vaffelstruktur
åtskild gitterskal
aktivt bøgd gitterskal
glatt gitterskal
MI FYRSTE PEIKEBOK OM
GITTERSKAL heilstøpt
3D-printa
frest plate
STEINAR HILLERSØY DYVIK
1
sveisa røyr
VER MED INN!
2
Mannheim Multihalle Arkitekt: Frei Otto Byggeår: 1970
3
©
4
ÅJJJ!
5
Kva er eit gitterskal? Framifrå
gg! ak! Eit by
Eit t
tynt!
..b e
rr
ed
elt
op
pi
eit
git
te
r
...som eit eggeskal
l større
d de ..og ein go 6
Rett e + knu stavar tepu nkt
Finnast det fleire typar?
ÅTSKILD GITTERSKAL
Her er stavane bøgd på førehand
d
byg t r Ve att fl
AKTIVT BØYGD GITTERSKAL 7
GLATT GITTERSKAL
Gripar: Vertikal stålplate
Knutepunkt: Stålrøyr
Sveisa samanføying
Stav: Tre
8
Innfesting: Stålboltar
Global form
Gitter av stavar
Skråavstiving
Opplagerpunkt 9
Stav: grantre
Stålboltar
Knutepunkt: 3D-printa Hulrom for mindre materialbruk
Detalj som styrar posisjon i montering
Avrunding for tettare montering 10
Stav: rektangulær hul stålprofil Gripar: Sveist plate med gjenger Innfesting: Stålboltar Skive
Knutepunkt: ekstrudert røyrprofil 11
Gripar: Maskinert side tilpassa vertikalvinkel
avstiving med stålstag bøgyde plexiplater
kuleform
sveisa stålknutepunkt
rette stavar
rektangulært grid
Dome of Visions 2, 2016, diskret gitterskal 12
rundballeplast som kledning rette stavar
3D-printa knutepunkt
trianglært grid
avslappa fri-form
Printshell, 2016, diskret gitterskal 13
knutepunkt er skjulte treskruar
to-lags diamantgitter
fri-form
formlimte trestavar
Hermes Rive Gauche, 2015, glatt gitterskal 14
boltar som knutepunkt to-lags rutegitter
skråavstiving
digital formfinning
bygd flatt løfta i form
Gitterskal Trondheim, 2015, aktivt bøygd gitterskal 15
TEL KNUTEPUNKTA! 16
23 UNIKE KNUTEPUNKT 17
KNUTEPUNKT
Frest ståltube med perpendikulær bolteinnfesting i dobbelgjenga skruar.
Dobbel stålplate med bolteinnfesting vinkelrett på flata og bøygde stavar.
Plan stålplate i heksagonalt gitter med skrå slissar.
3D-printa plast med bolteinfesting i vertikale slissar.
18
Sveist stålplate og røyr med mutterfeste på innlimte gjengestag.
Formstøypt aluminium med innlimte, vertikale slissar.
Sveist stålkule med innlimte og skrudde, vertikale slissar
19
KNUTEPUNKT
Sveist stålplate og røyr med bolteinnfesting i vertikale slisser.
KVA MATERIAL VERT NYTTA?
KRYSSFINER
STÅL
TRE (GRAN)
JERN 20
LIMTRE
TRE (EIK)
PAPP
ALUMINIUM 21
Rute
Skuva rute
Triangulisert (tilfeldig)
Triangulisert (symmetrisk)
GITTERMØNSTER 22
Diamantrute
Heksagonal
Triangulisert (kryssa ruter)
Triangulisert (delte ruter)
...OGSÅ KALLA GRID ELLER TOPOLOGI 23
Vinter
Sumar
Ute
24
Inne
Fysisk modell
Digital modell
25
FINN DEN BROTNE STAVEN!
26
FINN KNUTEPUNKTET SOM MANGLAR!
27
Svar: British Museum Great Court. Teikna av Foster and Partners.
FINN DEN BREKTE STAVEN!
28
Kva for eit gitterskal er dette?
29
Svar: Geodesisk Dome. Oppfunnen av Buckminster Fuller.
Kva vert denne typen gitterskal kalla?
Utgjeve 2021 av Noregs teknisk-naturvitskaplege universitet, Fakultet for arkitektur og design Trykt i Noreg av NTNU Grafisk Senter © Steinar Hillersøy Dyvik ISBN:978-82-7551-240-4 Alle foto og figurar av Steinar Hillersøy Dyvik utanom: Side 4, Pompidou Metz, Anne Daleba CC BY 2.0 Side 9, Hannover Expo, Forgemind ArchiMedia Flickr CC BY 2.0 Sider 7,8 og 19, Printshell, Sophie Labonnote Vil du lære meir om gitterskal? finn kontaktinformasjon på www.steinardyvik.no
ISBN 978-82-7551-240-4
9
30
788275 512404