Fevia memorandum: Beleidsmakers

beleid smaker s

15 VOORSTELLEN VOOR

EEN DUURZAME TOEKOMST DANKZIJ

EEN STERKE VOEDINGSINDUSTRIE

Beste , beleid smaker s

Samenwerken met een sterke voedingsindustrie is samenwerken aan duurzame oplossingen voor alle burgers in ons land: dat is onze boodschap en ons aanbod aan jullie voor de volgende legislatuur. Want de voedingsindustrie is niet alleen de grootste industriële sector in ons land, maar is vooral ook een essentiële sector. Onze bedrijven zorgen voor dagelijkse voeding, voor jobs en voor investeringen.

Onze lokale verankering maakt van de voedingsindustrie de ruggengraat van onze economie en onze maatschappij: een rol die we willen behouden, maar die we niet als vanzelfsprekend mogen beschouwen. In dit memorandum bieden we recepten om met sterke, concurrentiële bedrijven, concrete maatschappelijke uitdagingen aan te gaan. We zijn vastbesloten om onze voortrekkersrol waar te maken in het creëren van een duurzamer voedingssysteem, door het vertrouwen van consumenten te verdienen, de groene transitie te omarmen, futureproof loopbanen te stimuleren en samen waarde te creëren.

Dat kunnen we niet alleen! Enkel competitieve voedingsbedrijven kunnen blijven bijdragen aan duurzame antwoorden. Ze hebben daarom nood aan een echt industrieel beleid en aan een stabiel, rechtszeker kader dat ondernemen, innoveren en investeren bevordert. Door de concurrentiekracht van onze bedrijven te versterken, samen te werken met onze sector en onze bedrijven te steunen, worden jullie, beste beleids-makers, ook beleid-smakers.

Namens de Belgische voedingsbedrijven,

Bart Buysse, CEO Fevia Nadia Lapage, algemeen directeur Fevia Vlaanderen Anne Reul, algemeen directeur Fevia Wallonië/Brussel

Anthony Botelberge, voorzitter Fevia Geert Vermeersch, voorzitter Fevia Vlaanderen Arnaud Bonnel, voorzitter Fevia Wallonië

Een sterke, essentiële sector vol potentieel …

De kerncijfers van de Belgische voedingsindustrie spreken voor zich: als grootste industriële sector, investeerder en werkgever van ons land hebben we het vermogen om een verschil te maken. Onze voedings- en drankbedrijven bewezen de voorbije jaren, crisis na crisis, dat we de erkenning als essentiële sector verdienen. Maar die crisissen hakten tegelijkertijd stevig in op onze bedrijven en zetten hun competitiviteit en rendabiliteit zwaar onder druk. Het is daarom cruciaal om in de volgende legislatuur op die domeinen te werken om de lokale verankering van het Belgisch ecosysteem te versterken.

… met een plan om samen te werken aan een voedingssysteemduurzamer

Fevia lanceerde in 2020 de duurzaamheidsroadmap van de Belgische voedingsindustrie richting 2025 en verder. In dat plan formuleren we onze concrete antwoorden en ambities om samen te werken aan een duurzaam voedingssysteem dat iedereen helpt om op een gezonde manier te genieten van het leven. Onze bedrijven werken dagelijks aan de antwoorden op de vraag "Wat eten we morgen?".

De voorstellen in dit memorandum haken naadloos in op die duurzaamheidsroadmap, met een duidelijke boodschap: investeren in een sterke voedingsindustrie is een garantie voor een duurzame toekomst.

Het vertrouwen van consumenten verdienen

De groene transitie omarmen en versnellen

Futureproof loopbanen stimuleren

Samen waarde creëren

Ontdek de volledige duurzaamheidsroadmap van de Belgische voedingindustrie, met 15 thema’s en 32 doelstellingen, op www.watetenwemorgen.be

Onze drie hefbomen voor de volgende legislatuur …

1. 2. 3.

Beleid-smakers

maken onze voedingsbedrijven competitief

Door onze voedingsbedrijven competitief te maken, kunnen we vooroplopen met kwalitatieve, duurzaam geproduceerde voeding en dranken. Als grootste industriële sector van het land gaan we voor duurzame oplossingen, maar onze bedrijven kunnen die rol enkel opnemen als ze concurrentieel zijn. We vragen beleid-smakers om innovatie te stimuleren, consumenten mee bewust te maken van de waarde van voeding, een gelijk speelveld te creëren voor onze bedrijven, handicaps weg te werken en ons internationaal competitief te houden.

Beleid-smakers werken samen als partners

Door als partners met onze sector samen te werken, kunnen onze voedingsbedrijven bijdragen aan een duurzamer voedingssysteem en creëren we samen waarde waar iedereen wel bij vaart. We steken de hand uit naar beleid-smakers om via zelfregulerende initiatieven het verschil te maken en om structureel te overleggen met de voedingsindustrie. Samen met onze ketenpartners werken we aan goede en evenwichtige ketenrelaties, en daarnaast gaan we met onze partners in opleiding en tewerkstelling voor het sociaal overleg van de toekomst. Tot slot nodigen we iedereen in ons land uit om als Food.be ambassadeurs en partners ons imago wereldwijd te versterken.

Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Door het ondersteunen van onze voedingsbedrijven, helpt de overheid om mee de omslag naar duurzaam ondernemen te realiseren. We pleiten voor een fittere en doelgerichte overheid die haar middelen efficiënter besteedt. Ook op het gebied van administratieve vereenvoudiging kunnen we nog veel winst behalen, bijvoorbeeld door digitalisering ten dienste te stellen van de bedrijven. Ten slotte pleiten we voor een betere afstemming en samenwerking tussen beleidsdomeinen en overheden, om zo tot een coherent beleidskader te komen en bedrijven de nodige rechtszekerheid te garanderen.

… toegepast op 15

uitdagingenmaatschappelijke

Onze drie hefbomen passen we concreet toe op 15 thema’s, gelinkt aan de vier pijlers uit de duurzaamheidsroadmap van de Belgische voedingsindustrie. Onze voornaamste vraag aan beleid-smakers is de volgende: werk in de volgende legislatuur aan een echt industrieel beleid dat het Belgische ecosysteem versterkt en onze bedrijven competitiever maakt.

1.

Een op maat gemaakt industrieel beleid voor een duurzame toekomst van de voedingsindustrie

Het vertrouwen van consumenten verdienen

2. Voeding en dranken steeds veiliger maken

3. De gezondere keuze makkelijker maken

4. Consumenten beter informeren over voeding

De groene transitie omarmen en versnellen

5. CO2-uitstoot verminderen

6. Efficiënter omgaan met energie

7. Duurzamer omgaan met water

8. Verpakkingen duurzamer maken

Futureproof loopbanen stimuleren

9. Meer talenten aantrekken en ontwikkelen

10. Jobs betaalbaar en werkbaar houden

Samen waarde creëren

11. Vooroplopen met innovatie

12. Meerwaarde creëren met een strategisch handelsbeleid

13. Ons imago wereldwijd versterken

14. Eerlijke handelsrelaties bevorderen

15. De toeleveringsketen verduurzamen

1. Een op maat gemaakt industrieel beleid voor een duurzame toekomst van de voedingsindustrie

Onze voedingsbedrijven willen bijdragen aan oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen, maar kunnen dat enkel als ze competitief zijn en blijven. En dat is allesbehalve vanzelfsprekend door een ongelijk speelveld met buitenlandse concurrenten en de aankomende regelgevingstsunami vanuit Europa. Het is daarom noodzakelijk om onze bedrijven rechtszekerheid te bieden, innovatie te stimuleren en de voedingsketen in ons land te blijven verankeren. Wij roepen beleid-smakers op om een echt industrieel beleid uit te werken vanuit een gezamenlijke langetermijnstrategie om enerzijds de voedingsindustrie veerkrachtiger en weerbaarder te maken en anderzijds het Belgisch voedingsecosysteem te versterken.

Onze sector zet proactief in op een duurzamer

voedingssysteem, met onze duurzaamheidsroadmap als kompas richting 2025 en verder. Daarin bieden we antwoorden op de vraag "Wat eten we morgen?" binnen 15 thema’s.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

De Europese regelgeving heeft een toenemende impact op de competitiviteit van onze voedingsbedrijven. Beschouw daarom het Europees beleidsniveau als een prioriteit, oefen proactief invloed uit op de Europese beleidsvorming en neem de vragen en bezorgdheden van onze (voedings)industrie mee op het Europese toneel.

De verwerkende industrie, waaronder de voedingsbedrijven, staan voor gigantische investeringen om de duurzaamheidstransitie te maken. Europa, de federale staat en de gewesten moeten daarom, naast het ondersteunen van technologieën voor hernieuwbare energie, ook inzetten op financieringsinstrumenten voor de waardeketens van de verwerkende industrie.

Beleid-smakers werken samen als partners

Creëer een structureel interfederaal overleg op hoog niveau tussen regeringen en industriefederaties om in een open en constructieve sfeer, een écht industrieel beleid te ontwikkelen. Dat beleid moet de hele voedingsketen in staat stellen om de duurzaamheidstransitie te maken zonder in te boeten aan concurrentiekracht.

Vlaanderen nam al het voortouw met de oprichting van het Vlaams Industrieforum. Houd dit platform in stand om gezamenlijk te werken aan een competitief, innovatief en duurzaam industrieel Vlaanderen.

Creëer ook op Waals niveau een structureel platform voor permanente dialoog tussen de regering, de grote industriële federaties en UWE.

Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Benoem één ‘Minister van Industrie’ die een overkoepelend overzicht houdt over alle bevoegdheidspakketten die van belang zijn voor de (voedings)industrie. Deze portefeuille zit idealiter bij de (federale) eerste minister en de minister-presidenten van de gewesten.

2. Voeding en dranken steeds veiliger maken

Consumenten verwachten veilige voeding: terecht! Daarom is en blijft voedselveiligheid een absolute topprioriteit voor de voedingsindustrie. In ons land gaan we daarbij nog een stap verder dan de Europese wetgeving. Onze voedingsbedrijven kunnen vrijwillig hun autocontrolesysteem (ACS) laten valideren en cijfers bevestigen dat wie dat doet, beter scoort tijdens FAVV-inspecties. Maar onze bedrijven staan vandaag ook voor heel wat uitdagingen door nieuwe technologische evoluties, innovaties om de voedselveiligheid te verbeteren en door de Brexit. Daarom moet ook de overheid blijven investeren in voedselveiligheid en de begeleiding van voedingsbedrijven.

Met het innovatieproject Q-DNA en een extra hoofdstuk in de autocontrolegidsen investeren

we in een nog grotere ‘voedselveiligheidscultuur’

binnen alle lagen van onze voedingsbedrijven: van de werknemers, tot het management en de CEO.

1.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

Creëer een gelijk speelveld door maximaal in te zetten op harmonisatie van wetgeving binnen de Europese Unie, te beginnen bij het implementeren van Europese regelgeving rond voedselveiligheid.

3. Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Voorzie bij het FAVV voldoende controleurs om snel en efficiënt certificaten af te kunnen leveren, onder andere voor de export naar het Verenigd Koninkrijk.

Stationeer een attaché in Londen die de invoering van certificaten en grenscontroles voor Belgische exporteurs mee in goede banen leidt.

Bereid een Belgisch certificeringsplatform voor dat naadloos connecteert met de EU- en Britse platformen.

2. Beleid-smakers werken samen als partners

Wijs bestaande overheidsmiddelen gerichter en efficiënter toe aan het FAVV om de voedselveiligheid in de hele agrovoedingsketen te kunnen blijven garanderen. Maak daartoe middelen vrij door bijvoorbeeld exportcertificering meer te digitaliseren.

3. De gezondere keuze makkelijker maken

Overgewicht en obesitas vormen belangrijke, maar zeer complexe maatschappelijke uitdagingen in ons land. De voedingsindustrie zet zich al jarenlang in door initiatieven die gezondere keuzes gemakkelijker maken met succesvolle resultaten. Om de Belgen te helpen minder zout en calorieën te consumeren, werden transvetzuren geëlimineerd, werden recepten aangepast en werden kleinere porties aangeboden. Onze voedingsbedrijven blijven investeren in een evenwichtig aanbod en werken een nieuw Nutri-pact uit om consumenten gezondere keuzes te laten maken, waarbij ook de overheid een verantwoordelijkheid heeft.

Als onderdeel van het Nutri-pact lanceerden we een onderzoeksproject, onder leiding van Be4Life. Hierbij onderzoeken we welke technieken doeltreffend zijn om consumenten via onze producten en in de winkels te 'nudgen' naar gezondere keuzes op de markt.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

Voorkom gezondheidstaksen die onze bedrijven bijkomende concurrentiehandicaps opleggen, ondersteun in plaats daarvan de zelfregulerende initiatieven waarmee de sector concrete resultaten behaalt.

2. 3. Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Beleid-smakers werken samen als partners

Betrek de voedingsindustrie, als belangrijke stakeholder, bij de uitwerking en uitvoering van voedings- of gezondheidsplannen.

Steun het zelfregulerend Nutri-pact-initiatief waarmee Fevia en Comeos de gezondere keuzes gemakkelijker maken voor de consument.

Vraag alle relevante actoren, inclusief horeca, kleinhandel en cateraars, om deel te nemen aan het Nutri-pact en de nutritionele samenstelling van producten te verbeteren. Betrek hen ook bij de monitoring van productverbeteringen.

Versterk de impact van het Nutri-pact door te investeren in campagnes die consumenten positief stimuleren om gezonde keuzes te maken, in lijn met de prioriteiten van de Food Based Dietary Guidelines.

Informeer consumenten over de correcte interpretatie van de Nutri-score.

Voer op regelmatige basis een voedselconsumptiepeiling uit, bijvoorbeeld om de vijf jaar.

Zet in op een ‘health-in-all-policies' aanpak, met aandacht voor alle aspecten van gezondheid, bij de uitwerking van een Federaal Voedings- en Gezondheidsplan.

4. Consumenten beter informeren over voeding

Kunnen we consumenten helpen om verantwoord te genieten van lekkere voeding en dranken? Jazeker, maar dan is het cruciaal dat consumenten goed geïnformeerd zijn over de samenstelling van hun voeding en dranken. De informatie op verpakkingen is een belangrijk startpunt, maar steeds vaker gebruiken consumenten ook digitale media om zich te informeren. De uitdaging blijft om een juiste balans te vinden tussen de terechte vraag naar voldoende informatie voor consumenten, terwijl het tegelijkertijd begrijpelijk moet blijven, en werkbaar en haalbaar moet zijn voor onze voedingsbedrijven.

Heel wat voedingsbedrijven kiezen ervoor om, boven op de wettelijk verplichte nutritionele informatie op het etiket, nog bijkomende informatie over de voedingswaarde van hun producten te geven, bijvoorbeeld via de Nutri-score.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

Ondersteun een Europees geharmoniseerd en vrijwillig systeem voor aanvullende voedingswaarde-etikettering op de voorkant van verpakkingen, zoals bijvoorbeeld met de Nutri-score. Omdat onze Belgische voedingsbedrijven vaak meertalige etiketten maken en exporteren naar de hele Europese Unie is het belangrijk om te streven naar één systeem.

Verzet je tegen het protectionisme van bepaalde lidstaten door bijkomende verplichtingen om de oorsprong van ingrediënten op het etiket te vermelden, niet te aanvaarden. Dergelijke verplichtingen zouden onze Belgische bedrijven dwingen om hun grondstoffen te kopen in het land waar ze hun producten op de markt brengen, wat de concurrentiepositie en de lokale verankering van de Belgische agrovoedingsketen zou verzwakken en ondermijnen.

Stimuleer het gebruik van digitale media als een alternatieve manier om consumenten te informeren, bijvoorbeeld bij de herziening van de wetgeving over consumenteninformatie.

5. CO2- uitstoot verminderen

Europa heeft de ambitie om tegen 2030 zijn CO2-uitstoot met 55% te verminderen ten opzichte van 1990 en om tegen 2050 CO2-neutraal te worden. Om hieraan bij te dragen, streeft de voedingsindustrie, als energie-intensieve sector, naar een jaarlijkse relatieve vermindering van haar CO2-uitstoot van 1,5%. Om ook in absolute cijfers te dalen, zijn alternatieven voor fossiel aardgas nodig om warmte op te wekken. Elektrificatie biedt een groot potentieel. Om deze energietransitie te realiseren, hebben onze voedingsbedrijven behoefte aan duidelijkheid, ondersteuning en begeleiding. Bovendien moet ook de CO2-uitstoot van de volledige agrovoedingsketen verminderen. We onderzoeken onder andere 'carbon farming' en CO2-compensatie in onze eigen voedingsketen als mogelijke oplossingen.

Tussen 2005 en 2020 verminderden voedingsbedrijven hun CO2-uitstoot per geproduceerde eenheid met 16%, dankzij investeringen in installaties voor hernieuwbare energie en inspanningen om hun energie-efficiëntie te verbeteren.

Beleid-smakers

maken onze voedingsbedrijven competitief

Vermijd het belasten van fossiele energiebronnen wanneer er nog geen volwaardige alternatieven beschikbaar zijn.

Vermijd concurrentie tussen verschillende toepassingen van biomassa door te focussen op de productie van meer biomassa op een beperkte oppervlakte. Geef daarbij prioriteit aan toepassingen voor menselijke voeding en diervoeder.

Ondersteun de bedrijven die vooroplopen en nog niet mature technologieën willen uittesten via pilootprojecten.

Beleid-smakers werken samen als partners

Zet in Vlaanderen verder in op het bestaande en goed werkende systeem van de Energiebeleidsovereenkomsten.

Vernieuw in Wallonië de ‘Accords de branche’ met voldoende pragmatisme. Daarbij is voldoende ruimte om op maat van bedrijven te werken belangrijk.

Ontwerp een beleidskader en methodologie om CO2-compensatie in de voedingsketen te waarderen. Voedingsbedrijven die zo CO2 in de keten compenseren, zijn er dan zeker van dat hun inspanningen wetenschappelijk onderbouwd en correct zijn.

Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Zorg voor een duidelijk en coherent wetgevend kader met beleidskeuzes die voedingsbedrijven helpen om de juiste investeringskeuzes te maken met het oog op de toekomst. Verschaf bedrijven duidelijkheid over de keuze tussen elektrificatie en waterstof als energieoptie.

Begeleid de kmo’s in de voedingsindustrie doorheen de energietransitie met technische informatie en administratieve ondersteuning.

6. Efficiënter omgaan met energie

Bedrijven die minder energie verbruiken, verlagen ook hun CO2uitstoot en zijn minder afhankelijk van externe energiebronnen. Voedingsbedrijven, groot en klein, investeren daarom al jaren in meer energie-efficiëntie. Tegelijk blijft de energiekost voor onze Belgische bedrijven te hoog, vooral door de meerkosten, afkomstig van beleidskeuzes. Een recente studie van de CREG/VREG/ CWAPE/BRUEGEL (2023)1 bevestigt dat onze energie-intensieve voedingsbedrijven hierdoor nog altijd een competitief nadeel ondervinden.

Meer dan 150 voedingsbedrijven nemen deel aan de vrijwillige energieakkoorden. In Wallonië

verbeterden 68 voedingsbedrijven hun energieefficiëntie met meer dan 22,3% ten opzichte van 2005. In Vlaanderen bespaarden 96 bedrijven 9,3% energie ten opzichte van 2015.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

Voorkom extra kosten op de energiefactuur en elimineer de meerkosten, zoals groenestroomcertificaten, Elia-toeslag en accijnzen, voor zowel grote als kleine voedingsbedrijven.

Door de Europese staatsteunregels voor milieu en energie kunnen bepaalde voedingssectoren niet genieten van noodzakelijke vrijstellingen op bepaalde energiekosten. Ontwikkel daarom op regionaal niveau een industrieel tarief, ter vervanging van de vele meerkosten, dat niet valt onder de staatsteunregels en dat onze bedrijven competitief houdt.

Pleit ervoor om op Europees niveau de lijst met voedingssectoren die in aanmerking komen voor staatsteun ten behoeve van klimaat, milieubescherming en energie uit te breiden.

Erken de voedingsindustrie als een essentiële sector, zodat ze voorrang kan krijgen bij mogelijke toekomstige energiebevoorradingsproblemen.

Beleid-smakers werken samen als partners

Bied ondersteuning aan kmo's in de voedingsindustrie om hun energieefficiëntie te verbeteren door hen te ontlasten van administratieve lasten en concrete begeleiding te bieden bij het nemen van maatregelen. Een mogelijke aanpak is het inzetten van energiespecialisten die hen kunnen adviseren over verschillende technologieën.

Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Zet in op een vereenvoudiging en uniformisering van de energiefactuur, zodat bedrijven een helder overzicht krijgen van hun kosten en beter in staat zijn om facturen van verschillende producenten met elkaar te vergelijken.

Vereenvoudig in Wallonië alle ondersteuning aan bedrijven en zorg voor één aanspreekpunt voor alle energiegerelateerde vragen, zoals bijvoorbeeld via Wallonie Entreprendre.

Zet in Vlaanderen de ondersteuning van de Vlaio programma’s rond het vergroenen van energiedragers verder en bouw ze verder uit.

7. Duurzamer omgaan met water

Water is een kostbaar en schaars goed. In België behoort de waterbeschikbaarheid tot de laagste binnen de OESO-landen en de risico's van waterschaarste nemen toe. Zonder water geen voeding en dranken! De voedingsindustrie is een essentiële sector die veel water van drinkwaterkwaliteit nodig heeft om de voedselveiligheid altijd te waarborgen. Daarom investeren we actief en succesvol in projecten om efficiënter met water om te gaan.

Dankzij de Green Deal Brouwers

bespaarden we al bijna 1 miljoen

kubieke meter water

(bijna 400 olympische zwembaden).

Beleid-smakers

Zorg dat de voedingsindustrie kan blijven voorzien in maatschappelijke basisbehoeften: erken ze als essentiële sector en vrijwaar waterbeperkingen in tijden van waterschaarste.

Ondersteun de sector bij het realiseren van milieuvoordelen door een pragmatische aanpak voor afwijkingen van de drinkwaterkwaliteit bij watergebruik in voedingsbedrijven, zo lang de voedselveiligheid van het eindproduct niet in gevaar komt.

Hanteer een pragmatische vergunningen- en beleidsaanpak om het functioneren en investeren (ook rond milieuinnovaties) bij bedrijven mogelijk te houden.

Pleit voor het naleven van de bevindingen met betrekking tot de best beschikbare technieken die van toepassing zijn op de voedingsindustrie, in het kader van de herziening van de Europese Richtlijn voor de behandeling van stedelijk afvalwater (UWWTD).

Beleid-smakers werken samen als partners

Werk structureel samen met de voedingsindustrie aan oplossingen om efficiënter met water om te gaan door het lanceren van een Blue/Green Deal Voeding.

Beleid-smakers

ondersteunen met een efficiëntere overheid

Stem over de beleidsdomeinen heen af, kom zo tot een coherent milieubeleid en aligneer de doelstellingen.

Zorg voor specifieke ondersteuning aan bedrijven voor het bevorderen van waterbesparing, bijvoorbeeld door middel van structurele subsidies voor innovatieve projecten en investeringen in circulaire waterinfrastructuur, of door de begeleiding van initiatiefnemers bij het voldoen aan wettelijke en administratieve verplichtingen.

Stimuleer onderzoek naar oplossingen voor duurzamer watergebruik en naar oplossingen voor uitdagingen zoals de lozing van concentraatstromen.

8. Verpakkingen duurzamer maken

Verpakkingen spelen een cruciale rol in het garanderen van veilige en smakelijke voeding en dranken voor consumenten. Onze voedingsindustrie zoekt voortdurend naar manieren om de milieu-impact van verpakkingen te verminderen en ze meer circulair te maken, zonder afbreuk te doen aan hun functie en voordelen. We bouwen verder op de effectieve en efficiënte recyclagesystemen in ons land door het inzamelen van meer verpakkingen, het gebruik van gerecycleerde materialen en de introductie van verpakkingsvrije, herbruikbare alternatieven. We dragen bij aan innovatieve oplossingen voor zwerfvuil, maar merken op dat de kosten voor verpakkingsgerelateerde belastingen en bijdragen buitensporig hoog worden, bijna 1 miljard tegen 2024, wat weegt op de competitiviteit van onze bedrijven en producten en grensaankopen verder zal aanmoedigen.

Via Fost Plus droeg de voedingsindustrie actief financieel bij aan de ontwikkeling van een bloeiende recyclage-economie voor huishoudelijke verpakkingen in ons land. Dit door de uitbreiding van de blauwe zak, de oprichting van nieuwe sorteercentra en de realisatie van diverse geavanceerde recyclagefabrieken.

Beleid-smakers

maken onze voedingsbedrijven competitief

Vermijd bij het ontwikkelen van nieuwe wetgeving maatregelen die het vrije verkeer van verpakte producten op de Europese markt beperken, zoals nationale etiketteringsverplichtingen of nationale verboden om bepaalde producten op de markt te brengen.

Herzie het Interregionaal Verpakkingsplan en houd rekening met nieuwe Europese berekeningsmethoden voor recyclagepercentages. Zorg ervoor dat Belgische bedrijven niet met strengere maatregelen worden belast dan hun buitenlandse concurrenten.

Pas de federale verpakkingstaks aan zodat bedrijven die investeren in meer circulaire verpakkingen worden beloond, zonder deze taks te verhogen.

Beperk de kosten gelinkt aan zwerfvuil door resoluut te kiezen voor een financiële en organisatorische verantwoordelijkheid voor de bedrijven die verpakkingen op de markt zetten, in het kader van een partnerschap tussen de lokale overheden en Fost Plus.

Verschil in beheer tussen huishoudelijke en commerciële/industriële verpakkingen moet worden opgenomen in het kader van de nieuwe Europese wetgevingen.

Beleid-smakers werken samen als partners

Ga verder dan een simpele financiële verantwoordelijkheid en werk samen met het bedrijfsleven een geïntegreerde en gezamenlijke aanpak uit om zwerfvuil aan te pakken.

Kies voor een slim statiegeldsysteem dat voortbouwt op het succes van de blauwe zak.

Lanceer initiatieven zoals de Green Deal Anders Verpakt en maak zo samen met het bedrijfsleven nieuwe businessmodellen voor herbruikbare verpakkingen mogelijk.

Ontwikkel een wetgeving die de prioritaire toegang tot gerecycleerd materiaal voor verpakkingen garandeert.

9. Meer talenten aantrekken en ontwikkelen

De voedingsindustrie is de grootste industriële werkgever van ons land. Onze bedrijven stellen meer dan 100.000 food heroes tewerk en hebben dagelijks meer dan 1.500 openstaande vacatures. Als hoogtechnologische sector die volop innoveert, zijn we steeds meer op zoek naar STEMprofielen. Maar de lage instroom in STEM-richtingen in het onderwijs en de krapte op de arbeidsmarkt zijn een grote en structurele uitdaging voor onze bedrijven. Wij investeren als sector volop in het aantrekken en ontwikkelen van talenten. Het is belangrijk om onze bedrijven te erkennen als partners in het ontwikkelen van technische en wetenschappelijke competenties, onder andere via duaal leren, lange stages en professionals uit de bedrijven voor de klas.

Via het loopbaanfonds Alimento leggen we sterk de nadruk op levenslang leren. We voorzien loopbaancoaching en versterking van vaardigheden, zowel aan het begin als tijdens de loopbaan, en zelfs aan het einde van de tewerkstelling om een eventuele overstap naar een nieuwe werkgever soepel te laten verlopen.

Beleid-smakers maken onze

voedingsbedrijven competitief

Beschouw de financiële inspanningen die bedrijven doen in de ontwikkeling en opleiding van hun talenten als een investering met daarbij bijhorende fiscale aftrek.

Breid duaal leren verder uit in het secundair onderwijs en het hoger onderwijs door te zorgen voor meer flexibele vormen van duaal leren. Daarnaast zou voor bepaalde opleidingen die meer praktijk vragen een radicale keuze voor duaal leren gemaakt moeten worden.

Zorg voor een positieve oriëntering richting STEMopleidingen, zowel in doorstroom als in duale finaliteit en arbeidsmarktfinaliteit.

Breid het budget voor Betaald Educatief Verlof, in Vlaanderen bekend als het Vlaams Opleidingsverlof, uit, zodat werkgevers gecompenseerd worden voor de kosten die zij maken voor de arbeidsmarktgerichte opleidingen die werknemers volgen.

2. 3.

Beleid-smakers werken samen als partners

Beschouw bedrijven en sectoren als partners van onderwijs. Laat in het secundaire onderwijs professionals voor de klas staan en een aantal uren van bepaalde STEM-vakken op zich nemen, met Vlaio als matchmaker.

Beschouw bedrijven en sectorale als partners van onderwijs en betrek ze bij de positieve oriëntatie naar STEM-opleidingen in het toekomstige 'tronc commun' van het Franstalige secundair onderwijs.

Blijf investeren in strategische partnerschappen tussen de voedingsindustrie, VDAB en Forem, waarbij impactvolle acties gezamenlijk worden gecreëerd.

Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Laat een performante VDAB vanuit haar kerntaak als regisseur niet alleen focussen op werkzoekenden maar op ook inactieven en activeer NEET-profielen via een project rond leerjobs.

Investeer in een performant Forem dat werkzoekenden effectief begeleidt naar knelpuntberoepen en dat inactieven en NEET-profielen activeert.

10. Jobs betaalbaar en werkbaar houden

We willen jobs in de voedingsindustrie aantrekkelijk houden, maar dan moeten ze wel betaalbaar en werkbaar blijven. Wij zetten zelf volop in op werkbaar werk en proactief loopbaanbeleid, zodat we onze food heroes langer aan het werk kunnen houden. Dat is goed voor de sector en voor de financiering van onze overheid. Tegelijk is het essentieel om het opbod aan regelgeving en administratie op vlak van tewerkstelling te stoppen en om de loonkostenhandicap met de buurlanden, die het afgelopen jaar steeg naar 25%, terug te dringen. Zo voorkomen we dat jobs in productie, omkadering en management verdwijnen of naar het buitenland verhuizen.

Met het Loopbaanfonds Alimento ondersteunen we niet alleen de verschillende fases in de loopbanen van mensen, maar stimuleren we bovendien ook werkbaar werk voor onze food heroes.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

Neem, naast het behoud en de strikte toepassing van de loonnormwet, nu maatregelen die de loonkostenhandicap van 25% doen dalen.

Behoud en respecteer de maatregelen die de loonkost beperken, zoals de korting op de doorstorting van de bedrijfsvoorheffing voor ploegen, nachtwerk en onderzoek en ontwikkeling.

Herzie de regelgeving met betrekking tot opleidingsverplichtingen. Streef naar een effectief, impactvol en toekomstgericht competentiepact.

2. 3.

Beleid-smakers werken samen als partners

Toets bij de opmaak van nieuwe regelgeving de administratieve impact en de eventuele inbreuk in akkoorden van sociale partners af, zowel bij eigen wetgeving als bij de omzetting van Europese regelgeving.

Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Benoem een overheidsdienst die verantwoordelijk is voor de driemaandelijkse monitoring van de loonkostontwikkeling per sector.

Vlaanderen Wallonië Brussels Hoofdstedelijk Gewest Federaal Europese Unie VL wa BR BE EU

11. Vooroplopen met innovatie

De Belgische voedingsindustrie heeft de ambitie om in te spelen op veranderende consumentenvoorkeuren en om als voorloper antwoorden te blijven bieden op maatschappelijke uitdagingen rond gezondere voedingspatronen of de milieu-impact van voeding. Onderzoek en ontwikkeling (O&O) en doelgerichte, vraaggedreven innovatie zijn van cruciaal belang voor de duurzame toekomst en concurrentiepositie van de voedingsindustrie. Onze ambitie is om de overgang naar een digitale en milieuvriendelijke industrie te realiseren door middel van een gedurfd en stimulerend innovatiebeleid, met speciale aandacht voor langetermijnonderzoek. De innovatieplatformen Flanders’ FOOD en Wagralim steunen daarbij zowel de innovatietrekkers en de minder R&D-intensieve voedingsbedrijven.

In Vlaanderen worden meer dan 50% van de operationele kosten van speerpuntcluster Flanders’ FOOD gefinancierd door voedingsbedrijven. In Wallonië bestaat 50% van de financiering van de Pôle de compétitivité Wagralim uit private financiering, waarvan een aanzienlijk deel afkomstig is van voedingsbedrijven.

1. 2.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

Behoud de BV-korting voor onderzoek & ontwikkeling voor alle werknemers betrokken bij O&O-projecten. Vergeet daarbij ook het specifieke statuut van erkende wetenschappelijk instelling voor Flanders’ FOOD, Wagralim en andere voedingsonderzoekscentra niet om ook de minder R&D-intensieve bedrijven een kennissprong te helpen maken.

Help ons de doelstellingen van de Europese Commissie sneller te bereiken door meer mogelijkheden voor indirecte staatssteun te leveren aan innovatieprojecten op domeinen van de digitale en groene transitie en de gezondheidstransitie, ook voor niet-kmo’s.

Beleid-smakers werken samen als partners

Erken de centrale en sturende positie van Flanders’ FOOD op het gebied van innovatie binnen Vlaamse voedingsbedrijven en in het volledige voedingsecosysteem. Dit wordt mogelijk gemaakt door nauwe samenwerking met kennisinstellingen en andere innovatieclusters. Zorg voor voldoende specifieke, stabiele en langdurige financiering voor zowel de kernactiviteiten als de verspreiding van kennis naar minder R&Dintensieve bedrijven en achterblijvers in innovatie binnen Flanders’ FOOD.

Erken de centrale en leidende rol van Wagralim op vlak van innovatie bij Waalse voedingsbedrijven en in het volledige voedingsecosysteem en dit in samenwerking met kennisinstellingen en andere innovatieclusters. Zorg voor een voldoende concrete, stabiele en langdurige financiering van Wagralim, zodat het zijn missie op het gebied van innovatie succesvol kan vervullen. Verleen Wagralim de flexibiliteit om verschillende types van projecten te coördineren, terwijl de focus van haar missie gericht blijft op innovatie in de ruimste zin van het woord.

12. Meerwaarde creëren met een strategisch handelsbeleid

Dankzij een vlotte internationale handel blijven voedingsbedrijven in eigen land toegevoegde waarde creëren. Zoals de oorlog in Oekraïne aantoont, moeten we kritische grondstoffen uit diverse landen kunnen blijven invoeren. Vooral onze successen op diverse exportmarkten zorgden ervoor dat onze bedrijven konden blijven investeren en jobs creëren. In de afgelopen jaren namen sommige lidstaten van de Europese Unie helaas protectionistische maatregelen die het gelijke speelveld op de Europese eengemaakte markt verstoren. De verre export vertoont de grootste groei, maar om dit potentieel te benutten, is een ambitieus strategisch Europees handelsbeleid noodzakelijk, evenals de ratificatie van Europese handelsakkoorden door de verschillende parlementen van ons land.

Export

zorgt voor de helft van de omzet in onze sector en is goed voor een tiende van de totale uitvoer (exclusief energie) uit België.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

Ratificeer de acht afgesloten EU-handelsakkoorden, met name het akkoord met Canada.

Stem in met de ondertekening van het handelsakkoord met Australië (2024).

Zorg ervoor dat toekomstige handelsakkoorden eenvoudiger kunnen worden goedgekeurd door ze te beperken tot markttoegang, waardoor ze onder de exclusieve bevoegdheid van de EU vallen. De akkoorden met Japan en Australië toonden aan dat deze aanpak leidt tot economische groei en juridische zekerheid. Voor aspecten die onder gemengde bevoegdheid vallen, kan de EU afzonderlijke samenwerkingsovereenkomsten sluiten.

Verzoek de Europese Commissie om nationale protectionistische maatregelen, die het gelijke speelveld binnen de eengemaakte markt verstoren, te verbieden.

Draag de Europese Unie op om een objectief scorebord te ontwikkelen met betrekking tot de cumulatieve impact van handelsakkoorden, met name op de sectoren van de primaire verwerking in België. Verzoek de EU ook om de in handelsakkoorden voorziene vrijwaringsclausules te activeren wanneer de Europese markt verstoord wordt.

Beleid-smakers werken samen als partners

Raadpleeg tijdig en uitgebreid de voedingsindustrie bij de Belgische standpuntbepaling voor toekomstige handelsakkoorden, zodat haar offensieve en defensieve belangen duidelijk worden opgenomen in het standpunt.

13. Ons imago wereldwijd versterken

Belgische voeding en dranken onderscheiden zich door hun kwaliteit, innovatie en duurzaamheid. Dankzij deze sterke punten hebben we wereldwijd succes op exportmarkten, maar we mogen niet op onze lauweren rusten. Het internationale protectionisme groeit, dus we moeten samen het imago van onze voeding en dranken blijven versterken en onze fierheid uitstralen met het promotiemerk ‘Food.be – Small country. Great food.’ Het is belangrijk dat ook beleidsmakers en overheidsinstellingen hier mee de schouders eronder zetten en de voedingsindustrie als een innovatieve en high-tech sector meenemen in de promotie van de Belgische economie.

In samenwerking met regionale agentschappen voor internationaal ondernemen, de FOD Buitenlandse Zaken, het Agentschap Buitenlandse

Handel, de Kanselarij van de Eerste Minister, BelExpo en het BOIC versterken

we het imago van zowel onze sector als ons land tijdens economische missies, voedingsbeurzen, wereldtentoonstellingen en Olympische Spelen.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven competitief

Organiseer handelsmissies naar relevante afzetmarkten voor de voedingsindustrie, waaronder onze vier buurlanden, de Verenigde Staten, China, Japan en Saoedi-Arabië.

Moedig voedingsbedrijven aan om online nieuwe klanten te vinden en hun producten te verkopen door hen te voorzien van expertise, begeleiding en financiële ondersteuning. Ondersteun collectieve initiatieven, zoals showcasepagina’s voor Belgische voeding en dranken op e-commerce en buyer-seller matchmaking platformen zoals RangeMe.

Beleid-smakers werken samen als partners

Hernieuw ook na 2027 het structureel partnerschap tussen Flanders Investment & Trade en Fevia Vlaanderen.

Versterk het strategisch partnerschap tussen AWEX en Fevia Wallonië, zodat het exportagentschap rekening houdt met de prioriteiten van onze sector vanuit een structureel overleg met de sectorexperts.

Integreer de branding van food.be in de gezamenlijke stands op internationale voedingsbeurzen.

14. Eerlijke handelsrelaties bevorderen

Zonder eerlijke handelspraktijken geen betaalbare, innovatieve, kwalitatieve en duurzame voeding! Helaas zijn de machtsverhoudingen in de voedselketen niet evenwichtig. Ongeveer 7.500 voedingsbedrijven, waarvan 95% met een kmokarakter, moeten zich richten tot slechts 13 supermarktketens, die georganiseerd zijn in 7 aankoopcentrales, om hun producten te kunnen aanbieden aan meer dan 11,5 miljoen consumenten. Supermarktketens maken vaak gebruik van oneerlijke handelspraktijken waar producenten nauwelijks tegen durven te reageren uit angst om hun contract te verliezen. Onze producenten hebben na opeenvolgende crisissen meer dan ooit behoefte aan extra instrumenten en garanties om het evenwicht in de keten te herstellen, juiste prijzen en handelspraktijken te verkrijgen, en zo hun aanwezigheid op de Belgische markt te behouden.

Faire relaties tussen aanbieders en kopers zijn primordiaal in de agrovoedingsketen. De Belgische UTP-wet, die ondertussen in werking trad, vormt daarvoor een belangrijke stap voorwaarts. De wet lost helaas niet alle problemen in de keten op: een versterking op een aantal vlakken dringt zich op.

Beleid-smakers maken onze voedingsbedrijven

competitief

Neem maatregelen om voedingsproducenten te beschermen tegen het misbruik van de onderhandelingsmacht van supermarktketens. Verbied het uit de rekken halen van producten als drukkings- of represaillemiddel om toegiften van producenten af te dwingen en beschouw dergelijke praktijken als oneerlijke marktpraktijken.

Verbied buitensporig hoge logistieke boetes voor het niet tijdig leveren van producten en verduidelijk het kader hiervoor, zodat supermarktketens zo’n onredelijke boetes niet inzetten als alternatief verdienmodel.

Verschaf voedingsbedrijven een middel om supermarktketens in buitengewone omstandigheden ook buiten de jaarlijkse contractonderhandelingen aan de onderhandelingstafel te brengen, door het contractueel uitsluiten van de clausule van onvoorziene omstandigheden, zoals voorzien in het nieuwe burgerlijk wetboek artikel 5.74, te verbieden.

Schaf de drempel van 350 miljoen euro jaaromzet in de Unfair Trading Practices (UTP) wet af, zodat alle voedingsproducenten, groot en klein, dezelfde bescherming krijgen tegen oneerlijke marktpraktijken en de druk op grote bedrijven zich niet doorzet naar kleinere producenten in de agrovoedingsketen.

Beleid-smakers werken samen als partners

Creëer, naar het voorbeeld van de ’groceries adjudicator’ in het Verenigd Koninkrijk, een onafhankelijke instantie die het evenwicht herstelt, eerlijke handelsrelaties tussen de voedingsproducenten en supermarktketens promoot en tussenkomt bij problemen.

Stimuleer een structurele en regelmatige samenwerking tussen Fevia en de economische inspectie om trends en problemen in de sector te signaleren en de jaarlijkse evaluatie van de Belgische UTP-wet voor te bereiden.

15. De toeleveringsketen verduurzamen

Ons voedselsysteem staat voor heel wat uitdagingen, van boer tot bord. De Europese Green Deal voorziet daarom nieuwe richtlijnen rond passende zorgvuldigheid (due diligence), duurzaamheidsrapportage, ontbossing, dwangarbeid en de taxonomie. Voedingsbedrijven willen samenwerken aan een duurzamer voedingssysteem dat iedereen helpt om op een gezonde manier te genieten van het leven. Maar voor het voedingssysteem is het essentieel dat er samenhang is tussen die verschillende wetgevingen en initiatieven en dat we versnippering van middelen vermijden. We moeten ook alle voedingsbedrijven, waaronder veel kmo’s, helpen om de nieuwe richtlijnen te begrijpen, zich erop voor te bereiden en ze toe te passen.

Steeds meer bedrijven, ook kmo's, ontwikkelen een

duurzaamheidsstrategie en zetten die om in publiek toegankelijke verslagen, vaak geïnspireerd door de duurzaamheidsroadmap van de Belgische voedingsindustrie "Wat eten we morgen?".

Beleid-smakers

maken onze voedingsbedrijven competitief

Zorg voor consistentie over beleidsniveaus heen bij het omzetten van verschillende Europese verordeningen en richtlijnen met betrekking tot due diligence, ontbossing, CSRD, dwangarbeid en taxonomie in het Belgische recht. Vertrouw daarom het beleid met betrekking tot duurzame voedingssystemen toe aan de minister(s) en administraties die verantwoordelijk zijn voor landbouw en economie/industrie.

Beleid-smakers werken samen als partners

Richt een interfederaal platform op, in overleg met belanghebbenden in het voedingssysteem, en bepaal zo de Belgische standpunten in Europese debatten.

Vertrek vanuit de Vlaamse Voedselstrategie om, in overleg met de actoren van de voedingsketen een coherente aanpak in Vlaanderen na te streven.

In Wallonië moet het beleid rond duurzame ontwikkeling gestuurd worden op basis van een strategische visie vanuit de gehele Waalse regering, in samenspraak met de actoren van de voedingsketen. Gebruik de uitkomsten van de 'Roadmap technologique sur le système alimentaire wallon' van Wagralim als vertrekpunt voor de besluitvorming.

Betrek alle partijen in de actoren van de voedingsketen inclusief de voedingsindustrie, in de uitvoering van de Good Food-strategie in Brussel.

3.

Beleid-smakers ondersteunen met een efficiëntere overheid

Vermijd administratieve complexiteit en zorg dat kmo's hun weg vinden in de nieuwe wetgevingen. Voorzie daarom gecoördineerde en gebruiksvriendelijke instrumenten op Europees niveau, waarmee voedingsbedrijven zich praktisch kunnen voorbereiden.

Verbeter de efficiëntie door de verscheidenheid aan structuren voor duurzame voeding in Wallonië te hervormen. Integreer het 'Collège wallon de l’Alimentation Durable' in de 'Conseil économique, social et environnemental de Wallonie (CESE)' en vervang het 'Collège des producteurs' door een ondersteunend orgaan voor de ontwikkeling van de lokale ketens onder de leiding van Apaq-W.

Contactpersonen

Bart Buysse

CEO

+32 486 92 09 72

bb@fevia.be

Nadia Lapage

Algemeen directeur Fevia Vlaanderen

+32 495 61 54 21

nl@fevia.be

Anne Reul

Algemeen directeur Fevia Wallonië/Brussels

+32 476 58 20 32

ar@fevia.be

Ann Nachtergaele

Food Production & Consumption Policy Director

+32 473 95 89 92

an@fevia.be

Anneleen Bettens

Social Affairs Director

+32 486 97 10 98

ab@fevia.be

Tine Vandervelden

International Business Director

+32 478 26 74 72

tvdv@fevia.be

Carole Dembour

Senior Advisor Economic Affairs

+32 473 74 71 79

cad@fevia.be

Fevia Federatie van de Belgische voedingsindustrie

Wetenschapsstraat 14 1040 Brussel + 32 2 550 17 40 info@fevia.be

www.fevia.be @fevia_be

Fevia, the federation of the Belgian food industry