1 Geachte dames en heren van de Raad, geacht college, Voorzitter, allereerst dank voor de geboden gelegenheid om voor één keer kort te kunnen optreden in dit Huis van Inspiratie. Want dat is wat ook dit stadhuis en in het bijzonder deze raadszaal voor de burgers van Gorcum zou moeten zijn. Voor het opstellen van een Cultuurvisie is door tal van factoren maar liefst 27 maanden nodig zijn geweest. Zevenentwintig maanden van onzekerheid binnen het culturele veld, de medewerkers en vrijwilligers bij de culturele instellingen, om nog maar te zwijgen van de vele duizenden bezoekers van de theaters uit Gorinchem en de regio. En dat alles gericht op 1 groter, gemeenschappelijk doel; het toekomstig Cultuurbeleid binnen onze gemeente. Omdat er geen toekomst is, zonder verleden, ben ik in mijn zoektocht naar informatieontsluiting , gestuit op een fraaie geschiedenis voor wat betreft de visie van opvolgende Colleges en Raden op het functioneren en exploiteren van Schouwburg De Nieuwe Doelen. Mogelijk daarvoor ook al, maar in ieder geval sinds eind oktober 1974 laaide de discussie rond DND, met de regelmaat van een gemiddelde zittingsduur van vier jaar, steeds opnieuw op. Nu anno 2013 herhaalt de geschiedenis zich opnieuw. En het zou makkelijk zijn als we het verleden zouden kunnen vergeten en de culturele toekomst zouden kunnen vermijden, want dan zou het culturele heden nog steeds van waarde zijn. Want jammer genoeg is die waarde door het hele, traject van de Cultuurvisie, nogal op een negatieve manier beïnvloed. In juni 2011 barste de discussie rond DND in alle hevigheid los in deze raadszaal. Uitkomst; een aangenomen raadsvoorstel voor een herijking van het subsidiebeleid, een cultuurnota, passend binnen de uitgangspunten van diverse AHAD operaties. In die afgelopen 27 maanden bleef er één ding overeind staan: de groeiende mate van onzekerheid en onduidelijkheid. En helaas komt aan die onzekerheid en onduidelijkheid, niet na vandaag en ook niet na de raadsvergadering van 31/10, voorlopig nog geen einde. Want de nota Toekomstbeeld Cultuur Gorinchem 2013-2018, zoals die nu op de agenda van de Raad is geplaatst, zou de heldere kaders moeten bevatten, die de rollen en verantwoordelijkheden van de gemeente, het culturele werkveld en het maatschappelijk middenveld, duidelijk zou moeten maken. Helaas echter roept de nota, zelfs met de financiële bijlage binnen handbereik, eerder vragen en bedenkingen op dan de gesuggereerde duidelijkheid. Vooropgesteld wordt, dat het ook voor ons als bestuur en directie van DND volstrekt legitiem is, dat in een periode van landelijke en gemeentelijke bezuinigingen, ook de culturele sector daaraan niet ontkomt. Maar de wijze waarop in Gorinchem de gewenste bezuiniging wordt gerealiseerd, onder het mom van vernieuwing, is op z’n minst discutabel te noemen. Dit, omdat van alle culturele instellingen de exploitatiesubsidies op kortere termijn tot nul worden teruggebracht, terwijl nog volstrekt onduidelijk is hoe en voor welke bedragen het nieuwe instrumentarium van activiteitensubsidies zal worden ingevoerd. De vrees voor discontinuïteit van culturele voorzieningen blijft daardoor ook de komende jaren boven de markt zweven. De meest basale vraag blijft dat, als je culturele activiteiten in de stad zodanig van belang vindt, dat je alleen die nog wilt subsidiëren, het dan toch niet wenselijk is om ook de voorzieningen in stand te houden, waar die activiteiten mogelijkerwijs zouden kunnen plaatsvinden? Wanneer ik me beperk tot de theaters die onderdeel uitmaken van het Stadspodium, dan betekent een en ander concreet , dat zowel theater ‘t Pand, als DND, niet meer de aangewezen plekken zijn voor de uitoefening van de podiumkunsten, professioneel of amateur, simpelweg omdat er in deze twee locaties een aantal zaken nodig zijn om te kunnen functioneren als theater, of dorpshuis.
2 De panden Haarstraat en Korenbeurs moeten veilig zijn, technisch goed uitgerust, om in facilitaire zin professionals en amateurs te kunnen laten spelen.
Nadat wethouder Doodkorte, in een ontbijtsessie, de notitie CTG uitreikte aan de betrokkenen werd duidelijk dat de nota eerder onduidelijkheid, dan duidelijkheid verschaft over de toekomstige invulling van het Cultuurbeleid. En dus kopte de pers dan ook gretig teksten die betrekking hebben op het volgens de Algemene wet bestuursrecht op redelijke termijn beëindigen van de subsidierelaties met onder meer theater ‘t Pand en DND. Wat weer tot een groot aantal reacties leidde van tal van prominente bespelers van de theaters. Maar ook bezoekers en impresariaten lieten zich qua reacties niet onbetuigd. De afbouw van de exploitatiesubsidie, zoals aangegeven in de vooraankondiging afbouwen subsidie, maakt het ten laatste vanaf 2016 welhaast onmogelijk om de professionele, of deels professionele organisaties in stand te houden, die ervoor zorgen, dat de podiumfunctie in Gorinchem op een kwalitatief hoogwaardige en technisch verantwoorde wijze wordt uitgevoerd. Veilig voor bespelers en bezoekers, flexibel en bovenal servicegericht en op alle fronten met liefde en passie voor het theater uitgevoerd. Dit betekent dat vervolgens alle betrokkenen bij cultuur en de culturele voorzieningen mogelijk al vanaf 2015 met een grote mate van onzekerheid te maken krijgen. De balletschool die niet weet of haar einduitvoering nog wel in het theater kan plaatsvinden, de bezoekers die niet weten of ze volgend seizoen nog in het rode pluche van de Boerenstraat, De Korenbeurs of de Haarstraat kunnen plaatsnemen, het onderwijs in onwetendheid over de mogelijkheden voor de uitvoeringen van de dramaklassen en de rondleidingen met de aller jongste theaterbezoekertjes. Onzekerheid troef. Onzekerheid voor zo’n dikke 30.000 theaterbezoekers per jaar en een vrijwel een vergelijkbaar aantal bezoekers bij de activiteiten die je onder de noemer van de Dorpshuisfunctie zou kunnen scharen. Totaal 60.000 bezoekers per jaar die hun culturele heil wellicht elders zullen moeten vinden! Onzekerheid en onduidelijkheid die dus na de vaststelling van het Toekomstbeeld Cultuur Gorinchem niet wordt weggenomen; integendeel zelfs. Gelukkig voorzitter, leden van de Raad, gloort er nog enig perspectief voor het theaterseizoen 20142015, omdat recent door de wethouder is aangegeven in welk tijdbestek en met welke bedragen de subsidierelatie met DND zal worden afgebouwd. Wij zullen binnenkort de informatie verstrekken met betrekking tot de frictiekosten, die gevraagd is in de vooraankondiging afbouwen subsidie. Onze verwachting is, dat de redelijke termijn voor de afbouw van de exploitatiesubsidie overeenkomstig het gestelde in de vooraankondiging wordt vastgesteld en de afbouw van de exploitatiesubsidie verloopt, zoals dat recent uit de mond van de wethouder vernomen is. Ondanks de fikse subsidiekorting in 2014 zal ik mij als directeur tot het uiterste inspannen om, samen met mijn medewerkers en ons bestuur, vorm te geven aan dat nieuwe, mogelijk laatste theaterseizoen. Dat zal uiterst lastig worden, maar wij vertrouwen erop dat een en ander, in afgeslankte vorm en met de steun van derden zal kunnen slagen. Want laat duidelijk zijn dat Schouwburg DND de uitgangspunten van de Cultuurvisie grotendeels onderschrijft en meent voor de uitvoering van (een belangrijk deel van) de pijler Stadspodium over
3 de daarvoor noodzakelijke faciliteiten en mogelijkheden te beschikken. De podiumkunsten (zowel professioneel als amateur) en de cultuureducatie vormen daarin de hoofdmoot van de inzet van DND. Hierbij is DND van opvatting, dat het aanbod van de Stadspodium activiteiten op een professionele wijze kan en moet worden georganiseerd, gefaciliteerd door professionals op de cruciale posities, waar mogelijk aangevuld met vrijwilligers. Om deze reden en om reden dat er plannen worden ontwikkeld om op middellange termijn tot een nieuwe multifunctionele accommodatie te komen, heeft DND een alternatief voorstel in ontwikkeling om de continuïteit van DND voor ten minste de overbruggingsperiode van oud naar nieuwbouw te verzekeren. Hierdoor wordt gelijktijdig de mogelijkheid geschapen om de pijler Stadspodium de komende jaren verder tot ontwikkeling te brengen en wordt voorkomen dat er in de periode van oud naar nieuw een cultureel vacuüm ontstaat in de stad. Bij onze plannen wordt ook de discussie betrokken, die binnen de gemeente is gevoerd over de status van het gemeentelijk vastgoed en de huisvesting van de culturele instellingen. Gezien het feit dat voor de financiële haalbaarheid van dit plan meer zaken omtrent toekomstige (activiteiten) budgetverdeling, het gemeentelijke beleid met betrekking tot het cultureel vastgoed, alsmede de investeringsbereidheid van het maatschappelijk middenveld, bekend moeten zijn, kunnen wij de Raad helaas nog niet nu, maar zeker op een nader te bepalen moment, wat mij betreft zo spoedig mogelijk inhoudelijk over deze plannen informeren. Ik rond af voorzitter. En ik wil dat graag doen door de leden van de Raad veel wijsheid toe te wensen bij het vaststellen van de CTG. En mocht een van de leden van uw college of uw Raad de komende weken tot aan 31/10 nog inspiratie willen opdoen, of een zich beeld willen vormen van wat een middag of avond naar het theater teweeg brengt bij een bezoeker, dan bent u bij deze van harte uitgenodigd. De cabaretiers Pieter Derks, Freek de Jonge, de karakters van de Sprookjesboom en de swingende cast van The Soul of Motown doen de komende weken Gorinchem aan. Dank u wel voorzitter voor de spreektijd. RvW/151014