Bidla Edukattiva-Rezoluzzjoni NYP 2013

Page 1

i n o j z z u l o ż e R


Din ir-reżoluzzjoni tal-Partit Bidla Edukattiva ġiet mfassla biex tkun ta’ għajnuna għall-pajjiż. Is-suġġerimenti li għamilna huma miftuħin għal kull diskussjoni u nilqgħu b’idejna miftuħin kull kritika kostruttiva sabiex dawn il-proposti jistgħu ikunu mtejjba u implimentati. Aħna nixtiequ li permezz ta’ din irriżoluzzjoni, inqajmu diskussjoni fuq fatturi li fl-aħħar millaħħar jaffetwaw lilna lkoll.

Partit Bidla Edukattiva Parlament Nazzjonali taż-Żgħażagħ 2013


Indiċi Glossarju

5

Preambolu

6

Aħna x’Nemmnu?

7

Kapitli tar-Reżoluzzjoni Il-Kurrikulu Minimu Nazzjonali

9

L-Edukażzjoni u l-Isport

12

L-Edukazzjoni u l-Mużika

15

L-Edukazzjoni u l-Ġlieda kontra s-Sustanzi Abbużivi

18

L-Eżamijiet tal-MATSEC

20

L-Illiteriżmu

28

Early School Leavers

31

L-Għalliema :il-Fulkru tal-Futur Malti

36

Skejjel Post Sekondarji

40

Il-Junior College Trasport għall-Iskejjel Post-Sekondarji Giovanni Curmi Higher Secondary L-MCAST L-Universit{

45

Skejjel Vokazzjonali

47


Għawdex

49

Manutenzjoni tal-Iskejjel

53

L-Uniformijiet

55

L-Edukazzjoni fil-Ħabs

58

Edukazzjoni għal Kulħadd

62

L-Edukazzjoni u n-Nies b’Diżabilit{

64

Life-long Learning

66

L-Edukazzjoni u l-Politika

69

Ringrazzjamenti

73

Parteċipanti

74


5 Glossarju "Universit{"

tfisser l-Universit{ ta’ Malta mwaqqfa bl- artikolu Edukazzjoni;

72 tal-Att tal-

"skola"

tfisser istituzzjoni li r-riżorsi tagħha kemm ta’ persuni u kemm ta’ oġġetti huma ordinati sabiex itmexxew ’il quddiem l-edukazzjoni u t-taħriġta’ persuni oħra permezz tat-tixrid tat-tagħrifu t-tkabbir tat-tagħlim;

"Kurrikulu"

tfisser il-qafas ta’ kurrikulu nazzjonali għall-iskejjel kollha fillivell tal-edukazzjoni obbligatorja kif jipprovdi lartikolu 47 tal-Att tal-Edukazzjoni;

"il-Bord tal-MATSEC"

tfisser il-Bord tal-Eżamijiet tal-Matrikola Ċertifikat tal-Edukazzjoni Sekondarja;

"Għalliem"

tfisser membri tal-professjoni tat-tagħlim f’Malta li jingħataw warrant biex jipprattikaw il-professjoni f’Malta kif provdut dwar dan fit-Taqsima III tal-Att dwar l -Edukazzjoni. Il-frażi "Għalliem" ma tinkludix Kindergarten jew Learning Support Assistant, għalliem fi skola li tgħallem lingwa bħala lsien barranija, jew lil xi persuna li tagħti servizz ta’ tagħlim f’setturi kulturali, sportivi u reliġjużi, sakemm dak it-tagħlim ma jkunx qiegħed jingħata bħala parti integrali tal-edukazzjoni obbligatorja skont il-kurrikulum fi skola liċenzjata;

"età obbligatorja "

tfisser kull et{ bejn il-ħames snin u l-ħmistax-il sena, it-tnejn inklużi, u għalhekk persuna titqies li hi tal-et{ obbligatorja għall-iskola jekk għalqet l-et{ ta’ ħames snin u ma għalqitx l-et{ ta’ sittax-il sena;

"tagħlim formali"

tfisser proċess ta’ tagħlim li jseħħ f’kuntest organizzat u strtturat u huwa maħsub bħala tagħlim skont oġġettivi, ħin dedikat għattagħlim u appoġġ għat-tagħlim. Tagħlim formali huwa intenzjonat mill-perspettiva ta’ min ikun qiegħed jitgħallem u jwassal għal kwalifika;

u

għaċ-


6 Preambolu L-Edukazzjoni hija ċ-ċavetta li kapaċi tbiddel il-ħajja tal-bniedem. Hija mezz għall- mobbilita’ soċjali iżda fuq kollox hija l-unika possibbilt{ li poplu jikkoltiva ruħu, jibda’ jaħseb b’moħħu u jagħżel x’inhu l-aħjar għalih u għal ta’ madwaru. L-edukazzjoni tgħin sabiex ngħelbu id-differenzi ta’ bejnietna u nkisru lbarrieri li ma jħallunix naħdmu flimkien, sabiex b’ tolleranza u bl-ebda forma ta’ diskriminazzjoni naħdmu għall-futur ta’ pajjiżna. Id-dritt għall-edukazzjoni, jiġifieri id-dritt ta’ edukazzjoni primarja bla ħlas, huwa wieħed fundamentali. Dan id-dritt ma jista’x jiġi suġġett għallmonopolju politiku. Pajjiżna illum jiffaċja problemi kbar: l-illiteriżmu u lammont ta’ studenti li ma jkomplux l-istudji tagħhom wara l-iskola Sekondarja. F’pajjiżi oħra insibu li t-tfal, speċjalment bniet lanqas jingħataw iċ -ċans li jedukaw ruħhom.

“One child, one teacher, one book and one pen can change the world. Education is the only solution. Education first. “ -Malala Yousafzai Hemm bżonn li l-progress li sar biex nippromwovu l-edukazzjoni jibqa’ miżmum u jissaħħaħ. Madanakollu ċertu nuqqasijiet fis-sistema’ edukattiva għandhom jiġu ndirizzati mill-aktar fiss. L-edukazzjoni għandha tkun il-fulkru ta’ bidla fis-soċjet{. Id-dritt tal-edukazzjoni għandu jiġi mħares, sabiex b’hekk navvanzaw bħala poplu, mhux biss ekonomikament u intellettwalment iżda wkoll soċjalment.


7 Aħna x’nemmnu? Il-punti mniżżla hawn taħt huma prinċipji li użajna sabiex noħorġu bl-ideat tagħna,u nilħqu għan aħħari mixtieq. Matul il-laqgħat li kellna ħdimna sabiex dejjem infittxu l-ġid komuni tal-pajjiż. Imxejna dejjem fuq il-pilastri tad-demokrazija sabiex nassiguraw diskussjoni kostruttiva.

1.

Kull ċittadin tar-Repubblika ta’ Malta għandu dritt għall-edukazzjoni u tagħlim mingħajr distinzjoni ta’ et{, sess, twemminjew mezzi finanzjarji.

2. L-edukazzjoni primarja għandha tkun obbligatorja u fl-iskejjel tal-Istat għandha tkun bla ħlas. 3.

L-istudenti kapaċi u meritevoli, ukoll jekk mingħajr risorsi finanzjarji, għandhom dritt li jilħqu l-ogħla gradi ta’ edukazzjoni.

4. L-Istat għandu jagħti effett għal dan il-prinċipju permezz ta’ boroż ta’ studju, ta’ kontribuzzjonijiet lill-familji ta’ l-istudenti u provvedimenti oħra fuq il-bażi ta’ eżamijiet kompetittivi. 5.

Huwa dmir tal-Istat - (a) li jmexxi ’l quddiem l-edukazzjoni u t-tagħlim; (b) li jiżgura li jkun hemm sistema ta’ skejjel u istituzzjonijiet li jkunu miftuħa għaċ-ċittadini Maltin kollha u li jkunu jipprovdu għall-iżvilupp sħiħ tal-personalit{ kollha inkluża l-ħila ta’ kull persuna għax-xogħol; u (ċ) li jipprovdi skejjel u istituzzjonijiet bħal dawn fejn ma hemmx.


“One child, one teacher, one book and one pen can change the world. Education is the only solution. Education first. “ -Malala Yousafzai


KUR

RIKU LU MINIM U NAZZ JONA LI


10

sillabu għandu jiġi evalwat kull sentejn sabiex b’hekk inkunu żguri li permezz ta’ dan issuġġett l-istudenti ikunu qed jiżviluppaw ruħhom f’din issoċjeta’ dinamika.

STUDJI RELIĠJUŻI U ETIĊI 1.

Ladarba nisħqu fuq edukazzjoni inklussiva, kull student għandu jingħata opportunit{ ta' tagħlim bħal ħaddieħor. Preżentement is -sillabu tar-Reliġjon, jiffoka biss fuq tagħlim Nisrani, però f'pajjiżna illum il-ġurnata għandna studenti li jħaddnu reliġjonijiet differenti. Għalhekk għandu jiddaħħal s-suġġett talIstudji Etiċi flimkien ma dak tar -Reliġjon sabiex b’hekk student jista’ jiżviluppa moralment. F’dawn il- lezzjonijiet kull student ikun jista’ jsegwi llezzjoni minkejja ir-reliġjon tiegħu.

PSD 2.

Ikun hemm riviżjoni fis-sillabu tal-PSD fejn jiġi spjegat b’mod ċar xil-programm li jrid jiġi eżegwit matul is-sena. Dan is-

ICT 3.

L-eżami tal-ICT għandu jiġi maħdum fuq il-kompjuter bħala prattika, bħalma jsir leżami tal-ECDL.

FIRST AID 4. Fil-perjodu tal- Edukazzjoni Sekondarja l-istudenti jiġu offruti l-possibbilt{ li jagħmlu kors tal-’First Aid’ fl-iskola stess wara l-ħin tallezzjonijiet.


11

MUŻIKA 5.

Il-mużika bħalissa mhijiex parti statutorja tal-Kurrikulu Nazzjonali fl-iskejjel primarji u sekondarji. Is-snin bikrin talformazzjoni tat-tfal huma liktar importanti peress li dan huwa l-perjodu fejn lopportunit{jiet talesplorazzjoni tal-mużika huwa l-iktar effettivi. Dan jitwettaq billi jintużaw varjet{ ta’ kanzunetti u strumenti mużikali kif ukoll isir tgħalim ta’ kif jiġu mqabbla movimenti mal-mużika. Ilparti statutorja tal-mużika tistabbilixxi l-bażi ta’ esperjenza tal-istudenti fil-mużika u kif għandha tiġi mgħallma fl -iskejjel. Jinkludu opportunit{jiet ta’ tagħlim ta’ strumenti mużikali, kant, smiegħ u kompożizzjoni ta’ mużika.



13 L-ISPORT U LEDUKAZZJONI PRIMARJA 6. Skejjel primarji għandhom ikollhom varjazzjoni ta’ sport. Dan jgħin sabiex jippromwovi interess fl-attivit{ fiżika, li jwassal sabiex student jagħżel sport professjonali fl-iskola sekondarja. 7.

Għandu jkun hemm iktar promozzjoni tal-edukazzjoni fiżika fis-settur tal-edukazzjoni primarja. B’hekk jiżdied innumru ta’ għalliema taledukazzjoni fiżika f’dan issettur u jkun possibbli li jkun hemm għalliem tal-edukazzjoni fiżika f’kull skola.

L-ISPORT U L– EDUKAZZJONI SEKONDARJA 8.

Ikun hemm l– opportunit{ li wieħed jagħżel li jibda jiprattika sport partikolari bħala wieħed missuġġetti primarji fl-istudji


14 tiegħu. Dan l-isport jittieħed f’livell professjonali milliskola sekondarja sa’ meta student jiggradwa.

L-ISPORT U S-SISTEMA’ EDUKATTIVA 9. Issir iktar riċerka fuq ilpossibilta ta' integrazzjoni koedukazzjonali fl-edukazzjoni sportiva

10. Ikun hemm iktar trasparenza bejn l-awtoritajiet tal-isport u ċ -ċentri edukattivi sabiex ikun hemm iktar integrit{ u flessibilt{ għal ġid talistudent.


I N O J KAZZ

U D E L

U L-

A K I Ż U M


16 SKEJJEL 1. 2. Irridu ninvestu fis-settur tal -Mużika. Malta hija magħrufa għad-diversi baned li wieħed isib f’kull raħal. Niftaħru wieħed mill -iktar teatri qodma li hawn fl-Ewropa: it-Teatru Manoel. Bit-tir għal-2018 fejn ilBelt Valletta se tkun il-Belt Kapitali Ewropeja talKultura għandna nipromwovu is-settur mużikali u nippermettu lil studenti ta’ bejn ħamsa u tmintax –il sena minn kull sfond talħajja li jkollhom lopportunit{ li jitgħallmu strument mużikali, jagħmlu mużika ma’ oħrajn, jitgħallmu ikantaw u li jkollhom opportunit{ biex jimxu għall-livell għoli fil-qasam tal-mużika..

11. Waqt li skejjel huma mistennija li jimbarkaw fuq l-introduzzjoni tattgħalim tal-mużika minn et{ żgħira huwa meħtieġ li l infrastruttura mużikali (li tinkorpora fiha ċentri tal-mużika barra mill-iskola)tissaħħaħ. B’dan il -mod ikun hemm iktar trasparenza fit-tgħalim formali u informali talistudenti. Dawn iċ-ċentri talmużika flimkien mas-skejjel għandhom jkabbru u jagħtu appoġġ fit-tgħalim tal-mużika matul il-ħin tal-iskola biex iktar studenti jesperjenzaw kombinazzjoni ta’ tagħlim tal-mużika strumentali u vokali minn mużiċisti professjonali.

12. Il-mużika għandha benefiċċju fuq laspett estern tal-iskola. B’hekk għandu ikun hemm appoġġ filformazzjoni ta’ banda jew orkestra tal-iskola.


17 13. Ix-xena tal-mużika konnessa matteknoloġija qiegħedha tiżviluppa b’rata mgħaġġla. B’hekk għandu ikun hemm iktar appoġġ fl-iskejjel għal użu ta-teknoloġija flimkien mat-tgħalim tal-mużika elettronika. Dan se jtejjeb ir-riżultati tal-mużika għallistudenti kollha.

14. Għandu ikun hemm interkonnessjoni bejn skejjel primarji u sekondarji fuq it-tgħalim tal-mużika fejn appoġġ jiġi jingħata matul is-sena skolastika.

SKEMI 15. Strumenti mużikali ta’ kwalit{ huma neċessarji għal studenti li jieħdu pass ikbar fl-edukazzjoni mużikali. Dawn huma ta’ valur għoli, għalhekk għandha titwaqqaf skema fejn jingħata self bla imgħax fuq xiri ta’ strumenti.


Il-ĠLIE DA KO N TRA SUSTA NZI AB BUŻIV I


19 16. Nipproponu li jsiru laqgħat fejn

fihom ikun hemm il-preżenza tal -Korp tal-Pulizija kif ukoll dawk esperti fil-qasam tad-droga sabiex tingħata aktar edukazzjoni diretta dwar it-tipi differenti tad-droga. Dan jista’ jsir billi tintwera xi droga millPulizija stess u jiġi spjegat fiddettall il-forom differenti li din tista’ tieħu. Dawn il-laqgħat jew aħjar seminars, għandhom ikunu offruti fir-raba’ u l-ħames sena tal-iskola Sekondarja kif ukoll fliskejjel Post-Sekondarji. Naħsbu li din hija l-iktar udjenza b'et{ addattata sabiex tattendi dawn it-tip ta-seminars għaliex tikkonsisti minn nies li jkunu iktar maturi sabiex jifhmu u janalizzaw sew dak li jintqal.

17. Wieħed

irid jinnota innuqqas t’edukazzjoni dwar drogi, konsum t’alkoħol u tipjip f’skejjel post sekondarji, fejn hemm irtendenza li wieħed jagħmel l -iktar użu minnhom bħal ma juri l-istħarriġ fuq il-ħajja tipika tal-Maltin. Huwa mportanti li b’mod professjonali jiġu organizzati seminars għal dawn listudenti.


L-EŻAMIJIET C E S T A M – L TA


21 L-eżamijiet tal-Matrikola u taċĊertifikat tas-Sekondarja L-eżamijiet tal-Matrikola u taċ-Ċertifikat tasSekondarja huma regolati mis-Senat u lKunsill tal-Universit{. Attwalment, l-istudenti jistgħu jagħtu l-eżamijiet fis-sessjoni ta’ Mejju, u f’kas li ma jgħaddux minn xi eżamijiet jistgħu jerġgħu jagħtu leżamijiet fis-Sessjoni ta’ Settembru. Aħna nemmnu li student m’għandux għalfejn jirreġistra għas-sessjoni ta’ Mejju sabiex ikun jista’ jagħti eżami f’Settembru.

Wara riċerki u diversi konsultazzjonijiet aħna ħriġna b’dawn il-proposti:

18. Ir-riżultati

ta’ kemm l-eżamijiet

għaċ-Ċertifikat tas-Sekondarja, kif ukoll għall- eżami għaċĊertifikat tal-Matrikola jintbagħatu fl-istess ġurnata stipulata mill-bord, li għandha tkun fl-ewwel ġimgħa ta’ Lulju. Din għandha tiġi mħabbra meta toħroġ l-iskeda tal-eżamijiet ta’ dik is-sena. Eżempju fil-ġurnata stipulata l-eżamijiet għaċĊertifikat tas-Sekondarja jintbagħtu fid-9:00 am filwaqt li dawk taċ-Ċertifikat tal-Matrikola jintbagħtu fil-11:00am. F’kas ta’ problema li tikkawża xi ritard, dan għandu jitħabbar fuq is-sit talMATSEC.


22 19. F’kas li student japplika għarReviżjoni tal-Karta tal-Eżami, din għandha tinħareġ fi żmien tlett ġimgħat.

20. Il-Bord tal-MATSEC m’għandux dritt iżomm l-artefacts preżentati mill-istudenti. Dan japplika b’mod speċjali għal artefacts tal-istudenti tal- arti u f’kas li jkun hemm telf ta’ xi artefact, l-istudent għandu jiġi kkompensat. 21. Nissuġġerixxu li l-eżami talMalti taċ-Ċertifikat talEdukazzjoni Sekondarja ikun maqsum fi tnejn: wieħed għalletteratura u l-ieħor għalllingwa. Dan għandu jtaffi l-piż tal-istudju minn fuq l-istudent filwaqt li dan ikun jista’ jqassam il-ħin tal-karta aħjar.


23 IS-SESSJONI TAĊ-ĊES TA’ MEJJU 22. L-iskeda tależamijiet ta’ Mejju għandha tkun iktar bilanċjata. Dan ifisser li l-mod kif jitpoġġew leżamijiet filgħodu u filgħaxija għandhom jitranġaw b’tali mod li ma joħolqux stress żejjed fuq listudent. Għal dan il-għan aħna ħsibna li nipproponu skeda proviżorja:

9.00am

4.00pm

Day 1 Day 2 Day 3 Day 4 Day 5

French I English I Accounting I / Business Studies I Physical Education II Computer Studies I

French II English II Arabic I Accounting II/ Business II Physical Education

Day 6

Computer Studies II

Italian I

Day 7 Day 8 Day 9 Day 10 Day 11 Day 12

Design and Technology II Geography I Geography II English Literature I English Literature II Art I

Italian II Spanish I Spanish II Commerce I Commerce II Art I(cont)

Day 13

Mathematics I

Day 14 Day 15

Graphical Communications I

Day 16 Day 17 Day 18

History I History II Social Studies I

Mathematics II Graphical Communications II Home Economics I Home Economics II Social Studies II

Day 19

Latin I/Russian I

Day 20

Latin II/ Russian II

Greek I / Classical Culture and Civilisation I Greek II / Classical Culture and Civilisation II Physics I

Day 22 Day 23 Day 24

Physics II Economics I Economics II

Art II Biology I Biology II

Day 25 Day 26 Day 27 Day 28

Chemistry I Chemistry II German I German II

European Studies I European Studies II Textiles and Design I Textiles and Design II

Day 29 Day 30

Religious Knowledge I Maltese I

Religious Knowledge II

Day 31 Day 32

Maltese II Environmental Studies I

Day 21

Environmental Studies II


24 IT-TIENI SESSJONI TAĊĊES

24. Dawk li għalihom din issessjoni ta’ Settembru tkun bħala sessjoni Supplementari għall-eżamijiet għaċ-Ċertifikat tal– Edukazzjoni Sekondarja, jingħataw l- opportunit{ li jirrepetu kemm l-eżami talBioloġija, kemm dak taKimika kif ukoll dak tal-Fiżika anke jekk ikunu ġabu Grad ta’ 5 jew aħjar f’xi eżami minnhom.

23. F’din is-sessjoni t’eżamijiet għandhom jiġu offruti is-suġġetti kollha li jiġu offruti fis-sessjoni ta’ Mejju. Din tkun bħala sessjoni oħra t’eżamijiet għal dawk li jkunu applikaw għall-ewwel darba għal xi eżami u bħala sessjoni Supplementari għal dawk li se jirrepetu xi eżami. Dan ifisser li jiġu offruti dawn is 25. Għandu jkun hemm l-għażla -suġġetti: kemm għal karta A kif ukoll dik B. L-Accounting, l-Arti, il-Bijoloġija, il-Business Studies, il-Computing, id-Disinn u t-Teknoloġija, l- 26. L-iskeda proviżorja ta’ Mejju tista’ terġa tiġi użata. F’dan il-kas Edukazzjoni Fiżika, l-Ekonomija, il ikun jagħmel iktar sens li din is-Fiżika, il-Franċiż,il-Ġeografija, ilsessjoni t’eżamijiet tibda f’aħħar Ġermaniż, il-Grieg, l-Għarbi, ilġimgħa t’Awwissu, anke sabiex ir Home Economics, l-ilsien Ingliż, l-riżultati jilħqu jaslu fil-ħin. Ispanjol, l-Istorja, l-Istudji Ambjentali, l-Istudji Ewropej, lIstudji Soċjali, il-Kimika, ilKomunikazzjoni Grafika, ilKultura u ċ-Ċivilt{ Klassika, ilKummerċ, il-Latin, il-Letteratura Ingliża, il-Malti, il-Matematika, irRussu, it-Taljan, it-Tagħlim Reliġjuż, u t-Tessuti u d-Disinn.


25 IS-SESSJONI TALEŻAMIJIET TALMATRIKOLA

is-suġġetti kollha li jiġu offruti fissessjoni ta’ Mejju. B’hekk student ikollu l-opportunit{ li jagħti żewġ suġġetti jew iktar f’ Livell Avvanzat, is-Systems of Knowledge kif ukoll tlett suġġetti jew iktar f’ Livell Intermedju.

27. Nipproponu li għal dawn leżamijiet tiġi applikata l-istess proċedura tal-eżamijiet għaċĊertifikat tas-Sekondarja. Dan ifisser li għall-eżamijiet talKARTI TAL-EŻAMIJIET Matrikola ikun hemm ukoll żewġ sessjonijiet t’eżamijiet. 28. Nipproponu li l-karti tal-eżamijiet tas Inżommu f’moħħna li fis- - snin preċedenti isiru aċċessibbli fuq l sistema’ attwali studenti li - internet. Sabiex dan ikun possibli u jiġi evitat kull tip t’abbuż misjixtiequ jidħlu għall- kors talsistema’ nipproponu li l-pagament mediċina qed ikollhom jirrepetu l tar-reġistrazzjoni jiżdied b’ammont -eżamijiet kollha. Biex jagħmlu raġonevoli sabiex ikopri l-ispejjeż ta’ dan qed ikollhom japplikaw għasmeta dawn il-karti tal-eżamijiet sessjoni ta’ Mejju. B’hekk kienu jiġu stampati. jispiċċaw jitħallew sena barra sabiex iġibu l-marki meħtieġa Meta wieħed jirreġistra għallsabiex ikunu jistgħu japplikaw eżamijiet mal–Bord tal-MATSEC għall-kors. Permezz ta’ sessjoni joħloq account li minnu jkollu oħra tal- eżamijiet fl-istess aċċess għall-karti tal- eżamijiet tassena, dawn flimkien ma’ studenti snin preċedenti. B’hekk jiġi evitat oħra ikunu jistgħu jirrepetu lli l-karti jkunu out of print u iseżamijiet kollha meħtieġa. Għal sistema’ tkun iktar aċċessibbli għalldan il-għan, fit-tieni sessjoni talistudent filwaqt li tibqa’ sostenibbli. eżamijiet jiġu offruti


26 EŻAMIJIET ORALI

ĊENTRI TAL-EŻAMIJIET

29. Nissuġġerixxu li għandu tiddaħħal ir-regola li waqt leżamijiet tal-orali tal-lingwi flA levels u anke O levels jekk hemm bzonn ikun hemm ilħinijiet miktuba fuq il-karti tal -inviġilaturi li jkunu qegħdin jieħdu ħsieb il-proċess taloral. Dan ifisser li fuq il-karti tal-inviġilaturi jkun hemm mhux biss isem, index number u l-id card tal-kandidat iżda anke il-ħin li suppost listudent irid ikun preżenti għall-oral. Sa l-aħħar sezzjoni tal-orali tal-A levels dan ma kienx qed isir. Qed nipproponu dan biex ma jkunx hemm problemi fil-ħinijiet talistudenti, bħal per eżempju li l -istudent jasal fil-ħin u lgħalliem li jkun ha jagħmel lorali jkun telaq miċ-ċentru tależami kif sar fi-sessjoni preċedenti.

30. Nipproponu li l-karta biċ-ċentri tależamijiet fejn kull kandidat għandu joqgħod għall-eżami għandhom jintbagħatu minn ta’ lanqas sa’ ġimgħatejn qabel jibdew is-sessjonijiet tal-eżamijiet. B’hekk ikun iktar faċli li l-istudenti jorganizzaw ruħhom f’dak li għandu x’jaqsam ma’ trasport għaċ-ċentru tal-eżamijiet. 31. Naqblu mas-sistema’ introdotta fejn il-kandidati tal-eżamijiet joqgħodu għall-eżami fiċ-ċentri liktar viċin tal-lokalit{ li fiha joqgħodu. Nipproponu li ikun hemm ftehim mill-Gvern mallKunsilli Lokali sabiex jiġi organizzat trasport minn kull lokalit{ għaċ-ċentri tal-eżamijiet. Dan għandu jgħin sabiex jonqos ittraffiku li wieħed isib ħdejn iċċentri, filwaqt li joffri servizz dirett lil studenti li jużaw it-trasport pubbliku.


27 KORREZZJONI TA’ AĠIR ILLEĊITU 32. F’kas li kandidat jinqabad b’materjal li mhux awtorizzat mill-Bord, il-materjal għandu jiġi konfiskat u l-kandidat ma’ jitħalliex ikompli l-eżami. Il-kandidat għandu jiġi akkompanjat l-uffiċju tal-kap taċ-ċentru fejn dan jimla’ rapport t’irregolarit{ skond lAppendiċi B2.4. Ilkandidat għandu jitressaq quddiem il-Bord talMATSEC. Hawnhekk jingħata l-opportunit{ li jiddefendi lilu nnifsu.


LILLITERIŻMU


29 GĦAJNUNA LILL- ĠENITURI Ta' kull sena, f'pajjiżna nisimgħu ħafna dwar studenti li temmew l-istudji tagħhom b’ suċċess. Millbanda l-oħra rari nisimgħu dwar kemm studenti żgħażagħ qed joħorġu miliskola bla ma jafu jiktbu u jaqraw. Min qed jieħu ħsieb lil dawn iż-żgħażagħ u nies oħra bi problemi fil-kitba u l-qari, li skond statistiċi riċenti jammontaw għal madwar 11% tal-popolazzjoni? Quddiem din il-problema tal-illiteriżmu hemm bżonn li s-soċjet{ nġenerali tinteressa aktar ruħha.

33. Jiġu introdotti proġetti fejn ilġenituri jassistu għal xi lezzjonijiet tal-qari fl-iskejjel primarji. Hawnhekk isiru workshops fejn lgħalliema juru il-ġenituri kif għandhom jgħinnu lil uliedhom jaqraw. L-għalliem/a għandu j/toqgħod attent/a sabiex jiġi monitorjat dan il– proċess .

KUNSILLI LOKALI 34. Permezz t’għajnuna mill-gvern għandhom jiżdiedu iktar il-Kunsilli Lokali li japplikaw għall-iskemi talliteracy classes għall-etajiet differenti.

L-ISKEJJEL 35. L-iskejjel għandhom bżonn għajnuna sabiex jidentifikaw proċess effettiv sabiex jikkumbattu l-illiteriżmu. IdDipartiment tal-Edukazzjoni għandu joħloq online framework aċċessibbli mill-għalliema sabiex dawn ikunu jistgħu jużaw r-riżorsi neċessarji filwaqt li jikkonsultaw irriċerka li qed issir.


30 LIBRERIJI 36. Il-libreriji fl-iskejjel u fillokalitajiet għandhom ikunu attrezzati u miżmuma f’kundizzjoni tajba. Dan jista’ jseħħ ukoll permezz ta’ partnerships massettur privat. 37. Fl-iskejjel Sekondarji għandu jkun hemm literacy complementary teacher. Dawn huma għalliema apposta li jgħinnu lil tfal li jkollhom bżonn iktar għajnuna biex jitgħallmu jaqraw.

POSTIJIET TAXXOGĦOL 38. Ikun hemm literacy programmes għallħaddiema tal-gvern sabiex jitħarrġu filkitba u qari tal-Malti u l -Ingliż.


Y L R EA L O O SCH S R E V LEA


32 Huwa fatt magħruf li perċentaġġ kbir talistudenti Maltin qegħdin jagħżlu li ma jkomplux listudji tagħhom wara liskola sekondarja. Ħafna qegħdin jippruvaw isibu soluzzjonijiet alternattivi. Dan l-aħħar, bdew jittieħdu diversi inizjattivi sabiex tibda titħaddem strateġija fejn jitnaqqsu lammont ta student li ma jkomplux jistudjaw. Wieħed irid jibda billi jifhem l-irwol talistituzzjonijiet partikolari sabiex dawn ikunu jistgħu jiffunzjonaw f’armonija flimkien. Per eżempju, wieħed irid jifhem limportanza taledukazzjoni informali.

EVALWAZZJONI INDIVIDWALI 39. Qiegħda għalhekk tiġi proposta l -idea li f’kull skola ikun hemm grupp ta persuni, li għandu jinkludi kemm għalliema, kif ukoll nies b’esperjenza fejn tidħol il‘guidiance’. Dawn għandhom ikunu qrib tal-istudenti f’ambjent informali. Per eżempju, student ser iħossu aktar liberu waqt il ħin tallogħob, milli waqt illezzjonijiet. Dan il-grupp għandu jevalwa il-problemi ta’ kull student individwali, sabiex ikun jista’ jidentifika u isolvi ilproblemi tal-istudenti b’mod personali. Dawn il-gruppi fi ħdan l-iskejjel għandhom joħorġu bi strateġija ta kif jistgħu jinħolqu attivitajiet diversi sabiex jinkoraġġixxu listudenti sabiex ikomplu jistudjaw.


33 TRANŻIZZJONI MINN SKOLA GĦALL-OĦRA 40. Għandu wkoll jiġi imwaqqaf bord partikolari li l-irwol tiegħu għandu jkun li jiffaċilita il-qalba minn skola għall-oħra. Irridu naffaċċjaw il-fatt li għalkemm in -numru huwa żgħir, huwa fatt li diversi studenti jsibuha diffiċli sabiex jidraw sistemi ġodda fissistema edukattiva. Dan il-bord għandu jara li jiffaċilita kemm lapplikazzjonijiet sabiex wieħed jidħol f’xi skola ġdida, filwaqt li għandu wkoll jipprepara l istudenti għal din il-bidla, permezz ta’ diversi attivitajiet, kif ukoll t’ ‘orientation sessions’ li għandhom isiru b’mod kontinwu u mhux biss ikunu ibbażati matul sena waħda tassistema sekondarja. Dawn l‘orientation sessions’ m’għandhomx biss ikunu dawra mal-iskola l-ġdida, iżda l-

istudenti għandu jkollhom iċ-ċans li jidħlu għal lezzjonijiet partikolari. Dan għandu jgħinhom jifhmu ukoll is-suġġetti partikolari li jistgħu jagħżlu.

L-EŻAMIJIET GĦAĊĊERTIFIKAT TALEDUKAZZJONI SEKONDARJA 41. L-eżamijiet tal-MATSEC għandhom ukoll jitqiesu bħala parti minn din il-problema tant kbira. Per eżempju, is-sistema’ talMATSEC tidher li qed toħnoq lopportunit{ tal-istudent sabiex jipprova jagħmel ħiltu. Dan qiegħed isir hekk kif is-sessjoni ta’ Settembru għadha ma saritx għal kollox l-istess bħal dik ta’ Mejju. Diversi problemi oħrajn qegħdin jiġu diskussi f’dan id-dokument ukoll. L-eżamijiet tal- MATSEC


34

għandhom jiġu modifikati kif meħtieġ, sabiex minflok ikollna maratona t’eżamijiet, ikollna sistema t’eżamijiet effiċjenti. Wieħed għandu wkoll jikkunsidra kif is-sistema’ tal-Matsec għandha wkoll tindroduċi suġġetti ġodda.

SUĠĠETTI MAGĦŻULA MILL-ISTUDENTI 42. Student jista’ jaqta’ qalbu minħabba diversi raġunijiet. Huwa għalhekk ferm importanti li wieħed jipprova jagħmel il-ħajja tal-istudent iktar komda. Per eżempju, fl-iskola sekondarja għanda tingħata ferm aktar importanza lill-options li jridu jintgħażlu mill-istudent stess. Hija xi ħaġa magħrufa li ħafna studenti lanqas biss ikunu jafu x’jirrikjedi ilkors partikolari. Dan huwa wieħed mill-fallimenti tas-sistema’ edukattiva preżenti,

hekk kif qegħda tillimita listudenti. Meta student ma jkunx komdu fi ħdan is-sistema Edukattiva, din tal-aħħar qegħda tabbandunah, hekk kif ħafna student m humiex isibu lopportunit{ li jibdlu l-għażliet tagħhom kif meħtieġ. Per eżempju, student li jirrepeti year 9 (Form 3) għandu jkollu l -opportunit{ li jibdel l-għażliet li jkun għamel sena qabel.

SERVIZZI TA’ GUIDANCE 43. L-istudent m’huwiex iffurmat biss mis-sistema edukattiva. Ilfamilja u l-ħbieb huma żewġ sitwazzjonijiet ta’ fejn listudent jifformola ruħhu. Diversi kummissjonijiet u aġenziji għandhom ikollhom lirwol li jgħinu lil istudent millaspett non-edukattiv. Wieħed jista’ jara diversi attentati biex dan isir imma wieħed irid


35

jikkunsidra ukoll kemm dawn isservizzi qegħdin ikunu effettivi fis-soċjet{. Per eżempju, l-idea tal-‘youth cafes’, ‘youth hubs’ u ‘youth activity centres’ kemm qegħda tolqot indaqs l-istudenti kollha ta’ Malta u Għawdex? Lużu tal-internet bħala mezz sabiex jipprova jitnaqqas lammont ta’studenti li jitilqu milliskola, m’għandux jitqies bħala laktar mod sostenibbli, hekk kif għal kemm din is-sistema tista’ tolqot il-maġġoranza talistudenti, xorta waħda mhix ser tolqot il-minoranza li minħabba diversi raġunijiet jista’ jagħti l każ li ma jkollomx aċċess għall internet. Dan kollu juri kif isservizzi ta’ guidiance m humiex ikunu aċċessibbli għall istudenti kollha.



37 FIL-KLASSI 44. Waħda mill-iktar affarijiet nkwetanti fil-qasam edukattiv ta’ Malta huwa l-aspett talklassi u n-numru ta’ studenti preżenti fi klassi waħda. Dan jagħmilha tant diffiċli għal persuni li jew jaqgħu lura jew inkella jkunu jbatu minn xi kundizzjoni li tkompli tagħmel ilproċess diffiċli. Għalhekk nipproponu li fi’ kull klassi ma jkunx hemm iktar minn 15-il student.

Dan jista’ jsir billi l-għalliema tax -xjenza fil-primarja jiżdiedu sabiex b’hekk ikun hemm iktar lezzjonijiet fil-ġimgħa għal dawn l-istudenti. B’hekk, minflok studenti tal-primarja ikollhom lezzjonijiet darba f’tant żmien, il-lezzjonijiet taxxjenza ikunu regolari, b’temi diskussi għal studenti talprimarja, mingħajr ħafna materjal iżda b’temi li jinteressaw lill-istudenti żgħar u li jħajruhom jikkunsidraw li jagħżlu suġġetti tax-xjenza meta jaslu f’livell sekondarju.

GĦALLIEMA TAX-XJENZA MIXED ABILITY TEACHING

45. Kemm il-darba naraw kif f’livelli bħall-universit{ tingħata importanza kbira x-xjenza. 46. Mixed ability teaching jista’ jaħdem biss jekk l-għalliem Madankollu wieħed ma jridx u ma ikollu it-taħriġ neċċessarju u jistax jinsa’ li għandna nibdew sapport bi klassijiet iżgħar. minn et{ żgħira biex nippromovu sGħalhekk matul il-course talsuġġett tax-xjenza. U dan nistgħu għalliema għandu jibda jiġi nagħmluh billi intejbu s-sitwazzjoni ndirizzat dan l-aspett ukoll. fl-iskejjel u l-kulleġġi tal-primarja.


38 SAHRA U SALARJU KKUMPARATA MA’ PAJJIŻI ĠIRIEN TAGĦNA FL-UNJONI EWROPEA 47. Għalliema mill-pajjiżi tal-Unjoni Ewropeja, bl-eċċezzjoni ta’ Ċipru, il-Latvja, il-Litwanja, Malta, ir-Rumanija u l-Ingilterra, jirċievu pagament addizzjonali għal sahra żejda (overtime). Ġeneralment, l-iskola hija responsabbli għad-deċiżjonijiet li tieħu biex talloka l-fondi għal dan it-tip ta’ pagament. F'ħafna każi, ir-rata ta' kull siegħa ta’ sahra hija definita fuq livell ċentrali u tammonta għal bejn 130% u 200% ta' kull siegħa paga jew ta' kull siegħa ta' tagħlim dirett. L-iskola tirreġistra l-ammont ta' siegħat t'overtime li jrid jiġi mħallas.

Il-pagament tas-sahra huma f’ċertu każi limitati għall-perċentaġġ talpaga bażika. Għalhekk għandha tiġi kkunsidrata l-possibilta’ li għalliem jitħallas għas-sahra li jkun qed jagħmel permezz tax-xogħol tal- ikkoriġar u pjanijiet għal-lezzjonijiet. Mhux biss, iżda meta wieħed iqabbel figuri ta’ pagi ta’ għalliema ġewwa pajjiżi ‘l bogħod minn Malta, b’mod partikolari pajjiżi bħal Islanda u Ċipru, bl-istess jew kważi l -istess tkabbir ekonomiku, wieħed jinnota li f’pajjiżna x-xogħol ta’ għalliem huwa kkunsidrat bħala xogħol fuq livell iktar baxx minn pajjiżi ġirien. Barraminnhekk pajjiżi bħal Ċipru, fejn it-tkabbir


39

ekonomiku huwa ta’ -2.4% (2012), għalliema jistgħu jirċievu sa €58,107 f’paga. F’Malta, b’tkabbir ekonomiku ta’ 0.8% (2012) l -għalliema jistgħu jirċievu sa €24,232 f’salarju. Qbilna għalhekk li tkun tagħmel ħafna iktar sens, li għalliema, gradwati, għandhom jingħataw żieda. Qbilna li din iż-żieda tiġġustifika lfatt li ma jkunx hemm teacher assistant filklassijiet.


SKEJJEL POSTSEKONDARJI


41 Il-Junior College RIŻULTATI Fil-Junior College r-riżultati ma joħorġux fuq is-sit eletroniku f'data pre-stabbilita. B’hekk l-istudenti ikolhom jistennew b’qalb imtertqa biex jaraw jekk għaddewx jew inkella għandhomx xi re-sit. Dan ifisser ukoll li jista’ jonqos iż-żmien fejn alun ikollu cans jistudja għallistess re-sit. 48. B’hekk qed nipproponu li iddata ta’ meta joħorġu irriżultati tkun stabbilita qabel ma jibdew l- eżamijiet. Din iddata għandha tkun komda għall-għalliema biex ikolhom ċans jikkoreġu professjonalment u bla ebda għaġġla , pero għandha tkun komda ukoll għall-alunni biex b’hekk ikunu preparati kif ukoll ikollhom ċans jistudjaw fil-każ li ma jgħaddux minn xi eżami tal-aħħar tassena.

49. Ir-riżultati għandhom ukoll joħorġu f’ħinijiet differenti, biex b’hekk is-sitt elettroniku tal-kulleġġ ma jeħilx. Dawn jistgħu jinħarġu b’sistema’ tal -kunjomijiet kif diġ{ tintżza f’ħafna każi, bħall- Orientation Day’ , bejgħ tal-karti tależami ta’ snin ta’ qabel kif ukoll biex jinqassmu fi klassijiet l- istudenti għalleżami tas-SOK.

ASSESSJAR 50. Matul is-sena skolastika talJunior College jitwettqu tlett evalwazzjonijiet , dawn ikunu testijiet jew nkella xi xogħol għad-dar. Dawn levalwazzjonijiet ikollhom perċentaġġ ta’ tletin fil-mija mill -eżamijiet tal-aħħar tassena li bihom tiġi promoss għat-tieni


42 sena. Dan ifisser li jekk tkun assenti għall-wieħed millevalwazzjonijiet ta’ matul issena minħabba xi raġuni li m’għandekx kontroll fuqa , diġ{ qed tagħti l-eżami talaħħar tas-sena b ‘għaxar filmija inqas. Għalhekk qed nipproponu li jekk xi alunni ikunu assenti għal dawn levalwazzjonijiet ikun hemm ġurnata alternattiva li tiġi mogħtija mil-għalliem jew fakult{ tas-suġġett sabiex b’hekk ikollhom ċans jerġgħu jagħtu dan it-test jew xogħol wara li jkunu provdew ċertifikat m’għand it-tabib biex ma jkunx hemm abbużi. Ovvjament dan ix-xogħol jew test għandu ikun differenti minn dak li ġie mogħti l- ewwel darba. Jekk l-istudent jerġa’ ikun assenti f’dan il-każ għandu jingħata żero.

EŻENZJONIJIET 51. Is-sistema attwali tależenzjonijiet hija li student ikollu 15-il ġurnata fejn jista’ ma jattendiex l-iskola b’raġuni valida. Jekk student ikun assenti għalliktar minn ġurnata biex jiġi eżentat ikollu juri ċertifikat tat- tabib. Aħna qed nipproponu li l-ammont ta’ ġranet fejn alun jiġi eżentat jiżdiedu b’ammont raġonevoli. Proposta oħra hija jekk alun ikun assenti għall-iktar minn ħames t’ijiem ma jiġux imnaqqsa millħmistax-il eżenzjoni dan għaliex jekk student jimrad u jimrad b’mod daqxejn gravi, ikun tilef terz tal-ġranet fejn jista’ ikun eżentat.


43 TRASPORT GĦALLISKEJJEL POSTSEKONDARJI

52. L-aċċessibilt{ hija waħda milfatturi li tiggarantixxi s-suċċess ta’ kull istituzzjoni f’kull pajjiż. B’hekk huwa neċessarju li l-istituzzjoni tal -edukazzjoni ikollha sistema’ ta’ trasport effiċjenti u li tilħaq lil kullħadd. Bħala partit qed nipproponu li f’kull siegħa ikun hemm karozza tal-linja li tkun diretta lejn dawn l-iskejjel post sekondarji; JC, MCAST, Higher u lUniversit{. Dawn ikunu diretti ħlief biex iduru n-naħat ta’ viċin illokalit{ li m’għandhomx venda.


44 Giovanni Curmi Higher Secondary EŻAMIJIET RIPARATORJI Fil-preżent, fl-iskola post sekondarja Giovanni Curmi, m’hemmx eżamijiet riparatorji. B’hekk ħafna studenti li ma jgħaddux mill-eżamijiet jispiċċaw jirrepetu s-sena, imorru skola oħra, jew jaqtgħu qalbhom u jieqfu. Biex tgħaddi għal sena oħra f’din liskola għandek bżonn tgħaddi milleżamijiet kollha billi ġġib 45 fil-mija tal-marki. Tista’ tfalli minn eżami wieħed biss biex tkun tista’ tgħaddi għat-tieni sena tal-kors. 53. Għalhekk, għandhom isiru eżamijiet riparatorji, li jgħinu lil studenti batuti f’ċertu suġġetti jistudjaw aktar u jgħaddu għat-tieni sena talkors tagħhom.

MCAST 54. L-introduzzjoni ta’ ‘blended learning’ f’korsijiet indirizzati lejn dawk li ma jistgħux jattendu d-‘day courses.’

55. Finanzjament għal riċerka marbuta mal-oqsma vokazzjonali.

56. Jittieħdu miżuri sabiex ilkampus ikun iktar aċċessibbli.

57. Titjib sportivi.

fil-faċilitajiet

58. Tiġi ntrodotta is-sistema’ tal-esims.


L-UNIVERSITÀ


46 SCHOLARSHIPS 59. Nemmnu li sabiex jinħolqu aktar opportunitajiet għal żgħażagħ Maltin, il-Gvern għandu jħeġġeġ negozjanti flimkien ma’ universitajiet barranin u istituzzjonijiet edukattivi professjonali lil hinn minn xtutna. Dan sabiex jinħolqu aktar opportunitajiet ta’ scholarships għal żgħażagħ Maltin. B’hekk il-livell ta’ edukazzjoni taż-żgħażagħ Maltin jista’ jkompli jeċċella, b’ riżultat li ż-żgħażagħ Maltin ikunu aktar kwalifikati u jkollhom possibbilt{ li jħabbtuha ma’ żgħażagħ oħrajn tal-pajjiżi tal-Unjoni Ewropea. Dawn liscolarships jistgħu ikunu r eċiprokati u b’hekk inkomplu npoġġu lil Malta fuq il-mappa dinjija tal-edukazzjoni ta’ livell.

KORSIJIET TAL-FIRST AID 60. Kull student li japplika għallkors l-Universit{ għandu jkun attenda kors tal-First Aid. 60.1.

Madanakollu student li meta japplika għall-kors l -Universit{ ma jkunx attenda dan il-kors, għandu jingħata ċans sal -ewwel sena skolastika sabiex iġib il-kwalifiki meħtieġa.



48 61. Sabiex jinħolqu aktar opportunitajiet għal sistema’ edukattiva aktar inklussiva nemmnu li għandha tinbeda sistema’ ta’ skejjel specjalizzati li joffru korsijiet vokazzjonali. B’hekk dawk l-istudenti li ma jħossux li għandhom ikomplu fis-sistema’ edukattiva wara li jilħqu l-et{ li jistgħu ma jkomplux jattendu skola, skont dak li hu miktub filkostituzzjoni ta’ pajjiżna, ikollhom opportunit{ li jkomplu jistudjaw fuq xi xogħol vokazzjonali, fuq bażi ta’ studju hands-on, flimkien ma’ studju akkademiku.

62. Fl-iskejjel sekondarji, mit-tielet sena, apparti suġġetti diġ{ eżistenti għandhom jiddaħħlu suġġetti vokazzjonali, bħal artiġġjanat, welder, hairdresser, ship wright, agrikultura eċċ. Meta l -individwu, jasal fl-et{ ta’ sittax –il sena, jiġifieri l-et{ sa fejn wieħed għandu bilfors jattendi l-iskola b’mod obbligatorju, dak l-istudent li ma jkunx jixtieq ikompli l-iskola b’mod akkademiku, jingħata inċentiv sabiex jattendi f’dawn liskejjel, li jitħaddmu permezz ta’ Public-Private Partnership. Wara li jtemm il-kors b’suċċess l-istudent ikollu garanzija ta’ xogħol ma’ dik il-kumpanija li jkollu ‘hands-on experience’ magħha. Bħal kull student ieħor li jkompli jistudja fissistema’ edukattiva ta’ pajjiżna wara l-et{ ta’ sittax –il sena, ilgvern għandu jipprovdi xi forma ta’ stipendju lil dawk l-istudenti li jattendu għal dawn il-korsijiet vokazzjonali fuq bażi full-time.


GĦAWDEX


50 EDUKAZZJONI INKLUSSIVA GĦAL STUDENTI GĦAWDXIN 63. Bħalissa sfortunatament, student Għawdxi qed iħossu fil-periferija tas-sistema’ edukattiva ta’ pajjiżna. Dan minħabba nnuqqas ta’ komunikazzjoni, riżorsi, u koperazzjoni bejn istituzzjonijiet edukattivi ġewwa ż-żewġ gżejjer. Għaldaqstant, ikun tajjeb li jiġu esplorati metodi li permezz tagħhom studenti u edukaturi (għalliema) Għawdxin ikunu jistgħu jitressqu iżjed fiċċentru tas-sistema edukattiva, permezz ta’ mezzi ta’ komunikazzjoni virtwali (eż : video conferencing), exchanges, u aċċess eħfef għal riżorsi li s’issa mhumiex disponibbli. Fost dawn, wieħed isemmi s-servizz ta’ eSIMS li minkejja li hu offrut lil studenti tal-Junior College, għadu

għal kollox nieqes mis-Sixth Form Għawdxija, b’detriment mhux biss għall-istudent, iżda wkoll lgħalliema, b’dawn tal-aħħar ikollhom jiffaċċjaw dilemma bejn il -bżonn li jibgħatu materjal edukattiv lill-istudenti tagħhom, u lpolicies preżenti li jimpeduhom milli jistabbilixxu komunikazzjoni privata mal-istess studenti, imqar b’sempliċi ittra elettronika (email). Sistemi bħal eSIMS isolvu din ilproblema u jiffaċilitaw l-esperjenza edukattiva għal kullħadd.


51

IŻJED SPAZJI GĦALLKOMUNIKAZZJONI, SOĊJALIZZAZZJONI, U TFASSIL TA’ IDEAT 64. Filwaqt li fil-gżira l-kbira ta’ pajjiżna nsibu spazju wara lieħor qed jiġi allokat għal udjenza żagħżugħa, wieħed ikollu jirrimarka li Għawdex huwa pjuttost nieqes minn dawn l -ambjenti li jiffaċilitaw issoċjalizzazzjoni, u sussegwentement l-esperjenza edukattiva informali. Hawn qed nitkellmu fuq spazji bħal Youth Cafés, Youth Activity Centres, u Youth Information Hubs li f’Malta ġew maħluqa b’suċċess millAġenzija Żgħażagħ. S’issa, ta’ min jirrimarka li għadha ma saritx pressjoni biżżejjed biex dawn il-mudelli jiġu implimentati f’Għawdex, u għaldaqstant wieħed irid isaqsi x’inhuma rraġunijiet għaliex dan qatt ma ġie kunsidrat. Sitwazzjoni fejn

iż-żgħażagħ Għawdxin m’għandhomx post magħmul apposta biex jiffaċilitalhom xogħol ta’ riċerka u tfassil ta’ ideat, biex ma nsemmux il-komunikazzjoni informali u l-mogħdija taż-żmien, ċertament hi waħda li qed titfagħna lura.

PREPARAZZJONI GĦAL KAPITLU ĠDID FILĦAJJA TA’ BOSTA GĦAWDXIN 65. Għal kull Għawdxi, l-aħħar sena tas-Sekondarja u s-sentejn tasSixth Form jintroduċu magħhom il-ħsieb (u għal ħafna, l-inkwiet) tal-pass il-kbir li bosta Għawdxin jagħmlu mat -tmintax –il sena tagħhom : dik li jerħu l-familji tagħhom u jmorru jgħixu ġewwa Malta għall-perjodu tal-Universit{. Min ma jesperjenzax din l-


52

interruzzjoni daqstant determinanti diffiċli jifhem lisfidi mhux biss loġistiċi, iżda wkoll soċjali u psikoloġiċi li ġġib magħha. Sfortunatament però, hu biss dan l-aħħar li qed tiżdied ilkuxjenza fuq dan il-fattur, iżda xorta waħda, l-għajnuna għall-istudent Għawdxi qed tiġi kkonċentrata fis-sajf ta’ qabel id-daħla fl-Universit{, permezz ta’ xi laqgħa ‘l hawn u ‘l hemm. Dawn, filwaqt li huma essenzjali u importanti, mhux qed ikunu biżżejjed biex jippreparaw lill-istudent Għawdxi għal dak li se jsib. Għaldaqstant, hemm bżonn ta’ sforz istituzzjonalizzat u megħjun b’fondi neċessarji sabiex tiżdied l-għajnuna f’dan ir-rigward, anke bilħolqien ta’ guidance unit ċentrali għal Għawdex fi ħdan lUniversit{ ta’ Malta.


MANUTENZJONI

TALISKEJJEL


54

66. Irid ikun assigurat li f’kull klassi ta’ kull skola ikun hemm arja tajba u nadifa li tgħin lill-istudenti peress li dawn iqattaw ħinijiet twal fl-istess kamra. Fost irrekomandazzjonijiet għandu ikun hemm twieqi ta’ qies raġonevoli skont il-kobor tal-klassi bla ebda ħadid jew imblokkatura li tista’ tnaqqas mil-arja li tidħol fil-klassi. Kif ukoll ikun hemm ventilaturi f’kull klassi. B’hekk dawn jgħinu lill-istudenti hekk kif il-klassi u liskola tkun qisha t-tieni dar tagħhom. B’hekk huwa importanti li persuni mqabbda apposta mill-entit{ tal-Health and Safety jduru l-iskejjel u jaraw li kull klassi qed timxi mar-regoli. 67. Ikun hemm aktar għajnuna u pressjoni mil-gvern fuq skejjel privati u tal-knisja fejn jidħol enerġija sostenibbli. Speċjalment fejn għandu x’jaqsam ‘solar

panels’ l-iskejjel għandhom jiġu offruti sussidji u skemi ferm rakomandabbli. B’hekk l -iskejjel tagħna jkunu ferm aktar sostenibbli u t-tfal u ż -żgħażagħ jitrawwmu filvaluri t’enerġija sostenibbli.

68. Huwa ferm importanti u bżonnjuż li l-istudenti jkollhom laboratorji ferm addattati u elaborati blapparat li jiġu bżonn waqt listudji tagħhom. B’hekk ilgvern għandu jgħin lill-iskejjel f’dan il-qasam.

69. Il-proġett ta’ modernizzar u bini tal-iskejjel għandu jitkompla u jissaħħaħ.


L-UNIFORMIJIET


56 UNIFORMIJIET KOMDI Filwaqt li naqblu li hemm bżonn ta’ bidla fil-materjal li minnu jiġu magħmula l-uniformijiet, naqblu li huwa neċessarju li l-uniformijiet jinżammu, mhux biss għax jgħinu sabiex tinżamm id-dixxiplina iżda wkoll sabiex innaqsu l-piż minfuq fuq familji Maltin u Għawdxin. Nemmnu li l-uniformijiet għandhom ikunu sempliċi sabiex b’hekk jkunu jistgħu jinxtraw mingħand fornituri differenti. Permezz t’hekk l-unifromi tkun tista’ faċilment tinxtara mill-ħanut tal-għażla tal-konsumatur. Dan jgħin sabiex ikun hemm iktar kompettivit{ fis-suq, bl-għan li lprezzijiet ikunu orħos u iktar aċċesibbli għall-but ta’ kulħadd. Madanakollu xorta waħda għandna inżommu l-istil t’uniformijiet li għandna flok ngħażlu stil t’uniformijiet iżjed sportivi kif qed jiġi propost. Evalwajna is-sistemi u l -uniformijiet f’pajjiżi Ewropej u ħriġna b’dawn il punti:

70. L-uniformijiet għall-iskejjel talgvern f’Malta u Għawdex għandhom ikollhom l-istess stil. Naqblu mas-sistema’ preżenti fejn permezz tas-sistema’ talkulleġġi l-istudenti tal-istess kulleġġ jużaw l-istess stil t’uniformi kemm fl-iskola primarja, kif ukoll fl-iskola sekondarja. 71. L-uniformi tax-xitwa għandha tikonsisti minn qalżiet iswed jew blù skur , blazer, qmis ta’ kulur abjad, għas-subien u dublett/ pinaform/qalziet iswed jew blu skur, qmis bajda , għall-bniet. Flimkien mal-bqija tal-uniformi għandu jkun hemm ingravata u/ jew ġerżi li jkun ta’ kulur differenti għal kull kulleġġ. 72. L-uniformi tas-sajf għandha tikonsisti minn poloshirt abjad, shorts iswed jew blù skur għassubien u poloshirt u dublett/ pinaform għal bniet.


57 73. Huwa importanti li lmaterjal li minnu tkun magħmula l- uniformi ikun adattat għall-klima talgżejjer Maltin.

74. Meta jsir tibdil fluniformijiet jew ikun hemm ħsieb ta’ uniformi ġdida, huwa important li tittieħed deċiżjoni wara konsultazzjoni serja malgħalliema, il-ġenituri u fuq kollox l- istudenti, blgħan li l-uniformi tkun aktar komda għall-istudent.

75. Ikun possibbli li familji li huma ekonomikament batuti ikunu jistgħu iħallsu luniformijiet fuq perjodu ta’ żmien.


LEDUKAZZJONI FIL-ĦABS


59 FONDI EWROPEJ 76. Jinħolqu iktar programmi ta’ tagħlim għal dawn in-nies sabiex ikun jista’ jiġi faċilitat il-proċess ta’ riabilitazzjoni. L-Unjoni Ewropeja toffri l-opportunit{ ta’ diversi fondi għal proġetti bħal dawn. Nsemu il- proġetti Leonardo da Vinci u lproġett Grundtvig. Sfortunatment Malta għadha m’għarfitx tuża lpotenzjal kollu ta’ dawn l-iskemi. Hemm bżonn ta’ proġetti bħal: A) Proġetti mmirati sabiex jikkumbatti l-illiteriżmu bħal FIT: Flexibility in prison teaching B) Proġetti sabiex jgħinu liddetenuti jiżviluppaw kapaċitajiet teknoloġiċi li jgħinuhom isibu xogħol bħal: The Open Door Project Ċ) Iktar proġetti li jgħinu lil ħabsin jiżviluppaw il-ħiliet artistiċi tagħhom bħal proġett Hidden Arts u Teatrodentro


60 SKEMI EDUKATTIVI Kulħadd għandu dritt għalledukazzjoni u is-suċċessi li kisbu xi ħabsin meta applikaw għal xi eżamijiet tal-Matsec għandhom jkunu rikonoxxuti ukoll. 77. Huwa għalhekk li aħna naħsbu li għandu jkun hemm iktar programmi ta’ edukazzjoni superjuri fejn ħabsin li jixtiequ jkomplu l-istudji tagħhom anke f’livell post-sekondarju jingħataw din l-opportunit{ u dan kollu jiġi faċilitat. 78. Għandu jkun hemm klassijiet apposta, iktar atrezzati, b’riżorsi li jiffaċilitaw il-proċess tat- tagħlim. 79. Għandu jkun hemm programmi ta’ motivazzjoni li jħajru iktar ħabsin sabiex jaspiraw għallivelli għolja t’edukazzjoni. Ninnutaw kif kienu l-iktar ħabsin barranin li ħadu linizjattiva sabiex jagħmlu xi eżamijiet talMATSEC.


61 INTEGRAZZJONI Għandna niffaċilitaw il-komunikazzjoni u integrazzjoni tal-ħabsin mal-membru familjari. Dan għandu jsir:

80. Permezz t’għajnuna minn fondi ewropej għandu jinħoloq resource book għat-tfal u l-familjari ta’ dawk li jżuru l-qraba tagħhom filfaċilitajiet korrettivi. Dan għandu jservi t’għajnuna anke għal ħabsin stess, billi jgħinhom jaraw kif jistgħu jaqdu l-irwol ta’ ġenituri anke mill-faċilitajiet korrettivi stess. Dan diġ{ sar f’pajjiżi oħra u sabu li ħalla effett pożittiv. 81. Barraminhekk għandu bżonn ikun hemm post attrezzat, f’ambjent iktar informali fejn ikun hemm linkontri tal-ħabsin mat-tfal u lqraba tagħhom.

EDUKAZJONI SPIRITWALI 82. Problema li tfaċċat dan l-aħħar fuq l-aħbarijiet hija l-fatt li m’hemmx kamra fejn iddetenuti jistgħu jitolbu. Għal dan il-għan, bl-ispirtu t’edukazzjoni spiritwali aħna nipproponu li tinħoloq multiculture room, fejn prattikant ta’ kwalunkwe reliġjon jista’ jirifletti u jitlob.


EDUKAZZJONI GĦAL KULĦADD


63 IMMIGRAZZJONI ILLEGALI 83. Jekk wieħed jagħti ħarsa lejn ilprogramm edukattiv li qed jiġi implimentat sabiex anke limigranti f’Malta jitħarsilhom iddritt fundamentali tal-edukazzjoni naraw kif il-programm li qed jiġi segwit fih diversi nuqqasijiet. Għal dan il-għan aħna nipproponu li jiġi nkorporat it-tagħlim tal-Ingliż bħala parti mill-programm taledukazzjoni neċessarja. 84. Filwaqt li nitolbu għal iktar fondi mill-Unjoni Ewropea sabiex dan ilprogramm ta’ tagħlim jiġi żviluppat, għandna naħdmu sabiex permezz ta’ tagħlim neċessarju ieħor dawn l-imigranti ikunu jistgħu jintegraw fil-pajjiżi tal-Unjoni Ewropea. Nemmnu li programm ta’ tagħlim ibbażat apposta għalihom ikun jista’ jgħin biex l-imigrant li jkunu sabu ażil politiku f’Malta ikunu jistgħu imorru f’pajjiżi oħra fl-Ewropa jew lura f’pajjiżhom jekk is-sitwazzjoni f’pajjiżhom tkun stabbli.

85. Jinħoloq programm edukattiv immirata għal edukazzjoni tarrefuġjati f’Malta sabiex tingħata edukazzjoni bażika li tkun t’għajnuna għalihom meta jitilqu minn Malta. Kwalunkwe programm edukattiv irid jinħaseb b’mod ta’ kapaċitazzjoni għall-impieg. Lewwel ħaġa hija lintegrazzjoni, ukoll jekk għal żmien iqsar u tranżitorju. Lintegrazzjoni tgħin għallkoesjoni soċjali. Dan ilprogramm għandu jiġi ddiżinjat, maħsub u miftiehem mal-‘benefiċjarji’ diretti tiegħu. Il-programm edukattiv għandu jinħdem flimkien marrappreżentanti tal-immigranti, ngħidu aħna tal-Migrants Equality Network. 86. Tiġi emfasizzata l-importanza tat-tolleranza u interdipendenza fl-edukazzjoni Maltija.


L-EDUKAZZJON I U N-NIES B’DIŻABILITÀ


65 L-Artiklu tad-Dizabilit{ maħruġ mill– Universit{ 8.11.3.4 jiġi emendat u jinqara : 87.1

Kandidati li jbatu bl-SpLD u rnexxielhom jakwistaw Grad ta’ 3 jew aħjar fl- eżami talIngliż tas-SEC jista’ jikkwalifika għalarranġamenti li juża qarrej fejn l-Ingliz huwa l-medjum. Rapport tal-ispeċjalista għandu jiddetermina larranġamenti.

87.2

Sa 50% tal-ħin żejjed u bżonn jew le ta’ pennalizazjoni talgrammatika irrid ikun iġġustifikat minn Psikologista appuntat mill-ADSC.

Rikijesti għal-arrangamenti talaċċess irridu jkun assoċjati malpassat mediku tal-kandidat u ddiżabilit{ li jbatti fil-mument. L -evaluwatur għandu jiddeskrivi l -impatt tal-ADD/ADHD fil-ħajja tal-i ndividwu. Fir-rapport għandu jkun hemm rakkomandazzjonijiet talarranġamenti li jingħataw skond il-bżonn. Spjegazjoni detaljata għandha tkun mogħtija fuq l-funzjonijiet limitati. Il-benefiċċi talarranġamenti għandhom ikunu spejgati lil kandidat ħalli dan jifhem u ikun preparat.

DYSCALCULIA

89. Kandidati tal-eżamijiet li jbatu bid -dyscalculia ikollhom permess 25 % tal-ħin żejjed li jinkludi lRIKJESTI GĦALkalkoli ħlief l-matematika ARRANĠAMENTI TALmentali fejn il-ħeffa hija assesjata. Fiċ- Ċertifikat tal -Matrikola 15 % AĊĊESS tal- ħin żejjed jista’ jkun mogħti. 88. L-Artiklu tad-Diżabilit{ maħruġ Dan ikun mogħti u bbażat fuq mill–Universita 8.1.6 jiġi emendat rapport ta’ speċjalista. u jinqara :


LIFE-LONG LEARNING


67 EDUKAZZJONI LIL NIES TAT-TERZA ET[ 90. Persuni anzjani li għandhom pensjoni u li jattendu xi korsijiet bħala parti mill-programm taledukazzjoni tat-terza et{ jingħataw inċentiv żgħir sabiex tiġi promovuta l-edukazzjoni matul il-ħajja kollha. 91. Nemmnu li għandu jsir iktar aċċessibbli l-E-learning għallanzjani billi jitpoġġew computers f’Day Centers differenti u jsir iktar reklamar ta’ dan it-tip ta’ tagħlim. 92. Jinfetħu iktar Day Centres f’lokalitajiet differenti li jkunu mgħammra biex jissodisfaw lbżonnijiet tal-anzjani.

ĊENTRI TAL-KORSIJIET 93. Iċ-ċentri tal-korsijiet għandhom ikun aċċessibbli għal kulħadd. Għal dan il-għan għandhom jinfetħu iktar ċentri f’lokalitajiet differenti. Il-Kunsilli Lokali għandhom joffru s-servizz ta’ trasport għal dawn iċ-ċentri.

94. Għalkemm diġ{ qiegħed isir ixxogħol min-naħa tal-Ministeru responsabbli għall-Edukazzjoni sabiex jinfetħu u jkomplu jissaħħu l'hekk imsejħa 'College of Arts' huwa importanti li ilkorsijiet li jinfetħu f'dawn il kulleġġi ikunu aktar flessibbli u diretti għal persuni mhux biss t'et{ żgħira iżda anke dawk avvanzati fl-et{. B'hekk aħna nippropnu li dawn il-korsijiet f'dawn il-kulleġġi ikunu kreattivi u li jistgħu ikunu ta' użu fil-futur tal-istudenti għaliex dan jista’ jkun fattur li jħajjar aktar persuni ikomplu jitgħallmu matul il-ħajja. 95. Nipproponu li jibqgħu isiru kif ukoll inżidu il-korsijiet li jipromwovu aktar il kultura Maltija. Dawn barra li jgħinu lil Maltin stess jifhmu u jipprattikaw il-kultura hekk għażiża tagħna, inkunu ukoll qegħdin inħajru persuni t'et{ avvanzata jibdew xi kors minnhom. Diversi persuni t'et{ avvanzata jsibuha bi tqil biex


68 jibdew korsijiet ta' lingwa ġdida jew xjenza. B'hekk permezz ta' dawn ilkorsijiet ikunu qed ikomplu jitgħallmu matul ħajjithom fuq suġġetti li jinteressawhomu anke li forsi għexuhom matul ħajjithom.

KUNSILLI LOKALI 96. Jiġi offrut trasport millKunsill Lokali għallanzjani mid-dar għadDay Centre u anke lUniversit{ tat– terza et{ f’iktar lokalitajiet. Dan isservizz diġ{ jiġi offrut minn xi Kunsilli Lokali b’suċċess. 97. Nemmnu li għandu jkun hemm iktar inċentivi sabiex il-Kunsilli Lokali jorganizzaw iktar korsijiet dwar suġġetti varji u ħarġiet kulturali.


L-EDUKAZZJONI U L-POLITIKA


70 VOT 16

101. Vot 16 għandu jitqies bħala proċess ħolistiku.

98. Nemmnu li żgħażagħ li se 102. Għandha tingħata iktar jingħataw il-vot ta’ 16-il sena jiġu informazzjoni sa’ mill-istadji mħarrġa f’dak li huwa “critical bikrin tal-konsultazzjoni li qed thinking”. Apparti li dan huwa parti issir. fundamentali mill-Kurrikulu 103. Vot 16 għandha tkun Minimu Nazzjonali, aħna nemmnu opportunit{ sabiex ikun li dan se jkun qed jgħin sabiex hemm djalogu maż-żgħażagħ, żgħażagħ li se jkunu qed jivvutaw kemm dawk li se jkunu qed għall-ewwel darba jgħarrfu jaqdu jivvutaw meta tidħol fis-seħħ dmirhom sewwa. Għalhekk aħna din il-liġi kif ukoll mażnipproponu li jiġi nkorporat taħriġ żgħażagħ tal-preżent. speċifiku f’kull skola sekondarja fejn l-istudenti jiġu mħarġa f’ħiliet KUNSILLI LOKALI TAŻ neċessarji sabiex wieħed ikun -ŻGĦAŻAGĦ ċittadin attiv. Dawn għandhom isiru permezz ta’ workshops f’ ħin 104. Il-proġett tal-Kunsilli Lokali Żgħażagħ għandu jkun wieħed li allokat minn kull skola. jseħħ matul is-sena kollha fejn il 99. Barraminhekk il-kampanja għall-Kunsilli Lokali Żgħażagħ vot 16 għandha tinkorpora fiha lflimkien mal-Kunsilli Lokali aspetti kollha soċjali u legali li vot jimplimentaw diversi proġetti. 16 iġġib magħha. Dan għandu jkun proġett 100. Għandu jkun hemm programm kontinwu u mhux wieħed li jseħħ t’edukazzjoni mhux biss għal biss sabiex jirbħu l-fondi għalldawk li se jkunu qed jivvutaw ta’ proġett partikolari. Dan sittax-il sena iżda wkoll għallgħandu jassigura proċess votanti adulti. kontinwu ta’ tagħlim.


71 PARLAMENT NAZZJONALI TAŻŻGĦAŻAGĦ 105. Attivitajiet bħall-Parlament Nazzjonali taż-Żgħażagħ jiġu introdott bħala proġett kontinwu li jseħħ matul is-sena kollha. B’hekk iż-żgħażagħ jgħarrfu li anke huma jistgħu iwasslu lproposti tagħhom fl-għola istituzzjoni tal-pajjiż, u jaraw din l -attivit{ bħala xi ħaġa fissa, u mhux biss xi ħaġa li sseħħ kull sena fi żmien partikolari. Dan jgħin ukoll sabiex ilParlament Nazzjonali tażŻgħażagħ jikseb importanza, u jkun anke ta’ riferiment fejn iżżgħażagħ iwasslu l-ideat u jsemmgħu l-vuċi tagħhom. 106.Il-Parlament Nazzjonali tażŻgħażagħ m’għandux ikun hemm biss sabiex tinħoloq reżoluzzjoni li tiġi diskussa fil-Parlament iżda wkoll sabiex iż-żgħażagħ ikunu nvoluti b’mod direttament meta tkun qed tiġi diskussa liġi fil-

Parlament. Din għandha tkun opportunit{ fejn il-Gvern joħloq konsultazzjoni diretta mażżgħażagħ fuq l-isferi kollha talħajja. Iż-żgħażagħ fil-Parlament jiġu kkonsultati fuq liġijiet li flaħħar mill-aħħar se jolqtu lilhom .

Il-POLITIKA U EDUKAZZJONI

L-

107. Is-sistema edukattiva għandha tinkorpora fiha it-tagħlim dwar l-istituzzjoni tal-Parlament u lKunsilli Lokali. Dan ifisser li żgħażugħ għandu jingħata informazzjoni dwar x’inhuma drittijiet tiegħu u l-proċeduri li jkunu segwiti fil-Kunsill Lokali u l-Parlament eż. għarfien dwar id-dritt ta’ żgħażugħ li jara lminuti tal-Kunsill Lokali u ddritt li jkun preżenti għalllaqgħa tal-Kunsill.


72 108. Kull skola għandha torganizza ħarġa edukattiva għallParlament fejn l-istudenti jingħataw l-opportunita’ li jsegwu dak li jkun qed jiġri bilgħan li ta’ lanqas għal darba f’ħajjithom ikunu żaru l-għola istituzzjoni tal-pajjiż. 109.Għandu jkun hemm djalogu bejn studenti u Membri Parlamentari fejn l-istudenti ikollhom opportunit{ isaqsuhom dwar lirwol tagħhom fil-Parlament.

AKKADEMJA POLITIKA 110. Titwaqqaf Akkademja Politika bil -għan li persuni akkademikament kwalifikati jagħtu istruzzjoni lil żgħażagħ li jinteressaw ruħhom fil-Politika.

KOMPETIZZJONIJIET 111. Jiġu organizzati kompetizzjonijiet tal-Public Speaking and Debating għal skejjel sekondarji u postsekondarji kemm bil-Malti kif ukoll bl-Ingliż.


Nixtiequ nirringrazzjaw Lill-Onor. Ministru Evarist Bartolo Lill-Onor. David Agius Lill-Kunsill Nazzjonali Żgħażagħ Lis-Sinjorina Maria Bianco Lis-Sinjorina Giulia Saydon Lis-Sinjorina Amber Duivenvoorden Lid-Direttur taL-MCAST Lil Fr. Joesph Cassar S.J .

tal-għajnuna tagħhom sabiex inkunu nistgħu noħorġu b’dawn il -proposti.

Rachel Powell Ko-ordinatriċi tal-Partiti


74 Parteċipanti Agius Caroline

Farrugia Nicole

Axisa Andrea

Galea Kimberly

Azzopardi Claire

Giordmaina Joseph

Borg Adrian

Grech Owen– Viċi-Koordinatur

Bilocca Maria

Grima Ian

Bugeja Georvin

Lia Jacob

Busuttil Daniel

Magro Hendrick Nicholas

Cachia Elaine

Micallef Nicole

Camilleri Bernice

Mifsud Kirsty

Camilleri Elaine

Mulic Alisa

Camilleri Sera

Muscat Nico

Cassar Gabriel

Pace Marc Edward

Cassar Matthew

Powell Matthew

Cauchi Miguel

Powell Rachel– Koordinatriċi

Dalli Charmaine

Seychell Matthew

Dalli Christine

Spiteri Jillian

Doulton Muscat Gabriel

Spiteri Joseph

Ebejer Samuel

Spiteri Kylie

Ellul Johnluke

Vassallo Ronald

Ellul Mark Edward

Vella Daniel

Farrugia Antoine

Zammit Mauro

Farrugia Charlene

Zerafa Mark

Farrugia Jasmine



Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.