FIETSBOEK Brussel
FIETSKAARTEN DOWNLOADEN Wil je een print maken van een van de routes uit dit Fietsboek Brussel? Dat kan, in een paar muisklikken. Ga naar de website www.lannooshop.be/dichtbijhuisgidsen en klik in de lijst Fietsgids Brussel aan. Op de productpagina van deze gids heb je een link naar de 50 fietskaarten uit deze gids. Download het zip-bestand naar je computer en geef bij het uitpakken van de fietskaarten volgende code ‘fbrus2016’ in. Veel fietsplezier!
Deze fietsgids verschijnt met de steun van
TEKSTEN COVERBEELDEN CARTOGRAFIE ONTWERP ZETWERK
André Van der Elst, Jean Lammertyn Jacek Chabraszwski - Shutterstock.com, Generator, Pierre Havrenne – MRBC/MBHG, Alexandra Lande - Shutterstock.com, Andrii Malkov Shutterstock.com, Skyfish - Shutterstock.com Tatjana Matysik Keppie & Keppie, Varsenare Keppie & Keppie, Varsenare
©Uitgeverij Lannoo nv, Tielt 2016 D/2016/45/506 – NUR 501 – ISBN 978-94-014-2863-7 © www.atomium.be – SABAM 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
www.lannoo.com Registreer je op onze website en we sturen je regelmatig een nieuwsbrief met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen.
FIETSBOEK Brussel 13 GEZINSVRIENDELIJKE TOCHTEN DOOR DE HOOFDSTAD ANDRÉ VAN DER ELST JEAN LAMMERTYN
INHOUD
Eerst even dit doorfietsen‌
Overzichtskaart
14
1.
Het Brussel van Leopold II en Expo 58
16
2.
Brussel, stad aan het water
36
3.
Langs de kaaien en sluizen van Brussel
60
4.
Fietsen in hartje Brussel
76
5.
Het Brussel van de stripverhalen
102
6.
Een groene tocht langs parken, bossen en tuinwijken
128
7.
Langs parken, vijvers en windmolens
142
8.
Parken, serres en een plantentuin in de hoofdrol
156
9.
Een tocht door de Woluwevallei
172
10.
Fietsen langs de Groene Wandeling
186
11.
Gevarieerde tocht tussen Laken en Schaarbeek
198
12.
Neder-Over-Heembeek, een dorp in de stad
214
13.
In de schaduw van de basiliek
232
Fotoverantwoording
246
6
VOORBEREID OP WEG – WAT NEEM JE MEE? EEN PAAR VUISTREGELS ALVORENS MET DE FIETS EROPUIT TE TREKKEN
10
D Neem in elk geval voldoende drinken (best water), want niet langs alle tochten zijn er winkels of drankgelegenheden in de buurt. En een tussendoortje doet wonderen bij een energiedip! D Een kleine reparatiekit is beslist een goede voorzorg. Zorg er verder voor dat de banden van je fiets hard opgepompt zijn en dat de remmen perfect functioneren. Het spreekt voor zich dat je tweewieler reglementair in orde is alvorens je je op pad begeeft. Iedere fiets moet uitgerust zijn met een fietsbel die op minstens 20 meter afstand hoorbaar is, reflectoren en een degelijk wit vooren rood achterlicht. Voor VTT-fietsen waarmee overdag wordt gereden zijn de verlichting en de reflectoren niet verplicht (maar als zo’n fiets voorzien is van spatborden, moeten de witte en rode reflectoren dan weer wel). Een klassieke stadsfiets moet voorzien zijn van minstens tien reflectoren: een witte vooraan, een rode reflector achteraan, vier gele/oranje reflectoren op de pedalen en twee reflectoren in beide wielen. Wil je nog beter opvallen? Voorzie dan reflecterende strippen op je kleding of bevestig een knipperende ledverlichting aan je jas of tas. D Zorg ervoor dat je aangepaste kledij draagt. Er is vandaag de dag een bijzonder breed assortiment aan lichte, ademende en soepel zittende fietskleding te koop die niet hoeft in te boeten inzake stijl of look. Houd zeker rekening met de kans op weersverandering. En denk er vooral aan dat het van levensbelang is dat je goed zichtbaar bent: helgekleurde of fluorescerende truitjes, hesjes en jasjes zijn een slimme investering voor wie graag en regelmatig fietst. En dit is al evenzeer het geval voor een degelijke fietshelm – al is die nog altijd niet verplicht. D Ten slotte vinden we een kleine verrekijker zeker nuttig. Zo’n toestel weegt haast niets en hij komt beslist van pas wanneer je de fauna en flora of bijvoorbeeld architecturale details van dichterbij wilt bekijken. En zo nodig kun je je verrekijker gebruiken bij het zoeken naar een referentiepunt voor het vervolg van de tocht.
LEGENDA VAN DE GEBRUIKTE PICTOGRAMMEN
32 km
145 m
Afstand
Erfgoed, museum
Hoogteverschil
Zeker zien
(0 = plat; 1 = weinig hellingen; 2 = heuvelachtig / uitgesproken reliëf; 3 = met behoorlijke klimmen)
Dossier
2 12 jaar
Duur Moeilijkheidsgraad
(1 = gemakkelijk; 2 = gemiddeld; 3 = moeilijk / voor geoefende fietsers)
Haalbaar voor kinderen? Vanaf welke leeftijd Stad
Veel natuur
Veel bezienswaardigheden
Natuur
Eerst even dit doorfietsen…
2�u
11
WEGWIJS IN FIETSBORDEN
combinatie… je zou er zowaar het hoofd bij verliezen. Een woordje uitleg is hier zeker op zijn plaats.
Wie voor het eerst in Brussel fietst, wordt overweldigd door de veelheid aan signalisatieborden. Je ziet ze in diverse kleuren, met letters, met cijfers of met een cijfer-letter-
CK
VILVOORDE WILLEBROEK
GRIMBERGEN STROMBEEK
MEISE LONDERZEEL
12b
WEMMEL MERCHTEM
VILVOORDE WILLEBROEK
HOPITAL MILITAIRE MILITAIR HOSPITAAL
MMa
PP
WEMMEL
MMb
SZ
BUDA
VILVOORDE HEISEL HEYSEL
MUTSAARD
ROI BAUDOUIN K. BOUDEWIJN
12a
HEEMBEEK
HAREN
AZ VUB
11b
1a
ST. VINCENT ST. VICENTIUS
VAN PRAET LAERBEEK LAARBEEK
ZELLIK ASSE
SCHAERBEEK SCHAARBEEK
JETTE
BORDET
BOCKSTAEL
11a
BERCHEM
VERBOEKHOVEN
10b
A
YSER IJZER
VAN HUFFEL
METTEWIE
2a
CHAZAL
ROGIER OSSEGEM OSSEGHEM
ZAVENTEM ST. STEVENS WOLUWE
JOSAPHAT JOSAFAT
SIMONIS SAINCTELETTE
C
BOTANIQUE KRUIDTUIN
THIRY
MEISER
BIENFAITEURS WELDOENERS
WEZEMBEEK OPPEM SAINT LUC UCL
CONSTELLATION
REYERS
MACHTENS PL. ST JOSSE ST. JOSSTPL. MADOU GARE DE L'OUEST WESTSTATION
DILBEEK NINOVE
ARTS-LOI KUNST-WET
CRAINHEM KRAAINEM
ROODEBEEK
2b
MEUDON ARTS ET METIERS KUNSTEN EN AMBACHTEN
9b
CIMETIERE DE BRUXELLES KERKHOF VAN BRUSSEL
LIEDTS BASTOGNE BASTENAKENPLEIN
SCHWEITZER
1b
EVERE
BELGICA
GROOT BIJGAARDEN TERNAT
10a
C
DE TROOZ
REINE ASTRID KONINING ASTRID
ST ULRIKS KAPELLE
WESTLAND SHOPPING
ITTERBEEK NINOVE
BARA PL.
VANDERVELDE
TRONE TROON
MIDI ZUID
MERODE
P. DE NAMUR NAAMSE P.
STOCKEL STOKKEL
SQ. LEOPOLD II SQ.
LUXEMBOURG LUXEMBURG
LOUISE LOUIZA
ST. GUIDON ST. GUIDO
ST. LAMBERT ST. LAMBERTUS
3a TERVUREN
JOURDAN BLYCKAERTS
B
PEDE
PAEPSEM
12
P. DE HAL HALLE P. FLAGEY
WIEL'S PARC FOREST PARK VORST
STE. ALIX ST. ADELIS
PL ALBERT PL
DELTA CIMETIERE D'IXELLES KERKHOF VAN ELSENE
ERASME ERASMUS
HALLE LENNIK GAASBEEK
ULB-VUB
BASCULE
ALTITUDE 100 HOOGTE 100
CERIA COOVI
FOREST-MIDI VORST-ZUID
HERMANN-DEBROUX
CHURCHILL
5a
KEYM
CK SZb
ABBAYE DE FOREST ABDIJ VAN VORST
SQ. DES HEROS HELDEN SQ.
STALLE
BEMPT
ST. JOB ST PIETERS LEEUW
CALEVOET KALEVOET
8
ROUGE CLOITRE ROOD KLOOSTER
ARBALETE KRUISBOOGSQUARE
OBSERVATOIRE STERRENWACHT
MERLO
WIENER
CHAPELLE DE STALLE STALLEKAPEL
RUISBROEK
3b
ST. JULIEN
ETTERBEEK
CHASTELAIN KASTELIJN
9a
MUSEE DU TRAM TRAM MUSEUM
PETILLON
HIPPODROME RENBAAN
C
COIN DU BALAIS BEZEMHOEK
4 JEZUS EIK OVERIJSE
CIMETIERE DE ST. GILLES KERKHOF VAN ST. GILLIS PRINCE D'ORANGE PRINS VAN ORANJE BEERSEL LINKEBEEK
7
HARAS
HOEILAART LA HULPE LINKEBEEK HUIZINGEN
GROENENDAEL
6b
LA HULPE
ST. GENESIUS RODE WATERLOO
C URBIS sch. éch
16Km
MM
6a
DE VERSCHILLENDE FIETSROUTES IN BRUSSEL Het netwerk omvat:
D 12 ontsluitingsroutes die steevast vertrekken vanuit het hart van de stad en die, met de klok meedraaiend, genummerd zijn van 1 tot 12. Een aantal routes hebben een vertakking: een ‘a’- en een ‘b’-variant.
5b
D Vier dwarswegen – die letterlijk door het centrum snijden – maken het fietsnetwerk fijnmaziger. Het betreft de routes: PP: Palais/Paleis MM: Maelbeek/Maalbeek SZ: Senne/Zenne – CK: Canal/Kanaal D Het netwerk wordt vervolledigd met 3 rondwegen (die rond het centrum gaan): de routes A, B en C
VERKEERSBORDEN HERKENNEN EN ‘LEZEN’ WEGWIJZERS Dwarswegen en ontsluitingswegen
Rondwegen
Kruising van routes
Kruising van routes
Tussenliggende bestemming
Tussenliggende bestemming 1 Kruising van routes
Eindbestemming 2
Tussenliggende bestemming 2
Wijkinformatie
Wijkinformatie
Eerst even dit doorfietsen…
Eindbestemming 1
13
Tussenliggende bestemming Eindbestemming
KRUISINGSBORDEN
MEISE A12
8 ASSE WEMMEL VLAAMS-BRABANT
1 E40
JETTE
TERNAT
ro
i
13
se
l-C
ha
rle
R0
SCHA
Br
us
SINT-AGATHABERCHEM
BRUSS
6 aa
l
DILBEEK
K
N8
7
ANDERLECHT
an
5
4
e
SINT-GILLIS Ze
nn
ELSENE VORST
10
UKKEL
B RU S S E L S H OOF DS T E DE L I J K GE W E S T
3
nn Ze
SINT-PIETERSLEEUW
e
E19
VLAAMS-BRABANT
Ze
nn
e
VILVOORDE
NR.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
2 E19
R0
12
B R U SSE LS HO O F D STE D E L I J K G E W E ST
KM
BRU S S E L Metrostation de Brouckère Metrostation Beurs Metrostation Beurs Metrostation Sint-Katelijne Metrostation Beurs Metrostation Weststation Metrostation Graaf van Vlaanderen Metrostation Bockstael Metrostation Stockel Metrostation Weststation Metrostation Bockstael Metrostation Heizel Metrostation Bockstael
ALT.
17,4 22,6 21,1 27,4 9,7 11,2 12,8 22,1 21,2 11,9 16,6 18,4 14,7 14,3 15,1
ZAVENTEM
11 E40
AARBEEK
SEL
SINT-LAMBRECHTSWOLUWE R0 VLAAMS-BRABANT
9
TERVUREN
SINT-PIETERSWOLUWE
WATERMAALBOSVOORDE
Zoniënwoud
E411
Zoniënwoud 0
R0
3 km
3 12 jaar
3
15,1 km
2u Breed panorama vanaf de Basiliek van Koekelberg
13
In de schaduw van de basiliek OMGEVING VAN DE BASILIEK VAN KOEKELBERG ELISABETH- EN ZAVELENBERGPARK
233
Deze tocht in de omgeving van de basiliek van Koekelberg en het Elisabethpark is vrij kort maar telt enkele flinke beklimmingen. De tocht begint in Laken en loopt achtereenvolgens door Jette, Koekelberg, Sint-Agatha-Berchem en Ganshoren, allemaal dichtbevolkte gemeenten. Je ontdekt er evenwel onvermoede groene ruimten, zoals de Zavelenberg en het populierenbos van Nestor Martin. Door de keuze voor rustige straten en fietspaden wordt dit toch een autoluwe fietslus.
IN DE SCHADUW VAN DE BASILIEK
234
HET ELISABETHPARK, EEN PLAATS VOOR HEERLIJKE WANDELINGEN
HET ZAVELENBERGPARK, EEN RUSTIGE PLEK ZOALS VROEGER
Het Elisabethpark, een groot openbaar wandelpark van 17 ha aan de voet van de basiliek, werd in 1868 op initiatief van koning Leopold II aangelegd. De koning wou hiermee het esthetisch karakter van de stad op het landelijk karakter van de omgeving afstemmen. Het park biedt een verbluffend vergezicht over Brussel: van de basiliek over de Leopold II-laan tot aan de Kruidtuin. De hoofdassen die zich aan weerszijden van het park bevinden vormen een ‘L’, symbool van het koninklijk monogram. Voor de basiliek was gebouwd en voor de aanleg van het park kwamen op deze plek de herders en boeren uit het hogergelegen gedeelte van de gemeente hun schapen hoeden. In het langgerekte wandelpark, te vergelijken met het Jubelpark, wisselen grasvelden af met boompartijen en struiken. Je vindt er ook een muziekkiosk.
Natuurreservaat Zavelenberg is een landelijk gebied van 16 ha, homogeen en nog steeds gestructureerd zoals in het verleden. Hagen, afsluitingen, bosjes, bomen en weiden met grazend vee, staan in schril contrast met de Keizer Karellaan, de drukke verkeersader van en naar Brussel. In de middeleeuwen werden hier zandsteenlagen ontgonnen, vandaar ook de naam. De beboste heuvel wordt omringd door weiden met rondom levende hagen. Acacia’s en gewone essen bedekken de vroegere steengroeve en verbergen de achterliggende stadsbebouwing. In het benedendeel tref je een beekje en natte weiden met bosjes populieren en knotwilgen en een rijke onderhoutflora aan. Hazen, kikkers, grijze reigers en ijsvogels behoren tot de fauna van dit reservaat. Qua flora pakt het reservaat uit met een vijftiental van de opmerkelijkste boomsoorten van het Brussels Gewest, waaronder haagbeuk en Noorse esdoorn. Tot voor kort graasde hier het vee van Theo, de allerlaatste boer van het Brussels Gewest.
HET POPULIERENBOS VAN NESTOR MARTIN Nestor Martin, een fabriek van kachels en elektrische huishoudapparaten, werd in 1929 opgericht. Het was een moderne fabriek, verbonden met de spoorweg. Er werden ca. 1500 arbeiders en bedienden tewerkgesteld. Eind jaren 1980 werd de fabriek gesloten en afgebroken. Momenteel bevindt er zich op de oude fabriekssite een industriezone die van de hoge flatgebouwen wordt afgescheiden door een populierenbos, een wat onverwacht stukje groen.
Het Elisabethpark is een echt wandelpark.
In de schaduw van de basiliek 235
Het Zavelenbergpark, een stukje platteland bij de grootstad
0M•
• 550 M
BRUSSEL VLAANDEREN 24.
26 25 24
N290
4 22
21
25 . 26 . 27. 28. 29.
1 . LANEAU STRAAT/ RU E LANEAU 2. RI CHARD NEY B ERGHLAAN/ AV ENU E RI CHARD NEY B ERGH MA R IA VA N H O N GA R IJ E LAA N / 3. CHARLES D EMEERSTRAAT/ AVE N UE D E MA R IE D E H O N G R IE RU E CHARLES D EMEER N ESTO R MA RT IN ST R AAT/ R UE N ESTOR MARTI N 4. ONZ E- LI EV E-V ROU W VAN LOU RD ESLAAN/ VA N D E RVE K E N ST R AAT/ R UE VA N D ERV EKEN AV ENU E NOTRE- DAME D E LOU RD ES A L BE RT D E BASTST R AAT/ R UE A L B ERT D E BAST 5. LÉV I S MI REPOI XLAAN/ A L F R E D D O ULCE R O N / R UE A L F R E D D OU LCERON AV ENU E LÉV I S MI REPOI X O UD E PASTO R IEST R AAT/ 6. CORNEI LLE D E CLERCQSTRAAT/ R UE L’A N CIE N P R ES BYT È R E RU E CORNEI LLE D E CLERCQ 4 5 27
R20 Zavelenbergpark
23
12
14 20 16
19
17 18
3
29 30
13
11 10
31
5
32
7
1 6 . H U BERT BLAU W ETSTRAAT/ R U E H U B ERT BLAU W ET 1 7. B LO EM KW EKERSSTRAAT/RU E D ES F L E UR IST ES 1 8 . B R OEKW EG/SENTI ER DU B RO EK 1 9 . B R OEKSTRAAT/RU E DU BRO EK 2 0 . A Z U U RSTRAAT/RU E DE L’AZU R 2 1 . LU STH U I ZENSTRAAT/RU E DES CH Â L ETS 22 . K L I SSENLAAN/AVENU E DES BAR DA N CES 2 3 . ZAVELBERGGAARDE/C LO S DU ZAVE L E N BE R G
34
9. BAS IL IE K LAA N /AVE N UE D E LA BASI LI QU E 10 . GA N S H O R E N ST R AAT/ R UE D E GANSHOREN 11. G O R G ES R E MYST R AAT/ R UE G ORGES REMY 12. O P E N LUCH TST R AAT/ R UE D U GRAND -AI R 13. D E N D E R MO N D EST R AAT/ R UE D E TERMOND E 14. O P E N VE L D ST R AAT/ R UE O P E N V ELD 15 . ST R IJ D E R ST R AAT/ R UE D ES COMBATTANTS
Elisabethpark
7
8 34
2
R20a
30. VAN OV ERB EKELAAN/AV ENU E VAN OV ERB EKE 31 . LOU I S D ELHOV ESTRAAT/ RU E LOU I S D ELHOV E 32. HERTOG JANSLAAN/AV ENU E D U D U C J EAN 33. V I TAL RI ETHU I SENLAAN/AV ENU E V I TAL RI ETHU I SEN 34. J ETSESTEENW EG/CHAU SSÉE D E J ETTE 35. SPRU YTSTRAAT/ RU E SPRU YT 36. U YTENHOV ESTRAAT/ RU E R. U YTENHOV E
N290
Sint-JansMolenbeek
REFERENTIEPUNTEN 1 2 3 4 5
Metrostation Bockstael Elisabethpark Pirsoulpark Zavelenbergpark Basiliek van Koekelberg
H
33
9
N9
6
P
15
3
6
28
6 1 1
Huybrechtspark Bockstaelplein
N291
PRAKTISCHE INFO
13
Station Bockstael
Metro Bockstael
AFSTAND 15,1 km
STARTPLAATS Bockstaelplein, metrostation Bockstael
1
1 2
3
Huybrechtspark
Pannenhuis
7. H O N O R É LO N GTI NSTRAAT/ R U E H O N O R É LO NGTI N 8 . D E N EC KST R AAT/RU E DE NEC K
N289
R20
N9
BRUSSEL
HOE KOM JE BIJ DE START? MET DE METRO Via het station Bockstael: lijn 6. Via de lijnen 1, 2 en 5 kun je in het Weststation en in Beekkant op lijn 6 richting Koning Boudewijn overstappen.
MET DE TRAM Via metrolijn 94: stap af aan het Bockstaelplein. Via lijn 19 die het parcours van de fietstocht meermaals kruist.
MET DE TREIN Via het station Bockstael.
MET DE (HUUR)FIETS VILLO! Je vindt een Villo!-punt aan de startplaats, op het Bockstaelplein (95). Verder zijn er nog Villo!-punten langs of dicht bij de fietsroute, met name Pannenhuis (82), Simonis (83), O.L.V.-van-Lourdeskerk (88), Basiliek (254), Zellik (101), Margaretha van Oostenrijkplein (257), Provincielaan/Vander Vekenstraat (298). (Info over fietsverhuurpunten in de buurt wordt tussen ronde haken meegegeven in de fietsbeschrijving.)
CAMBIO Je vindt een Cambio-punt aan het Bockstaelplein, aan de hoek met de Laneaustraat. www.cambio.be
SITUERING
Bockstael
Je kunt deze fietskaart downloaden via www.lannooshop.be/dichtbijhuisgidsen
In de schaduw van de basiliek
35 36
237
MET DE AUTO Je kunt je auto parkeren op de parking aan het Bockstaelplein (behalve op zaterdag, dan is er markt) of eventueel in een van de omliggende straten.
BEWEGWIJZERDE FIETSROUTES OP HET PARCOURS Deze fietslus volgt en/of kruist een aantal bestaande en bewegwijzerde fietsroutes: de Groene Wandeling 01, de GFR 11b en 12 a en b. (De verwijzingen naar de signalisatie worden tussen ronde haken meegegeven in de fietsbeschrijving.)
FIETSHERSTELLERS IN LAKEN Cicli Fransman – Fransmanstraat 20 (komt uit op het Bockstaelplein) – tel. 02 427 62 90
NOG TE DOEN EN TE ZIEN De basiliek van Koekelberg en het prachtige uitzicht over Brussel en de (zeer) wijde omgeving (bij helder weer!) Je kunt een aangename tijd doorbrengen in het Zavelenbergpark dat ook natuurreservaat is. Je kunt je tegoed doen aan een lekkernij van patisserie Sirre (Avenue Emile Bossaertlaan 2, 1081 Koekelberg, tel. 02 414 75 40, www.sirre.be).
238
Bij helder weer kun je kilometers ver zien.
DE FIETSTOCHT Basiliek 1,7 - Jette B 1,7) en vervolg je via de Onze-Lieve-Vrouw van Lourdeslaan tot aan de kerk. Fiets rechts langs de kerk. Bij de verkeerslichten (zitbanken, Villo!-punt) steek je de Charles Woestelaan over (Magrittemuseum 0,6 - Brugmannziekenhuis 1,5 - Houba-Brugmann M 2,1). Ga even links en dan onmiddellijk rechts via de Lévis Mirepoixlaan. Bij het eerste kruispunt rijd je links de Corneille De Clercqstraat in. Aan het einde stuur je rechts en neem je iets verder links de Honoré Longtinstraat (je volgt even route 12a groen - B oranje 0,4 - Belgica M 0,4 - Centrum 2,9). Deze straat kruist eerst de Odon Warlandlaan en dan de Firmin Lecharlierlaan. Daar verlaat je route 12a groen en fiets je verder de vrij lange Honoré Longtinstraat in. Je kruist de Carton de Wiartlaan en komt uit op de Jetsesteenweg tegenover de Boogschuttersstraat. Steek over, ga even naar links en neem dan rechts de De Neckstraat waar je de oude chocolaterie Victoria kunt bewonderen (km 2,3). Deze voormalige fabriek werd tot lofts omgebouwd, maar de oude gevel is bewaard gebleven. En voor de liefhebbers: er is een chocolademuseum in ondergebracht! De straat eindigt ter hoogte van het Elisabethpark 2 . Steek over en fiets links, aan de ingang van een ondergrondse parking, het park in. Je bevindt je tegenover het Simonisplein (metro Simonis, Villo!-punt!). Je bent nu 2,6 km ver.
De sfeer opsnuiven in het Chocolademuseum Victoria
In de schaduw van de basiliek
1 2 2,6 KM Van het Bockstaelplein naar het Elisabethpark Wanneer je aan het Bockstaelplein 1 voor het gemeentehuis van Laken staat (metrostation en halte Bockstael, Villo!-punt, Cambio) ga je rechts over de parking (markt op zaterdag). Aan de hoek met de apotheek (WC) fiets je de Laneaustraat in (verboden rijrichting uitgezonderd fietsers) waarna je links de Richard Neyberghlaan met de mooie herenhuizen neemt (Pannenhuis M 0,4 - Basiliek 2,2 Jette B 2,2). Aan de 2de rotonde (metro Pannenhuis, Villo!-punt) neem je de tweede afslag, de Charles Demeerstraat (12b groen 0,4 -
239
2 3 3,4 KM Van het Elisabethpark naar het Pirsoulpark Volg naar rechts de verharde aardeweg die langs de Landsroemlaan loopt (zitbanken). Aan de uitgang van het park rijst de indrukwekkende basiliek van Koekelberg voor je op (Villo!-punt, km 3,2). Steek aan de verkeerslichten de drukke Jacques Sermontlaan over en volg het fietspad naar links, langs het voorplein van de basiliek.
240
De kiosk van het Elisabethpark
Bij de tramhalte van lijn 19 fiets je aan de buitenzijde van de omheining links rond de basiliek (zitbanken, schaduwplaatsen) en stuur je de derde straat links in. Let op! Je kruist tramsporen! De tram rijdt er in een eigen bedding, en op de Pantheonlaan, die je oversteekt, verloopt het verkeer in beide richtingen. Daal de Basilieklaan af. Aan de rotonde ga je rechts (1ste afslag). Je volgt route 11b donker blauw over het rode fietspad
LEKKERE BENEDENSTAD Koekelberg, de kleine gemeente ten noordoosten van Brussel, heeft met haar mooie herenhuizen een zekere charme. Daar waar het hoger gelegen, residentiële gedeelte van de gemeente zich pas later heeft ontwikkeld, ontplooide het benedendeel zich al vanaf het midden van de 19de eeuw rond een bloeiende industrie. Bekend zijn onder meer brouwerij De Boeck en de grote brouwerij van Koekelberg die in 1896 werd gesticht en internationale faam genoot. Maar Koekelberg verwierf ook naambekendheid door zijn chocolade-industrie. De vermaardheid, die met de jaren toenam, begon toen drie Brusselse banketbakkers in 1896 besloten om er de koekjes- en chocoladefabriek Victoria op te richten. Architect Pladet ontwierp de fabrieksgebouwen in art-decostijl. Een deel van deze gebouwen werd door de gemeente aangekocht en huisvest nu het chocolademuseum. Vandaag zet Godiva de Koekelbergse chocoladetraditie voort. Zoetekauwen moeten in Koekelberg zeker halt houden bij patisserie Sirre. Deze familiezaak opende in 1935 haar winkel en ateliers. Deze prestigieuze patisserie staat bekend voor haar ‘stokbrood op oude wijze’, de ruime keuze aan broden en de vermaarde ontbijtkoeken en gebak.
In de schaduw van de basiliek
De uniforme huizen van de Cité Moderne
(Laarbeek 2,7 - UZ Brussel 3,5). Steek de Frans Hospitaallaan over (Villo!-punt, km 4,4) en volg route 11b donker blauw (Laarbeek 2,5; UZ Brussel 3,3) langs de Ganshorenstraat. Sla aan het volgende kruispunt links af, de Georges Remystraat in (11b donker blauw Laarbeek 2,2 - UZ Brussel 3,1). Ter hoogte van de sociale woonwijk Cité Moderne - met de witte huisjes - rijd je rechts de Openluchtstraat in (11b donker blauw). Vóór de verkeerslichten verlaat je 11b donker blauw om links verder te rijden langs de rustige Dendermondestraat die je tot aan het kruispunt met de Openveldstraat en de nieuwe witte sociale woningen volgt. Fiets links de rustige Openveldstraat in. Zo kom je bij de rotonde van het Oscar Reulensplein (school, km 5,6). Fiets rechtdoor langs de Strijdersstraat (verplichte rijrichting) en steek de Gentsesteenweg over. Aan de overkant neem je
de nauwe Hubert Blauwetstraat (verfraaid met enkele bloembakken) die eindigt in de Bloemkwekersstraat waar je naar links fietst. Steek nu de Koning Albertlaan over (tram 19!) en daal de Bloemkwekersstraat af. Het Pirsoulpark 3 bevindt zich links. Op dit punt heb je 6 km op de teller. In dit kleine park van 0,56 ha vind je grasvelden, moestuintjes, een speelplein, een voetbalveld met kunstgras, aanplantingen en petanquebanen (zitbanken, schaduwplaatsen). 3
4 1,6 KM
Van het Pirsoulpark naar het Zavelenbergpark Na ongeveer 150 meter rijd je ter hoogte van de Bloemengaarde het voetpad op en daal je even verder rechts de smalle, met asfalt verharde Broekweg af (verboden
241
EEN NATIONALE BASILIEK IN PATISSIERSTIJL
242
De basiliek van Koekelberg (de kerk ligt zowel in Ganshoren als in Koekelberg) is de jongere zus van de basiliek van Parijs en de 6de grootste kerk ter wereld. Ze werd gebouwd in art-decostijl, kwatongen spreken van ‘patissierstijl’. Na wat gekrakeel met de toenmalige katholieke burgerij stelde Leopold II voor om een nationale basiliek te bouwen die groter zou worden dan die van Parijs. In 1905 legde de koning de eerste steen van wat een gotisch bouwwerk moest worden. Na het overlijden van de koning stierf het project echter een stille dood. Na de Eerste Wereldoorlog werden de plannen voor de bouw van een gotische kerk opgeborgen en vervangen door het art-deco-ontwerp zoals we het vandaag kennen. De basiliek werd opgetrokken uit baksteen en gewapend beton, wat minder duur was en toeliet grotere ruimtes te overspannen zonder het gebruik van tussensteunen. Door gebrek aan financiële middelen bleef de basiliek echter zeer lange tijd een bouwwerf en werd het koor pas in 1935 voltooid. Het kerkschip werd in 1951 ingewijd en de grote koepel met een diameter van 33 meter, de bekroning van het bouwwerk, werd pas in 1970 ingehuldigd. De basiliek is 93 meter hoog en bij goed weer loont een bezoek zeker de moeite. Een lift brengt je naar het 53 meter hoge terras aan de voet van de koepel. Vandaar kun je zowel het centrum van Brussel als het platteland ten noorden en ten oosten van de hoofdstad aanschouwen. Bij helder weer zie je de Sint-Romboutskathedraal van Mechelen en met een verrekijker spot je zelfs de Boerentoren van Antwerpen. De basiliek is dagelijks open. Panorama van 9.00 tot 17.15u. In de winter van 9.00 tot 16.15u - Inlichtingen: www.basilicakoekelberg.be
De Basiliek van Koekelberg, een reus in art-decostijl
doorgang uitgezonderd fietsers). Dit wegje loopt onder het groen tot de rotonde en de nieuwe flatgebouwen aan de Sellier de Morenvillelaan. Fiets rechtdoor tot het einde van de straat en neem rechts achtereenvolgens de Broekstraat, de Azuurstraat en uiteindelijk, na een bocht, de Lusthuizenstraat.
Aan de verkeerslichten met de Zelliksesteenweg (km 7,3) stuur je rechts en volg je via de fietsstrook de Groene Wandeling 01 tot bij de verkeerslichten aan de Gentsesteenweg (Villo!-punt, café, tram 82). Over een afstand van bijna 2 kilometer volg je de bewegwijzering van de Groene Wandeling 01. Steek aan de verkeerslichten de Gentsesteenweg over en rijd de Klissenlaan in (GW 01). De eerste straat rechts, de Zavelenberggaarde (GW01), brengt je bij de ingang van het Zavelenbergpark 4 . Op dit punt heb je 7,6 km in de benen. Via het pad GW01 doorkruis je het heuvelige park met zijn maaivelden, weiden en bosjes (zitbanken, schaduwplaatsen). Grenzend aan de zeer drukke Keizer Karellaan en aan het grote winkelcentrum Basilix vormt het Zavelenbergpark een oase van rust, die wordt gedomineerd door een beboste heuveltop waar tot voor kort nog koeien vredig stonden te grazen. 4
5 3,5 KM
Van het Zavelenbergpark naar de basiliek van Koekelberg Volg de bewegwijzering Groene Wandeling 01 en verlaat het park in de richting
Wil je de moerassen van Jette en Ganshoren, het Laarbeekbos, de Chalet van Laarbeek met zijn brasserie en het Koning Boudewijnpark bezoeken? Steek dan de bewaakte overweg over en volg de Groene Wandeling 01. Volg de rijrichting van de rotonde en verlaat de Groene Wandeling 01. Neem de 2de afslag en fiets de Vander Vekenstraat in (doodlopende straat behalve voor voetgangers en fietsers, zone 30), langs een hoog, roodkleurig appartementsblok. Je volgt route 11b donker blauw (Bastogne 2,5 - Centrum 6,0) tot aan de rotonde met de Maria van Hongarijelaan. Aan de Maria van Hongarijelaan bespeur je nog een aantal landelijke kenmerken. Zo bemerk je verderop een witte hoeve die nu dienstdoet als scoutslokaal en die herinnert aan het landelijk verleden van Ganshoren. Aan de rotonde verlaat je route 11b en neem je links de Albert De Baststraat (3de afslag) die langs het atheneum van
In de schaduw van de basiliek
Deze laatste straat biedt je uitzicht over het sportcomplex en een industriezone van Sint-Agatha-Berchem. Rechts ligt het kleine Jean Monnetpark met hoge appartementsgebouwen.
van Koning Boudewijnpark, Moerassen van Jette en Ganshoren, Laarbeekbos, Populierenbos Nestor Martin. Steek aan de verkeerslichten de Keizer Karellaan over. Aan de hoek (GW 01) daal je het Margaretha van Oostenrijkplein af (Villo!-punt!, apotheek, km 8,2) en neem je links de Maria van Hongarijelaan (GW01). Aan de volgende rotonde neem je rechts de Nestor Martinstraat (GW01) (1ste afslag). Na minder dan 100 meter volg je rechts het Guy Demanetwegje (GW01). Dit loopt door het Populierenbos van Nestor Martin en een kleine industriezone (zitbanken). Voorbij een bocht volg je de tuintjes en de spoorweg. De weg eindigt aan een rotonde net voor de bewaakte spoorwegovergang (km 9,1) (Opgelet trap! Je moet de weg bij de elektriciteitscabine naar rechts verlaten).
243
Uitkijken over de Vital Riethuisenlaan
244
Ganshoren loopt (km 10). Volg achtereenvolgens de Alfred Doulceronstraat en de Oude Pastoriestraat. Aan het einde, ter hoogte van het lagergelegen park, fiets je rechts de Van Overbekelaan in. Deze brede laan heeft een centraal gelegen en met berken omzoomde fietsstrook en komt uit op de basiliek. Na enkele tientallen meters, bij de zitbanken, stuur je links de Louis Delhovestraat in. Aan het einde van deze straat (apotheek, café) rijd je rechts de Hertog Janlaan in, een laan met een dubbele rij bomen. Vervolgens stuur je rechts de Vital Riethuisenlaan (apotheek) in. Zo kom je opnieuw aan de basiliek 5 . Hier heb je 11,1 km gefietst. Steek de Landsroemlaan over en stuur het park van de basiliek in. Ga rechts rond de basiliek. Aan de achterzijde van de basiliek fiets je langs een parking. In totaal zijn er zeven ingangen tot de site. Je vindt er een
restaurant en de ingang tot het panorama. Vanaf de esplanade krijg je een weids uitzicht over het Elisabethpark en de Leopold II-laan. In het verlengde van de Leopold II-laan zie je de Kruidtuin liggen. 5 6 2,7 KM Van de basiliek van Koekelberg naar het Huybrechtspark Verlaat het park van de basiliek aan de uitgang rechts en steek aan de verkeerslichten (halte tramlijn 19) de Jacques Sermonlaan over naar het Elisabethpark (brasseries, cafés, restaurant, winkels).
Voor de zoetekauwen: patisserie Sirre bevindt zich rechts op de hoek, wanneer je ter hoogte van de halte van tramlijn 19 bent. In dat Elisabethpark kies je een van de centrale paden of de asfaltweg die zich aan de rechterkant door het groen
Dit kleine park met een oppervlakte van 1 ha draagt de naam van de Belgische componist Albrecht Huybrechts (18991938). Het werd enkele jaren geleden
Je fietst gedeeltelijk rond het Huybrechtspark.
gerenoveerd. Je vindt er een houten piramide, wat kinderspelen, enkele petanquebanen en beschaduwde zitbanken. Hier zie je ook een opmerkelijke boom, een zilverlinde, met een omtrek van meer dan twee meter. Deze boom staat nabij de ingang van het park en is ongeveer 18 meter hoog. De diameter van zijn kruin bedraagt ongeveer 15 meter. Het is de 8ste grootste van zijn soort in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 6 1 1,3 KM Van het Huybrechtspark naar het Bockstaelplein Aan het einde stuur je links de Uyttenhovestraat (verplichte rijrichting) in en rijd je verder langs de trein- en metrosporen tot aan de rotonde bij metrostation Pannenhuis (Villo!-punt, café, taverne, km 14,5). Neem nu de beboomde Richard Neyberghstraat (fietsbord Bockstael B M 0,7). Na de kleine rotonde stuur je de Laneaustraat in, die uitkomt op het Bockstaelplein 1 (metrostation Bockstael, Villo!-punt!, Cambio, WC, cafés, winkels). Je hebt in totaal 15,1 km gefietst.
In de schaduw van de basiliek
slingert. Je blijft parallel aan de tramlijn en de Pantheonlaan. Langs het hele traject vind je zitbanken en schaduwplaatsen. Beneden ga je links naar de plaats waar je het park bent ingereden, om het langs daar ook weer te verlaten (metrostation Simonis, Villo!-punt, chocoladewinkel Godiva, km 12,6). De terugweg loopt grotendeels langs dezelfde route als de heenweg. Steek aan de oversteekplaats de Jetselaan over, ga even links en volg dan rechts de De Neckstraat. Neem links de Jetsesteenweg; aan het volgende kruispunt ga je rechtsaf en rijd je de Honoré Longtinstraat volledig naar beneden. Kies aan het einde rechts de Odon Warlandlaan en steek de Charles Woestelaan over. Blijf de Odon Warlandlaan volgen die je langs het Huybrechtspark 6 brengt (schaduwplaatsen, kinderspelen). Nu heb je 13,8 km in de benen. Fiets via de Spruytstraat gedeeltelijk rond het park (rechts).
245