Fake: strak en kleurrijk

Stencilkunstenaar Fake

“Ik wil mensen verrassen”

Door: Peter van Sparrentak

Achter de naam Fake gaat een Amsterdammer schuil, die opvallende stencilkunst maakt. Fake’s artistieke thuisbasis is de hoofdstad, waar zijn werk een terugkerende plek krijgt op muren en bouwschuttingen. Daarnaast reist hij regelmatig naar streetartfestivals in het buitenland om daar muurschilderingen achter te laten. Zijn stijl is strak en kleurrijk.

“Toen ik een jaar of veertien was, ben ik begonnen met graf ti,” vertelt hij. “Daar ben ik jarenlang mee doorgegaan. Totdat ik een keer goed gepakt werd en heel veel schade moest betalen. Ik ben toen even gestopt. Daarna zag ik een keer op straat een kleine, blauwe stencilschildering op de muur. Dat

wilde ik ook eens gaan proberen. Diezelfde dag nog ben ik een stencil gaan snijden en sindsdien ben ik niet opgehouden.”

Cowboy

Al doende heeft hij de techniek zelf geleerd, zonder gra sche opleiding. Op zijn website noemt hij zichzelf een perfectionist. “Het werk dat ik maak is vrij strak. Het is moeilijk om met een stencil een afbeelding goed strak te krijgen. Als je een sjabloon tegen

de muur houdt en dan met de spuitbus gaat spuiten, spuit je die eigenlijk omhoog. Dus ik heb daar technieken voor bedacht, van vasthouden en aandrukken.”

Zijn stencilbeelden hebben soms een bepaald statement of een humoristische twist. Een van de stencils die hij heeft gespoten, is een jongetje dat als cowboy is verkleed en met twee (speelgoed)pistolen schiet. “Ik wil met mijn werk mensen verrassen en een reactie loskrijgen. Kinderen en geweld zijn een thema dat ik vaker heb gebruikt. Ik breng vaak contrasterende dingen bij elkaar.” Net zoals een vw-busje, beschilderd met love en peace-tekens, waarin geen hippies zitten, maar militairen op patrouille. “Dit was mijn commentaar op de oorlog in Irak. Ik probeer zo min mogelijk politiek werk te maken. Dit was een uitzondering.”

“Ik breng vaak contrasterende dingen bij elkaar.”

Veel oefenen

Stencilen is in graf tikringen de benaming voor het verven van een afbeelding op een muur met behulp van sjablonen. Dit kan met een spuitbus of kwast. Door verschillende sjablonen na elkaar te gebruiken, kan je een afbeelding laag voor laag opbouwen. Zo kan je met kleuren werken en diepte aanbrengen.

“Voor mij is dit de techniek, waarmee ik me echt goed kan uiten,” vertelt hij. “Met stencils kan ik elke afbeelding maken op elke ondergrond die ik maar wil. Op de muur, dozen, een auto of op iemands lichaam als tijdelijke tattoo.” Hij doet ook opdrachten voor bedrijven en instellingen en kan er zelfs fulltime van leven. In zijn webshop verkoopt hij eigen prints en schilderingen op canvas.

“Mijn favoriete materiaal voor sjablonen is karton, maar je kunt ook uit plastic snijden, acetate heet dat. Dat gaat langer mee en je kunt het materiaal dan oprollen. Ik snijd alles met de hand, met kleine mesjes. Je moet veel oefenen om dat goed te kunnen doen.”

Jongen en meisje

Een van zijn bekendste werken is die van een jongen en een meisje. Deze heeft hij al in meerdere varianten gemaakt. Het jongetje houdt een bos bloemen achter zijn rug, het meisje houdt een knuppel vast. “Het jongetje bedoelt het goed, maar voor ie het weet, krijgt-ie een knal voor zijn har-

Canbird, schildering op de Azoren.

ses. Dat beeld komt uit persoonlijke ervaringen. Die komen wel vaker terug in mijn schilderingen.” Uiteindelijk is het een serie van drie geworden, die een verhaaltje vertelt. De tweede in de serie is dat de jongen inderdaad een knal op zijn hoofd heeft gekregen en sterretjes ziet. Het meisje geeft hem vreemd genoeg verliefd een hand. In het derde beeld zie je dat het meisje het weer wil goedmaken, maar dat de jongen zich omdraait en haar kus ontwijkt.

Illegaal

Stencils hebben als voordeel dat ze meerdere keren zijn te gebruiken. Op dezelfde dag kan iemand zo dus vier of vijf dezelfde afbeeldingen op verschillende muren maken. Of cieel is het illegaal, maar in de praktijk levert het weinig problemen op. Fake heeft op zijn Flickr-account een foto staan, waarop hij een schildering op de muur zet, terwijl een politieagent rustig toekijkt. “Van wat ik op straat schilder, gebeurt tachtig procent overdag. Als je in Amsterdam de juiste plek uitkiest, doet de politie niet moeilijk. Als ik in het buitenland ben, gebeurt het meestal ook overdag. Ik ben nog nooit aangehouden en heb nooit een boete gehad. Er zijn plekken in een stad, die al helemaal onder de graf ti staan. Als jij daar dan iets moois van maakt, is er eigenlijk niemand die er iets van kan zeggen.”

In die zin verschilt het nogal met pure graf ti. “Ik sta met grote, platte vellen karton en met rollen tape. Dus dan denkt men: die heeft een plan uitgedacht. Dan bellen ze minder snel de politie. Het ligt ook aan de locatie. Op houten bouwschotten zijn er weinig mensen die er iets van zeggen. Je kunt ook van tevoren toestemming vragen aan de bouwopzichter. Sommige dingen doe ik ’s nachts, omdat ze op een min of meer illegale plek zijn, zoals een mooie witte muur of een

Af en toe wordt hij uitgenodigd voor een streetartfestival in het buitenland. Deze vinden plaats tot in de vreemdste uithoeken. Zo trok hij augustus vorig jaar naar de Azoren: een Portugese eilandengroep midden in de Atlantische Oceaan. Voor de eerste keer vond hier het Walk & Talk-festival plaats. Een waanzinnig evenement, waarbij internationale straatkunstenaars stadsmuren, enorme oude fabriekspanden en zelfs boten onder handen namen. “Ik denk dat daar wel twintig procent van de gebouwen leeg stond. Twee jonge ondernemers hadden het bedacht en subsidie aangevraagd. We waren met dertig kunstenaars uit de hele wereld en hebben in een week het eiland São Miguel ondergeschilderd.”

Zijn nieuwste idee zijn vlinder guren. “Dat moet ik nog verder gaan uitwerken. Ik gebruik dan een muur waar al graf ti te zien is. Daarop plak ik een sjabloon van een vlinder en eromheen schilder ik alles wit. Dan haal ik het sjabloon weg en dan hou je een vlinder met graf ti over.”

www.fakestencils.com

elektriciteitshuisje. Dan wil ik zo min mogelijk kans, dat mensen zich ermee bemoeien.”

Moker

Soms is de locatie onderdeel van zijn beeldverhaal. Zo schilderde hij een jongetje met een moker op een rode bakstenen muur met een gat er in. Alsof hij die er in had geslagen. Een andere keer stencilde hij een hinkelend meisje op een telefooncel. Onder haar, op de straat, vervolgde hij met een patroon van genummerde vakken.

De beelden van zijn stencils zijn een mix van geleende foto’s van internet, eigen foto’s en tekeningen. “Het is altijd een combinatie, een collage. Het werk dat ik laat zien, is maar tien procent van wat ik heb gemaakt. De rest sneuvelt al bij het uitproberen op papier. Ik test eerst dingen uit, voordat ik een stencil ga uitsnijden, want daar ben ik misschien wel een week mee bezig.” Fake is via vele kanalen actief op het internet, zowel met foto’s als video’s waarop hij al snijdend en spuitend in actie is. “Door internet blijft streetart veel langer bestaan. En meer mensen zien het ook. Je krijgt een veel breder publiek. Op straat wordt het na een tijdje weer overgeschilderd. Ik ben niet meer zo selectief bij een locatie, of er veel mensen langskomen of niet. Het wordt toch het meest bekeken op internet.”

Deelname nog hele zomer mogelijk

Cannalympics 2012 in Hempcity Haarlem

Door: Job Joris Arnold

In coffeeshop Indica van initiatiefnemer Nol van Schaik staat Tamara (35) uit Zaandam aan een grote bong te lurken. Zojuist heeft Gunnar uit Londen hier een scherpe tijd neergezet op het onderdeel ‘Bubble-along’. Zijn poging resulteerde in een knappe 52,65 seconden, tot nog toe de langste bubbel. Voor de winnaars van de dag zijn medailles beschikbaar en de Cannalympic Bowl boordevol jne Haarlemse toppen.

“Langzaam, rustig…”

“Langzaam, rustig…” Scheidsrechter Nol kan het coachen niet laten. Zijn stopwatch blijft steken op 13,26 seconden. Een uitstekende prestatie, vindt hij: “Toch beter dan veel mannen. Je hebt er bij die na zeven seconden al niet meer kunnen.” Helaas blijkt voor dit of cieuze damesrecord geen aparte prijscategorie beschikbaar. Van Schaik: “Wij zijn unisex!” Tamara: “In Zaandam kan dit niet. Daar heb je maar drie shops en is het afgelopen met de gezelligheid zoals je die hier hebt. De gemeente heeft besloten dat je niet meer in een coffeeshop mag verblijven. Het worden afhaalloketten en ze moeten om tien uur dicht in plaats van middernacht. Heel jammer, het einde van een tijdperk. Ik kom al twintig jaar in de Headlines, je blijft toch altijd even hangen voor een praatje met vrienden of bekenden.”

Medaille

Met haar vrienden Jeffrey (30) en Michael (33) hoopt ze vandaag het hele parcours in een keer af te leggen en een medaille in de wacht te slepen. Mocht dat niet lukken, niet getreurd. Organisator Peter Lunk: “Vandaag is de kick-off met vanavond de prijsuitreiking in Willie Wortel’s Sinsemilla. Maar nog de hele zomer kan iedereen in de Haarlemse shops terecht om te proberen de vandaag gevestigde records te verbeteren.” De beste seizoensprestatie op ieder onderdeel wordt in oktober op een speciaal oogstfeest beloond met een heuse bokaal. Maar wat als de prijswinnaar uit pakweg Finland komt? “Dan nodigen we ‘m per email uit om hierheen te komen.” Nol van Schaik vult aan: “De deelnemers aan de Smoke Out die gister in Amsterdam was kwamen van heinde en verre. Dan moet je wel een feestje aanbieden. Helaas is er voor een paar honderd man geen locatie te vinden waar je ook mag roken. Dus hebben we dit bedacht.”

Sir Bong-a-Lot

Voor de deur van de shop hangen drie jonge dorpsgenoten uit een auto, ze blaffen hun longen uit hun lijf. “Cannalympics, jongens?” Een van de drie zoekt steun bij een lantaarnpaal. Hij heeft het zwaar. “Godtyfus! En ik ben echt wel wat gewend.” “21 Seconden, ouwe!” roept zijn maat hem

toe. Nummer drie wankelt de auto uit en laat zijn Blackberry in een plas water vallen. Het tafereel roept de vraag op of wedstrijdjes veelroken de best denkbare public relations voor de coffeeshop opleveren. Ongetwijfeld gezonder dan comazuipen, maar nog steeds geen overtuigende vertoning. Dat met dit onderdeel aandacht gevraagd wordt voor de situatie van Winston Matthews maakt veel goed. De Engelsman, ook bekend als Sir Bong-a-Lot, zit in de UK een gevangenisstraf uit voor het kweken van het beste medicijn dat hij kon maken.

Mirror Joint Rolling

In coffeeshop Birdy slaat eigenaar Wilco Sijm gezeten aan de bar het onderdeel Mirror Joint Rolling gade. “Als je een keer in het spiegeltje kijkt, ben je verloren.” Hij vertelt over de saamhorigheid die de laatste jaren ink gegroeid is. Als voorzitter van het Team Haarlemse Coffeeshopondernemers was hij blij met het enthousiasme voor de Cannalympics bij de leden. Iedereen wilde participeren. Sijm: “We doen iets terug voor de klanten. Een gratis feestje, voor de lol. Tegelijk laten we zien dat we iets kunnen organiseren met zijn allen, dat we samen sterk staan.” Hij windt zich op over de regeringsplannen waardoor veel coffeeshops zouden moeten sluiten: “Wat willen ze nou? Dat de handel naar de straat verplaatst? Dat de jeugd in een kroeg afspreekt en zich vol laat lopen met alcohol?” Op weg naar huis meldt de radio dat het kabinet-Rutte gevallen is. Er is nog hoop voor de jeugd…

Info: www.coffeeshopnieuws.nl

‘Make a dopedeal’ bij coffeeshop Join Us! Weeg zo snel mogelijk drie gram af in een sealbag. Record: 11 seconden.