ป่าของเรา
ป่าภาคเหนือมี 5 ชั้น ดังนี้ ป่าชั้นที่1 ป่าสนเขา พบบนภูเขาสูง (200 - 1,800 MSL) ป่าโปร่งไม่ผลัดใบ พันธุ์ไม้ส�ำคัญได้แก่ สนสองใบ สนสามใบ อาจขึ้นปะปนกับไม้อื่น เช่น เต็ง รัง เหียง ป่าชั้นที่ 2 ป่าดิบแล้ง (100 - 500 MSL) ป่าผลัดใบ พบตามที่ราบเชิงเขา ไหล่ เขา และหุบเขาที่ชุ่มชื้น หรือบริเวณที่กักขังน�้ำไว้ได้ ป่าชั้นที่ 3 ป่าเบญจพรรณ (50 - 800 MSL) ป่าผสมผลัดใบ พันธุ์ไม้ส�ำคัญ ได้แก่ สัก มะค่า แดง ประดู่และชิงชัน ป่าเต็งรัง (50 - 1,000 MSL) ป่าโปร่งไม้วงศ์ยาง เช่น เต็ง รัง ป่าชั้น 3 นี้ อาจเกิดไฟป่าได้หากแล้งนาน ดังนั้นพันธ์ุไม้จึงเป็นจ�ำพวกทนไฟได้ดี ป่าชั้นที่ 4 ป่าดิบชื้น (0 - 100 MSL) ป่าไม่ผลัดใบ พบตามที่ราบลุ่ม มรสุม พัดผ่าน ชุ่มชื้นทั้งปี ต้นไม้อาจสูงถึง 30-50 เมตร มีพืชล่างเช่น เฟิร์น เห็ด เถาวัลย์ ป่าชั้นที่ 5 ป่าแดงหรือป่าแพะ ป่าผลัดใบพบได้ทั่วไปที่มีดินตื้น ปนทราย ถิ ่นฐานของชาวปกาเกอะญอบ้านสบลานคือป่าชั้นที่ 3 ซึ่งค่อนข้างลาดชัน เป็นทีร่ วมของล�ำห้วยและสายน�ำ้ เล็กๆ อยูใ่ นเขต “ไข่แดง“ หรือป่าต้นน�ำ้ ทีส่ ำ� คัญของ ประเทศ ชาวบ้านจะใช้ประโยชน์จากทรัพยากรป่าและน�ำ้ อย่างมีระเบียบแบบแผนตาม จารีตประเพณี ถือเป็น “ป่าชุมชน” ของชาวปกาเกอะญอบ้านสบลานนั่นเอง
ป่าคือทุกอย่างของชีวิต
น�้ำ น�้ำในการอุปโภคบริโภค มาจากป่าที่อุดมสมบูรณ์ อาหาร ปกาเกอะญอพึ่งพาอาหารจากป่า ทั้งเห็ด หน่อไม้
หวายพืชผักที่ขึ้นในป่าและใกล้ล�ำห้วย ไม้ผล รวมทั้งสัตว์น�้ำ และสัตว์ป่า
บ้ า น บ้านดั้งเดิมของชาวปกาเกอะญอสร้างจากวัสดุ ธรรมชาติทั้งหลัง โดยมากเป็นพันธุ์ไม้จากป่า
เพราะพึ่งพิง จึงต้องดูแล... ชาวปกาเกอะญอมีเพียง “ป่า” ก็อยู่ได้
ภูมิปัญญา การแบ่งพื้นที่ป่า
ป่าอนุรักษ์ ป่าความเชื่อ
ป่าใช้สอย
- พะตี่ตาแยะ ยอดฉัตรมิ่งบุญ
ลานหลวง
แม่ลาน
บ้านสบลาน
แม่ขาน
ป่าเดปอ
ป่าตาซัวโค่ ลานค�ำ
ป่าดาวิโดะ ลานเงิน
ป่าอนุรักษ์
แม่ขาน
ป่าความเชื่อ พื้นที่ไร่หมุนเวียน ห้วยหมี
นา
ป่าเดหมื่อเบอ
ล�ำน�้ำ พื้นที่อยู่อาศัย ป่าใช้สอย
ห้วยลูกอ๊อด
ยารักษาโรค สมุนไพรขึน้ ตามป่านัน้ มีอยูม่ าก เป็นทัง้ ยา รักษาโรค บรรเทาอาการเจ็บป่วย และรักษาสมดุลของ ร่างกายได้
แหล่งท�ำมาหากิน ชาวปกาเกอะญอใช้พนื้ ทีป่ า่ ส่วนหนึง่
ในการท�ำไร่หมุนเวียนและท�ำนา รวมทัง้ เป็นแหล่งอาหารของ สัตว์เลี้ยง MSL : Mean sea Level หรือระดับน�้ำทะเลปานกลาง (ร.ท.ก.)
และ
“ไม่ มี ป ่ า ก็ อ ยู ่ ไ ม่ ไ ด้ คนทั้ ง ประเทศก็อยู่ไม่ได้ คนปลาย น�้ำคนต้นน�้ำก็อยู่ไม่ได้ ตาย กันหมดทั้งคนทั้งสัตว์ ”
18
N
ไม่ใช่สัดส่วนที่จริง
“เพียงแค่พอเพียง” ชาวปกาเกอะญอมีี พื้นที่ป่าทั้งหมดกว่า 18,000 ไร่ โดยแบ่งพื้นที่ออกเป็น ป่าอนุรักษ์ 85% และ พื้นที่ใช้สอย 15%