§ 27. Rdzeń. Rodzina wyrazów 486. Wśród podanych wyrazów wybierz i zestaw w osobne grupy te, które ci się wydają bliskie znaczeniem.
zwierz, ręka, mróz, ręcznik, zwierzyniec, mroźny, podręcznik, zwierzyna, przymrozek, rączka, zwierzątko, rękaw Znaczenie tych grup wyrazowych jest podobne. Są to wyrazy pokrewne, bo zawierają ten sam rdzeń. Tworzą rodzinę wyrazów. Rdzeń jest to wspólna cząstka wyrazów pokrewnych, stanowi ich ośrodek. Różne postacie rdzenia tej samej rodziny wyrazów nazywają się rdzeniami obocznymi, np. wóz – wozy. 487. Spośród podanych wyrazów wybierz i zestaw te, które należą do tej samej rodziny. Podkreśl rdzeń.
lekarz, zamyślenie, uczony, podzięka, dziecina, uczniak, lek, bezmyślny, dziecinny, nauczyciel, lecznica, nieuk, niewdzięczny, myśliciel, dziękować, dzieciństwo, nieuleczalny, myśleć, wdzięczność, bezlitosny 488. Podaj rodziny następujących wyrazów:
dom, praca, Polska, chleb, robić, szkoła, śmiały, głos 489. Z podanych wyrazów pokrewnych wypisz rdzenie oboczne.
futro, futerko, futrzany: ból, boleść … gołąb, gołębie … las, leśny … pieniądz, pieniężny … waga, ważyć … miara, mierzyć … 490. Zastanów się nad znaczeniem podanych wyrazów i udowodnij, że nie mają one tego samego rdzenia i nie są dlatego wyrazami pokrewnymi. Ułóż z nimi zdania.
nos – nosić
lew – lewy
drogi – droga
491. Do następujących wyrazów dobierz wyrazy pokrewne i wskaż w nich rdzenie.
słowo, mur, piekarz, robota 141