100
H a y a t ı n İ l k Ç e y r e ğ i ( 0 - 1 8 Ya ş G e l i ş i m i )
Ergenlikte Ayrışma ve Bireyselleşme Ergenler “Ben kimim?” sorusunun yanıtını ararlar. Buradaki temel konu, tutarlı bir benlik gelişimiBireyselleşmek, nin anlatımı olan bireyselleşme olgusudur. Bu anne babayı artık eskisi dönemi başarılı bir biçimde tamamlamış gibi sevmemek, onların desteolan gençten, kendisine özgü olumlu bir ğine ihtiyaç duymamak, aileden kimlik duygusu geliştirebilmesi beklenir. kopmak ya da ailenin değerlerine önem vermemek değildir. Bireyselleş- Başarılı bir kimlik duygusunun gelişebilme ergenin özerkleşip kendine ait bir mesi, aileden sağlıklı bir şekilde ayrışma ve bireyselleşmeyle yakından ilgilidir. Ergenlik kimlik duygusu oluşturabilmesi, yani “Ben kimim?” sorusuna döneminde ayrışma ve bireyselleşmenin yanıt verebilmesi için dört boyutu vardır: gereklidir.
• Fonksiyonel bağımsızlık: Gündelik ve kişisel olayları ebeveynin yardımı olmaksızın idare edebilmek. • Duygusal bağımsızlık: Ebeveynden aşırı yakınlık ve yoğun duygusal destek beklememek. • Çatışmasal bağımsızlık: Ergenin bağımsızlaşma girişimlerinin ya da bağımsız duruşunun, anne babasıyla ilişkisinde öfke, gücenme ya da endişe gibi olumsuz duygulara yol açmaması. (Bir başka ifade ile kapıyı vurup evden ayrılan ve anne babasından bahsederken sürekli öfke yaşayan birinin, ebeveyninden bağımsızlaştığını söylemek imkânsızdır.) • Tutumsal bağımsızlık: Ergenin kendine ait tutum, değer ve inançlarının olması. Anne Baba Ne Yapabilir? Birçok ebeveyn, bu büyüme ve olgunlaşma sürecinde ergenin rehberliğe, kurallara ve desteğe ihtiyaç duyduğunu bilir. Ancak buradaki en zor husus uygun davranışları oluşturmak ya da zenginleştirmek için koyulan sınırlarla, ergenin bireyselleşme çabasına gösterilen destekleyici yaklaşımlar arasındaki ince çizgidir. Artık çocuk-yetişkin ilişkisinden, yavaş yavaş yetişkin-yetişkin ilişkisine geçmeye hazırlanma vaktidir. • Her insan birbirinden farklı olduğu gibi ergenlerin de birbirlerinden farklı ihtiyaçları olabilir. Bu neden-