Natuurlijk samen
Najaarshappening p. 4
Boomplantactie p. 9
Knotteams p. 17
LANDSCHAPSKRANT september 2014
Beste lezer, Jozef Dauwe Voorzitter
Dirk Otte Ondervoorzitter
│ 2
Het najaar sluipt stilaan dichterbij. De zon verliest aan kracht, trekvogels maken zich op om te vertrekken en de bomen wisselen stilaan hun groene kruin in voor een kleurrijker palet. In deze landschapskrant vind je inspiratie om volop van het komende seizoen te genieten. Trek je wandelschoenen aan en ga op stap, volg een cursus of een demo, bezoek onze najaarshappening of ga aan de slag in de tuin! Er is keuze te over.
Net zoals de natuur trekt het regionaal landschap een nieuw jasje aan. Deze landschapskrant is de aftrap van onze nieuwe huisstijl, met een nieuwe website en een nieuw logo onder het motto ‘Natuurlijk Samen!’. Want RLVA werkt aan het behoud van natuur en landschap in de Vlaamse Ardennen, maar doet dat vooral SAMEN. Samen met de overheid, samen met verenigingen en middenveldorganisaties maar vooral ook samen met jou! We hopen je dan ook van harte te mogen verwelkomen op onze activiteiten!
G
NATUUR IN JE BUURT
roen in de buurt zorgt voor meetbare positieve effecten. Dat is de conclusie van heel wat onderzoek. Groen maakt mensen gezonder, bevordert sociale contacten, lokt meer toeristen en investeerders, trekt de waarde van huizen op, maakt dagen van strenge vorst of hittegolven draaglijker, enzovoort. Alle groen helpt daarbij: privétuinen, parken, groendaken, individuele bomen, gevelgroen… Het effect van groen in smalle straten tussen hoogbouw waar stikstofdioxide en fijn stof blijven hangen zou zelfs zeer groot zijn. Je kan ook zelf bijdragen aan meer groen in je buurt. Ook als je in de stad woont, slechts een klein lapje grond bezit of alleen maar over een dakterras of een balkon beschikt. Nagenoeg elke buitenruimte kan je omtoveren tot een rustige groene plek.
Inspiratie nodig? Op www.natuurinjebuurt.be vind je nuttige tips om zelf aan de slag te gaan, voorbeelden van uitzonderlijke plekjes natuur in verstedelijkte omgevingen, originele en creatieve projecten openbaar groen uit binnen- en buitenland, activiteiten rond natuur en groen. Of voeg er zelf een activiteit of weetje toe. Ook te volgen op facebook: www.facebook.com/natuurinjebuurt.
│ 3
NAJAARSHAPPENING: FRUIT en GROEN in je BUURT ZONDAG 19 OKTOBER 2014 Ronse - CC De Ververij, 10-18u Ben je op zoek naar informatie over streekeigen fruit voor de boomgaard? Wil je aan de slag in je stadstuin of op het balkon? Of wil je wandelend langs trage wegen genieten van het vele groen in en rond jouw stad?
info over fruitbomen, fruit en verwerking, leven in de boomgaard | proeven van tientallen appel- en perenrassen - advies pomologen | info over streekeigen bomen en struiken | bestellen plantgoed | info over kringlooptuin en vierkantemetertuin | info over het landschapsherstel op de top van de Muziekberg | natuur in je buurt: volkstuinen, natuur rond de stad | afhalen krokusbollen voor inwoners van Stad Ronse| bar met streekproducten | mobiele fruitpers: vooraf inschrijven! www.mobielefruitpers.com | tentoonstelling sporen in de tijd | tentoonstelling cradle to cradle
Dag van de trage weg - Diverse wandelingen met gids langs trage wegen, vanaf 10u tot 16u30. vooraf inschrijven!: toerisme@ronse.be of 055/23.28.16 - 10u: natuurwandeling naar Bois Joly (6 km) - 14u: spoorwegwandeling: via de Stadstuin naar de oude spoorweglijn 87, het geboortebos en de natuurreservaten rond langs deze spoorwegbedding (10 km) - 14u: langs trage wegen naar het Muziekbos met beklimming van de geuzentoren en info over de geplande beheerwerken op de top van de Muziekberg (10 km) - 14u, 14u30, 16u en 16u30: langs de Stadstuin met bezoek aan de volkstuinen (1-1,5u) │ 4
• VOOR KINDEREN EN GEZINNEN
(programmatie op www.rlva.be):
maak je eigen scharrelkunst | Workshops door Kunstacademie Vlaamse Ardennen, afdeling Beeld, Woord en Muziek | insectenhotel bouwen • DEMONSTRATIES EN RONDLEIDINGEN
(programmatie op www.rlva.be):
enten van fruit | snoei zonder geknoei | kringlooptuinieren | vierkantemetertuin |
drumsessie natuurlijke materialen | rondleiding in de tuinen van De Ververij | bladlezen | thuiscomposteren | MAP-it over het mijnwerkerspad • LEZINGEN
(programmatie op www.rlva.be):
over de gezondheid van de appel | over(leven) in Ronse: (on)kruid tussen de straatstenen | LETSEN in het groen | historiek en aanleg van het cultuurcentrum en tuinen De Ververij | het Lettenhofpark: unieke begraafplaats | stadsimker Alle info op: www.rlva.be, www.ronse.be
In samenwerking met:
Sporen in de tijd, Dag van de trage weg, Week van het bos, Investeren in groen
│ 5
W IN N
AARS
STEL JE STRAAT KANDIDAAT
B
egin dit jaar kon je een project indienen om je buurt in een groen jasje te steken. Een bloemrijk zithoekje, een meterslange sneukelhaag nest- en schuilplekjes voor vogels en dieren of een natuureducatief plekje om de hoek… dat behoorde allemaal tot de mogelijkheden. Uit de inzendingen werden drie winnaars geselecteerd die elk 750€ kunnen besteden bij de uitvoering van hun project. De winnaars zijn: ‘De Groene Marijve’ in Ronse, die van het wijkcentrum ‘Aan’t spoor’ een aangenamere plek zullen maken door middel van nieuwe aanplantingen en nestgelegenheden voor insecten en vogels. Ook ‘de Prinsekouter’ in Ronse viel in de prijzen: zij steken binnenkort de geasfalteerde parking bij het jeugdcentrum in een groen jasje. Onder meer een fruitige haag en groenbakken staan op het programma. In Zwalm komt in de Langemunte een toegankelijk groen hoekje, ingericht met zitbank en picknicktafel, nieuwe aanplantingen en een bloemenhoekje. Proficiat aan de winnaars!
│ 6
DAG VAN DE TRAGE WEG: ZATERDAG 18 EN ZONDAG 19 OKTOBER Op de Dag van de Trage Weg hameren we samen met jou op meer aandacht voor trage wegen. In onze streek kan je op zondag 19 oktober gaan wandelen in: - Geraardsbergen: 14u-18u (8 km) - Maarkedal: in het spoor van Valerius De Saedeleer (10u30 - 14u - 16u) - Ronse: • 10u: natuurwandeling Bois Joly (6 km) • 10u: spoorwegwandeling (10 km) • 14u: naar het Muziekbos met beklimming van de Geuzentoren (10 km) • 14u, 14u30, 16u en 16u30: bezoek aan de volkstuinen in de Stadstuin (1 tot 1,5 uur) - Sint-Lievens-Houtem: paddestoelen langs trage wegen (14u) - Wortegem-Petegem: 14u-17u Op www.tragewegen.be/acties-2014 lees je de recentste info over wat er dat weekend in jouw gemeente te beleven valt.
LANGSHEEN HOLLE WEGEN ... Wie geregeld de Vlaamse Ardennen doorkruist, kent ze ongetwijfeld : de holle wegen. Een weg die plots verdwijnt in het omliggende landschap, en verandert in een gewelf van groen, waar het betoverende spel van licht en schaduw je even in een andere wereld brengt. Deze historische landschapselementen zijn nooit echt ‘aangelegd’, maar danken hun ontstaan aan een eeuwenlange wisselwerking tussen mens en natuur. Toen men vroeger met paard en kar over een vast traject op en af een heuvel reed, werd de bodem losgewoeld. Bij regen spoelde de grond weg waardoor het tracé steeds lager kwam te liggen. De natuur palmde vervolgens de bermen in met planten, en de veldweg werd langzaam omgetoverd tot een sfeervolle holle weg. (z.o.z.) │ 7
LANGSHEEN HOLLE WEGEN ... Door een unieke oriëntatie, een gevarieerd bodemprofiel en de uiteenlopende begroeiing kan het microklimaat in een holle weg op korte afstand sterk verschillen. Dit zorgt voor de aanwezigheid van interessante planten en dieren. Op de taluds zijn vaak oude houtkanten aanwezig en vinden we zeer oude bomen terug die al decennia lang worden geknot of als hakhout worden beheerd. Om de holle wegen te beschermen naar de toekomst toe is een goede beheervisie
│ 8
noodzakelijk. In het voorjaar van 2014 werd er voor de holle wegen in de gemeente Kluisbergen een onderhoudsplan opgesteld. Deze winter werden ook de eerste werken uitgevoerd door enkele lokale landbouwers die zich, ondersteund door de vzw agrobeheercentrum Eco², verenigd hebben tot een agrobeheergroep. Zo ziet de top van de Oude Kwaremont, bekend bij wielerliefhebbers, er weer fris uit. Op www.rlva.be kan je 2 kaartjes download-
en voor een wandel- (5km) of fietszoektocht (22.5km) die je langsheen enkele van de mooiste holle wegen van de gemeente Kluisbergen zal brengen. Ontdek en geniet er van!
Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
BOOMPLANTACTIE - 5 EN 6 DECEMBER 2014 De komende wintermaanden is het weer tijd om te planten. RLVA organiseert voor de 21e keer op rij een groepsaankoop. Jaarlijks bestellen meer dan 500 gezinnen streekeigen bomen en struiken, klimplanten, kleinfruit en fruitbomen tegen aantrekkelijke prijzen. Wie bestelt vóór 24 oktober 2014, kan zijn plantgoed afhalen op zaterdag 6 december 2014 (minder dan 250€) of aan huis geleverd krijgen op vrijdag 5 december (vanaf 250€).
Hagen en heggen planten In onze vorige landschapskrant (terug te vinden op de website) las je meer over het waarom van inheemse hagen in tuin en landschap, de soortkeuze en de plaats. Nu vertellen we je iets over het hoe: het aanplanten zelf. Het plantgoed Per lopende meter haag heb je 4 planten nodig. Plantgoed van twee à drie jaar oud is ideaal. Bedek de wortels tijdens het transport en laat het plantgoed nooit lange tijd met de wortels bloot liggen. Eens in de grond moeten de jonge plantjes ook beschermd worden tegen veevraat. Hoe je dat kan doen lees je op pagina 15. Wanneer? Aanplanten gebeurt best van half november tot half maart. Wintergroene soorten zoals taxus en hulst worden best in het najaar verplant. Vermijd zoveel mogelijk perioden met sneeuw, vorst, droog, winderig of zonnig weer. Ideaal is een bewolkte dag met weinig wind.
│ 9
BOOMPLANTACTIE - 5 EN 6 DECEMBER 2014 Nog niet gedaan! Het eerste jaar zal je de jonge struikjes moeten vrijstellen van te forse kruiden en grassen. Doe dit met de hand of met de schoffel. Gebruik zeker geen herbiciden, want die tasten ook je boompjes aan. Wil je een goed gesloten, strak geschoren haag, begin dan tijdig te snoeien. Meestal laat men één hoofdtak per plant uitgroeien die later de stam vormt. De zijtakken op deze stam moeten regelmatig geknipt worden wil je een dichte haag bekomen. Goed gesloten geschoren hagen krijg je ook door de
│ 10
haag 1 à 3 jaar na het planten tot op 10 cm boven de grond af te zetten. Op die manier krijg je een betere uitstoeling, wat zorgt voor een dichtere haag. Scheer je haag trapeziumvormig, waarbij de onderzijde breder blijft dan de bovenzijde. Zo krijgen ook de onderste takken voldoende licht en blijft de haag tot op de bodem gesloten, wat belangrijk is voor heel wat dieren. Meer tips op www.rlva.be.
Totaal E (materiaal)
Lierde
Kruishoutem
Kluisbergen
Zwalm
Zottegem
Zingem
Wortegem-Petegem
Datum:
Handtekening:
Emailadres (nodig voor bevestigingsmail):
Telefoon (waar je overdag te bereiken bent):
Gemeente:
Adres:
Naam:
De vermelde prijzen op de bestelbon zijn incl. 6% btw mits uitzondering van het materiaal aan incl. 21% btw.
Bestellingen < 250€: contante betaling bij afhaling Bestellingen > 250€: betaling via overschrijving
Indien factuur, eventueel BTW-nr
Wenst factuur (vanaf 15€): ja/neen
Herzele
Totaal D (kleinfruit)
St-Lievens-Houtem
Ronse Geraardsbergen
Horebeke
Oudenaarde Gavere
Totaal C (fruitbomen)
Totaal
Maarkedal
(aanvinken aub) Brakel
(voor exacte locatie zie www.rlva.be)
Voorkeurplaats voor afhaling
Totaal B (klimplanten)
Totaal A (streekeigen bomen & struiken)
Overzicht bestellingen - prijzen incl BTW
Bestellingen van minder dan 250€ zijn tegen contante betaling af te halen op zaterdag 6 december 2014 op het door jou gekozen verdeelpunt. Bestellingen van meer dan 250€ worden in de gemeenten van het Regionaal Landschap op vrijdag 5 december gratis aan huis geleverd, mits voorafgaande betaling. Vanaf van 500€ (excl. BTW) krijg je 5% korting. De volledig ingevulde bestelbon voor 24 oktober 2014 terugbezorgen aan Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen, Veemarkt 27, 9600 Ronse of via het bestelformulier op www.rlva.be emailen naar boomplantactie@rlva.be. Tegen ten laatste 3.11.2014 ontvang je een bevestigingsmail dat je bestelling verwerkt werd. Geef daarom onderaan je emailadres op. Geen bevestigingsmail = geen bestelling! Eind november krijg je dan nog een overzicht van je definitieve bestelling met details ivm afhaling, levering en betaling. Meer info & planttips op www.rlva.be
2014
BOOMPLANTACTIE
32 33 34 35 36 37 38 39 40
Nr
Naam
Bergbosrank, Clematis montana (5) Blauwe regen, Wisteria sinensis (5) Bosrank, Clematis vitalba Bruidssluier, Fallopia aubertii (5) Klimop, Hedera Helix Vijfdelige wingerd, Parthenocissus quinquefolia (5) Wilde hop, Humulus lupulus Wilde kamperfoelie, Lonicera periclymenum Winterjasmijn, Jasminum nudiflorum (5) Totaal B
Klimplanten
50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 60/90 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 60/90 cm 30/40 cm 50/80 cm 60/90 cm 50/80 cm 50/80 cm 60/90 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 50/80 cm 60/90 cm 30/40 cm 50/80 cm
Maat bosgoed
Naam
Beuk, Fagus sylvatica Boswilg, Salix caprea Bosroos, Rosa Arvensis Eenstijlige meidoorn, Crataegus monogyna Fladderiep, Ulmus laevis (1) Gelderse roos, Viburnum opulus Gewone esdoorn, Acer pseudoplatanus Gladde iep, Ulmus minor (2) Grauwe abeel, Populus canescens Haagbeuk, Carpinus betulus Hazelaar, Corylus avellana Hondsroos, Rosa canina Hulst, Ilex aquifolium Kleinbladige linde, Tilia cordata Lijsterbes, Sorbus aucuparia Okkernoot, Juglans regia (gezaaid, groot) Ratelpopulier, Populus tremula Rode Kornoelje, Cornus sanguinea Ruwe berk, Betula pendula Sleedoorn, Prunus spinosa Tamme kastanje, Castanea sativa (3) Veldesdoorn, Acer campestre Vogelkers, Prunus padus Vuilboom, Sporkehout, Rhamnus frangula Wilde Kardinaalsmuts, Euonymus europaeus Zachte berk, Betula pubescens Zoete kers, Prunus avium Zomereik, Quercus robur Zwarte els, Alnus glutinosa Taxus, Venijnboom, Taxus baccata (4) Wilde liguster, Ligustrum vulgare (4) Totaal A
Nr
Streekeigen bomen & struiken Aantal
0,65 0,60 1,35 0,60 / 0,75 0,55 0,70 1,00 0,60 0,60 0,55 1,40 0,60 0,60 1,70 1,00 0,60 0,50 0,55 0,70 0,50 0,55 0,55 0,55 0,50 0,55 0,75 0,50 1,40 0,60
Prijs
Bedrag
Bosplantsoen zie maat bosgoed (blote wortel)
Aantal
Prijs
15,00 / / / 12,50 / 10,50 / 12,50 10,50 / / / 12,50 10,00 13,50 9,50 / 7,50 / 12,00 10,50 8,50 / / 7,50 8,50 13,50 6,50 / /
4,40 7,30 4,60 3,00 0,90 3,00 1,70 3,00 4,00
Prijs
Plantsoen in pot
Aantal
Bedrag
Bedrag
Hoogstam Stamomtrek 6/8 cm (blote wortel)
Naam
Appel, Malus domestica Cabarette (President van Dievoet) Court-Pendu Rouge Cox Orange Pippin’ Essing Jacques Lebel James Grieve Joseph Mush Melrose** Oogstappel (Transparante blanche) Ossekop President Roulin Reinette des Reinettes Schone van Boskoop (Goudernet) Streeping (Rambour d’Hiver) Winterbanana Peer, Pyrus communis Beurre Alexander Lucas Beurré Hardy Calabasse Bosc Catillac Clapp’s Favourite Comtesse de Paris Conférence Doyenné du Comice Dubbel Flip Jeanne d’Arc Jefkespeer Triomphe de Vienne Wijnpeer (Calabasse à la reine) Williams Bon Chrétien Winterkeizerin Pruim, Prunus domestica Anna Späth Belle de Thuin Bleue de Belgique Mirabelle de Nancy Monsieur Hatif Prune de Prince Queen Victoria Reine Claude d’Althann Reine Claude d’Oullins
Aantal
8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50
9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00 9,00
8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50
Prijs
Bedrag
Halfstam Stamomtrek 6/8 cm (blote wortel) Aantal
14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50
15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00 15,00
14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50
Prijs
Bedrag
Hoogstam Stamomtrek 8/10 cm (blote wortel)
(1) Fladderiep: deze inheemse iep wordt enkel als hoogstam aangeboden omwille van zijn resistentie tegen de olmenziekte (2) Gladde iep: enkel geschikt in scheerhagen omwille van olmenziekte (3) Tamme kastanje als bosplantsoen: geschikt voor houtkanten (hakhoutbeheer) Tamme kastanje als hoogstam: geschikt als solitaire boom in de tuin en de boomgaard (4) Geschikt voor siertuin, niet voor landschappelijke aanplantingen (5) Niet inheems, geschikt voor siertuin, niet voor landschappelijke aanplantingen Opgelet: Fruitbomen halfstam hebben stamomtrek 6/8 - fruitbomen hoogstam 8/10.
71 72 73 74 75 76 77 78 79
56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55
Nr
Fruitbomen
Naam
Autumn Bliss (rode herfstframboos)
98
0,90
0,80
0,80
0,80
Prijs
Naam
0,25
107 Bindstrips - schakelband 53 cm Totaal E
7,25
106 Steunpalen (kastanje) 2m50 diam 6/8 gepunt
Nr
Materiaal Prijs
6,00 Totaal D
4,50 105 Roland (wit)
4,00
1,40
104 Boskoops Glorie (blauw)
Druif, Vitis Vinifera (in pot)
103 Loch Ness (doornloos)
Braambessen, Rubus fructicosus (in pot)
102 Hinnonmaki (rood)
Kruisbessen, Ribes uva-crispa (blote wortel)
23,50 45,50 21,00
22,00 22,00 22,00 22,00
14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50 14,50
Prijs
Plantsoen 50-70 cm
Aantal
0,90
Aantal
Aantal
Bedrag
0,90
11,50 24,50 9,50
12,00 12,00 12,00 12,00
8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50 8,50
Prijs
Bedrag
Bedrag
Bedrag
Hoogstam Stamomtrek 8/10 cm (blote wortel)
101 Black Reward (zwart)
Jonkheer van Tets (rood)
Aantal
Halfstam Stamomtrek 6/8 cm (blote wortel)
100 Blanka (wit)
99
Golden Bliss (witte herfstframboos) Trosbessen, Ribes rubrum/nigrum (blote wortel)
Tulameen (rode zomerframboos)
97
Frambozen, Rubus idaeus (blote wortel) 96
Nr
Naam
Kers, Prunus avium Bigarreau EspÊren (witte kraker) Bigarreau Napoleon Gelbe Knorpelkirsche Kordia Lindekers, Early Rivers Regina Schneiders späte Knorpelkirsche Noordkriek Brugse Kortsteel Perzik, Prunus persica Amsden Broechemse Reine des Vergers Vaes Oogst Overige Kweepeer Moerbei Mispel Totaal C
Kleinfruit
93 94 95
89 90 91 92
80 81 82 83 84 85 86 87 88
Nr
Fruitbomen (vervolg)
V
PLANTEN BESCHERMEN!
an ganzen tot paarden, van hazen en konijnen tot schapen en reeën: allemaal lusten ze wel de knoppen, schors of twijgen van pas aangeplante bomen en struiken. Stel je er vóór het aanplanten dus van op de hoogte welke dieren tot bij je plantgoed kunnen komen, en zorg voor aangepaste bescherming. Wat er nodig is om fruitbomen te beschermen lees je in de brochure die je kan downloaden via www.rlva.be. Dit jaar bieden we geen boomnetjes en boomspiralen meer aan bij de boomplantactie. Deze zijn soms nodig in sterk beboste omgeving waar hazen of konijnen vraat aanrichten, maar in de meeste tuinen is dat overbodig. Ze zorgen voor heel wat plastic die in het milieu terecht komen. Wie wat materiaal liggen heeft, kan steeds zelf een bescherming maken. Indien je echt nood hebt aan boomspiralen of boomnetten, geef een seintje en we bezorgen je de juiste contacten.
│ 15
SNOEIDEMONSTRATIE Op de snoeidemo legt een ervaren snoeier je op enkele uren tijd de basisprincipes uit van het snoeien van fruitbomen. Niet te veel theorie, maar duidelijk uitgelegd in de praktijk van de hoogstamboomgaard. Interesse? Inschrijven kan voor volgende snoeidemo’s: - Zaterdag 20 december van 14u tot 17u in Maarkedal - Zondag 22 februari van 9u tot 12u in Zottegem Deelnemen kost 5 euro per persoon voor inwoners van RLVA, 10 euro voor anderen. Vooraf inschrijven via info@rlva.be of 055/207265.
SNOEIER ZOEKT BOOMGAARD Beschik je zelf over een geschikte hoogstamboomgaard voor een dergelijke snoeidemo? Neem dan contact op met info@rlva.be of 055/207265. Een geschikte boomgaard omvat minimum 15 hoogstamfruitbomen, liefst een combinatie van zowel jonge als oude bomen en heeft voldoende parkeergelegenheid in de buurt.
CREATIEF MET SNOEIHOUT De Milieuraad van Lierde organiseert samen met RLVA een tweedelige cursus waarin je leert hoe je op een creatieve manier je snoeihout kunt verwerken en hergebruiken. De theorieles vindt plaats op maandag 24 november om 20u in het Ontmoetingscentrum De Lier, Nieuwstraat 21, 9570 Lierde. Dan bespreken we een aantal snoeitechnieken en gaan we dieper in op het geschikte materiaal en verschillende voorbeelden van verwerking van snoeihout. De praktijkles vindt plaats op zaterdag 29 november van 9u tot 12u30 op het Pikkelgempleintje, Pikkelgem 1, Lierde. De wilgen worden daar in de loop van november geknot en het snoeihout zal een bestemming krijgen in een takkenwal of takkenril en in een vlechtwerk als afboording van de bloemenweide. Inschrijven uiterlijk maandag 17 november bij milieudienst@lierde.be met opgave van naam, adres, telefoon en aantal personen. Deelname is gratis voor inwoners van Lierde, anderen betalen 5€ per persoon, inclusief cursustekst en soep bij de praktijkles. Betalen op de dag zelf. │ 16
KNOTBOMEN GEZOCHT! Staan er in je weide knotbomen die komende winter aan een snoeibeurt toe zijn, maar heb je geen tijd, materiaal of zin om zelf de boom in te kruipen, dan kan je een beroep doen op één van onze knotteams. In ruil voor het hout komen gespecialiseerde vrijwilligers voor jou de knotwerken uitvoeren. Tegen een vooraf afgesproken vergoeding kan ook al het fijnhout opgeruimd worden. Als eigenaar kan je natuurlijk ook een creatieve bestemming geven aan je resthout (zie pag. 16). Interesse? Kijk dan snel op www.rlva.be/knotboomgezocht! Hier kan je zien of je knotbomen in aanmerking komen en kan je het online-aanvraagformulier invullen.
KNOTTEAM: KNOTTERS GEZOCHT!
O
m onze 56 vrijwilligers te versterken, zijn we op zoek naar geïnteresseerden om knotbomen te knotten op een veilige en duurzame manier. Heb je interesse om zelf aan de slag te gaan met de kettingzaag en bomen te knotten in ruil voor het hout, dan zorgen wij voor de nodige ondersteuning. Enkel met de nodige ervaring kan je een knotteam starten of een bestaand team vervoegen. Daarom organiseren wij dit najaar een cursus ‘veilig knotten en kettingzaagtechnieken. Wie een getuigschrift kan voorleggen van Inverde, Bosgroep, INBO, etc. aangaande ‘knotten’ of ‘veilig werken met een kettingzaag’ is vrijgesteld om de opleiding te volgen. Snel zijn is de boodschap, want er kunnen maximaal 12 personen deelnemen aan deze opleiding! Interesse? Neem contact op via landschapsloket@rlva.be of 055/20.72.65.
Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
│ 17
DE NATUUR GETUIGT OVER DE GROOTE OORLOG WEEK VAN HET BOS 2014
O
nder het motto ‘Onze oudstrijders zijn springlevend’ staat de Week van het Bos dit jaar in het teken van De Groote Oorlog. Van zondag 12 tot zondag 19 oktober zullen in talrijke Vlaamse natuurdomeinen en bossen kleine en grote oorlogsverhalen verteld worden vanuit het oogpunt van de natuur. Tijdens boswandelingen, belevingstochten en kinderspeurtochten zullen boswachters, gidsen en historici het publiek rondleiden op zoek naar fauna en flora die kunnen getuigen over WOI. Zo kun je zondagnamid-
dag 19 oktober in het Koppenbergbos in Oudenaarde terecht om kleine en grote oorlogsverhalen uit onze streek te vernemen. De tientallen eeuwenoude eiken van het Koppenbergbos vertellen je die dag hún verhaal (zie www.oudenaarde.be). Het volledig programma van de week van het bos vind je terug op www.weekvanhetbos.be.
ALLES OVER DE STEENUIL Voor de steenuil zijn de Vlaamse Ardennen een topregio. Dit klein uiltje vindt in ons landschap het ideaal leefgebied. Met het zachte klimaat en het kleinschalig landschap van weides, hagen en heggen, houtkanten en boomgaarden voelt deze kleine uil zich hier helemaal thuis. De perfecte regio om er ook het internationaal steenuilcongres te organiseren. Onderzoekers van over de hele wereld komen hun recente bevindingen voorstellen in Herzele op 22 november. Hou www.steenuil.be in de gaten voor meer info. │ 18
E
SPEELBOS ZINGEM OFFICIEEL GEOPEND
ind 2007 plantten drie Zingemse jeugdverenigingen samen duizenden boompjes in wat toen nog het Wannenlappersspeelbos moest worden. Het terrein van 4,8 hectare, op een paar honderd meter van de dorpskern sluit aan bij de open Scheldevallei en krijgt daardoor een avontuurlijk karakter. Ideaal voor een partijtje ravotten voor de Zingemse jeugd! Nu, ruim zeven jaar later, zijn de boompjes voldoende gegroeid en wordt het speelbos officieel geopend op zondag 12 oktober 2014 om 16u.
WORKSHOP WILGENHUT Speelnatuur, we krijgen er maar niet genoeg van! Gelukkig beseffen steeds meer mensen hoe belangrijk speelnatuur is. Kinderboerderij Diggie vzw zet volop mee zijn schouders onder het creëren van een natuureducatieve speelzone. Op maandag 27 oktober 2014 gaan we aan de slag voor het bouwen van een heuse wilgenhut, -tunnel. Wil je er ook graag bij zijn? Zak dan af tussen 13u – 17u naar de Diggieweg 14 te 9660 Nederbrakel.
│ 19
V
ZET JE TENTJE OP
olop genieten van natuur, stilte en rust met enkel basiscomfort? Bivakkeren of ook wel paalkamperen is legaal en gratis overnachten in je trekkerstent op een afgelegen stilteplek in de natuur met als basisvoorzieningen enkel een grasveldje en een waterpomp. Bivakzones zijn bedoeld voor individuele bivakkeerders, een klein groepje vrienden of een kleine familie, niet voor grotere groepen. Deze zomer werd in Parike (Brakel) een nieuwe bivakzone geopend aan de Brouwierweide. Deze mooie realisatie van het agentschap Natuur & Bos en Toerisme Vlaamse Ardennen is strategisch ingeplant, want vanaf nu kun je een driedaagse bivaktrekking maken over de Streek-GR Vlaamse Ardennen: Op dag 1 wandel je vanuit het station van Geraardsbergen naar de bivakzone in de Brouwierweide (20km). De volgende dag is het 19 kilometer stappen naar de bivakzone aan het Muziekbos in Ronse, en voor de laatste etappe kun je kiezen of je via GR 129 terug de trein opstapt in Oudenaarde, of nog een extra nachtje kampeert op de bivakzone Spettekraai in Zingem. Alles over paalkamperen op www.bivakzone.be.
â&#x201D;&#x201A;â&#x20AC;&#x2020;20
KINDEREN BUITEN!
W
elke leuke, spannende dingen zijn er te doen in de natuur dicht bij huis? Hoe maak je kinderen daar enthousiast voor? En waarom is het goed voor kinderen? Tijdens deze workshop voor kinderen tussen 4 en 10 jaar met hun (groot)ouders krijg je tips en doe je inspiratie op. Buiten bewegen, beleven en ontdekken, de prikkelende sensaties van alles wat er te zien, te voelen en te ruiken is. Je kunt terecht in PNEC De Kaaihoeve in Zwalm op zaterdag 20 september, woensdag 8 oktober en op woensdag 15 oktober in Het Voedselbos in Nokere, telkens van 14u tot 17u30. Interesse? Meer info en inschrijven via www.scharrelkids.be. Kostprijs 5 euro per gezin per workshop, kinderen gratis.
Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
SCHARRELKUNST In ieder van ons, jong en oud, schuilt een kunstenaar. Dat blijkt meermaals uit de buitenspeelworkshops van Scharrelkids waar (groot)ouders en kinderen spontaan ‘scharrelen’ en creatief aan de slag gaan met natuurlijke materialen. Nu nodigen we jou graag uit om een Scharrelkunstwerk te creëren in en met de natuur. De eenvoud van natuurlijke elementen zoals takken, bladeren, bloemen, vruchten, stenen, … wakkert de creativiteit aan. Door deze eenvoudige elementen samen te brengen ontstaat natuurkunst die varieert in vorm, grootte, kleur, compositie, patronen, … Trek de natuur in en laat je gaan! Scharrel eenvoudige natuurmaterialen bij elkaar en creëer je eigen ‘scharrelkunst’. Maak er een foto van en toon je creatie aan de wereld. Iedereen kan deelnemen zowel individueel als in groep/gezin. Alle info: www.rlva.be of www.facebook.com/speelnatuurvlaamseardennen │ 21
I
SPEELZONE MAARKEDAL EN KRUISHOUTEM
n Maarkedal (Puttene) en Kruishoutem (Marolle) worden in samenwerking met RLVA op gemeentelijke terreinen echte speelnatuurzones gecreëerd. Tijdens een buurtinformatieavond en een creatieve brainstorm van scholen en jeugdbewegingen uit de buurt kregen de ontwerpen al heel wat input. Zo slaan we de handen in elkaar om er een heuse speel-, belevings- en buurtzone van te maken. Voor beide sites zijn de ontwerpplannen gemaakt en voorzien we de realisatie ervan komende winter. Volg de aanleg van beide projecten op de voet via onze facebook-pagina https://www.facebook.com/RLVlaamseArdennen Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Ontwerp: speelnatuur Marolle (Kruishoutem)
│ 22
A. kunstige bloemenhelling B. sjor-gebergte C. vuurvallei
D. fruitig eiland B. bloeiende speelweide C. tunnelbos
F
FRUITSAP VAN EIGEN KWEEK!
ruitbomen leveren algauw een flinke oogst op. Van een bescheiden boomgaard oogst je na een tiental jaar honderden kilo’s fruit. Ideaal om zelf lekker en gezond fruitsap mee te maken. Je kunt hiervoor met je appels en peren terecht bij een vaste fruitpers, onder meer bij Patrick Heyerick in Kruishoutem - www.hoogstamboomgaard.be. Maar er zijn ook heel wat mobiele fruitpersen actief in de regio, die op bepaalde dagen bij jou in de buurt langskomen. Contacteer hen rechtstreeks om een afspraak te maken: 26 september – Herzele, Populierenstraat 10 – GBS ‘t Essenhofje info@mobielefruitpers.com 11 oktober – Brakel, Boembeke – Boembekemolen – info@mobielefruitpers.com 19 oktober – Maarkedal, Nederholbeekstraat 1 – gemeentehuis info@houtlandsetuinsappen.be 19 oktober – Ronse, Markt 1 – marktplein – info@mobielefruitpers.com 25 oktober – Geraardsbergen, Hoogvorst 2 – De Helix – info@mobielefruitpers.com
COLOFON Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen Veemarkt 27, 9600 Ronse Tel: 055/20.72.65 - fax: 055/20.61.87 info@rlva.be - www.rlva.be Rekeningnummer: BE23 0012 2912 5291
V.U. : Dirk Otte Layout: Kachet - Opmaak en druk : Thoverkracht NV Oplage: 104.000 expl. Gedrukt op 100% gerecycleerd FSC® papier
Foto’s: cover: Danny Matthys, p7: Bart Heirweg, p8, 17: Joost-Pim Balis, p18: Mark Regan, p20: Luc Selleslagh, p21: Ann D’Heedene. Overige: Bart Vancoppenolle
│ 23
WWW.RLVA.BE
Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen werkt in opdracht en met financiĂŤle steun van de Provincie Oost-Vlaanderen, de Vlaamse Gemeenschap, de steden Geraardsbergen, Oudenaarde, Ronse, Zottegem en de gemeenten Brakel, Gavere, Herzele, Horebeke, Kluisbergen, Kruishoutem, Lierde, Maarkedal, Sint-Lievens-Houtem, Wortegem-Petegem, Zingem en Zwalm. RLVA werkt aan de uitbouw van deze streek op vlak van natuur, landschap en natuurgerichte recreatie en werkt daarvoor eveneens samen met de lokale verenigingen voor natuur, landbouw, toerisme en jacht.
Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen is 1 van de 17 Regionale Landschappen in Vlaanderen: www.regionalelandschappen.be