelling and medical expenses as it enhances walkable civic lifestyle.

Accessibility to a variety of places and activities will accordingly affect local economic growth.

Content by A think tank unit who works on landscape design methodology development, archiving and researching landscape knowledge

ที​ีม think tank ผู้​้ทำ � ำ�งานด้​้านการพั​ัฒนาวิ​ิธีก ี ารออกแบบภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์ รวบรวมและวิ​ิจัย ั องค์​์ความรู้​้ด้ � ้านภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรมใหม่​่ๆ

Bangkok Green Link

41

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ชาม shma + farm สวนผั​ักกิ​ินได้​้หลั​ังบ้​้านของฉมา

ในช่​่วงการแพร่​่ระบาดของโรค COVID-19 ที่​่�ผ่า่ นมาเราได้​้เห็​็นภาพผู้​้�คนกั​ักตุ​ุนอาหาร แย่​่งกั​ันซื้​้อ� สิ​ินค้​้ามากมายจาก สื่​่�อต่​่างๆปฏิ​ิเสธไม่​่ได้​้ว่​่ากลุ่​่�มผู้​้�ที่​่�ได้​้รั​ับผลกระทบอย่​่างสู​ูงคื​ือผู้​้�ที่​่�ตกงานจากพิ​ิษเศรษฐกิ​ิจรวมถึ​ึงผู้​้�ที่​่�มี​ีอาชี​ีพเป็​็นแรงงานรายวั​ัน จนนำำ�มาสู่​่�ภาพของการใช้​้ตู้​้�ปั​ันสุ​ุขที่​่�เราเห็​็นๆกั​ัน

ฉมาได้​้ตระหนั​ักถึ​ึงปั​ัญหาความมั่​่น� คงทางอาหารที่​่ทุ� กุ คนพึ​ึงมี​ี ในฐานะภู​ูมิสิ ถาปนิ​ิกเราตั้​้ง� คำำ�ถามว่​่า จะเป็​็นไปได้​้ไหม ถ้​้าทุ​ุกคนสามารถเข้​้าถึ​ึงพื้​้น� ที่​่ผ� ลิ​ิตอาหารได้​้อย่​่างสะดวก ผ่​่านการจั​ัดสรรให้​้แทรกซึ​ึมเข้​้าไปยั​ังพื้​้น� ที่​่ต่� า่ งๆในเมื​ือง ไม่​่ว่า่ จะเป็​็นที่​่� อยู่​่�อาศั​ัย สำำ�นั​ักงาน พื้​้�นที่​่�รกร้​้าง หรื​ือกระทั่​่�งริ​ิมฟุ​ุตบาทซึ่​่�งเป็​็นพื้​้�นที่​่�สาธารณะเกิ​ิดกลไกที่​่�สามารถช่​่วยลดค่​่าใช้​้จ่​่ายจากการซื้​้�อ วั​ัตถุ​ุดิ​ิบหรื​ือซื้​้�ออาหารปรุ​ุงสำำ�เร็​็จให้​้เรามี​ีอาหารกิ​ินอิ่​่�มท้​้องยามขาดแคลน และนำำ�ผลผลิ​ิตมาต่​่อยอดสร้​้างรายได้​้ต่​่อไป

มองกลั​ับมาที่​่ฉ� มา เราเองก็​็เป็​็นเหมื​ือนชุ​ุมชนขนาดเล็​็กที่​่ย่� า่ นเอกมั​ัย ออฟฟิ​ิศเรามี​ีพื้​้น� ที่​่ว่� า่ งที่​่ส� ามารถทดลองทำำ�แปลง ผั​ักขนาดย่​่อมได้​้ เกิ​ิดเป็​็นกิ​ิจกรรมทางสั​ังคมที่​่�ให้​้ทุ​ุกคนมาพบปะกั​ัน สร้​้างผลผลิ​ิตไว้​้แบ่​่งปั​ันกั​ันภายในออฟฟิ​ิศหรื​ือกระทั่​่�งเพื่​่�อ บ้​้านใกล้​้เคี​ียง โดยเราได้​้จั​ัดตั้​้�ง Social Team เฉพาะกิ​ิจขึ้​้�นมา มี​ีสมาชิ​ิกเป็​็นชาวฉมาแผนกต่​่างๆ มาดู​ูแลกิ​ิจกรรมทำำ�สวนผั​ัก ‘ชาม’ หรื​ือ Sharm ที่​่�ย่​่อมาจากคำำ�ว่​่า Shma และ Farm ดั​ังกล่​่าว เรามุ่​่�งหวั​ังว่​่ากิ​ิจกรรมนอกห้​้องทำำ�งานนี้​้�จะช่​่วยบ่​่มเพาะการ ทำำ�งานเป็​็นที​ีม ส่​่งเสริ​ิมทั​ักษะการสั​ังเกตการณ์​์และลงมื​ือปฏิ​ิบั​ัติ​ิจริ​ิง เพื่​่�อต่​่อยอดวิ​ิชาชี​ีพภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรมต่​่อไป 42

Sharm

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

43

Sharm

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ฐานที่​่� 1 การปลู​ูกพื​ืชสมุ​ุนไพร

จากความสนใจในสวนผั​ั ก กิ​ิ น ได้​้ (Edible Garden) และเกษตรในเมื​ือง (Urban Farming) เราใช้​้โอกาสนี้​้�ออกแบบทดลองเลื​ือกพื​ืชพรรณอย่​่าง สมุ​ุนไพรที่​่�ยั​ังไม่​่ถู​ูก ใช้​้งานในเชิ​ิงออกแบบมากนั​ักมาทดลองปลู​ูกใต้​้ร่​่มไม้​้ต้​้นกั​ัลปพฤกษ์​์ นอกจากจะให้​้ความ สวยงามแล้​้ว ยังั สามารถนำำ�มาใช้​้บริโิ ภคได้​้ด้ว้ ยกิ​ิจขึ้​้น� มา มี​ีสมาชิ​ิกเป็​็นชาวฉมาแผนกต่​่างๆ มา ดู​ูแลกิ​ิจกรรมทำำ�สวนผั​ัก ‘ชาม’ หรื​ือ Sharm ที่​่�ย่​่อมาจากคำำ�ว่​่า Shma และ Farm ดั​ังกล่​่าว เรามุ่​่�งหวั​ังว่​่ากิ​ิจกรรมนอกห้​้องทำำ�งานนี้​้�จะช่​่วยบ่​่มเพาะการทำำ�งานเป็​็นที​ีม ส่​่งเสริ​ิมทั​ักษะการ สั​ังเกตการณ์​์และลงมื​ือปฏิ​ิบัติั จิ ริ​ิง เพื่​่อ� ต่​่อยอดวิ​ิชาชี​ีพภู​ูมิสิ ถาปั​ัตยกรรมต่​่อไป

วั​ัตถุ​ุประสงค์​์ 1 เพื่​่�อศึ​ึกษาว่​่าพื​ืชพรรณที่​่�สนใจมี​ีการเปลี่​่�ยนแปลงอย่​่างไรหากปลู​ูกบริ​ิเวณที่​่ร่� ม่ (ภายใต้​้ต้น้ ไม้​้ใหญ่​่ที่มี​ีพุ่​่� �่ มทึ​ึบ) 2 เพื่​่�อศึ​ึกษาว่​่าพื​ืชพรรณชนิ​ิดใดสามารถอาศั​ัยในที่​่ร่� ่มได้​้ สมมติ​ิฐาน พื​ืชที่​่�เหมาะต่​่อการปลู​ูกใต้​้ร่​่มเงาเท่​่านั้​้�นหรื​ือสามารถอาศั​ัยอยู่​่�ภายใต้​้ร่​่มเงาได้​้ จะยั​ังคงมี​ีความอุ​ุดมสมบู​ูรณ์​์สุ​ุข ภาพดี​ีและไม่​่เสี​ียรู​ูปทรง เมื่​่�อนำำ�มาปลู​ูกในพื้​้�นที่​่�ร่​่ม ตั​ัวแปรต้​้น 1 ชนิ​ิดพื​ืชพรรณที่​่�หลากหลาย ตั​ัวแปรตาม 1 การเปลี่​่�ยนแปลงด้​้านรู​ูปทรงของพื​ืชพรรณเปรี​ียบเที​ียบระหว่​่างพื​ืชที่​่�ปลู​ูกในร่​่มและพื​ืชที่​่�ปลู​ูกโดนแสง 2 การเปลี่ย�่ นแปลงด้​้านสุ​ุขภาพความสมบู​ูรณ์​์ของพื​ืชพรรณ เปรี​ียบเที​ียบระหว่​่างพื​ืชที่​่ป� ลู​ูกโดนแสงและพื​ืชที่​่ป� ลู​ูกในร่​่ม ตั​ัวแปรควบคุ​ุม 1 ปริ​ิมาณแสง (พื้​้�นที่​่�ในการปลู​ูกพื​ืชต้​้องเป็​็นบริ​ิเวณใต้​้ร่​่มเงา) 2 ปริ​ิมาณน้ำำ�� 3 การดู​ูแลรั​ักษา 4 การกำำ�จั​ัดวั​ัชพื​ืช โรค และศั​ัตรู​ูพื​ืช ผลลั​ัพธ์​์ที่ค่� าดหวั​ังจากการทดลอง 1 รู้​้�จั​ักชนิ​ิดพื​ืชพรรณที่​่�เหมาะกั​ับการปลู​ูกในพื้​้�นที่​่ร่� ่ม เพื่​่อ� นำำ�มาต่​่อยอดในงานออกแบบภู​ูมิทัิ ศั น์​์และจั​ัดพื​ืชสวน 44

Sharm

ฐานที่​่� 2-3 การปลู​ูกแบบหว่​่านเมล็​็ดลงในแปลงปลู​ูกโดยตรง และเพาะเมล็​็ดในกระถางปลู​ูก

วั​ัตถุ​ุประสงค์​์ 1 เพื่​่�อศึ​ึกษาความแตกต่​่างระหว่​่างการปลู​ูกพื​ืชผั​ักแบบหว่​่านเมล็​็ดลงใน แปลงปลู​ูกโดยตรง และแบบเพาะเมล็​็ดในกระถางปลู​ูก 2 เพื่​่�อศึ​ึกษาอั​ัตราการงอกและการเจริ​ิญเติ​ิบโตของพื​ืชผั​ักที่​่�ปลู​ูกแบบ หว่​่านเมล็​็ดลงในแปลงปลู​ูกโดยตรง และแบบเพาะเมล็​็ดในกระถาง ปลู​ูก 3 เพื่​่�อประเมิ​ินความคุ้​้�มค่​่าในการปลู​ูกโดยมี​ีปริ​ิมาณและคุ​ุณภาพของ ผลผลิ​ิตเป็​็นตั​ัวชี้​้�วั​ัด 4 เพื่​่�อศึ​ึกษาแนวทางกาปลู​ูกพื​ืชผั​ักที่​่�เหมาะสมกั​ับผู้​้�ที่​่�ไม่​่มี​ีเวลาในการ ดู​ูแลมากนั​ัก สมมติ​ิฐาน พื​ืชที่​่เ� หมาะต่​่อการปลู​ูกใต้​้ร่ม่ เงาเท่​่านั้​้�นหรื​ือสามารถอาศั​ัยอยู่​่�ภายใต้​้ร่ม่ เงาได้​้ จะยั​ังคงมี​ีความอุ​ุดมสมบู​ูรณ์​์สุ​ุขภาพดี​ีและไม่​่เสี​ียรู​ูปทรง เมื่​่�อนำำ� มาปลู​ูกในพื้​้�นที่​่�ร่​่ม ตั​ัวแปรต้​้น 1 ชนิ​ิดพื​ืชพรรณที่​่�หลากหลาย ตั​ัวแปรตาม 1 การเปลี่​่ย� นแปลงด้​้านรู​ูปทรงของพื​ืชพรรณเปรี​ียบเที​ียบระหว่​่างพื​ืชที่​่� ปลู​ูกในร่​่มและพื​ืชที่​่�ปลู​ูกโดนแสง 2 การเปลี่​่ย� นแปลงด้​้านสุ​ุขภาพความสมบู​ูรณ์​์ของพื​ืชพรรณเปรี​ียบเที​ียบ ระหว่​่างพื​ืชที่​่�ปลู​ูกโดลนแสงและพื​ืชที่​่�ปลู​ูกในร่​่ม ตั​ัวแปรควบคุ​ุม 1 ปริ​ิมาณแสง (พื้​้�นที่​่�ในการปลู​ูกพื​ืชต้​้องเป็​็นบริ​ิเวณใต้​้ร่​่มเงา) 2 ปริ​ิมาณน้ำำ�� 3 การดู​ูแลรั​ักษา 4 การกำำ�จั​ัดวั​ัชพื​ืช โรค และศั​ัตรู​ูพื​ืช ผลลั​ัพธ์​์ที่ค่� าดหวั​ังจากการทดลอง 1 รู้​้�จั​ักชนิ​ิดพื​ืชพรรณที่​่เ� หมาะกั​ับการปลู​ูกในพื้​้น� ที่​่ร่� ม่ เพื่​่�อนำำ�มาต่​่อยอด ในงานออกแบบภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์และจั​ัดพื​ืชสวน

Sharm

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

เราทดลองเปรี​ียบเที​ียบการปลู​ูกสองวิ​ิธี​ีคื​ือ การหว่​่านเมล็​็ดลงในแปลงปลู​ูกโดยตรง และการเพาะเมล็​็ดแยกในกระถาง ปลู​ูกก่​่อนย้​้ายมาปลู​ูกที่​่�แปลงอี​ีกที​ี ดู​ูว่​่ามี​ีผลผลิ​ิตแตกต่​่างกั​ันอย่​่างไร ใช้​้เวลาในการทำำ�เท่​่าไร เพื่​่�อเก็​็บข้​้อมู​ูลดู​ูว่​่าการปลู​ูกแบบ ไหนที่​่�เหมาะสมกั​ับวิ​ิถี​ีชี​ีวิ​ิตคนเมื​ืองที่​่�มี​ีเวลาดู​ูแลน้​้อย เราพยายามควบคุ​ุมวิ​ิธี​ีการดู​ูแลให้​้สอดคล้​้องกั​ับวิ​ิถี​ีชี​ีวิ​ิตของเราภายใต้​้ เงื่​่�อนไขการเป็​็นภู​ูมิ​ิสถาปนิ​ิกและนั​ักออกแบบ เช่​่น มี​ีเวลาว่​่างน้​้อย ต้​้องอาศั​ัยคุ​ุณแม่​่บ้​้านมาช่​่วยรดในตอนเช้​้ามาก

45

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

สมมติ​ิฐาน 1 การปลู​ูกพื​ืชมี​ีกลิ่​่�นอย่​่าง ตะไคร้​้ จะช่​่วยไล่​่แมลงหรื​ือช่​่วย ลดความเสี​ียหายที่​่เ� กิ​ิดจากศั​ัตรู​ูพื​ืช ทำำ�ให้​้พื​ืชผลที่​่ป� ลู​ูกอยู่​่�ด้​้าน ในมี​ีความสมบู​ูรณ์​์มากขึ้​้น� 2 การปลู​ูกพื​ืชสี​ีสั​ันอย่​่าง ผกากรอง จะช่​่วยดึ​ึงดู​ูดแมลงและศั​ัตรู​ูพื​ืชจึ​ึงช่​่วยลดความเสี​ียหายที่​่เ� กิ​ิด กั​ับพื​ืชผล ที่​่�ปลู​ูกอยู่​่�ด้​้านใน 3 การปลู​ู ก ต้​้ น พื​ืชผสมผสานจะทำำ� ให้​้ เ กิ​ิ ด ศั​ั ต รู​ู พื​ื ชเข้​้ า เข้​้าทำำ�ลายพื​ืชผลที่​่�ปลู​ูกอยู่​่�ด้​้านในมากกว่​่าอี​ีกสองแปล ตั​ัวแปรต้​้น 1 มะเขื​ือเทศสี​ีดา ตั​ัวแปรตาม 1 สุ​ุขภาพของมะเขื​ือเทศสี​ีดา ตั​ัวแปรควบคุ​ุม ระยะเวลาในการปลู​ูก 2 ขนาดของแปลงปลู​ูก 3 ปริ​ิมาณแสงแดด 4 ปริ​ิมาณน้ำำ�� 5 อายุ​ุของมะเขื​ือเทศสี​ีดาที่​่นำ� ำ�มาปลู​ูก 6 ความสู​ูงของมะเขื​ือเทศสี​ีดาที่​่นำ� ำ�มาปลู​ูก 7 สุ​ุขภาพของมะเขื​ืเทศสี​ีดาก่​่อนนำำ�มาปลู​ูก 8 ตำำ�แหน่​่งของ มะเขื​ือเทศสี​ีดาในแปลงปลู​ูก ผลลั​ัพธ์​์ที่ค่� าดหวั​ังจากการทดลอง เข้​้าใจวิ​ิธี​ีการปลู​ูกพื​ืชร่​่วมกั​ันที่​่ส� ามารถช่​่วยลดแมลงที่​่ม� ารบกวน พื​ืชผลหลั​ักภายใต้​้การใช้​้ทฤษฎี​ีการปลู​ูกพื​ืชแบบผสมผสาน

ฐานที่​่� 4 การปลู​ูกแบบผสมผสาน

เราทดลองนำำ�ทฤษฎี​ีการปลู​ูกพื​ืชแบบผสมผสาน (Companion Planting) มาปรั​ับ ใช้​้ในพื้​้น� ที่​่จ� ริ​ิงเพื่​่�อสั​ังเกตติ​ิดตามผลการเปลี่​่ย� นแปลงต่​่างๆที่​่เ� กิ​ิดขึ้​้น� กั​ับพื​ืช เช่​่น การเจริ​ิญเติ​ิบโต ของผลและใบ ผลกระทบจากโรค แมลงและศั​ัตรู​ูพื​ืช ในฐานนี้​้�เราใช้​้ มะเขื​ือเทศสี​ีดา เป็​็นตั​ัวแปร ต้​้นหรื​ือผลผลิ​ิตสำำ�หรั​ับการสั​ังเกตการณ์​์ แบ่​่งเป็​็น 4 แปลงคื​ือ หนึ่​่�ง ปลู​ูกมะเขื​ือเทศสี​ีดากั​ับ ตะไคร้​้ สอง ปลู​ูกมะเขื​ือเทศสี​ีดากั​ับผกากรอง สาม ปลู​ูกมะเขื​ือเทศสี​ีดากั​ับผั​ักประเภทอื่​่�นๆ และสี่​่� แปลงสำำ�หรั​ับปุ๋​๋�ยพื​ืชสด ทฤษฎี​ีที่​่�นำ�ำ มาประกอบการทดลอง 1 เกษตรในเมื​ือง (Urban Farming)

เกษตรในเมื​ือง เป็​็นการปลู​ูกพื​ืชและเลี้​้ย� งสั​ัตว์​์ภายในหรื​ือรอบพื้​้น� ที่​่เ� มื​ือง โดยบู​ูรณาการ ความรู้​้�ทางนิ​ิเวศวิ​ิทยาและเศรษฐศาสตร์​์ตามสภาพพื้​้น� ที่​่เ� มื​ือง โดยอาศั​ัยแรงงานและทรั​ัพยากร ทั่​่�วไปในพื้​้�นที่​่�เมื​ืองเช่​่น ปุ๋​๋�ยหมั​ักจากขยะอิ​ินทรี​ีย์​์ น้ำำ��สำำ�หรั​ับชลประทานจากน้ำำ��เสี​ียชุ​ุมชน 2 การปลู​ูกพื​ืชแบบผสมผสาน (Companion Planting)

การปลู​ูกพื​ืชแบบผสมผสาน คื​ือการนำำ�พื​ืชต่​่างชนิ​ิดกั​ันมาปลู​ูกร่​่วมกั​ันเพื่​่�อส่​่งเสริ​ิม ประสิ​ิทธิภิ าพการเติ​ิบโตของกั​ันและกั​ัน เช่​่น การเพิ่​่�มสารอาหารในดิ​ิน หรื​ือการไล่​่ศัตั รู​ูพื​ืช ทั้​้�งนี้​้� ขึ้​้�นอยู่​่�กั​ับการเลื​ือกสรรชนิ​ิดที่​่�เหมาะสมต่​่อกั​ัน 3 การจั​ัดการของเสี​ียในพื้​้�นที่​่�

การจั​ัดการของเสี​ียในพื้​้�นที่​่� หมายถึ​ึงการจั​ัดการทรั​ัพยากรในระบบให้​้เกิ​ิดการ หมุ​ุนเวี​ียน เช่​่น การนำำ�ซากพื​ืช เศษใบไม้​้ที่​่�ร่ว่ ง มาหมั​ักทำำ�เป็​็นปุ๋​๋�ยพื​ืชสดใช้​้ประกอบการปลู​ูก พื​ืชต่​่อไป

46

4 ทฤษฎี​ี Square Foot

การปลู​ูกพื​ืชผั​ักแบบ square foot คื​ือการปลู​ูกผั​ักผลไม้​้สวนครั​ัวในพื้​้น� ที่​่เ� ล็​็ก อย่​่าง เป็​็นระเบี​ียบและให้​้ผลผลิ​ิตมากกว่​่าการปลู​ูกแบบแถว ถู​ูกคิ​ิดค้​้นขึ้​้น� โดยวิ​ิศวกร นั​ักจั​ัดสวนชาว อเมริ​ิกั​ัน Mel Bartholomew และเผยแพร่​่ครั้​้�งแรกในหนั​ังสื​ือ Square Foot Gardening โดยมี​ีวิ​ิธี​ีการปลู​ูกคื​ือแบ่​่งแปลงปลู​ูกขนาด 4x4 ฟุ​ุตเป็​็นกริ​ิดขนาด 1x1 ฟุ​ุตเท่​่าๆกั​ัน มี​ีความ ลึ​ึกกระบะประมาณ 150 มม. จากนั้​้�นจึ​ึงค่​่อยปลู​ูกเมล็​็ดพื​ืขพรรณแต่​่ละชนิ​ิดในช่​่องนั้​้�นๆ ตาม ขนาด ความหนาแน่​่นที่​่เ� หมาะสม นอกจากวิ​ิธี​ีการนี้​้�จะทำำ�ให้​้พื​ืชผั​ักเติ​ิบโตอย่​่างมี​ีประสิ​ิทธิภิ าพ แล้​้ว ยังั ไม่​่ต้อ้ งเหยี​ียบย่ำำ��ดินิ เพื่​่�อจั​ัดการ ง่​่ายต่​่อการเคลื่​่อ� นย้​้ายและเก็​็บเกี่​่ย� วอี​ีกด้​้วย ทั้​้�งนี้​้�ควร เว้​้นระยะห่​่างระหว่​่างต้​้นแต่​่ละชนิ​ิดไม่​่ให้​้กว้​้างมากเพื่​่�อป้​้องกั​ันวั​ัชพื​ืชเติ​ิบโต และควรปลู​ูกพื​ืช ผสมหลากหลายชนิ​ิดเพื่​่�อป้​้องกั​ันโรค แมลงและศั​ัตรู​ูพื​ืช

Sharm

ผลงานของ Social Team ไม่​่ได้​้เพี​ียงเท่​่านี้​้� นอกจากเป้​้าหมายการส่​่งเสริ​ิมความ กิ​ินดี​ีอยู่​่�ดี​ีของคนในออฟฟิ​ิศแล้​้ว เราอยากแบ่​่งปั​ันองค์​์ความรู้​้�เรื่​่�องการทำำ�สวนผั​ักกิ​ินได้​้ และ การออกแบบภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์แก่​่สั​ังคมด้​้วย โดยต่​่อยอดเป็​็นโครงการ สวนผั​ักชุ​ุมชนคลองลั​ัดภาชี​ี ที่​่เ� ราได้​้ร่​่วมพั​ัฒนากั​ับ พอช. หรื​ือ สถาบั​ันพั​ัฒนาองค์​์กรชุ​ุมชน (องค์​์การมหาชน) มี​ีเป้​้าหมาย เพื่​่� อ วางผั​ั ง ปลู​ู ก ผลผลิ​ิ ต กิ​ิ นได้​้ และพื้​้� นที่​่� ส่​่ วนกลางต่​่ างๆ พร้​้ อมพั​ั ฒนาวิ​ิ ธี​ี การจั​ั ดการที่​่� มี​ี ประสิ​ิทธิ​ิภาพ

เรามองว่​่า อาหาร ที่​่�เก็​็บเกี่​่�ยวเองกั​ับมื​ือในแปลงปลู​ูกและนำำ�มาปรุ​ุงเป็​็นมื้​้�ออาหาร ในครั​ัวกลาง เปรี​ียบเสมื​ือนตั​ัวกลางสำำ�คัญ ั ที่​่เ� ชื่​่อ� มความสั​ัมพั​ันธ์​์ของคนในชุ​ุมชนได้​้ เราเลยเริ่​่ม� ต้​้นจากการลงพื้​้�นที่​่�ชุ​ุมชนคลองลั​ัดภาชี​ี จั​ัดทำำ�กระบวนการมี​ีส่​่วนร่​่วมระดมไอเดี​ียจากทั้​้�งเด็​็ก และผู้​้�ใหญ่​่ เก็​็บข้อ้ มู​ูลชนิ​ิดพื​ืชผั​ักสวนครั​ัวที่​่ป� ลู​ูกอยู่​่�แล้​้วในชุ​ุมชน เพื่​่�อทำำ�ความเข้​้าใจต้​้นทุ​ุนเดิ​ิม และความต้​้องการของพวกเขาให้​้ได้​้มากที่​่สุ� ุด ปั​ัจจุ​ุบั​ันโครงการนี้​้�ยั​ังคงอยู่​่�ระหว่​่างการดำำ�เนิ​ิน การ มี​ีการลงชุ​ุมชน จั​ัดกิ​ิจกรรม ออกแบบพื้​้�นที่​่�และการจั​ัดการใหม่​่อย่​่างค่​่อยเป็​็นค่​่อยไป

Content by

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

During the COVID-19 pandemic, we have witnessed certain food hoarding frenzy from the news, especially among the unemployed citizens or ones that cannot afford so much. The little free pantry for sharing foods and supplies became a temporary solution provided across Thailand.

As landscape architects, we thought about this issue, how we can make every citizen able to access food production easily. What if farming and cultivated space are distributed to all space around the city - housings, offices, idle spaces and even footpaths ? This can help save costs on food buying while achieving healthy products at the same time.

As a small community in Ekkamai, we take this opportunity to transform our compact courtyard behind our home office to an edible garden, producing food for our employees and neighbors. We have established a “Shma Social Team” consisting of delegates from different departments, to take care of gardening activity at our backyard ‘Sharm,’ derived from Shma and Farm.

Basically, our Sharm consists of 4 growing zones - Herbs, Plants from broadcasting, Plants from pot seeding, and Companion Plantings. In the 1st zone, where we grow herbs, we try to explore new herb species that haven’t been used much in the landscape design, by testing planting under the shades. Next, the 2nd and 3rd zone are basically the same species, but tested out in different methods - broadcasting directly onto the plot and seeding in plant pots before relocating to the plot afterwards. We will compare the results on how different the crops are, how much time taken or whether they suit urban lifestyle or not, as we aim to find out the most suitable way of urban farming for people who have limited space or less free time. Finally, in the last zone, we experiment Companion Planting theory and Square Foot method in growing fruits and vegetables. We will observe the result by evaluating the growth of fruits and leaves, and the diseases, insects and pests found.

Apart from promoting good quality of life in our office, we also share our edible gardening methods and landscape design to the society as well. As a result, Shma Social Team came up with Khlong Lat Pachee Community Garden Project, in collaboration with CODI or Community Organizations Development Institute. The project aims for the masterplanning of the edible garden and communal space along with effective maintaining methods.

‘Food’, cultivated by one’s self and cooked in the communal kitchen can become a tool to reconnect people in the community together. We begin with making a site visit at the community, gaining ideas through a participatory process from members of all ages, and exploring the existing plants and vegetables grown on site, in order to understand the assets and their real needs. Until now, the project is still on progress, with a constant community engagement method.

A special team, gathering up of Shma members from various department who do hands-on practice with interest in developing new knowledge with community

: Social Team

ที​ีมนั​ักลงมื​ือทำำ�ที่​่�รวบรวมชาวฉมาจากหลากหลายแผนก ผู้​้ส � นใจเรื่​่�องการพั​ัฒนาองค์​์ความรู้​้ใ� หม่​่ร่ว่ มกั​ับชุ​ุมชน

Sharm

47

สร้​้างพื้​้�นที่​่�สี​ีเขี​ียวดู​ูดซั​ับ พลั​ังงานแสงอาทิ​ิตย์ด้ ์ ้วย Sol(y)ar

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Power Up the Open Space with Solar Power and Green Space : Sol(y)ar

48

Solar Vengers คื​ือ โครงการนวั​ัตกรรมเพื่​่�อการพั​ัฒนาองค์​์ความรู้​้�และส่​่งเสริ​ิมการ ใช้​้พลั​ังงานแสงอาทิ​ิตย์​์ จั​ัดขึ้​้�นโดย สำำ�นั​ักงานส่​่งเสริ​ิมเศรษฐกิ​ิจสร้​้างสรรค์​์ (องค์​์การมหาชน) หรื​ือ CEA ได้​้รั​ับการสนั​ับสนุ​ุนงบประมาณจากกองทุ​ุนพั​ัฒนาไฟฟ้​้าเพื่​่�อกิ​ิจการตามมาตรา 97(5) ที่​่ส่� ง่ เสริ​ิมให้​้เกิ​ิดการออกแบบและพั​ัฒนาผลิ​ิตภั​ัณฑ์​์ที่ใ่� ช้​้ประโยชน์​์จากพลั​ังงานจากแสง อาทิ​ิตย์​์

โครงการเริ่​่ม� ตั้​้ง� แต่​่การทำำ�กิจิ กรรมระดมความคิ​ิดด้​้วยกระบวนการคิ​ิดเชิ​ิงออกแบบ (Design Thinking) ระหว่​่างผู้​้�เชี่​่�ยวชาญจากหลากหลายสาขาวิ​ิชา เพื่​่�อหาจุ​ุดเริ่​่�มต้​้นของแนว ความคิ​ิดในการพั​ัฒนาผลิ​ิตภั​ัณฑ์​์ โดยการทำำ�กิ​ิจกรรมมี​ีการแบ่​่งออกเป็​็น 3 เวิ​ิร์​์กช็​็อป ได้​้แก่​่ CreativeVenger DesignVenger และ MakerVenger หลั​ังจากนั้​้�นจึ​ึงได้​้มี​ีการนำำ�เสนอผล งานต้​้นแบบและจั​ัดแสดงผลงานในเทศกาลงานออกแบบกรุ​ุงเทพ 2563 (Bangkok Design Week 2020) ช่​่วงวั​ันที่​่� 1-9 กุ​ุมภาพั​ันธ์​์ 2563 เพื่​่�อคั​ัดเลื​ือก 3 ผลงาน จากผู้​้�เข้​้าร่​่วมการจั​ัด แสดงทั้​้�งหมด 12 ผลงาน เพื่​่�อนำำ�แนวความคิ​ิดไปต่​่อยอดในการทำำ�ต้น้ แบบขนาด 1:1 ที่​่ส� ามารถ ใช้​้งานได้​้จริ​ิง

จากสองสถานการณ์​์ที่ว่​่� า่ ทำำ�ให้​้เราเล็​็งเห็​็นถึ​ึงโอกาสใหม่​่ๆจากพื้​้น� ที่​่ล� านว่​่างคอนกรี​ีต ที่​่�กระจายตั​ัวอยู่​่�ทั่​่�วเมื​ืองทั้​้�ง ลานหน้​้าอาคาร ดาดฟ้​้า และลานจอดรถ จะเป็​็นอย่​่างไรหากเรา เปลี่​่�ยนพื้​้�นที่​่�ดาดแข็​็งเหล่​่านี้​้�ให้​้กลายเป็​็นพื้​้�นที่​่�สี​ีเขี​ียว เปลี่​่�ยนความร้​้อนที่​่�ทำำ�ให้​้เราเหงื่​่�อตกให้​้ กลายเป็​็นพลั​ังงานใช้​้ในเมื​ืองได้​้ ถื​ือเป็​็นการกระตุ้​้�นพื้​้�นที่​่�ว่​่างให้​้เกิ​ิดประโยชน์​์ทั้​้�งด้​้านผลิ​ิต พลั​ังงาน สร้​้างความสวยงาม และเป็​็นพื้​้�นที่​่ทำ� ำ�กิ​ิจกรรมไปด้​้วยในตั​ัว

นี่​่�เองจึ​ึงกลายมาเป็​็นดี​ีไซน์​์ แผ่​่นพื้​้�นโมดู​ูลาร์​์เก็​็บพลั​ังงานแสงอาทิ​ิตย์​์โซหญ้​้า (Sol(y)ar Modular Pavement) ที่​่�ถู​ูกคิ​ิดค้​้นขึ้​้�นมาเป็​็นผลิ​ิตภั​ัณฑ์​์ทดแทนวั​ัสดุ​ุปูพืู้ ้�นเพื่​่�อช่​่วย ส่​่งเสริ​ิมคุ​ุณภาพชี​ีวิ​ิตของคนเมื​ือง ในขั้​้น� ตอนการออกแบบเราเริ่​่ม� ต้​้นด้​้วยเป้​้าหมายว่​่าจะสร้​้าง ผลิ​ิตภั​ัณฑ์​์ที่ช่​่� ว่ ยเพิ่​่�มคุ​ุณค่า่ ให้​้กับพื้ ั น้� ที่​่ว่� า่ งในเมื​ือง ในขณะเดี​ียวกั​ันก็​็ต้อ้ งตอบสนองความความ ต้​้องการของกลุ่​่�มเป้​้าหมาย ง่​่ายต่​่อการนำำ�ไปออกแบบการใช้​้งานในพื้​้�นที่​่�และง่​่ายต่​่อการติ​ิด ตั้​้�งเพื่​่�อให้​้ช่​่างทั่​่�วไปหรื​ือคนธรรมดาซื้​้�อไปติ​ิดตั้​้�งเองได้​้

Solar Vengers is a special innovative project for developing knowledge and promoting solar energy usage. It is held by Creative Economy Agency (Public Organization) or CEA, and financially supported by Power Development Fund based on Section 97(5), which encourages the research and development of products that utilize solar energy.

The project starts from Design Thinking workshop, inviting people from various professions to brainstorm for the initial idea of the product development concept. This activity is divided into 3 workshops - CreativeVenger, DesignVenger and MakerVenger with 12 participating teams in total. Each team developed their own prototypes and exhibited them at Bangkok Design Week 2020, during 1-9 February 2020. 3 of them are selected as finalists for developing further into 1:1 prototypes.

From these two situations, we see new opportunities from transforming those hardscape areas around the city - forecourt, rooftop and parking lot into green spaces, which can also turn heat into electricity for urban usage too. It can be a great way to stimulate the area with various utilizations - energy production, aesthetic making and communal activities.

As a result, we came up with the design of Sol(y)ar Modular Pavement, an alternative product upon ordinary pavement for quality urban living. In the design process, we started from setting the goal of creating a product that increases values of unutilized areas, while at the same time, answering the needs of our target audience. It shall be easy to use for creating spaces and installation by technicians and our own selves.

Sol(y)ar

ฉมาได้​้เข้​้าร่​่วมกิ​ิจกรรมนี้​้�เช่​่นกั​ัน โดยเราพยายายามใช้​้องค์​์ความรู้​้�ด้​้านงานภู​ูมิ​ิ สถาปั​ัตยกรรมผสมผสานกั​ับนวั​ัตกรรมการใช้​้พลั​ังงานแสงอาทิ​ิตย์​์คิดิ ค้​้นเป็​็นผลิ​ิตภั​ัณฑ์​์ใหม่​่ภาย ใต้​้ชื่​่�อที​ีม Sol(y)ar จากประสบการณ์​์การทำำ�งานออกแบบภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์ภายในเมื​ือง เรามองเห็​็น ว่​่าการเจริ​ิญเติ​ิบโตของเมื​ืองอย่​่างรวดเร็​็วในปั​ัจจุ​ุบันั ทำำ�ให้​้เกิ​ิดพื้​้น� ที่​่ค� อนกรี​ีตขึ้​้น� จำำ�นวนมาก ดั​ัง ที่​่ข้� อ้ มู​ูลภาพถ่​่ายทางอากาศแสดงให้​้เห็​็นว่​่ามี​ีพื้​้น� ที่​่เ� หล่​่านี้​้�กว่​่าร้​้อยละ 55 ของพื้​้น� ที่​่เ� มื​ืองทั้​้�งหมด ซึ่​่�งเป็​็นปั​ัจจั​ัยหนึ่​่�งที่​่�สร้​้างปรากฏการณ์​์เกาะความร้​้อนเมื​ือง (Urban Heat Island) ทำำ�ให้​้ อุ​ุณภู​ูมิ​ิพื้​้�นที่​่�สู​ูงขึ้​้�น กระทบต่​่อสุ​ุขภาวะคนเมื​ือง

อี​ีกทั้​้�งด้​้วยปั​ัจจุ​ุบั​ันที่​่�ส่​่วนใหญ่​่พื้​้�นที่​่�ผลิ​ิตกระแสไฟฟ้​้าจากพลั​ังงานแสงอาทิ​ิตย์​์ล้​้วน ตั้​้�งอยู่​่�บริ​ิเวณภายนอกเมื​ืองเพราะต้​้องการพื้​้�นที่​่�ขนาดใหญ่​่ติ​ิดตั้​้�งแผงโซล่​่าเซลล์​์ให้​้สามารถ พลิ​ิตกระแสไฟฟ้​้าอย่​่างเพี​ียงพอ กลั​ับกลายเป็​็นว่​่าแท้​้จริ​ิงแล้​้ว วิธี​ีิ การเช่​่นนี้​้ส่� ง่ ผลกระทบเชิ​ิงลบ ต่​่อระบบนิ​ิเวศ และยั​ังทำำ�ให้​้เกิ​ิดการสู​ูญเสี​ียพลั​ังงานในการขนส่​่งไฟฟ้​้ามายั​ังตั​ัวเมื​ืองด้​้วย

Shma has also participated in the workshop as we tried to integrate our knowledge in landscape design together with solar innovation, developing into a new product called Sol(y)ar. From our professional experience, we see the challenge that rapid urbanization has created a lot of concrete areas. Aerial photographs have shown that there are over 55% of hardscape spaces in the city, and they are one of the main factors that causes Urban Heat Island effect, leading to the rise of temperature and affecting citizens’ health.

Likewise, nowadays, solar energy production areas are mostly located in the suburbs, since solar panels require a large amount of space to be installed and generate enough electricity for communal usage. In a way, this kind of usage can badly affect the ecosystem, and led to the loss of energy during electricity transportation to the urban area as well.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Sol(y)ar

49

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง 50

แผ่​่ น พื้​้� น โซหญ้​้ า มี​ีความกว้​้ า ง 30 เซนติ​ิ เ มตร ยาว 60 เซนติ​ิ เ มตร และ หนา 10 เซนติ​ิเมตร เป็​็นขนาดที่​่�พอเหมาะ เป็​็นไปตามมาตรฐานของวั​ัสดุ​ุพื้​้�น สามารถเคลื่​่�อน ย้​้ายได้​้โดยไม่​่ต้​้องใช้​้เครื่​่�องทุ่​่�นแรงและง่​่ายต่​่อการติ​ิดตั้​้�ง แผ่​่นพื้​้�นโซหญ้​้าแบ่​่งเป็​็นสองส่​่วนคื​ือ แผ่​่นโซล่​่าเซลล์​์ และวั​ัสดุ​ุพื้​้�น โดยส่​่วนที่​่�เป็​็นแผ่​่นโซล่​่าเซลล์​์มี​ีลั​ักษณะเป็​็นทรงครึ่​่�งวงกลม รั​ัศมี​ี 22.5 เซนติ​ิเมตร ขนาดใหญ่​่เพี​ียงพอต่​่อการผลิ​ิตพลั​ังงานไฟฟ้​้าอย่​่างมี​ีประสิ​ิทธิ​ิภาพจากการ ศึ​ึกษาทางทฤษฎี​ี ส่​่วนด้​้านที่​่�เหลื​ือจากครึ่​่�งวงกลมเป็​็นวั​ัสดุ​ุพื้​้�น สามารถซึ​ึมน้ำำ��ได้​้เพื่​่�อลดอั​ัตรา น้ำำ�� หลากผิ​ิ วดิ​ิ น และยั​ั ง สามารถเสริ​ิ ม พื้​้� น ที่​่� ใ ห้​้ เ กิ​ิ ด ความเพลิ​ิ ด เพลิ​ิ น ทางการมองเห็​็ น (Visual aesthetic) อี​ีกด้​้วย โดยมี​ีตั​ัวเลื​ือกระหว่​่างพื้​้น� ยาง EPDM และพื้​้น� หญ้​้าหรื​ือพื​ืชพรรณ กลายมาเป็​็นดี​ีไซน์​์ที่​่�นำำ�องค์​์ประกอบ 3 ชนิ​ิดมาจั​ัดวางเป็​็นแพทเทิ​ิร์​์นทั้​้�งหมด 4 รู​ูปแบบด้​้วย กั​ันดั​ังนี้​้�

1. แผ่​่นที่​่�ประกอบด้​้วยโซล่​่าเซลล์​์และ EPDM

2. แผ่​่นที่​่�ประกอบด้​้วยโซล่​่าเซลล์​์และหญ้​้าหรื​ือพื​ืชคลุ​ุมดิ​ิน

3. แผ่​่นที่​่มี​ี� เพี​ียงยาง EPDM

4. แผ่​่นที่​่มี​ี� เพี​ียงหญ้​้าหรื​ือพื​ืชคลุ​ุมดิ​ิน

จากแผ่​่นปู​ูพื้​้�นทั้​้�ง 4 รู​ูปแบบ ผู้​้�ใช้​้งานสามารถนำำ�ไปจั​ัดวางเพื่​่�อสร้​้างแพทเทิ​ิร์​์นปรั​ับ แต่​่งให้​้เหมาะสมกั​ับแต่​่ละพื้​้�นได้​้ตามต้​้องการ ทั้​้�งนี้​้�การเลื​ือกใช้​้ควรคำำ�นึ​ึงถึ​ึงแผ่​่นพื้​้�นที่​่�มี​ีโซล่​่า เซลล์​์เป็​็นหลั​ักสำำ�หรั​ับพื้น้� ที่​่ที่� ไ่� ด้​้รับั แสงมาก และอาจใช้​้แผ่​่นโซล่​่าเซลล์​์สลั​ับกับั แผ่​่นวั​ัสดุ​ุพื้น้� แบบ เต็​็มแผ่​่นบริ​ิเวณที่​่ไ� ด้​้รั​ับแสงปานกลาง ส่​่วนบริ​ิเวณไหนที่​่โ� ดนแสงน้​้อยหรื​ือไม่​่โดนแสงเลย ควร เลื​ือกใช้​้แผ่​่นวั​ัสดุ​ุพื้​้�นแบบเต็​็มแผ่​่น

ปั​ัจจั​ัยเรื่​่อ� งจำำ�นวนคนที่​่เ� ข้​้ามาใช้​้งานในพื้​้น� ที่​่ก็� มี​ี็ ผลต่​่อการเลื​ือกชนิ​ิดวั​ัสดุ​ุเช่​่นกั​ัน พื้​้น� ที่​่� ที่​่�มี​ีปริ​ิมาณการใช้​้งานเยอะควรเลื​ือกใช้​้พื้​้�นยาง EPDM ซึ่​่�งเป็​็นพื้​้�นผิ​ิวที่​่�เหมาะสมต่​่อการเดิ​ิน หรื​ือทำำ�กิ​ิจกรรม ส่​่วนบริ​ิเวณไหนที่​่�มี​ีการใช้​้งานน้​้อยก็​็ใช้​้เป็​็นแผ่​่นที่​่�มี​ีหญ้​้าหรื​ือพื​ืชพรรณแทน กั​ันไป

One module of Sol(y)ar pavement is 30 cm wide, 60 cm long and 10 cm thick.

Its size is designed to fit the typical floor material standard, which is compact enough for moving around without needing any additional equipment and easy to assemble. Each Sol(y)ar module consists of two parts - solar cell and floor material. The solar cell part is a semicircle in shape with a radius of 22.5 cm, which is large enough to generate energy effectively based on theory. For the semicircular flooring, materials that can absorb water are chosen to reduce runoff water and enhance visual aesthetic - either EPDM or vegetation ground. Therefore, these three elements are assembled together, forming 4 different patterns as following :

1. Floor tile with solar cell and EPDM

2. Floor tile with solar cell and vegetation

3. Floor tile with only EPDM

4. Floor tile with only vegetation

With all of these 4 modules, users can take and arrange them into any patterns freely however they want. Nonetheless, we might select them based on sunlight exposure such as using floor tiles with solar cells mainly on the space that exposed to a lot of sunlight, mixing solar cells tiles and floor tiles with EPDM and vegetation for moderate light space, and filling up with entire EPDM or vegetation floor tiles for space with less or without any sunlight.

The amount of users in the space is another criteria to concern in selecting the floor tiles too. Dense areas will be suitable for using EPDM floor tiles in which their surfaces can support walking and physical activities, while areas with lesser usage can utilize EPDM and vegetation floor tiles instead.

Sol(y)ar

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

อาจกล่​่าวได้​้ว่า่ โซหญ้​้าเป็​็นตั​ัวเลื​ือกหนึ่​่�งที่​่เ� พิ่​่�มประโยชน์​์ให้​้แก่​่พื้น้� ที่​่ล� านว่​่าง นอกจาก จะได้​้ประโยชน์​์ด้า้ นการผลิ​ิตไฟฟ้​้าแล้​้ว ผู้​้�คนยั​ังสามารถเข้​้ามาใช้​้งานพื้​้น� ที่​่ไ� ด้​้ไปพร้​้อมๆกั​ัน ทั้​้�ง ยั​ังช่​่วยลดน้ำำ��หลากผิ​ิวดิ​ิน ลดการกระเจิ​ิงของแสงในพื้​้�นที่​่� เมื​ืองเองก็​็ได้​้รั​ับประโยชน์​์จากการ มี​ีพื้​้�นที่​่�สี​ีเขี​ียวที่​่�มากขึ้​้�นด้​้วยเช่​่นกั​ัน

To sum up, we might say that Sol(y)ar Modular Pavement is one of the solutions that can add value to open spaces, not only producing electricity but also functioning as common spaces for people along with giving certain ecological benefits like reducing runoff water and light scattering. As a result, cities can potentially prosper through the increase of greener spaces.

Content by A think tank unit who works on landscape design methodology development, archiving and researching landscape knowledge

ที​ีม think tank ผู้​้ทำ � ำ�งานด้​้านการพั​ัฒนาวิ​ิธีก ี ารออกแบบภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์ รวบรวมและวิ​ิจัย ั องค์​์ความรู้​้ด้ � ้านภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรมใหม่​่ๆ

Sol(y)ar

51

ซึ​ึมซั​ับธรรมชาติ​ิยามกั​ักตั​ัว ด้​้วยการขยาย พั​ันธุ์​์�พื​ืชแบบง่​่ายๆ Creating Biophilia by Plant Propagation

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

การออกแบบภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์ไม่​่ได้​้เป็​็นเพี​ียงผลงานของภู​ูมิ​ิสถาปนิ​ิกเท่​่านั้​้�น แต่​่เป็​็นงานที่​่� อาศั​ัยความเชี่​่�ยวชาญที่​่�หลากหลาย ดั​ังที่​่�ฉมาสนั​ับสนุ​ุนการร่​่วมมื​ือ (Collaboration) กั​ับผู้​้� เชี่​่ย� วชาญภายนอก ทั้​้�งนั​ักวิ​ิชาการ ผู้​้�มี​ีส่​่วนได้​้ส่ว่ นเสี​ียในการใช้​้งาน หรื​ือกระทั่​่�งลู​ูกค้​้าผู้​้�พั​ัฒนา พื้​้น� ที่​่อ� ยู่​่�เสมอ ภายในออฟฟิ​ิศเองเราก็​็พยายามส่​่งเสริ​ิมการทำำ�งานเป็​็นที​ีมระหว่​่างแผนก แลก เปลี่​่ย� นความรู้​้�ซึ่​่ง� กั​ันและกั​ัน รวมถึ​ึงการสื​ืบค้​้นทดลององค์​์ความรู้​้�ใหม่​่ๆ เช่​่นกั​ัน เพราะสามารถ ส่​่งเสริ​ิมการทำำ�งานออกแบบภู​ูมิทัิ ศั น์​์ได้​้ นำำ�ไปสู่​่�ผลงานที่​่ต� อบโจทย์​์ลูกู ค้​้า ทั้​้�งยั​ังอยู่​่�ร่ว่ มกั​ับเมื​ือง และธรรมชาติ​ิได้​้อย่​่างยั่​่�งยื​ืน

การขยายพั​ันธุ์​์�พื​ืช (Plant Propagation) เป็​็นตั​ัวอย่​่างกิ​ิจกรรมหนึ่​่�งที่​่�ที​ีมนั​ักพื​ืช สวน (Horticulturist) ของฉมาลงมื​ือทดลองเป็​็นประจำำ�ด้​้วยความหลงใหลในต้​้นไม้​้และ พื​ืชพั​ันธุ์​์� ยิ่​่�งในยามเกิ​ิดโรคระบาดโควิ​ิด-19 ที่​่�เราผ่​่านการกั​ักตั​ัวอยู่​่�บ้​้านเป็​็นเวลานานแล้​้ว เชื่​่�อว่​่าหลายคนน่​่าจะโหยหาความรื่​่�นรมย์​์จากธรรมชาติ​ิไม่​่มากก็​็น้​้อย โดยนิ​ิยามหมายถึ​ึงการ เพิ่​่�มจำำ�นวนต้​้นพื​ืชพั​ันธุ์​์�จากต้​้นไม้​้ที่​่�มี​ีอยู่​่� มี​ีเป้​้าหมายเพื่​่�ออนุ​ุรั​ักษ์​์พั​ันธุ​ุกรรมพื​ืช ไม่​่ให้​้สู​ูญพั​ันธุ์​์� อั​ันที่​่จ� ริ​ิงถ้​้ามองให้​้ง่า่ ยขึ้​้น� ว่​่าเป็​็นวิ​ิธี​ีการเพิ่​่�มจำำ�นวนต้​้นไม้​้โดยไม่​่ต้อ้ งซื้​้อ� มาใหม่​่ก็ไ็ ด้​้ ทั้​้ง� ยั​ังอาศั​ัย ทั้​้�งศาสตร์​์-ทฤษฎี​ี มาประยุ​ุกต์​์ใช้​้กั​ับ ศิ​ิลป์​์-ทั​ักษะการลงมื​ือทำำ�ควบคู่​่�กั​ันไป

ที​ีมนั​ักพื​ืชสวนมั​ักเลื​ือกขยายพั​ันธุ์จ์� ากต้​้นทุ​ุนที่​่มี​ี� ภายในออฟฟิ​ิศอย่​่าง พรรณไม้​้เนื้​้อ� อ่​่อนภายในสวนหลั​ังบ้​้านที่​่�มี​ีลั​ักษณะลำำ�ต้​้นทอดเลื้​้�อย แตกกิ่​่�งก้​้านมาก และเจริ​ิญเติ​ิบโตทาง ด้​้านข้​้าง ด้​้วยเหตุ​ุผลที่​่�ว่​่าสามารถขยายพั​ันธุ์​์�ได้​้ง่​่ายกว่​่าไม้​้เนื้​้�อแข็​็ง ไม่​่ต้​้องใช้​้สารเคมี​ีเร่​่งการ เจริ​ิญเติ​ิบโตของรากเลย ซึ่​่�งที่​่�ที​ีมพื​ืชสวนคั​ัดเลื​ือกมามี​ีทั้​้�งหมด 10 ชนิ​ิด ได้​้แก่​่ กวั​ักมรกต หรื​ือ Zamioculcas zamiifolia (Lodd.) Engl. (Emerald palm) ลิ้​้�นมั​ังกร หรื​ือ Sansevieria trifasciata (Snake plant) ฟิ​ิโลเขี​ียว หรื​ือ Philodendron erubescens K.Koch & Augustin. (Philodendron) ฟิ​ิโลก้​้ามกุ้​้�ง หรื​ือ Philodendron pedatum. (Philodendron) พลู​ูด่​่าง หรื​ือ Epipremnum aureus Engl. (Golden Hunter’s Rolae) พลู​ูปี​ีกนก หรื​ือ Monstera sp. (Monstera) พลู​ูฉลุ​ุ หรื​ือ Monstera obliqua (Miq.) Walp. ‘Expilata’ (Window-leaf) ปริ​ิกน้ำำ�ค้ � ้าง หรื​ือ Asparagus densiflorus (Kunth) Jessop (Asparagus fern) หู​ูเสื​ือ หรื​ือ Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng. (Indian borage) ไทรใบสั​ัก หรื​ือ Ficus lyrata Warb. (Fiddle-leaf fig)

During Covid-19 pandemic, it seems that many of us are longing for greenery as we are in quarantine for a certain period of time. Plant propagation is one of leisure activities that can help us get in touch with nature again, and it is also a hobby regularly done by our horticulturists with their passion in planting and gardening.

In theory, plant propagation is the process of increasing the number of plants with the goal of conserving their traits and genetics. To be easy, it can also be seen as a method of reproducing new plants without having to buy new ones from the market, while utilizing both knowledge and practice together as a whole.

To begin with, our horticulturists choose to reproduce the ones found in our office space, which are softwood species with crawling stem, dense branching and lateral growth. Requiring no additional biostimulants for their roots, they are easier to propagate than hardwood. Thus, there are altogether 10 softwood plants found in our garden that are further propagated by our team :

52

Plant Propagation

Although there are 2 types of plant propagation - sexual and asexual propagation, our horticulturists utilize only sexual propagation method since it is more convenient.

It allows us to reproduce new plants directly from only one parent plant without needing the union of sex cells. It can be done in various ways such as cuttings, layering, division, separation and grafting.

The process starts by taking some part of the parent plant in appropriate ways.

1 Bulb Cutting and Root Suckering: Suitable for plants that have no seeds, branches or ones that have irregular form

Suitable plants for bulb cutting : Emerald palm, Asparagus fern

Suitable plants for root suckering : Snake plant Step 1 Take the selected plant which is in the tillering stage out of the existing pot. Trim out its rhizome and dry leaves.

Step 2 Cut it with clean knife or scissors into pieces by still leaving the new bulbs or shoot Step 3 Prepare a new separate pot and fill the planting soil for a half. Put the new cutted piece into the new pot and fill the planting soil until it's full. Press the soil firmly, give some water and put the finished pot in a spot with dim sunlight. After that, when it becomes more firm, we can then move it to the preferred spot.

Step 4 In the case of propagating in water (only for Snake plant), just put the selected plant, which is in the tillering stage, into the prepared container with water. Put it in a spot with dim sunlight. After that, when its roots start to come out, we can then move it to the preferred spot.

Plant Propagation

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

พื​ืชแต่​่ละชนิ​ิดอาศั​ัยวิ​ิธี​ีขยายพั​ันธุ์ที่์� แ่� ตกต่​่างกั​ันไป ในที่​่นี้​้� �ที​ีมนั​ักพื​ืชสวนเน้​้นทดลอง ด้​้วยวิ​ิธี​ีขยายพั​ันธุ์แ์� บบไม่​่อาศั​ัยเพศทั้​้�งหมด ทั้​้�งด้​้วยวิ​ิธี​ีการแยกหั​ัวหรื​ือหน่​่อ และการปั​ักชำำ�ส่ว่ น ประเภทต่​่างๆ เพราะเพี​ียงแค่​่มี​ีต้​้นไม้​้ดั้​้�งเดิ​ิมต้​้นเดี​ียวก็​็สามารถทำำ�สร้​้างต้​้นใหม่​่ขึ้​้�นมาได้​้จาก ส่​่วนที่​่�ตั​ัดมาโดยตรง ไม่​่จำำ�เป็​็นต้​้องทำำ�ให้​้เซลล์​์สื​ืบพั​ันธุ์​์�มารวมกั​ัน

ในขั้​้�นตอนแรก ที​ีมนั​ักพื​ืชสวนจะเลื​ือกวิ​ิธี​ีตั​ัดส่​่วนประกอบของพื​ืชแม่​่แบบมาตาม วิ​ิธี​ีที่​่�เหมาะสมก่​่อน 1.1 การขยายพั​ันธุ์​์�พื​ืชด้​้วยการแยกหั​ัวและการแยกหน่​่อ : เหมาะกั​ับพื​ืชที่​่ไ� ม่​่ค่อ่ ยมี​ีเมล็​็ด กิ่​่�ง ก้​้าน หรื​ือพื​ืชที่​่�มี​ีลำำ�ต้​้นผิ​ิดแปลกไปจากต้​้นพื​ืชที่​่�พบเห็​็นได้​้ทั่​่�วไป ชนิ​ิดพื​ืชที่​่�ใช้​้ได้​้ (แยกหั​ัว) : กวั​ักมรกต ปริ​ิกน้ำำ�ค้ � ้าง ชนิ​ิดพื​ืชที่​่�ใช้​้ได้​้ (แยกหน่​่อ) : ลิ้​้�นมั​ังกร วิ​ิธี​ีการแยกหั​ัวหรื​ือหน่​่อ (ในกรณีปี ลู​ูกในกระถาง) 1-นำำ�ต้​้นที่​่�กำำ�ลั​ังแตกกอถอดออกจากกระถางเก่​่า เขย่​่าดิ​ินออก ตั​ัดแต่​่งเหง้​้าและใบแห้​้ง 2-ใช้​้มี​ีดหรื​ือกรรไกรที่​่�คมและสะอาดตั​ัดแบ่​่งออก โดยให้​้มี​ีหัวั และหน่​่อใหม่​่ติ​ิดอยู่​่� 3-ใส่​่ดินิ ปลู​ูกลงในกระถางใหม่​่ที่ค่� วามสู​ูงครึ่​่ง� หนึ่​่�งของกระถาง นำำ�ต้น้ ที่​่แ� ยกกอไว้​้ลงปลู​ูก ใส่​่ดินิ จนเต็​็มกระถาง กดดิ​ินรอบๆให้​้แน่​่นพอให้​้ต้​้นไม่​่เขยื้​้�อน รดน้ำำ��ให้​้ชุ่​่�ม วางในที่​่�ที่มี​ี่� แดดรำำ�ไร เมื่​่�อ ต้​้นแข็​็งแรงจึ​ึงนำำ�มาไว้​้ในตำำ�แหน่​่งที่​่ต้� ้องการ 4- ในกรณี​ีหากปลู​ูกแช่​่น้ำ� ำ� (เฉพาะใบลิ้​้�นมั​ังกร) ให้​้นำำ�ต้​้นที่​่�แยกกอไว้​้ใส่​่ลงภาชนะที่​่�แช่​่น้ำำ�� วาง ในที่​่�ที่​่�มี​ีแดดรำำ�ไร เมื่​่�อเกิ​ิดรากจึ​ึงนำำ�มาไว้​้ในตำำ�แหน่​่งที่​่ต้� ้องการ

53

1.2 การขยายพั​ันธุ์​์�พื​ืชด้​้วยการปั​ักชำำ�: การตั​ัดส่​่วนใดส่​่วนหนึ่​่�งของพื​ืช ไม่​่ว่​่าจะ เป็​็น ใบ กิ่​่�ง ล้ำำ�ต้ � ้น หรื​ือ ราก ออกมาจากต้​้นเดิ​ิม มาปลู​ูกไว้​้ในสภาพแวดล้​้อมพอเหมาะ ให้​้ เจริ​ิญเติ​ิบโตเป็​็นต้​้นใหม่​่ได้​้ ชนิ​ิดพื​ืชที่​่�ปั​ักชำำ�ใบหรื​ือบริ​ิเวณยอดต้​้นได้​้ : กวั​ักมรกต ลิ้​้�นมั​ังกร ไทรใบสั​ัก ฟิ​ิโลก้​้ามกุ้​้�ง พลู​ูฉลุ​ุ ฟิ​ิโลเขี​ียว พลู​ูด่​่าง พลู​ูปี​ีกนก หู​ูเสื​ือ 1-เลื​ือกกิ่​่�งต้​้นที่​่�แข็​็งแรง และไม่​่มี​ีโรคหรื​ือแมลง 2-ใช้​้มี​ีดหรื​ือกรรไกรที่​่�คมและสะอาดตั​ั ดบริ​ิเวณก้​้านใบ 3-เตรี​ียมกระถางใส่​่วั​ัสดุ​ุปลู​ูก โชยน้ำำ��ให้​้ชื้​้�นแล้​้วจึ​ึงปั​ักชำำ�ใบลงไป 4-ในกรณี​ีหากปลู​ูกแช่​่น้ำำ�� ให้​้แช่​่น้ำำ��เฉพาะส่​่วนของก้​้านใบเพื่​่�อกระตุ้​้�นให้​้เกิ​ิดราก วางในที่​่�ที่​่�มี​ี แดดรำำ�ไร เมื่​่�อเกิ​ิดรากจึ​ึงนำำ�มาไว้​้ในตำำ�แหน่​่งที่​่ต้� ้องการ

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

2 Cuttings: Suitable for many types of plants. It means to taking out a cutting, a vegetative part of the plant from the parent plant in order to grow in an appropriate environment and grow into a new plant

Suitable plants for leaf cuttings and stem cuttings: Emerald palm, Snake plant, Fiddle-leaf fig, Philodendron pedatum., Window-leaf, Philodendron erubescens K.Koch & Augustin., Golden Hunter’s Rolae, Monstera sp. ‘Karstenianum’, Indian borage Step 1 Choose a firm branch without disease, pest or insects Step 2 Cut off its petiole by clean knife or scissors Step 3 Prepare a plant pot with soil or growing material. Give some water and put the piece into it.

Step 4 In the case of propagating in water, soak the petiole piece in water to stimulate its roots to grow. Put it in a spot with dim sunlight. After that, when its roots start to come out, we can then move it to the preferred spot.

วิ​ิธี​ีการดู​ูแลง่​่ายๆ 1.หลี​ีกเลี่​่ย� งการวางต้​้นไม้​้ในบริ​ิเวณใกล้​้กระจกหรื​ือหน้​้าต่​่างที่​่ไ� ด้​้รับั แสงแดดโดยตรง เนื่​่�องจาก อาจทำำ�ให้​้ใบพื​ืชไหม้​้ และมี​ีอั​ัตราการเจริ​ิญเติ​ิบโตที่​่ช้� ้าลง 2.หมั่​่�นรดน้ำำ��ในช่​่วง1-2สั​ัปดาห์​์แรกที่​่�ปั​ักชำำ�อย่​่างสม่ำำ��เสมอ เพื่​่�อกระตุ้​้�นให้​้เกิ​ิดรากได้​้เร็​็วขึ้​้�น ควรรดน้ำำ�� ให้​้ดิ​ินชื้​้�นอยู่​่�ตลอดประกอบกั​ับฉี​ีดพ่​่นละอองน้ำำ�� ควบคู่​่�ไปด้​้วยทุ​ุกๆ 2 วั​ัน Caring Tips 1 Avoid putting the new plants near the mirror or where it get direct sunlight because this will make the leaves burning and slow down the growth 2 Try watering the new plants regularly during the first and second week in order to stimulate the root growth. We can also water them directly to keep it humid all the time together with spraying some water every two days.

54

Plant Propagation

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

แน่​่นอน นอกจากความสวยงาม ต้​้นไม้​้ยังั ให้​้ประโยชน์​์ด้า้ นอื่​่น� ๆแก่​่เราด้​้วย การมี​ีดอกไม้​้ ใบไม้​้อยู่​่�ในบ้​้านช่​่วยให้​้จิติ ใจ เราเบิ​ิกบานได้​้อย่​่างไม่​่ต้อ้ งสงสั​ัย ตามหลั​ักคิ​ิด Biophilia ที่​่ว่� า่ มนุ​ุษย์​์นั้​้น� ผู​ูกพั​ันและโหยหาองค์​์ประกอบทางธรรมชาติ​ิและระบบ นิ​ิเวศโดยจิ​ิตใต้​้สำำ�นึ​ึก การนำำ�ต้​้นไม้​้ที่​่�ขยายพั​ันธุ์​์�มาผนวกกั​ับพื้​้�นที่​่�ภายในอาคาร หรื​ือโต๊​๊ะทำำ�งานแบบที่​่�ที​ีมนั​ักพื​ืชสวนและชาว ฉมาทำำ� จึ​ึงช่​่วยให้​้เกิ​ิดความผ่​่อนคลาย ลดความตึ​ึงเครี​ียด ใช้​้งานพื้​้�นที่​่นั้​้� �นๆได้​้นานขึ้​้�น และเพิ่​่�มประสิ​ิทธิ​ิภาพในการทำำ�งานด้​้ว

มาถึ​ึงตรงนี้​้� หลายคนอาจคิ​ิดว่​่าการสร้​้างพื้​้�นที่​่�ห้​้องให้​้น่​่าทำำ�งานจำำ�เป็​็นต้​้องมี​ีต้​้นไม้​้เท่​่านั้​้�น ที่​่�จริ​ิงแล้​้ว Biophilia สามารถเกิ​ิดขึ้​้�นได้​้จากวิ​ิธี​ีอื่​่�นๆ ทั้​้�งการใช้​้วั​ัสดุ​ุเลี​ียนแบบธรรมชาติ​ิ ลวดลายอ่​่อนช้​้อย เสี​ียงนกร้​้อง ทางน้ำำ��ไหล หรื​ือกระทั่​่�งการ จั​ัดพื้​้�นที่​่�ให้​้เปิ​ิดโล่​่ง หลบมุ​ุมให้​้มี​ีความเป็​็นส่​่วนตั​ัว ก็​็เป็​็นองค์​์ประกอบที่​่�น่​่าสนใจเช่​่นกั​ัน ในวั​ันที่​่โ� รคระบาดอาจอุ​ุบัติั ขึ้ิ น้� โดยไม่​่รู้​้�ตัว ั Plant Propagation อาจเป็​็นงานอดิ​ิเรกหรื​ือกิ​ิจกรรมทางเลื​ือกหนึ่​่�งที่​่เ� ริ่​่ม� ต้​้นศึ​ึกษาได้​้ง่า่ ยๆ ที่​่อ� ย่​่างน้​้อยมอบความเบิ​ิกบานแก่​่สุขุ ภาพและจิ​ิตใจของเรา หากทดลองทำำ�ไปเรื่​่อ� ยๆ ไม่​่แน่​่ว่า่ อาจต่​่อยอดนำำ� มาสู่​่�การออกแบบภู​ูมิทัิ ัศน์​์แบบใหม่​่ได้​้เหมื​ือนกั​ัน

Of course, not only aesthetic, trees are also beneficial in many other ways, especially the fact that they help heal our minds. Based on the concept of ‘Biophilia,’ which states an ideology that humans are subconsciously attached to and seek for a natural environment and ecosystem. As a result, by decorating the interiors and working spaces with newly propagated plants can eventually help soothe our mind, alleviate stress and enhance productivity while allowing us to use the space longer than usual. However, Biophilia doesn’t only need to be created with real plantings. It can also be achieved by natural-like materials, organic patterns, birds tweeting sounds, water features and even open or comfy private space arrangement too.

Living in the time that new diseases will arise without knowing, Plant Propagation might then be an alternative activity or hobby that can be easily done and give us some delight amidst bad days. Indeed, these methods can also be adapted further in landscape designing too.

Content by

: Horticulture Team

A small team with strong knowledge on planting who works on planting design to ensure functional and sustainable landscape project

ที​ีมนั​ักพื​ืชสวนรั​ักษ์​์โลกรั​ักษ์​์ต้​้นไม้​้ผู้​้อ � ยู่​่�เบื้​้�องหลั​ังการออกแบบผั​ังต้​้นไม้​้ในงานฉมา

Plant Propagation

55

กรุ​ุงเทพฯ

ปลู​ูกต้​้นอะไรดี​ี ?

6 กลุ่​่�มพั​ันธุ์​์�ไม้​้ปลูก ู ริ​ิมถนนและบนทางเท้​้า

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

6 Types of Street Trees to grow along roads and footpaths of Bangkok

บนท้​้องถนนที่​่เ� ราต่​่างใช้​้ชี​ีวิติ เดิ​ินทางไปไหนมาไหนทุ​ุกวั​ัน ไม้​้ริมิ ถนน (Street Trees) นั​ับว่​่าเป็​็นองค์​์ประกอบทางกายภาพที่​่สำ� ำ�คั​ัญไม่​่แพ้​้สิ่​่�งปลู​ูกสร้​้างอย่​่าง ป้​้ายรถเมล์​์ เสาไฟฟ้​้า หรื​ือที่​่นั่​่� ง� พั​ักคอย แถมช่​่วยเพิ่​่�มร่​่มเงาและความร่​่มรื่​่น� ลดปรากฏการณ์​์ความร้​้อนในเมื​ืองหรื​ือ Urban Heat Island โครงข่​่ายต้​้นไม้​้ในเมื​ืองเช่​่นนี้​้� ยั​ังสามารถเชื่​่�อมต่​่อกลายเป็​็นเส้​้นทางสี​ี เขี​ียว (Green Corridor) ขนาดยั​ักษ์​์ไปด้​้วยในตั​ัว ส่​่งเสริ​ิมมู​ูลค่​่าทั้​้�งทางสั​ังคม เศรษฐกิ​ิจ และ ระบบนิ​ิเวศของเมื​ืองในภาพใหญ่​่

การปลู​ูกต้​้นไม้​้ริ​ิมทางจำำ�เป็​็นต้​้องอาศั​ัยความเข้​้าใจในบริ​ิบทของพื้​้�นที่​่� อย่​่างใน กรุ​ุงเทพฯ ก็​็ควรเน้​้นปลู​ูกพื​ืชที่​่�อยู่​่�ร่ว่ มกั​ับสั​ังคมพื​ืชยางนา และสั​ังคมพื​ืชตะเคี​ียนทอง อั​ันเป็​็น ส่​่วนหนึ่​่�งของนิ​ิเวศป่​่าลุ่​่�มต่ำำ��ริ​ิมแม่​่น้ำำ��เจ้​้าพระยา ที่​่�สามารถเผชิ​ิญสภาวะตึ​ึงเครี​ียด แดดจั​ัด กระทั่​่�งน้ำำ��ท่ว่ มริ​ิมถนนได้​้ดี​ี รวมถึ​ึงเป็​็นพั​ันธุ์ไ์� ม้​้ที่ง่​่� า่ ยต่​่อการดู​ูแลตามเกณฑ์​์มาตรฐาน นอกจาก นี้​้�เราอาจคั​ัดเลื​ือกชนิ​ิดเพิ่​่�มเติ​ิมเพื่​่�อเหมาะสมแก่​่การใช้​้งานที่​่�เฉพาะเจาะจงยิ่​่�งขึ้​้�น อาจเป็​็นต้​้น ไม้​้กรองฝุ่​่�นที่​่�มาเป็​็นอั​ันดั​ับแรกสำำ�หรั​ับบริ​ิเวณรถราคั​ับคั่​่�ง ต้​้นไม้​้เน้​้นสี​ีสั​ันสวยงามสำำ�หรั​ับย่​่าน ที่​่อ� ยู่​่�อาศั​ัย หรื​ือกระทั่​่�งต้​้นไม้​้เรี​ียงหลายชั้​้น� เป็​็นบ้​้านให้​้นกและแมลง เลี​ียนแบบป่​่าจริ​ิงๆ หาก มี​ีงบประมาณในการจั​ัดการและดู​ูแลรั​ักษา

ดั​ังนั้​้�น ใครว่​่าต้​้นไม้​้ริ​ิมถนนจะต้​้องมี​ีแต่​่ลำ�ต้ ำ ้นที่​่�ดู​ูแคระแกรน อิ​ิดโรยเหมื​ือนอย่​่างที่​่� เราอาจเห็​็นกั​ันบ่​่อยๆ เท่​่านั้​้�น ลองไปดู​ูอี​ีกหลายวิ​ิธี​ีที่​่�สามารถเติ​ิมแต่​่งสี​ีสั​ันข้​้างทางให้​้น่​่าดึ​ึงดู​ูด เป็​็นลู​ูกเล่​่นใหม่​่ให้​้แก่​่เมื​ืองได้​้เลย

To select suitable types of trees to grow in Bangkok, first we need to understand its ecological context of a riparian forest along Chao Phraya River, consisting of native resin trees and Ta-khian, as both of them can bear stressful climates, intense sunlight, and even flash floods. We might also choose species due to its ease of maintenance, along with considering its function specific to certain usage of the site. For example, we can choose specific species that can effectively purify air for a high traffic roadside, decorative plants for residential neighborhoods, or even dense layers of trees imitating a forest to provide habitat for birds and insects.

ต้​้นไม้​้ให้​้ร่ม ่ เงา Shading Purpose

เดิ​ินออกไปไหนมาไหนข้​้างนอกแต่​่ละที​ี แดดร้​้อนๆ ของเมื​ืองไทยก็​็เป็​็นหนึ่​่�งในปั​ัจจั​ัย ที่​่ทำ� ำ�ให้​้เราคิ​ิดหนั​ักอยู่​่�เสมอ ไม่​่ว่า่ จะเป็​็นออกไปกิ​ินข้​้าวร้​้านข้​้างนอกตอนพั​ักเที่​่ย� ง หรื​ือเดิ​ินเล่​่น ถ่​่ายรู​ูปเที่​่ย� วย่​่านยอดฮิ​ิตตอนแสงจ้​้า ตั​ัวช่ว่ ยอย่​่างทางเดิ​ินเรี​ียบๆ มี​ีบรรยากาศร่​่มรื่​่น� จากต้​้นไม้​้ เลยเป็​็นทางเลื​ือกที่​่�ดี​ีที่​่�ชวนผ่​่อนคลายและให้​้เราท้​้าแดดอย่​่างไม่​่เกรงกลั​ัว อั​ันที่​่�จริ​ิงต้​้นไม้​้ทุ​ุก ชนิ​ิดล้​้วนให้​้ร่ม่ เงาแก่​่เราได้​้ทั้​้ง� นั้​้�น แต่​่ถ้า้ ให้​้เลื​ือกชนิ​ิดที่​่ส� อดรั​ับกับั สภาวะตึ​ึงเครี​ียดริ​ิมท้​้องถนน เราอาจใช้​้ไม้​้ยื​ืนต้​้นไม่​่ผลั​ัดใบ (evergreen) แตกใบเร็​็ว อย่​่างพิ​ิกุลุ และข่​่อย ที่​่ท� นทานต่​่อความ แล้​้งและน้ำำ�ท่ � ว่ มขั​ังได้​้ดี​ี มี​ีความสู​ูงปานกลางประมาณ 8-15 เมตร และ 5-15 เมตรตามลำำ�ดับั ไม่​่บดบั​ังสายตาคนขั​ับรถ พร้​้อมแผ่​่กิ่​่�งก้​้าน พุ่​่�มทึ​ึบกว้​้างบั​ังแดดให้​้กับั คนเดิ​ินเท้​้าอย่​่างเราๆได้​้ดี​ี

Living in hot and humid days is probably an ordinary life for Bangkokians.Having a smooth footpath under shades of trees can be an excellent way to help ease our walking experience. Though every tree species, in fact, can provide shades, we might choose certain species that are able bear a stressful environment along the road. Spanish cherry and Siamese rough bush is a perfect example of evergreen trees to grow as they can endure drought and flood. Their heights are 8-15 meters, and 5-15 meters respectively, which are tall enough to not block out drivers’ visions. Their branches and crowns are wide and far dense to provide shadings while walking along the way too.

56

6 Types of Street Trees

กลิ่​่�นหอมชวนดม Aromatic Purpose

คงจะดี​ีไม่​่น้​้อยถ้​้าเราสามารถลดอาการมึ​ึนเมาจากกลิ่​่�นควั​ันไอเสี​ียรถยนต์​์และลู​ูก ชิ้​้�นปิ้​้�งริ​ิมทาง เพิ่​่�มความผ่​่อนคลายระหว่​่างก้​้าวเดิ​ินได้​้ด้​้วยกลิ่​่�นหอมละมุ​ุนของดอกไม้​้ริ​ิมทาง ดั​ังบทกลอนชมดอกไม้​้ในวรรณคดี​ีไทย เราอาจเลื​ือกปลู​ูกไม้​้ยื​ืนต้​้นอย่​่างพิ​ิกุลุ ที่​่อ� อกดอกสี​ีขาว ตลอดปี​ี นิ​ิยมสกั​ัดกลิ่​่�นมาทำำ�น้ำำ��มั​ันหอมระเหย พะยอมที่​่�ออกดอกสี​ีเหลื​ืองอ่​่อนเป็​็นช่​่อใหญ่​่ ช่​่วงหน้​้าหนาว และตะเคี​ียนที่​่�ออกดอกสี​ีเหลื​ืองแกมน้ำำ��ตาลเป็​็นช่​่อยาว สวยงามไม่​่แพ้​้ผี​ีนาง ตะเคี​ียนที่​่�สิ​ิงสถิ​ิตอยู่​่�เลย นอกจากนี้​้�สามารถเสริ​ิมด้​้วยเลเยอร์​์ไม้​้พุ่​่�มจากต้​้นโมกที่​่�มี​ีดอกช่​่อสี​ี ขาวเล็​็กน่​่ารั​ัก ต้​้นแก้​้วดอกขาวกลี​ีบเรี​ียวยาว และต้​้นพุ​ุดซ้​้อนดอกขาวเป็​็นเกลี​ียว แถมช่​่วยเพิ่​่�ม ความเบิ​ิกบานทางสายตาได้​้อี​ีกด้​้วย

What if we can reduce the burning smell from cars’ engines or street vendors by planting species with pleasant odors ? It might help enhance our urban experience like Thai classic poetry, depicting the essence and beauty of flowers. In this case, we can pick various types of trees such as Spanish cherry that gives white flowers around the year and can be extracted to produce essential oil, Shorea roxburghii (Payom) that gives light yellow flowers during winter and Hopea odorata (Ta-khian) that gives yellowish brown flowers in a long stem. Moreover, these rows of plantings can also be added on with layers of shrubs which are Water Jasmine with small white flowers, Orange Jasmine with slender-petal white flowers, and Cape Jasmine with twisting white flowers in order to enhance visual interaction.

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

สี​ีสัน ั แพรวพราว Aesthetical Purpose

มาถึ​ึงกลุ่​่�มต้​้นไม้​้ริ​ิมทางที่​่�เน้​้นความสวยงามกั​ันบ้​้าง จากบริ​ิบททางนิ​ิเวศวิ​ิทยา กรุ​ุงเทพฯ ที่​่เ� ป็​็นพื​ืชพรรณสั​ังคมป่​่ายางนา และป่​่าตะเคี​ียนทอง ริ​ิมถนนอาจเน้​้นปลู​ูกไม้​้ยื​ืนต้​้น สู​ูงชั​ันอย่​่าง ตะแบกนาที่​่ใ� ห้​้ดอกยั​ับย่น่ สี​ีชมพู​ูอมม่​่วง อิ​ินทนิ​ิลน้ำำ��ดอกสี​ีชมพู​ูสด หรื​ือราชพฤกษ์​์ ที่​่อ� อกรวงช่​่อดอกสี​ีเหลื​ืองอร่​่ามอั​ันเป็​็นดอกไม้​้ประจำำ�ชาติ​ิไทย ทั้​้�งหมดล้​้วนเป็​็นพรรณไม้​้ที่ใ่� ห้​้ ดอกตามฤดู​ูกาล ทนทานต่​่อสภาพถนน เติ​ิบโตในแสงแดดจั​ัด คล้​้ายกลุ่​่�มดอกไม้​้ให้​้กลิ่​่�นหอม หากแต่​่เพี​ียงสวยแต่​่รู​ูปแต่​่กลิ่​่�นไม่​่หอม

To select trees creating aesthetic pleasure, we need to consider them based on the ecological context of Bangkok which consists of native resin trees and Ta-khian culture.

The potential ones might be tall trees like Thai crape myrtle with wrinkled mauve flowers, Pride of India with bright pink flowers, and Golden shower tree with yellow flowers which is also Thailand’s national flower. All of them are seasonal flowering plants, able to endure roadside conditions and grow in strong sunlight.

6 Types of Street Trees

57

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

ดั​ักจั​ับฝุ่​่�นละออง Air Purifying Purpose

อั​ันที่​่จ� ริ​ิงต้​้นไม้​้ทุกุ ชนิ​ิดสามารถดั​ักจั​ับฝุ่​่�นละอองได้​้อยู่​่�แล้​้ว เพี​ียงแต่​่จะมากหรื​ือน้​้อย ก็​็ขึ้​้�นอยู่​่�กั​ับลั​ักษณะของผิ​ิวใบ โดยหลั​ักการไม้​้ยื​ืนต้​้นหรื​ือไม้​้พุ่​่�มที่​่�มี​ีใบผิ​ิวหยาบ มี​ีขน จะมี​ี ประสิ​ิทธิภิ าพมากกว่​่าผิ​ิวเรี​ียบมั​ัน และแน่​่นอนพื​ืชที่​่มี​ี� ปริ​ิมาณผิ​ิวใบโดยรวมมากกว่​่าจะสามารถ กรองฝุ่​่�นได้​้ดี​ีว่​่าพื​ืชที่​่มี​ีผิ � วิ ใบน้​้อยตามกฏคณิ​ิตศาสตร์​์ ด้ว้ ยเหตุ​ุนี้​้แ� ม้​้ต้น้ ไม้​้ที่มี​ี่� ใบขนาดเล็​็กจำำ�นวน มาก ก็​็ยั​ังกรองฝุ่​่�นได้​้ดี​ีกว่​่าต้​้นที่​่�ใบใหญ่​่แต่​่จำ�ำ นวนน้​้อยได้​้

จากงานวิ​ิจั​ัยของคณะสิ่​่�งแวดล้​้อมและทรั​ัพยากรศาสตร์​์ มหาวิ​ิทยาลั​ัยมหิ​ิดล พบ ว่​่าไม้​้ยื​ืนต้​้นอย่​่าง ตะแบกนา ข่​่อย อิ​ินทนิ​ิลน้ำำ��มี​ีประสิ​ิทธิภิ าพการดั​ักจั​ับฝุ่​่�นในระดั​ับ 3 ซึ่​่�งถื​ือว่​่า ค่​่อนข้​้างสู​ูง และยั​ังมี​ีลั​ักษณะทางกายภาพต่​่างๆ ที่​่�เหมาะสมกั​ับพื้​้�นที่​่�ริ​ิมถนน ส่​่วนไม้​้พุ่​่�มที่​่ท� น ภาวะริ​ิมถนนได้​้อยู่​่�แล้​้ว อาจเลื​ือกใช้​้ทองอุ​ุไรที่​่�มี​ีประสิ​ิทธิ​ิภาพดั​ักจั​ับฝุ่​่�นในระดั​ับ 4 แก้​้ว หาง นกยู​ูงไทยและ กรรณิ​ิการ์​์ที่​่�อยู่​่�ในเกณฑ์​์ระดั​ับ 3 ทั้​้�งนี้​้�เมื่​่�อปลู​ูกจริ​ิง ควรแบ่​่งพื้​้�นที่​่�ปลู​ูกต้​้นไม้​้ สองแถวริ​ิมถนน ผสมผสานทั้​้�งไม้​้ยื​ืนต้​้น ไม้​้พุ่​่�ม และพื​ืชคลุ​ุมดิ​ินประมาณ 5- 9 ชนิ​ิด วางเรี​ียง ในแนวความกว้​้างระยะอย่​่างน้​้อย 3 เมตร โดยไม่​่ชิ​ิดเกิ​ินไปนั​ักเพื่​่�อลมไหลผ่​่านได้​้

Every kind of plant can actually trap dust or particulate matter although the amount will be more or less depending on the leaf surfaces. In theory, trees or shrubs with leaves with rough surface and hair, are more efficient than leaves with smooth surfaces.

Of course, plants that produce larger leaf surfaces also have better performance than fewer ones. For this reason, plants with a lot of small leaves can capture dust better than plants with a few large leaves.

Due to research from the Faculty of Environment and Resource Studies, Mahidol University, it is said that Thai crape myrtle, Siamese rough bush, and Pride of India are great selections due to its high standard of level 3 in dust capturing and its physical properties to live along roadside. Likewise, for shrubs which are mostly street-bearable, we might choose Yellow elder with dust capturing level 4, together with Orange Jasmine, Peacock Flower, and Night-flowering Jasmine, all with dust capturing level 3. However, on the real site, the growing plots of the roadside or footpath should be divided into two rows, mimicking about 5-9 species of trees, shrubs or ground cover plants. The plot should also be at least 3 meters wide and leave a small space between each plant to allow good wind flow.

รั้​้�วป้​้องกั​ันริ​ิมถนน

ในขณะที่​่ริ� มิ ทางเท้​้าอาจปลู​ูกต้​้นไม้​้ดูดู ฝุ่​่�น บริ​ิเวณเกาะกลางถนนแบ่​่งกั้​้น� ทางสั​ัญจร ก็​็สามารถปลู​ูกต้​้นไม้​้เพื่​่�อส่​่งเสริ​ิมความปลอดภั​ัยของการขั​ับขี่​่�ได้​้เช่​่นกั​ัน จากข้​้อมู​ูลของกรม ทางหลวง การคั​ัดเลื​ือกส่​่วนใหญ่​่ล้ว้ นเป็​็นพั​ันธุ์ไ์� ม้​้ที่ดู่� แู ลง่​่าย ไม่​่ต้อ้ งรดน้ำำ��มาก เพื่​่�อความสะดวก ต่​่อการจั​ัดการเกาะกลางถนนรวมระยะกว่​่า 50,000 กิ​ิโลเมตรทั่​่�วไทย

เราอาจเลื​ือกใช้​้ไม้​้พุ่​่�มจำำ�พวก ชบา พู่​่�ระหงส์​์ เข็​็มญี่​่�ปุ่​่�น ไม้​้ยื​ืนต้​้นที่​่�กิ่​่�งก้​้านห้​้อยย้​้อย ลงอย่​่าง ต้​้นแปรงล้​้างขวด หรื​ือไม้​้ที่​่�รู​ูปร่​่างสู​ูงเรี​ียวอย่​่าง ต้​้นสน อโศกอิ​ินเดี​ีย ปลู​ูกเป็​็นแนว ยาวนำำ�สายตาของผู้​้�ขั​ับรถเพื่​่�อแบ่​่งเขตระหว่​่างเลนขาเข้​้าและขาออกที่​่�สวนกั​ัน พร้​้อมต้​้นไม้​้ที่​่� ตั​ัดแต่​่งตามความสู​ูงได้​้ง่า่ ยอย่​่าง ไทรยอดทอง ข่​่อย พู่​่�ระหง หรื​ือเข็​็มใหญ่​่ เป็​็นฉากกำำ�บั​ังป้​้องกั​ัน แสงไฟหน้​้ารถยนต์​์จากฝั่​่�งตรงข้​้าม (Anti Glare) ในแนวยาวบริ​ิเวณทางโค้​้งได้​้ด้​้วย

ทั้​้�งนี้​้�บริ​ิเวณหั​ัวเกาะตรงสี่​่�แยกหรื​ือจุ​ุดยู​ูเทิ​ิร์​์นที่​่�มี​ีรถเลี้​้�ยว ควรเปิ​ิดโล่​่งให้​้คนขั​ับรถ มองเห็​็นฝั่​่�งตรงข้​้ามด้​้วยไม้​้คลุ​ุมดิ​ินและไม้​้พุ่​่�มเตี้​้�ยเช่​่น เกล็​็ดแก้​้ว ผั​ักเป็​็ดเขี​ียว หรื​ือกาบหอย แครงแคระ เล่​่นระดั​ับไม่​่เกิ​ิน 0.5 เมตรจากพื้​้�นถนน แต่​่ถ้​้าอยากปลู​ูกไม้​้ยื​ืนต้​้นบริ​ิเวณนี้​้�ล่​่ะก็​็ ควรเป็​็นชนิ​ิดที่​่�มี​ีลำ�ต้ ำ ้นด้​้านล่​่างโปร่​่งอย่​่าง หมากนวล ปาล์​์มหางกระรอก หรื​ือ ลั่​่�นทมที่​่�ไม่​่แผ่​่ กิ่​่�งก้​้านเกะกะสายตา

While purifying plants are grown along the footpath, the traffic island can potentially be occupied by certain trees that enhance safety road usage. Due to Thailand’s Department of Highways, suitable planting species are mostly the ones that are easy to maintain and need just a few watering in order to serve a large 50,000 kilometers network of highways over Thailand.

Here, we might select shrub species such as shoeblackplant, Fringed hibiscus and wind orchid, trees with hanging branches like Bottlebrush tree, and such slender trees like Pine Tree and Mast Tree. All should be grown in a long row beside the roads to lead the drivers’ eyes and separate the inbound and outbound lanes from each other. Furthermore, we can add some plants that can be trimmed easily into different scales such as Indian Laurel, Siamese rough bush and Zephyranthes as an anti glare barrier while commuting along the curve.

Nevertheless, the edge of the traffic island or where drivers can make a U-turn should be open to allow a clear sight of the opposite direction. In this case, we should grow only ground cover plants and small shrubs such as the Calico plant, Sessile joyweed and Moses-in-the-cradle within 0.5 meters tall from the ground. Growing trees are also possible but only if their lower parts are open up such as Manila palm, Foxtail palm and Pagoda tree.

58

6 Types of Street Trees

ป่​่าขนาดย่​่อมริ​ิมทาง Urban Forest Purpose

หากต้​้องการสร้​้างเมื​ืองแบบประเทศสิ​ิงคโปร์​์ที่​่�มองไปทางไหนก็​็เจอแต่​่ความเขี​ียว ขจี​ี เราอาจต้​้องเริ่​่�มต้​้นด้​้วยแนวคิ​ิด Nature Ways ของหน่​่วย National Park Boards ที่​่� คั​ัดสรรพื​ืชพรรณหลากหลายประเภท ปลู​ูกเรี​ียงซ้​้อนกั​ันหลายชั้​้�นริ​ิมทางสั​ัญจรเพื่​่�อเลี​ียนแบบ ป่​่าไม้​้จริ​ิง มี​ีบริ​ิเวณชั้​้�นสู​ูงสุ​ุด (Emergent Layer) เป็​็นต้​้นไม้​้ที่​่�โตในป่​่าเต็​็งรั​ังอย่​่าง ยางนา พะยอม ตะเคี​ียนทอง เพื่​่�อดึ​ึงดู​ูดนกกิ​ินแมลง (Insectivorous Birds)

ต่ำำ��ลงมาในระดั​ับ Canopy Layer อาจเลื​ือกต้​้นไม้​้ที่ทำ่� �ำ หน้​้าที่​่�เป็​็นแนวกำำ�บั​ังให้​้ร่​่ม เงาพร้​้อมเป็​็นอาหารให้​้แก่​่พวกนกกิ​ินน้ำำ��หวาน (Nectar-Loving Birds) และผี​ีเสื้​้�ออย่​่าง ราชพฤกษ์​์ และชมพู​ู พั​ั น ธุ์​์�ทิ​ิ พ ย์​์ พร้​้ อ มปลู​ู ก ต้​้ น ไม้​้ เ ป็​็ น อาหารให้​้ แ ก่​่ พ วกนกที่​่� กิ​ิ น ผลไม้​้ (Frugivorous Birds) บริ​ิเวณไม้​้ยื​ืนต้​้นชั้​้น� ล่​่าง Understorey Layer ทั้​้�งนี้​้�หากมี​ีไม้​้พุ่​่�มออกดอก น่​่ารั​ักๆ ก็​็จะช่​่วยเพิ่​่�มสี​ีสั​ันรายล้​้อมทางเดิ​ินในระดั​ับสายตาเราและเป็​็นที่​่อ� ยู่​่�กั​ับแมลงนานาชนิ​ิด ได้​้อี​ีกด้​้วย ปั​ัจจุ​ุบั​ันดิ​ินแดนอั​ันร่​่มรื่​่�นบนเกาะเล็​็กๆ แห่​่งนี้​้�มี​ีเส้​้นทาง Nature Ways กว่​่า 34 แห่​่ง รวม 130 กิ​ิโลเมตรกระจายอยู่​่�ทั่​่ว� ประเทศ โดยมี​ีเป้​้าหมายจะพั​ัฒนาให้​้ครบ 300 กิ​ิโลเมตร ต่​่อไปภายในปี​ี 2030 เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Singapore is an excellent example of a garden city, where every space is full of greenery. To create such urban forest in a hot humid climate, the National Park Boards of Singapore has suggested a method called ‘Nature Ways,’ which we need to grow a variety of species densely in several layers to accommodate urban wildlife. Starting from Emergent Layer, there should be plants that normally thrive in Deciduous Dipterocarp Forest such as resin tree, White Meranti and Ta-khian to attract Insectivorous birds.

The next layer is the lower Canopy Layer with trees that provide shadings and food for Nectar-loving birds and butterflies, such as Golden shower and Pink trumpet tree, along with other species that attract Frugivorous birds in the Understorey Layer to enhance more biodiversity. Here, by considering adding more flowering shrubs will also enhance a rich sense of visual and habitats for other insects too. At the present, this small lush island already consists of more than 34 Nature Ways over the area, 130 kilometers in total, in which more of these green corridors are particularly planned to add up to 300 kilometers within 2030.

Content by An online and offline media team who is interested about people, design, architecture and landscape issues in related to urban and environmental development

ที​ีมนั​ักทำำ�สื่​่�อผู้​้ส � นใจเรื่​่�องราวของผู้​้ค � น งานออกแบบ สถาปั​ัตยกรรม ภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรม และความสั​ัมพั​ันธ์​์ที่​่�มีต่ ี ่อเมื​ืองและสิ่​่ง � แวดล้​้อม

6 Types of Street Trees

59

บรรณานุ​ุกรม Bibliography

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

01 พื้​้�นที่​่�สาธารณะในกรุ​ุงเทพฯ จะมี​ีลั​ักษณะเป็​็นอย่​่างไรในยุ​ุคหลั​ังโรคระบาด How Public Spaces in Bangkok After a Pandemic Should Be ?

60

AFPGraphics. (2020, September 29). Timeline of deadly plagues, epidemics and pandemics throughout history. Retrieved 2020, from https://www.facebook. com/AFPnewsenglish/photos/a.163022200402458/3481762191861759/?type=3.

Carlson, R. (2020, May 22). How Fast Does Sunlight Kill Coronavirus?. Retrieved 2020, from https://www.coronavirustoday.com/natural-sunlight-rapidly-inactivates-sars-cov-2-coronavirus-surfaces.

City Cracker. (2020, April 4). จนกว่​่าจะพบกั​ันใหม่​่ สวนสาธารณะในช่​่วง Social Distancing ก่​่อน ปิ​ิดทำำ�การ. Retrieved 2020, from https://www.facebook.com/CityCracker/ posts/582608282603319.

Constable, H. (2020, April 27). How Do You Build a City for a Pandemic?. Retrieved 2020, from https://www.bbc.com/future/article/20200424-how-do-youbuild-a-city-for-a-pandemic.

Feder, Shira. (2020, June 26). Should You Turn off Your Air-Conditioning If Someone in Your Home Has the Coronavirus? Here’s What You Need to Know.

Retrieved 2020, from https://www.businessinsider.com/turning-off-ac-couldlimit-chance-of-infection-experts-say-2020-4.

Florida, R. (2020, April 14). Pandemics Have Destroyed Cities before. Could They Do It Again?. Retrieved 2020, from https://www.fastcompany. com/90490284/pandemics-have-destroyed-cities-before-coul Garrido, C., Giorgi, E., Gonzàlez, A., & Tuduri, M. (2020). Cities after Covid-19: How will public spaces and social life change? Retrieved 2020, from https:// www.citiestobe.com/covid-19-how-are-public-space-and-social-life-going-tochange/.

Gray, R. (2020, March 17). Covid-19: How Long Does the Coronavirus Last on Surfaces?. Retrieved 2020, from https://www.bbc.com/future/article/20200317covid-19-how-long-does-the-coronavirus-last-on-surfaces.

Jordan, J. (2016, September 5). The Lotus Leaf: How Nature Makes Water-Repellent Materials. Retrieved 2020, from https://www.jeremyjordan.me/lotus-leaf-how-nature-makes-water-repellant-materials/ Luziani, S., & Paramita, B. (2018). Land Ecological Enhancement, Greenship Neighborhood 1.0: A Theoretical and Concept Study into the Design Framework of a Sustainable Built Environment. International Journal of Technology. Retrieved 2020, from https://www.researchgate.net/publication/329844019_Land_ Ecological_Enhancement_Greenship_Neighborhood_10_A_Theoretical_and_ Concept_Study_into_the_Design_Framework_of_a_Sustainable_Built_Environment nanoSeptic. (2016). NanoSeptic Continuously Self-Cleaning Surfaces. Retrieved 2020, from https://www.nanoseptic.com/nanoseptic-self-cleaning/learn-aboutnanoseptic-self-cleaning-surfaces.

Qureshi, Z., Jones, N., Temple, R., Larwood, J. P., Greenhalgh, T., & Bourouiba, L. (2020, June 22). What is the evidence to support the 2-metre social distancing rule to reduce COVID-19 transmission? Retrieved 2020, from https:// www.cebm.net/covid-19/what-is-the-evidence-to-support-the-2-metre-socialdistancing-rule-to-reduce-covid-19-transmission/ Reuters. (2020, May 19). NanoSeptic Continuously Self-Cleaning Surfaces. Retrieved 2020, from https://www.globaltimes.cn/content/1188819.shtml.

Ro, C. (2020, June 1). The Surfaces That Kill Bacteria and Viruses. Retrieved

2020, from https://www.bbc.com/future/article/20200529-the-surfaces-that-kill-bacteria-and-viruses.

Scitecheuropa, C. (2019). The Lotus Effect: The First Self-Cleaning Metals Inspired by the Lotus Leaf. Retrieved 2020, from https://www.scitecheuropa.eu/ lotus-leaf-self-cleaning-metals/91945/.

Sen, K. (2020, June 15). Can Cities Be Designed for Better Healthcare?. Retrieved 2020, from https://govinsider.asia/inclusive-gov/cities-designed-better-healthcare-lam-khee-poh/.

Siam Daikin Sale. (2020, April 28). หมุ​ุนเวี​ียนอากาศอย่​่างไรให้​้มี​ีประสิ​ิทธิภิ าพ. Retrieved 2020, from https://www.daikin.co.th/service-knowledge/ventilation/.

The New York Times. (2020). Coronavirus Map: Tracking the Global Outbreak.

Retrieved 2020, from https://www.nytimes.com/interactive/2020/world/coronavirus-maps.html?campaign_id=7&emc=edit_MBAE_p_20200728&instance_ id=20720&nl=morning-briefing&regi_id=121793936&section=topNews&segment_id=34578&te=1&user_id=8e62cdcb970371c645279ca72f2a64a9.

United Nations. (2020). Make Cities and Human Settlements Inclusive, Safe, Resilient and Sustainable. Retrieved 2020, from https://sdgs.un.org/goals/ goal11.

World Health Organization. (2020). Coronavirus Disease (COVID-19) Advice for the Public. Retrieved 2020, from https://www.who.int/emergencies/diseases/ novel-coronavirus-2019/advice-for-public.

02 10 การลงทุ​ุนกั​ับโครงสร้​้างพื้​้�นฐานแห่​่งอนาคต 10 Green and Health Infrastructure to Invest Ambrose, J. (2020, April 20). Green energy could drive Covid-19 recovery with $100tn boost. Retrieved 2020, from https://www.theguardian.com/environment/2020/apr/20/green-energy-could-drive-covid-19-recovery-international-renewable-energy-agency City News Service. (2020, April 4). West Hollywood Activates Touchless Crosswalks: Coronavirus. Retrieved 2020, from https://patch.com/california/westhollywood/west-hollywood-activates-touchless-crosswalks-coronavirus Cooper, M. (2020, May 8). Pakistan Combats Massive Unemployment By Hiring People to Plant 10 Billion Trees. Retrieved 2020, from https://mymodernmet. com/pakistan-plants-trees-to-combat-climate-change/ Ding, H., & Fong, W. K. (2020, April 28). 4 Investment Areas to Stimulate China’s Economy After COVID-19. Retrieved from https://www.wri.org/blog/2020/04/ coronavirus-china-economic-recovery Dixson-Declève, S., Schellnhuber, H. J., & Raworth, K. (2020, March 25). How Could COVID-19 give rise to a greener global future? Retrieved 2020, from https://www.weforum.org/agenda/2020/03/a-green-reboot-after-the-pandemic Friedman, L. (2020, April 7). New Research Links Air Pollution to Higher Coronavirus Death Rates. Retrieved 2020, from https://www.nytimes.com/2020/04/07/ climate/air-pollution-coronavirus-covid.html?action=click JLL. (2019, November 12). How greenness will define future cities. Retrieved 2020, from https://www.us.jll.com/en/trends-and-insights/cities/how-greenness-will-define-future-cities Muggah, R. (2020, March 18). The COVID Wake-Up Call. Retrieved 2020, from https://www.project-syndicate.org/videos/the-covid-wake-up-call

Bibliography

07 Plant Propagation ซึ​ึมซั​ับธรรมชาติ​ิยามกั​ักตั​ัว ด้​้วยการขยายพั​ันธุ์​์�พื​ืชแบบง่​่ายๆ Anastasia. (2019, June 6). How to: Propagate Plants in Water. Retrieved 2020, from https://leafandpaw.com/2019/06/06/how-to-propagate-plants-in-water/ Cooperative Extension. (n.d.). Plant Propagation. Retrieved 2020, from https:// extension.umaine.edu/gardening/manual/propagation/plant-propagation/ ศุ​ุภนั​ันทนานนท์​์, ภ. (n.d.). ไม้​้ใบ Foliage Plants. บ้​้านและสวน. สำำ�นั​ักวิ​ิจั​ัยการอนุ​ุรั​ักษ์​์ป่​่าไม้​้และพั​ันธุ์​์�พื​ืช. (2018, April 03). การเพาะเลี้​้�ยงและสภาพพื้​้�นที่​่� เหมาะสมต่​่อการเจริ​ิญเติ​ิบโต พลั​ับพลึ​ึงธารในธรรมชาติ​ิ. Retrieved 2020, from https:// www.facebook.com/956078261099817/videos/2070188296355469 เจื​ือจั​ันทร์​์, ฉ. (n.d.). การขยายพั​ันธุ์​์�พื​ืช (Plant Propagation). Retrieved 2020, from http://www.qsbg.org/Database/Article/Image/Plant%20Propagation.pdf เสมสั​ันทั​ัด, ณ. (2010). การขยายพั​ันธุ์​์�ไม้​้ป่​่า (Forest Tree Propagation). การจั​ัดการความ รู้​้�คำำ�นวณวั​ัฒนวิ​ิจั​ัย ปี​ี 2553. Retrieved 2020, from http://forprod.forest.go.th/forprod/KM/PDF/3_Forest%20Tree%20propagation.pdf 08 กรุ​ุงเทพฯ ปลู​ูกต้​้นอะไรดี​ี ? กลุ่​่�มพั​ันธุ์​์�ไม้​้ ปลู​ูกริ​ิมถนนและบนทางเท้​้า 6 Types of Street Trees to Grow Along Roads and Footpaths of Bangkok National Park Boards. (2020, August 21). Nature Ways. Retrieved 2020, from https://www.nparks.gov.sg/gardens-parks-and-nature/nature-ways กรมทางหลวง. (2004). พั​ันธุ์ไ์� ม้​้ที่ใ่� ช้​้ปลู​ูกบนเกาะกลาง. In คู่​่�มื​ือการปลู​ูกและบำำ�รุงุ รั​ักษาต้​้นไม้​้ เกาะกลางถนน (pp. 11-60). โรงพิ​ิมพ์​์คุ​ุรุ​ุสภาลาดพร้​้าว. โสมมี​ีชั​ัย, ม. (2016). กาาคั​ัดเลื​ือกชนิ​ิดไม้​้และการจั​ัดการต้​้นไม้​้ในเมื​ือง. Retrieved 2020, from http://forprod.forest.go.th/forprod/techtransfer/document/คู่​่�มื​ือฝึ​ึกอบรม/ รุ​ุกขกร%202/อ%20มณฑาทิ​ิพย์​์/การคั​ัดเลื​ือกชนิ​ิดไม้​้และการจั​ัดการต้​้นไม้​้ในเมื​ือง.pdf

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Nienaber, M., & Wacket, M. (2020, April 28). Germany’s Merkel wants green recovery from coronavirus crisis. Retrieved 2020, from https://www.reuters. com/article/us-climate-change-accord-germany/germanys-merkel-wants-green-recovery-from-coronavirus-crisis-idUSKCN22A28H?fbclid=IwAR19tRimh2DCWJzaWBGGE5Yt49KX-CMI3gxqMJaVNBjr0Mghcv6k08LeUNc Regmi, M. B. (2020, April 17). COVID-19 Prompts Rethinking Of Mobility And City Planning. Retrieved 2020, from https://www.unescap.org/blog/covid-19prompts-rethinking-mobility-and-city-planning Ricker, T., & Hawkins, A. J. (2020, May 14). Cities are transforming as electric bike sales skyrocket. Retrieved 2020, from https://www.theverge. com/2020/5/14/21258412/city-bike-lanes-open-streets-ebike-sales-bicyclistpedestrian Srivastava, A. (2020, April 28). After COVID-19, 5 Ways India Can Pursue a Sustainable and Resilient Recovery. Retrieved 2020, from https://www.wri.org/ blog/2020/04/after-covid-19-5-ways-india-can-pursue-sustainable-and-resilientrecovery The Parliament Office of Science and Technology. (2016). Green Space and Health (pp. 1-5, Rep. No. 538). London: The Parliament Office of Science and Technology. Retrieved 2020, from https://assets.website-files.com/5b3406fd9a62ab41fe6f0cb6/5d155f412771fde617ad00cd_UK_Psychological%20Benefits%20of%20Greenspace.pdf.

UN environment programme. (2020, April 29). Transforming the energy system-a post-COVID-19 win-win for people and planet. Retrieved 2020, from https:// www.unenvironment.org/news-and-stories/story/transforming-energy-systempost-covid-19-win-win-people-and-planet Wipatayotin, A. (2020, April 24). Covid-19 pushes plastic waste rise. Retrieved 2020, from https://www.bangkokpost.com/thailand/general/1906295/covid-19pushes-plastic-waste-rise Zigurat Global Institute of Technology. (2020, March 27). Smart Cities: The way forward in the face of COVID-19. Retrieved 2020, from https://www.e-zigurat. com/blog/en/smart-cities-way-forward-face-covid-19/ กองบรรณาธิ​ิการวอยซ์​์ออนไลน์​์. (2020, April 22). 4 แสนล้​้านฟื้​้�นเศรษฐกิ​ิจ หลุ​ุมดำำ�ใน พ.ร.ก.เงิ​ิ น กู้​้� 1 ล้​้ า นล้​้ า น. Retrieved 2020, from http://www.voicetv.co.th/ read/9q6zGHmQT

09 Shma Campus -

03 ฟื้​้�นฟู​ูแต่​่งเติ​ิมสี​ีสั​ันลานกี​ีฬาเก่​่าใต้​้ทางด่​่วนด้​้วยกระบวนการมี​ีส่​่วนร่​่วมกั​ับทุ​ุกคน Color, Collaborate and Create Communal Space Under Expressway 04 ฟื้​้�นฟู​ูกรุ​ุงเทพฯด้​้วยทางเชื่​่�อมสี​ีเขี​ียวสู่​่�มหานครที่​่ยั่​่� �งยื​ืน Revitalizing Bangkok with Green Network 05 สวนผั​ักกิ​ินได้​้หลั​ังบ้​้านของฉมา Sharm (Shma+Farm) 06 สร้​้างพื้​้�นที่​่�สี​ีเขี​ียวดู​ูดซั​ับพลั​ังงานแสงอาทิ​ิตย์​์ด้​้วย Sol(y)ar Power Up the Open Space with Solar Power and Green Space : Sol(y)ar

Bibliography

61

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Creative Landscape Platform

กว่​่า 13 ปี​ีที่​่�ผ่​่านมา ฉมาได้​้ออกแบบผลงานภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรมมากมายทั้​้�งในไทย และต่​่างประเทศ ปั​ัจจุ​ุบั​ันฉมาเติ​ิบโตขึ้​้�นพร้​้อมขยายการทำำ�งานและบริ​ิการของเราไปสู่​่� แพลตฟอร์​์มสร้​้างสรรค์​์ที่​่�ใหญ่​่ขึ้​้�นประกอบด้​้วย ที​ีมฉมา ที​ีมฉมาโซเอ็​็น ที​ีมฉมาแล็​็บ และ ที​ีมฉมามี​ีเดี​ียเพื่​่�อเตรี​ียมพร้​้อมรั​ับมื​ือกั​ับความท้​้าทายใหม่​่ๆในอนาคตมากขึ้​้�น

ฉมา - ที​ีมออกแบบภู​ูมิสิ ถาปั​ัตยกรรมที่​่ป� ระกอบด้​้วยที​ีมภู​ูมิสิ ถาปนิ​ิก 3 สตู​ูดิโิ อ ที​ีม นั​ักพื​ืชสวนและที​ีมเทคนิ​ิคสถาปั​ัตยกรรม ครอบคลุ​ุมการทำำ�งานภู​ูมิสิ ถาปั​ัตยกรรมทุ​ุกรู​ูปแบบ

ฉมาโซเอ็​็น - ที​ีมออกแบบภู​ูมิสิ ถาปั​ัตยกรรมผู้​้�สนใจด้​้านการพั​ัฒนาพื้​้น� ที่​่ส� าธารณะ ในเมื​ือง ผ่​่านกระบวนการสร้​้างสรรค์​์อย่​่างมี​ีส่​่วนร่​่วมเพื่​่�อประโยชน์​์ทางสั​ังคม

ฉมามี​ีเดี​ีย - ที​ีมสื่​่อ� สารผู้​้�ทำำ�งานเผยแพร่​่สื่​่อ� เกี่​่ย� วกั​ับภูมิู สิ ถาปั​ัตยกรรมและเมื​ืองเช่​่น งานจั​ัดแสดง คอนเท้​้นต์​์ออนไลน์​์ กราฟิ​ิก และวี​ีดี​ีโอ

ฉมาแล็​็บ - ที​ีม think thank ผู้​้�ทำำ�งานด้​้านการพั​ัฒนาวิ​ิธี​ีการออกแบบภู​ูมิ​ิทั​ัศน์​์ รวบรวมและวิ​ิจั​ัยองค์​์ความรู้​้�ด้​้านภู​ูมิ​ิสถาปั​ัตยกรรม รวมถึ​ึงสร้​้างสรรค์​์โปรเจ็​็กต์​์เชิ​ิงรุ​ุก

62

Established in 2007, Shma has delivered various landscape designs to our client, both locally and internationally. Today, Shma has grown up into our 13th anniversary, expanding our service into a bigger creative landscape platform - Shma, Shma Soen, Shma Lab and Shma Media, in order to overcome challenging issues in this changing world.

Shma - A landscape design firm with 3 landscape architect studios, horticulturist team and architectural technician team who provides all types of landscape design services

Shma Soen - A landscape design firm who focuses on public space development and their social and environmental benefit through co-creation process

Shma Media - A communication team responsible for landscape and urban related media design such as exhibition, online content, graphics and videos

Shma Lab - A think tank unit responsible for landscape design methodology development, archiving and researching landscape knowledge along with working on proactive design project

Shma Campus

เมื​ืองพึ่​่�งพาตนเอง

Credit Director : ยศพล บุ​ุญสม Yossapon Boonsom Editor บรรณาธิ​ิการเล่​่ม : มลภษร ชู​ูวงษ์​์ Molpasorn Shoowong Graphic Designer ออกแบบกราฟิ​ิกและรู​ูปเล่​่ม : ธนภู​ูมิ​ิ ทองประเสริ​ิฐ Thanaphum Thongprasert Special Thanks to Shma Members จั​ักรพั​ันธ์​์ คงกล่ำำ�� Jakkrapan Kongklum นภจร ศรี​ีฉั​ัตรสุ​ุวรรณ Napajorn Srichatsuwan พี​ีรยา ทองมาก Peeraya Thongmak ภฤตภรณ์​์ สิริ​ิ ิกชกร Parittaporn Sirikojchakorn ละอองดาว อิ​ินทนะ La-ongdao Intana อรกมล นิ​ิละนนท์​์ Onkamon Nilanon อั​ัตนา วสุ​ุวั​ัฒนะ Attana Vasuwattana 63