cQC@>Y.+NYHcBJ@HY
ย สุนทร
cH^T.>J.c(¥IJ<[ >_(I_+QHXI จังหวัดยโสธร เดิมชือ่ เมืองยศสุนทร ซึง่ พระบาทสมเดใจ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงมีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ สถาปนาบ้านสิงห์ท่าเป็นเมือง เมื่อปี พ.ศ.2 5 ทว่าดินแดน อันเป็นทีต่ งั้ ของจังหวัดยโสธรนัน้ มีรอ่ ยรอยการตัง้ ถิน่ ฐานมา ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ และเป็นเมืองที่มีบทบาทในหน้า ประวัติศาสตร์ชาติไทยในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น สมดังชื่อ เมือง “ยศสุนทร” หมายถึงเมืองทีท่ รงไว้ซงึ่ เกียรติยศ น�ามาซึง่ ความภาคภูมิใจแก่อนุชนชาวเมืองยศสืบไป
QHXI(BT@BJWNX<[OYQ<JFﾍ>NYJN;¥ﾍLEA_J¥
ในเขตจังหวัดยโสธร มีหลักฐานที่บ่งบอกว่ามีชุมชนอยู่ อาศัยมาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์หลายแห่ง อาทิ แหล่ง โบราณคดีบ้านตาดทอง อ�าเภอเมืองยโสธร มีอายุประมาณ 2,500 ปีมาแล้ว เป็นชุมชนเกษตรกรรม พบหลักฐานการฝຑงศพ แบบนอนหงาย เครือ่ งใช้ทพี่ บได้แก่เศษภาชนะดินเผาแบบมีลาย เขียนสีที่ขอบปาก ซึ่งพบทั่วไปในบริเวณทุ่งกุลาร้องไห้ ชุมชน แห่งนี้มีการอยู่อาศัยต่อเนื่องมาโดยตลอดจนถึงสมัยทวารวดี และสมัยลพบุรี ขอมโบราณ แหล่งโบราณคดีบา้ นขุมเงิน อ�าเภอเมืองยโสธร พบหินดุ ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการปຑຕนภาชนะ พบเศษภาชนะดินเผา ก่อนประวัติศาสตร์ คือภาชนะดินเผาเคลือบน�้าดินสีแดง ที่ 92
ขอบปากมีการกดบากเป็นรอยคล้าย ຑนปลา นอกจากนั้นยัง พบใบเสมาซึ่งแสดงถึงการนับถือพุทธศาสนา เช่นเดียวกับ ชุมชนโบราณบ้านตาดทอง ชุมชนโบราณแห่งนีม้ กี ารอยูอ่ าศัย มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ต่อเนื่องมาถึงสมัยทวารวดี มีอายุอยู่ประมาณ 2,500-1,000 ปีมาแล้ว แหล่งโบราณคดีบ้านสงเปอย (ดงเมืองเตย) อ�าเภอ ค�าเขื่อนแก้ว เป็นชุมชนโบราณที่สืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยก่อน ประวัติศาสตร์ เป็นชุมชนเกษตรกรรมใช้ขวานหินขัด รู้จักการ ท�าเครือ่ งปຑนຕ ดินเผาและถลุงโลหะ เพราะพบเศษภาชนะดินเผา แบบทุง่ กุลาร้องไห้ และตะกรันเหล็ก มีประเพณีการฝຑงศพแบบ ฝຑงครั้งที่สอง ซึ่งเป็นที่แพร่หลายในบริเวณ แม่น�้ามูล-ชี มีอายุ ประมาณ 2,500 ปีมาแล้ว ในสมัยต่อมาชุมชนดงเมืองเตยได้รับอิทธิพลความเชื่อ ทางศาสนาจากภายนอก ทั้งศาสนาทั้งพุทธและพราหมณ์ินดู ดังที่พบโบราณวัตถุ ได้แก่ ใบเสมา พระพุทธรูป กุฑุสลัก รูปสตรี เทวรูป ทีท่ า� ด้วยหินทราย ตลอดจนวงกบกรอบประตู ท�าด้วยหินทรายสีแดง มีศาสนสถานเป็นอาคารสี่เหลี่ยมก่อ ด้วยอิฐ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ส่วนยอดสันนิษฐานว่า เป็นมณฑปซ้อนขึน้ ไป เป็นอาคารสถาปຑตยกรรมยุคต้นๆ ทีไ่ ด้ รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมอินเดียแบบคุปตะ และหลังคุปตะ มีอายุอยู่ประมาณพุทธศตวรรษที่ 11-12 ส�าหรับโบราณวัตถุ