Nummer 1 / juni 2016
R100
MAGAZINE
1
INHOUD Inleiding p4 Duurzaamheid in bedrijf p6 Thema:
Mens & Zorg p8
Thema:
Klimaat & Energie p9 R100 in Beeld p10 Thema:
Thema:
Afval p12
Mobiliteit p
Thema:
Groen & Water p14
Uw Gastheer p15
2
p13
VOORWOORD Het gemeentebestuur van Roosendaal heeft in het collegeprogramma 2014-2018 duurzaamheid tot speerpunt gemaakt en een wethouder duurzaamheid benoemd. Vervolgens is in juli 2015 de startnotitie opgesteld en goedgekeurd door de raad. Deze duurzame uitvoeringsagenda moet zowel de strategische keuzes als de praktische vertaling van de koers die is uitgezet in de startnotitie bevatten. Met deze agenda zal inhoud en vorm gegeven worden aan duurzaamheid in Roosendaal. In aanloop naar de duurzame uitvoeringsagenda Roosendaal gaan we ook uitgebreid in gesprek met ondernemers, ontwikkelaars, (zorg)-partners, inwoners en andere sleutelfiguren in de gemeente. Dit doen we tijdens de R100 welke in 2016 drie keer georganiseerd wordt. Duurzaamheid gaat voor de gemeente Roosendaal over: hoe je de maatschappij zo organiseert, dat de stad zich kan blijven ontwikkelen. Daarmee is duurzaamheid in Roosendaal niet alleen een planologisch instrument maar ook een (sociale, groene) maatstaf en economisch model. Duurzaamheid is dan ook een randvoorwaarde voor alle beleid: geld, middelen en mensen efficiĂŤnt inzetten met oog voor een omgeving, maatschappij en economie zodat deze in balans komen, zijn en blijven. Roosendaal zet in op duurzaamheid om ook in de toekomst een prettige gemeente te zijn om in te wonen, werken en te ontspannen. Wethouder Duurzaamheid, Toine Theunis
r
3
DUURZAAMHEID ALS SPEERPUNT Hoe maak je van Roosendaal een toekomstbestendige gemeente? Een plaats, waarin het ook voor latere generaties prettig wonen, werken en ontspannen is? De tijd dat het gemeentebestuur vanuit het stadskantoor daarop zelf het antwoord dichtte ligt al weer enige tijd achter ons. De vragen raken immers de hele Roosendaalse samenleving. Dus zijn belangstellenden opgeroepen om tijdens drie R100-sessies hun ideeën over een duurzame(re) stad te delen met elkaar, de wethouder duurzaamheid en ambtenaren. Op de eerste bijeenkomst op 1 juni jl. konden honderd duurzame denkers en doeners hun zegje doen. Over een vijftal thema’s, die gezamenlijk het gemeentelijke beleid raken: Mens en Zorg, Klimaat en Energie, Afval, Mobiliteit en Groen en Water.
Duurzaam denken en doen, kan volgens het gemeentebestuur niet zonder bewoners, ondernemers, marktpartijen en instanties. Verdeeld over drie sessies helpen zij om de eerder uitgesproken bestuurlijke intenties over Roosendaal als toekomstbestendige gemeente handen en voeten te geven.
Thema’s die ook aansluiten op de nog verder uit te werken duurzame uitvoeringsagenda waartoe de Roosendaalse gemeenteraad vorig jaar heeft besloten. Daarin wordt o.a. gefilosofeerd over LED-verlichting op de sportvelden en een snelfietspad van Roosendaal naar Bergen op Zoom. Maar duurzaamheid gaat ook over mantelzorg, afval scheiden, passend onderwijs, vrijwilligerswerk, het ondernemersklimaat, een gezond huis en frisse scholen in de stad, de dorpen en de wijken.
En het moet gezegd: de eerste bijeenkomst was bepaald veelbelovend. De opkomst was goed, de deelnemers voelden zich zeer betrokken, er werd constructief van gedachten gewisseld en aan creativiteit was er geen gebrek. De participatiesamenleving ten voeten uit, zou je kunnen zeggen. Op dus naar de volgende ronde.
4
“We maken niet al te veel plannen meer’’, was het antwoord van Theunis, toen gastheer Richard Engelfriet de wethouder vroeg welke plannen hij met duurzaamheid heeft. Theunis: “We kunnen niet alles meer sturen. Samen met de partners in de samenleving moeten we duurzaamheid concreet maken. Zeker omdat het onderwerp als belangrijk thema een beetje van de agenda dreigt te verdwijnen.’’ “Wat we als gemeente zelf willen doen, gaan we in klip en klare taal aan de burgers vertellen” zei Theunis. “Maar we willen van de burgers ook weten wat we samen kunnen doen.’’ Hij benadrukte dat ideeën en initiatieven op het gebied van duurzaamheid uit de samenleving moeten komen. De gemeente kan vooral faciliteren en verbinden. Na het korte interviewtje met Theunis zette Engelfriet ter afsluiting van zijn inleiding de te behandelen thema’s nog even op een rijtje: Energie & Klimaat, Mens & Zorg, Mobiliteit, Afval en Groen & Water. Vanuit de zaal kwamen onder meer suggesties ook thema’s als Economie en Duurzaam Bouwen in behandeling te nemen. In gezamenlijk overleg werd besloten deze en andere onderwerpen aan bod te laten komen bij het bespreken van de vooraf vastgestelde thema’s.
WELKOM
Al direct bij de start van het programma van deze eerste R100bijeenkomst in Centrum voor Muziek – De Suite in Roosendaal maakte wethouder Duurzaamheid Toine Theunis duidelijk dat hij deze avond niet te veel het woord wilde voeren. Hij was vooral gekomen om te luisteren naar de ideeën die de ruim zestig burgers, ondernemers, natuurbeschermers, vertegenwoordigers van sportclubs en andere aanwezigen over duurzaamheid hebben.
DUURZAAMHEID IN BEDRIJF IN ROOSENDAAL Denk niet dat het begrip ‘duurzaamheid’ in Roosendaal louter toekomstmuziek is. Wie zijn ogen en oren de kost geeft, staat ervan versteld wat er op dit vlak al wordt gepresteerd. Neem bijvoorbeeld het platte dak van verpakkingsbedrijf Karpack aan de aanwas op industrieterrein Borchwerf II. Met bijna 3000 zonnepanelen staat daarop de grootste zonnecentrale van West-Brabant. Karpack wekt daarmee zo’n 800.000 kWh groene stroom op. De helft daarvan gebruikt het bedrijf zelf voor de productie van kartonnen verpakkingen. De rest helpt zo een driehonderd huishoudens aan stroom. Roosendaals wethouder Toine Theunis van duurzaamheid roemde bij de opening van de centrale medio april Karpack voor deze reductie van het energieverbruik c.q. de uitstoot van CO2. Coöperatie Streek en Beleving: (H)eerlijk eten! Een ander voorbeeld dat tot de verbeelding spreekt is de tien weken jonge Versmarkt in overdekt winkelcentrum De Biggelaar. Een initiatief van de coöperatie Streek en Beleving uit Roosendaal. Een staaltje ‘boerentrots’ van 23 voornamelijk agrarische ondernemers uit Roosendaal en directe omgeving. Zij huurden midden in het centrum van de stad verkoopruimte voor door hen gekweekte, geteelde of bewerkte producten. “(H)eerlijk en vers, producten die rechtstreeks van de boer naar de consument gaan” zegt coöperatievoorzitter Ad Siemons met gepaste trots. “We hebben de Versmarkt helemaal met eigen handen ingericht.” De winkel oogt gastvrij, schoon, ruim en het assortiment is enorm. Allemaal uit eigen streek of ter plekke door vaklui uit de streek bereid. “Niet per se biologisch, maar qua kweek en teelt voldoen ze aan de voorschriften.” Waarin schuilt het duurzame? “We schakelen in feite op deze manier de tussenhandel uit. Het hoeft niet eerst naar de veiling of naar opkopers voordat het hier in de schappen komt. We halen de producten met een busje van de coöperatie op. Van het land naar de klant. Dat scheelt veel autokilometers en CO2-uitstoot.” Binnenkort wordt die logistieke milieuwinst nog groter. Boodschappen die via de webshop worden
besteld worden dan thuisbezorgd. “Rijk worden we er echt niet van, maar het is goed is voor het imago van de agrarische sector”, aldus Siemons, die zelf samen met zijn zoon Andy een maatschap in de pluimveesector heeft. Wie in Roosendaal al langer duurzaam aan de weg timmert is Saver. Wie Saver zegt, zei ‘afval’. Maar deze regionale inzamelaar daarvan legt anno 2016 het accent net even anders. “Saver geeft afval meer waarde”, zo luidt de boodschap die vandaag de dag in Roosendaal, Bergen op Zoom, Halderberge en Woensdrecht tot achter de voordeur wordt afgegeven. Saver: afval als nieuwe grondstof Saver probeert burgers, maar ook bedrijven en instellingen er bewust van te maken dat afval in feite een relatief begrip is. “Afval kun je ook zien als een nieuwe grondstof. Door afval beter te scheiden bevorder je hergebruik van bijvoorbeeld glas, papier, kunststof, textiel, elektra. Van groente- fruit en tuinafval (gft) wordt compost gemaakt. Meubels, boeken, cdspelers die nog in goede staat verkeren, kunnen bijvoorbeeld via de Kringloper een tweede leven krijgen”, somt Manager MVO Job Beekhuijzen van Saver tal van manieren van hergebruik op. Sinds de invoering van gedifferentieerde tarieven (Diftar) in de vier West-Brabantse Savergemeenten, loopt de hoeveelheid restafval
6
drastisch terug. Van ca.40.000 ton in 2012 naar ca. 30.000 ton in 2015. De filosofie achter Diftar: ‘Wie het eigen afval beter scheidt, wordt daarvoor beloond’. Hoe minder vaak de grijze container voor restafval hoeft te worden geleegd, des te lager de kosten. Scheelt op jaarbasis al gauw een paar tientjes per huishouden. “Wij zijn op de goede weg, maar kunnen nog een aantal belangrijke stappen zetten om op 100 kilo restafval per inwoner uit te komen, die de overheid voor 2020 als norm stelt. De Savergemeenten zitten nu gemiddeld op 155 kilo per inwoner”, aldus Beekhuijzen.
dat het zonnepanelen zijn.” Orange Solar Specials verkeert nog in de opbouwfase. Sinds oktober 2015 is het bedrijf operationeel. Met 13 medewerkers . “We zijn een start up. Meestal doen die er 5 jaar over eer ze gezond draaien. Ik verwacht dat wij in september al een flinke groeispurt maken naar 20 medewerkers.” Het bedrijf beschikt dankzij samenwerking met knappe koppen van de TU Delft en Brain Port Eindhoven over state of the art technieken en materialen. “Wij produceren glaspanelen, kunststofpanelen en glaskunststofpanelen. Met die combinatie zijn we echt uniek”, aldus Verpaalen. Orange Solar Specials integreert met steeds meer succes zijn panelen in gebouwen, gevels, abri’s, fietsenstallingen, straatverlichting, bussen, trams en treinen en zo meer. “Wij kunnen met onze lichtgewicht materialen ook elementen voor gebogen oppervlaktes maken.”
Uit onderzoek blijkt dat er ondanks alle voorlichtingscampagnes, financiële voordelen en een breder maatschappelijk afvalbewustzijn nog te veel gft (1/3), kunststof (1/4) en papier (1/5) in de grijze container terecht komt. “Deze grondstoffen worden nu verbrand, dus daar valt dus zeker nog winst te halen”, aldus Beekhuijzen. Hoe wordt binnenkort duidelijk. Wellicht door meer voorlichting bijvoorbeeld op scholen, door een andere wijze van inzameling (waarbij restafval niet langer wordt opgehaald, maar door burgers naar de milieustraat moet worden gebracht) of door nieuwe financiële prikkels. “In elk geval gaan wij verder met publieksvoorlichting onder meer via filmpjes op ZuidWest TV”.
De klantenkring strekt zich nu al uit tot het Midden-Oosten. Kapitaalkrachtige figuren daar willen zich qua vormgeving en kwaliteit van zonnepanelen op het terrein van duurzaamheid onderscheiden . “Maar je ziet ook in eigen land onder architecten, woningcorporaties, Pro Rail en overheidsinstellingen de belangstelling voor onze producten toenemen”. Zo heeft Verpaalen ook B en W van Roosendaal zijn inzichten gegeven hoe men de binnenstad zou kunnen verduurzamen op een esthetische manier. “De mogelijkheden zijn ongekend van straatverlichting tot overkappingen, abri’s en gevels tot en met reclame uitingen.” Orange Solar Specials heeft een logo met daarop een doorgesneden sinaasappel. “Oranjekleurig. Net als de zon, bron van energie voor onze panelen en als verwijzing naar oranje als de kleur van onze Nederlandse roots. En qua vormgeving is Dutch Design een begrip in de wereld”. Verpaalen weet dat de concurrentie niet stil zit. Nu al is hij permanent op zoek naar innovaties. “Verlenging van de levensduur en het vermogen van de panelen is zoiets”.
Orange Solar: mooie zonne-energie Een nieuwkomer op de duurzaamheidsmarkt is het bedrijf Orange Solar Specials. Thuis hier in Roosendaal aan de Belder, gespecialiseerd in het ontwerpen en produceren van zonnepanelen. “Geen standaardpanelen, zoals die in China en Azië worden gemaakt, maar flexibele, esthetische zonnepanelen die we op maat en naar smaak van de klant maken”, duidt CEO Guust Verpaalen het verschil met de bekende zwarte platen op daken van huizen en bedrijven. “Onze panelen wekken natuurlijk ook energie op, maar het mag er ook goed uitzien. Soms zijn het echte kunstwerkjes, waaraan je amper kunt zien
7
THEMA MENS & ZORG
Voor veel bezoekers van de eerste bijeenkomst R100 was het thema ‘Mens en Zorg’ een belangrijk issue. Tijdens beide gespreksrondes in het Centrum voor Muziek – De Suite lieten de deelnemers aan meerdere tafels tegelijk hun gedachten over het thema gaan. De gemeente Roosendaal had het onderwerp op de agenda gezet, omdat ze vindt dat sociale duurzaamheid de samenleving nieuw perspectief biedt. Roosendaal streeft ernaar burgers zolang mogelijk zelfstandig te laten deelnemen aan de samenleving. Maar wil graag (nog) efficiënter en beter te werk gaan t.b.v. sociale duurzaamheid. De kwestie van de vergrijzing was één van de onderwerpen die uitgebreid aan bod kwam bij de behandeling van het thema. “We moeten mensen in de komende twintig jaar opleiden voor deelname aan een sociale infrastructuur waarin voor de ouderen kan worden gezorgd’’, was één van de suggesties. Ook was er een voorstel buurthuizen nog meer dan nu activiteiten en voorzieningen voor ouderen te laten aanbieden. De deelnemers aan de gespreksrondes beseften dat in projecten voor de toekomst ook aandacht moet zijn voor onder meer jongeren, minima en mensen die om wat voor reden dan ook in een sociaal isolement zitten of daarin terecht dreigen te komen. Werkgelegenheid voor jongeren werd genoemd als een belangrijke voorwaarde van het leefbaar houden van de gemeente Roosendaal. De onlangs aangekondigde vestiging van een nieuw type hbo-onderwijs in Roosendaal werd daarom toegejuicht. Dat levert banen op,
8
maar het mogen er altijd meer zijn. Meerdere deelnemers spraken daarom de hoop uit dat het midden- en kleinbedrijf in Roosendaal groeit, omdat dan ook het aantal banen zal toenemen.’’ Ook mogelijkheden voor mensen om zich te ontplooien en mee te kunnen blijven doen aan het maatschappelijk leven kwamen aan de orde. Tijdens één van de sessies kwamen de deelnemers met de opdracht te onderzoeken op welke wijze economische zekerheid kan worden geboden aan mensen aan de onderkant van de samenleving. Een andere opgave had betrekking op de huisvesting. “Hoe verdelen we de woningvoorraad op de juiste wijze onder de doelgroepen en hoe kunnen we die huizen zo goed als mogelijk levensloopbestendig maken.’’
THEMA KLIMAAT & ENERGIE
Zonnepanelen, energieneutraal bouwen en ledverlichting. Dat zijn enkele onderwerpen die aan de orde kwamen tijdens de gespreksrondes over het thema Energie & Klimaat. Zon, wind, aardwarmte en andere energiebronnen veroorzaken geen luchtvervuiling en weinig CO2-uitstoot. Bovendien raken deze energiebronnen nooit op, terwijl de voorraden kolen, olie en gas niet oneindig zijn. Reden te meer dus voor de gemeente Roosendaal om onder de deelnemers aan R100 te peilen wat ze op het gebied van duurzame energie zou moeten doen. Wat volgde waren een aantal duidelijke boodschappen aan de gemeente. “Het duurzaam maken van de bestaande woningvoorraad is één van de opgaven’’, zei Wieke Bonthuis, eén van de gespreksleiders voor dit thema. “Er is gevraagd om het gebruik van zonnepanelen en de bouw van energieneutrale woningen te stimuleren.’’
voor bedrijven die met zonne-energie aan de slag willen gaan.’’ Bij de sessies van Bonthuis en tijdens de andere gespreksrondes over Energie en Klimaat bleek ook dat de deelnemers veel belang hechten aan een grotere focus op bewustwording van en voorlichting over het gebruik van zonnepanelen en andere duurzame energiebronnen. “In mijn gespreksgroep kwam aan de orde dat op het winkelcentrum de Roselaar zonnepanelen zijn geïnstalleerd’’, zei gespreksleider Claire Dekkers. “De gemeente zou aan dit soort activiteiten op het gebied van duurzame energie ruchtbaarheid kunnen geven om de bewustwording te vergroten.’’
Bonthuis vond het opvallend dat de eerste groep die zij onder haar hoede had, inzette op het duurzamer maken van huizen die eigendom zijn van woningcorporaties. Die zouden daarbij niet te hard van stapel lopen, omdat de huurprijzen voor de woningen een drempel zouden kunnen zijn. “Ook hebben de deelnemers geconstateerd dat sportcomplexen moeten verduurzamen door ledverlichting te installeren’’, aldus Bonthuis. Verder kreeg de gesprekleider te horen dat bedrijven die zonnepanelen willen plaatsen tegen allerlei regels aanlopen. Bonthuis: Vanuit de groepen wordt de gemeente daarom opgeroepen de regelgeving te vergemakkelijken
Bedrijven zouden op het terrein van duurzame energie een soort ambassadeurs kunnen worden. Deelnemers binnen de gespreksgroep van Dekker stelden dat dit mogelijk meer oplevert dan wanneer de gemeente met haar activiteiten naar buiten treedt. “Mensen zouden dan misschien het gevoel krijgen dat de gemeente hun vertelt wat ze moeten doen.’’
9
R100
IN BEELD
10
11
THEMA AFVAL
Afval bestaat niet. Vrijwel alle deelnemers die zich op de eerste R100-bijeenkomst over het thema ‘Afval’ bogen, waren het daar in grote lijnen mee eens. Huishoudelijk afval moet als grondstof worden gezien. Het verder verbeteren van gescheiden inzamelen is goed voor het milieu en kostenbesparend. Voor de deelnemers aan het gesprek stond buiten kijf dat door te investeren in communicatie en educatie veel meer mensen kunnen worden gestimuleerd om nog grondiger afval te recyclen. Dat geldt zeker ook voor scholieren, legde een gemeenteambtenaar uit. “Op de éne school met een container voor lege blikjes wordt veel ingeleverd en op een andere weer niet. Wellicht kunnen we met educatieprojecten scholieren stimuleren vaker blikjes in de container te gooien.’’ Ook een ander afvalproject van de gemeente Roosendaal passeerde de revue. Op 1 maart is in het centrum en een deel van de wijk Burgerhout begonnen met een proef met het zogenaamd omgekeerd inzamelen van restafval. Bij omgekeerd inzamelen moeten bewoners restafval naar een ondergrondse container in de directe omgeving brengen en wordt het restafval niet meer aan huis opgehaald. “Heel stimulerend die proef’’, liet een van de deelnemers aan het
12
gesprek weten. “Omdat je zelf toch naar de container moet lopen, probeer je die hoeveelheid zo klein mogelijk te maken. Na verloop van tijd was ik zo ver dat ik met slechts twee plastic zakjes in mijn handen naar de container liep.’’ Vanuit de groep kwam ook de aanbeveling het gebruik van verpakkingen nog verder terug te dringen. De gemeente zou daarbij zelf het goede voorbeeld kunnen geven. Verder is er nog een wereld te winnen voor wat betreft het inleveren van elektrische apparatuur die niet meer wordt gebruikt. Door meer inzamelpunten te realiseren, zou de gemeente Roosendaal het de mensen gemakkelijker kunnen maken hun apparaten in te leveren. Ook was er deelnemer die een lans brak voor het stimuleren van het hergebruik van groente-, fruit- en tuinafval “Ik heb een tijdje in Vlaanderen gewerkt en daar composteert circa tachtig procent van de huishoudens het gft-afval. Wij zouden ook die kant op moeten gaan.’’
THEMA MOBILITEIT
Onder de bezoekers van de bijeenkomst over duurzaamheid was in eerste instantie weinig animo voor het bespreken van het thema mobiliteit. Maar nadat in de tweede gespreksronde toch een aantal deelnemers was aangeschoven om het onderwerp bij de kop te pakken, kwam er direct een levendige conversatie met veel ideeën op gang. Minder verplaatsen, schoner verplaatsen en zuiniger verplaatsen is de nieuwe norm van de gemeente Roosendaal. De gemeente stelt die norm niet voor niets, want het goederen- en personenvervoer veroorzaakt 24 procent van de totale C02-uitstoot in Nederland. Verder zorgen personenauto’s en vrachtauto’s voor veel uitstoot van fijnstof en overlast door trillingen, geluid en stank.
fietsers baat kunnen hebben. Als voorbeelden werden de situatie bij het busstation en de brandweerkazerne genoemd. Fietsers staan daar vaak een tijdje te wachten voordat het hun beurt is om over te steken. Een betere afstelling van de stoplichten kan ook de doorstroming van het gemotoriseerd verkeer bevorderen. Als auto’s minder vaak moeten afremmen en optrekken, levert dat ook winst voor het milieu op.
De deelnemers aan het gesprek riepen de gemeente op het goede voorbeeld te geven en duurzame voertuigen aan te schaffen. Dat zouden elektrische wagens kunnen zijn, maar ook auto’s die op waterstof rijden. Ook moet Roosendaal nog veel meer dan nu een fietsvriendelijke stad worden. Dat kan de gemeente doen door te investeren in betere fietspaden en in meer en betere fietsenstallingen. Ook bij het anders afstellen van de stoplichten op meerdere plekken in de stad zouden
De deelnemers aan het gesprek maakten duidelijk dat bij het streven naar het schoner, zuiniger en minder verplaatsen ook het openbaar vervoer onder de loep moet worden genomen. “Ik heb een kennis in Bosschenhoofd en die kan op de zondagen niet met de bus in Roosendaal komen’’, aldus een lid van de groep. “Ik snap ook wel dat je niet met lege, grote bussen kan rijden, maar ik kan me wel voorstellen dat je als alternatief meer belbussen of een andere kleiner voertuigen gaat inzetten.’’
13
THEMA GROEN & WATER
De voortschrijdende verstedelijking, de introductie van uitheemse planten en dieren, de klimaatverandering en het verder uitbreiden van de infrastructuur maken het noodzakelijk fors te investeren in de kwaliteit van groen en water. Bij de behandeling van van dit thema waren alle gesprekspartners het daar wel over eens. Verspreid over het hele Europese continent worden 42 procent van de zoogdieren, 15 procent van de vogels en 52 procent van de zoetwatervissen in hun voorbestaan bedreigd. Ook zijn er circa duizend plantensoorten die het zeer moeilijk hebben of op het punt staan te verdwijnen.
het Natuurpodium in Bergen op Zoom, zei dat in twee gespreksrondes een top drie van opgaven richting de gemeente Roosendaal is opgesteld. “Allereerst kwam naar voren dat er een langetermijnvisie en een robuust project voor groen en water moet komen’’, aldus Deliën. Als tweede punt noemde hij voorlichting. Deliën: “Er zijn zoveel ideeën en projecten op het gebied van groen en water. Het is zaak die via een goede educatie en communicatie onder de aandacht te brengen.’’
De gemeente Roosendaal maakt serieus werk van maatregelen voor het behoud van de biodiversiteit. Dat doet ze onder meer door te investeren in ecologische verbindingszones en groenblauwe dooradering van het landelijk gebied. Daarnaast werkt Roosendaal aan maatregelen tegen de klimaatverandering. Die leidt immers tot meer neerslag, fellere buien en langere periodes van hitte en droogte. De gemeente zet onder meer in op het robuuster maken van het bekenstelsel, zodat bij zware neerslag het water beter kan worden opgevangen. De gespreksleider tijdens de sessies over het thema Groen & Water, Robert Deliën van
14
Investeren in kwaliteit en water kwam als derde aanbeveling naar voren. Dat is niet alleen goed voor het milieu. Het maakt een gemeente ook aantrekkelijker om te wonen en te recreëren. “En wat dat recreëren betreft. Vaak zijn er zoveel leuke plekjes waarvan veel mensen helemaal geen weet hebben’’, aldus Deliën. “In de gemeente Bergen op Zoom kunnen we die plekjes via het Natuurpodium onder de aandacht brengen. In de gemeente Roosendaal is het MEC daarvoor geschikt.’’
De éne keer is hij gespreksleider voor een groep politieagenten. Een andere keer moet hij een congres van chemische wetenschappers in goede banen leiden. Richard Engelfriet, woensdag gastheer op de eerste R100 over duurzaamheid, is al over zeer uiteenlopende thema’s en voor heel verschillende doeleinden gespreksleider geweest. Al ruim vijftien jaar is Engelfriet (1977) spreker, columnist en dagvoorzitter. “Dat is eigenlijk begonnen in mijn studententijd. Ik deed indertijd mee aan debatwedstrijden. Daardoor raakte ik vanzelf betrokken bij debattenworkshops en ging ik als debatleider optreden’’, zegt Engelfriet. “Vervolgens ben ik ook andere soorten bijeenkomsten gaan leiden, zoals in Roosendaal. Het leuke van de R100-bijeenkomsten is dat mensen niet bij elkaar komen voor een debat, maar om de dialoog aan te gaan over een onderwerp wat hen bindt: duurzaamheid.’’ Nog enthousiaster is Engelfriet over het feit dat de mensen vanaf het begin mogen meedenken over het opstellen van een nieuwe duurzame uitvoeringsagenda van de gemeente Roosendaal. “Het is niet zo dat de mensen een collegevoorstel voor hun neus krijgen, waarop ze alleen maar ‘ja’ of ‘nee’ op kunnen zeggen.’’
UW GASTHEER
RICHARD ENGELFRIET
Engelfriet erkent dat hij soms gesprekken moeten leiden over materie waarvan hij weinig kaas heeft gegeten, maar hij denkt niet dat dit hem belemmert in zijn functioneren. “Het kan zo zijn dat ik de domste op een bijeenkomst ben, maar dat geldt bijvoorbeeld ook voor een scheidsrechter. Die is meestal ook niet de beste voetballer op het veld. Voor een gespreksleider is het belangrijk dat hij een goede analyse kan maken van wat op een bijeenkomst wordt gezegd en van de reacties daarop.’’
15
VAN KLACHT NAAR IDEE Deelnemers aan de eerste R100 konden niet alleen in de gespreksrondes aan de tafels hun mening geven over duurzaamheid. Tussen de bedrijven door konden ze ook terecht bij een klaagmuur en ideeënwand om opmerkingen op grote vellen papier kenbaar te maken. Een klein overzicht van wat naar voren is gebracht:
“Maatregelen tegen de herrie van motoren. Die zorgen voor overlast. Veel meer 30-kilometerzones.’’
“Buurkracht, samen met de hele buurt energie besparen.’’
Wim Hoevenaars
Steve Duzanson
“De gemeente faciliteert. De ideeën moeten van de bewoners, bedrijven en de burgers komen.’’ Jolanda Jochems
16
“Een beetje meer vaart achter het duurzaam maken van sportaccommodaties. Bijvoorbeeld zorgen voor ledverlichting op sportparken.’’ Cor van Steenpaal, bestuurslid van de Wouwse voetbalvereniging RKSV Cluzona.
CONCLUSIE “Er zijn enorm veel goede dingen naar voren gebracht’’, constateerde wethouder Toine Theunis bij het afsluiten van de eerste R100-bijeenkomst van de gemeente Roosendaal. De wethouder repte van een gezellige avond die misschien vrijblijvend zou kunnen lijken maar dat zeker niet was. “Alles wat is geroepen, is genoteerd. En we gaan daar met zijn allen mee verder.’’ Over de animo van de deelnemers kon Theunis niet anders dan positief zijn. “We hadden een mooie mix met burgers, maatschappelijke organisaties en ondernemers, waaronder ook een paar grote bouwbedrijven.’’ Ook over het aantal deelnemers was Theunis tevreden. “Het waren er ongeveer zestig en ik denk dat je met zo’n aantal net zoveel goede ideeën op tafel krijgt als wanneer je met 10.000 mensen het thema duurzaamheid bespreekt.’’
Een enthousiaste René van der Zande bracht zijn duurzaam gebouwde huis aan de Julianaweg 4 in het buitengebied ter sprake en zei dat de mensen daar best weleens een kijkje mogen nemen. “Het is niet dat ik er te koop mee loop, maar misschien vinden jullie het wel interessant om te zien hoe mijn huis eruitziet’’, zei Van der Zande. “Ik heb een dak met zonnepanelen. Bovendien vang ik regenwater op. Daarmee spoel ik de wc door, maar ik gebruik het ook om de wasmachine te laten draaien. Ook heb ik een energiezuinige lage temperatuur verwarming (LTV)”
En hoe keken de deelnemers terug op de avond? Velen spraken van een vruchtbare avond waarop ze ook nog konden netwerken en van elkaars ideeën konden leren.
COLOFON Dit magazine is gemaakt naar aanleiding van de duurzaamheidsagenda RSD - Future Proof - van de Gemeente Roosendaal Gemeente Roosendaal: Nina Cranen, Communicatieadivseur Duurzaamheid a.i. Marco Mathijssen, Team Interne Dienstverlening & Communicatie Redactie: Hans Heyt Fotografie: Micha van den Oudenhoven Ontwerp en concept: Martijn Meerman - www.plushommes.com
17
R100
DUURZAAM DENKEN & DUURZAAM DOEN DOEL |
In aanloop naar de duurzame uitvoeringsagenda Roosendaal gaan we uitgebreid in gesprek met ondernemers, ontwikkelaars,
organiseren we in 2016 drie maal een R100 waarvan de 1ste op 1 juni plaatsvindt.
WAAROM | We organiseren de R100 omdat duurzaamheid vooral OPZET AVOND |
Omdat duurzaamheid alles raakt en het
in totaal drie keer.
Dit magazine is uitgegeven naar aanleiding van de eerste R100 bijeenkomst voor de ontwikkeling van duurzaamheid door overheid en burger in Roosendaal.