Sa!
27
13 december 2017 www.sa24.nl
DOKTER ANDRIES GAAT MET PENSIOEN
Afscheid van een plattelandsdokter Hij wil niet en zou nog makkelijk door kunnen. Maar hij weet ook: het is mooi geweest. Hij moet zijn verstand gebruiken. En daarbij: hij heeft een opvolger. Bijna 65 jaar oud stopt huisarts Andries Hoekstra uit Tijnje ermee. Een zwaar afscheid na 33 jaar praktijk. “Mar ik wol ek net dat in oar aanst tsjin my seit: Andries, soest net ris wat oars dwaan?”
dacht kennis te maken met winkelman Brún Hofstra, communist in hart en nieren. “Derút”, raasde Brún. “Ik wol gjin grifformearde flikkers yn myn winkel ha.” De tijd kreeg echter greep op de onverzoenbare generatie en jonge stellen betrokken de vrijgekomen huisjes. Zo verwaterden de oude tegenstellingen. “Al dy jonge gesinnen ha de praktyk fierder holpen.” De schaduwzijde van het doktersbestaan in die jaren vormden de vele auto-ongelukken. Vaak met zwaar letsel als gevolg door het ontbreken van veiligheidsgordels, vrijwel altijd ’s nachts tijdens de weekenden. Mobiele telefoons bestonden nog niet. Uit bed getrommeld arriveerde Hoekstra doorgaans als eerste met bonzend hart in de keel, niet wetend wat hij aan zou treffen. “Sa is in famke fan achttjin yn myn earms ferstoarn. Dat ferjitst nea.” Hij volgde er een aparte traumacursus voor, maar steun bij de verwerking vond hij toch vooral bij de collega’s van de huisartsenkring, tijdens de rituele overdrachtsgesprekken op de vrijdagmiddagen. “By elkoar koene wy ús ferhalen kwyt.”
TEKST: WIM BRAS FOTO’S: SIETSE DE BOER
TIJNJE Het besluit om zich uit de praktijk terug te trekken, nam Hoekstra al meer dan een jaar geleden. “Moatst in datum yn ’t foarút prikke dan hast tiid om de oergong goed te regeljen, sei in freon.” Hoe confronterend ook, Hoekstra besefte dat hij de raad beter kon opvolgen. Aan zin en energie ontbrak het nog allerminst, maar hij kent genoeg voorbeelden van collega-artsen die net even te lang doorgingen. Dat moest hem niet gebeuren. Het zou ook niet fair zijn tegenover Inge Vervoorn, die als tweede huisarts de drukke praktijk anderhalf jaar eerder al was komen versterken. En eigenlijk had hij ook al een vervanger op het oog. De eerste die hij wilde benaderen was Reinier van der Steege, een jonge huisarts die hij als invaller had leren kennen in de praktijk van Langezwaag. “In echte plattelânsdokter, ek in boeresoan, krekt as ik. Mar doe Reinier fuortendaliks ja sei, skrok ik. Ynienen wie myn ôfskied in foldongen feit. Ik wie der suver emoasjoneel fan.”
Jonge gezinnen
Het was de tijd dat huisartsen de bevallingen nog zelf deden, niet zelden ’s nachts. Hoekstra had er geen moeite mee. “Der is neat wat sa’n sterke bân mei pasjinten opsmyt as in befalling.” En omdat de praktijk destijds ook nog fungeerde als consultatiebureau volgde hij de ontwikkeling van de kinderen van nabij. Het vertrouwen dat hij ermee opbouwde maakte de inburgering als dorpsdokter van gereformeerde komaf eenvoudiger. “Ferjit net dan yn dy tiid de readen en de tsjerkliken noch rjocht tsjinoer elkoar stienen.” Grijnzend verhaalt Hoekstra van de vrouw van de dominee, ook nieuw in het dorp. Zij
Apotheek
IK WIE TE ENTÛSJAST, FÛNEN SE. NUVER NET?
Te enthousiast
Wat een huisarts tot een plattelandsdokter maakt? “Alles sels dwaan wolle. In bytsje as in boer op eigen hiem, gjin nocht bestiet net.” Al tijdens zijn studie in Amsterdam wist Hoekstra dat hij zo’n arts wilde zijn. Zijn voorganger in Tijnje was erachter gekomen dat hij dat juist niet in zich had en zo kwam in 1984 de praktijk vrij. Een buitenkans in een tijd van crisis en hoge werkloosheid, ook onder pas afgestudeerde artsen. Om in aanmerking te komen moest Hoekstra op audiëntie bij de vier collega’s van de huisartsenkring Gorredijk, Langezwaag en Tijnje. Die zagen de jonge hond op voorhand helemaal niet zo zitten. “Ik wie te entûsjast, fûnen se. Nuver net?” Maar Hoekstra en zijn vrouw Anneke lieten zich niet afschrikken door het forse bedrag aan de toen nog gebruikelijke goodwill en dus ging de overname toch door. De financiële druk bezorgde hem in die beginperiode wel slapeloze nachten. “Seker mei de hege rinte fan doe, wy ha sober libje moatten. Mar it joech neat, ik wie yn myn elemint. En mei myn kollega’s kaam it ek fansels goed.”
Andries Hoekstra en Inge Vervoorn, één van zijn opvolgers.
Huisartsenpraktijk A.Hoekstra en I. Vervoorn te Tijnje is gesloten van: 25 december 2017 t/m 1 januari 2018 Waarneming: S. Woudstra, huisarts Tsjerkeleane 1, Langezwaag Tel: 0513 854000 Boodschappen graag vóór 10:00 uur doorbellen.
Van meet af aan streefde Hoekstra laagdrempeligheid na. Als het even kon, beantwoordde hij zelf de telefoon en ook zonder afspraak maakte hij tijd voor zijn patiënten. “Nee ferkeapje dochst net. As pasjinten dat witte dan respektearje sy ek datst wolris in wykein frij bist.” Een belangrijke bijdrage aan de bloei van de praktijk was de eigen apotheek. Het stelde Hoekstra in staat om ook een oogje op patiënten te houden die hij zelden in de spreekkamer zag. “Dan makkest efkes in praatsje en dan kinst wol ynskatte hoe’t de flagge derby hinget.” De apotheek zorgde ook voor extra inkomsten, waardoor hij zich altijd heeft weten te omringen met trouwe assistenten die hem de tijdrovende administratie uit handen namen. “Sa ha ik seker njoggentich persint fan myn tiid oan pasjinten spansearje kind.” Alle huisartsen in opleiding die hij in al die jaren onder zijn vleugels had, drukte hij dan ook steevast op het hart om toch vooral een apotheekhoudende praktijk te beginnen. Jammer genoeg zijn de nieuwkomers van tegenwoordig huiverig voor de vakeisen. Een kwestie van even doorbijten, meent Hoekstra. “De apoteek jout krékt de frijheit om de praktyk nei eigen ynsicht yn te rjochtsjen.” Denk erom dat je goed afscheid neemt, heeft Anneke hem opgedragen. Dat doet hij dan ook: op 21 december in café Overwijk, voor het hele dorp en al zijn patiënten die elders wonen. Zolang het mfa van Tijnje nog niet van de grond komt, blijft de praktijk als vanouds naast hun woonhuis bestaan. Hoekstra hoopt zijn opvolgers af en toe als vliegende keep te kunnen bijstaan. “Ik sil se net foar de fuotten rinne, mar ik kin noch wol wat dwaan as it nedich is. Oars wurdt it hielendal sa’n rouproses.”