Większość wyrazów w języku polskim ma kilka znaczeń. Wyrazy wieloznaczne – to wyrazy o kilku znaczeniach. Wyrazy o jednym znaczeniu nazywamy wyrazami jednoznacznymi. Słowniki podają wszystkie znaczenia wyrazów. Ze słowników dowiadujemy się, czy wyraz jest jednoznaczny, czy wieloznaczny. Np. banknot m IV, D. -u, Mc. ~ocie; lm M. -y „pieniądz papierowy”: banknot pięćsetzłotowy, dwukolorowy. Zwitek banknotów. Płacić banknotami. bania ż l., DCMc. ~ni; lm. D. bań a. ~ni: 1) „pękaty, wydęty, kulisty przedmiot, najczęściej szklane naczynie, kopuła itp.”. Szklana bania. Bania cerkwi. Głowę miał jak banię. 2) „bardzo duże naczynie do przechowywania i przenoszenia płynów: duża bańka”: Bania mleka, nafty. Bania z mlekiem, z naftą. Bania na mleko, do mleka. 3) pot. „dynia”: Bania marynowana. Pestki bani a. z bani. Zupa z bani. ?! Który z przytoczonych wyżej wyrazów jest jednoznaczny, a który wieloznaczny? Ile znaczeń ma wyraz bania? Jak w słownikach zaznaczona jest wieloznaczność wyrazów? 581. Pomyśl i odpowiedz.
1) Jakim grzebieniem nie można się uczesać? 2) Kto ma dużo igieł, a nie szyje? 3) Jakim guzikiem można zadzwonić? 4) Jaka czwórka jeździ ulicą? 5) Jakie lody nie są słodkie? 582. Ułóż zdania z wyrazami wieloznacznymi:
głowa, ziemia, lecieć, płynąć 583. Napisz opowiadanie „Jesienny spacer”. Użyj podane wyrazy w różnych znaczeniach.
droga, złoto, lecieć, padać, szeptać
584. Przepisz. Znajdź wyrazy wieloznaczne, wytłumacz ustnie ich znaczenie.
Jasia świetnie pływała i potrafiła nauczyć innych. Na egzaminie szło mu ciężko, pływał z trudem. Wielkanocna babka wymaga dużo pracy. Z tą babką spotkał się na rogu. Na wakacje jechał do dziadka i babki. O szarej godzinie lubił słuchać opowiadań babci. Był to zwykły szary człowiek. W Uzbekistanie na krzakach bawełny pojawiły się białe kulki. Bardzo cenimy sobie bieliznę z bawełny. 162