การแต่งกาย 1. การแต่งกายของสตรีไทลือ้ นิยมสวมเสือ้ ปด หรือเสือ้ ปาย (เป็นเสือ้ แขนยาว ไม่มกี ระดุม แต่จะปายเฉียงมาผูกไว้ทเี่ อวด้าน ข้าง ชายเสื้อยกลอยขึ้นทั้งสองข้าง) นุ่งผ้าซิ่นที่เรียกว่า ซิ่นตา ซึ่งเป็นผ้าซิ่นที่มี 2 ตะเขบ ผ้าซิ่นหนึ่งผืนมี 3 ส่วน คือ หัวซิ่นสี แดง ตัวซิ่นหรือส่วนกลางจะเป็นลายขวางหลากสีสดใส ส่วนตีน ซิน่ เป็นสีดาํ อัตลักษณ์โดดเด่นคือลวดลายส่วนกลางซิน่ ทีท่ อด้วย เทคนิคขิด จก เกาะหรือล้วง เป็นลายรูปสัตว์ในวรรณคดี ลาย พันธุ์พฤกษา และลายเรขาคณิต (ลายนํ้าไหล) ซึ่งเป็นเทคนิค ที่มีความยุ่งยากซับซ้อน แต่ทําให้เกิดลวดลายและสีสันที่งดงาม แปลกตา นอกจากนี้ สตรีไทลื้อยังนิยมโพกศีรษะด้วยผ้าสีขาว และสีชมพู 2. เครื่องแต่งกายผู้ชายไทลื้อ นิยมสวมเสื้อขาวแขนยาวสี ดําหรือสีคราม บางตัวอาจมีเอวลอย แขนเสื้อขลิบด้วยแถบผ้าสี ต่าง ๆ มีผืนผ้าต่อจากสายหน้าปายมาติดกระดุมเงินบริเวณใกล้ รักแร้และเอว กางเกงเป็นกางเกงหม้อห้อมก้นลึก ต่อหัวกางเกง ด้วยผ้าสีขาว เรียกว่า เตี่ยวหัวขาว นิยมโพกศีรษะด้วยผ้าสีขาว สีนํ้าตาล และสีดํา สะพายถุงย่าม และมีผ้าเชดหรือผ้าพาดไหล่ เพื่อความสง่างาม ที่อยู่อาศัย เ ินไทลื้อ หรือเรือนไทลื้อ จะเป็นเรือนไต้ถุนสูง สร้างเกาะ
กลุม่ กัน หันสันหลังคาไปทิศทางเดียวกัน มีหลังคาคลุมตัวบ้าน เรียกหลังคาปีกนก มีโถงโล่งกว้าง ไม่มีหน้าต่าง เนื่องจากมี อากาศหนาวเยน แต่มีช่องเลก ๆไว้สอดส่อง แต่เมื่อย้ายเข้า มาในไทยกยังคงปลูกเรือนคล้ายเดิม ความเช่ อ าสนา ระเพ ี ชาวไทลื้อมีความเชื่อเรื่องผี โดยเฉพาะผีบ้านผีเรือน ผีเจ้า นาย ผีอารักษ์ จึงมีเลี้ยงผีอารักษ์ เรียกว่า เข้ากํา หรือ เข้า กรรม มีตั้งแต่กําเ ือน หรือกรรมเรือน ไปจนถึงกําเมืองหรือ กรรมเมือง ซึ่งเป็นความเชื่อดั้งเดิมก่อนการนับถือพุทธศาสนา ต่อมาได้ผสมผสานความเชือ่ ระหว่างพุทธศาสนาและการนับถือ ผี เช่นเดียวกับกลุ่มชาติพันธุ์อื่นในล้านนา อาทิ ความเชื่อ เกี่ยวกับภพภูมิโลกหน้า ซึ่งก่อให้เกิดประเพณีการตานหรือ อุทิศปราสาท มณฑก สิ่งของเครื่องใช้ ตลอดจนอาหาร ไว้ สําหรับภพภูมิหน้า มีทั้งการตานเพื่อตนเองและผู้ล่วงลับ โดย เฉพาะการตานตุงไทลือ้ ตามตํานานและความเชือ่ ทางพระพุทธ ศาสนาว่า ผูท้ ไี่ ด้ตานตุงจะทําให้ไม่ตกนรก เพราะอานิสงส์ของ การตานตุงจะช่วยให้รอดพ้น ซึง่ การตานตุงได้มกี ารสืบทอดต่อ กันมายาวนานถึงทุกวันนี้ นอกจากนี้ชาวไทลื้อยังมีวัฒนธรรมและประเพณีที่สืทอด มาจนปจจุบัน อาทิ บวชลูกแก้ว ตานธรรม ตานกวยสลาก ้อ งขวัญควาย แ กนา เลี้ยงผีเมือง เตวดาเ ือน (เทวดาเรือน)
PHAYAO 141