Big Food

Niets is wat het lijkt

Als je bedonderd bent met de aankoop van een zakje wiet, dan ben je of een sukkel of je bent nou net in die ene malafide shop beland. Gelukkig zijn er daarvan in Nederland weinig te vinden. In het verleden werd cannabis wel eens versneden met rotzooi, maar shops die dat verkopen krijgen al snel een slechte naam.

Door: Feije Wieringa

Bonafide shops leveren kwaliteit. Bovendien weet een goede wietboer alles over zijn producten, mag je voelen en ruiken en heeft hij een arsenaal aan soorten liggen. Dat kan niet tegenvallen. En dan te bedenken dat de kwaliteit van cannabis niet wordt bewaakt door overheid of consumentenbond. Helemaal op eigen kracht is onze wiet uitgegroeid tot één van onze belangrijkste successen. Met dank aan de growers en de blowers! Hoe anders ligt dat in de voedselindustrie.

Fake producten

De voedselindustrie, in samenwerking met de grootgrutters, mocht willen dat ze net zo'n naam had als het om betrouwbaarheid gaat als de Nederlandse wietkweker. Supermarkten lijken op het eerste oog een enorme keus aan producten te bieden. Maar kijk je even wat verder dan blijkt het zwaar tegen te vallen. Toegegeven, er is een groot aanbod toetjes en zoutjes. Maar na één zak chips heb je het wel gehad. En is het nou werkelijk zo belangrijk dat je de keuze hebt tussen vanille- en aardbeienvla? Beide toetjes bevatten vanille noch aardbei. Het zijn fake producten gemaakt op basis van zuivel en geur- en kleurstoffen. In feite bestaat de gemiddelde vla uit verdikte melk en bevat de vla geen spoor van echte vanille of echt fruit. Het product is op smaak gebracht met aroma's die door technologen zijn ontworpen. Als je de reclame en de verpakkingen moet geloven wordt het allemaal ambachtelijk gemaakt door zorgzame koks. De werkelijkheid is anders. Allemaal. Enge chemie met enge namen.

Smaaksuggestie

Tot ver in de jaren zeventig was het heel gewoon om zelf te koken. Maar sinds Big Food zich ermee ging bemoeien, veranderde dat. Dit onder het motto van: wij maken het u makkelijk, u bespaart tijd en geld. Soep kwam voortaan uit pakjes en sauzen kwamen uit flesjes. Tegenwoordig heeft een supermarkt een enorme hoeveelheid kant- en klare maaltijden in de schappen. Die, hoe is het toch mogelijk, weken, zo niet maanden houdbaar zijn. Hoe flikken ze dat? En ze noemen het nog vers ook. We hebben ons er eens in verdiept en het blijkt niet allemaal goed (voedsel) wat er blinkt. Vergelijk bijvoorbeeld maar eens de afbeelding op de verpakking met het resultaat dat op je bord terecht komt. Verschilt nogal nietwaar? Droevig om de constateren maar hier geldt: its not always what you see is what you get. Er worden geen echte voedingsmiddelen gebruikt, maar slechts chemische stoffen die een smaaksuggestie wekken. Zodat er geen echte room of boter in een voedingsmiddel gaat, of echte citroen, maar alleen maar iets wat daar op lijkt en dat natuurlijk stukken goedkoper is. Zoals zetmeel.

Modified Air Package

Laten we eens naar vlees kijken. De moderne industrie doet er alles aan om te verhullen dat het om de resten van een dier gaat. Zie je bij de ambachtelijke slager nog wel eens halve koeien en varkens hangen waarvan het vlees wordt afgesneden waar je bij staat, bij veel groot-

grutters ligt vlees alleen in kleine, op maat gesneden pakjes. En is het vers? Het is maar wat je vers noemt. Vlees wordt over de hele wereld gesleept en meestal diepgevroren verhandeld. Vervolgens wordt het gemapt. Map staat voor modified air package. Eenvoudiger gezegd: het wordt gegast. In veel supermarkten staat dat soms in kleine letters op de verpakking: verpakt onder beschermende atmosfeer. In feite is het vlees uit de supermarkt vaak al maanden, zo niet jaren oud voordat jij het op je bordje krijgt.

Sterke lobby Mensenhaar

Een aantrekkelijk additief is water, dat wordt toegevoegd aan het vlees. Vooral met kip wordt deze truc vaak toegepast. De reden is natuurlijk dat het BIG FOOD maar om één ding gaat: om de winst. En water is een stuk goedkoper dan kip, zelfs als het om die droevige plofkip gaat. En hoe zwaarder een stukje kipfilet, hoe hoger de prijs. Sommige supermarkten bieden tegen een schijnbaar lage prijs prachtig glanzende filet aan. Maar als je lapje uiteindelijk in

de pan sist, blijft er maar een armzalig stukje over. De rest is verdampt. Maar men komt weg met deze praktijken. Dat is vooral te danken aan de sterke lobby van de voedselindustrie, die een strikt gesloten bolwerk is, en de naïviteit van de consument.

Extract

De nieuwe rage op het gebied van zoethouders is stevia. Afkomstig uit

het Amazone gebied en net als de mythologische superfoods uit dat

gebied moet het dus wel deugen. Een beroemde fabrikant van bruine frisdrank maakt er momenteel veel reclame voor. Wat ze er niet bij zeggen is dat de hoeveelheid stevia in het drankje aangevuld wordt met gewone suiker omdat stevia door veel mensen wel als zoet, maar niet als lekker wordt ervaren. Bovendien wordt het spul toegevoegd als extract en niet in de originele vorm. Maar die groene kleur op de fles is natuurlijk slimme marketing. En dat laatste is waar het om gaat. Bovendien maken veel vloeibare snoepmakers handig gebruik van de koppeling sport en reclame. Een gouden truc. Ook 'gewone' sapjes zijn minder goed voor je dan de reclame suggereert. Ze bestaan vooral uit suikers.

Laten we het eens over brood hebben. In een grijs verleden werd heel goed brood gebakken met geen andere ingrediënten dan meel, gist en water. En als enige toevoeging wat zout. Tegenwoordig maken zelfs veel 'ambachtelijke' bakkers gebruik van broodmixen, samengesteld door Big Food. En daar zitten rare dingen in, zoals broodverbeteraar. En dat wordt weer gemaakt van mensenhaar. Nou spreek ik even voor mezelf, maar ik heb niet de indruk dat het brood er de laatste jaren op vooruit is gegaan. Sinds ik bij de warme bakker in de buurt elke week een tankwagen zie met kant en klare mix lijkt het brood me zoeter, kleffer en smakelozer. Maar de supermarkt bakt ze nog bruiner. Daar liggen in rieten mand-

jes de lekkerste broden, croissants en stokbroden. Gebakken terwijl je erbij staat. De werkelijkheid is anders. De man in de witte jas is net zomin een echte bakker als de man op de afdeling vleeswaren een echte slager is. De oven blijkt een afbakoven en zijn werk is het afbakken van in de fabriek gemaakte deegwaren. De geur die de oven verspreidt is windowdressing. Dergelijke bakkerijen worden wel zonnebanken genoemd. Ze zorgen alleen voor een bruin kleurtje. Jasses.

Er worden geen echte voedingsmiddelen gebruikt, maar slechts chemische stoffen die een smaaksuggestie wekken.

Vloeibaar snoep

En wat te denken van frisdrank? Ooit zag ik dat omschreven als ‘vloeibaar snoep’. En dat is precies wat het is. Op het etiket van een fles sinas, om maar eens een voorbeeld te noemen, staat meestal pontificaal een sinaasappel afgebeeld. Net zoals die andere vruchten op de etiketten van appelsap en andere fruitdranken. Maar een blik op de kleine lettertjes leert ons wat anders. Het percentage sinaasappel blijkt in de meeste gevallen een promillage. Zonder kleurstoffen zou het een grauwe, onsmakelijk ogende drank zijn. En dan de inhoud. De meeste frisdranken bevatten in werkelijkheid niets anders dan water, suiker of ander min of meer omstreden zoetstof zoals bijvoorbeeld aspartaam.