I n t e rvi e w
[ < ] aan de Universiteit Twente. Zijn ruime werkkamer in Oegstgeest is gevuld met een rijk leven van lezen, schrijven en reizen. Old school, dat wel. Zijn boekenkast is goed gevuld met papieren uitgaven en tastbare memorabilia. Het comfortabele zitje in het midden nodigt uit tot mijme ren over het verleden en filosoferen over de toekomst. De Ridder plaatst ons aan een bureau met koffie en mini-Marsjes, en wacht welwillend de eerste vraag af, die hem al zo vaak is gesteld: wat gaat de nabije toekomst ons brengen? Geen doemdenker In zijn nieuwe boek De s trategische revolutie geeft de futuroloog antwoord. Bijna achteloos voorspelt hij het einde van de gevestigde namen in het bedrijfsleven. De consument gaat namelijk de economie bepalen, tot in het extreme. Technologie wordt zo goedkoop dat wij steeds minder fabrikanten nodig hebben om aan producten te komen. Traditionele ondernemingen z ullen eenvoudigweg worden omzeild. Bedrijven die nu nog onaantastbaar lijken, gaan in het geweld van deze doe-het-zelf-economie ten onder. Nieuwe bedrijven met revolutionaire vindingen zullen snel marktaandeel weten te veroveren. ‘Het wordt een komen en gaan van bedrijven.’ Een voorbeeld? ‘Ik schrijf in mijn boek dat door de opkomst van duur zame energie de elektriciteitsprijs op termijn zal dalen.' Zonnecellen waren lang te duur voor de meeste Neder landse huishoudens, maar dat veran dert in rap tempo. Zo snel dat volgens De Ridder in 2025 zelf o pgewekte
18
elektriciteit zelfs vrijwel gratis is. Gratis? En dat al over 13 jaar? Zoals menig futuroloog is ook De Ridder in ieder geval geen doemdenker, e erder optimist. ‘De ontwikkeling van zonne-energie is dertig jaar geleden begonnen en iedere vier jaar gaan de kosten met 50 procent omlaag. Je kunt die lijn gewoon doortrekken. Op het ogenblik kun je met eigen panelen voor 20 cent per kilowattuur stroom maken. Dat is over vier jaar 10 cent en over acht jaar 5 cent.’ Dat gaat de energiemarkt flink opschudden. De energiebedrijven hebben volgens de futuroloog de boodschap dat zelf opgewekte duur zame technologie steeds goedkoper wordt en daardoor voor consumenten interessanter, lange tijd ontkend. Nu blijkt dat de energiemarkt in korte tijd drastisch verandert. ‘De laatste tijd wordt de overgang naar een nieuwe energiemix steeds duidelijker en wordt dit beeld steeds meer geaccep teerd. Maar de energiebedrijven had den eerder op deze toekomst kunnen anticiperen: zij hadden een vroegere bus kunnen nemen.’ Zelfs de milieubeweging onderschat de snelheid van deze technologische veranderingen, sneert De Ridder. ‘Ik verwijt de milieuorganisaties dat ze juist deze geweldige ontwikkeling niet zien. Ze maken een scenario voor 2040, terwijl al na 2025 de uitstoot van CO2 zal verminderen.’ Zelf heeft hij nog geen panelen op het dak
‘Het wordt een komen en gaan van bedrijven’
gemonteerd. ‘Ik hoef toch niet alles uit te voeren wat ik voorspel.’ Zwarte zwaan Een zwarte zwaan heet een dergelijke uitvinding of onverwachte ontwik keling die alles verandert, maar die slechts weinigen zien aankomen. De Ridder ziet overal zwarte zwanen. De uitdrukking stamt uit de tijd dat West-Europeanen alleen nog witte zwanen kenden. De kleur en het dier waren elkaars synoniem. Pas toen ontdekkingsreizigers A ustralië bereikten, zagen ze dat daar ook zwarte zwanen bestaan. De conclusie is dat je nooit moet aannemen dat een bepaalde situatie eindeloos zal voortbestaan; vroeg of laat gebeurt er iets waardoor je hele wereldbeeld kan kantelen. Volgens De Ridder is het een les die we maar moeilijk willen leren. Terwijl juist deze tijd barst van de revolutionaire veranderingen, met dank aan technologie. Volgens hem onderschatten belangenorganisaties als de ANWB de komst van robot auto’s. Ook de auto-industrie en de overheid hebben geen belangstelling. ‘Ze zeggen: het is niet in ons belang, dus praten we er niet over. Dat vind ik kwalijk, omdat het op korte termijn toch gaat gebeuren en de ANWB dan klanten kan verliezen. Die auto is er namelijk al; hij is in Amerika getest, hij is geaccepteerd, hij is helemaal klaar. En hij komt ook op de Neder landse markt.’ Struisvogelgedrag is geen uitzonde ring, zo betoogt De Ridder. Bestaande marktpartijen zijn traditioneel slecht in innoveren en het ontginnen van nieuwe markten. Hij illustreert dit