ใ จ สิ ง ห ์ สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้ สารคดีนำ�เสนอเรื่องราวเส้นทางชีวิตของม้าแข่งตั้งแต่ “เริ่มต้น” ไปจนถึง “วาระปลดระวาง”
วชิราภรณ์
ใ จ สิ ง ห ์ สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ใจสิงห์ ยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้ วชิราภรณ์ พวงธรรมเจริญ พิมพ์ครั้งแรก มีนาคม 2558 กรุงเทพมหานคร จ�ำนวน 124 หน้า
ที่ปรึกษา คณะที่ปรึกษา
ภาพถ่าย
อาจารย์สมเกียรติ จันทรสีมา อาจารย์มัทนา เจริญวงศ์ รศ.ดร.สุกัญญา พีรพรวิพุธ อาจารย์อารีย์ บูรณเดชาชัย อาจารย์กองทรัพย์ ชาตินาเสียว อธิชา สุขจิตส�ำราญ ปาริชาติ เชื้อค�ำเพ็ง
จากผู้เขียน ในที่สุดการเดินทางของหนังสือเล่มนี้ก็มาถึงจุดหมายปลาย ทาง จากเด็กผูห้ ญิงทีท่ ำ� งานอยูใ่ นสนามม้ามาหลายปีรเู้ รือ่ งราวของ ม้า แข่ง เพียงผิวเผินเท่านั้น แต่ระยะเวลาเกือบ 3 เดือน ที่คลุกคลีวนเวียน อยูก่ บั วงการท�ำให้รทู้ กุ เรือ่ งเกีย่ วกับม้าแข่ง ตัง้ แต่จดุ เริม่ ต้นไปจนถึงจุด สุดท้าย แทบจะเปิดคอกม้าเป็นของตัวเองได้อยูแ่ ล้ว ทัง้ ยังได้พบเจอผูค้ น ในวงการม้าแข่งมากมายได้รับประสบการณ์แปลกใหม่ รวมไปถึงความ ประทับใจจากทั้งบุคคลและม้า ม้าแข่งมีความน่าสนใจกว่าทีใ่ ครๆคิด เส้นทางชีวติ ของมันนัน้ กว่าจะมาเป็นม้าแข่งนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย มีเรื่องราวต่างๆที่น้อยคนนักมัก จะรู้ ทั้งยังได้เห็นการพึ่งพาอาศัยกันของมนุษย์กับสัตว์อีกด้วย ใครเล่าจะรู้ว่าสิ่งมีชีวิตนี้จะสามารถเปลี่ยนแปลงชีวิตของคน หลายคนจากหน้ามือเป็นหลังมือได้ รวมไปถึงตัวผู้เขียนด้วยเช่นกัน...
วชิราภรณ์ พวงธรรมเจริญ
สารบัญ
07
เริ่มต้นเส้นทางม้าแข่ง -1-
----------------------
21
เลี้ยงดูฟูมฟัก -2-
----------------------
37
บทเรียนของม้าฝึกหัด -3-
----------------------
51
ด่านทดสอบม้าแข่งหน้าใหม่ -4-
----------------------
67 จ๊อกกี้ อาชีพบนหลังอาชา
-5-
----------------------
85
วัดฝีเท้าประลองความเร็ว
-6-
----------------------
99
สุดยอดม้าแข่งใจสิงห์
-7-
----------------------
113 ปลดระวางบทสรุปของชีวิต -8-
----------------------
6
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
----เริ่มต้น เส้นทางม้าแข่ง -----
7
8
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
สมศักดิ์ สิงขุนทด หรือ พี่ลำ�ดวน
เริ่มต้นเส้นทางสู่ม้าแข่ง
1
- ที่มาที่ไป -
หากพูดถึงม้าแข่งของเมืองไทย คงไม่มใี ครในวงการไม่รจู้ กั ชือ่ ใจสิงห์ ม้าที่สามารถสร้างต�ำนานให้กับตัวเองได้ด้วยฝีเท้าที่ม้าทุกตัวในสนามแข่งต้อง พ่ายแพ้ จากม้าแข่งหน้าผีนอกสายตาทีไ่ ม่มใี ครเชือ่ ในฝีเท้า สูส่ ุดยอดม้าอันดับ หนึ่งที่กวาดถ้วยรางวัลทุกใบในประเทศมาถึง 11 ถ้วยแชมป์ พร้อมกันนั้นยัง สามารถคว้าชัยชนะได้อีกกว่า 50 ครั้ง และท�ำเงินได้มากถึง 20 ล้านบาท ม้า หัวใจนักสูท้ มี่ จี ติ วิญญาณแห่งการแข่งขันอยูเ่ ต็มเปีย่ ม จนถึง ณ ตอนนีก้ ย็ งั ไม่มี ม้าตัวไหนที่จะมีความสามารถเทียบเท่าใจสิงห์ได้เลย ก้าวแรกที่ย่างเข้ามาในอาณาเขตของ เค.ที.ฟาร์ม ซึ่งเปรียบเสมือน บ้านและจุดเริม่ ต้นของใจสิงห์ ทีต่ งั้ ของฟาร์มอยูใ่ นบริเวณทีร่ าบสูงของปากช่อง ใกล้ๆกับเขาใหญ่ มองออกไปจะเห็นภูเขาและธรรมชาติล้อมอยู่โดยรอบท�ำให้ บรรยากาศที่นี่บริสุทธิ์สดชื่น เค.ที. ถือว่าเป็นฟาร์มม้าแข่งที่มีขนาดใหญ่เป็น อันดับต้นๆในปากช่อง โดยมีเนื้อที่กว่า 300 ไร่ มีม้าแข่งกว่า 40 ตัว มีชื่อเสียง เป็นที่รู้จักในวงการม้าแข่งมานับหลายสิบปี ชายวัยกลางคนผิวสองสีใส่เสื้อยืดคอกลมสีด�ำคนหนึ่ง ก�ำลังยืนคุม และดูแลการเลี้ยงม้าให้เป็นไปได้อย่างเรียบร้อย เขาหันมากล่าวทักทายด้วย ส�ำเนียงโคราชดูแล้วท่าทางที่เป็นมิตร พร้อมกับพาเดินน�ำเข้าไปภายในคอก เขาคือสมศักดิ์ สิงห์ขุนทด หรือ พี่ล�ำดวน เป็นคนเลี้ยงใจสิงห์ตั้งแต่ มันเริ่มต้นชีวิตม้าแข่ง มีความผูกพันกับมันเป็นอย่างมาก ตอนนี้ยังเป็น 9
เทรนเนอร์คอยดูแลการฝึกซ้อมม้าทัง้ ยังเป็นผูด้ แู ลทุกอย่างภายในคอก คลุกคลี อยู่กับม้ามากว่า 30 ปี ตั้งแต่อายุได้เพียง 10 ปี ชีวิตโตมากับม้าเห็นมันทุกวัน จนมันเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ... ในคอกม้าแข่งถูกแบ่งเป็นคอกเล็กๆเรียงอยู่สองข้างทางเดินที่ทอด ยาว มีฟางนับสิบกองวางอยูท่ งั้ ซ้ายและขวาตลอดทาง ฉันท�ำจมูกฟุดฟิดเพราะ สัมผัสได้ถึงกลิ่นของขี้ม้านั้นอบอวลไปทั่ว มีม้าบางตัวโผล่หัวออกมามองและ โยกขึน้ ลงไปมาราวกับว่าทักทายผูม้ าเยือนอย่างฉัน บ้างก็กำ� ลังเคีย้ วหญ้าอย่าง เอร็ดอร่อย แต่บางตัวก็พักผ่อนด้วยการยืนหลับ เสียงร้องฮี่ๆของม้าดังออกมา อยู่เป็นระยะ ด้านหน้าของทุกคอกจะมีปา้ ยชือ่ ของม้าติดอยู่ โดยระบุวา่ ม้าตัวนีช้ อื่ อะไร รวมไปถึงชื่อพ่อ แม่ และ เพศ เพื่อป้องกันความสับสน เพราะหากมอง ผ่านๆ คงจ�ำไม่ได้แน่ว่าตัวไหนชื่ออะไร แต่บางตัวก็ยังไม่มีชื่อเนื่องจากยังเป็น ลูกม้าที่ยังไม่เคยลงสนามแข่งขัน บางคอกมีขวดน�้ำแขวนอยู่ราว 5-6 ขวดเหนือรางข้าว ด้วยความ สงสัยจึงเอ่ยถามพี่ล�ำดวนที่เดินน�ำอยู่ข้างหน้า ได้ค�ำตอบว่า ส่วนมากขวดน�้ำ เหล่านี้มีไว้ส�ำหรับพวกลูกม้าที่ยังไม่คุ้นเคยกับคนมากนักเวลามันกินข้าวจะได้ โดนหน้าโดนตา ท�ำให้มันเคยชินกับการโดนสัมผัสเพราะตามธรรมชาติม้าเป็น สัตว์ที่ถูกล่าจะมีความกลัวและขี้ตกใจ การท�ำแบบนี้สามารถช่วยลดลดความ ระแวงของมันได้ ... เมื่อเดินไปเรื่อยๆจนสุดทางออกด้านหลังของคอกม้าแข่ง จนพบกับ คอกม้ า ใหญ่ อ ยู ่ 3-4 คอก จู ่ ๆ พี่ ล� ำ ดวนก็ ม าหยุ ด อยู ่ ต รงหน้ า คอกม้ า คอกหนึ่ง ซึ่งมีม้ารูปร่างสูงใหญ่ สีน�้ำตาลแดง มีด่างขาวยาวเด่นชัดอยู่บนหน้า พร้อมกับพูดว่า“ตัวนี้แหละใจสิงห์ สุดยอดม้าแข่งแห่งเมืองไทย ที่ยังไม่มีม้าตัว ไหนท�ำสถิติเทียบเท่าได้” น�้ำเสียงและค�ำพูดนั้นท�ำให้รับรู้ได้ถึงความภูมิใจที่ เขามีให้กับม้าตัวนี้ 10
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เริ่มต้นเส้นทางสู่ม้าแข่ง
แขวนขวดน้ำ�เพื่อสร้างความเคยชิน
ฉันเดินเข้าไปหามันอย่างกล้าๆกลัวๆ ค่อยๆเอื้อมมือไปลูบหน้าที่มี ด่างของมันอย่างแผ่วเบา ฉันสัมผัสได้ถึงสังขารที่ร่วงโรยไปตามกาลเวลาของ อดีตแชมป์ตวั นีไ้ ด้อย่างชัดเจน ทัง้ ท่าทางทีด่ เู ชือ่ งช้า ปากทีม่ รี อยเหีย่ วย่น และ กีบเท้าที่เริ่มเสื่อมสภาพ ท�ำให้รู้ว่ามันต้องผ่านสนามแข่งขันมาแล้วนับครั้งไม่ ถ้วนเป็นแน่... พี่ล�ำดวนเล่าว่า ย้อนไปเมื่อ 10 กว่าปีก่อน ทางคอกซื้อม้ามาจาก ฟาร์ม เค.เค. 2 ตัว และได้ใจสิงห์เป็นตัวแถมมาอีกตัวหนึง่ เป็นม้าไม่มรี าคา ตอน นัน้ มันอายุเพียงแค่ขวบเศษๆ ครัง้ แรกทีเ่ ห็นมันเป็นม้าหน้าลาดมีดา่ งสีขาวยาว ตั้ ง แต่ ห น้ า ผากไปถึ ง จมู ก เขาจะเรี ย กม้ า ที่ มี ด ่ า งแบบนี้ ว ่ า “ม้ า หน้ า ผี ” 11
ใจสิงห์
นอกจากนี้มันยังมีด่างสีขาวที่ขาทั้งสี่ ซึ่งลักษณะเหล่านี้ไม่ตรงตาม ต�ำราม้าโบราณ สมัยก่อนเขาจึงไม่นิยมเอามาเลี้ยงเพื่อวิ่งแข่ง อีกทั้งตอนนั้น เนื้อตัวก็ไม่สวย ผิวพรรณไม่ดีเป็นขี้เรื้อน ขี้กลาก มันจึงเป็นม้าที่ไม่มีใครเอา ไม่มีใครอยากได้ ใจสิงห์มันก็ยืนคอยบนรถขนม้าอยู่นานสองนาน แต่ก็ไม่มีใครไปจูง ลงมาจากรถเสียที ส่วนอีก 2 ตัวที่มาด้วยกันคนอื่นก็เอาไปเลี้ยงกันหมดแล้ว เหลือแต่มันเพียงตัวเดียวที่ยังรออยู่ที่เดิม ในตอนนั้นเขาก็มีม้าเลี้ยงอยู่แล้วก็ไม่อยากได้ แต่ด้วยความสงสาร หรือเพราะโชคชะตาลิขิต สุดท้ายจึงเอามันมาเลี้ยงเอง ตอนที่ไปจูงลงมา พี่ล�ำดวนก็พูดกับมันว่า “ไปๆ ไปอยู่กับพ่อ เดี๋ยวพ่อเลี้ยงให้ดี แต่ต้องหาตังให้ ด้วยนะ” โดยไม่คาดคิดเลยว่ามันจะกลายเป็นสุดยอดม้าแข่งได้ เพราะดูแล้ว ไม่มีแววความเก่งเลยแม้แต่น้อย 12
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เริ่มต้นเส้นทางสู่ม้าแข่ง
- สายเลือดดีมีชัยไปกว่าครึ่ง
-
“ม้าจะวิง่ เก่งไม่เก่ง เขาดูกนั ทีส่ ายเลือด” นีค่ อื ค�ำตอบทีไ่ ด้จากคนใน แวดวงการม้าแข่ง สายเลือดพ่อแม่ของม้าแข่งนัน้ มีความส�ำคัญมากถือว่าเป็นอันดับแรก ในการคัดเลือกม้าเลยก็วา่ ได้ คนในวงการม้าแข่งเขาเชือ่ กันว่าถ้าพ่อแม่ดวี งิ่ เก่ง ลูกที่ออกมาก็จะต้องดีและวิ่งเก่งตามพ่อแม่ของมัน “เชือ่ ไหม ว่าสายเลือดมีสว่ นกับความเก่งของม้าเกือบ 100 เปอร์เซ็นต์ ไม่มีม้าตัวไหนหรอกที่สายเลือดไม่ดีแล้ววิ่งเก่ง ถ้ามีก็คงเป็นแค่ 1 ในล้านตัว เท่านั้นแหละ” ลุงจรูญ ผู้จัดการ เค.ที.ฟาร์ม ผู้คลุกคลีกับวงการม้าแข่งมากว่า 30 ปี พูดกับฉันด้วยสีหน้าจริงจัง เพราะเหตุนจี้ งึ ได้มกี ารน�ำเข้าม้าฝีเท้าดีทเี่ ลิกแข่งปลดระวางแล้วจาก ต่างประเทศมาเป็นพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ ทั้งอเมริกา อังกฤษ มาเลเซีย ยิ่งถ้าเป็นม้า ที่เคยวิ่งชนะได้ถ้วยมาด้วยราคาก็จะสูงถึงตัวละ 40-50 ล้านบาทเลยทีเดียว ลูกม้าแข่งสายเลือดดีๆจึงสนนราคาอยู่ที่ตัวละ 5 แสนถึง 2 ล้านบาท ม้าแข่งจึงกลายเป็นธุรกิจที่มีมูลค่ามหาศาล ฉันถึงกับอึ้งเมื่อรู้ราคา เพราะไม่คิดว่าม้าตัวเดียวจะมีราคาสูงถึงขนาดนี้ ไม่แปลกใจเลยว่าท�ำไมเหล่า เจ้าคอกม้า ส่วนมากถึงมีแต่นกั ธุรกิจและคนร�ำ่ คนรวย เพราะนอกจากจะใจรัก แล้วยังต้องกระเป๋าหนักด้วย
...
ส่วนใจสิงห์ก็คงได้เลือดพ่อกับแม่มาเข้มข้นเช่นกัน มันเกิดในฟาร์ม เค.เค. ซึง่ เป็นทีร่ จู้ กั กันดีในวงการม้า เพราะถ้าหากใครต้องการม้าแข่งฝีเท้าจัด แล้ ว หละก็ จ ะต้ อ งนึ ก ถึ ง ที่ นี่ เ ป็ น แห่ ง แรก เนื่ อ งจากมี พ ่ อ พั น ธุ ์ แ ม่ พั น ธุ ์ 13
ลักษณะม้าแข่ง หลัง-ตะโพก สั้น กว้าง ใหญ่ แข็งแรง
คอ-ตะโหงก ลาดเรียบ ยาวได้ ส่วนกับล�ำตัว
หน้า ไม่มีด่างขาว เป็นแถบยาว
ไหล่ กระดูกสบักยาว กล้ามเนื้อแข็งแรง
14
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ขา เรียวยาว ตั้งตรง ไม่บิดเบี้ยว
เริ่มต้นเส้นทางสู่ม้าแข่ง
สายเลือดดี วิ่งเก่ง เป็นถึงม้าปลดระวางที่น�ำเข้ามาจากอเมริกา จึงท�ำให้ความ เก่งตกทอดมายังสายเลือดลูกหลานของพวกมันด้วย การผสมเทียมนัน้ ลุงจรูญได้ให้ขอ้ มูลว่า ไม่สามารถท�ำได้เนือ่ งจากผิด กฎทางสนามม้านัน้ จะไม่อนุญาต เพราะบางคนเขาก็หวั หมอ รีดน�ำ้ เชือ้ ม้าบ่อยๆ หวังที่จะเอาน�้ำเชื้อพ่อพันธุ์ดีๆมาผสมให้ได้ลูกเยอะๆเพื่อท�ำเงิน แต่มันกลับ ท�ำให้เกิดอันตรายกับตัวม้า ทั้งอ่อนแรง ร่างกายทรุดโทรม บางตัวถึงกับตาย เลยก็มี การผสมพันธุ์จึงท�ำได้แค่ปล่อยให้มันทับกันตามธรรมชาติ กว่าจะทับ กันติดก็ไม่ใช่เรือ่ งง่าย แต่กน็ า่ ประหลาดใจทีพ่ อ่ ม้าเก่งๆดังๆบางตัวกลับมีลกู ได้ เป็นร้อยๆออกมากประดับวงการม้าแข่งได้ พี่ล�ำดวนพูดเสริมว่า นอกจากต้องดูที่สายเลือดแล้วต้องดูลักษณะ ทัง้ กล้ามเนือ้ แข้งขาจะต้องตรงสวย ไม่เดินขาบิดขาเบีย้ ว โดยส่วนมากม้าทีเ่ อา มาแข่งจะต้องเป็นสายพันธุเ์ ทอร์รบั เบรดเท่านัน้ เพราะเป็นพันธุม์ า้ ทีว่ งิ่ เร็วทีส่ ดุ ในโลกจึงเหมาะกับการน�ำมาวิ่งแข่งมากที่สุด ด้วยรูปร่างสมส่วน ปราดเปรียว ดูแล้วสง่างามน่าเกรงขาม “ถ้าไม่ใช่พันธุ์นี้ก็ไปวิ่งแข่งสู้กับใครเขาไม่ได้ อย่างใจสิงห์ก็เป็นเทอร์ รับเบรดทั้งยังมีสายเลือดที่ดี บวกกับความใจสู้ของมันเพิ่มเข้าไปอีก ท�ำให้ม้า ตัวนี้มีฝีเท้าจัดจนเราคาดไม่ถึง”เขากล่าว
15
-
STUD BOOK
-
ลุงจรูญ ยื่นสมุดเล่มสีเหลืองขนาดครึ่งเอสี่เล่มหนึ่งมาให้ฉัน เมื่อเปิด ดูก็พบกับข้อมูลของม้าตัวหนึ่งอย่างละเอียด บางหน้ามีภาพม้าลายเส้นขาวด�ำ ทั้งภาพที่มีแค่ส่วนหัวและภาพแบบเต็มตัว มีปากกาเขียนระบุถึงลักษณะและ ต�ำแหน่งของขวัญม้า รวมถึงระบายเป็นด่างของม้าตัวนัน้ ไว้ดว้ ย เพราะม้าจะมี ลักษณะเหล่านี้ในแบบเฉพาะตัวไม่เหมือนกัน “มันคือ ทะเบียนประวัติม้า ก็เหมือนกับบัตรประชาชนของคนเรา นัน่ แหละ ระบุขอ้ มูลเราเอาไว้ ของม้ามันก็ตอ้ งมีเหมือนกันแต่ละเอียดกว่าของ เราเยอะ”แกพูดพร้อมกับชี้มาที่สมุดเล่มเหลืองที่อยู่ในมือฉัน เมื่อมีลูกม้าเกิดใหม่ไม่เกิน 45 วัน ทางคอกจะต้องแจ้งมาทางฝ่าย ทะเบียนประวัตมิ า้ เพือ่ ขอการจัดท�ำทะเบียนประวัตมิ า้ (STUD BOOK) ซึง่ เป็น สิ่งที่ม้าแข่งทุกตัวต้องมี โดยเมื่อเจ้าหน้าที่ได้รับแจ้งแล้วก็จะเดินทางไปที่คอก ม้าที่มีลูกม้าเกิดใหม่ ซึ่งส่วนมากจะอยู่ตามต่างจังหวัดเสียเป็นส่วนใหญ่ เวลาไปท�ำ ทะเบียนประวัติม้าลุงจรูญก็ต้องเดินทางไปด้วยทุกครั้ง เพราะนอกจากเป็นผู้ จัดการ เค.ที.ฟาร์มแล้ว ยังท�ำหน้าที่เป็นผู้ช่วยสัตวแพทย์ของทางสนามม้า นางเลิ้งอีกด้วย ... ลุงจรูญเล่าว่า เมื่อไปถึงที่คอกโดยขั้นแรกคือตรวจรูปพรรณอย่าง ละเอียด ซึ่งถ้ามองด้วยตาเปล่าก็จะเห็นแค่สีของมัน แต่สัตวแพทย์จะตรวจดู ขวัญ ของลูกม้าด้วยว่ามีลักษณะอย่างไรอยู่ต�ำแหน่งไหน ซึ่งส่วนมากม้าทุกตัวจะมีขวัญอยู่ที่บริเวณหน้า และ สันคอ รวมไป ถึงด่างทีห่ น้าและขา ถ้าด่างหน้ายาวลงมาจะเรียกว่า แด่น แต่ถา้ เป็นกลมๆวงๆ จะเรียกว่า ดาว ม้าแต่ละตัวก็มีแตกต่างกันไป 16
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เริ่มต้นเส้นทางสู่ม้าแข่ง
สมุดทะเบียนประวัติม้า ระบุรายละเอียดทุกอย่าง เกี่ยวกับม้าตัวนั้นๆ พร้อมทั้งกับภาพประกอบในการ ระบุลักษณะเฉพาะ อย่างด่างหรือขวัญ รวมทั้งผล ตรวจ DNA
มีการถ่ายรูปไว้ในเล่มด้วยกัน 5 มุม คือ หน้าม้า ด้านหน้าเต็มตัว ด้านซ้าย ด้านขวา และด้านหลัง ซึ่ง เวลาไปแข่งขันหรือเดินทางออกต่างประเทศจะต้องน�ำ ติดไปด้วยทุกครั้งเป็นหลักฐาน เพื่อป้องกันการปลอม แปลง การสวมทะเบียน หรือทุจริตแอบอ้าง
17
นอกจากนี้ยังมี อายุ เพศ ชื่อพ่อ แม่ สายพันธุ์ รายละเอียดของม้า ทัง้ หมด ซึง่ ม้าต้องเจาะเลือดเพือ่ ตรวจดีเอ็นเอว่าตรงตามพ่อแม่ของมันหรือไม่ รวมไปถึงสถานทีเ่ กิดด้วย ถ้าหากเป็นม้าทีเ่ กิดและผสมในไทยอย่างใจสิงห์ เขา จะเรียกว่าม้าไทย แต่ถ้าผสมหรือเกิดในต่างประเทศและน�ำเข้ามา จะเรียกว่า ม้าเทศ และไม่สามารถลงแข่งชิงถ้วยดาร์บี้ได้ เนื่องจาก รัชกาลที่ 7 ทรง พระราชทานขึ้นให้กับม้าในประเทศไทยเท่านั้น ... ม้าแข่งจะต้องถูกฝังไมโครชิปที่มีลักษณะเล็กๆยาวประมาณหนึ่งนิ้ว ไว้บริเวณเอ็นต้นคอด้านซ้าย เพราะเป็นส่วนที่จะไม่เจริญเติบโตมากนัก เนือ่ งจากเคลือ่ นไหวน้อย จึงท�ำให้ไมโครชิปนัน้ สามารถอยูก่ บั ม้าไปได้นานกว่า การฝังที่ส่วนอื่น โดยเจ้าตัวไมโครชิปจะระบุรหัสของม้าแต่ละตัวเอาไว้ ซึ่งจะ ต้องใช้ เครื่องรีดเดอร์ ในการแสกนอ่านหมายเลขรหัส ขั้นตอนสุดท้ายจะต้องน�ำลูกม้ามาถ่ายรูปเพื่อติดลงไปในทะเบียน ประวัติ ถือเป็นอันเสร็จสิ้น ข้อมูลทั้งหมดจะถูกรวบรวมน�ำมาท�ำเป็นสมุด ทะเบียนประวัตมิ า้ โดยทะเบียนประวัตแิ ละไมโครชิปนีจ้ ะต้องอยูค่ กู่ บั ตัวม้าไป ตลอดชีวิต เมื่อมันตายถึงจะมีการยกเลิกและถอนทะเบียนออกไป “ถ้าไม่มีทะเบียนประวัติก็เท่ากับเป็นม้าปลอม เขาไม่ให้เอาลงแข่ง หรอก อย่างใจสิงห์มันก็มีท�ำตั้งแต่สมัยยังเล็กๆเป็นลูกม้าเกือบ 20 ปีก่อนนู้น แล้ว” ลุงจรูญกล่าวพร้อมกับก้มตรวจเอกสารหลายแผ่นที่วางอยู่ตรงหน้า
18
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เริ่มต้นเส้นทางสู่ม้าแข่ง
19
20
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
----เลี้ยงดู ฟูมฟัก -----
21
22
สุดยอดม้าแข่การทำ�น้ งหัวใจนักสูำ้ �ความสะอาด
แคะกีบเท้าม้า
เลี้ยงดูฟูมฟัก
2
- ไม่ใช่แค่ม้าธรรมดา -
พี่ล�ำดวนจูงใจสิงห์เข้ามาสู่บ้านหลังใหม่ มันได้อยู่ที่คอกหน้าสุดทางซ้าย มือ ด้านหน้าคอกติดป้าย ไวท์ไซเคิล/สปอร์ตวิล (ผู้) แต่ยังไม่มีชื่อของมัน แรกๆที่ยัง ไม่รจู้ กั คุน้ เคยกันบรรยากาศเหมือนคูต่ อ่ สูท้ อี่ ยูบ่ นสังเวียนมวย ต่างฝ่ายต่างก็ดเู ชิงกัน ไปมา “ใจสิงห์มันก็มองเรา เราก็มองมัน ตัวเราก็ระแวงว่ามันจะกัด เตะไหม ส่วนอีก ฝ่ายก็กลัวว่าเราจะตีมันหรือเปล่า” เขาพูดถึงช่วงเวลานั้นพลางยิ้มบางๆให้กับฉัน ตอนเด็กๆใจสิงห์มีนิสัยที่ดื้อ เกเร จับจูงเลี้ยงยาก ด้วยความที่มันยังเป็น ม้าเด็กทั้งยังไม่ได้รับการฝึกสอนอะไรมาเลยจากบ้านเก่า คงเป็นเพราะว่ามันเป็นม้า หน้าผี เนื้อตัวน่าเกลียด แถมยังเกเรอีกจึงไม่มีใครรักใครสนใจที่จะฝึกจะสอนดูแล การเลีย้ งม้ามันก็เหมือนการดัดนิสยั ม้าไปด้วยสอนให้มนั จ�ำให้มนั ท�ำสิง่ ทีเ่ ราต้องการ จนเป็นนิสัยและรู้หน้าที่ด้วยตัวของมันเอง หากท�ำผิดหรือดื้อมากเราก็ต้องลงโทษด้วยการตี ให้จ�ำไว้ว่าท�ำแบบนี้มัน ผิดมันไม่ดี แต่ถ้าท�ำถูกเราก็ต้องให้รางวัลกับเขาเช่นกัน โดยให้หญ้ากินสักก�ำสองก�ำ ตบๆคอ ลูบหน้า เพื่อแสดงให้มันรู้ว่าท�ำแบบนี้ดีแล้วถูกต้อง ... “แล้วเลี้ยงลูกกับเลี้ยงม้า อะไรยากกว่ากันคะพี่?” ฉันถามแกมหยอก เขาหัวเราะเบาๆก่อนตอบกลับมาว่า “มันก็ยากกันคนละแบบ แต่ม้านี่น่า จะยากกว่าเพราะมันป่วยง่ายต้องดูแลกันทุกอย่าง ลูกพอโตขึน้ ก็ยงั ดูแลตัวเองได้ แต่ ม้านี่เราต้องคอยเลี้ยงดูมันตลอดเวลาจนกว่ามันจะตายจากเราไป” ซึ่งกว่าจะรู้ไว้ใจกันจับเดินจูงกันได้ก็เหนื่อยกันทั้งคนทั้งม้า ต้องใช้ทั้งใจ และเวลาอยู่เป็นปี สานสัมพันธ์กันด้วยความเป็นมิตร เวลาเจอหน้ากันก็จะเรียก 23
มาลูกมากินหญ้า คอยลูบหน้า ลูบหัวมัน สือ่ สารด้วยการสัมผัส คอยทักทายมันตลอด ผิวปากเพื่อให้มันชินและจ�ำเสียงเรา ยิ่งเวลาเข้าหาม้าที่ยังไม่รู้จักคุ้นเคยต้องเข้าทาง ด้านข้างของล�ำตัว ห้ามเข้าหาทางหลังก้น หรือ โคนหาง เพราะคือจุดบอดของสายตา ม้า มันอาจจะตกใจและดีดเอาได้ เมือ่ เริม่ ไว้ใจและคุน้ เคยกัน มันก็จะจ�ำเราได้ เวลาเราเดินมามันก็จะร้องใส่ ขอหญ้ากินทันที บางครั้งเพียงแค่ได้ยินเสียงเดิน มันก็ร้องเรียกเราเสียแล้วทั้งๆที่ยัง ไม่เห็นหน้ากันเลย “ส่วนใหญ่เราจะเรียกม้าแข่งว่าลูก เพราะว่าเรารักและผูกพันกับมันมาก เห็นกันทุกวัน ไม่ตา่ งอะไรกับลูกในไส้ของตัวเอง ใจสิงห์มนั ไม่ใช่มา้ ธรรมดาแต่มนั เป็น ม้าแข่ง ไม่เหมือนกับม้าแกลบพวกนั้น ที่เอาไว้ส�ำหรับขี่เล่น ไปวิ่งแข่งหาเงินกับเขา ไม่ได้หรอก” เขาพูดพลางหันไปมองเหล่าฝูงม้าที่ก�ำลังวิ่งผ่านไป เมื่อมองตามไปก็เห็นว่า ม้าพวกนั้นมันดูแตกต่างกับม้าแข่งที่อยู่ในคอก อย่างสิ้นเชิง ทั้งรูปร่างที่เล็กกว่ามาก บางตัวก็มีด่างสองสีดูแล้วเป็นลายที่แปลกตา เนือ้ ตัวก็มอมแมมเต็มไปด้วยฝุน่ โคลน พวกมันจะถูกปล่อยให้วงิ่ อยูใ่ นฟาร์มอย่างอิสระ หากินกันเอง ไม่ต้องมาอยู่ในคอก ม้าแกลบพวกนี้จะขี้ตกใจง่ายมากเพราะไม่ได้ถูก เลี้ยงเอาใจใส่เฉกเช่นม้าแข่งท�ำให้ไม่ค่อยคุ้นเคยกับคนมากนัก
24
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ม้าแกลบ จะถูกปล่อยให้หากินเองตามธรรมชาติ ไม่เหมาะสำ�หรับ นำ�มาวิ่งแข่ง เพราะวิ่งช้า รูปร่างไม่ปรากเปรียว
บ
เลี้ยงดูฟูมฟัก
สร้างความคุ้นเคย โดยการให้อาหาร
การเลี้ยงดูม้าแข่งจะพิเศษกว่าม้าธรรมดาทั่วไป เพราะต้องดูแลกันทุกขั้น ตอนประคบประหงมอย่างดี ใส่ใจทุกรายละเอียดแม้กระทั่งเรื่องเล็กน้อย คนเลี้ยง จึงเปรียบเหมือนพ่อและแม่ที่ใกล้ชิดรู้ใจม้ามากที่สุด แทบจะเรียกได้ว่าอยู่กันตลอด เวลา ซึ่งม้าจะสมบูรณ์แข็งแรงหรือไม่การเลี้ยงถือว่าเป็นส่วนส�ำคัญ คนส่วนใหญ่คดิ ว่าม้าเป็นสัตว์ทกี่ ล้าหาญปราดเปรียว รักอิสระ ไม่กลัวใคร แถมยังตัวใหญ่น่ากลัว แต่ในความเป็นจริงแล้ว ม้าเป็นสัตว์ที่ใหญ่แต่ตัว มีความ อ่อนแอและต้องพึ่งพามนุษย์เป็นอย่างมาก ถึงขนาดที่ว่าถ้าจะท�ำร้ายม้าไม่ต้องท�ำ อะไรมากไปกว่าการไม่ใส่ใจ ไม่สนใจ และเลี้ยงมันอย่างผิดธรรมชาติ เพียงเท่านี้ก็ สามารถฆ่าม้าได้แล้ว 25
เลี - ้ยงดูอย่างดี -
ปัญหาใหญ่ทสี่ ดุ ของม้าไม่ใช่โรคร้ายหรือภัยพิบตั ใิ ดแต่คอื มนุษย์ ดัง นั้ น จึ ง ต้ อ งใช้ ค วามรั ก ความเอ็ น ดู เ พราะการเลี้ ย งม้ า อย่ า งเข้ า ใจและใกล้ ธรรมชาติที่สุดคือ สุดยอดของการเลี้ยงม้า พี่ล�ำดวนเลี้ยงดูใจสิงห์เป็นอย่างดีน�ำมันมาขัดสีฉวีวรรณเสียใหม่ ทั้ง อาบน�ำ ้ บ�ำรุง ดูแลเอาใจใส่ตลอด จน5-6 เดือนต่อมา สภาพผิวหนังมีแต่ขเี้ รือ้ น ขี้กลาก ของมันก็ค่อยๆเลือนหายไป ผิวพรรณของมันดีขึ้นเรื่อยๆ จนไม่เหลือ คราบของม้าทีเ่ นือ้ ตัวน่าเกลียดมีแต่ความสกปรกให้เห็นกันอีกแล้ว นอกจากนี้ มันยังมีร่างกายที่สมบูรณ์แข็งแรงอีกด้วย “การเลีย้ งม้าต้องมีใจรัก อย่าไปคิดว่าท�ำเพราะมันเป็นงาน ถ้าคิดว่า มันเป็นงานเราก็จะได้แค่เงิน แต่ถ้าท�ำด้วยใจ ม้าเป็นสิ่งที่รัก ก็จะได้สิ่งที่ ตอบแทนกลับมาเกินคาด ใจสิงห์เราก็เลี้ยงเหมือนกับตัวอื่นๆให้ความรักดูแล เอาใจใส่อย่างดี แต่วา่ มันเก่งเอง วิง่ เร็ว มันจึงเป็นม้าทีพ่ เิ ศษกว่าตัวอืน่ อาจเป็น เพราะดวงของเรากับม้าคงถูกกัน เราก็คอยคุยกับม้าตลอดนะเหมือนคุยกับคน นี่ แ หละ ใครจะหาว่ า บ้ า ก็ ชั่ ง เขา แต่ เราเชื่ อ ว่ า มั น เข้ า ใจเราสื่ อ สารได้ ” พี่ล�ำดวนกล่าว ... กรั่บ กรั่บ กรั่บ เสียงเกือกกระแทกกับพื้นดังมาจากทางเดินยาว ภายในคอก ฉันหันไปตามที่มาของเสียง ชายเลี้ยงม้าผิวด�ำแดดหลายคนต่าง พากันเดินจูงม้าออกไปด้านนอกกันเป็นแถวในเวลาใกล้เที่ยง บ้างก็มีห่วงยาง ในมือ บ้างก็ใส่เสื้อชูชีพ ม้าบางตัวก็มีทีท่าดื้อดึงไม่ยอมเดินด้วยความที่มันยัง เด็ก ไม่ค่อยจะยอมท�ำตามสักเท่าไหร่ คนเลี้ยงต้องคอยดึงคอยดุกันไปตลอด ทาง ต่ า งจากพวกม้ า โตที่ รู ้ เรื่ อ งมั น จะเดิ น ไปแต่ โ ดยดี อ ย่ า งรู ้ จุ ด หมาย 26
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เลี้ยงดูฟูมฟัก
การนำ�ม้ามาว่ายน้ำ�เพื่อออกกำ�ลังกาย 27
คนเลี้ยงกำ�ลังเอาน้ำ�ล้างหน้าให้ม้า เพื่อความสดชื่น
พี่ล�ำดวนบอกว่า เขาก�ำลังพาม้าไปว่ายน�้ำที่สระซึ่งอยู่ไม่ไกลมากนัก เมื่อเดินตามไปก็พบกับบ่อน�้ำขนาดใหญ่ เห็นเหล่าคนเลี้ยงเริ่มทยอยจูงม้าเดิน ลงไปในน�ำ้ ทีละตัวๆ บางตัวก็ฝนื ไม่ยอมลงต้องพยายามคุยและดึงกันอยูส่ กั พัก หลังจากลงไปมันก็เริ่มว่ายกันเป็นวงกลมรอบสระ มีแต่หัวเท่านั้นที่โผล่พ้นน�้ำ ขึ้นมา โดยจะมีคนเลี้ยงว่ายและเกาะอยู่ที่หลังเพื่อบังคับให้มันว่ายไปตาม ทิศทางและไม่ให้ปีนขึ้นฝั่ง มันผ่อนเสียงลมหายใจออกทาง จมูกดัง หื่อๆๆ 28
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เลี้ยงดูฟูมฟัก
ฉันยืนดูอยูร่ มิ สระด้วยความตืน่ เต้นเพราะไม่เคยเห็นม้าว่ายน�ำ้ แบบ นี้มาก่อนไม่คิดว่ามันจะว่ายเป็นด้วยซ�้ำ พี่ล�ำดวนที่เดินตามมาอธิบายว่า ม้าที่น�ำมาว่ายจะต้องเป็นม้าแข่งเท่านั้น ว่ายเพื่อให้มันได้ออกก�ำลังใช้ กล้ามเนือ้ ระบบหายใจปอดแข็งแรงเวลาวิง่ จะได้อดึ ไม่บาดเจ็บง่าย ซึง่ ทุกตัว จะต้องว่ายน�้ำได้ 2-3 รอบสระ ต้องพยายามสอนกัน แต่มีบางตัวมันว่ายไม่ ได้จริงๆพอว่ายไปได้สักครึ่งหนึ่งมันจะเริ่มดิ้นไปมาและหมุนจมลงไปในที่สุด มีม้าจมอยู่ใต้บ่อนี้มาหลายตัวแล้ว “พยายามจะช่วยแต่ก็ช่วยไม่ไหว เพราะตัวมันหนักตั้งเกือบ 400 กิโล อีกทัง้ น�ำ้ ยังลึกถึงสองรถเครน เราจึงต้องจ�ำทนเห็นมันจมลงไปต่อหน้าต่อตา” เอ็ม ชายเลี้ยงม้าวัยหนุ่มพูดด้วยแววตาเศร้าๆ ขณะที่ก�ำลังพาม้าขึ้นฝั่ง ...
หลังจากว่ายน้ำ�เสร็จ ก็เดินทางกลับเข้าคอก
29
หลั ง จากว่ า ยเสร็ จ ม้ า ทุ ก ตั ว ต้ อ งกลั บ มาอาบน�้ ำ ในบริ เวณคอก มันจะถูกโยงขึงด้วยเชือกยาวๆผ่านบังเหียน เพือ่ ให้อยูน่ งิ่ ๆ ง่ายต่อการอาบ แต่ บางตัวก็มีนิสัยรั้นแม้จะโยงเชือกแล้วก็ยังมีดิ้นกระทืบเท้าส่ายไปมา ก็ต้อง ก�ำราบด้วยการตี ชายเลี้ยงม้าร่างใหญ่คนหนึ่งก�ำลังก้มลงขัดกีบเท้าม้าตัวหนึ่ง อยู่อย่างบรรจง เมื่อเดินเข้าไปพูดคุยก็ได้ความว่า เขาชื่อ เอ็ม เป็นหลานของพี่ ล�ำดวนเรียนไม่จบเลยมาช่วยเลี้ยงม้าตั้งแต่อายุ 16 ปีจนถึงตอนนี้ก็ 10 ปีผ่าน มาแล้ว ม้าที่ดูแลอยู่มี 2 ตัว เขาขัดตัวม้าพร้อมกับเล่าไปด้วยว่า เวลามันวิ่งแล้วมีเหงื่อจะออก เยอะมาก ต้องอาบทุกวันไม่ให้มันสกปรก ต้องทั้งขัดทั้งแปรงขนมัน ที่ส�ำคัญ ต้องแคะล้างกีบเท้าเอาดินออกให้หมดและเช็ดให้แห้งสะอาด ถ้าไม่เช่นนั้นกีบ มั นอาจจะเน่ าได้ ซึ่ ง กีบ เปรียบเหมือนหัว ใจของม้า หากเน่ า ก็ เ ท่ า กั บวิ่ ง ไม่ได้อีก หลังจากอาบน�ำ้ เสร็จม้ามันจะ “แรด” สบายเนือ้ สบายตัว ก็พาไปจูง เดินให้ตวั มันแห้งและผ่อนคลาย รวมไปถึงยังช่วยระบบย่อยอาหารของมันด้วย แต่พวกลูกม้าที่ยังเด็กๆจะน�ำมาอาบน�้ำไม่ได้เพราะอาจท�ำให้เป็นไข้ แม่ม้าและลูกม้าเกิดใหม่ ต้องอาศัยอยู่ในคอกเดียวกัน
30
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
้ยงดูเพืฟ่อูมให้ฟัมันกอยู่นิ่ง การอาบน้ำ�ม้าต้องนำ�มายืนขึงเชืเลี อกไว้ จากนั้นคนเลี้ยงจะเริ่มราดน้ำ� และ ขัดถูทั่วทั้งตัว
ต้องแคะกีบเท้าทุกซอก ทุกมุม อย่างสะอาด
โดยลูกม้าที่คลอดออกมาจะต้องอาศัยอยู่ในคอกกับแม่จนครบอายุ 5-6 เดือน และจะถูกแยกออกจากอกแม่ น�ำมาเลี้ยงดูในคอกม้าแข่งจนกว่า จะโตสามารถลงวิ่งหาเงินได้ แต่กว่าจะถึงตอนนั้นก็คงต้องอายุสัก 2 ขวบ จาก ม้าเด็กที่ซุกซนก็คงกลายเป็นม้าวัยรุ่นที่มีความคึกคะนอง มีความเร็วเทียบเท่า ม้ารุ่นพี่ได้แล้ว 31
- กินอิ่มนอนหลับ -
“ชอบอาชีพเลีย้ งม้า ตรงทีม่ นั หาเงินได้งา่ ย สิง่ นีก้ เ็ ป็นแรงจูงใจว่าเรา จะต้องรักม้าให้มากๆ เอาใจมันให้เยอะ มันจะได้หาเงินให้เราเยอะๆ อยู่ด้วย กันได้ ม้าพึ่งเราและเราก็ต้องพึ่งมันเช่นกัน คนเลี้ยงก็ท�ำเหมือนกันหมด อยู่ที่ ความรักและผูกพันความเอาใจใส่มากแค่ไหน” “เรารู้นิสัยม้าของเราเพราะอยู่ด้วยกันทุกวัน ถ้าผูกพันกับม้าจริงๆ จะรู้ทุกอย่างว่ามันต้องการหรือสื่อสารอะไร ก็พูดคุยกับมันนะ เราคิดว่ามันฟัง รู้เรื่องเพราะหูตามันจะบอก นอกจากดูแลตัวแล้วก็ต้องดูแลใจด้วย ถ้าใจไม่ดี จะหงุดหงิดง่าย ไม่กม็ นั จะนิง่ ๆซึมๆน้อยใจเราเรียกก็ไม่มา ไม่คกึ คัก” พูดจบเอ็ มก็ขอตัวและเดินจูงม้าออกไป
...
คนเลีย้ งม้าจะกินนอนอยูท่ ฟี่ าร์ม โดยอาศัยอยูท่ หี่ อ้ งพักคนงานใกล้ๆ กับบริเวณคอก เพราะสะดวกและสามารถดูแลม้าได้ตลอดทัง้ วัน เงินทีไ่ ด้จะมา จากการเลี้ ย งม้ า ซึ่ ง ได้ ตั ว ละ 3 พั น บาท เลี้ ย งได้ ไ ม่ เ กิ น 3 ตั ว บวกกั บ อีก10เปอร์เซ็นต์จากเงินรางวัลหากม้าที่เลี้ยงอยู่เข้าแข่งขัน รวมแล้วได้เดือน ละหมื่นกว่าบาท แต่ถ้าหากม้าวิ่งได้ต�ำแหน่งก็จะได้ทีเดียวหลายหมื่น ถ้าชนะ ได้ถ้วยด้วยก็เดือนหนึ่งเป็นแสนๆ จึงต้องดูแลกันเป็นอย่างดี พวกเขาจะตื่นตั้งแต่ตี 5 ทุกวัน มาดูแลม้าและเก็บฟาง ท�ำความ สะอาดภายในคอกล้างปัดกวาดเช็ดถู หลังจากนั้นก็พาม้าออกไปซ้อม หาหญ้า หาอาหารให้มนั กิน พอบ่ายสองโมงก็เริม่ มานวดน�ำ้ มันเพือ่ ผ่อนคลายกล้ามเนือ้ แปรงขนตัดขน นอกจากนี้ยังมียาป้ายตาหรือใส่หน้ากากที่หน้าเพื่อกันแมลง เจาะลูกตา ทั้งยังต้องเปลี่ยนเกือกอีกเดือนละครั้ง ม้าตัวหนึ่งจึงมีค่าใช้จ่ายราว สองหมื่นบาทต่อเดือน 32
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เลี้ยงดูฟูมฟัก
หลังจากอาบน้ำ�เสร็จ คนเลี้ยงพาม้าจูงเดินเพื่อให้ 33 ผ่อนคลาย และตัวแห้ง
ในช่วงเวลาบ่ายแก่ๆ เหล่าคนเลี้ยงจะเริ่มน�ำฟางเข้าไปปูในคอกเพื่อ เป็นที่นอนของม้า มันดูหนานุ่มสบายเหมือนกับฟูกนอนของคนอย่างเราๆ ปูเสร็จคนเลี้ยงจะเริ่มผิวปากเป็นสัญญาณเพื่อให้มันฉี่ เมื่อมันได้ยินก็จะฉี่ออก มาใส่กระป๋องที่รองไว้ ด้วยความเคยชินจากการฝึกฝน คนเลี้ยงต้องคอยดูแล สังเกตอาการของม้าอยูต่ ลอด บางทีมนั ปวดท้อง ก็จะเอาเท้ากวักๆพืน้ แล้วมอง ไปทีท่ อ้ งเพราะส่วนมากม้าจะเป็นโรคเสียดท้องกันบ่อย โรคนีห้ ากเป็นหนักจะ ท�ำให้ตายได้
ม้าเริ่มนอนหลับพักผ่อน บนฟางหนานุ่ม
พี่ล�ำดวนเล่าว่า “อยู่กับม้าแทบจะตลอดเวลา จะไปไหนไกลไม่ค่อย ได้ แต่หากจ�ำเป็นก็ต้องจ้างคนเลี้ยงม้าเราแทน วิธีการจับจูงม้าแต่ละตัวมันก็ ไม่เหมือนกัน อย่างตอนใจสิงห์เราก็ไม่ไว้ใจคนอื่นเท่าไหร่ เพราะเขาจะไม่รู้จัก นิสัยใจคอมันดีเท่ากับเราใครเลี้ยงก็คงไม่เหมือนเราเลี้ยงเอง เวลาอยู่ในคอก ม้ามันเบื่อเป็นบางทีก็แสดงอาการเหมือนอยากออกไปวิ่ง เราก็จะบอกมัน ไปๆ เดีย๋ วพ่อพาไปวิง่ ถ้าไม่พาออกไปก็จะเตะคอก ยกขาดีดบ้าง เหมือนโวยวาย ไม่พอใจ” 34
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เลี้ยงดูฟูมฟัก
สิง่ ทีส่ ำ� คัญทีส่ ดุ ในการเลีย้ งม้าคือให้มนั กินอิม่ นอนหลับ “ฟางอาจจะ ยังไม่ได้เก็บขี้อาจจะยังไม่ได้กวาดแต่ข้าวส�ำคัญที่สุดอดไม่ได้ ม้าถ้าผอมแล้ว จะอ้วนยาก” มันจะต้องได้กินหญ้าตกวันละ 20 กิโลขึ้นไป น�้ำก็ต้องมีให้กิน ตลอด ถ้าหากสมบูรณ์จะสังเกตง่ายๆได้จากสีผวิ ทีเ่ ข้มเงางาม พวกทีส่ ซี ดี หมอง แสดงว่าต้องบ�ำรุงกันอีกเยอะ การดูแลทุกอย่างต้องท�ำอย่างสม�่ำเสมอ ตรงต่อ เวลา “ม้ามันดูตัวใหญ่ๆแรงเยอะแบบนี้ มันมีความน่ารักเหมือนสัตว์อื่นๆ เขาบ้างไหมคะ” ฉันถามออกไปเมื่อเห็นม้าตัวหนึ่งก�ำลังยืนกระทืบเท้าตึงตัง เสียงดังอยู่ในคอกใกล้ๆ “มีสิ ม้าท�ำอะไรก็นา่ รักหมดแหละเพราะเรารักมันมากอีกอย่างมันก็ ท�ำเงินให้ เคยโดนม้าเหยียบเท้าจนเล็บหลุดทัง้ กระดูกเท้าแตก แต่กไ็ ม่เคยโกรธ หรือตี เพราะมันจะชอบเล่นแต่ไม่รกู้ ำ� ลังของตัวเองจึงท�ำอะไรออกมารุนแรง ที่ ตลกมากคือ มีครัง้ หนึง่ มันตกใจวิง่ หนีเสียงตดตัวเอง เพราะมันคิดว่าเสียงอะไร มาดั ง อยู ่ ข ้ า งหลั ง ก็ เ ลยสะดุ ้ ง วิ่ ง หนี โ ดยที่ ไ ม่ รู ้ ว ่ า เป็ น ตดของตั ว เอง” พี่ล�ำดวนตอบด้วยสีหน้ามีความสุขปนรอยยิ้ม ม้าใส่หน้ากากตาข่ายเพื่อป้องกันแมลง มาตอมหรือเจาะที่ ลูกตา จนติดเชื้อ
35
ม้าแข่งจะต้องการตัดตกแต่ง ขน เพื่อความสวยงาม เพราะถ้าหากยาวเกิน ไปขนที่แผงคออาจจะไปตีหน้าจ๊อกกี้ได้ขณะขี่
36
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เลี้ยงดูฟูมฟัก
37
38
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
----บทเรียน ของม้าฝึกหัด -----
39
พาจูงเดินวอร์ม เพื่อเตรียมลงสนามซ้อมใหญ่
40
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
บทเรียนของม้าฝึกหัด
3
- บทเรียนแรก -
ไม่มีม้าตัวใดวิ่งเก่งมาตั้งแต่เกิด ทุกตัวต้องมีจุดเริ่มต้น มันต้องผ่าน การฝึกฝนและซ้อมอย่างหนัก โดยมี “เทรนเนอร์” ท�ำหน้าที่เปรียบเสมือนครู สอนม้าวิง่ ให้บทเรียนเคีย่ วเข็ญและฝึกฝนจนม้านัน้ มีการพัฒนา วิง่ เร็วสามารถ สูก้ บั ม้าตัวอืน่ ในสนามแข่งได้ เทรนเนอร์ตอ้ งรูท้ กุ เรือ่ งทีเ่ กีย่ วกับม้าเป็นอย่างดี มีทงั้ ความเพียรและไหวพริบ ม้าแข่งจะวิง่ เป็นหรือไม่เป็น ดีหรือไม่ดี ก็อยูท่ กี่ าร ฝึกเป็นส�ำคัญ “ใช้ประสบการณ์ทอี่ ยูก่ บั ม้ามาหลายสิบปี ได้ไปเห็นการเลีย้ งม้าการ ฝึกม้ามาก็หลายที่ จนมีความรู้ความช�ำนาญ เรารู้จักนิสัยและการวิ่งของม้าทุก ตัว จัดการฝึกซ้อมให้เหมาะสม ดูแลการฝึกให้เป็นไปอย่างเรียบร้อย จริงๆแล้ว ฝึกมันอยู่ที่ใจม้าและความสมบูรณ์ เทรนเนอร์ก็เหมือนเป็นแค่ครูคอยฝึกสอน ให้ค�ำแนะน�ำ แต่จะเก่งไม่เก่งอย่างไรมันก็ขึ้นอยู่ที่ตัวเด็กเอง” พี่ล�ำดวนพูดเกี่ยวกับการสอนม้าขณะที่เดินน�ำฉันไปที่สนามตีวง เพื่อดูการฝึก ซ้อมขั้นแรก
...
ในทุกๆวันช่วงเวลา 6 โมงเช้า จะเป็นเวลาซ้อมม้าเหล่าคนเลี้ยงจะ เริ่มเตรียมม้า และพาจูงกันออกไป ทางสนามซ้อมวิ่งขนาดใหญ่ด้านหน้า แต่ ส�ำหรับมือใหม่หัดวิ่งที่ก�ำลังจะเริ่มฝึกสนามซ้อมใหญ่ยังไม่ใช่ที่ของมัน แต่จะ ต้องมาอีกสนามเพื่อเรียนรู้บทเรียนแรกให้ได้เสียก่อน นั่นคือ “วิ่งตีวง” 41
ฉันยืนอยูร่ มิ รัว้ ไม้สขี าวของของสนามทีถ่ กู กัน้ ขึน้ เป็นวงกลมขนาดไม่ ใหญ่มาก ส�ำหรับฝึกม้าได้ 1 ตัว มองดูการฝึก ตีวง ซึ่งมีคนเลี้ยงยืนจับเชือกจูงอยู่ตรงกลาง ในมือถือไม้ที่ปลายผูกติดเชือก ยาวๆเอาไว้ เขาเหวี่ยงไล่หลังม้าไปเรื่อยๆพร้อมกับส่งเสียง ให้มันตกใจแล้ววิ่ง ไปข้างหน้า ม้าจะก้าวขาซ้ายออกก่อนทุกครั้งเพื่อวิ่งให้เป็นวงกลมเข้าด้านใน ไปรอบๆสนาม พี่ล�ำดวนอธิบายว่า การฝึกวิ่งตีวงนี้ไม่ได้ฝึกเพื่อเอาก�ำลังความเร็ว หรือความอึด แต่ฝึกให้มันรู้ว่าการวิ่งนั้นเป็นอย่างไร ในช่วงแรกนั้นจะฝึกยาก มันจะ ดื้อ พยศ เพราะเป็นธรรมดาของม้าใหม่ที่ยังไม่เคยชินกับการฝึกซ้อม กว่าจะเป็นต้องใช้เวลากันเป็นเดือนๆ ตอนที่ใจสิงห์อายุได้เกือบ 2 ขวบ มีความพร้อมร่างกายแข็งแรง สมบูรณ์ เขาน�ำมันมาฝึกโดยการพาจูงเดิน และ วิง่ เหยาะๆก่อน จนมันเริม่ รูจ้ กั เชือกและการจูงแล้วจึงน�ำมาเข้าสนาม วิ่งตีวง มันไม่มีทีท่าเกเร หรือ ฝึกตีวง ได้ ไ ม่ ย ากเหมื อ นกั บ ตั ว อื่ น ๆ มั น ใช้ เวลาฝึ ก ในการตี ว งกั บ ติ ด อานอยู ่ ประมาณ 3-4 เดือน “ม้าบางตัวก็ฉลาดแต่บางตัวมันก็โง่ ฝึกสอนกว่าจะจ�ำได้ตอ้ งใช้เวลา นาน หลายเดือน ใจสิงห์มันหัวแข็งแต่ฉลาดนะฝึกซ้อมไม่นานก็เป็นเลย แต่พอ เริ่มน�ำมาเข้าสนามซ้อมจริงตอนฝึกขึ้นหลัง มันกลับเกเรและพยศ ฝึกยากไม่ ยอมให้จ๊อกกี้นั้นขึ้นหลังทั้งวิ่งทั้งดีดไปมา เราและคนเลี้ยงคนอื่นๆต้องช่วยกัน ทั้งจับทั้งดึงวุ่นวายไปหมด” พี่ล�ำดวนเล่าถึงการฝึกฝนของใจสิงห์ในครั้งนั้น
42
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
บทเรียนของม้าฝึกหัด
การฝึกซ้อมม้าขั้นแรก นี่คือการ วิ่งตีวง เพื่อให้ม้านั้นเริ่มวิ่งได้อย่างถูกต้อง ช่วงแรกๆม้าจะมีอาการพยศมาก
43
การฝึกซ้อมม้าในสนามซ้อมใหญ่ วิ่งโดยใช้ความเร็วธรรมชาติ เพื่อเพิ่มความเร็วและความแข็งแกร่ง
44
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
บทเรียนของม้าฝึกหัด
- แบบฝึกหัด สนามซ้อมทอดยาวเป็นรูปวงรีขนาดใหญ่เกือบเท่าสนามแข่งขันจริง แสงแดดอ่อนๆยามเช้าท�ำให้เห็นร่องรอยการซ้อมที่หนักหน่วงอยู่บนพื้นทราย ของสนามเต็มไปหมด นี่คงเปรียบเสมือนโรงเรียนที่จะขัดเกลาฝีเท้าของพวก มันจนกว่าจะพิชิตชัยชนะได้ คนเลี้ยงเริ่มทยอยจูงม้าออกมาจากทางคอกเพื่อ เตรียมฝึกซ้อม พาเดินวอร์มกันสักพักจนพร้อมแล้วจึงจูงกันมาซ้อม ม้าที่ผ่าน การวิ่งตีวงจากบทเรียนแรกแล้วจะต้องน�ำมาฝึกวิ่งออกสนามใหญ่ “ถ้าม้าไม่ได้วิ่งไม่ได้ออกก�ำลังมันก็ไปสู้เขาไม่ได้ ต้องให้วิ่งเพื่อให้มัน อึดแข็งแรงพัฒนาฝีเท้าไปเรื่อยๆ หากวันไหนไม่ได้วิ่งซ้อม อย่างน้อยก็ต้องจูง เดินจะอยูใ่ นคอกอย่างเดียวทัง้ วันไม่ได้” พีล่ ำ� ดวนพูดขึน้ พร้อมกับกอดอก ส่วน ฉันที่อยู่ข้างๆก็ใจจดใจจ่อที่จะได้เห็นการซ้อมม้าของจริง ไม่นานก็เริ่มเห็นจ๊อกกี้เดินทางมาถึงสนามเพื่อขึ้นซ้อมม้า หลักๆที่ เห็นจะมี 4-5 คน โดยจะพลัดกันขึน้ ขีค่ นละ 10 ตัว ต่อวัน หมุนเวียนไปจนครบ ทุกตัว พวกเขาเริม่ ขึน้ หลังม้ากันคนละตัวอย่างช�ำนาญและพากันเข้ามาในสนาม ซ้อม เทรนเนอร์จะยืนคุมดูแลการซ้อมอยูข่ า้ งสนามตลอด เพือ่ ดูพฒ ั นาการของ ม้าแต่ละตัวอย่างละเอียด ทัง้ ยังต้องคอยบอกเหล่าจ๊อกกีว้ า่ วันนีต้ อ้ งขีซ่ อ้ มอะไร บ้าง ม้าตัวไหนควรขี่อย่างไร “วิ่งทรอท 20 นาที แคนเตอร์อีก 10 นาที ตัวนี้ขี่ไม่ต้องดึงบังเหียน มากนักนะ” พีล่ ำ� ดวนตะโกนบอกจ๊อกกีค้ นหนึง่ ทีก่ ำ� ลังพาม้าตัวแรกเข้าสูส่ นาม ซ้อม แล้วค่อยๆควบมันวิ่งออกไปไกลเรื่อยๆตามค�ำสั่ง ... พี่ล�ำดวนอธิบายถึงการฝึกม้าให้ฟังว่า เริ่มแรกจะให้ “ทรอท” หรือ เรียกอีกอย่างว่า วิ่งเรียบ เป็นท่วงท่าธรรมชาติของม้าที่ต่อจากการเดิน 45
วิ่งเหยาะๆ เบาๆ ไปเรื่อยๆ เพื่อดูก�ำลังกล้ามเนื้อของมัน ต่อมาจะให้ฝึก “แคน เตอร์” ซึ่งเป็นการวิ่งเหมือนกับโขยก 4 จังหวะ ม้าจะวิ่งไปตามความเร็ว ธรรมชาติของมัน และเมือ่ ทรอทกับแคนเตอร์ได้ประมาณเดือนกว่าๆจะเริม่ ให้ วิ่งแบบ “เต็มก้าว” วิ่งแรงเต็มฝีเท้าในระยะทางที่ยาวและต่อเนื่อง โดยจ๊อกกี้ จะลงแซ่และส่งเสียงเร่งให้มนั วิง่ เต็มทีเ่ พือ่ ฝึกดูความเร็วความอึด การวิง่ เต็มแรง นั้ น จะฝึ ก เพี ย งอาทิ ต ย์ ล ะครั้ ง เท่ า นั้ น หากมากกว่ า นี้ ม ้ า จะรั บ ไม่ ไ หว และโทรมได้ ... จ๊อกกี้ฝึกซ้อมม้า โดยการพาวิ่งทรอทและแคนเตอร์
เขาได้เล่าถึงในช่วงใจสิงห์ที่ได้ก้าวเข้าสู่สนามซ้อมใหญ่เป็นครั้งแรก มันมีนสิ ยั เกเรและพยศมาก ในเวลาฝึกซ้อมจ๊อกกีจ้ ะตกจากหลังมันอยูเ่ รือ่ ย วิง่ ไปได้สักพักมันจะท�ำให้ตกจากหลังมันทุกครั้งไม่ว่าใครจะเป็นคนขี่ก็ตาม ที่ ส�ำคัญจะต้องตกตรงทีเ่ ดิมกันตลอดราวกับว่าจ�ำทีไ่ ด้ มันแกล้งและกวนประสาท จนไม่มีจ๊อกกี้คนไหนอยากขึ้นขี่มันช่วงแรกๆ 46
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
บทเรียนของม้าฝึกหัด
ทุกวันมันจะต้องออกซ้อมวิง่ โดยมีการจับเวลา ต้องวิง่ ทรอทและแคนเตอร์ ให้ได้ต่อเนื่องอย่างน้อย 20-30 นาที แต่ในการซ้อมมันก็ยังวิ่งได้ไม่ดีสักเท่าไร ซ้อม แบบห่วยๆเหมือนกับมันไม่มใี จอยากจะวิง่ อย่างไรอย่างนัน้ เวลาจ๊อกกีเ้ ร่งก็ไม่ยอมไป วิ่งเหยาะๆแหยะๆ ด้วยความที่มันทั้งดื้อขี้เกียจและไม่ตั้งใจ หลังจากการซ้อม ม้าแต่ละตัวมีอาการเหนื่อยออกมาอย่างเห็นได้ชัด ทั้ง หอบและมีเสียงหายใจแรงดังออกมาทางจมูกเป็นระยะ ฉันที่ดูอยู่ข้างสนามก็สังเกต เห็นน�้ำสีขาวมีฟองเล็กน้อยอยู่ตามตัวของมัน จึงเข้าไปถามชายคนเลี้ยงที่ก�ำลังลูบ หน้าตบคอปลอบม้าอยู่ว่าน�้ำสีขาวนั้นมันคืออะไรกันแน่ “อ๋อ! มันคือเหงื่อของม้า เวลาหลังซ้อมจะออกเยอะมาก เป็น น�้ำขาวๆที่มีฟองแบบนี้เนี่ยแหละ ซ้อมเสร็จก็จะพามันไปเดินให้หายเหนื่อยแล้ว ค่อยเอากลับเข้าคอกพักผ่อนเราก็หาหญ้าหาน�้ำให้มันกิน บางครั้งหากซ้อมหนักก็ ต้องแขวนน�้ำเกลือและให้วิตามินบ�ำรุงมันหน่อย”เขาตอบพลางกับเดินจูงม้าออก ไปจากบริเวณสนาม
เหล่าคนเลี้ยงพาม้าเดิน เพื่อรอการซ้อม
47
ซองสตาร์ทจำ�ลอง มีขนาดและรูปแบบเหมือนกับที่ใช้ในการแข่งขันจริง ใช้เพื่อฝึกฝนให้ม้าเข้า - ออก จนเกิดความเคยชิน
48
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
บทเรียนของม้าฝึกหัด
- ติวเข้ม -
กว่าจะฝึกฝนจนม้านัน้ มีความแข็งแกร่งและพร้อม ใช้เวลากันเป็นปีๆเลยทีเดียว ซึ่งการฝึกที่ยากที่สุดและมีผลในการ แข่งขันด้วยคือ การเข้าออกซองสตาร์ท มันเป็นสิ่งที่ม้าใหม่จะต้องเรียนรู้ก่อนเข้ารับการทดสอบ “ตอนฝึกให้เข้าซองนี่ยากมาก ถ้ามันกลัวแล้วมันจะยอมไม่เข้าใกล้ ให้ตายยังไงก็จะไม่เข้า เพราะซองสตาร์ทมันจะแคบพอดีกบั ตัวม้า มันจะอึดอัด และกลัว เมื่อเข้าไปแล้วมันจะอยู่ไม่นิ่ง ” พี่ล�ำดวนพูดขึ้นขณะที่ช่วยคนเลี้ยง อีก 2 คน จับม้าใหม่เข้าไปในซองสตาร์ท อย่างทุลักทุเล เมื่อเดินเข้ามาบริเวณตรงกลางของสนามซ้อมใหญ่จะมีซองสตาร์ท จ�ำลองเหมือนกับในสนามแข่งจริงตั้งอยู่บนพื้นหญ้า เอาไว้ส�ำหรับฝึกการเข้า ออกจนม้าเกิดความเคยชินเวลาไปแข่งแล้วจะได้ออกตัวได้ดี เมื่อซองเปิดออก ม้าจะต้องวิ่งทันที เทรนเนอร์ต้องฝึกให้มันวิ่งออกไปข้างหน้าให้ได้ หากมันยัง ยืนอยู่ที่เดิมไม่ยอมวิ่งแล้วน�ำไปทดสอบยังไงก็คงไม่ผ่านแน่นอน บางตัวถึงกับต้องปลดระวางไปด้วยเหตุผลที่ว่าออกซองได้ไม่ดี จึง ต้องเคี่ยวกันมากหน่อย ทั้งยังต้องฝึกให้มันมีความเร็วที่จัดขึ้น ถ้าอยากให้ม้า วิง่ ชนะเข้าเส้นชัยเป็นตัวแรกและผ่านการทดสอบไปได้อย่างสบายๆ ก็ตอ้ งซ้อม กันให้ถึงที่สุด ... ส่วนใจสิงห์ในสมัยตอนที่ซ้อมวิ่งนั้น มันยังคงมีความเร็วก็ยังสู้ตัวอื่น ในคอกไม่ได้ ถูไถกันไปอย่างนั้นเป็นปีกว่าๆ แต่ด้วยความที่พี่ล�ำดวนอยากให้ มันเป็น จึงพามันไปเข้าออกซองสตาร์ทบ่อยๆ ทรอทเหยาะๆ แคนเตอร์เบาๆ ทุกวันให้ได้เวลา แต่ผลที่ออกมาก็ยังไม่เป็นที่น่าพอใจ เป็นแบบนี้จนกระทั่งไป ทดสอบแข่งม้า 49
“ม้าตัวอื่นๆอาจจะฝึกดีวิ่งเก่ง แต่ส�ำหรับใจสิงห์มันเป็นม้ามีของ มี อะไรเก่งในตัวอยูแ่ ล้ว แต่ตอนแรกมันยังไม่โชว์ของออกมา” พีโ่ กมล พูดขึน้ ทาง ด้านหลังของฉัน เขาคือเทรนเนอร์อกี คนหนึง่ ซึง่ เป็นน้องชายแท้ๆของพีล่ ำ� ดวน เขาอธิบายว่า ม้าที่จะน�ำไปลงสนามจริงได้มันต้องมีความพร้อมเสีย ก่อน โดยดูได้จากฝึกหากครบตามเวลาที่ก�ำหนดแล้วยังไหวไม่เหนื่อยหอบจน เกินไป วิ่งท�ำเวลาได้ดีสม�ำ่ เสมอ ระบบการหายใจดีเสียงลมออกทางจมูก ถ้า หายใจขาดตอน เสียงออกจากทางปากดังและแรง นั่นก็แสดงว่ามันเริ่มไม่ไหว แล้ว หากขืนฝึกต่อไปม้าตายแน่นอน ต้องให้มันได้หยุดพัก ม้าจะถูกแบ่งออกเป็นสองแบบ ซึ่งการฝึกก็จะแตกต่างกันออกไป อย่างแรกคือ ม้าตีนต้น วิง่ ออกจากซองมาอย่างรวดเร็วน�ำตัวอืน่ ๆแต่จะมาแผ่ว ช้าในตอนท้าย ต้องเพิ่มเวลาในการฝึกซ้อมให้หนักและนานขึ้นเพื่อให้ได้ ความเร็วในช่วงปลาย อย่างทีส่ อง ม้าตีนปลาย แบบใจสิงห์ซงึ่ ช่วงแรกจะออกตัว ช้าอยู่ในอันดับหลังๆ และไปเร่งความเร็วขึ้นมาในตอนท้าย เวลาซ้อมต้องซ้อม เบาเพื่อเอาความเร็วให้เพิ่มขึ้น จำ�ลองการแข่งขัน เพื่อทดสอบความเร็ว
50
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
บทเรียนของม้าฝึกหัด
เมื่อฝึกซ้อมเสร็จ คนเลี้ยงที่นั่งรออยู่ที่ริมสนามจะเข้ามาหาม้าของตน พร้อมกับตบคอเบาๆเพื่อปลอบ
51
“การฝึกจะเริ่มจากเบามาหาหนัก ยิ่งเข้าใกล้วันแข่งจริงก็จะติวเข้ม กันมากขึ้น แต่จะไม่หนักเกินจนก�ำลังของม้าหรือท�ำให้มันเครียด ถ้าไม่ไหวยัง ไงก็ไปไม่รอด ไม่มีเทรนเนอร์คนไหนมีเคล็ดลับหรอก เพราะถ้าหากมันกินข้าว ไม่ได้นอนไม่หลับฝึกไปมันก็ไม่ได้ผล มีแต่จะท�ำให้ม้านั้นแย่ลง” พี่โกมลกล่าว เรียบๆ ความเร็วของม้าจะมี 1 สลึง - ความเร็วเท่าลูกม้า > 2 สลึง - ปล่อย ให้ม้าวิ่งไปตามความเร็วธรรมชาติ หรือ แคนเตอร์ > 3 สลึง – การวิ่งเต็มก้าว เช็คก�ำลังว่าพร้อมที่จะสู้ลงแข่งดูว่าก�ำลังของม้ายังเหลือไหม > เต็มบาท - วิ่ง เต็มก�ำลังสุดฝีเท้า เป็นความเร็วที่มีแต่ในการแข่งขันเท่านั้น เมือ่ ถามถึงความคาดหวังในการเป็นเทรนเนอร์มา้ แข่ง เขาก็ตอบด้วย แววตาที่มุ่งมั่นว่า “จริงๆเราก็หวังอยากให้ม้ามันเก่งไปถึงจุดสูงสุด ได้ถ้วยสัก 2-3 ใบ แต่ใช่วา่ จะได้กนั ง่ายๆ มันขึน้ อยูก่ บั ปัจจัยหลายๆอย่าง บางตัวลักษณะ ดีหนุ่ สูงใหญ่ ตอนซ้อมวิ่งเก่ง แต่พอเอาไปลงแข่งกลับไม่ชนะ เราท�ำได้เพียงแค่ เตรียมความพร้อมให้ ส่วนการแข่งขันจริงมันจะวิ่งเร็ววิ่งเก่งหรือไม่ต้องไปวัด กันในสนาม” คนเลี้ยงเข้ามาเพื่อจะจูงม้าตัวที่ซ้อมเสร็จ ออกจากสนามซ้อม
52
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
บทเรียนของม้าฝึกหัด
53
54
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
----ด่านทดสอบ ม้าแข่งหน้าใหม่ -----
55
เหล่าม้าใหม่อยู่บนรถ พร้อมออกเดินทางมุ่งหน้าเข้าสู่กรุงเทพฯ
56
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ด่านทดสอบม้าแข่งหน้าใหม่
4
- มุ่งสูส่ นามทดสอบ -
เมือ่ ฝึกซ้อมกันมาเป็นระยะเวลานานเป็นปีกไ็ ด้เวลาทีม่ า้ ฝึกหัดจะต้อง ไปเข้ารับการทดสอบเพือ่ ลงแข่งขันจริง โดยเทรนเนอร์จะต้องเตรียมเช็คร่างกาย และฝีเท้าของม้าให้พร้อมไม่เช่นนั้นถ้าน�ำไปทดสอบก็คงจะไม่ผ่านเป็นแน่ที่ ส�ำคัญม้าจะต้องมีอายุไม่ต�่ำกว่า 3 ขวบด้วย แต่ถึงอย่างนั้นใจสิงห์ก็เป็นม้าตัวเดียวที่ยังไม่พร้อมแม้เคี่ยวเข็ญเท่า ไหร่ก็วิ่งไม่เก่งความเร็วก็ยังอ่อนหัดแต่มันใช้เวลาซ้อมมานานมากแล้วยังไงก็ ต้องไปสอบประจวบกับทางฟาร์มก�ำลังจะส่งม้าใหม่เข้าไปรับการทดสอบพอดี เลยลองเอาใจสิงห์ไปทดสอบกับเขาด้วย ไปเป็นเพือ่ นกับม้าตัวอืน่ ๆเขาจะได้ไม่ เสียเวลา พี่ล�ำดวนเล่าถึงช่วงที่มันเข้ารับการทดสอบ ... ก่อนวันแข่งจะต้องดูแลกันเป็นพิเศษ เหล่าคนเลี้ยงหลายคนจะเริ่ม ขนหมอนมุ้งมากางนอนอยู่ที่หน้าคอกเป็นแถวๆ คอยเฝ้าดูแลม้าตลอด24 ชม.เพื่อป้องกันมันได้รับบาดเจ็บ เพราะบางตัวอาจนอนแล้วขาติดคอก เตะ คอก จนท�ำให้ไม่สามารถลงแข่งได้ ซึง่ บางคนก็เตรียมของเตรียมตัวเพลินจนไม่ ได้นอนเลยก็มี เมื่อได้เวลาเดินทาง พวกเขาจะเริ่มจูงม้าขึ้นรถบรรทุก4ล้อคันใหญ่ โดยให้เข้าไปยืนเรียงกันทีละตัวๆ จนเต็มคัน มันยืนโผล่หัวออกมานอกรถกัน เป็นแถวๆ คนเลี้ยงก็จะคอยดูแลอยู่ข้างๆ แต่บางตัวก็แปลกกว่าตัวอื่นมันจะ มีหน้ากากป้องตาใส่อยูท่ หี่ น้าและมีทอี่ ดุ หู เพราะถือว่านีเ่ ป็นการออกนอกสถาน 57
ที่ครั้งแรก มันอาจยังไม่ชินกับและตื่นตระหนกกับเสียงดังๆในเมืองหลวงได้ รถเริม่ เคลือ่ นตัวออกจากปากช่องในตอนเทีย่ งคืน มุง่ หน้าเข้าสูส่ นาม แข่งในกรุงเทพ ด้วยความเร็วเพียง 60-70 กม./ชม.เพื่อป้องกันม้าบาดเจ็บ จึง ท�ำให้กว่าจะถึงที่หมายพระอาทิตย์ก็ใกล้ขึ้นเสียแล้ว ฉันที่ขอพี่ล�ำดวนติดรถ มาเพื่อร่วมดูการทดสอบก็ต่ืนขึ้นด้วยความงัวเงีย เมื่อเห็นว่ารถเลี้ยวเข้าไปใน สนามนางเลิ้งแล้ว มีรถขนม้าจากคอกอื่นๆเกือบสิบคันจอดอยู่
...
เมื่อลงมาจากรถ เหล่าคนเลี้ยงก็พากันเดินจูงม้าไปไว้ในที่พักของ สนามก่อนเพื่อเตรียมตัว แต่พวกม้าที่ไม่เคยวิ่งในสนามจริงมาก่อนกลับแสดง อาการตื่นตกใจกลัว และเริ่มพยศ ยกขาหน้าทั้งสองดีดขึ้น ส่ายหัวไปมาด้วย ความเกเร พี่ล�ำดวนถึงกับต้องเข้าไปพูดปลอบและจัดการไสเหงือกเพื่อให้มัน เจ็บจนสงบลง เขาบอกว่าที่เป็นแบบนี้เพราะมันไม่คุ้นที่คุ้นกลิ่น อยู่ที่คอกใน ปากช่องก็ไม่เคยเจอคนและม้าแปลกหน้ามากขนาดนี้ ใจสิงห์ในตอนนั้นถึงแม้ว่าจะไม่เคยลงสนามจริงมาก่อน กลับไม่มี ปัญหาพยศเกเรเหมือนกับตัวอื่นๆ มันออกแนวขี้เล่นเสียมากกว่า ให้ไปไหนก็ ไป แต่มีม้าบางตัวที่เคยผ่านการวิ่งในสนามต่างจังหวัดอย่างโคราชมาแล้ว สังเกตได้จากตราปั้มตัวอักษร “น” ที่ปรากฏอยู่บริเวณไหล่ด้านขวา พวกนี้จะ ได้เปรียบกว่าม้าใหม่เพราะจะรู้งานและชินสนามมากกว่า ทุกคนต่างเริม่ แยกย้ายกันไปนอนพักผ่อนเอาแรง ทัง้ กางเปลนอน ไม่ ก็นงั่ งีบกับก�ำแพง เพือ่ รอให้ถงึ เวลาการทดสอบ จะมีกแ็ ต่คนเลีย้ งทีจ่ ะต้องคอย ดูแลและเฝ้าม้าอยูต่ ลอดนัง่ จับเชือกทีข่ งึ ม้าเอาไว้เอาไว้ จนบางคนก็ผลอยหลับ ไปด้วยความอ่อนเพลียจากการเดินทาง ในวันนี้ทุกคนล้วนแต่หวังว่าม้าของตนจะต้องผ่านการทดสอบและ ท�ำเวลาได้ดไี ม่แพ้มา้ จากคอกอืน่ ๆเป็นแน่ เพราะมันทัง้ ถูกฝึกซ้อมและเคีย่ วเข็ญ กันมาอย่างหนักก็เพื่อวันนี้ 58
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ด่านทดสอบม้าแข่งหน้าใหม่
ม้าใส่หน้ากากป้องตา ไม่ให้มองเห็นรอบข้าง เพื่อลดความหวาดระแวง
ต้องอยู่ในที่พักม้า เพื่อรอการทดสอบ โดยมีคนเลี้ยงนั่งเฝ้าอยู่ตลอดไม่ห่าง
59
- ครั้งแรกในกรุงเทพ ก่อนหน้าที่ม้าจะมาลงแข่งขันทดสอบเอาเวลามันม้าทุกตัวจะต้อง มีชื่อเพื่อใช้ในการแข่งเสียก่อน โดยจะไม่มีชื่อเหมือนอย่างตอนที่เป็นลูกม้า นั้นไม่ได้ พีล่ ำ� ดวนได้เล่าทีม่ าของชือ่ ใจสิงห์ให้ฟงั ว่า คุณก�ำธรเจ้าของคอกก็ไป ดูการทดสอบในครัง้ นัน้ ด้วย เขาได้ปรึกษาหารือกับเพือ่ นหลายๆคน หนึง่ ในนัน้ มี คุณไพโรจน์ ใจสิงห์ ดารานักแสดงรุ่นใหญ่นั่งร่วมวงอยู่ด้วย ก็คิดกันว่าจะตั้ง ชือ่ อะไรให้มา้ หน้าผีตวั นีด้ เี พราะตัวอืน่ มีชอื่ กันหมดแล้วไม่วา่ จะเป็น ยอดเค.ที. หรือ ปานดวงดี จนในที่สุดเลยตัดสินใจให้ใช้ “ใจสิงห์” ซึ่งเป็นนามสกุลของ คุณไพโรจน์มาตั้ง มันจึงได้ใช้ชื่อนี้ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ... โฆษกเริ่มขานเรียกม้าที่เข้ารับการทดสอบในแต่ละรอบ คนเลี้ยง ทยอยจูงม้าแต่ละตัวเดินมาให้เจ้าหน้าที่สัตวแพทย์ท�ำการตรวจรูปพรรณ ทะเบียนประวัติต่างๆกันเสียก่อน หนึ่งในนั้นมีลุงจรูญ ที่รู้จักกันดีในนามผู้ จัดการคอก เค.ที.และผู้ช่วยสัตวแพทย์ ก�ำลังใช้เครื่องรีดเดอร์ แสกนอ่านรหัส ไมโครชิปของม้าพร้อมกับตะโกนออกไปเสียงดัง เขาหันมายิ้มให้ฉันพร้อมกับ บุหรี่ที่คาบอยู่ในปาก ลุงจรูญอธิบายว่า การวิ่งครั้งนี้ถือว่าเป็นด่านทดสอบฝีเท้าที่ส�ำคัญ ส�ำหรับม้าแข่งมือใหม่พงึ่ เข้าวงการ ว่าจะมีฝเี ท้าความเร็วคูค่ วรถูกเรียกว่า “ม้า แข่ง” ได้อย่างเต็มปากหรือไม่ ในการทดสอบม้าทุกตัวจะบรรทุกน�ำ้ หนัก 7.12 สโตนส์เท่าๆกันเพือ่ ความยุตธิ รรม โดยจะต้องวิง่ ให้ได้เวลาผ่านเกณฑ์ทกี่ ำ� หนด จึงจะสามารถเป็นม้าแข่งและวิง่ หาเงินในสนามกรุงเทพได้อย่างถูกต้อง เหมือน กับคนต่างจังหวัดที่เข้ามาสมัครท�ำงานในกรุงเทพ 60
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ด่านทดสอบม้าแข่งหน้าใหม่ ขั้นตอนการตรวจรูปพรรณม้า โดยใช้เครื่องรีดเดอร์แสกนอ่านรหัสประจำ�ตัวของม้าแข่ง
ตรวจรูปพรรณ
61 เครื่อง รีดเดอร์
หลังจากตรวจรูปพรรณเสร็จแล้ว คนเลี้ยงก็จูงม้าไปเตรียมตัว วิ่งทดสอบ
ปัจจุบันมีแต่สนามม้าในกรุงเทพเท่านั้นที่มีการจัดทดสอบม้าแข่ง ส่วนสนามม้าในต่างจังหวัดได้ยกเลิกการทดสอบนีไ้ ปแล้ว เนือ่ งจากม้าทีเ่ ข้ารับ การทดสอบนั้นมีน้อยลงมากไม่ถึง 30 ตัว ในต่างจังหวัดจึงแค่ตรวจรูปพรรณ ท�ำทะเบียนม้าแข่ง ตีเบอร์ไหล่ เท่านี้ก็สามารถลงวิ่งแข่งในสนามได้เลย “ถ้าคิดอยากจะเป็นม้าแข่งจะต้องเข้ารับผ่านการทดสอบทุกตัว ใครๆ ก็อยากเอาม้าเข้ามาแข่งในกรุงเทพกันทัง้ นัน้ เพราะเงินรางวัลได้มากกว่าสนาม ต่างจังหวัดตั้ง 2 เท่า พวกถ้วยรางวัลใหญ่ๆอย่างดาร์บี้ คิงส์คัพเขาก็จัดกันที่นี่ กฎระเบียบก็เคร่งครัดกว่าไม่เหมือนต่างจังหวัดดึงง่ายจะสู้หรือไม่สู้ก็ได้”พี่ ล�ำดวนพูดพร้อมกับลูบหน้าม้าตัวหนึ่งอย่างเอ็นดู 62
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ด่านทดสอบม้าแข่งหน้าใหม่
ก่อนจะออกไปแข่งในรอบต่อไปม้าจะต้องมาเดินวอร์มและตรวจ ความถูกต้องของรายชื่อในสนามเดินวน เมื่อฉันมองดูสนามแห่งนี้อย่างพินิจก็ อดคิดไม่ได้ว่า นี้อาจจะเป็นต้นแบบของม้าหมุนที่เด็กๆนั้นเล่นกันก็เป็นได้ เพราะสนามลักษณะเป็นวงกลมมีซุ้มของเจ้าหน้าที่ตั้งอยู่ตรงกลาง ม้าจะเดิน วนเป็นวงกลมไปรอบๆ โดยจ๊อกกี้จะเริ่มทยอยกันเข้ามาขึ้นหลังม้ากันบริเวณ นี้เพื่อเตรียมความพร้อมก่อนออกสู่สนามจริง ... เสียงประกาศเรียกม้าทดสอบในรอบถัดไปดังขึ้นเรียกให้เข้าเตรียม ตัวบริเวณซองสตาร์ท คนเลีย้ งเดินจูงม้าไปบริเวณจุดปล่อยม้า ในสนามจริงซอง สตาร์ทจะคล้ายๆกับที่สนามฝึกซ้อมจะต่างกันก็ตรง ที่นี่จะมีมากกว่าเกือบ สิบช่อง เมือ่ ถึงเวลาเข้าซองม้าบางตัวกลับมีทา่ ทางทีต่ นื่ กลัว ดือ้ ฝืนตัวไม่ยอม เข้า จนเหล่าคนเลี้ยงและเทรนเนอร์ ต้องร่วมด้วยช่วยกันทั้งผลักทั้งดันตูดมัน จนสามารถเข้าไปได้ส�ำเร็จ แต่ก็มีบางตัวพอเข้าไปแล้วก็ยังจะเกเร ยกขาเตะ ซองเหมือนจะพยศ จนคนเลี้ยงต้องใช้ไม้ตายเอาเชือกบิดที่จมูกซึ่งเป็นจุดอ่อน จนมันยอมสงบคลายความดือ้ ลง แต่จอ๊ กกีท้ นี่ งั่ อยูบ่ นหลังก็ยงั คงพูดปลอบและ ผิวปากข้างๆหูมัน ทุ ก ตั ว อยู ่ ใ นซองสตาร์ ท เรี ย บร้ อ ยพร้ อ มกั บ รอฟั ง สั ญ ญาณการ ปล่อยม้า...
63
- เรียกม้าแข่งได้เต็มปาก สัญญาณการปล่อยม้าดังขึ้น! ม้าวิ่งออกจากซอง กรรมการเริ่มจับเวลา แต่บางตัวก็ยังคงยืนนิ่งไม่ ยอมวิ่งไปข้างหน้าเหมือนกับตัวอื่นๆ ตัวที่ออกไปแล้วก็วิ่งกันไม่ตรงทางเป๋ไป มาด้วยความทีย่ งั ใหม่และไม่ชนิ กับสนามจริง แตกต่างกับม้าทีเ่ คยวิง่ สนามต่าง จังหวัดมาแล้วก็จะวิ่งดีและเป็นงานกว่า การแข่งครั้งนี้ไม่ต้องการแพ้ชนะ ต�ำแหน่งที่ 1 หรือ 2 เพียงแต่มันต้องแข่งกับตัวเองเพื่อท�ำเวลาให้ได้ดีที่สุด บรรยากาศระหว่างนัน้ มีเหล่าบรรดาแฟนอาชา และคนของคอกม้า ต่างส่งเสียงเชียร์ชื่อม้ากันอย่างเมามันดังลั่นอัฒจันทร์ ฉันที่ยืนอยู่ท่ามกลาง แฟนอาชาถึงกับสะดุ้งตกใจ เพราะไม่คิดว่าการทดสอบม้าพวกเขาจะเชียร์กัน สนุกสนานขนาดนี ้ ถ้าเป็นการแข่งขันจริงทีม่ เี งินเป็นเดิมพัน มันคงจะสนุกและ ลุ้นกว่านี้หลายเท่านัก ... เมื่อถึงเส้นชัยแล้วทุกคนต่างรอฟังผลเวลา พี่ล�ำดวนบอกว่า ตอนที่ ใจสิงห์สอบก็เหมือนแบบนี้แหละต้องมาลุ้นกันอีกว่าจะสอบผ่านหรือไม่ มันดู ด้วยตาเปล่าไม่รู้ เพราะต้องวัดจากเวลาวิ่งเท่านั้น โดยเวลาที่ได้จะต้องไม่เกิน เกณฑ์การทดสอบคือ 1.03 วินาที/1,000 เมตร ถ้ามากกว่านี้เพียงแค่วินาที เดียวก็ถือว่าสอบไม่ผ่าน “มันก็วิ่งเป๋ไปมาไม่ตรงทางเหมือนกับม้าใหม่ตัวอื่นๆ ถึงแม้ว่าจะวิ่ง ไม่เต็มที่ดูแล้วขี้เกียจ แต่ก็ถือว่ามันท�ำได้ดีกว่าตอนซ้อมมาก ผลที่ออกมาวัน นั้นมันผ่านเกณฑ์การทดสอบไปได้แบบฉิวเฉียด ด้วยความที่ใจมันอยากวิ่งจึง สามารถผ่านมาได้ เราก็ดีใจพลางคิดไปว่า ใจมันดีสมกับชื่อใจสิงห์” พี่ล�ำดวน พูดด้วยสีหน้าภูมิใจ 64
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ด่านทดสอบม้าแข่งหน้าใหม่
การวิ่งทดสอบม้าแข่ง เพื่อเอาเวลา
65
ม้าที่สอบผ่านจะต้องนำ�มาตีเบอร์ไหล่ กับทางเจ้าหน้าที่ของสนาม
ในการทดสอบครั้งนี้ใช่ว่าม้าทุกตัวจะสอบผ่านไปเสียหมด บางตัวก็ สอบไม่ผ่านต้องคอตกกลับคอกกันไป ต้องฝึกฝนและน�ำมาเข้าทดสอบกันใหม่ ในอีก 2 เดือนข้างหน้า แต่ถ้ายังไม่ผ่านอีกก็ต้องน�ำมาสอบจนกว่าจะได้ ส่วน ม้าทีผ่ า่ นแล้วต้องน�ำไปตรวจรูปพรรณและเลือดกับทางสัตวแพทย์อกี ครัง้ เพือ่ ท�ำทะเบียนม้าแข่งยืนยันว่าผ่านการทดสอบแล้ว หากพบว่าเป็นโรคติดต่อจะ ถูกตัดสิทธิและไม่สามารถเป็นม้าแข่งได้ ทุกตัวที่สอบผ่านจะต้องถูกน�ำมาตีเบอร์ไหล่เพื่อระบุรหัสประจ�ำตัว ม้าแข่ง โดยเจ้าหน้าที่จะใช้แท่งเหล็กยาวๆด้านปลายมีตัวอักษรภาษาอังกฤษ หรือตัวเลข จุ่มลงไปในถังสีเงินที่บรรจุลิควิดไนโตรเจนอุณหภูมิติดลบถึง 200 องศา ควันสีขาวโพยพุง่ ออกมาเนือ่ งจากความเย็นจัด เจ้าหน้าทีค่ นหนึง่ เดินถือ แท่งเหล็กเข้ามาและค่อยๆกดนาบไปที่ไหล่ซ้ายของม้า บางตัวถึงกับสะดุ้ง 66
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ด่านทดสอบม้าแข่งหน้าใหม่
ทั้งดิ้นและกระทืบเท้าไปมาส่งเสียงร้องฮื่อๆด้วยความเจ็บ ฉันที่อยู่ไม่ไกลจาก มันมากนักถึงกับถอยหลังเพราะกลัวจะโดนมันดีดเข้าให้ คนเลีย้ งก็คอยอยูข่ า้ งๆ มันพูดปลอบลูบหน้าให้คลายความกลัว บ้างก็เอามือมาป้องที่ตาม้าเพื่อไม่ให้ มอง ซึ่งไม่ต่างอะไรกับการปลอบเด็กที่ก�ำลังโดนฉีดยาเลย ลุงจรูญเล่าว่า ในสมัยก่อนจะใช้แท่งเหล็กมาอังกับไฟที่ร้อนจัด แล้ว ค่อยตีไปทีไ่ หล่มา้ ความร้อนนีจ้ ะท�ำให้มา้ เจ็บมากจนเกิดแผลพุพองและติดเชือ้ จึงได้เปลี่ยนมาใช้ลิควิดไนโตรเจนเหลวที่มีความเย็นสูงแทน ท�ำให้ม้าเพียงแค่ เจ็บชาๆเท่านั้น ด้วยความเย็นจัดท�ำให้ผิวหนังในส่วนที่ถูกตีตายด้านและขนที่ ขึ้นมาใหม่จะเป็นสีขาวแทน จึงสามารถเห็นรหัสได้อย่างชัดเจน ... D198 เป็นรหัสที่ประทับอยู่บนไหล่ซ้ายของใจสิงห์ มันคือสิ่งหนึ่งที่ แสดงถึงการได้เป็นม้าแข่งอย่างเต็มตัว และจะไม่มสี งิ่ ใดมาลบมันออกไปได้ มัน ก้าวเข้าสู่เส้นทางชีวิตม้าแข่งอาชีพอย่างสมบูรณ์แล้ว เริม่ แรกต้องเข้ามาอยูใ่ นชัน้ เมเด้น มันคือชัน้ ของม้าใหม่ทยี่ งั ไม่ถกู จัด ฝีเท้าการวิง่ ซึง่ ม้าก็เหมือนเด็กนักเรียนมีทงั้ เก่งไม่เก่งตัง้ ใจและไม่ตงั้ ใจ การแบ่ง ชัน้ ม้าก็เช่นเดียวกับการแบ่งห้อง เด็กทีเ่ รียนเก่งจะได้อยูห่ อ้ ง 1 ม้าทีว่ งิ่ เก่งก็จะ ได้อยู่ชั้น 1 เช่นกัน โดยมีด้วยกันทั้งหมด 9 ชั้น หากวิ่งได้ที่ 1-5 ก็จะถูกย้ายไป อยู่ในชั้นที่สูงขึ้น ที่ส�ำคัญเงินรางวัลก็จะสูงตามชั้นไปด้วย
แท่งเหล็กที่ใช้ตีเบอร์ไหล่ม้า
นำ�แท่งเหล็กมาจุ่มลงในถังลิควิดในโตรเจนเหลว 67
ม้าต้องถ่ายรูปคู่กีับกระดานที่เขียนรหัสม้าแข่งของมันเอาไว้
68
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ด่านทดสอบม้าแข่งหน้าใหม่
69
70
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
----จ๊อกกี้ อาชีพบนหลังอาชา -----
71
72
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
จ๊อกกี้ิ วิชิต
จ๊อกกีอ้ าชีพบนหลังอาชา
5
- เป็นจ๊อกกีม้ ันไม่ง่าย -
ม้าแข่งที่ไม่มีจ๊อกกี้ก็เหมือนกับรถยนต์ที่ไร้คนขับไม่สามารถที่จะวิ่ง ไปข้างหน้าได้ อาชีพที่ราวกับต้องใช้ชีวิตอยู่บนหลังม้า เข้าใจทุกย่างก้าวและ เป็นอันหนึ่งอันเดียวกับม้าแข่งพากันควบไปจนถึงเส้นชัยได้อย่างส�ำเร็จ รถยนต์สีขาวใหม่เอีย่ มแล่นเข้ามาจอดใกล้ๆกับบริเวณสนามซ้อมใน เวลาเช้าตรู่ ประตูรถเปิดออกปรากฏร่างของชายตัวเล็กท่าทางดูมีอายุคนหนึ่ง สวมกางเกงวอร์มรองเท้าบูธ เดินเข้ามาในสนามพร้อมกับกล่าวทักทายพูดคุย กับพี่ล�ำดวนอย่างสนิทสนม เขาคือ วิชิต ขันสะคู จ๊อกกี้ระดับมืออาชีพวัย 50 ปี อดีตสุดยอดรองแชมป์จ๊อกกี้ของเมืองไทย เป็นที่รู้จักกันดีในวงการม้าแข่ง ด้วยประสบการณ์การขี่ม้าที่สั่งสมมากว่า 35 ปี ... เขาปีนขึ้นหลังม้าตัวแรกอย่างสบายๆเพื่อซ้อมวิ่ง จับเชือกบังเหียน พร้อมกับค่อยๆโน้มตัวลงควบม้าอย่างเป็นจังหวะออกไป ถึงจะดูอายุมากแต่ ท่าทางและก�ำลังในการขีม่ า้ ของเขานัน้ ไม่ได้ลดน้อยลงไปเลย ยังคงขีม่ า้ ได้อย่าง คล่องแคล่วไม่แพ้กับจ๊อกกี้หนุ่มๆ ขณะทีม่ า้ หลายตัววิง่ ผ่านหน้าไปด้วยความเร็ว จนทรายบนพืน้ สนาม กระจายคลุ้งไปทั่ว ฉันก็ได้ยินเสียงฮ้อม้าดังมาจากจ๊อกกี้แต่ละคนดังสนั่น มัน เป็นการเร่งม้าอย่างหนึ่ง เนื่องจากม้าเป็นสัตว์ขี้ตกใจการส่งเสียงเร่งดังๆข้างๆ 73
หูมนั แบบนีจ้ ะท�ำให้มนั ตืน่ และวิง่ ได้เร็วขึน้ “หือ่ ๆๆ! ไปลูกไป วิง่ ไปลูกไป” จ๊อก กี้วิชิตตะโกนเสียงดังพร้อมกับดึงบังเหียนหนีบเข่าไว้กับล�ำตัวม้าอย่างแน่น เพื่อกันตก เมื่อซ้อมตัวแรกได้ครบเวลาแล้วก็เริ่มลดความเร็วลงม้าจะก็ค่อยๆ ชะลอและหยุดฝีเท้า “พอๆๆลูก พอแล้วๆ” เขาพูดแล้วตบไปทีค่ อม้าเบาๆ และ ค่อยๆลงมาจากหลังม้า รายงานสภาพการซ้อมของม้าทีข่ ใี่ ห้กบั พีล่ ำ� ดวนทราบ ฉันเดินเข้าไปเพื่อที่จะขอพูดคุยด้วยลุงวิชิตแกก็ตอบยินดี เราเดินกันไปนั่งบริเวณใต้ต้นไม้ใหญ่ข้างสนาม เขานั่งลงพร้อมกับ วางแซ่คู่ใจไว้ข้างกาย ลุงวิชิตเล่าถึงที่มาของอาชีพนี้ว่า แกเริ่มขี่ม้าครั้งแรกเมื่อ ปี 2522 ตอนนัน้ อายุเพียง 15ปี รูส้ กึ ชอบและสนุก ไม่ได้เรียนสูงจึงมายึดอาชีพ นีเ้ พราะมันสามารถเลีย้ งครอบครัวได้ มีทงั้ ลูกสาวลูกชายแต่กไ็ ม่คดิ ทีจ่ ะให้เข้า มายุ่งเกี่ยวกับวงการนี้ อยากให้เรียนหนังสือสูงๆไปเอาดีในอาชีพอื่นมากกว่า การเป็นจ๊อกกี้ที่เสี่ยงอันตรายทุกวินาที การจะมาเป็นจ๊อกกีท้ ขี่ มี่ า้ ในสนามอย่างทีเ่ ห็นกันไม่ใช่เรือ่ งง่าย “จ๊อก กีส้ มัยก่อนต้องสอบทัง้ ข้อเขียนและปฏิบตั ขิ นึ้ ขีม่ า้ ต้องอบรมกันอีกใช้เวลาเป็น อาทิตย์ แต่เดี๋ยวนี้มันง่ายสอบขี่ม้ารอบเดียววันเดียวก็จบ ถ้าผ่านแล้วก็จะได้ รับบัตรจ๊อกกี้ ซึ่งต้องน�ำไปต่ออายุปีละครั้ง”เขาพูดพร้อมกับมองไปทางสนาม ซ้อมที่มีจ๊อกกี้วัยหนุ่มก�ำลังฮ้อม้าอยู่ มองตามไปก็เริม่ สังเกตถึงรูปร่างของจ๊อกกีแ้ ต่ละคนทีม่ ขี นาดตัวเล็ก กันหมด ไม่มีใครตัวสูงใหญ่เลยแม้แต่คนเดียว จึงเอ่ยถามลุงวิชิตออกไปด้วย ความสงสัย เขายิ้มพร้อมกับตอบว่า “จ๊อกกี้เขาต้องตัวเล็กๆกัน เพราะถ้าตัว ใหญ่ก็จะเสียเปรียบ ความคล่องตัวมันจะน้อยกว่า อีกอย่างม้ามันหนักจนรับ ไม่ไหวกลายเป็นว่าไปถ่วงมัน จ๊อกกีห้ ลายคนทีเ่ ลิกราวงการไปก็เพราะอ้วน จน น�ำ้ หนักเกินเกณฑ์จงึ ไม่มคี นจ้าง เทรนเนอร์เขาก็ไม่ให้ขเี่ พราะกลัวไปท�ำม้าเจ็บ แต่อย่างเราเป็นคนตัวเล็กกินเท่าไหร่ก็ไม่อ้วนเลยโชคดี หนักแค่ 46 กิโลกรัม ไม่ต้องเคร่งคุมน�้ำหนักเหมือนกับคนอื่นๆเขา” 74
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
จ๊อกกีอ้ าชีพบนหลังอาชา
ลุงวิชติ ลุกขึน้ เหน็บแซ่ไว้ทขี่ า้ งหลังกางเกงและขอตัวไปขึน้ ม้าเพือ่ ซ้อม ต่อให้เสร็จ ฉันจึงไปยืนดูการซ้อมอยู่ที่ข้างสนามอีกครั้ง เห็นม้าตัวหนึ่งก�ำลัง ท�ำท่าพยศทัง้ ดีดหน้าดีดหลัง สะบัดหัวดิน้ ไปมา จ๊อกกีห้ นุม่ ทีน่ งั่ อยูบ่ นหลังก�ำลัง ดึงบังเหียนส่งเสียงดุและลงแซ่ไปทีก่ น้ ของมันเพือ่ ปราบพยศ คนเลีย้ งก็พยายาม ดึงบังเหียนช่วยด้วยอีกแรง จนม้าเริ่มคลายความดื้อลง
จ๊อกกี้ วิชิต 75
- ชีวิตบนหลังม้า เสียงหายใจหอบใหญ่ดังมาจากม้าตัวนั้น จากหูที่ลู่ไปทางด้านหลัง แสดงถึงความหงุดหงิดก้าวร้าวในตอนแรกก็เริม่ กลับมาตัง้ เป็นปกติ จ๊อกกีท้ อี่ ยู่ บนหลังเริม่ ก้มลงมาลูบทีค่ อของมันอย่างแผ่วเบา เขาค่อยๆเริม่ จัดท่าทางให้เข้า ทีแ่ ละพาม้าทรอทออกไปข้างหน้าอย่างช�ำนาญ พร้อมกับผิวปากและพูดปลอบ ไปตลอดทาง ผ่านไปหลายชั่วโมงจนถึงเวลาสายๆ การซ้อมม้าของวันนี้ก็สิ้นสุดลง ฉันเดินไปหาลุงวิชติ อีกครัง้ เพือ่ พูดคุยกันต่อที่ ใต้ตน้ ไม้ตน้ เดิม เขากวักมือเรียก จ๊อกกี้หนุ่มท่าทางสุภาพเข้ามาร่วมวงสนทนาด้วยอีกคน ฉันจ�ำได้เขาคือคนที่ ปราบพยศม้าตัวเมื่อเช้า “นี่ไง! วิษณุกรณ์ รองแชมป์จ๊อกกี้คนปัจจุบัน ดังมาก ในวงการม้าแข่งก�ำลังรุง่ เลย รวยด้วย” อดีตรองแชมป์และรองแชมป์คนปัจจุบนั มองหน้ากันพร้อมกับหัวเราะร่า วิษณุกรณ์ ชื่อนี้จะได้ยินบ่อยมากในสนามเมื่อประกาศชื่อผู้ขี่ม้าแข่ง เพราะเขานัน้ ได้ชอื่ ว่าเป็นจ๊อกกีด้ าวรุง่ มาแรงในตอนนี้ จากการจัดอันดับประจ�ำ ปี โดยมีสถิติผลงานการขี่ม้าเข้าชนะที่หนึ่งรวมแล้วไม่ต�่ำกว่า 30 ครั้ง ท�ำให้ ใครๆก็ต้องการที่จะเอาม้ามาให้เขาขี่ทั้งนั้นเพราะว่าเชื่อในฝีมือ ด้วยวัยเพียง 33 ปี แต่มีรายได้เข้ากระเป๋าปีละไม่ต�่ำกว่าล้านบาท เขาเริม่ เล่าว่า “ความจริงแล้วชือ่ จริงคือ ทีรศักดิ์ ขันขวา แต่ในวงการ ใช้ชอื่ วิศณุกรณ์ เพราะชื่อเราดันไปซ�้ำกับจ๊อกกีค้ นอืน่ พ่อเป็นเทรนเนอร์จึงได้ เห็นม้ามาตัง้ แต่เด็กๆ ได้เป็นจ๊อกกีต้ อนอายุ 12 ปี โดยเริม่ ขีท่ สี่ นามต่างจังหวัด ก่อน ใจเราอยากจะขี่ม้า ถึงแม้ตกม้าเป็นประจ�ำตกทุกวันแต่เราก็ชินไม่เคยท้อ ถึงตกก็ขึ้นใหม่ได้ ไม่มีจ๊อกกี้คนไหนหรอกที่ไม่เคยตกม้าน่ะ วันหนึ่งก็ขึ้นขี่ม้า ราวๆสัก 10 ตัวได้” 76
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
จ๊อกกีอ้ าชีพบนหลังอาชา
จ๊อกกี้ วิษณุกรณ์
77
“ต้องมีแรงก�ำลังดี มีวินัยในตนเองออกก�ำลังทุกวัน พอตกบ่ายแก่ๆ จะเริ่มออกไปวิ่งสักครึ่งชั่วโมง ทั้งสก็อตจัมป์ วิดพื้น งดข้าวเย็น เพราะเราต้องคุมน�้ำหนัก โดยทริคเวลาขี่คือเมื่อใกล้เข้าถึง เส้นชัยจะต้องโยกให้สุดตามม้าไป ลงแซ่เป็นจังหวะเพื่อเตือนให้มันรู้และวิ่งได้ เร็วขึ้น ขี่ม้าต้องรู้ใจม้าคอยศึกษาวิธีการวิ่งและนิสัยมันอยู่ตลอด เพราะแต่ละ ตัวจะไม่เหมือนกัน บางทีดูจากในวิดีโอบันทึกการแข่งขันแล้วสังเกตก็จะรู้ว่า ม้านั้นต้องการอะไร” พี่วิษณุกรณ์กล่าวถึงเทคนิคของตน “ช่วงขากับแขนนี่ส�ำคัญมากเพราะต้องใช้ช่วงขาหนีบม้าเอาไว้เพื่อ ช่วยส่งตัว เวลาขี่ต้องไม่ให้ม้าเสียจังหวะต้องไปด้วยกันทั้งคนทั้งม้าเป็นหนึ่ง เดียว อีกทั้งจ๊อกกี้ต้องลงน�้ำหนักให้ใกล้เคียงกับม้า ไม่ขวางล�ำกัน บางทีทิ้งน�้ำ หนักไม่ดที ำ� ให้มนั วิง่ ไม่ได้จงั หวะ ช่วงแรกม้าตามเราแต่ตอนหลังเราต้องตามม้า ท่าโยกลม นี่ยิ่งต้องฝึกเพราะมันจะได้ทั้งก�ำลังขาและแขน ในสมัยก่อนเขาจะ มีม้าปลอมให้ฝึกโยก แต่เดี๋ยวนี้แค่ท�ำท่านั่งยองๆดึงมือเหมือนขี่ม้าก็ได้เหมือน กัน”ลุงวิชิตพูดเสริม ม้าปลอมที่ถูกทำ�ขึ้นเพื่อให้เหล่าจ๊อกกี้ได้ฝึกฝนกำ�ลัง แขนและขา
78
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
จ๊อกกีอ้ าชีพบนหลังอาชา
เมือ่ ถามถึงเหตุการณ์ ที่ม้าพยศตอนซ้อมกับพี่วิษณุ กรณ์ ก็ได้ความว่า ม้าตัวนัน้ เพิง่ จะน�ำมาฝึกซ้อมได้ไม่นานและ ยั ง เด็ ก ทั้ ง มี นิ สั ย เกเรจึ ง เกิ ด อาการพยศต้ อ งรู ้ วิ ธี ป ราบใช้ ประสบการณ์โดยคุมมันให้อยู่ ออกแรงดึงบังเหียนให้หยุดใช้ เสียงดุเอาส้นเท้ากระแทกข้าง ตั ว บ้ า งและใช้ แ ซ่ ตี ไ ปที่ ก ้ น ของมัน “แซ่ ใ ช้ เ พี ย งเพื่ อ เตือนม้า หากท�ำผิดก็ให้มันรู้ว่า อย่ า ท� ำ อี ก ไม่ ใ ช่ ตี อ ย่ า งถู ก ลงโทษ หรือตีให้มันรู้สึกเจ็บ เบาๆเพือ่ เร่งความเร็วเมือ่ อยูใ่ น สนามแข่ง แต่จอ๊ กกีบ้ างคนกลับ ใช้ แซ่ เ ป็ น อาวุ ธ กั บ ม้ าผูก สาย ลวดไว้ที่ปลายแซ่เพื่อเฆี่ยน ซึ่ง เป็ น การกระท� ำ ที่ น ่ า ละอาย อย่างมาก” จ๊อกกี้ วิษณุกรณ์ 79
- เข้าใจทุกย่างก้าว เมือ่ นัง่ คุยกันไปได้สกั พัก ลุงวิชติ ก็ได้ตะโกนทักทายชายอีกคนทีก่ ำ� ลัง เดินผ่านมา และเรียกมาร่วมวงพูดคุยด้วยอีกคน “คนนี้ก็เป็นจ๊อกกี้เหมือนกัน ชือ่ บุญเยีย่ ม รัชเสนา อาศัยอยูใ่ นบ้านพักคนงานในคอกเค.ที.นีแ่ หละ” เขาเดิม ยิ้มแป้นเข้ามาพร้อมกับนั่งลงข้างๆลุงวิชิต ตอนซ้อมม้าเมื่อเช้าฉันคุ้นหน้าเหมือนเห็นน้าบุญเยี่ยมนั่งอยู่ที่ข้าง สนาม แต่ไม่นกึ ว่าจะเป็นจ๊อกกีเ้ นือ่ งจากไม่ได้ขนึ้ ซ้อมม้าเหมือนกับคนอืน่ ๆ เมือ่ ถามเขายิ้มให้ฉันอย่างสดใสและเล่าให้ฟังว่า “ไม่ได้ขนึ้ ขีม่ า้ มาตัง้ แต่ตลุ าคม57โน่นแล้ว เพราะบาดเจ็บจากการตก ม้าชื่อหัวใจสิงห์ในตอนซ้อม มีม้าตัวอื่นสวนเข้ามามันผวาตกใจวิ่งชนรั้วจนเรา กระเด็นออกมานอกสนาม ท�ำให้บาดเจ็บหัวแตก ไหปลาร้าหัก หมอบอกต้อง พักการขีม่ า้ ไว้กอ่ นก็เลยมาช่วยเขาดูแลม้าตอนซ้อมแทน กว่าจะกลับไปขีไ่ ด้อกี ทีก็หลังปีใหม่ อุบัติเหตุมีตลอดแหละอยู่กับม้าขึ้นหลังม้า” ทัง้ สามคนไม่มใี ครไม่เคยตกม้าเลยแม้แต่คนเดียว จ๊อกกีเ้ ป็นอาชีพที่ มีความเสีย่ งมากราวกับอยูบ่ นเส้นด้ายเพราะขณะขีม่ า้ พวกเขามีบงั เหียนเพียง เส้นเดียวที่สามารถยึดไว้ได้ เคยบาดเจ็บหนักๆมากันก็หลายหนโดนม้าล้มมา ทับบ้าง จนสลบไปหลายวันเลยก็มี แต่พอหายดีกก็ ลับมาขีม่ า้ เหมือนเดิมเพราะ ว่าการขี่ม้าคือสิ่งที่พวกเขาถนัดและท�ำได้ดีที่สุด แต่ก็มีจ๊อกกี้บางคนที่ต้องสังเวยชีวิตไว้ในสนามแข่งด้วยอุบัติเหตุตก ม้าและโดนม้าที่วิ่งตามมาเหยียบซ�้ำ เนื่องจากในการแข่งขันม้าจะวิ่งมาด้วย ความเร็วจึงไม่สามารถหยุดได้ทัน จึงท�ำให้เป็นเรื่องเศร้าอยู่บ่อยครั้ง
80
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
จ๊อกกีอ้ าชีพบนหลังอาชา
จ๊อกกี้ บุญเยี่ยม
“เคยโดนม้าถีบสองขาคู่จนสลบ เป็นแผลที่ หน้าผากต้องผ่าตัดทีร่ .พ. แต่เราเป็นจ๊อกกีจ้ ะ ไปไหนได้ เจ็บยังไงก็ต้องทนแต่ก็มีอุปกรณ์ ป้องกัน พวกเสื้อเกราะอ่อนใส่ไว้ข้างในมันก็ พอที่จะช่วยได้อยู่ เราก็คอยบอกน้องๆจ๊อก กี้ตลอดว่าให้ใส่กันเอาไว้เพราะทุกอย่างมัน ไม่แน่นอน เคยมีคนในวงการมาเรี่ยไรเงิน เพือ่ ช่วยเพือ่ นจ๊อกกีท้ บี่ าดเจ็บจากการตกม้า เรารู้สึกสงสารเพื่อนร่วมอาชีพ วันหนึ่งมัน อาจเป็นเราได้” ลุงวิชิตพูดพร้อมกับชี้ให้ดู แผลเป็นบนหน้าผากให้ดู ... จ๊อกกี้ บุญเยี่ยม
81
จ๊อกกี้กับท่วงท่าการขี่ม้าในสนามแข่งขัน
จ๊อกกี้มีรายได้มาจากเปอร์เซ็นต์การขี่ม้าชนะ 10% จากเงินรางวัล รวมทั้งยังมีทิปและเงินเดือนต่างหากอีกหมื่นกว่าบาท หากขี่ชนะรอบชิงถ้วย จะได้เป็นแสนในรอบเดียว อาชีพนี้จึงหาเงินได้คล่อง ทั้งยังอิสระและได้อยู่กับ สิ่งที่รักอีกด้วย ลุงวิชิตบอกว่า สมัยตอนที่แกเป็นอดีตแชมป์ ยังขี่ม้ารุ่งๆมีรายได้ถึง เดือนละ 2 แสนบาท แต่ในปัจจุบนั ลดลงเหลือเพียงไม่กหี่ มืน่ เท่านัน้ เพราะอายุ เริ่มเยอะแล้ว 82
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
จ๊อกกีอ้ าชีพบนหลังอาชา
ส่วนจ๊อกกี้อันดับสองคนปัจจุบันก็ได้พูดถึงความรู้สึกของการเป็น แชมป์ว่า “ก็รู้สึกดีใจมาก มันพูดไม่ออกไม่คิดว่าอาชีพจ๊อกกี้จะท�ำให้ชีวิตเรา มาได้ไกลขนาดนี้ จากจ๊อกกีโ้ นเนมธรรมดาคนหนึง่ ขึน้ สูร่ ะดับท๊อปของประเทศ มี ค นทั้ ง วงการรู ้ จั ก ทั้ ง ความเป็ น อยู ่ ก็ ส บายขึ้ น มาก มี ทุ ก อย่ า งก็ เ พราะ อาชีพนี้” ... เมื่อฉันถามถึงใจสิงห์ ลุงวิชิตกับน้าบุญเยี่ยมก็มองหน้ากันและตอบ เป็นเสียงเดียวเลยว่า ใจสิงห์มันทั้งเกเรและพยศ จ๊อกกี้ที่เคยขี่จะตกที่เดิม ประจ�ำทุกครัง้ เวลาซ้อม มันจะหักหลบสะบัดทิง้ จ๊อกกีจ้ นตกจากหลังมันราวกับ แกล้ง ทัง้ ยังขีเ้ กียจซ้อมวิง่ ก็ไม่ดปี ล่อยวิง่ แข่งกันในคอกกับตัวอืน่ มันก็แพ้ แม้จะ เร่งลงแซ่ตีมันก็ไม่ไปยังคงวิ่งแบบเรื่อยๆไม่เต็มที่ ลุงวิชติ พูดไปยิม้ ไป “เวลาไปแข่งลงสนามจริงจะวิง่ เร็วมากเสียจนม้า ตัวอื่นเขาหมดเก่งแข่งทีไรชนะอยู่เรื่อย มันเป็นม้าตีนปลายตอนปล่อยตัวจะวิ่ง ช้าต้องรอให้เครือ่ งร้อนก่อน แต่เมือ่ ถึงทางโค้งสุดท้ายจะเริม่ เร่งฝีเท้าวิง่ แซงตัว อื่นๆไปอย่างรวดเร็ว ตอนซ้อมมันห่วยวิ่งเชื่องช้าแต่ตอนแข่งจริงดันวิ่งเก่ง” ส่วนน้าบุญเยีย่ มก็พดู ถึงใจสิงห์วา่ “ถ้าออกจากซองสตาร์ทมาเป็นตัว ที่ 4 หรือ 5 เนี่ยรอรับเงินได้เลยชนะแน่นอน เคยขี่ใจสิงห์ชนะถ้วยอยู่เหมือน กันดีใจมากมันเก่ง แต่จะชอบวิ่งเข้ารั้วในผมต้องตีแซ่ซ้ายและดึงขวาไว้ มันจะ ได้วงิ่ ตรงทาง ต้องศึกษาว่ามันมีนสิ ยั เป็นยังไงชอบแบบไหน แรกๆก็สร้างความ คุ้นเคยโดยให้มันดมกลิ่นเรา เล่นกับมันให้หญ้ากินบ้าง ลูบหน้า ลูบคอ เพราะ การรู้ใจกันคือสิ่งส�ำคัญที่จะพาเข้าสู่เส้นชัยได้ส�ำเร็จ” ม้าก็ยังคงเป็นม้าวันยังค�่ำ มีหน้าที่วิ่งไปให้ไวที่สุดเท่าที่จะท�ำได้ โดย อาศัยการกระตุน้ ของจ๊อกกี้ ม้าจึงมีสว่ นถึง 70ส่วนจ๊อกกีค้ อื อีก 30 ทัง้ สองรวม กันก็เป็น 100 พอดีจะขาดอะไรไปอย่างหนึ่งไม่ได้ ... “แล้วการดึงม้าละคะ?” ฉันถามขึ้น ทั้งสามคนพูดให้ฟังด้วยสีหน้าเรียบๆว่า การจะดึงม้าต้องฟังเจ้าของ 83
คอกจะสั่งว่าให้ดึงหรือขี่สู้ หากเขาจ้างดึงก็จะได้เงินราวๆ 2-3 พันต่อตัว และ ได้ทิปเพิ่มอีก แต่การแข่งถ้วยจะไม่มีการขี่ดึงจะสู้เต็มที่ จ๊อกกี้บางคนเขาก็มี โดนเจ้านายท�ำร้ายร่างกายบ้างเวลาดึงม้าไม่อยู่ “ส่วนมากผมขี่ดึงบ่อยกว่าสู้นะ ถ้าขี่สู้ต้องการชนะก็ขี่มันเต็มที่ แต่ขี่ ดึงก็ต้องคอยบังคับไม่ให้มันวิ่งเร็วบางตัวก็ดึงยากต้องใช้ไหวพริบ จ๊อกกี้ทุกคน ต้องเคยโดนกรรมการเรียกพบข้อหาขี่ม้าไม่รักษาเส้นทาง เพราะต่างคนต่าง แย่งทางกันไป ด้วยความทีอ่ ยากชนะก็กลัน่ แกล้งขวางทางเบียดกันบ้าง ผมเคย โดนห้ามขี่ม้า 180 วัน ข้อหาขี่ม้าเพื่อไม่เอาชนะ โดนจับได้ว่าผมดึงม้าจึงโดน ลงโทษ บางทีดึงได้ไม่เนียนแฟนอาชาเห็นก็โห่ไล่เพราะดึงตัวเต็งจนไม่ชนะ ท�ำให้พวกเขาเสียเงิน โดนด่าด้วยถ้อยค�ำหยาบคาย ไอ้เหี้ย ไอ้สัตว์ เราก็ท�ำได้ เพียงแต่ฟังหูซ้ายทะลุหูขวาไปตอบโต้อะไรเขาก็ไม่ได้” น้าบุญเยี่ยมเล่า อย่างออกรส “เราเรียกม้าว่าลูกจนติดปากเพราะเรารักและผูกพันกับมันมากอยู่ ด้วยกันมาตั้งแต่เด็ก ม้าแข่งเหมือนเป็นทุกอย่างของเราเลยจริงๆ ถ้าไม่มีมันก็ คงไปเป็นชาวไร่ชาวนาตากแดดตากลมอยู่ในสวน เพราะเราไม่มีการศึกษาจะ ให้ไปท�ำงานอย่างอืน่ แล้วได้เงินเป็นแสนๆแบบนีก้ ค็ งไม่มี ภูมใิ จและมีความสุข รักอาชีพนี้มาก จะเป็นจ๊อกกี้ไปเรื่อยๆจนกว่าจะไม่มีเรี่ยวแรง หรือสายตามอง ไม่เห็น ขี่ม้าไปจนถึงวันสุดท้ายที่หมดลมหายใจ” จ๊อกกี้วิชิตกล่าวทิ้งท้าย จากการพูดคุยในครัง้ นีม้ นั ท�ำให้ฉนั สัมผัสได้วา่ จ๊อกกีท้ งั้ สามคนล้วน แล้วแต่มีความทรงจ�ำ รักและผูกพันกับม้าแข่งมากขนาดไหน ทั้งชีวิตอยู่กับม้า มาตลอด หากไม่มีม้าก็ไม่รู้ว่าพวกเขาจะเป็นอย่างไร เหมือนกับมันได้ให้ชีวิตที่ ดีกับพวกเขา ถ้าเริ่มชีวิตมากับม้าก็ต้องจบกับม้า…
84
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
จ๊อกกีอ้ าชีพบนหลังอาชา
85
86
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
----วัดฝีเท้า ประลองความเร็ว -----
87
การนำ�ม้ามาอาบน้ำ�เพื่อความสดชื่นก่อนลงแข่งขัน สนามม้านางเลิ้ง
88
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
วัดฝีเท้าประลองความเร็ว
6
- ม้านอกสายตา -
บรรยากาศของสนามม้านางเลิ้งในวันที่มีการแข่งขัน จะคึกคักและ คราคร�่ำไปด้วยแฟนอาชามากมายที่หลั่งไหลกันเข้ามาดูการแข่งขันเพื่อเสี่ยง โชค เสียงพ่อค้าแม่คา้ หน้าสนามส่งเสียงตะโกนขายของกันระงมไปหมด ทีเ่ ห็น มีขายกันมากคงไม่พ้น หนังสือโปรแกรมม้า ที่ระบุรายละเอียดการแข่งขันเอา ไว้ ซึ่งจะเห็นแฟนอาชาถืออยู่ในมือกันทุกคน เพื่อเอาไว้เก็งม้าที่ตนจะลงเงิน พนั น จากนั้ น ต่ า งก็ พ ากั น ไปซื้ อ บั ต รเพื่ อ ที่ จ ะผ่ า นเข้ า ไปชมการแข่ ง ขั น ภายในสนาม แสงแดดจัดในช่วงเวลาเทีย่ ง สะท้อนเข้ากับขนม้าทีเ่ งาวับดุจผ้าแพร ประกอบกับร่างกายที่แข็งแรงก�ำย�ำแสดงให้เห็นว่าผ่านการเลี้ยงดูเอาใจใส่กัน มาเป็นอย่างดี คนเลี้ยงจูงม้าเดินสวนกันไปมา บ้างก็พาม้าไปเข้าคอก บ้างก็พา อาบน�้ำให้ความสดชื่น รวมทั้งเดินวอร์มร่างกายเพื่อเตรียมพร้อมส�ำหรับการ แข่ง วันนีเ้ หล่าคนเลีย้ งม้าทุกคนกลับแต่งตัวต่างไปจากวันธรรมดา พวกเขาอยู่ ในชุดสีน�้ำตาลเหมือนกับชุดลูกเสือคอยดูแลและเฝ้าม้าของตนอยู่ตลอดเวลา ฉันเดินเข้ามาทางด้านหลังซึง่ เป็นทีอ่ ยูข่ องเหล่าม้าแข่งก่อนทีจ่ ะออก สูส่ นาม เดินไปพร้อมกับมองหาพีล่ ำ� ดวน จนในทีส่ ดุ ก็พบเขาก�ำลังดูแลจัดการ ม้าอยู่อย่างขะมักเขม้น ในบริเวณนี้มันแลดูวุ่นวายไปหมด จ๊อกกี้แต่งตัวใส่เสื้อ ประจ�ำคอกสีสันสะดุดตาและเดินไปชั่งน�้ำหนักกันก่อนแข่งขัน เป็นการชั่งน�้ำ หนักบรรทุกบนหลังม้า ถ้าหากม้าตัวใดวิง่ เก่งเวลาดีกจ็ ะถูกถ่วงน�ำ้ หนักมากกว่า 89
การอาบน้ำ�ม้าในบริเวณที่อาบน้ำ�ภายในสนามม้านางแลิ้ง
ตัวอื่น เพื่อความไม่ได้เปรียบเสียเปรียบในการแข่ง กรรมการประกาศเรียกม้าเข้าสู่สนามเดินวน ชายเลี้ยงม้าในชุดลูก เสือหลายคนต่างพากันจูงม้าของตนไปที่นั่น จ๊อกกี้จะเริ่มเดินเข้ามาขึ้นหลังม้า ม้าบางตัวก็ใส่หน้ากากป้องตาสีสันสดใสเพื่อลดความระแวง บ้างก็ใส่ผ้าพันขา ไว้เพื่อให้ยกขาได้ต�่ำและวิ่งได้เร็วขึ้น โดยต้องเดินวนไปรอบๆสนามเพื่อให้ กรรมการตรวจสอบความถูกต้อง ก่อนทีจ่ ะถูกจูงจมูกออกไปหาเงินกันในสนาม แข่งขันจริง พีล่ ำ� ดวนพูดถึงการลงแข่งครัง้ แรกของใจสิงห์วา่ “ไม่ได้คาดหวังอะไร ในการแข่งครัง้ นีม้ ากอยูแ่ ล้ว เรารูอ้ ยูแ่ ล้วว่ามันวิง่ ไม่คอ่ ยเร็ว ซ้อมก็ไม่คอ่ ยเก่ง” ในการลับฝีเท้าครั้งแรกของใจสิงห์ในฐานะม้าใหม่ที่อยู่ในชั้นเมเด้น มันก็ สมบูรณ์ไม่แพ้กับตัวอื่นๆ แต่ด้วยลักษณะด่างยาวสีขาวที่ใบหน้าและขาทั้งสี่ ของมัน อาจจะท�ำให้ดูแตกต่างจากตัวอื่นอยู่สักหน่อย ม้าทุกตัวที่อยู่ในชั้นเม เด้นถือว่ายังใหม่ จึงหนักบรรทุกน�ำ้ หนักอยูท่ ี่ 7.12 สโตนส์ เท่ากับตอนทดสอบ ซึ่งถือว่าเป็นน�้ำหนักที่น้อยที่สุด 90
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
วัดฝีเท้าประลองความเร็ว
... เมือ่ ได้เวลาคนเลีย้ งจะเริม่ จูงม้าในรอบนัน้ เดินออกสูส่ นามเพือ่ โชว์ตวั ก่อนแข่ง ให้เหล่าแฟนอาชาดู หน่วยก้าน สีสัน และความสมบูรณ์ของเหล่าม้า แข่ง ว่าตัวไหนมีทา่ ทางดีมแี วววิง่ ชนะบ้าง ฉันวิง่ ไปทีบ่ ริเวณข้างสนามเพือ่ รอดู การแข่งขัน ก็เห็นจ๊อกกีท้ อี่ ยูบ่ นหลังม้าโบกไม้โบกมือไปมาทักทายเหล่านักเล่น บนอัฒจันทร์ พร้อมกับโยกม้าให้มนั ย�ำ่ เท้าเต้นดูแล้วคึกคักนักเลงพร้อมวิง่ เพือ่ เรียกเงินพนัน แต่ในครั้งที่ใจสิงห์ที่ออกสู่สนามแข่งจริงครั้งแรกกลับเป็นม้านอก สายตาทีไ่ ม่มใี ครมองหรือสนใจ และคิดว่าม้าหน้าผีตวั นีจ้ ะมีแววชนะเลยแม้แต่ คนเดียว “มีแต่คนมองว่าท�ำไมเอาม้าลักษณะแบบนีม้ าลงแข่ง เขาก็ตำ� หนิทมี่ นั มีลกั ษณะไม่เข้าต�ำราม้า ซึง่ เมือ่ ก่อนเขาจะถือกันไม่เอาม้าหน้าผีมดี า่ งมาวิง่ แต่ เราไม่สนใจหรือยึดติดกับสีสันตรงนั้น เพราะความเก่งมันไม่ได้วัดกันที่ด่าง มัน ไม่ได้เอาด่างวิ่ง แต่มันใช้ใจและฝีเท้า” พี่ล�ำดวนพูดเรียบๆ
สนามเดินวนของสนามม้านางเลิ้ง
91
- ชัยชนะครั้งแรก ฉันเบียดเสียดคนจากริมสนามขึ้นไปสูดอากาศที่ข้างบนอัฒจันทร์ มองไปทัง้ ซ้ายและขวาก็เห็นแต่เหล่าแฟนอาชานัง่ เก็งม้ากันจนมือเป็นระวิง เอา ปากกาขีดๆ เขียนๆ ลงในหนังสือโปรแกรมม้า เมื่อมั่นใจแล้ว ในช่วงเวลาก่อน หน้าที่ม้าจะออกซองสตาร์ทไม่นาน เหล่านักพนันก็เริ่มกรูกันเข้าไปต่อคิวกัน เป็นแถวยาวเพือ่ ซือ้ ตัว๋ ม้าในช่องจ�ำหน่ายทีม่ อี ยูท่ วั่ อัฒจันทร์เพือ่ ลงเงินเสีย่ งโชค ยอดเงินหมุนเวียนเริ่มพุ่งสูงขึ้นเรื่อยๆทุกคนต่างก็เลือกเทตังไปที่ม้าเต็งๆ เพื่อความชัวร์ เมื่อสังเกตดูแล้วจะมีแต่ผู้ชายรุ่นราวอายุคราวคุณลุงคุณตา พวก หนุ่มๆในนี้แทบไม่มีให้เห็นเลย บางคนก็แก่จนหง่อมถือไม่เท้าเดินแทบไม่ไหว แต่ก็ยังจะเดินทางมาเล่นม้า “โอ่ย! ไอหนูลกู ลุงขับรถมาส่งเองเลยนะ มาเล่นม้าก็แทงนิดๆหน่อยๆ เหมือนมาพบปะเจอสังคมมากกว่า อยู่บ้านมันก็เหงาๆ มาดูม้าแข่งมันมีเสน่ห์ เราเชียร์ดูท่วงท่าการวิ่งของมันแล้วเพลินสนุกดี” ลุงอายุราวๆ70ปี พูดด้วย ใบหน้าชื่นบาน ... กรรมการเริม่ เรียกม้าแข่งเข้าซองสตาร์ทเพือ่ เตรียมตัว ท�ำให้ฉนั นึกถึง ตอนที่พี่ล�ำดวนพูดถึงใจสิงห์ให้ฟัง ว่ามันเดินเข้าซองโดยดีไม่เกเรหรือดื้อเลย “มาหาเงินนะลูก ถ้าชนะกลับบ้านเดีย๋ วพ่อซือ้ แอปเปิลให้กนิ “ เขาพูดให้กำ� ลัง ใจ จนมันรับรู้และท�ำท่าทางเหมือนอยากวิ่ง “ม้าออกแล้ว!” เสียงโฆษกตะโกนด้วยความเร้าใจ ฉันรีบเดินไปข้าง สนามเพื่อดูการแข่งขันแบบติดขอบ ซองสตาร์ทเปิดออกม้าเหล่าม้าเมเด้นแต่ละตัวก็วิ่งกระโจนกันออก 92
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
วัดฝีเท้าประลองความเร็ว
ไปข้างหน้า จ๊อกกีต้ า่ งควบม้าและลงแซ่สง่ เสียงกันดังไปหมดพากันวิง่ ไปในระยะ ทางยาว 1,200 เมตร เหล่าแฟนอาชาเริ่มส่งเสียงเชียร์ม้าที่ตนลงเงินไปอย่าง เป็นบ้าเป็นหลัง จนฉันคิดว่ากว่าตัว๋ ม้าทีอ่ ยูใ่ นมือของพวกเขาจะเป็นเงินได้ ต้อง ลุน้ กันแทบขาดใจขนาดนีเ้ ชียวหรือ บางคนถึงกับหยิบกล้องส่องทางไกลมาส่อง ดูต�ำแหน่งของม้าจากสีเสื้ออันแสบสันของจ๊อกกี้ เมื่อม้าตัวแรกวิ่งเข้าเส้นชัย เสียงเฮก็ดงั ขึน้ อย่างสุดพลัง การแข่งขันในรอบนีส้ นิ้ สุดลง บางคนทีไ่ ด้กย็ มิ้ หน้า บาน ส่วนคนที่เสียก็สบถด่าออกมาอย่างโมโห ครั้งแรกของใจสิงห์กลับท�ำให้ต้องผิดหวังคอตกกันกลับบ้าน เพราะ มันวิ่งไม่เอาถ่านทั้งยังขี้เกียจไม่ตั้งใจ ไม่มีทิศมีทางเป๋ไปเป๋มา ทั้งๆที่ฝึกซ้อม เคี่ ย วเข็ ญ กั น ก็ แ ล้ ว แต่ มั น ก็ ยั ง ท� ำ ได้ ไ ม่ ดี อี ก เช่ น เดิ ม จึ ง ต้ อ งน� ำ กลั บ ไป ปรับปรุงกันใหม่ เหล่าแฟนอาชาเชียร์ม้ากันอย่างสนุกสนาน ลุ้นระทึก
93
ม้าแข่งจะต้องออกมาเดินโชว์ตัว ทั้งย่ำ�เท้าเต้นๆ ให้เหล่าแฟนอาชาบนอัฒจันทร์ได้ดู
วันถัดมาหลังจากวันแข่งม้าจะต้องหยุดซ้อมเพื่อให้มันพักกล้ามเนื้อ 1 วัน ทั้งยังต้องอาบน�้ำอุ่นแขวนน�้ำเกลือ เพื่อบ�ำรุงร่างกายหลังจากที่เหนื่อยมาจากการ วิ่งเมื่อวาน ใจสิงห์เริม่ ลงแข่งอีกเป็นครัง้ ทีส่ องและสาม แต่กย็ งั ไม่สามารถวิง่ เข้าชนะได้ ต�ำแหน่งเสียที ถึงแม้ว่าจะวิ่งได้ดีขึ้นแต่ด้วยนิสัยที่มันยังขี้เกียจและยังไม่ตั้งใจเต็มที่ ท�ำให้ความเร็วของมันยังสูม้ า้ ตัวอืน่ ไม่ได้ จนพีล่ ำ� ดวนเห็นว่าชักไม่ได้การ ถ้าเป็นแบบ นีค้ รัง้ หน้ามันจะต้องวิง่ ไม่ชนะอีกแน่ จึงเริม่ เคีย่ วเข็ญฝึกฝนมันอย่างหนักซ้อมจนกว่า มันจะได้เรื่อง 94
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
วัดฝีเท้าประลองความเร็ว
เขาเล่าว่า “ตอนทีไ่ ปวิง่ ครัง้ สองครัง้ แรก เราก็คดิ ว่าถ้าวิง่ แบบนีจ้ ะไป สู้เขาได้ยังไงวะ เลยต้องคุยกับมันให้รู้เรื่องก็ดุบอกมันไปว่า ไม่ได้เลี้ยงไว้วิ่งโชว์ ความสวยงาม หรือเอาไว้ขี่วิ่งเล่นตามชายหาดนะ เลี้ยงให้ไปหาเงิน คิดว่ามันรู้ เรื่องนะ ความรู้สึกของเรากับม้ามันเป็นแบบนั้น” ในการลงสนามครัง้ ทีส่ ามของใจสิงห์ แตกต่างกับครัง้ ทีผ่ า่ นๆมา ด้วย ความใจสู้ของมันท�ำให้มันเริ่มฮึดและพยายามมากขึ้น ซึ่งการแข่งช่วงแรกมัน ออกตัวได้ไม่ดีอยู่ในอันดับรองโหล่ แต่พอเข้าโค้งสุดท้ายก่อนจะถึงเส้นชัย มัน กลับเริ่มเร่งฝีเท้าแซงขึ้นมาเรื่อยๆ และวิ่งพุ่งเข้าเส้นชัยเป็นตัวแรกได้ส�ำเร็จใน ทีส่ ดุ สร้างความประหลาดใจให้กบั แฟนอาชาทีอ่ ยูร่ มิ สนามเป็นอย่างมากเพราะ ไม่มีใครคาดคิดว่ามันจะเป็นที่หนึ่ง “ดีใจมากเพราะเราเลี้ยงมาเองกับมือ รู้สึกว่ามันใจสู้ มันเริ่มจะโชว์ ของในตัวออกมา ตอนนั้นเงินรางวัลราคาตั๋วของ ใจสิงห์สูงมาก เนื่องจากไม่มีใครคิดว่ามันจะชนะเลยไม่มีคนแทงลงเงินเดิมพัน นีแ่ หละทีเ่ ขาเรียกกันว่า “ม้ามืด” ของจริง ตอนกลับปากช่องก็แวะทีส่ ระบุรซี อื้ แอปเปิลให้มนั กิน เพือ่ เป็นรางวัลตามสัญญาทีเ่ ราเคยให้ไว้ “ พีล่ ำ� ดวนพูดพร้อม กับคลี่ยิ้มเล็กๆ
การแข่งขันจริงของม้าแข่ง
95
- เริ่มเป็นทีจ่ ับตามอง เมื่อการแข่งม้าในวันนี้สิ้นสุดจนจบรอบที่ 10 เหล่าแฟนอาชาก็เริ่ม แยกย้ายกันกลับบ้าน แต่ก็มีจับกลุ่มตั้งวงสนทนากันอยู่ริมสนามจนฟ้าเริ่มมืด จึงกล่าวบอกลากัน ส่วนฉันเมือ่ จบการแข่งขันในรอบนัน้ ก็เดินดิง่ ไปหาพีล่ ำ� ดวน ที่อยู่ทางด้านหลังของสนามทันที พี่ล�ำดวนเล่าต่อว่า ใจสิงห์เริ่มดีขึ้น โดยวิ่งเข้าชนะอีกสองครั้งติดจน เด้งขึ้นมาเป็นม้าชั้น 3 แต่มันกลับวิ่งได้อันดับท้ายๆ สู้เขาไม่ไหว เพราะม้าตัว อื่นวิ่งเร็วและเก่งกว่ามันมาก จึงโดนม้ารุ่นพี่สอยร่วงตกลงมาอยู่ที่ชั้น 4 ตอน อยู่ในชั้นนี้มีม้าของฟาร์ม เค.ที. ลงแข่งในรอบเดียวกันกับใจสิงห์ด้วย และมีฝี เท้าพอๆกัน จึงให้จอ๊ กกีข้ ดี่ งึ ใจสิงห์แล้วปล่อยให้อกี ตัวนัน้ ชนะไป แต่กรรมการ เขาดันจับได้เพราะดึงไม่เนียนจ๊อกกีจ้ งึ โดนห้ามลง ส่วนใจสิงห์กต็ อ้ งโดนท�ำโทษ ด้วยเช่นกัน โดยการเด้งขึ้นไปอยู่ชั้น 2 การดึงม้าเป็นเรือ่ งปกติในวงการไปเสียแล้ว เพราะชัน้ ของม้าถือว่ามี ความส�ำคัญมาก ถ้าหากม้าเข้าไปอยูใ่ นชัน้ ทีส่ งู ขึน้ ก็จะต้องเจอม้าทีม่ ฝี เี ท้าทีจ่ ดั และเก่ง จนบางทีมา้ มันสูไ้ ม่ไหว ถ้าอยากชนะก็ตอ้ งให้จอ๊ กกีข้ ดี่ งึ จนมันแพ้และ ตกชั้นลงมาอยู่กับม้าที่มีฝีเท้าความเร็วในระดับเดียวกัน “ตอนนั้นเครียดเลยเพราะว่าขนาดมันวิ่งแค่ชั้น 3 ยังได้เกือบที่โหล่ และไม่มีทีท่าว่าจะสู้กับตัวอื่นได้ แต่กลับถูกโยนขึ้นมาอยู่ที่ชั้น 2 จะเอาอะไร ไปสู้วัดกับเขา กลับมาจึงเคี่ยวฝึกฝนใหม่ให้มันแข็งแกร่ง เพิ่มเวลาซ้อมให้นาน ขึ้น พอเอาไปลงวิ่งชั้น 2 มันกลับชนะได้สบายเลย จากนั้นมันก็ชนะมาเรื่อยๆ จนขึ้ น มาอยู ่ ชั้ น 1 ซึ่ ง เป็ น ชั้ น ม้ า สู ง สุ ด ที่ ร วบรวมแต่ ม ้ า แข่ ง ฝี เ ท้ า ระดั บ พระกาฬเอาไว้” ... 96
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
เดินตรวจความถูกต้องในสนามเดินวน ก่อนออกสู่สนามจริง
97
การขึ้นนำ�ของสุดยอดม้า
จากม้านอกสายตาหน้าด่าง ใจสิงห์กลับใช้ฝเี ท้าไต่อนั ดับขึน้ ได้อย่าง รวดเร็ว จนแฟนอาชาเริ่มให้ความสนใจและเชื่อมั่นในความเก่งของมัน ทุกคน มองข้ามลักษณะทีไ่ ม่ถกู ต�ำราของมันไปจนหมดสิน้ หลังจากนัน้ ได้ไม่นานมันก็ เริ่มลงชื่อแข่งขันชิงถ้วยรางวัลแรกนั่นคือ “ถ้วยเจ้าพระรามราฆพ” ซึ่งมีเงิน รางวัลถึง 7 แสนบาท “ม้าแข่งต้องโดนโด๊ปทุกตัวหรือเปล่าคะ เห็นทางสนามเขาก็มีการ ตรวจฉีม่ า้ ทุกครัง้ แต่นอ้ ยตัวทีจ่ ะเจอสารโด๊ป” ฉันถาม พลางมองไปทีช่ ายเลีย้ ง ม้าที่ก�ำลังผิวปากให้ม้าฉี่ เพื่อน�ำไปให้สัตวแพทย์ตรวจ 98
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
วัดฝีเท้าประลองความเร็ว
“สารโด๊ปน�ำเข้ามาจากเมืองนอก ถึงแม้จะมีการตรวจฉี่ม้าที่เข้า ต�ำแหน่ง 1-3 ทุกครัง้ ก็ไม่พบเจอสารต้องห้าม แต่เคยมีครัง้ หนึง่ ใจสิงห์โดนตรวจ เจอเข้า จึงถูกลงโทษห้ามวิ่งแข่งไป 2 เดือน แต่ถึงอย่างไรก็ต้องโด๊ปกระตุ้นกัน อยู่ดี ไม่อย่างนั้นคงไปสู้ตัวอื่นที่เขาโด๊ปไม่ได้ โดยเฉพาะวันแข่งถ้วยมันยิ่งโดน อัดยากันเต็มที่ พอกลับมาที่ฟาร์มก็ค่อยแขวนน�้ำเกลือให้ 5-6 ขวด เพื่อล้าง สารออกไป” พี่ล�ำดวนพูดด้วยสีหน้าที่ไม่สู้ดีนัก ทางด้านสัตวแพทย์ให้ขอ้ มูลว่า การโด๊ปนัน้ ถือเป็นสิง่ ต้องห้ามในการ แข่งขัน เนื่องจากท�ำให้เกิดอันตรายต่อม้ามาก จะส่งผลในระยะยาว หากให้ บ่อยๆเข้ามันจะโทรม บางตัวกลับไปที่คอกวันถัดมาไม่ฟื้นอีกเลย หรือ วิ่งแข่ง จนขาดใจตายอยู่กลางสนามก็มีให้เห็นอยู่บ่อยครั้ง ความเร็วของม้าย่อมมีขีด จ�ำกัด แต่ความต้องการของมนุษย์มันกลับไม่มีค�ำว่าพอ
99
การเตรียมตัวก่อนลงถ้วยจะซ้อมกันหนัก วิ่งในระยะทางที่ไกลและ นานขึ้น ทั้งยังต้องโดนใส่ยาโด๊ป โดยจะมียารองพื้นก่อนและให้ยาสู้ในวันแข่ง การแข่งนัดชิงถ้วยรามฯครั้งนั้น ใจสิงห์ได้รับความสนใจเป็นอย่างมากและเริ่ม มีชาวอาชาเป็นแฟนคลับ ช่วงที่ออกเดินโชว์ตัวมีคนบนอัฒจันทร์ส่งเสียงเชียร์ มันอยู่ไม่น้อย เหล่านักเล่นต่างก็ลงเงินแทงแต่ใจสิงห์เพราะเป็นม้าเต็ง จนตั๋ว ไม่ได้ราคา ในที่สุดผลการแข่งก็เป็นไปตามคาด มันเข้าชนะที่หนึ่งคว้าถ้วยรา มราฆพไปครองเป็นถ้วยแรกในชีวติ ชาวคอกเค.ที.และแฟนอาชาทีล่ งเงินไว้กบั มัน ต่างกระโดดเฮกันตัวลอยด้วยความดีใจ โดยเฉพาะพี่ล�ำดวนเขาได้รับส่วน แบ่งจากเงินรางวัลไปเกือบหนึ่งแสนบาท จากชัยชนะของมันในครั้งนี้ ม้าแข่งทุกตัววิ่งกันอย่างเต็็มฝีเท้า่เพื่อมุ่งไปสู่เส้นชัย
100
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
วัดฝีเท้าประลองความเร็ว
101
102
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
----สุดยอด ม้าแข่งใจสิงห์ -----
103
7 - ดาร์บี้ สุดยอดถ้วยม้าไทย ชือ่ ของใจสิงห์เริม่ เป็นทีร่ จู้ กั ในวงการมากขึน้ หลังจากคว้าถ้วยแรกมา ได้ บริเวณหน้าคอกของมันจะมีพวงมาลัยที่ได้มาจากการชนะในสนามแข่ง แขวนอยู่นับสิบพวง พี่ล�ำดวนยังคงดูแลเอาใจใส่มันดีเหมือนเช่นเคย ยิ่งมันวิ่ง ชนะเข้าเรือ่ ยๆท�ำเงินให้มากขึน้ ๆ ชีวติ ของเขาก็ดขี นึ้ ไปด้วยตามล�ำดับเพราะได้ รับส่วนแบ่งเงินรางวัล จนมาถึงการแข่งขันชิงถ้วยพระราชทาน “ดาร์บ”ี้ สุดยอดรางวัลแห่ง เกียรติยศในวงการม้าแข่งไทย ถือเป็นถ้วยทีเ่ ก่าแก่และใหญ่ทสี่ ดุ ม้าทีจ่ ะเข้าชิง ได้ตอ้ งเกิดในไทยเท่านัน้ และทีส่ ำ� คัญถ้วยนีส้ ามารถลงแข่งขันได้เพียงครัง้ เดียว ในชีวิต ถ้าเคยผ่านการวิ่งนี้ไปแล้ว แม้ชนะหรือไม่ก็ตามจะไม่มีสิทธิลงแข่งได้ อีกเป็นครั้งที่สอง หากตัวใดได้ครอบครองถ้วยนี้จะถือว่าเป็น “ยอดม้าแข่ง ของวงการ” “บางคนเขาดีใจขนาดที่ว่าแค่ได้ไปวิ่ง ดาร์บี้ ก็พอแล้วไม่ต้องมี ต�ำแหน่งหรือชนะ เพราะมันเป็นโอกาสครั้งเดียวในชีวิตของม้าแข่ง ไม่มีการ แก้ตัวเหมือนกับถ้วยรายการอื่นๆ การดึงม้านี่ยิ่งไม่ต้องพูดถึงเลยไม่มีใครท�ำ แน่นอนเพราะการแข่งครั้งนี้ส�ำคัญมาก หากชนะทั้งชื่อเสียงเกียรติยศเงินทอง เป็นล้านๆจะเข้ามามากมาย แถมคอกไหนชนะดาร์บไี้ ด้ 3 ครัง้ ก็จะได้กรรมสิทธิ์ เอาถ้วยกลับมาตั้งไว้ที่คอกอีกด้วย” พี่ล�ำดวนอธิบาย ... 104
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
สุดยอดม้าแข่งใจสิงห์ เดินโชว์ตัวในสนามก่อนการแข่ง
105
ใจสิงห์ได้เป็นตัวแทนของคอก เค.ที. เพื่อลงแข่งขันชิงถ้วยนี้ในปี 2545 ตอนนั้นมันมีอายุได้ 4 ขวบ ซึ่ง 3 เดือนก่อนแข่งขันก็ต้องมีการเตรียม ตัวกันอย่างเข้มขันฝึกซ้อมกันอย่างหนัก เพือ่ เพิม่ ความแข็งแกร่งและความเร็ว ให้มากขึ้น เนื่องจากระยะทางจะไกลกว่าการแข่งนัดปกติ แต่ในการซ้อมจ๊อก กี้ก็ยังตกจากหลังอยู่เหมือนเช่นเคย มันยังคงซ้อมแบบอ่อนหัดวิ่งสู้ตัวอื่นใน คอกเขาไม่ได้อยู่ในอันดับท้ายๆตลอด จนกระทั่งวันแข่งขันจริงมาถึง... ในวันนี้บรรยากาศในสนามแข่งแลดูจะคึกคักเป็นพิเศษ เนื่องจาก เป็นนัดส�ำคัญแห่งปีนนั่ คือ ดาร์บี้ ฉันสัมผัสได้ถงึ บรรดาแฟนอาชาทีด่ แู น่นขนัด ตากว่าการแข่งขันปกติถึงเกือบเท่าตัว ก่อนเริ่มการแข่งขันเสียงของโฆษก ประกาศเชิญถ้วยพระราชทานดาร์บี้ จากนั้นเพลงสรรเสริญพระบารมีก็ดังขึ้น ทุกคนลุกขึ้นยืนตรงเพื่อถวายความเคารพ เมือ่ สิน้ เสียงเพลงเหล่าขบวนพาเหรดก็กา้ วเข้ามาในสนามการแข่งขัน พร้อมกับมีรถสปอร์ตที่มีนางงามนั่งถือถ้วยรางวัลเอาไว้ เธอโบกไม้โบกมือ ทักทายกับผูค้ นทีอ่ ยูบ่ นอัฒจันทร์ ทุกอย่างนัน้ ดูยงิ่ ใหญ่อลังการสมกับเป็นการ แข่งขันทีท่ กุ คนรอคอย ท�ำให้ฉนั ทีย่ นื อยูช่ ดิ ติดสนามรูส้ กึ ทัง้ ตืน่ เต้นและประทับ ใจไปด้วยพร้อมๆกัน
ขบวนเชิญถ้วย ดาร์บี้
106
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
สุดยอดม้าแข่งใจสิงห์
เหล่าม้าผู้เข้าชิงถ้วยแห่งเกียรติยศเริ่มเดินออกมาโชว์ตัว ทางด้าน หน้าของสนาม บรรยากาศแบบนี้ก็คงเหมือนกับ ในครั้งที่ใจสิงห์ลงแข่งขันชิงถ้วยดาร์บี้เมื่อสิบกว่าปีก่อน... พี่ล�ำดวนเล่าว่า ตอนนั้นพอเหล่าแฟนอาชาได้เห็นมันต่างก็ให้ความ สนใจอย่างมาก ทุกคนปรบมือเชียร์ให้ก�ำลังใจกันทั้งสนาม มันคือม้าเต็งหนึ่ง เลยก็วา่ ได้เพราะดูแล้วไม่มมี า้ ตัวไหนเก่งเทียบฝีเท้ากับมันได้เลย เหล่าเซียนม้า ทั้งหลายจึงแห่ลงเล่นซื้อตั๋วแต่เบอร์ใจสิงห์กันหมด ท�ำให้ในเที่ยวนั้นมีเงิน หมุนเวียนในสนามมากถึง 20 ล้านบาท ม้าออกแล้ว! เสียงโฆษกในสนามตะโกนผ่านล�ำโพงออกมา “ใจสิงห์ ใจสิงห์ ใจสิงห์” เสียงของแฟนอาชาตะโกนเรียกชื่อของมันกันดังลั่นชูมือเชียร์ กันอย่างสนุกสนานปนลุ้น บางคนหยิบกล้องส่องทางไกลขึ้นมาส่อง บ้างก็ดู จากจอมอเตอร์ในสนาม เรียกได้วา่ ลุน้ กันเป็นวินาทีตอ่ วินาทีเลยทีเดียว เพราะ มันสามารถแพ้กันได้ แค่ปลายจมูกเท่านั้น ม้าทุกตัวกระโจนออกจากซองสตาร์ทและมุง่ ข้างไปหน้าอย่างไม่มใี คร ยอมใคร จ๊อกกี้ทุกคนต่างโยกตัวควบม้ากันอย่างสุดแรงและลงแซ่กันเพื่อเร่ง ท�ำความเร็ว ใจสิงห์ออกตัวมาด้วยอันดับที่ 4-5 มันวิ่งชิดรั้วในมาเรื่อยๆ พอ เข้าโค้งสุดท้ายด้วยความเป็นม้าตีนปลายก็เริ่มเร่งฝีเท้าวิ่งแซงคู่แข่งตัวอื่นๆขึ้น มาได้อย่างรวดเร็ว กองเชียร์ส่งเสียงเฮกันดังเป็นระยะๆ จนในที่สุดใจสิงห์ก็วิ่งเข้าเส้นชัยไปเป็นตัวแรกทิ้งห่างที่ 2 ถึง 2 ช่วงตัว ครองแชมป์ถ้วยดาร์บี้เป็นยอดม้าแข่งได้ส�ำเร็จ และเป็นถ้วยที่สอง
107
- ลบอาถรรพ์ -
หลังจากทีใ่ จสิงห์มชี อื่ ขึน้ อยูใ่ นต�ำนานดาร์บี้ ทัง้ เกียรติยศชือ่ เสียงเงิน ทองก็หลั่งใหลกันเข้ามาอย่างไม่ขาดสาย ใครๆต่างก็พูดถึงฝีเท้าอันเก่งกาจที่ ไม่มใี ครเทียบได้เลยของมัน กลายเป็นขวัญใจของเหล่าแฟนอาชารวมไปถึงคอก เค.ที.ด้วย มีการจัดฉลองทีค่ อกเค.ที.อย่างใหญ่โต เพือ่ เป็นการแสดงความยินดี ให้กับมันรวมไปถึงพี่ล�ำดวนด้วย ซึ่งในครั้งนี้ได้เงินส่วนแบ่งมาเป็นแสนๆบาท “ดีใจมาก ถ้วยทีใ่ หญ่ทสี่ ดุ ใครก็อยากได้ เราเลีย้ งมันมาเองกับมือ กิน นอนอยู่กับมันตลอดพยายามท�ำให้ดีที่สุด ถึงแม้ว่าตอนซ้อมอยู่ที่นี่มันจะอ่อน พอไปรบจริงๆแล้วมันรบชนะ เป็นการแข่งขันทีน่ า่ จดจ�ำมาก” พีล่ ำ� ดวนพูดจบ ก็ยิ้มกว้าง มีพวงมาลัยพวงใหญ่ทไ่ี ด้จากการชนะถ้วยดาร์บแี้ ขวนไว้ดา้ นบนเหนือ คอกของมัน เพือ่ บ่งบอกให้รวู้ า่ ตัวนีน้ แี่ หละทีเ่ ป็นสุดยอดแชมป์มา้ แข่ง แต่กจ็ ะ มีอยูเ่ รือ่ งหนึง่ ทีค่ นในวงการม้าแข่งเขาเชือ่ กันคือ อาถรรพ์ของถ้วยดาร์บี้ ม้าทุก ตัวที่วิ่งชนะถ้วยนี้เมื่อกลับมาวิ่งก็จะไม่เก่งและสู้ม้าตัวอื่นๆไม่ได้ เข้าแข่งขันชิง ถ้วยอืน่ ๆก็ไม่ชนะได้ดาร์บเี้ ป็นถ้วยสุดท้ายของชีวติ จากนัน้ ชือ่ จะเริม่ ค่อยๆหาย ไป บ้างก็เจ็บบ้างก็ล้มตาย เคยมีม้าที่ชื่อ สะท้านภพ วิ่งชนะถ้วย ดาร์บี้ ในปี 2544 ได้ ม าไม่ ถึ ง ปี เ ท่ า นั้ น มั น ก็ ล ้ ม ขาหั ก ตายเสี ย แล้ ว ทุ ก อย่ า งนั้ น มั น เกิดขึ้นจริงๆ แต่ใจสิงห์เป็นม้าตัวแรกและตัวเดียวที่สามารถลบอาถรรพ์ในครั้งนี้ ได้ เพราะ 3 เดือนต่อมาหลังจากที่ชนะดาร์บี้ มันก็คว้าถ้วยพระราชทานจักรี ได้อีกเป็นถ้วยที่สามติดต่อกัน ถึงแม้ในวันแข่งมันจะมีอาการเจ็บที่ข้ออยู่ก็ตาม แต่มันก็ฝ่าฟันจนคว้าชัยชนะมาได้ หลังจากนั้นก็เริ่มวิ่งเดินสายกวาดถ้วยมา เรื่อยๆ ส่วนในการแข่งขันปกติก็เข้าต�ำแหน่ง 1-3 ตลอด มันยังคงฝีเท้าอันเก่ง จัดจ้านในสนามเอาไว้ ชื่อของมันจึงไม่หายไปเหมือนกับม้าตัวอื่นๆ 108
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
สุดยอดม้าแข่งใจสิงห์
การแข่งขันอันดุเดือด
ความเร็วของม้าแข่งขณะวิ่งทำ�ให้ดูเหมือนกับมันลอยอยู่ในอากาศ
109
110
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
สุดยอดม้าแข่งใจสิงห์
พี่ล�ำดวนเล่าว่า นัดแข่งขันที่เป็นที่ประทับใจอีกนัดหนึ่งคือเห็นจะ เป็นการแข่งขันชิงถ้วยพระราชทาน คิงส์คัพ ถ้วยใหญ่รองลงมาจากดาร์บี้ จัด ขึน้ ทีส่ นามราชกรีฑาสโมสร เป็นการแข่งขันทีม่ มี า้ เก่งๆสายเลือดดีๆมาแข่งกัน ไม่ว่าจะเป็นม้าไทยหรือม้านอก ถ้วยคิงส์คัพซึ่งกว่าจะได้มาก็ในการลงวิ่งครั้งที่ 2 เนื่องจากครั้งแรก นั้นมันแพ้ไปแค่นิดเดียว เลยพากลับมาลงใหม่ การแข่งในวันนั้นก็เป็นไปอย่าง เข้มข้น เนื่องจากใจสิงห์วิ่งสูสีมากับม้าอีกตัวที่ชื่อยอดยิ่ง ชนกันกระแทกกัน ตลอดทาง เบียดกันมากันไปเพื่อชิงความเป็นที่หนึ่ง ในตอนนั้นมีแค่ 2ตัว ที่ ขับเคี่ยววิ่งน�ำกันอยู่หน้าสุด สลับกันขึ้นลงไปมา จนกระทั่งถึงเส้นชัย “เรายืนดูแทบจะไม่รู้เลยว่าตัวไหนเข้าเส้นชัยก่อน เพราะมันไวมาก วิ่งเข้าไปคู่กันเลย ต้องรอดูจากภาพช้า ตอนที่เดินไปถ่ายรูปม้าชนะยังไปสอง ตัวเลย เพราะว่าผลของการตัดสินยังไม่ออกไม่รู้ว่าใครที่1 ลุ้นมากว่าจะชนะ ไหม ประกาศออกมาว่าใจสิงห์ชนะก็โล่งใจ มันโชว์ฟอร์มได้เหนือกว่า ได้เงิน รางวัลเป็นล้านๆ ส่วนตัวเราได้เป็นแสนๆ คิงส์คัพคือถ้วยใหญ่ใบสุดท้ายของ มัน” เขาเล่าอย่างออกรส
มีความเร็วที่สูสีกันมากจนต้องลุ้นว่า ม้าตัวใดจะเข้าเส้นชัยก่อนเป็นตัวแรก
111
- ความเร็วที่น่ากลัว -
ใจสิงห์เป็นม้าตัวเดียวที่สามารถกวาดถ้วยรางวัลได้มากถึง 11 ถ้วย ไม่มีตัวไหนในประเทศไทยสามารถท�ำขนาดนี้อีกแล้ว เป็นสุดยอดม้าเมืองไทย ที่ทุกคนในวงการนั้นรู้จัก ด้วยความใจสู้ และฝีเท้าอันเก่งกาจของมัน คว้า ชัยชนะมาถึง 50 ครั้ง จึงท�ำให้ม้าไร้ราคาหน้าผีที่ไม่มีใครมองและดูถูกตัวนี้ ขึ้น สู่จุดสูงสุดทั้งยังไม่มีม้าตัวไหนมาเทียบลบสถิติของมันได้เลย ใจสิงห์จึงถูกยก ให้เป็นต�ำนานม้าแข่งของเมืองไทย ในปี 2545-2548 ถือได้วา่ เป็นยุครุง่ เรืองของมันเลยก็วา่ ได้ ชือ่ ใจสิงห์ มันโด่งดังไปทั่ว ใครๆต่างก็รู้จักกิตติศัพท์และความเร็วที่หาตัวจับยากของมัน เวลาไปลงแข่งทีไรม้าตัวอื่นๆจะต้องยอมสงบให้ จนมันคว้าชัยชนะกลับมาได้ ในทุกครั้ง เก่งถึงขนาดที่ว่าสนามม้าโคราชต้องขอร้องไม่ให้ลงแข่งขันใน นัดชิงถ้วย ถ้วยรางวัลของฟาร์ม เค.ที.
112
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
สุดยอดม้าแข่งใจสิงห์
“ลุงจรูญเคยพูดถึงความเร็วของใจสิงห์วา่ มันน่ากลัวมาก เสียจนโดน ห้ามลงแข่ง มันขนาดนั้นเชียวหรือคะ” ฉันถามขึ้นด้วยสีหน้าที่ไม่ค่อยมั่นใจ เท่าใดนัก “พอเราสมัครชือ่ ใจสิงห์ไปทางสนามโคราชเขาก็ขอร้องว่าอย่าให้มนั ลงแข่งเลย เพราะถ้าหากใจสิงห์ลงชื่อแข่งก็จะไม่มีม้าตัวไหนลงแข่งด้วยเลย กลัวกันหมดไม่มใี ครกล้าส่งม้ามาสูค้ วามเร็วของมัน เพราะคอกอืน่ คิดว่าถึงแข่ง ไปก็แพ้มนั อยูด่ ี จึงลงแข่งไม่ได้ ให้ตวั อืน่ เขาวิง่ ไป หากเราลงก็คงคว้าได้อกี ถ้วย แน่นอน”พี่ล�ำดวนพูดพร้อมกับหัวเราะดังลั่น ด้วยความเก่งมันใช้ฝีเท้าล่าถ้วยและเงินรางวัลมาอย่างมากมาย เขา ว่ากันว่าใจสิงห์เป็นม้าที่เกิดมาท�ำคุณให้กับเจ้าของไม่มีม้าตัวไหนท�ำได้เท่านี้ อีกแล้ว ท�ำเงินให้กับ คอก เค.ที. มากกว่า 20 ล้านบาท และพี่ล�ำดวนก็ได้ไป จากมันถึง 3 ล้านบาท นี่อาจเป็นเพราะดวงใจสิงห์กับเขาอาจจะถูกกันกลาย เป็นว่าหาเงินได้ ถึงมันจะกวาดถ้วยรางวัลมามากมายเกือบครบทัง้ หมด แต่กม็ อี ยูถ่ ว้ ย หนึ่งที่ไม่ว่าจะแข่งสักกี่ครั้งหรือพยายามสักเท่าไหร่ก็ไม่เคยได้มาครอบครอง เสียที นั่นคือ ถ้วยพระราชทาน ควีนส์คัพ
หลังจากการแข่งขัน จ๊อกกี้จะต้องค่อยๆขี่ชะลอความเร็วของม้าลง
113
“มันไม่เคยพลาดถ้วยไหนเลยมีแต่ ควีนส์คัพ นอกนั้นได้มาหมดแล้ว ถ้วยนี้จะจัดขึ้นในเดือนเกิดเราพอดีนั่นคือ สิงหาคม ในช่วงเดือนเกิดมักเจอแต่ เรื่องไม่ดีมาตลอด เหมือนดวงเราไปฉุดไปดึงมัน ก็ได้แต่โทษตัวเองมาตลอด เพราะเราเชือ่ แบบนัน้ จริงๆ ซึง่ มันไม่ใช่ครัง้ เดียวใจสิงห์ลงแข่งชิงถ้วยนีต้ งั้ 4 ครัง้ เพราะหวังจะเอาให้ได้ แต่กไ็ ม่เคยชนะเลยติดอยูถ่ ว้ ยเดียว ทัง้ ๆทีบ่ างทีถว้ ยอืน่ ได้มาทั้งๆที่ฝึกเบากว่านี้อีกด้วยซ�้ำ” เขาพูดด้วยน�้ำเสียงและใบหน้าผิดหวัง อย่างมาก ใจสิงห์ใช้เวลาครึง่ ชีวติ ในลงแข่งขันนับครัง้ ไม่ถว้ น มีทงั้ อุปสรรคต่างๆ มากๆมายจนกว่าจะมาถึงจุดนี้ มันเริ่มมีอายุมากขึ้น 8 ขวบ ก็เริ่มเข้าสู่ขาลง จากที่เคยเป็นเบอร์ 1 ตลอดก็เริ่มร่วงลงมาเรื่อยๆ มีวิ่งมีเข้าบ้างไม่เข้าบ้าง ไม่ เหมือนสมัยตอนที่มันยังวัยรุ่นอยู่ที่ลงแข่งทีไรจะต้องชนะตลอด ถ้วยรางวัลนับสิบถ้วยถูกตั้งเป็นอนุสรณ์อยู่ที่คอก เค.ที. ซึ่งกว่าครึ่ง นั้นล้วนมาจากฝีเท้าของใจสิงห์ แสดงให้เห็นถึงความเป็นต�ำนานม้าของมันได้ อย่างดีเลยทีเดียว เมื่ออายุมากขึ้นเรื่อยๆ เริ่มวิ่งไม่ไหวท�ำเงินให้ไม่ได้ก็คงต้องถึงเวลา ....
114
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
สุดยอดม้าแข่งใจสิงห์
115
116
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
----ปลดระวาง บทสรุปของชีวิต -----
117
118
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ใจสิงห์
ปลดระวางบทสรุปของชีวิต
8
- เลิกแข่งแล้วไปไหน -
ทุกๆอย่างล้วนผันแปรไปตามกาลเวลา แม้แต่ใจสิงห์เองก็เช่นกัน ถึง จะวิง่ เก่งมีชอื่ เสียงโด่งดังสักแค่ไหนกวาดเงินรางวัลมาได้สกั เท่าไหร่ แต่ทกุ อย่าง ก็ลว้ นมีอายุขยั ของมัน ครึง่ ชีวติ ทีใ่ ช้ฝเี ท้าฝ่าฟันคูต่ อ่ สูใ้ นสนามแข่งมานานหลาย ปี ท�ำให้รา่ งกายเริม่ เสือ่ มโทรมถดถอยลงตามอายุทมี่ ากขึน้ จนในทีส่ ดุ ก็ถงึ เวลา ที่มันจะต้องแขวนเกือก พักการแข่งขันลงอย่างถาวร เหลือเพียงแต่ต�ำนาน ที่มีชีวิต หลังจากปลดระวางมาชีวติ ความเป็นอยูข่ องใจสิงห์กไ็ ม่ตา่ งอะไรจาก คนวัยเกษียณ ที่วันๆอยู่แต่บ้านนั่งๆนอนๆ เพราะออกไปหาเงินข้างนอกอย่าง ม้าเด็กๆเขาไม่ไหว ตอนเลิกมาใหม่ๆพี่ล�ำดวนก็พาจูงออกไปเดินบ้าง ทั้งพูดคุย เล่นกับมันและดูแลเอาใจใส่มันเหมือนปกติ พี่ล�ำดวนเล่าว่า พอมันเห็นรถบรรทุกม้าแข่งขับผ่านไป ก็ทั้งส่งเสียง ร้อง เตะคอก ท�ำท่าอยากจะออกไปวิ่งกับเขาด้วย ถึงแม้ว่าจะเลิกแข่งแล้วแต่ สัญชาตญาณความเป็นนักสูใ้ นตัวมันยังคงอยู่ หลังจากนัน้ 2 ปี จึงถูกน�ำไปเป็น พ่อพันธุด์ ว้ ยความทีม่ สี ายเลือดดีและฝีเท้าเยีย่ ม เพราะหวังว่าลูกหลานของมัน จะเจริญรอยตามความเก่งของใจสิงห์ เมื่ อ มาเป็ น พ่ อ พั น ธุ ์ ใจสิ ง ห์ ก็ ต ้ อ งย้ า ยไปอยู ่ ที่ ค อกทางด้ า นหลั ง พี่ล�ำดวนจึงไม่ได้อยู่เลี้ยงใกล้ชิดและเจอหน้ามันทุกวันเหมือนที่เคยเป็น ทั้งยัง ไม่มเี วลามาเยีย่ มเพราะต้องคอยฝึกพวกม้าแข่งทีอ่ ยูค่ อกด้านหน้าตลอด มันจึง 119
เกิดอาการ ตรอมใจ น้อยใจ รู้สึกเหมือนไร้คุณค่าถูกทิ้ง จากที่เคยมีคนคอย เอาใจใส่พาไปเดินเล่น นวดตัว พูดคุย ลูบหน้าลูบตามันตลอดแต่ตอนนี้ไม่มีอีก แล้ว มันจึงไม่ยอมกินอะไรเลยถึง 2 เดือน จากร่างกายที่เคยอ้วนถ้วนสมบูรณ์ ก็กลับกลายเป็นม้าที่ซูบผอมเหลือแต่เพียงหนังหุ้มกระดูก ป่วยหนักจนเกือบ ไม่รอด เมื่อพี่ล�ำดวนไปเห็นสภาพนั้นเข้าก็ตกใจมาก จึงน�ำมันกลับมาเลี้ยง เองโดยให้อยู่คอกเดิมของมันทางด้านหน้า ดูแลจนกระทั่งมันหายป่วยและดี ขึ้นเป็นปกติ ถึงย้ายมันกลับไปอยู่ที่คอกด้านหลังเหมือนเดิม แต่มันก็กลับทรุด ลงอีกเช่นเคย เขาก็เอามาอยูข่ า้ งหน้าเพือ่ เลีย้ งเองอีกครัง้ ย้ายไปมาเป็นแบบนี้ อยู่ 3 รอบ ซึ่งมันใช้เวลาท�ำใจนานเกือบสองปี จนเริ่มชินและสามารถอยู่คอก ข้างหลังได้โดยไม่มีพี่ล�ำดวน แต่มันก็ยังคงมีอาการเซื่องซึม “ตอนนัน้ รูเ้ สียใจมาก คิดว่ามันจะตายแล้วสภาพแทบจ�ำไม่ได้เลย มัน ตรอมใจเพราะเราไม่ได้เลี้ยงเองเหมือนเมื่อก่อน มันคงสงสัยว่าเรานั้นหายไป ไหนท�ำไมถึงไม่ไปดูแล เคยเห็นกันอยู่ทุกวัน มันคงคิดถึงและเหงา รู้สึกเหมือน ถูกลดความส�ำคัญลง แต่เราก็ยังผูกพันรักและเป็นห่วงมันอยู่เสมอ มีบ้านมีรถ มีทุกอย่างได้ก็เพราะใจสิงห์ ราวกับให้ชีวิตใหม่กับคนที่หาเช้ากินค�่ำอย่างเรา เลยก็ว่าได้ ถ้าหากไม่มีม้าคงไปเป็นชาวไร่ ชาวสวน คงไม่ได้มีชีวิตที่สุขสบาย แบบนี้ เพราะเรียนน้อย ไปท�ำงานอย่างอื่นดีๆเขาก็คงไม่รับ” เขาพูดด้วยน�้ำ เสียงที่สั่นเครือเล็กน้อย ม้าก็มีหัวใจเหมือนกับคนอย่างเราๆ ต้องการทั้งความรักดูแลเอาใจ ใส่เช่นกัน ป่วยกายยังไงก็หายแต่ถ้าป่วยใจไม่รู้ว่ามันจะหายเมื่อใดเวลาเท่านั้น ที่จะเป็นตัวเยียวยาทุกอย่างให้ดีขึ้น
120
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
คอกม้าปลดระวาง
ปลดระวางบทสรุปของชีวิต
ม้าปลดระวางที่มีอาการป่วย กีบเท้าคดงอ
121
- คุณค่า -
สุภาษิตที่ว่า “ระยะทางพิสูจน์ม้า กาลเวลาพิสูจน์คน” เห็นจะเป็น เรือ่ งจริง เมือ่ ใจสิงห์ใช้ระยะทางเพือ่ พิสจู น์ให้เห็นถึงความเก่งกาจทีซ่ อ่ นอยูข่ อง มัน ส่วนเวลาก็เป็นเครื่องพิสูจน์จิตใจของมนุษย์เช่นกัน ฉันเดินมาด้านหลังสุดของฟาร์มซึ่งเป็นที่อยู่ของจะเป็นที่พักผ่อนใน ช่ ว งบั้ น ปลายของม้ า แข่ ง หลั ง จากที่ ถู ก ใช้ ง านหนั ก มาถึ ง ครึ่ ง ค่ อ นชี วิ ต บรรยากาศอันเงียบสงบ ท�ำให้ได้ยินถึงเสียงลมที่พัดผ่านมากระทบกับต้นไม้ ใหญ่ มองไปจะเห็นแปลงปล่อยขนาดใหญ่ มีมา้ ปลดระวางอยูเ่ กือบ 30 ตัว เดิน กันไปมา บ้างก็โน้มคอลงแทะหญ้า
แปลงปล่อยขนาดใหญ่ที่ให้เหล่าม้าปลดระวางแล้ว เดินได้อย่างอิสระ
122
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ปลดระวางบทสรุปของชีวิต
หนึ่งในม้าปลดระวาง กำ�ลังโน้มคอก้มลงเล็มหญ้าที่สั้นเตียน ด้วยความหิว
พวกมันเลิกแข่งด้วยเหตุผลที่ไม่ต่างกับใจสิงห์มากนัก นั่นคือไม่ สามารถวิง่ ท�ำเงินให้ได้แล้ว ทัง้ ออกซองได้ไม่ดี บาดเจ็บ แข้งขาเสือ่ ม และฝีเท้า ที่ถดถอยลงตามอายุ ตัวเมียที่เก่งๆและยังแข็งแรงก็ถูกเอาไปท�ำเป็นแม่พันธุ์ ส่วนตัวอื่นๆก็อยู่รอจนกว่าวันสุดท้ายของชีวิตจะมาถึง เมื่อเดินเข้าไปใกล้ๆ ก็เห็นว่าพวกมันเหล่านี้ มีความเป็นอยู่ช่างแตก ต่างกับม้าแข่งทีอ่ ยูใ่ นคอกด้านหน้าเป็นอย่างมาก ทัง้ เนือ้ ตัวทีด่ สู กปรกมอมแมม ขนแผงคอทีพ่ นั กันจนยุง่ เหยิง ราวกับไม่ได้อาบน�ำ้ และแปรงขนมาเป็นเวลานาน ทั้งยังมีผิวหนังที่เต็มไปด้วยขี้เรื้อนและแผล บางตัวขาบวมใหญ่กีบเท้าก็คดงอ ดูแล้วน่าเวทนา ม้าสีน�้ำตาลซีดตัวหนึ่ง ยืนพิงกับก�ำแพงคอกราวกับว่ามันจะ ล้มลงไป ส่วนตัวที่อยู่ข้างๆก็เช่นกันนัยน์ตาของมันบอดสนิทจนเป็นสีขาวขุ่น ทั้งร่างกายยังซูบผอม ท่าทางอ่อนเพลียมาก 123
ม้าท่าทางดูอิดโรยมีดวงตามืดบอดสนิท เนื่องจากความแก่ชรา
ทุกตัวล้วนดูแก่ชรา สังเกตได้จากการเคลื่อนไหวที่เชื่องช้าแทบจะ เดินไม่ไหวดูแล้วไม่มชี วี ติ ชีวาไร้เรีย่ วแรง จนสัมผัสได้ เหมือนกับร่างทีไ่ ร้วญ ิ ญาณ อยู่กันไปวันๆ ที่นี่ก็เปรียบเหมือนกับบ้านพักคนชรา คนเราก็ไม่ต่างอะไรจาก สัตว์พอแก่ลงคุณค่าก็ลดลงตามไปด้วย เมื่อไร้ประโยชน์ก็ถูกทอดทิ้งซ�้ำยังขาด ความรักการดูแลเอาใจใส่อย่างที่ควรจะเป็น ไม่เหมือนกับช่วงที่ยังเป็นม้าแข่ง อยู่ในสนามที่ถูกเลี้ยงอย่างดีเอาใจสารพัด เพราะว่ามันยังออกไปหาเงินได้ 124
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
ปลดระวางบทสรุปของชีวิต
เด็กๆหน้าตาบ้องแบ๊วสองคนก�ำลังเอามือลูบหน้าของม้าสีขาวหม่น หน้าตัวหนึ่งอยู่อย่างแผ่วเบา มันค่อยๆโน้มคอลงมารับสัมผัสนั้นอย่างอบอุ่น ราวกับไม่ได้รบั สิง่ นีบ้ อ่ ยนัก เห็นแล้วท�ำให้รสู้ กึ ถึงความรักและความเอ็นดูทเี่ ด็ก ตัวน้อยมีให้กบั พวกมัน คนงานผูห้ ญิงรูปร่างท้วม ส่งเสียงตะโกน พร้อมทัง้ กวัก มือเรียกทั้งคู่ให้ไปกินข้าว ทั้งสองรีบผละออกจากม้าแล้ววิ่งจู๊ดไปทันที ดูแล้ว ท่าทางจะหิวมาก ฉันอมยิ้มเบาๆให้กับความน่ารักของพวกเขา “ใจสิงห์โชคดีนะที่ถูกน�ำไปเป็นพ่อพันธุ์” ฉันคิดในใจ ถ้าไม่เช่นนั้น มันอาจจะมีสภาพไม่ตา่ งอะไรกับพวกม้าเหล่านี้ แล้วหรือไม่กค็ งตายไปแล้วก็ได้ เป็นเพราะมันยังสามารถใช้ประโยชน์ได้ต่อได้ ถึงแม้มันจะมีลูกหลานสืบสาน ออกมาแต่ก็ยังไม่มีตัวใดที่จะสามารถเจริญรอยตามพ่อของมันได้เลย เคยมีอยู่ ตัวหนึ่งที่พอจะมีแววอยู่บ้างชื่อ เก้าสิงห์ แต่ก็ดันมาขาหัก ตายคาสนาม ไปเสียก่อน “ม้าพวกนี้เมื่อก่อนมันหาเงินให้ แต่ตอนนี้มันเหมือนกับอยู่กินเงิน เพราะลงวิ่งแข่งไม่ได้แล้ว แต่เราก็จะเลี้ยงดูแลกันไปจนกว่ามันจะตาย เพราะ ถ้าขายให้คนอืน่ มันอาจจะไม่มคี วามสุข เขาอาจเลีย้ งแย่กว่าเราหรือไม่ดอี าจจะ ถูกเอาไปเข้าโรงเชือดก็ได้ แต่บางคอกเขาก็ขายให้ไปเป็นม้าขีเ่ ล่นตามชายหาด ถ้าหากเคยเห็นม้าทีม่ เี บอร์เลขอยูท่ ไี่ หล่นนั่ แหละ มันอาจจะเป็นม้าทีผ่ า่ นสนาม แข่งมานักต่อนักแล้วก็เป็นได้” พี่ล�ำดวนกล่าวเรียบๆ
125
คุณค่าของม้าแข่งอยู่ตรงไหน?
สุดท้ายทุกตัวก็ตอ้ งจบลงทีเ่ ดียวกัน คนจะเห็นความส�ำคัญก็แค่ตอน ที่ท�ำเงินได้ เมื่อเลิกแข่งท�ำเงินไม่ได้ก็ไปสนใจทิ้งขว้าง ไปรักตัวอื่นแทน จนลืม ตัวเก่า มันคือธรรมชาติเป็นวัฏจักรของชีวติ วนเวียนกันไปอย่างนีไ้ ม่มวี นั สิน้ สุด “ยิ่งหาเงินได้มากเท่าไหร่ มันก็ยิ่งมีคุณค่ามากเท่านั้น ชีวิตของ ม้าแข่งมันก็มีเท่านี้”
สังคมเล็กๆของม้าปลดระวาง
126
สุดยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
127
ใจสิงห์ ยอดม้าแข่งหัวใจนักสู้
จุลนิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักศูตรนิเทศศาสตร์บัณฑิต คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สาขานิเทศศาสตร์ เอกวารสารและหนังสือพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ปีการศึกษา 2557