Woontypologie Waterrijk Dorps ecologische waarde Ecologie Natuurvriendelijke oevers Waterrijk dorps wonen is gelegen in het seizoensbekken. Door de ligging in deze grote waterplas vormen de eilanden vele meters oever. Deze oevers kunnen een belangrijke schakel vormen om een succesvolle biodiversiteit in dit gebied te verkrijgen. Wat vaak een probleem is in gebieden waarin men werkt aan het herstel van biodiversiteit is de inlaat in het betreffende gebied van voedselrijk en gebiedsvreemd water. Het seizoenswaterbekken wordt echter alleen gevoed door (voedselarm) regenwater en afstromend regenwater dat aangevoerd wordt vanaf de eilanden die erin liggen. De aanvoer van gebiedsvreemd water vanuit de Hoge Vaart bijvoorbeeld zal alleen zeer in incidentele gevallen plaatsvinden. Het voordeel hiervan is dan ook dat het water in het gebied relatief voedselarm zal zijn. Dit is gunstig voor de ontwikkeling van o.a. soortenrijk oeverbegroeiing met een grote biodiversiteitswaarde. Een ander voordeel voor de ecologie in het seizoenswaterbekken is het fluctuerende waterpeil. Omdat in de zomer water uit gelaten zal worden om het lager liggende landbouwgebied van water te voorzien, zal het peil in het bekken dalen. Dit zal leiden tot lagere fosfaatconcentraties. Delen van de oever zullen mogelijk deels droog vallen.
5. wonen
In vergelijking met onderwaterbodems die niet droogvallen komt in bodems die wel tijdelijk droogvallen meer geoxideerd ijzer vrij, dat een verbinding aangaat met fosfaat. Deze stof kunnen planten niet opnemen, dus er is minder fosfaat aanwezig voor de planten. Bovendien blijft ook na opnieuw vernatten het fosfaat beter gebonden. Het droogvallen gaat verder gepaard met zuurstoftoevoer en verbeterde lichtcondities. Veel zaden van water- en oeverplanten kiemen tijdens deze droge periode en helofyten vormen in dan lange uitlopers. Oevervegetaties op standplaatsen met een wisselend waterpeil lopen minder schade op door golfslag. Aanleg en beheer Het talud van een goede natuurvriendelijke oever op de overgang van water naar land heeft een helling van maximaal 1:3 met een breedte van tenminste 90 cm en daarbij nog een klein gedeelte boven de waterlijn, de totale minimale breedte is een meter. Het flauwe talud loopt minimaal van een waterdiepte van circa 30-35 cm tot aan of net boven de waterlijn bij zomerpeil. In de eerste jaren na aanleg van een natuurvriendelijke oever is de maaifrequentie één tot twee keer per jaar. Na twee jaar kan de frequentie voor kleioevers wor93
den teruggebracht tot eens per twee jaar. Bij duidelijke afname van het aantal soorten in de droge oever, bijvoorbeeld als één of enkele grassoorten gaan overheersen, heeft het de voorkeur de frequentie weer te verhogen naar eens per jaar. Voor de aanplant van de oevers kan gekozen worden uit waterplanten die zich thuisvoelen in oevers met een kleibodem. Het is zinvol om te bekijken wat er nu reeds groeit. Dit geeft een goede inschatting op het slagen van aanplant van deze soort, in tegenstelling tot soorten die nu nog niet voorkomen. Oeverplanten die thuishoren in kleigebieden: Grote kattenstaart Lythrum salicaria Knikkend tandzaad Bidens cernua Moerasvergeet-mij-nietje Myosotis scorpioides Oeverzegge Carex riparia Pijlkruid Sagittaria sagittifolia Watermunt Mentha aquatica Zompvergeet-mij-nietje Myosotis laxa Waterplanten die thuishoren in wateren op kleibodem: Aarvederkruid Myriophyllum spicatum Fijne waterranonkel Ranunculus aquatilis Gekroesd fonteinkruid Potamogeton crispus Gewoon kransblad Chara vulgaris Gewoon sterrekroos Callitriche platycarpa Oeverplanten die voorkomen op alle grondsoorten: Zwanenbloem Butomus umbellatus Liesgras Glyceria maxima Gele lis Iris pseudacorus Rietgras Phalaris arundinacea Riet Phragmites australis Waterzuring Rumex hydrolapathum Kleine egelskop Sparganium emersum Grote egelskop Sparganium erectum Kleine lisdodde Typha angustifolia Grote lisdodde Typha latifolia Echte valeriaan Valeriana officinalis Bijschriften rechterpagina 1. Riet 2. Rietgras 3. Gele lis 4. Grote egelskop 5. Zwanebloem 6. Aarvederkruid 7. Oeverzegge 8. Grote kattenstaart