het Zoet by Qrnemagazines

t e o Z t e h numme

e r 1, blu

rnem www.q , 4 1 0 2 monday

agazine

s.nl

ken a m n le il ker w u le g o n n t levien e s ( t o t n u t o e ) e h ie d n e s gz Voor meH ent b e s t e v a n Q r n e m a ef e g r Doo plaar exem

Uit magazine:

Dummy het Zoet illustratie// O.K. PARKING!

2 | het

Zoet magazine

De zoete inval

Het Zoet is een podium voor mensen en dingen die het leven nog leuker willen maken. In 2011 gaf ik mijn baan bij een adviesbureau op om het Zoet te gaan maken. Mijn droom was een publiekstijdschrift vol inspirerende mensen en dingen, een magazine dat mensen uitdaagt om zelf de volgende stap in hun leven te zetten. Sylvia Vlaardingerbroek, Marie-Anne Huiskamp, Coert de Boe en Sanne Groenhuijzen geloofden ook in die droom. Dit team maakte de Dummy van het Zoet. We gingen er flink de boer mee op, maar het publieks tijdschrift kwam er niet.

at gebeurde er wel? We kregen de smaak te pakken en gingen tijdschriften maken voor gemeenten en organisaties in welzijn, wonen en zorg. Thema-, relatie- en eventmagazines, allemaal volgens het DNA van het Zoet: creatief, avontuurlijk, krachtig, kleurrijk en posi tief! Zo bieden we in ieder magazine een podium aan mensen die het verschil maken, voor zichzelf of anderen. We leven onze droom dus min of meer. Met Klaske Rehorst, Rik Verdellen en Hanne van der Woude, die ons team hebben versterkt. Samen heten we Qrnemagazines. De droom van een publiekstijdschrift konden we niet laten uitkomen. Is dat het einde van het Zoet? Een ontmoeting met Dennis Nolte en Marleen Laverman van de VIPbus gaf het antwoord. Zij lieten me zien dat als een droom te groot lijkt, je kunt starten met een eerste stap: een prototype van je droom. Een kleine, behapbare uitvoering van het Zoet dus. En die is er nu! Deze eerste editie van het Zoet, een soort ‘best of Qrnemagazines’, is voor mij een echte persoonlijke mijlpaal! Ik geloof dat Nederland een podium nodig heeft voor bijzondere mensen en positieve verhalen. Onze samen leving staat er bol van, als je maar goed kijkt. Vaak net voorbij de actualiteit en buiten ons gezichtsveld, in de ‘spannende zijstraatjes’ van het leven. De verhalen van deze mensen verdienen het om verteld, gelezen en gedeeld te worden. Deze editie van het Zoet is gemaakt als cadeau. Omdat het (samen)leven mooi is! Het moest er komen en wij hebben het mogen maken. Doe jezelf de inhoud cadeau, maar plezier er vooral ook iemand anders mee!

Tot slot wil ik in willekeurige volgorde een aantal bevlogen mensen bedanken, mensen die zich ergens onderweg voor het Zoet hebben ingespannen. Zonder hen hadden we de Dummy nooit kunnen maken en was dit magazine er niet geweest. Dus Sander de Kramer, Hadassah de Boer, Jeroen Jansen, Thomas van Schaik, Maarten Ros, William van Giessen van OK Parking, Rik Jansma, Marike Jager, Kirsten Verdel, Remco Claassen, Femke Doorenspleet, Miranda Huijs, Bukelwa Booysen, Mark Posthuma, Eddy Guyt, Henk Dijk, Kim Eestermans, Amber Lubbers, Monique van der Vorst, David Gerritsen en vooral Jempi Moens: bedankt! Eelco Visser

Colofon Redactie\\ Eelco Visser, Grafisch ontwerp\\ Coert de Boe, Fotografie\\ Hanne van der Woude e.a., Silly = Sylvia Vlaardingerbroek, Druk\\Editoo Contact\\ www.qrnemagazines.nl, info@qrne.nl, 06-51 666 998 (Eelco Visser)

......................................................................................... inhoudsopgave Bedenk eerst eens wie je vandaag die kop koffie gaat aanbieden. En doe dat vooral ook! Maar later. Nu ga je eerst in een fijne stoel zitten, of op je lievelingsbank. Misschien met een muziekje op, kop koffie of thee erbij. Dan voel je even goed aan het papier. Echt papier. En dan start je jouw Zoete reis op pagina 4 Je ontmoet bevlogen professionals en vrijwilligers en voelt wat ze drijft om zich met tomeloze energie voor anderen in te zetten. Laat het Zoet ook jou energie geven om zelf een volgende stap te zetten, in je werk of je persoonlijke leven. Beschouw het Zoet als jouw cadeau. En trakteer een ander erop, als je uitgelezen bent!

......................................................................................... het Zoet magazine | 3

....................................................................................................

Het Transitie ABC

a AWBZ, materie om met het veld over na te denken.

b Burgerkracht staat nu echt centraal.

abcd efgh Andersland ijkl mnop qrst uvwx yz Uit magazine:

Opdrachtgever//Spectrum-2012, Type//visiemagazine, Inhoud//Andersland is het land van na de uitgevoerde decentra lisatieopdrachten. Dit magazine laat mensen met een visie op de transities aan het woord. Mensen met zicht op Andersland.

c Controversieel, politieke pas op de plaats voor nieuwe wetgeving.

d Dichtbij de burgers, en nu echt.

j Jeugdigen van 16 tot 23 jaar kunnen met drie transities te maken krijgen. Zie verder S.

k Kans. Gemeenten denken stiekem het beter te kunnen organiseren voor hun burgers.

l Lef, actiebereidheid, zet ‘m op, experimenteer en doe iets!

e Eigen Kracht Conferenties,

m Met andere partijen.

e Ego-loze werkers laten

n Netwerken in de sociale omgeving

de toekomst van de jeugdzorg?

Eigen Kracht tot wasdom komen.

f Financieel moeten gemeenten

Die weten en kunnen van alles. van de burger. Ze zijn er om te benutten. Zie verder E.

in ieder geval efficiencykortingen inverdienen. Kies en win!

o Outcome verdringt output als

g Gemeenten zijn nu aan zet.

o Ontschotting van financierings

h Hulp wordt ontzorgen,

normaliseren en versterken.

i Indicatiestelling overboord.

Ga in gesprek ,oordeel zelf en voorkom nodeloze bureaucratie.

uitgangspunt in verantwoording.

bronnen biedt nieuwe mogelijkheden. Zie ook Z.

p Passend onderwijs. Zie C. p Preventie, daar mag het ook weer over gaan.

.................................................................................................... DRIJFVEREN IN MINI-COLUMNS

Het 'waarom'

Say something nice

VIJF PROJECTTEAMLEDEN OVER HUN DRIJFVEREN OM 'ANDERS' TE GAAN WERKEN AAN LEVENDIGE WIJKEN Nieuw, verbazen, verwonderen, aandacht, nadenken, twijfel, hoop, samenwerken, doelgericht, dromen, concreet, houvast, nerveus, spannend, origineel, betrokkenheid, verandering, kennis, draagvlak, inspraak, trans parantie, transpiratie, interactief, samenspraak, luisteren, informatie, verwachtingen, ervaringen, Klankbord, overleg, oplossing, bewoners, organi satie, zelfredzaamheid, duidelijkheid, eerlijkheid, contact, loslaten, verbinden, eindresultaat. Hans Freriks // wijkcoördinator gemeente Zevenaar Terug naar de basis, uitgaan van het enthousiasme, de kracht, energie en creativiteit van wijkbewoners voor hun directe woonomgeving. Vliegwiel zijn voor het aanwakkeren van die

4 | het

Zoet magazine

q Quattro. Het zijn er liefst vier. r Reframen om anders tegen situaties aan te kijken. s Stapelingseffecten ontstaan als meerdere transities een persoon of een gezin raken.

t Transformatie is volgens het veld de belangrijkste fase, die op decentralisatie en transitie volgt.

t Tegenkracht organiseer je om perverse prikkels in het nieuwe sturingsmechanisme te voorkomen.

u Uitzonderingen zijn soms nodig om erger te

voorkomen en perspectief te bieden. Zie verder L.

v Vergezichten. Visualiseer het toekomstige veld en ga aan de slag. Zie verder ook weer L.

w Wet werken naar vermogen: zie C. w Woonplaatsbeginsel. Een nieuw woord voor Wordfeud: iedere cliënt zijn eigen gemeente.

x X-factor, die hebben ‘social workers’ in Andersland niet nodig. Zie verder EG.

y IJver, want deadlines. Kijk maar weer eens bij L. z Zorgverzekeraars zijn belangrijke partners in de transitie AWBZ.

..................................................... krachten. Het mooie is dat die krachten zoveel sterker en groter zijn dan wat de gemeente met haar inzet alleen ooit kan inzetten voor de wijken. In houding de gemeente klant gericht laten zijn, faciliterend en alleen datgene (helpen) regelen wat alleen door de gemeente geregeld kan of moet worden. Julia Koeman // teamleider Samenleving gemeente Zevenaar "The creative adult is the child who has survived" (Ursela K. Le Guin) Deze zin heeft voor mij alles te maken met dromen durven doen. Onbevangen en open kom je tot heel veel creatieve dingen/oplossingen/benaderingen. Maikel van der Beek // beleidsmedewerker gemeente Zevenaar Wanneer laat je dromen toe? Wanneer durf je de uitdaging aan te gaan? En wanneer doe je het echt? Het is nu tijd om je te laten horen en samen met je omgeving, je organisatie, je vrienden of waar je ook toe behoort, stappen te zetten om een gelukkiger mens te worden. Dromen durven doen! Marlie Vennegoor // directeur, bestuurder Caleidoz Een andere, frisse aanpak voor wijkgericht werken. De uitdaging aangaan, samen met de burgers, in de wijken. Wederzijdse interactie, direct contact. Klein beginnen, met elkaar: burger, vrijwilliger en professional. Uitgangspunt is niet meer wat 'was', maar wat kan en dus wat 'wordt'. Jacqueline Berndsen // beleids medewerker gemeente Zevenaar

Rob wants to give you a high five!

.....................................................

Uit magazine:

Frisse wind in de wijk Opdrachtgever//gemeente Zevenaar, Type//procesmagazine, Inhoud//in 30 dagen kwam de gemeente Zevenaar, met partners en bewoners op onconventionele wijze tot nieuw beleid voor wijkgericht werken. Het magazine laat zien hoe.

het Zoet magazine | 5

AAN HET WOORD LAURENS VAN DER ZEE, STADSDICHTER VAN WAGENINGEN

Wie kunnen we beter aan het woord laten dan Laurens van der Zee, de stadsdichter van Wageningen. Solidez in 161 warme, aanmoedigende en vooral poëtische woorden!

Solidez, de schat van de Zuid-Veluwe Het is een jongensboek én een meisjesboek,

Uit magazine:

een boek voor tieners, voor ons en voor ouden,

So Solidez

voor mensen met één been en voor die met twee, het is de kraker van de eeuw, in rijen staan kopers voor de winkel, voor dat boek van hoe onder de huid van Solidez

Opdrachtgever//welzijnsorganisatie Solidez, Type//relatiemagazine, Inhoud//Solidez laat zien wat het toevoegt aan de levens van burgers. En dat is nogal wat, vinden ook partnerorganisaties die in het magazine aan bod komen.

een schat gevonden werd.

Ze zijn nog bezig het deksel te kraken, er zijn scharnieren die zich sloten wanen, daar gaat een hoek, parels spatten je tegemoet, het stroomt, het bruist, van munten en moed, dynamiek en dukaten, goud en goede wil, webwinkels en welzijn, robijnen en sociale raad, en massa’s creativiteit, dat kostbaar mineraal.

En kijk, verbetertips, een schat om uit te pakken: “Het volkomen stoppenkastboek”, “Presenteren voor dummies”, “Verbinden voor linkshandigen”, “Geld in vijf stappen”, “Nooit meer huilen om beeld of geluid”, “Je Buurthuis pimpen doe je zó”.

Ja, hier willen wij bij zijn, die schat is ook van ons. Aan het werk!

6 | het

Zoet magazine

Uit magazine:

Bewust wonen Opdrachtgever//gemeente Wijchen, Type//themamagazine, Inhoud//een magazine vol persoonlijke verhalen en praktische tips over comfortabel wonen. Het informeert over en verleidt tot tijdig nadenken over woningverbeteringen. Ook leuk voor 50-minners!

Zorgen voor elkaar: Bewust wonen om er voor elkaar te kunnen zijn

â&#x20AC;&#x153; We hebben steeds gewikt en gewogenâ&#x20AC;? gemeente Wijchen | 7

het Zoet magazine | 7

Webtip!

Bewust met verbouwen aan de slag? Denk ook eens aan energie足 besparing. U vindt informatie op deze websites: * www.milieucentraal.nl * www.energiebespaarwijzer.nl

8 | Bewust wonen

8 | het

Zoet magazine

Drie generaties Mack: Ans, dochter Jonie en kleinzoon Aiden

Ans en Emile Mack hebben de laatste tien jaar menige bewuste woonkeuze gemaakt. Daarbij stond steeds de balans tussen comfortabel wonen en de zorg voor ouders, kinderen en kleinkinderen centraal. Een bijzonder verhaal over mensen die het belangrijk vinden er voor elkaar te kunnen zijn. In een even groen als prachtig stukje Nijmegen, Park Jonkerbosch, wonen Ans en Emile Mack. Twee vitale zestigers, die genieten van hun appartement aan de Niek Engelschmanlaan. Binnen waan je jezelf in de laatste uitgave van de VT-wonen, terwijl ook de tuin met bijzonder veel zorg is aangelegd. Ongeveer tien jaar ge leden woonden Ans en Emile nog met hun drie kinderen en een hond in een groot huis aan de Sint Annastraat. Ruimte genoeg voor iedereen, zelfs voor de Citroen HY bus, waarin Ans en Emile destijds graag vakantie vierden. Toen de kinderen het huis stuk voor stuk verlieten, bleef er vooral erg veel onderhoud over. Geen pro bleem, Emile is een man met twee rechter handen, maar hij wou zijn energie graag anders inzetten. “Dan kun je kiezen: steek ik al die energie in dat enorme huis, of ga ik mijn kinderen, die ook allemaal werken, helpen met het onderhoud van hun huizen?”

Noodlot

Uiteindelijk besloten Ans en Emile de beneden verdieping te verbouwen. Met het oog op de toekomst, bouwde Emile een slaap- en bad kamer op de begane grond, zodat hij en Ans daar konden gaan leven. Net toen ze overwogen om de bovenverdieping, die een eigen opgang had, maar te gaan verhuren, werd de vader van Ans ziek. “Hij kampte met hartklachten, waar door het moeilijker werd alles zelfstandig te kunnen blijven doen. Mijn moeder was een aan tal jaren daarvoor al overleden. We besloten mijn vader in huis te nemen. Hij zou dan de benedenverdieping krijgen, die al helemaal gereed was om te gaan wonen, terwijl wij dan zelf naar boven zouden verhuizen.” Het noodlot doorkruiste de plannen echter. “Mijn vader kreeg uiteindelijk alvleesklierkanker. Van een verhuizing kwam het niet meer, want niet lang nadat de diagnose was gesteld, overleed hij.” Toen Emile voor zijn werk een half jaar in

Afghanistan zat, groeide bij Ans het besef dat het huis te groot was. Ans en Emile namen het besluit om te verhuizen, kleiner te gaan wonen. “En ook dat is geen keuze waarbij je over één nacht ijs gaat. Ons streven was om zo dicht mogelijk bij onze kinderen te blijven wonen, zodat we er voor hen konden zijn en op onze drie kleinkinderen konden passen. Daarom kozen we er ook niet voor om naar Beek te verhuizen, waar we een prachtig appartement konden betrekken. We zochten uiteindelijk naar een mooie plek, vlakbij de kinderen, waar we in principe konden blijven wonen. Die hebben we hier gevonden. Het hele appartement is ruim, gelijkvloers en zowel via de vooringang als de tuin met een rolstoel of rollator te bereiken. We hebben geen onderhoud, dat gebeurt allemaal via de Vereniging van Eigenaren. Daardoor kan Emile veel meer uit zijn vrije tijd halen dan op de Sint Annastraat. En de omgeving is fijn voor de kleinkinderen, op wie we vaak passen. Het is hier groen, ze kunnen hier fantastisch spelen en we kunnen ze met de fiets uit school halen. En als er overdag iets gebeurt, kunnen we zo bij springen. Het oppassen hier is ook een stuk overzichtelijker dan op de Sint Annastraat. Daar pasten we door het hele huis op, drie verdiepingen en zes slaapkamers.”

Toekomst

Dochter Jonie, trotse moeder van Aiden, verwijst naar de toekomst. “Andersom werkt het natuurlijk ook. Als mijn ouders iets overkomt, zijn wij zo hier. En als ze straks wat meer zorg nodig hebben, kunnen wij die bieden.” Zo is de familie Mack klaar voor de toekomst, waarin meer samenredzaamheid het devies is. Ans is er blij mee. “We hebben ook steeds bewust gewikt en gewogen, voordat we deze stappen zetten. Ik ben blij dat we alles al voor elkaar hebben nu we nog jongere ouderen zijn.”

gemeente Wijchen | 9

het Zoet magazine | 9

IN TE RV IEW

10 11

, s n e o M i p m e J g o o l a r i insp

Hij is de man achter de BOB-campagne, 4 uur Cup-a-Soup en Senseo. Maar ook klinisch psycholoog, chefkok, vader, consumentenstrateeg en directeur van Fresh Forward. In zijn bedrijf verzint iedereen echter zijn eigen functienaam (“want dat past toch altijd beter”) en dus is ‘professional’ Jempi Moens vooral Chief Imagination Officer. Voor hem draait nagenoeg alles om verbeelding. Zo hoopt hij bij zichzelf en anderen tot bezieling te komen en mensen tot een betere versie van zichzelf te inspireren. Wat zou jij doen als….

INSPIRATIEBRONNEN “Ik kook al van kleins af aan met mijn kinderen. Dat startte toen de oudste vijf jaar oud was. Het gaat dan niet om het koken zelf, maar om de creativiteit rond zo’n kookeiland. Om het aanmoedigen van de ongebreidelde fantasie van kinderen. “Ga nog maar even door”, dat is zo fantastisch. Het kinderlijk denken gebruiken we in onze opdrachten bij Fresh Forward ook vaak. “Hoe zou je het aan een kind van 7 vertellen?”. De dingen vanuit net een ander, liefst onverwachts, perspectief bekijken levert altijd wat op. Vroeger was ik ook echt een “waarom?-kindje en mijn motto is nog steeds ‘never stop asking’. Ik vind het raar als ik mensen tegenkom die niet nieuwsgierig zijn.” “Met onze klanten zoeken we altijd naar verwondering. Terwijl ze bij de meeste bedrijven vooral heel druk zijn met cijfers en spreadsheets. Die zijn natuurlijk ook belangrijk maar niet het belangrijkst. De mensen in het bedrijf en

10 | het

Zoet magazine

hun bezieling, daar gaat het om. In onze trajecten zit daarom vaak een inspiratiereis. Als je voelt en gelooft waarom je je werk doet, dan krijgt het resultaat ook bezieling. Daarvoor is het soms nodig om even helemaal uit je dagelijkse werkroutine te stappen, uit je comfortzone. Als ziekenhuis-baas je eigen ziekenhuis een paar dagen als patiënt meemaken bijvoorbeeld. Of op straat mensen vragen wat ze nu echt blij maakt. Dat soort ervaringen helpt om tot de kern van je organisatie of bedrijf te komen. Zelf doen we dat dus ook. Met z’n allen gaan we één keer per maand uit onze eigen comfortzone, puur ter inspiratie. Bijvoorbeeld een dagje met de vuilnisophaaldienst mee. Ook voor ons geldt: “practice what you preach”.”

TRANSFORMATIE “Op mijn veertiende wist ik dat ik psychologie wilde studeren. Bij ons op school kreeg ik bij Godsdienstleer Carl

Gustaf Jung en het existentialisme voorgeschoteld en dat fascineerde me. Al tijdens mijn studie wist ik al dat ik niets met patiënten wilde doen. Nu, na 28 jaar werk, heb ik het idee een nieuw vak te hebben gecreëerd. De kennis van rationaliteit en wetenschap verbinden met die van verbeelding en inzicht in menselijk gedrag en zo het beste uit mensen te halen. Dat is een vorm van idealisme, maar ook van gezond eigenbelang. Het is namelijk iets wat ik graag doe en waar ik goed in ben. Daarnaast is het magisch om mensen dingen te laten doen, waarvan ze nooit dachten dat ze het konden. En dat kan net zo goed bij een supermarktmedewerker van Albert Heijn als bij de directeur van Shell. Omdat ik het bij anderen zie, inspireert het mij ook voortdurend het beste uit mezelf te halen”” “Toen er bij mij diabetes werd geconstateerd, sloot ik me aan bij de Bas van de Goor-foundation waarbij mensen met diabetes onder streng toezicht van een

Uit magazine:

“Martin Luther King z niet ‘this is my plaei toch ook n

Dummy het Zoet grafisch ontwerp & illustratie// O.K. PARKING!

and eadsheet?’

this is my spr

team van artsen, grote fysieke inspanningen leveren, zoals bergbeklimmingen. Door heel gericht anders om te gaan met eten en bewegen leef ik nu zonder deze ziekte. Er is altijd een ’next level’. Ik heb ook moeite met mensen die zeggen ‘het gaat best goed, ik ben best tevreden’. Daar heeft mijn vader mij in geprikkeld. Die zei “zorg dat als je 65 bent, je kunt terugkijken op een waanzinnig leven, waarin je alles hebt gedaan wat je wilde’. Dat kon hijzelf niet, hij moest vanaf zijn vijftiende werken.”

GENIETEN VAN DINGEN DIE KLOPPEN “Wij leren veel van bedrijven als Google. Medewerkers van Google mogen 20% van hun tijd gebruik voor innovatie. Over die tijd hoeven ze geen verantwoording af te leggen. Geweldig! Ook heb ik gigantisch respect voor Nespresso. We leven in een wereld waarin we gewend zijn om 3 cent voor een kop koffie te betalen. Zij weten die kop koffie echter zo te vermarkten dat we er, met plezier, 37 cent voor betalen. Als klant betaal je dan voor de perfecte beleving van koffie. Dat vind ik razend knap. Bij Nespresso klopt alles en ik geniet erg van dingen die kloppen. We liepen met ons team eens een dag mee met vuilnisophalers in Amsterdam. Eén van de medewerkers, klopte helemaal. Die had geen bakker of salesmanager kunnen zijn. Hij was bijna 60 en was heel goed geworden in het ophalen van vuilnis. Daar kan ik echt van genieten.”

FRUSTRATIE “Ik ben een man van weinig frustraties, maar de zorg in Nederland is er wel één. Ik ben ervan overtuigd dat we met

veel minder geld een drie keer zo leuke zorg kunnen organiseren. Het draait om leiderschap. In mijn ogen heb je managers en leiders. Managers hebben een plan en leiders een droom. En in een droom zit energie. Martin Luther King zei toch ook niet:”I have a plan and this is my spreadsheet”? Bij de overheid en in de zorg maakt iedereen plannen. Die werken niet, omdat ze niet in de mensen gaan zitten. Er zit geen energie in. Uiteindelijk heeft het allemaal te maken met de illusie van grootschaligheid. Dat als je alles maar in processen stopt, het goed komt. Het is allemaal ‘operational excellence en efficiency’. Dat is wat er gebeurt als je processen blijft opknippen. Voor mij is dat de waanzin van grootschaligheid. Bij de overheid zie ik weinig drive en veel angst om een blauwtje te lopen, om kosten te moeten verantwoorden. Er is volgens mij ook echt plaats voor een nieuwe partij, voor positief leven. De politiek belooft na het zuur het zoet, maar heeft daar geen beeld bij. Kijk naar de files. Natuurlijk zijn die best op te lossen. Maar politici praten over links liever over goedkoop Openbaar Vervoer en over rechts over meer asfalt. Ze vinden het fijn om de files te blijven problematiseren. Als je ze die bal afpakt, kunnen ze niet meer spelen. Ze willen niet uit hun comfortzone. En dat is één van de grote redenen waarom Mark Rutte ons niet belt. Maar bij deze: Mark Rutte, je bent van harte welkom!”

SUCCES “Het mooiste succes in mijn recente werkpraktijk is het merk MONA. Daar was een situatie van totale neergang ontstaan en de directie dreigde de stekker eruit te trekken. We kregen drie weken om op zoek te gaan naar een toekomst voor MONA, niet wetende of die er

was. MONA was de zuivelste verwenner, maar die visie was vooral rationeel, uitgedacht volgens de logica van spreadsheets. We gingen op zoek naar het gewone dagelijkse genieten. Krantje lezen, koffie drinken, wijntje doen. Allemaal dingen die je niet echt nodig hebt, maar die het leven aangenamer maken. We stuurden teams de straat op, met als doel het dagelijkse genieten op te zoeken en op foto vast te leggen. Zo ging een team, vol scepsis, met een lang springtouw de straat op. Vanaf dat ze het touw spanden, sprongen er overal spontaan mensen mee! Aan het eind van de dag koos iedereen voor ‘het nieuwe MONA’ tenminste een foto van het touwtje springen. Een magisch moment in het proces! MONA moest vanaf dat moment mensen blij maken! Toen waren er andere producten nodig en dat kon per direct alleen maar met pudding. Een uitdaging, want pudding was 55-plus, oubollig en absoluut niet sexy. Dus organiseerden we hilarische workshops om pudding opnieuw uit te vinden. MONA groeide uiteindelijk in een jaar met 40%. Het was niet meer te stoppen. Het merk werd viraal, besmettelijk. Het toetje werd bezield, omdat het door mensen werd bedacht en gemaakt die zelf bezield waren. En dat allemaal omdat de cijfertjes en spreadsheets opzij gingen en we samen zijn gaan verbeelden. Voor elke organisatie geldt eigenlijk ‘leef je merk’ en ga niet als een manager naar het dashboard van je computer zitten staren. Veel dingen zijn ontzield geraakt doordat we de afgelopen 30 jaar dingen altijd maar efficiënter en sneller wilden doen, dan raken ze vanzelf ontzield. Ik zie nu gelukkig een tegenbeweging, naar kleinschalig, naar bezieling en het persoonlijk maken van dingen.” EINDE

het Zoet magazine | 11

MANIFEST

PETJE AF VOOR DE BURGER

FACILITEER DE BURGER!

Uit magazine:

'Petje af voor de burger' Opdrachtgever//Landelijk Contact Gemeentelijk Welzijnsbeleid (LCGW), Type// eventmagazine, Inhoud//tijdens het LCGW-congres 'Petje af voor de burger' maakten we met de deelnemers een Manifest voor ambtenaren die hun relatie met de burger opnieuw en 'anders' vorm willen geven.

“DE TRANSITIE IS EEN SLAGVELD” Prof. dr. ir. Jan Rotman s jaagt ons de stuipen op het lijf. Een aantal quotes: "De transitie is een slagveld.", "Een geslaagde transitie duurt zeker twee genera ties." en "De meeste tra nsities mislukken." Ook zegt hij dat de cri sis alleen maar groter wordt, maar dat dit een zegen is. Als de no od hoog is komen de me este creatieve ideeën los bij mensen. Hij dreigt ons even te verliez en, maar dan zitten we toch weer op het pu ntje van onze stoel. En wat moeten wij dan doen als gemeenteamb tenaren, horen we onsze lf denken. Daar 12 | het

Zoet magazine

MEANWHILE IN APEL

DOORN - 16:15 UUR

heeft hij vijf woorden voo r: agenderen, stimuleren , verbinden, schakelen en facilitere n. En dit alles in de wij k, op straat of bij de mensen thuis. De am btenaar 3.0 zit niet me er achter het bureau. We kijken elkaar aan. Een enkeling slikt en denkt al aan maandag, aan het afscheid van die oude vertrouwde bureaustoel, foto van pa rtner en kinderen en da t stapeltje dossiers naast het beelds cherm. Maar de rest hee ft er zin in! Met dank aan Rotman s.

GLAZEN BOL TUREN MET JAN ROTMANS

”ORGANISEER NIET ZELF, MAAR ZORG DAT ANDEREN KUNNEN ORGANISEREN” De belangrijkste vraag daarbij is natuurlijk op welke overheid de burger eigenlijk zit te wachten? Dit konden we mooi vragen aan Jan Rotmans, hoogleraar transitie management en spreker tijdens het congres. Zijn antwoord? Prosumenten gaan de nieuwe rol van de overheid afdwingen. De overheid wordt slimmer, proactiever en faciliterender. En de ambtenaren? Die gaan achter hun bureau vandaan. “Eens in de 100 of 150 jaar wordt de samenleving fundamenteel opgeschud. Nu staan we weer voor zo’n periode. We gaan een andere samen leving creëren. Dat noem ik een ver andering van tijdperk, niet een tijdperk van verandering.”

PASKLARE ANTWOORDEN

“Dit is een onoverzichtelijke, chao tische, onrustige periode, waarin je moeilijk kan zeggen waar het op uitdraait. Niemand heeft pasklare antwoorden en dat maakt het boeiend. Ook de overheid heeft het hier moeilijk mee. In het verleden maakte de overheid plannen voor burgers, probeerde die zo goed mogelijk uit te dragen en uit te leggen. Tegenwoordig maken burgers zelf plannen en verwachten van de overheid hulp om die plannen uitgevoerd te krijgen. De overheid moet belemmeringen wegnemen, verbinden en helpen bij het opzetten van slimme financiële arrangementen, waarmee een deel van het geld wordt terugverdiend.”

werken en daar proberen te begrijpen wat er speelt. Ambtenaren moeten burgers opzoeken en kijken hoe ze kunnen helpen. Dat is moeilijk, want ze zijn gewend plannen te bedenken, om daar in een later stadium burgers bij te betrekken. Gemeenten willen toch steeds weer samen met de burger allerlei dingen organiseren, maar daar moeten ze mee stoppen. De burger moet het zelf organiseren. En dat betekent zeker geen terugtredende, maar een faciliterende, proactieve, slimme overheid, die zich voortdurend richt op de burger, vanuit een facili terende houding. De klassieke rol als regisseur is verleden tijd.”

PROSUMENTEN

“De meest actieve burgers, die ik prosumenten noem, gaan die andere rol van de overheid afdwingen. Dat zijn nu ongeveer twee miljoen burgers. Die zijn bezig om allerlei dingen zelf te regelen, zoals eigen energiecoöperaties. Dan zijn er zo’n tien miljoen burgers, die worden meegesleept als ze steeds geconfronteerd worden met al die goede voorbeelden. De overheid heeft dus geen keuze en moet minder in de weg gaan lopen. Dat lijkt saai voor ambtenaren, maar is juist heel spannend. Dan moeten ze wel achter de bureaus vandaan en de samenle-

ving in, co-createur worden van de processen. Ik heb in het verleden gepleit voor regelluwe en regelloze ruimtes, om burgerinitiatieven mogelijk te maken. Dan is de reflex om regels op te stellen voor regelloze ruimtes, controle willen hebben waar het niet nodig, mogelijk of wenselijk is. De kleine risico’s willen beheersen en de grote veronachtzamen, dat zit daar ook achter.”

OEFENEN

“Je kunt alleen niet verwachten dat de overheid ineens in die 'andere' overheid kan veranderen. Dat kan alleen door op kleine schaal te oefenen, daarvan te leren, opschalen, andere competenties aan te leren, andere mensen aan te nemen. Een voorbeeld: je mag geen energie opwekken om door te verkopen aan andere mensen. We proberen dat toch voor elkaar te krijgen. Nu mag dat dan binnen hetzelfde postcodegebied. Maar als je daarbuiten woont , mag het niet. Dat is een klassiek voorbeeld van de belevingswereld van de ambtenaar, die denkt in termen van postcodegebieden. Vanuit de beste bedoelingen, wordt zo’n mooi idee dan toch om zeep geholpen. De spanning loopt op alle niveaus op: tussen overheden, overheden en burgers en tussen burgers. Dat hoort bij een overgangsfase, bij een transitie. Uiteindelijk is de kern voor nieuw partnership dat ambtenaren achter de bureaus vandaan komen en dat de overheid haar burgers gaat opzoeken!”

OMGEKEERDE WERELD

“Er is een vertrouwensbreuk tussen overheid en burger. De overheid moet dat vertrouwen weer opbouwen, onder andere door te leren denken en handelen vanuit die burger zelf. Veel gemeenten hebben nu een loket waar je jezelf als burger kunt melden. Maar dat is de omgekeerde wereld. In iedere buurt zou een loket moeten zijn, waarin ambtenaren zitten die in de wijk zelf

Dit vond het recensentenpanel van zijn lezing: Inhoud Bruikbaarheid

Presentatie Overall

het Zoet magazine | 13

Lezing Jan Rotmans, 14 maart, 16:15 uur

2 DAGEN LANG SPRAKEN WE MET Z’N ALLEN OVER CO-CREATIE EN OVER NIEUWE VERHOUDINGEN TUSSEN OVERHEDEN, PROFESSIONALS EN BURGERS. DAARBIJ IS DE FOCUS MET NAME GERICHT OP WELKE ROL DE OVERHEID MOET SPELEN.

VIJF KEER MET DE ‘VOETEN IN DE KLEI’

Welzijn in uitvoering Uit magazine:

So Solidez Opdrachtgever//welzijnsorganisatie Solidez, Type//relatiemagazine, Inhoud//Solidez laat zien wat het toevoegt aan de levens van burgers. En dat is nogal wat, vinden ook partnerorganisaties die in het magazine aan bod komen.

mantelzorgsalon

De beroepskrachten van Solidez werken op veel manieren, en samen met vrijwilligers en burgers, aan het versterken van buurten burgerkracht. We volgen ze op een paar willekeurige werkdagen. Welzijn in uitvoering dus: “vijf keer met de voeten in de klei”.

arkeren bij het dorpshuis in Oosterbeek blijkt een lastige opgave vandaag. Alsof de zomervakantie al begonnen is, zo drukbezocht is de donderdagmarkt. In het dorpshuis word ik opgevangen door Jessica van den Adel. Ze neemt vandaag waar voor Kulturhuscoördi nator Wies Nieuwenhuis, die een training volgt. In het Kulturhusconcept werken Het Venster, een organisatie voor cultuureducatie, de bibliotheek en het dorpshuis Oosterbeek, van waaruit Solidez werkt, samen. In de pre-Kulturhus tijd hadden ze allen een apart aanbod, nu legt Wies als coördinator dwarsverbanden tussen de drie programmalijnen cultuur

14 | het

Zoet magazine

educatie, jeugd en gezondheid en beweging. Zo worden kinderen die graag bewegen en hun ouders, nu actief gewezen op de bibliotheek. En kinderen die meedoen aan het voor leesontbijt, leren gezond ontbijten en maken kennis met de biebboeken. En passant faciliteren de partners ont moeting. Het aanbod laat mensen op een laagdrempelige manier kennis maken met het Kulturhus. Eenmaal binnen worden bewoners aange moedigd om zelf initiatieven te ont plooien, waarbij de Kulturhuspartners een faciliterende rol spelen. Jessica neemt afscheid, er zit een nieuwe potentiele partner te wachten. Het Leo Kannerhuis wil graag haar cliënten

laten koken in het dorpshuis. Zo kan iedereen onder de vlag van het Kulturhus zijn of haar talenten in zetten! Ik ga mijn neus maar eens achterna, richting de keuken, waar twee vrijwilligers koken. Dat doen ze al een jaar of zeven samen, “voor de medemens”. Ze zijn blij dat ze wat kunnen bijdragen. De afwasvrijwilliger, die er ook is, is soms niet te benijden. Wanneer er zeventien mensen meeeten bijvoorbeeld. Vandaag eten acht mensen soep, aardappelen, witlof en kipfilet en aardbeien met slagroom. Ik moet overslaan, want ik ga verder. Naar Wageningen, voor… ...ONDERNEMEND JONG Maria Verkade is coördinator van Ondernemend jong, een nieuw pro ject om jongeren van 18 tot 23 jaar richting een startkwalificatie te leiden. Dat lukt de 38 jongeren niet alleen. Ze kampen met problemen thuis, schulden, hebben verkeerde keuzes gemaakt of motivatieproblemen. Vaak is het een combinatie van deze fac toren. De jongeren denken lang ‘de problemen later wel op te lossen’,

waardoor er uiteindelijk een situatie ontstaat waarin er niets meer op te lossen valt. Dan raken ze het overzicht kwijt en blijken ze niemand in hun om geving te hebben die ze iets aanreikt. Ondernemend jong helpt de obstakels wegruimen en biedt vervolgens ‘volgende’ coaching. De coaches, vrijwilligers als het kan en professio nals als het moet, gaan er vanuit dat de jongeren in principe alles kunnen. Lukt iets niet, dan moeten ze dat zelf ervaren. Door deze vorm van coa ching, zijn de jongeren eigenaar van hun eigen traject en ervaren ze er zelf verantwoordelijkheid voor. Maria vult nog wel aan dat ‘volgende’ coaching zeker niet passief is. Als een jongere een tijd niets van zich laat horen, gaat de coach er zeker niet vanuit dat alles goed is. Dan vragen ze dat na. Een deel van de jongeren dat in traject zit gaat in september weer naar school. Dat is al een prestatie, want de meeste van hen zijn eerder al één of meerdere keren uitgevallen. Maria juicht niet te vroeg. “Meedoen is één, maar het volhouden, dat is iets anders. Het spannendste moment is altijd de eerste tegenslag. Hoe reageert een jongere daarop?”. Maria gaat regel matig fluitend naar huis, door dingen die ze meemaakt. “Dan krijg ik een telefoontje van een jongere die een zware tegenslag heeft gehad en dat met mij wil delen in plaats van iets doms te doen. Dan heeft iemand een bepaald inzicht in zichzelf bereikt. Laatst werd een jongere enorm kwaad op mij. Omdat ik niks voor hem deed en hij het idee had alles zelf te moeten doen. Dat was niet leuk, maar bete kende wel een doorbraak. Want ze moeten het uiteindelijk ook zelf doen!”. Maria vindt het werken met jongeren erg inspirerend. “We werken met jongeren vanuit kansen, we gaan ervan uit dat ze allemaal goed in iets zijn en iets kunnen bereiken in het

leven. Ze missen af en toe alleen wat tools. We moeten wat minder klagen over alles wat mis is en gaan voor de kansen! Jongeren hebben zoveel veer kracht, ideeën en frisse beelden bij de wereld. Wij proberen ze te onder steunen om zelf de kansen te leren zien en pakken”. ...ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK WERK Ik zit in de spreekkamer. Dezelfde spreekkamer waar Pieternel Geurts zichzelf al tijdens haar middelbare schooltijd zag zitten. Toch ging ze Biologie studeren, omdat “ze nu eenmaal goed was in de bètavakken”. Tijdens een studiepauze werkte ze met straatkinderen uit Kenia, na haar studie deed ze hetzelfde in Brazilië. In Nederland deed ze niets meer met haar Biologiestudie. Ze volgde wat opleidingen en belandde weer in haar studiestad Wageningen, waar ze nu maatschappelijk werker is. In haar spreekkamer zit Froukje (uiteraard, een gefingeerde naam). In haar gezin is het bij tijd en wijle chaotisch. Ze heeft voldoende inzicht in de problemen, maar weet dat niet altijd in actie om te zetten. Ze wil een stok achter de deur en daarom is ze bij Pieternel. Pieternel is geïnteresseerd in de uitgangspunten van de Gestalttherapie, die vooral uitgaat van het belang van het hier en nu en minder van de toekomst of het verleden. Zo treedt Pieternel Froukje ook tegemoet. Geen uitstapjes naar het verleden, maar focus op dat telefoontje naar de oppas, die ze vrijdag nodig heeft. Pieternel luistert, bespreekt, normaliseert en helpt Froukje zelf oplossingen te laten verzinnen. Dat doet ze via kleine, subtiele voorzetjes. Froukje wordt door andere (vrijwillige) partijen geholpen bij het opruimen van haar huis en de administratie. Bij Pieternel zoekt Froukje vooral zelfvertrouwen en

jong in uitvoering

handvatten om met de chaos om te gaan. Zodat ze weet hoe ze door een chaotische dag heen komt en beseft dat er weer een goede dag aankomt. Want die zijn er ook. Voor Pieternel is de kern van het Maatschappelijk Werk dat je respectvol naast iemand gaat staan. Dan stelt een cliënt zich open, iets wat Pieternel iedere keer weer eervol vindt. Als er maar inzicht is in de situatie, de problemen in het hier en nu hanteerbaar zijn en er structuur

Zo’n Steunpunt was toch iets voor andere mensen, voor ouderen? is. Net als Froukje, willen veel mensen ook gewoon de bevestiging dat het best goed gaat, dat ze er wel uitkomen. ...STEUNPUNT MANTELZORG RENKUM Om tien uur ’s-ochtends bel ik 0317- 615930. Margriet de Bot van het Steunpunt Mantelzorg Renkum neemt op. Minder dan vier uur later bezoek ik de Mantelzorgsalon. De locatie is idyl lisch, de Boschhoeve in Wolfheze. Daar krijgen circa 25 mantelzorgers vandaag een rondleiding door de tuinen. Ook mogen ze in de pluktuin zelf een boeket bij elkaar knippen. Het zomerweer houdt zich wat in vandaag, wat niet wegneemt dat de felge kleurde bloemen de mantelzorgers tegemoet stralen. In de pluktuin raak ik aan de praat met een dame die drie jaar lang, 24 uur per dag, zeven dagen per week, voor

kulturhus

het Zoet magazine | 15

ondernemend jong

haar moeder heeft gezorgd. ‘Heeft gezorgd’, want ze is onlangs over leden. In die drie jaar voelde ze zich er op den duur alleen voor staan. Toen het echt teveel werd, kreeg ze een telefoontje van Margriet. Of ze niet eens langs mocht komen om over het Steunpunt Mantelzorg te vertellen? Dat was goed, al dacht ze niet dat het iets voor haar was. Zo’n Steunpunt was toch iets voor andere mensen, voor ouderen? Niet iets voor iemand met een eigen bedrijf, die in het volle leven staat? Na het bezoek van Margriet is ze aan de activiteiten mee gaan doen. Ze heeft er mensen ont moet, met wie ze leuke dingen doet en bij wie ze haar verhaal kwijt kan. Met Margriet belde ze ook, als ze daar behoefte aan had. Achteraf had ze graag eerder van het Steunpunt geweten. Ik loop met Margriet naar de koffie en thee. Ze is de enige beroepskracht en werkt samen met vier vrijwilligers. Het Steunpunt heeft momenteel 400 man telzorgers in beeld. Het team legt huisbezoeken af, organiseert activi teiten en respijtweekenden, legt en houdt contact met ketenpartners en praat de gemeente en gemeentelijke adviesraden bij over mantelzorg en wat het Steunpunt voor mantelzorgers doet. Het is hard werken, maar het werk is dankbaar. Zij en haar vrijwil ligers kunnen echt het verschil maken, ervoor zorgen dat mantelzorgers leuke dingen kunnen doen, even afstand kunnen nemen en, als ze dat willen,

16 | het

Zoet magazine

hun verhaal met anderen kunnen delen. Ondertussen zijn er prachtige boeketten samengesteld. Een dame gaat haar boeket aan haar dochter geven. Die past nu op haar man, zodat ze zelf naar de Mantelzorgsalon kon gaan. Zo is iedereen deze middag tevreden. ...TIENER- EN JONGERENPARTICIPATIE Midden in Oosterbeek staat jongeren centrum Phoenix. Vroeger heette het Joost en had het niet zo’n okselfris imago. Nu is het enige probleem dat je niet per ongeluk tegen Phoenix zult lopen. Het is opvallend onopvallend, onder het gemeentehuis. Het aange zicht van dat pand, daar mag weinig mee. Gelukkig zie ik Kevin Moorees voor de deur staan, samen met zijn collega Kiki Miechels uit Doorwerth. Het is de eerste avondinloop van het seizoen en het lijkt niet te druk te worden. Volgens Kevin wint geen jongerenwerker het van mooi weer.

Kevin kwam zeven jaar geleden als jongere in Phoenix. Hij vroeg of er een feest georganiseerd kon worden en dacht, welzijn oude stijl, dat de jonge renwerkers dat wel zouden doen. Julieck Hardijzer, inmiddels zijn collega, vond het een prima idee en vroeg Kevin hoe hij het ging organiseren. Het is een stijl van werken die kenmerkend is voor het tiener- en jongerenwerk van Solidez. Jongeren kunnen en willen veel zelf, stimuleer dat en neem ze geen dingen uit handen. Laat ze zelf werken aan

een betere versie van zichzelf. Kiki startte als stagiaire, werd na haar stage vrijwilliger en uiteindelijk beroepskracht. Kevin en Kiki vervullen een voorbeeldfunctie en zijn bekend bij de jongeren. Daardoor krijgen ze meer voor elkaar. Zoals bij Joyce, die er vanavond ook is. Ze liep vast in haar schoolkeuze, waarna Kevin ingreep, haar letterlijk in zijn auto zette en naar een open dag reed. Inmiddels stu deert ze Culturele en Maatschappe lijke Vorming aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen en is ze al een keer stagiaire bij Kevin geweest. Het werk geeft Kevin en Kiki veel voldoening. Omdat ze, door te luisteren, stimuleren en signaleren, het verschil voor jongeren kunnen maken. Kiki heeft een mooi voorbeeld. Ze organiseerde Kinderdorp en had vrij willigers nodig. Schoorvoetend meld den zich wat van haar jongeren. Na afloop kreeg Kiki allemaal berichtjes en What’s Appjes. Een jongen ver telde haar dat hij nu pas wist wat hij later wilde worden: jongerenwerker! What’s App, Facebook, Twitter… Het is een nieuw onderdeel van het werk geworden. Kevin lacht als hij vertelt dat zijn jongeren echt hun hele leven digitaal delen. Zo kan hij ze, ook als ze er niet zijn, goed blijven volgen en weet hij altijd wat er speelt. Niet onhandig vanavond, want het goede weer heeft het definitief van de jongerenwerker gewonnen.

Uit magazine:

Herontwerp de overheid! Opdrachtgever//7Zebra’s, Type//eventposter, Inhoud//deze eventposter laat de opbrengst zien van de door 7Zebra's georganiseerde 'feestbrainstorm' "Herontwerp de overheid": de ruggengraat van De Nieuwe Overheid.

dit is een uitneemposter

De nieuwe overheiD

CoLoFoN | Formule: Qrne magazines & 7Zebra’s. Teksten: Eelco Visser & 7Zebra’s. Fotografie: Sebastiaan ter Burg. ontwerp & illustraties: Coert de Boe. Drukwerk: Editoo. Speciale dank aan alle deelnemers aan de bijeenkomst, die de basis voor deze poster hebben geleverd! het Zoet magazine | 17

WMO op maat

silly

...........................................

Silly: Een sieraad bij iedere koffieautomaat dit is een uitneemposter

........................................... Echte burgerkracht

silly

Zelfredzaamheid

silly

........................................... ...........................................

........................................... ........................................... Welzijn profileert zichzelf

silly

Overheid 1.0

silly

........................................... ...........................................

........................................... ........................................... 18 | het

Zoet magazine

Zelforganiserend vervoer

silly

Domotica voor dummies

silly

........................................................................................

........................................................................................ het Zoet magazine | 19

Is vloeibaar, heeft een meervoudige identiteit, handelt situationeel en durft gaten te laten vallen voor burgers, professionals en ondernemers. Als een Barbapappa die zijn verschijningsvorm aanpast aan de situatie. Als een flashmob waarbij energie, kennis en ervaring samenballen vanuit bezieling. Kort en krachtig. Er zit muziek in, lichtheid, speelsheid, creativiteit en energie. Is flexibel, maar sterk. Kantelt, maar valt niet om. Aaibaar, met een stevige kern om regels te stellen en te handhaven. Houdt met tentakels gevoel met wat er speelt in de samenleving. Denkt niet in tegenstellingen en durft te kiezen, ook als dat tot ongelijkheid leidt. Functioneert vanuit bezieling. Toont lef, durft zich kwetsbaar op te stellen, vraagt om hulp, waagt grote sprongen en kleine sprongetjes. Benut al het aanwezige potentieel, binnen en buiten de eigen organisatie.

Is menselijk, warm, open, geïnteresseerd, persoonlijk. Verschuilt zich niet achter loketten of routines, maar luistert en leeft zich in in wat nodig is. Tastbaar, aanraakbaar, responsief. Nodigt uit tot meedoen. De nieuwe overheid is sensitief.

Is hanDig, stimuleert eigenhandigheid en solidariteit. Van ‘uit handen nemen’ naar ‘in handen leggen’. Doet dat vanuit vertrouwen. Faciliteert door waar nodig hulp en ondersteuning te bieden. Het grotere geheel dienend, want vele handen maken licht werk. Is vanzelfsprekend transparant over het eigen handelen en beschikbare gegevens.

is er. Niet teveel, maar wel als het nodig is. Werkt mee aan basisvoorzieningen, veiligheid en andere dingen die de scope van bewoners, buurten en wijken overstijgen. Levert waar nodig een stevige bijdrage aan solidaire vangnetten en veilige havens voor degenen die het niet alleen of met hun omgeving redden. De over heid overziet het totaal, bemoeit zich minder met beleid en laat zich minder leiden door partijpolitiek.

Is een netwerkorganisatie. Zet samen met anderen de schouders eronder, in wisselende rollen. Durft op te staan, maar ook te volgen en te dekken. Breekt af en vult op, biedt speelruimte, past spelregels aan waar nodig. Handelt situationeel en zoekt naar verbindingen en balans in partnerrollen.

De ruggengraat van De nieuwe overheiD

20 | het

Zoet magazine

Uit magazine:

Mobiel Andersland Opdrachtgever//provincie Gelderland, Type//themamagazine, Inhoud//magazine vol initiatieven van vrijwilligers die mensen met een vervoersvraag ondersteunen. Samen met professionals en overheden geven vrijwilligers het onderlinge samenspel opnieuw vorm.

“ Ik heb gewoon altijd geluk gehad” MEDEOPRICHTER RINA SCHOUTEN (82) OVER ‘HAAR’ STICHTING SAMEN VERDER

het Zoet magazine | 21

Rina Schouten is een markante vrouw. Een sterke ook. Als een medevrijwilliger koffie voor haar wil halen, laat ze even fijntjes als resoluut weten daar prima zelf toe in staat te zijn. Rina rommelt nog wat af, in Kringloopwinkel Bartje in Culemborg. Die winkel was haar laatste grote ‘tour de force’ voor de Stichting Samen Verder.

et de omzet van de winkel bleek de continuïteit van het dienstenaanbod van de Stichting gega randeerd. En zo konden ook de vier bussen van Klaartje de minder be deelden, senioren en mensen met een beperking blijven vervoeren. Zonder een euro subsidie en overheidsbemoeienis. Rina neemt ons mee in een wonderlijk verhaal over knuffeldieren, haar passie voor de minstbedeelden en het enorme verschil tussen 1 euro en 1 euro 20. Rina is een trotse vrouw. Ze spreekt ook na 35 jaar nog vol vuur over de Stichting Samen Verder, waarvan ze het eerste bestuurslid was. “Er is geen enkele Stichting in Nederland die werkt zonder subsidie en zonder een loon uit te betalen.” Rina neemt ons mee naar het begin, midden jaren ’70. Toen haar moeder verhuisde naar de Driestad, een appartementencomplex. Rina werd er hoofd van de gast vrouwen, toen ze werd aangesproken door Louis van Dam, een lokale ondernemer die vaak in het diensten centrum van Driestad kwam. “Meneer 22 | het

Zoet magazine

van Dam had gesproken met mensen van het verpleeghuis. Daar konden ouderen op zaterdag en zondag wel eens naar huis, maar er was geen ver voer. Van Dam dacht aan een busje en vroeg of ik mee wilde helpen. We wil den starten zonder een cent subsidie en zonder externe bemoeienis. Samen gingen we ervoor en met pamfletten kregen we 65 vrijwilligers naar een informatieavond in de grote zaal van de Driestad. Dat waren praktisch geen Culemborgers, maar allemaal ‘import’: mensen met tijd die zo anderen wil den leren kennen. Ik zorgde voor een mooie verdeling over de zeven dagen en de vrijwilligers kozen zelf dag leiders.” ONAFHANKELIJK Nadat de gemeente was ingelicht en ‘onderhands’ een bestuur bij elkaar was gezocht, gingen Louis en Rina hun gang. “Huis-aan-huis werd een pamflet verspreid, waarop mensen konden lezen over Klaartje en dat het voor ouderen met een minimum in komen was. Die konden zich zo ont worstelen aan het thuis zijn en de kin deren, van wie ze afhankelijk waren. We hadden nog geen kantoor, dus be

naderde ik de Maatschappelijke dienstverlening om de telefoontjes aan te nemen. Toen ik een ruimte zag in het Dienstencentrum, die we voor 100 gulden konden huren, konden we het zelf doen. We kregen een paar bureaus, iemand had connecties met Gispen, en zo startte het echt.” De bus Klaartje 1 kreeg snel een zusje. “Met één bus is het geen doen. Als die pech heeft of stilstaat, kunnen we niks. Dus kwam er snel een tweede, die we met oud papier bij elkaar sprokkelden. De eerste betaalden we uit een lening van de kerk, die later werd omgezet in een schenking.” OUD PAPIER De bussen moesten wel blijven rijden. Chauffeurs en telefonistes: dat lukt prima, maar mensen vinden die oud papier wilden ophalen, dat bleek een lastiger karwei. “Meneer Van Dam ging naar de christelijk-gereformeerde kerk, als katholiek. Dat was wat in die tijd! Hij deed daar een moreel appèl: met z’n allen bidden en twee keer per dag naar de kerk gaan is soms niet genoeg, soms moeten we samen wat doen! In dit geval voor onze ouderen. Hij kon dat altijd mooi verwoorden en mensen meekrijgen. En dat gebeurde hier ook. Met één wagen gingen we het papier ophalen, we stalden het achter het huis van meneer Van Dam en verkochten het.” Toen het oud papier haar waarde verloor, dreigde het einde voor de Stichting en haar aanbod, dat inmiddels was uitgebreid met diverse zussen van Klaartje (zie kader). Totdat Rina een uitweg vond. “Er waren zoveel mensen die geen oud papier hadden, maar vroegen of we niks hadden aan een bankstel of iets anders. Toen dacht ik: waarom beginnen we hier geen Kringloop. Ik

weet niet eens meer hoe ik op het idee kwam. We moesten van de gemeente zelf uitkijken naar onderdak. We vonden een oud schoolgebouw, waar studenten uit moesten, hebben het opgeknapt en het liep eigenlijk meteen. Meneer Van Dam was nog bij de opening in 1996, de naam Bartje was ook zijn idee: het is een man die het voor jullie verdient! We draaien hier omzetten waar winkeliers jaloers op zijn, al willen we geen concurrent zijn. Ook onze andere diensten zijn alleen aanvullend o.” Nadat Bartje liep en de organisatie stond, merkte Rina dat ze soms maar gewoon wat zat op kantoor, niks deed. Ze was moe. Ze stopte als bestuurslid, maar niet als vrijwilliger. “Ik heb hier zo lang gewerkt, van maandag tot en met vrijdagmiddag, iedere week weer. Dan kun je niet ineens stoppen, dan val je in een zwart gat. Nu werk ik achter de schermen. Ik probeer nog wel eens een nieuwe vrijwilliger te werven en was alle knuffels die hier binnenkomen. Die stop ik dan in zak ken die klanten voor 50 cent kunnen kopen. Dat is werk wat weinig op brengt, maar die zakken zijn artikelen die propaganda maken voor de winkel. Dat zijn lokkertjes. En kwaliteit, want waar wassen ze nog alle knuffels?”

GOEDE DOELEN De betrokkenheid bij het lot van de medemens heeft Rina van haar vader. Ze hoopt dat de Stichting blijft staan voor haar basisprincipe: er zijn voor de minder bedeelden. Iets waar het huidige bestuur scherp op moet blijven. Ze verwoordt haar zorgen in een voorbeeld. “Aan het begin van de crisis was ik 25 jaar bij de Stichting. Ik kreeg een dinertje en werd opge haald door Klaartje. Toen bleek de prijs, die we altijd op 1 gulden en later op 1 euro hadden gehouden, te zijn verhoogd naar 1 euro 20. Ik werd me toch kwaad en dacht: uitstappen! Maar dat kon ik niet doen, dan was de avond bedorven. Maar een prijsver hoging kun je in tijd van crisis en re cessie niet doen. We hadden net 20.000 euro aan goede doelen ge schonken, maar de mensen in Culem borg zijn toch ook ons goede doel? Waanzin!”. Jos van Zutphen heeft het hele gesprek geïnteresseerd en geani meerd mee zitten luisteren. Hij is niet alleen al twaalf jaar vrijwillig chauf feur, maar ook het jongst geïnstal leerde bestuurslid van de Stichting. Hij ziet Rina een slok koffie nemen, hoort haar zeggen dat ze blij is dat ze dit er eens een keer uit heeft kunnen gooien en weet wat hem te doen staat in de volgende bestuursvergadering.

..........................................................

Een rit met Klaartje Dan maar eens op pad met een Klaartje. Koos Boekema is onze gids voor de ochtend. Hij groeide op in Culemborg, verhuisde voor zijn werk naar het Gooi en keerde uiteindelijk weer terug. Hij werd vrij williger bij Klaartje en werkt er met veel plezier. >

tips van de Stichting Samen Verder GEMEENTEN: - Laat initiatieven aanvullend zijn op wat professionals al aanbieden. - Wees een constructieve overleg partner, faciliteer. Soms kun je met kleine dingen iets in gang zetten. - Blijf op de achtergrond en trek het succes niet naar je toe. - Zet ambtelijke kennis van de sociale kaart in om als verbinder meerwaarde te creëren. VRIJWILLIGERSORGANISATIES: - Kies voor een onafhankelijke positie. Word geen onderdeel van beleid, politiek of organisaties die bepaalde belangen vertegenwoordigen. Vrijwilliger zijn van een onafhankelijke club is aantrekkelijk! - Financiën zijn belangrijk. Bekijk de mogelijkheden bij clubs die ‘geld hebben, maar plekken zoeken waar ze het kwijt kunnen’. Denk aan kerkelijke organisaties, fondsen, beheerders van legaten, Rotary etc. - Zorg voor dagleiders, vrijwilligers die aanspreekpunt zijn en de leiding hebben over een activiteit, als deze veel organisatie vergt. - Wees scherp op de ontwikkelingen in de maatschappij. Ieder tijdsgewricht vraagt om zijn eigen specifieke aan bod. Nu de crisis de portemonnee van mensen gaat raken, denkt de Stichting Samen Verder ook na over nieuw of ander aanbod. - Sla verbindingen! Louis van Dam maakte nooit verschil, maar was een echte verbinder. Zelfs tussen mensen van verschillende religies, zocht hij naar gemeenschappelijkheid: de gedeelde zorg voor ouderen. - Bij de Stichting Samen Verder zijn circa 275 vrijwilligers actief. Er zijn nog genoeg mensen die wat willen doen voor de samenleving. De kunst is dit potentieel te mobiliseren. Dat kan met aansprekende initiatieven en aanspreekbare personen. - Doe het gewoon! Sla bruggen, toon daadkracht en regel dingen onderling. PROFESSIONELE ORGANISATIES: - Laat op de professionele inzet, daar waar mogelijk, vrijwilligers aanvul lend werken. De extra betrokkenheid van deze mensen krijg je er gratis bij! - Bekijk waar je elkaar, als gemeente en organisaties, aanvult en creëer zo meerwaarde. - Maak gebruik van de kennis van organisaties die al iets op poten hebben gezet .

het Zoet magazine | 23

e stappen in de Klaartje 2, bij chauffeur Ad van Ijzendoorn en zijn bijrijder Henk Miltenburg. Ad en Henk zijn al een tijd vrijwilliger, Ad zelfs al 26 jaar. Hij vindt het heerlijk om wat voor de medemens te doen en eigenlijk ook wel om zelf lekker bezig te zijn. Henk is altijd bijrijder. Het blijkt een be langrijke functie. Henk haalt de passa giers op bij de deur, helpt ze de bus in en uit en begeleidt ze naar de plek van bestemming. Daar maakt hij een praatje met de kapper, de dokter of familieleden. Dat is soms nodig, bij voorbeeld als passagiers zelf niet pre cies weten welke Klaartje ze moeten

uitgelicht DE ZUSJES VAN KLAARTJE EN BARTJE

Floortje Floortje komt van Florence Nightin gale en staat voor een vriendelijk en sociaal contact. Floortje werkt aanvul lend op de professionele gezond heidszorg en helpt waar beroeps krachten niet werkzaam zijn en wel hulp nodig is. De hulp van Floortje is altijd gratis. Floortje bezoekt bijvoor beeld ouderen, gaat met hen wande len of winkelen of begeleidt ze naar een ziekenhuis, arts of polikliniek.

Dientje Bij Dientje kunnen ouderen en mensen met een beperking terecht voor kleine klusjes, die ze niet (meer) zelf kunnen doen. Technische klusjes, zoals het ophangen of verwisselen van een lamp, de verwarmingsketel bijvullen, een schilderij of plankje ophangen, TV afstellen of een slot repareren. Licht administratief werk dat bijvoorbeeld maandelijks terugkeert, eenmalig formulieren invullen of hulp bij het schrijven van een brief. Voor deze klusjes betalen mensen tussen €1,00 en €5,00.

Trijntje Trijntje biedt individuele hulp bij het reizen per trein voor mensen met een functionele handicap. Trijntje maakt daarbij gebruik van zogenaamde vlinderbruggen, waarmee mensen een trein in kunnen komen.

Luisterlijn Dit is telefonische individuele hulp verlening in Culemborg. Even het hart luchten over dingen die een mens dwars zitten, zorgen over de kinderen, de kleinkinderen, een ziekte of het gemis van de partner? Dat kan! De mensen van de luisterlijn hebben daar voor alle tijd en aandacht. Bellen en praten kan anoniem.

24 | het

Zoet magazine

bellen als ze terug naar huis willen. En dat luistert nauw. Ad en Henk laten strak geplande rittenlijsten zien. MORGEN WEER OPHALEN Klaartje is weliswaar een vrijwilligers initiatief, maar met een organisatie waar een bedrijf spreekwoordelijk de vingers bij zou aflikken. Een dagleider zorgt ervoor dat de ritten bemenst zijn, de Klaartjes op tijd rijden en de ritten slim zijn gepland. Iedere dag kent zijn eigen bemensing, in totaal werken er 80 vrijwilligers voor Klaartje. We stappen in de bus en vragen Ad naar een anekdote. “Toen ik net chauffeur was, wist ik niet zo goed hoe je met senioren omgaat. Dat is ook een kunst. Een fragiel, broos vrouwtje vroeg me een keer wanneer ik haar weer kwam ophalen. Als grap antwoordde ik toen: ”Mevrouw dat komt slecht uit, want we brengen u vandaag heen en halen u volgende week weer op.” Dat viel niet goed, mevrouw begon heel hard te huilen en durfde eigenlijk niet uit te stappen. Dat zou ik nu niet meer doen, want ik schrok er goed van.” GOED OP DE FOTO Mevrouw Kuiper ziet ons foto’s maken, ze komt net van de kapper. “Heb ik mazzel, sta ik meteen goed op de foto”, zegt ze tevreden. Henk heeft een kaartje achtergelaten bij de kapper met alle telefoonnummers van de vier Klaartjes. Als we proberen mevrouw een hand te geven, blijkt Ad streng: we mogen niet uit de gordel. Mevrouw is blij met Klaartje. “Het is ideaal voor mij. Mijn man kreeg in juni een epileptische aanval en mag nu niet meer rijden. Zelf heb ik geen rijbewijs meer en fietsen gaat ook niet. Ik wist meteen dat ik bij Klaartje

moest zijn, dat is een begrip in Culemborg. Als Klaartje er niet was, zou ik op mijn kinderen moeten terugvallen, maar die wonen hier bepaald niet in de buurt.” 1 EURO 20 Mevrouw wordt gesommeerd te be talen. We grappen dat Henk vandaag in een strenge bui is. Voor 1 euro 20 mag ze met Klaartje mee. Daar wordt ook de rollator nog keurig voor inge laden. Ad heeft nog wel een tip voor vrijwilligers die willen starten. “Zoek voldoende vrijwilligers, voor een basis. Verder: profiteer van de kennis van Klaartje! Kom met ons praten!” Koos denkt dat geld ook cruciaal is, en dat ligt niet voor het oprapen. Zoek het bij kerkelijke organisaties en zorginstel lingen die iets met vervoer willen. Dan creëer je een win-win. Ad vindt dat de gemeente zich er vooral niet mee moet bemoeien, dan jaag je vrijwilligers weg. Koos vindt de betrokkenheid van de vrijwilligers een belangrijke meer waarde ten opzichte van bijvoorbeeld de Regiotaxi. GEEN KWAAD WOORD Mevrouw Vroon reist met Klaartje naar het station. ’s Ochtends heeft ze met een andere Klaartje al bood schappen gedaan bij de Albert Heijn. Dat doet ze iedere donderdag. Ook iedere zaterdagavond maakt ze er gebruik van. Ze gaat naar haar dochter in Leeuwarden. Het belooft een fikse reis te worden van wel drie uur. Mevrouw draait haar hand er niet voor om. Ze wil geen kwaad woord over Klaartje in het artikel zien, mochten we al met dat idee spelen. Met dat idee speelden we niet, want we zien zelf wel hoeveel Klaartje betekent voor de passagiers.

Uit magazine:

“ HEERLIJK OM BUITEN TE ZIJN!” Mevrouw Cocural is 91 jaar oud. Ze rijdt vandaag voor de tweede keer mee met de Twincat. Meneer den Arend is haar chauffeur. Mevrouw houdt van de buitenlucht en van de prachtige bomen in de buurt. Meneer werkte in de zorg en is nu met veel plezier vrijwilliger bij De Oude Plataan.

ij heeft zijn TwinCat-certificaat behaald, waardoor hij mevrouw met maximaal 10 kilometer per uur door Oud-Dieren mag rijden. Naar het veer, het park en door pittoreske straatjes. Als

je niet teveel berg op hoeft, kun je vier a vijf uur rijden met een TwinCat. Lenie Quint is als bestuurslid taakveld 2 vrij williger bij het Rode Kruis. Ze lacht als ze vertelt dat ze geen rode cent krijgt en nu meer werk heeft dan ooit. Volgens Lenie is het rijden met TwinCats inmid dels een echte hype. Dat was wel anders toen het Rode Kruis ze een aantal jaren geleden schonk aan tien verzorgings tehuizen. Toen moesten mensen met plakken cake naar de duo-scootmobielen worden gelokt. Ze vindt de Twincat bij uitstek een middel om mensen weer letterlijk in de maatschappij terug te brengen. Lenie vertelt over een termi nale patiënt die een half jaar niet buiten

was geweest, voordat ze met de TwinCat mee kon. Zo heeft ze in de laatste fase van haar leven nog echt kunnen ge nieten. Inmiddels hebben steeds meer verzorgingstehuizen een TwinCat rond rijden. Mevrouw Cocural vertelt dat er iemand bij De Oude Plataan een lijst bijhoudt. Je krijgt dan te horen wanneer het jouw beurt is. Ze vindt het heerlijk, lekker langs de IJssel. Niet in een busje of een auto, maar de buitenlucht op snuiven en onderweg gezellig praten. Meneer de Haan geniet dubbel: van de rit en van de dankbaarheid van zijn passagier.

het Zoet magazine | 25

Uit magazine:

"EVERY INDIVIDUAL HAS GIFTS OF THE HEAD, HEART AND HANDS"

26 | het

Zoet magazine

E D T E M E E M A G “ N E K J I W N I E I G ENER N E R U E B E G R E N E 1 PRACHTIGE DINGEN!” RS

PLAATJES DRAAIEN MET JIM DIE

MANIFEST

PETJE AF VO OR DE BURGER

LAAT ANDE REN ORGANISER EN!

JIM DIERS HEEFT PASSIE VOOR ‘NEIGHBOR POWER’ OF ‘BURGERKRACHT’. IN SEATTLE ONTWIKKELDE DIERS EEN WERKWIJZE DIE UITGROEIDE TOT HÈT NATIONALE VOORBEELD VOOR HOE WIJKEN KUNNEN FLOREREN DOOR BURGERKRACHT TE MOBILISEREN.

Hij vertelt erover in zijn boek ‘Neighbor Power: Building Community the Seattle Way’. Met ons diepte hij de meest markante voorbeelden van succesvolle burgerprojecten op. We deden dat door met Diers de door Leo Blokhuis doorgegeven plaatjes te draaien. Diers kan zijn teleurstelling nauwelijks verbergen als hij merkt dat The Grateful Dead niet aan bod gaat komen. We lieten Diers uiteindelijk honderduit associëren op twaalf andere, markante muzikale samenwerkingen. De 22-minutenversie van Autobahn van Kraftwerk leverde de mooiste associatie op.

KRANKZINNIG

De Duitse band Kraftwerk zocht vaak inspiratie bij andere kunstdisciplines, buiten de muziek, om hun muziek naar een ander niveau te tillen. Diers worstelt zich door een instrumentale passage heen en begint hard te lachen. “Er schiet me één van de meest krankzinnige projecten in mijn carrière te binnen. Daar kom ik zo op. Eerst iets wat me in de muziek opvalt. Die moet destijds innovatief zijn geweest. En als ik dat vertaal naar projecten, dan blijkt dat innovatie altijd vanuit burgers komt. De overheid loopt er achteraan en dat is prima. Burgers weten wat er nodig is in hun buurt, welke resultaten er bereikt moeten worden en vaak ook op welke manier. Verder heeft de muziek ook wat kunst

zinnigs. Kunst maakt onderdeel uit van veel bottom-up projecten in Seattle. Kunstenaars brengen hun gedachten over de identiteit en geschiedenis van een buurt over via hun werk en hun vaardigheden. Burgers voegen daar kennis van hun buurt, hun waarden en gedachten over hoe het er in hun buurt aan toe moet gaan aan toe. Je ziet het vaak terug in speeltuinen. Burgers leggen die aan, maar willen ook dat hun speeltuin uniek is, een eigen gezicht heeft. Dan betrekken ze er kunstenaars bij.”

NEIGHBORHOOD MATCHING FUNDS

Diers keert terug naar het voorbeeld. “In de wijk Freemont in Seattle staat een brug en onder die brug speelden zich bijzonder veel illegale activiteiten af, een serieus veiligheidsvraagstuk voor de wijk. De buurtbewoners wilden er een groot kunstwerk neerzetten, dat dan allerlei legale activiteiten moest aantrekken. Ze deden daarom een beroep op de Neighborhood matching funds, maar konden nog geen ontwerp presenteren. De funds bestonden net en nu moesten we ze gaan besteden aan letterlijk ‘niets’. Maar het burgerpanel, dat over de gelden beslist, vond het een goed idee. Ik dacht: “Prima, dat is het einde van de Neighborhood matching funds”. Maar het werd nog erger. Want uiteindelijk werden er drie kunstenaars benaderd om een ontwerp te maken en de eerste ontwierp een mooie, grote

het Zoet magazine | 27

“NU STAAT DE TROL ER. HIJ IS ENORM! HIJ troon, de tweede een hommage aan de werkers die de brug hadden gemaakt en de derde ontwierp een enorme trol…”.

‘ONZE’ TROL

Diers geniet van het herbeleven van het verhaal. Hij buldert één van zijn karakteristieke lachsalvo’s de Cantharel door. “De burgers mochten kiezen welk kunstwerk er zou komen. Ik heb gebeden dat het niet de trol zou worden, ben zelfs nog naar de Freemont fair gegaan, waar gestemd kon worden, om mensen te ontmoedigen om op de trol te stemmen… Maar de trol werd het. En het werd nog erger. Drie dagen later stond er een vernietigende recensie van het kunstwerk in de krant. De schrijver vond het verspilling van gemeenschapsgeld. De trol was hèt bewijs van de wansmaak van gewone burgers. Dus ik dacht opnieuw: “Dit moet het einde van de Neighborhood matching funds zijn”. Maar juist die recensie maakte iets geweldigs los. Mensen werden boos: ”Het is misschien een lelijke trol, maar het is wel onze trol”. Mensen gingen activiteiten organiseren om geld voor de trol in te zamelen, kinderen schreven rap liedjes en ’s nachts gingen artiesten de straat op om metersgrote voetafdrukken op straten te schilderen, voetstappen van ‘hun’ trol.”

HEEFT EEN ECHTE VOLKSWAGENAUTO IN ÉÉN VAN ZIJN KLAUWEN. HET IS EEN SERIEUZE TOERISTISCHE TREKPLEISTER, ER ZIJN ZELFS FOTO’S VAN BOEDDHISTISCHE MONNIKEN OP DE TROL."

ENERGIE

“Nu staat de trol er. Hij is enorm! Hij heeft een echte Volkswagenauto in één van zijn klauwen. Het is een serieuze toeristische trekpleister, er zijn zelfs foto’s van Boeddhistische monniken op de trol. Wat de burgers hoopten, gebeurde ook echt. De trol genereerde enorm veel economische activiteit. Je ziet hier dat als de hele buurt er uiteindelijk achter staat, wat een voorwaarde is voor de matching funds en onze ondersteuning, er iets geweldigs ontstaat! Maar het moet vanuit mensen zelf komen. En die komen niet af op vergaderingen die ambtenaren beleggen, de ambtenaren moeten aansluiten bij plekken waar mensen het over hun buurt hebben. Je moet als overheid meegaan met de energie in wijken en helpen, bijvoorbeeld met de matching funds of menskracht. Alleen dan gebeuren er echt geweldige dingen. Als je als overheid zelf gaat pushen om iets te realiseren in wijken, dan zie je de energie bij de burgers vaak recht evenredig afnemen. Ze zijn dan geen eigenaar van het project en denken: “Doen jullie het dan maar.” In Seattle is de mentaliteit: we leiden de stad, door een stap terug te zetten. Eerst zijn de burgers aan zet en als zij zelf energie hebben en gemotiveerd zijn, dan helpen wij mee. Ze weten nu hoe het werkt in Seattle, hebben successen geboekt en weten wat ze van ons kunnen verwachten. Ze weten dat er van alles mogelijk is als ze samen iets willen.”

SUCCES

“In Seattle waren er 32 verschillende ambtelijk departe menten, kokers. Eén voor onderwijs, één voor transport, één voor veiligheid enzovoorts. Ik werd directeur van een departement voor wijkwerk en dat ging dwars door al die departementen heen. Dus ik moest niet alleen mijn eigen medewerkers overtuigen van een nieuwe, holistische, integrale benadering, maar ook al die departementen de voordelen laten zien. Toen burgers in een wijk een park wilden

28 | het

Zoet magazine

aanleggen, stapte ik bij groenvoorziening binnen en het eerste wat de directrice zei was: “No way! We laten de burgers toch zeker niet met onze parken aan de gang gaan.” Toen moest ik al op mijn tong bijten, want van wie zijn die parken nu echt? Maar ze had wel een paar terechte zorgen, over veiligheid en aansprakelijkheid, onderhoud en vrij willigers, die wellicht het werk van professionals zouden overnemen. Er zijn altijd zoveel redenen om iets niet te doen, ik noem het ‘red tape’. En daar komen burgers niet zelf doorheen, dan haken ze af. Met de Neighborhood matching funds knippen we dat 'red tape' door en bieden we ruimte aan de burgers. Met het park kwam het goed. We hebben alles rondom veiligheid afgetikt, professionals de vrijwilligers laten begeleiden en de burgers onderhoudscontracten laten tekenen. Toen de parken klaar waren, hebben we de directrice van de groenvoorziening op een podium gehesen. Het was ook haar succes. En welke bureaucraat vindt het niet prachtig om door een menigte te worden toegejuicht?”

JIM'S DO-NO

-HARM LIST

• Don’t distra ct the commun ity from its own priorities. • Don’t force the community into the bureaucracy’s silos. • Don’t take pe ople’s time wit hout showing results. • Don’t make the community dependent. • Never do for people what th ey can do for themselves

We r k i n u i t v o e r i n g

09:15 | Mijnheer Verweij

Uit magazine:

Met mekaar, veur mekaar Opdrachtgever//gemeente Rheden, Type//themamagazine, Inhoud//met 'Met mekaar, veur mekaar' informeert de gemeente Rheden het veld over hoe het de decentralisatieopdracht van (delen van) de AWBZ samen met het veld wil aanvliegen.

“Ik wil achterhalen wat mensen ècht nodig hebben” DE PERSOONLIJKE VERZORGING (PV) IS ÉÉN VAN DE FUNCTIES WAAR GEMEENTEN VERANTWOORDELIJK VOOR WORDEN. WAARUIT BESTAAT PV EN WIE MAKEN ER GEBRUIK VAN? OP ZOEK NAAR ANTWOORDEN, LIEPEN WE SAMEN MET DE GEMEENTELIJKE PROJECTLEIDER, HIDDO BORN, EN WET HOUDER TJEBBE VUGTS EEN OCHTENDDIENST MEE MET WILLEKE IPSKAMP, VERZORGENDE C BIJ DE STICHTING THUISZORG MIDDEN GELDERLAND (STMG).

het Zoet magazine | 29

Ve r v o l g We r k i n u i t v o e r i n g >

Willeke neemt alle facetten van de verzorging voor rekening, reikt medicijnen aan en verzorgt kleine wondjes. Daarnaast heeft ze een

06:51

signaalfunctie. De lijnen met partners zijn kort en als het nodig is legt ze contact met andere professionals. Samen met de projectleider Persoonlijke

verzorging van de gemeente, Hiddo Born, en wethouder Tjebbe Vugts volgen we Willeke tijdens een ochtenddienst.

Om 06:51 ontmoeten we Willeke voor het hoofd kantoor van de STMG. Op haar mobiele telefoon vindt Willeke de route van vandaag. De planner zorgt ervoor dat, waar mogelijk, de afstanden tussen de cliënten zo kort mogelijk zijn en cliënten zo veel als mogelijk dezelfde verzorgenden zien.

Terwijl mevrouw Brink wordt gedoucht, vertelt projectleider Hiddo Born dat de cliënten de zorg zo 'normaal' lijken te vinden. Hiddo is onder de indruk van de manier waarop Willeke werkt. Hij ziet dat haar inzet mensen echt helpt om zelfstandig te kunnen wonen. Hiddo is blij met zijn werk als projectleider in een, qua schaal, over zichtelijke gemeente. Daar kan hij met een beperkt aantal partners echt een verschil maken voor de mensen.

09:15

We kloppen aan bij mijnheer Verweij. Willeke helpt hem met het innemen van medicijnen en met douchen. Hij mag zijn medicijnen niet zelf beheren. Willeke en haar collega’s vinden de sleutel van het medicijnkluisje in een sleutelkastje in de centrale hal van het complex. Mijnheer Verweij woonde altijd thuis bij zijn moeder. Na haar overlijden, is structuur voor hem extra belangrijk geworden. Willeke stimu leert hem op tijd op te staan en te ont bijten. Ook Pro Persona begeleidt mijn Mevrouw Brink woont aan de overkant. Willeke heer. Bijzonderheden wisselen de helpt haar douchen en aankleden. Ze stimuleert professionals uit in het boek. Als iets niet mevrouw om zelf ontbijt te maken. Mevrouw duidelijk is, bellen ze elkaar. Terwijl Willeke Vermeer is er ook. Ze was altijd de hulp in huis. Nu mijnheer doucht, vertelt wethouder maakt ze schoon, doet de was en is vooral ook Tjebbe Vugts dat hij het als zijn missie een vriendin. Mevrouw Brink gaat niet meer naar beschouwt om al het mogelijke voor zijn het grote huis van Rhederhof, dat is te ver lopen. inwoners te doen. De kaders die de lande Toch heeft ze voldoende contacten. Soms gaat ze lijke overheid stelt, begrenzen daarbij zijn een dag met mevrouw Vermeer mee naar huis. speelruimte. Dat maakt het een uitdaging, omdat het wat van de creativiteit van alle betrokken partijen vraagt.

Willeke neemt ons mee naar me vrouw Kraaieveld. De voordeur sleutel zit in een sleutelkastje. Mevrouw heeft een by-pass operatie gehad, waardoor ze tijdelijk veel hulp nodig had. Inmiddels komt Willeke alleen nog maar om één elastische kous aan te trekken.

Om 10:27 nemen we afscheid van Willeke. Ze gaat nog één cliënt wassen, voordat ze even pauze neemt.

pauze 30 | het

07:02

Om 07:02 klokt Willeke in bij mevrouw Nijenhuis. Ze heeft 45 minuten om mevrouw klaar te maken voor de dag. Daarbij is de mentale verzorging zeker zo be langrijk als het douchen, aan trekken van elastische kousen, monitoren van de gezondheid en ontbijten. Na een gecompliceerde beenbreuk, was mevrouw Nijen huis voorbestemd om naar een verzorgingstehuis te gaan. Door haar eigen doorzettingsvermogen en de steun van de Thuiszorg, kan ze toch zelfstandig wonen. Tijdens de koffie vertelt Willeke dat ze zoveel mogelijk stimuleert dat mensen zelf dingen doen. Mevrouw Nijenhuis moet hierin af en toe wat afgeremd worden. Bij elke cliënt ligt een boek, waarin mantelzorgers, maar ook andere professionals, kunnen zien wat Willeke en haar collega's doen en hoe het met de cliënt is. Ook kunnen ze er zelf bijzonderheden in noteren.

08:36

09:44 We vertrekken naar mevrouw Aalders. Ze kwam in de jaren zestig in Rheden terecht, verloor haar man, bleef nog een tijdje thuis wonen en verhuisde uiteinde lijk naar een woning van Attent, tegen over haar zoon. Ze heeft er alles wat ze maar wenst. Naast de thuiszorg en haar zoon, helpen ook de pedicure, de fysio therapeut, de slager, die haar maaltijden brengt en de apotheker, die de medi cijnen thuis aflevert, haar bij het zelfstandig kunnen wonen.

Na het bliksembezoek zijn we bij mijnheer van Weij, die recentelijk zijn partner verloor. Willeke helpt hem zijn elastische kousen aandoen en zijn gehoorapparaat indoen, maar let vooral op zijn ge moedstoestand. Als Willeke denkt dat mijnheer wil praten, biedt ze een luisterend oor. Soms praat hij liever gewoon even over koetjes en kalfjes.

10:03 Zoet magazine

start

07:48

VERVOERSINITIATIEVEN IN 2015

BEWEGING IN DE TOEKOMST!

DE NISEREN ELFORGA Z EWEZEN B E D IE N R A ER ALS D L BESTA E T E R OOR V U E T B T A D LA AT GE D HAR V E DERSLAN T . MAAR W WARM KLOPPEN N N A IM L IE U Z R IE B N N MO TIEVE T EEN R IN ÉÉ IA E U IT M U S F IN R L S E R D A K RH UREER VERVOE FRISDEN N, ANDE ESTRUCT ZIJN? EMENDE STUKKE SZINS G ER 2015 IG B N ONDERN PPELIJKE VRAAG O E T N K E O ? R N E N UIT A A E N A H TIEVE EN SL ERICHT MAATSC INSTORM VERVOERSINITIA VIER KRANTENB A R B T E T': REN AAN H WELKE OEKOMS HT SENIO EN OVER G IN DE T G WELLIC IN A G NADENK D E R E W E V RS O G JE 'B AKOERIE DAN KRIJ EER PIZZ N N A W . 2015 REN... VERVOE

Uit magazine:

het Zoet magazine | 31

MAATSCHAPPELIJK ONDERNEMER JAMAL AREG VERVOERT SENIOREN

“ Voorheen reden we maar ergens heen”

ijschoolhouder Jamil Areg is een tevreden mens. Sinds hij begin 2015 besloot zijn les wagens en leerlingen gericht te laten rijden, om zo senioren en mensen met een beperking te kunnen vervoeren, beleeft hij meer plezier aan zijn werk. “Niet alleen ikzelf, maar ook mijn vier instructeurs zien wat er in de auto ontstaat tussen onze leerlingen en de passagiers die meerijden. We ervaren geen generatiekloof, eerder het tegenovergestelde, omdat ze elkaar van alles te vertellen hebben. Laatst legde een leerling uit hoe SeeFeelHear (opvolger van Facebook, red.) werkte. Andersom wist de leerling niet wat hij hoorde, toen de senior vertelde over wat ze allemaal had meegemaakt in haar leven. Een grammofoon met 78-toeren platen bijvoorbeeld. Daar

kon de leerling zich weer niets bij voorstellen.” Veel belangrijker vindt Areg het dat hij nu niet alleen in zijn levensonderhoud kan voorzien, maar tegelijkertijd veel senioren met mobiliteitsproblemen kan helpen. “Het was eigenlijk ook gekkenwerk. We reden voorheen maar ergens heen met onze leerlingen. Nu bellen senioren naar onze rijschool en via een App, die een bevriende ondernemer heeft ontwikkeld, zien onze in structeurs wie we wanneer kunnen oppikken. Omdat we een lokale rij school zijn, gaat dit nooit mis.” Areg dingt mee naar de prijs van meest innovatie maatschappelijk onder nemer van 2015. “Maar daar is het me niet om te doen. De blijdschap van de passagiers en de goede reacties in de buurt, dat is me veel meer waard."

Denkkracht

Sylvia Vlaardingerbroek

Teamleider Transities jeugdzorg en onderwijs bij adviesorganisatie Spectrum partner met elan, dat ge meenten en maatschappelijke orga nisaties uitdaagt, ondersteunt en be geleidt. Het merk ‘Andersland’ is aan haar keukentafel geboren. Daarnaast is Sylvia vooral cartoonist. Kijk maar eens op pagina 18 en 19. Je mag de poster uitscheuren en ophangen!

.......................................................... IEDEREEN WIL ERBIJ HOREN IN ELDERVELD

We’re poor, but we’re sexy!

et is niet de beste wijk van Arnhem, Elderveld. Waar klassieke Vogelaarwijken als Presikhaaf en Klarendal de ene na de andere facelift hebben gekregen, leek de aftakeling in Elder veld gestaag door te zetten. Totdat het vervoersinitiatief ‘Ja, naStuurlijk!’ de wijk in zijn greep kreeg en de glimlach weer terug lijkt op straat. Projectleider Tiny Kleinkamp weet waarom. “Het is zoals de voormalige burgemeester van Berlijn het een paar jaar geleden zei: ”We’re poor, but we’re sexy!”. Daarmee bedoelde hij: we zijn arm, maar iede reen wil hier zijn en deel uitmaken van wat hier gebeurt. Zo is het in El derveld ook en ‘Ja naStuurlijk’ speelt daar een belangrijke rol bij.”

GEKKE EVENEMENTEN

Kleinkamp legt de kern van ‘Ja na Stuurlijk’ uit. “Het project draait om een uitruil van diensten tussen mo biele en niet-mobiele wijkbewoners. Voorheen reden er Plusbussen, maar daarbij waren de passagiers de afhan kelijken. Niemand wil afhankelijk zijn, 32 | het

Zoet magazine

je wilt regie ervaren, liever niet hulp behoevend zijn. Daarom is er een spannende datingsite, waar passagiers kunnen aangeven wat ze van een chauffeur verwachten en zelf te bieden hebben. Passagiers vinken aan of ze direct van A naar B willen, of graag een stukje omrijden en zelfs hoe lang dat dan mag duren. En ze vertellen wat ze te bieden hebben. Denk aan koken, kleding maken of aanpassen en oppassen. Senioren die minder computervaardig zijn, kunnen ook gewoon bellen: telefonistes genoeg! Wij zorgen als projectleiding voor leuke, stimulerende, sexy PR en organiseren gekke evenementen in de wijk, die bijdragen aan het imago van het project.” Kleinkamp is een trots man. “Het project is een community builder van jewelste gebleken. Het aantal matches is onvoorstelbaar en op de site lees je terug welke mooie vriendschappen er inmiddels zijn ont staan. Het laat maar zien dat niemand afhankelijk hoeft te zijn en iedereen graag wat voor een ander doet. We genieten met z'n allen van het succes.”

Ellen Oomen

Begon tien jaar geleden vanuit een Pipowagen haar zorgboerderij. Inmid dels is Hoeve Klein Mariëndaal een fenomeen in Arnhem. Als zorgboer derij, theeschenkerij, biologische groentewinkel, vergader- en feestloca tie en, gewoon, voor een zondagmid dagborrel met het gezin. Ellen start binnenkort met een nieuwe uitdaging, als fondsenwerver voor een goed doel.

Dennis Nolte

Motor achter Het Spoor van Ver nieuwing, een initiatief van een groep ongeduldige sociaal ondernemers, die droomt van een samenleving die van uit zichzelf ontwikkelt, groeit en bloeit. Waarin initiatief voor nieuw beleid uit bewoners komt, die verant woordelijkheid voor hun dromen wil len en durven nemen. Daarnaast is hij creatief procesbegeleider en blikopener.

DE NIEUWE BANK PAKT UIT MET VERVOERSINITIATIEF

“ Die auto’s stonden daar maar te niksen”

e Nieuwe Bank doet haar naam als èchte maatschap pelijk bewuste ondernemer weer eer aan. Deze keer met het project ‘CarSharing, part 2’. Waar De Nieuwe Bank eerst haar mede werkers de elektrische bolides al met elkaar liet delen, gaat het nu nog een stap verder. Medewerkers parkeren hun auto voortaan in vakken, waarop duidelijk te zien is hoelang een auto niet gebruikt gaat worden. Op iedere parkeerplaats van De Nieuw Bank is een kantoortje geplaatst, van waaruit

vrijwilligers met de auto’s die lang genoeg niet gebruikt worden, mensen vervoeren. Die bellen en de vrijwilligers plannen en rijden. Het klinkt zo simpel, maar hoe werkt het in de praktijk? We gingen eens in Barneveld kijken, bij vrijwillig planner Tamara van Vliet.

VIER UUR NIET GEBRUIKT

“Het is zo simpel en tegelijkertijd zo briljant. Die auto’s stonden hier maar te niksen en nu levert het veel mensen

van alles op. De passagiers, allemaal mensen die anders niet veel uit huis komen, maar ook de vrijwillige chauf feurs en planners.” Tamara laat ons een vak zien. Daar staat een Toyota Prius onder een bordje dat aangeeft dat de auto nog zeker vier uur niet wordt gebruikt. “Daar kunnen we dan mee gaan rijden. Ik plan dan de ritten en chauffeurs, zoals Gerrie daar, gaan lekker rijden.” Tamara is zelf kort geleden haar baan als administratieve kracht kwijtgeraakt en ziet haar vrij willigerswerk als ideale overbrugging naar een nieuwe baan. “Bij ons zijn de planners allemaal administratieve krachten die aan het einde van de eco nomische crisis toch nog hun baan verloren. Het overkwam mij helaas ook. Doordat ik hier drie dagen per week als planner actief ben, blijf ik meedoen en kan ik bijdragen aan het geluk van anderen. Daarnaast is het reuze gezellig met de bankmedewer kers en de vrijwillige chauffeurs, voor namelijk gepensioneerde mannen.”

......................................................................................... MAATSCHAPPELIJKE STAGE MONDT UIT IN HECHTE VRIENDSCHAP

Mevrouw Sombermans en de strijdvaardige scooter

omaar een donderdag in de Achterhoek. Na schooltijd snort Elise met haar scooter de weg op. Ze gaat mevrouw Vierhouten ophalen. Samen met me vrouw Vierhouten vulde ze de 30 uur Maatschappelijke stage in, die ze van haar school moest vervullen. Ze be sloot mevrouw Vierhouten te gaan vervoeren, eigenlijk uit gemakzucht. Wat kon daar nu moeilijk aan zijn? Je kreeg er ook nog eens 30 cent per kilo meter voor, dus zo kon ze er ook nog iets aan verdienen. Maar mevrouw

Vierhouten bleek heel wat mee te tor sen op haar frêle schoudertjes. En Elise raakte gefascineerd door het leven van mevrouw. Na twee ritten was het ijs tussen de twee gebroken en ontstond er een even curieuze als in nige vriendschap. Elise vertelt haat verhaal, dat ze zelf "Mevrouw Sombermans en de strijdvaardige scooter" heeft genoemd. “Toen ik haar voor het eerst ging ophalen, om bood schappen te gaan doen, wilde ze niet naar buiten komen. Ik wist niet goed hoe ik daarmee om moest gaan en vroeg mevrouw of ik binnen thee voor

“Ik raad iedere jongere met een scooter aan deze stage te kiezen”

haar kon zetten. Dat mocht wel. Na een eerste zwijgzaam kopje, begon ze te praten. Ze had haar man net ver loren, haar dochters woonden ver weg en ze had zelf nooit een rijbewijs ge haald. Ze voelde zich eenzaam, met haar verdriet en zonder aanspraak.”

DAMES

Elise praat graag en beschouwt zich zelf als een zonnestraaltje. “Dat effect heb ik vaak op mensen. Ook mevrouw Vierhouten bleek snel op haar gemak. We gingen die eerste middag nog boodschappen doen en eigenlijk vlo gen die 30 uur Maatschappelijke stage om. Ook daarna bleef ik haar bezoe ken, al gaan we nu niet altijd de deur meer uit. We leren veel van elkaar. Ik houd haar op de hoogte van wat er allemaal speelt in de wereld en help haar op de computer, zij heeft me laatst nog leren haken. Geweldig!” Elise is erg blij met haar ongebruike lijke Maatschappelijke stage. “Dit was een experiment, maar ik raad iedere jongere met een scooter aan deze stage te kiezen. Ik denk niet dat je meer kunt leren dan van de levens ervaring van mensen als mevrouw Vierhouten.”

het Zoet magazine | 33

Anita Anita is voorzitter van een wijkteam. In haar droom gaan mensen sociaal en respectvol met elkaar om, is er een aanspreekcultuur en pakken burgers en professionals samen problemen op. Hiervoor moeten verbindingen ontstaan. Ze gaat mensen in de buurt zoeken die beelden hierover met anderen willen delen.

Barbera Barbera werkt voor Caleidoz. Daar werkt ze voornamelijk voor en met jongeren. Ze droomt van wijken waar vrijwillige inzet voor elkaar iets vanzelfsprekends is. Jongeren moeten hiervoor op hun passies en talenten worden aangesproken en zien dat hun inzet resultaat oplevert. Ze kiest voor een creatieve actie en gaat met een I-Pad de straat op om ‘haar’ jongeren die goede voorbeelden te laten zien.

29 mei 2013

EEN VLIEGENDE START

Een droom van een sessie OP 29 MEI JL. START HET PROJECTTEAM HET TRAJECT, MET EEN VERGADERING IN DE VIP-BUS. DIRECT NA AFLOOP STAPPEN DE PROJECTTEAMLEDEN UIT EN DE PARTNERS IN. ZO ZIJN DE PARTNERS VIJF MINUTEN NA DE EERSTE VERGADERING AL ONDERDEEL VAN DE 'FRISSE WIND'. EEN VLIEGENDE START DUS, TYPEREND VOOR DIT DYNAMISCHE TRAJECT. Het echt inspirerende lenteweer heeft zich na twee dagen alweer uit de voeten gemaakt. Toch zitten we comfortabel en warm. We luisteren naar het oorverdovende carillon dat het oorstrelende Yesterday van the Beatles tingelt. Mooi, maar niet toepasselijk; dit project gaat over de levendige wijken van morgen. De deelnemers worden uitgenodigd hun dromen hierover te delen. Dromen zijn belangrijk: ze hebben een eigenaar en energie, je droomt immers vanuit passie. Dromen in de VIP-bus is niet vrijblijvend. De deelnemers denken na over de realisatie ervan en verlaten de bus met een prototype van hun droom, een eerste concrete actie, waarmee ze hun droom dichterbij kunnen brengen.

Evelien

Willemien Willemien is raadslid voor het CDA. Ze woont in het buitengebied, waar van alles gebeurt en mensen vrij en blij zijn. Willemien heeft het idee dat dit te vertalen moet zijn naar andere kernen en wijken binnen Zevenaar en wil er graag over vertellen. Zij gaat werken aan een artikel over haar ervaringen met burgerschap in het buitengebied.

34 | het

Zoet magazine

Evelien werkt voor de Stichting Thuiszorg Midden Gelderland. Ze droomt over wijken waar echte verbindingen zijn ontstaan tussen burgers en professionals. Daar is ‘regelruimte’ voor nodig, ruimte om dingen soms ‘gewoon’ te kunnen doen. Ze wil deze visie, ‘De zichtbare schakel’, zoveel en zo vaak mogelijk delen. Als actie gaat ze deze visie in een artikel gieten en daar een podium voor zoeken.

Eline

Hans Hans is wijkcoördinator. Hij gelooft heilig in de eigen kracht van burgers en droomt van wijken waar burgers veel zelf doen en de gemeente bijspringt als een burger ondersteuning wenst. Hans wil op het gemeentehuis breed draagvlak voor deze visie krijgen. Eerste actie? Een af spraak met zijn Managementteam maken, waar Hans vol vuur zijn droom gaat delen.

Eline werkt voor Baston Wonen. Ze droomt van wijken waar energie in zit! Met Baston Wonen organiseren ze leuke activiteiten en pakken ze samen met bewoners dingen aan. Nu initieert Baston Wonen dat nog voornamelijk, in de droom van Eline nemen burgers dat over. Daar zijn leuke ontmoetingsmogelijkheden voor nodig. Eline gaat minimaal vier partners zoeken waarmee ze een concrete actie in gang zet.

Renate

Jan-Willem Jan-Willem is voorzitter van de lokale ondernemersvereniging. Hij denkt dat het wantrouwen ten opzichte van de gemeente eerst moet worden weggenomen. Bewoners willen niet als onderdeel van een bezuiniging worden ingeboekt. Dan kan er gedroomd worden. Jan-Willem droomt van meer collectiviteit. Zo ontstaan levendige wijken! Belangrijk is dat mensen actief benaderd worden en de eerste inspanningen direct meetbare resultaten opleveren. Dan haken meer burgers aan en ontstaat collectiviteit.

Uit magazine:

Renate is wijkagent in Zevenaar-West. In haar gedroomde wijk bemoeien mensen zich op een positieve manier met elkaar. Haar werk leert Renate dat de angst in toenemende mate regeert. Er is een andere mindset nodig om mensen meer begaan te laten zijn met hun buurtbewoners. Omdat alles klein start, zou je kunnen starten met je directe buren. Renate vertelt haar verhaal met grote bevlogenheid en gaat het de komende weken minstens één keer houden voor collega’s of collega-instellingen.

Dorien Dorien is winkelier en gemeenteraadslid. Ze droomt van wijken waarin mensen socialer met elkaar omgaan, weer een beetje op elkaar letten en bereid zijn wat voor en met elkaar te doen. Daarvoor zijn gemotiveerde mensen nodig. Zelf geeft ze het goede voorbeeld, want ze gaat in haar straat ‘energie collecteren’ en huis-aanhuis vragen wat mensen met de straat willen en wat ze daar zelf voor willen doen.

het Zoet magazine | 35

OPINIE Uit magazine:

Met mekaar, veur mekaar Uit magazine:

Ik kom over, wij zullen overkomen…

e decentralisatie AWBZ, wat moeten we daar nou eens mee? Feitelijk is alles natuurlijk steeds in een overgang van het één naar het ander, elke minuut en elke seconde. Als er nooit iets zou ver anderen, kwamen we niet verder. Aan de andere kant zien we sommige veranderingen liever alweer gaan nog voordat ze gekomen zijn. Verlies, pijn en tegen slagen zijn nou niet bepaald zaken waar je op zit te wachten, als mens. Vooral niet als het onomkeerbare processen zijn. En dat is verandering; altijd perma nent en nooit meer terug te draaien. De mate waarin we een verandering al dan niet accepteren en de wijze waarop we deze verwelkomen of juist proberen te vermijden, verschilt per mens. Dit geldt ook voor de manier waarop we ons erop voorbereiden en de impact ervan ervaren, beleven of ondergaan. Het proces van verandering zit vol emoties, tegenstrijdigheden, onzekerheden, spanningen, opwinding en confrontaties. Er is niet zoiets als een ‘Algemeen Handboek der Verandering’ waarin precies staat wat je wanneer moet doen op welk moment en waarom. Dat heeft natuurlijk te maken met de persoonlijke perceptie van de mens; wat voor de één een welkome afleiding van de dagelijkse sleur is of gezien wordt als een kans, kan voor de ander een ware beproeving zijn. De onzekerheid kan als ergerlijk doelloos of angstaan jagend vaag ervaren worden. Maar hoe het ook zij; verandering komt er, is er, vindt plaats. Je kunt er krakend aan ten onder gaan, tegen de stroom in blijven zwemmen of op de golven van het tij mee liften naar een nieuw uitzicht. En nu, beleidsambtenaar, Wmo-consulent, zorg medewerker, mag jij een nieuwe invulling aan je baan geven, kaders en structuren heruitvinden of op andere wijzen toepassen. De grenzen van je functie opzoeken, je eigen ruimte, rol en positie daarbinnen opnieuw definiëren. Dat kan heel verhelderend en verschonend werken. Waarom doe ik dit werk ook weer? Laat die decentralisatie jouw springplank zijn naar een volgende stap in je persoonlijke en professionele ontwikkeling. Stel jezelf de vraag; welk verschil wil en kan ik maken binnen de kaders die er zijn? En wees vooral niet bang; het is ook jouw eigen proces en daarin is geen goed of fout. Zorg ervoor dat jij degene bent die de decentralisatie overkomt en niet de decentralisatie jou. Dan kom je écht over. Het kan. Ik wens u allen een heel oprechte, overkome lijke decentralisatie. Klaske Rehorst, veranderkundige 36 | het

Zoet magazine

Mobiel Andersland

column

Vrijwilligersvervoer is een perspectief door: Klaske Rehorst, veranderkundige

ervoer heeft helemaal niets te maken met van A naar B gaan. Vervoer is een perspectief. Een uitzicht. Een heel erg mooi uitzicht. Vrijwillig iemand een prachtig uitzicht geven is misschien wel het mooiste cadeau dat je geven kunt. En een tastbare bijdrage mogen leveren aan de kwaliteit van leven die iemand ervaart, is misschien wel het mooiste cadeau dat je krijgen kunt. Stel je toch voor dat er ’s avonds, tussen gehaktbal en vlaflip, geheel onverwacht wordt aangebeld. Daar staat een moeder voor de deur met haar dochter in een rolstoel. En dan krijg je zomaar een enorme bos bloemen die net zo hard lijkt te stralen als de glimlach van het meisje en de ogen van de moeder. Je hebt geen tuinver lichting meer nodig, met zo’n glimlach. En die moeder zegt: “Door jou is er uitzicht. Uitzicht op een toekomst, op iets dat nu binnen het bereik ligt. Mijn kind komt ergens. Is op pad. Onderweg. Naar groter, verder groeien en leren en actief participeren in de samen leving. Mijn dochter hoeft niet langer vanaf de zijlijn toe te kijken hoe het leven verdergaat zonder haar. Hoe anderen wel doorgaan, vertrekken en verder reizen. Mijn kind blijft niet meer achter, mijn kind doet weer mee. Dat komt door jou. Sta je daar wel eens bij stil?” Sta je wel eens stil bij de betekenis van vrijwilligersvervoer als je be denkt dat het mensen niet alleen letterlijk en fysiek maar ook men taal, emotioneel, sociaal (economisch) en maatschappelijk verder brengt? Dat het verschil tussen ‘ergens heen kunnen gaan’ of ‘niet’ deelnemen en bijdragen of buitengesloten en achteruitgaan be tekent? Dat geldt ook voor de oude mevrouw met de rollator in die flat, de jonge man met de dwarslaesie, de veertiger met een verwoestende spierziekte, het kind met het downsyndroom, de jongen die door zijn autisme niet zelfstandig kan fietsen en daardoor niet naar school komt, omdat zijn ouders geen dure taxi kunnen betalen, de chronisch zieke die anders de deur niet uitkomt of niet naar zijn behandeling kan… En ook al komen ze vanavond niet aan je deur en krijg je misschien niet altijd die bos bloemen; weet dat je een verschil maakt tussen verder kunnen gaan en meedoen of stranden, stil komen te staan en het leven aan je voorbij te zien trekken alsof je eigenlijk niet meer bestaat. Vrijwilligersvervoer levert dat bestaansrecht. Daar mag je best eens stil bij staan…

Maak jij jezelf waar

l zolang ik me kan herinneren wil ik zo leven dat ik helemaal tot mijn recht kom. Dat ging niet altijd even makkelijk. Ik vond iets van mezelf. Anderen vonden iets van mij. Ik dacht dat er iets van mij gevonden werd. Het stuk in mij dat heel goed weet hoe ik tot mijn recht kom, werd niet altijd gehoord. Maar op diverse momenten in mijn leven liet dat stuk in mij van zich horen. Een gevoel van binnen dat me ‘niet doen!’ of juist ‘wel doen!’ toeriep. Zo helder, dat al mijn gedachtes over het onderwerp compleet wegvielen. Mijn kern had gesproken en het viel niet te negeren. Inmiddels ben ik al een paar jaar zelfstandig professional en staat alles wat ik doe in het teken van waarmaken en tot je recht komen. Ik heb het hier dan ook vaak met anderen over. Regelmatig krijg ik van iemand een reactie als ‘ ja, maar bij jou gaat het allemaal zo makkelijk, zo vanzelf, voor mij is het veel moeilijker om te doen wat ik echt wil doen’. Als ik ze vervolgens vertel dat ik na mijn afstuderen ruim 13 jaar van baan naar baan ben gegaan, omdat ik maar niet vond wat ik zocht, zie ik iets van opluchting in de ogen van de ander komen. En als ik vertel dat ik ook, al onder nemend, door vallen en opstaan mijn weg ontdek, zie ik een glimpje hoop op het gezicht van die ander. Mensen hebben vaak de neiging om hun aandacht bij anderen te richten op wat er wel is gelukt. En bij zichzelf op wat er allemaal nog niet is gelukt. Met als gevolg dat er een onrealistisch beeld van jezelf ontstaat, waardoor je niet eens meer probeert om dat te doen wat bij je past.

Wat zonde!

Iedereen is goed in andere dingen. En juist omdat we allen anders zijn, ontstaat er van alles. Wat heb jij eraan om niet te doen wat jij van nature goed kan? Je hebt je talenten niet voor niks gekregen. Zie ze. Erken ze. Doe er wat mee. En blijf in beweging. Probeer niet om te lijken op anderen, probeer om uit te blinken in het zijn van jezelf. Als je het niet probeert, lukt het in ieder geval zeker niet. Er kan veel meer dan je denkt. En jij kan veel meer dan je denkt. Dus welke stap zet jij vandaag om nog meer tot je recht te komen en het onmogelijke mogelijk te maken?

ZOET BEGIN VAN DE DAG #2

Remco Claassen is een rebelse spreker, trainer en auteur die zich richt op de (verdere) ontwikkeling van talent op het gebied van leiderschap en effectiviteit. Onder andere zijn presentaties in het voorprogramma van internationale topsprekers als Stephen Covey, Tom Peters en Robert Cialdini hebben hem op de kaart gezet. Als performer is hij het best te beschrijven als een kruising tussen Dr. Stephen R. Covey en cabaretier Hans Teeuwen.

ONTZUREN VOLGENS REMCO CLAASSEN Wat een feest! Alleen de naam al; ‘ZOET’, mijn staart begon direct te kwispelen bij het verzoek om voor dit blad te schrijven. Geen zoete broodjes bakken, geen bittersweet of zoetsappigheid. Nee..., positief, minder (ver)oordelend en primair opbouwend. De diverse media lijken langzaam steeds meer heil te zien in zuur nieuws. Giftige jury’s die de talentlozen van Nederland geen hart onder de riem steken maar keihard plat walzen. De Youtube filmpjes met gênante of pijnlijke missers krijgen de meeste hits. En dan nog maar niet te spreken over de nieuwe tv-hit ‘The Pain Game’. Zuur heeft marktwaarde, zuur is populair. Maar zuur bijt. Te zuur vreet zelfs door metaal heen. Zuur geeft zelden of nooit een constructieve focus. Negativiteit lijkt veel potenter dan positiviteit; een tevreden klant praat daarover, desgevraagd, een ontevreden klant gaat echter ongevraagd aan de slag om jou terug te pakken. Als Star Wars fan weet ik hoe groot de verleiding is van de “Dark Side of the Force”. Het vergt moed, visie en uithoudingsvermogen om tegenwicht te geven aan dit krachtenveld. Nelson Mandela had nog steeds op Robben Island vastgezeten als hij was gaan meevechten of gaan terug schelden. De wereld heeft transformators nodig. Letterlijk en figuurlijk mensen en programma’s die zuur omzetten naar zoet. Destructie naar constructie. Recent heb ik me wat verdiept in het onderzoek van Masaru Emoto. Hij beweert te hebben bewezen dat emoties een impact hebben op de vorming van waterkristallen. Hij is de oorzaak achter honderden filmpjes op youtube waar mensen wekpotten met gekookte rijst verschillend bestickeren en bejegenen. Op de ene pot zet je liefdevolle woorden en de andere scheld je stijf. Na een aantal weken ‘blijkt‘ de pijnrijst te gaan schimmelen en de andere pot blijft vers. Ikzelf kreeg kippenvel bij een filmpje waarbij een vader dit experiment met zijn zoon doet. Aan het eind staan ze beiden vol verbazing te kijken naar de ernstig verkleurde rijst in de pijnpot en zegt de vader, “Luister jongen, op moleculair niveau zijn wij identiek aan rijst. Flitsend cirkelende neuronen en protonen en een bakje energie ertussen. Zie hier wat er gebeurd wanneer je andere kinderen pest!”. Laten we met elkaar wat meer tegenwicht geven aan de verzuring van de wereld. Geen complete uitbanning, zuur is een prima smaakmaker en te zoet bijt ook… en de pijn die het geeft om dat weer te herstellen wil je ook niet. EINDE

Uit magazine:

Dummy het Zoet grafisch ontwerp// O.K. PARKING!

het Zoet magazine | 37

MN LU CO

Katja Linders (katjalinders.nl): “Ik droom van een wereld waarin iedereen doet waar zijn hart sneller van gaat kloppen. Dat iedereen zijn waarde (in)ziet en dat gaat uiten. Dan worden alle talenten benut en groeien we allemaal. Ook als zelfstandig professional streef ik ernaar om alleen de dingen te doen die goed voor me voelen. Via alles wat ik doe, zoals mijn online cursussen voor richtingzoekers en het geven van Durftevragensessies en Waarmaakdagen, hoop ik dat mensen van wensen naar durven gaan.”

Uit magazine:

Andersland Opdrachtgever//Spectrum-2012, Type//visiemagazine, Inhoud//Andersland is het land van na de uitgevoerde decentralisatietieopdrachten. Dit magazine laat mensen met een visie op de transities aan het woord. Mensen met zicht op Andersland.

Uit magazine:

HET LAATSTE BEELD DE OPENBARE RED ACTIEVERGADERING IN D E VIPBUS

Aan ons allen de schon e taak om de resultate n van de dag te vangen in tien rake quotes. Geen sinecure, want er zijn verwachtingen geschapen. Het manifest moet ons vooruit helpen bij de vorming van het nieuwe sociale domein. Het moet naast transitie-proof ook staatssecretaris-proo f zijn, want het gaat aan hem aangeboden worden. Jawel, we voelden de druk. Of he t ontkurken van de fles witte wijn het proces heeft geholpen, laten we aan u als lezers van het manifest. We zijn gestart met iets meer da n twintig quotes van deelnemers, spreke rs en de burgers die aan de workshops hebben meegewerkt. Na het eten hebben alle dee lnemers aan het congres gestickerd en zijn we gekomen tot een top tien. Tijdens de vergadering hebben we ons geconcentreerd op het omvormen van

MEANWHILE IN APEL

DOORN - 22:15 UUR

de tien quotes tot punti ge, handelingsgerichte statements, waar we echt wat mee kunnen. Dit riep veel dis cussie op, maar die discussie gin g gelukkig telkens (uitei ndelijk) de goede kant op. De mooie zin nen vlogen je letterlijk in een kakofonie om de oren. Een voo rbeeld: de discussie bij punt 6 "Laat initiatief in handen van de burger" werd gelard eerd met de uitspraken "Wees niet bang voor de burger", "Ontdek de burger in jezelf " en zelfs "W ees niet bang voor jezelf ". Natuurlijk is het een kwestie van smaak en stijl, maar de richting en intentie was telkens goe d. Eindtijd vergadering : 23.15 uur. Een uurtje, meer niet, typisch ambtenaar 3.0 . We hopen dat de staatssecretaris het manifest omarmt. We kunnen het hem aanbevelen.

Tien Gouden Tips voor succesvolle transities

10 GOUDEN TIPS één CTRL/ALT/DELETE Control, Alt, Delete en alles is

weg. En als alles weg is, kun je opnieuw beginnen. Zie het opnieuw beginnen als kans om tot nieuwe verhoudingen met het veld te komen. Om zelf te bekijken wat je voor je burgers wilt, wat je als gemeente voor je burgers wilt bereiken, hoe dat het beste te realiseren is en met welke aanbieders je het beste in zee kunt gaan. Dat is iets anders dan rücksichtslos afscheid nemen van huidige aanbieders. Maak gebruik van alle expertise die er is, en laat dit maximaal ten goede komen aan je burgers. John Beckers schetst op pagina 32 waarom hij denkt dat organisaties vooral burgers blij moeten maken.

twee ORGANISEER DIENSTVERLENING IN

SOCIALE TEAMS VAN ONAFHANKELIJK DENKENDE PROFESSIONALS De klantvraag moet, meer dan ooit, centraal (komen te) staan, daarover is iedereen het wel eens. De gemeente staat dichtbij haar burgers en kan in wijken zelf de diensten gaan organiseren, waar burgers om vragen. Doe dat in sociale teams van professionals, die samen de burger kunnen dienen. Die teams zouden onder leiding kunnen staan van een gemeenteambtenaar. Op pagina 23 geeft Erik Gerritsen, bestuursvoorzitter van Bureau Jeugdzorg conglomeraat Amsterdam, zijn visie hierop.

drie WEES SCHERP OP STAPELINGSEFFECTEN

Zwakbegaafden met een IQ van 70 tot 85, jongeren met psychische en gedragsproblemen en multiproblemhuis houdens… Dat zijn de burgers en gezinnen voor wie het extra belangrijk is dat gemeenten scherp zijn op de conse quenties van de afzonderlijke transities. Zij lopen risico om met de consequenties van meerdere transities te worden geconfronteerd.

vier STIMULEER BURGER- EN BUURTKRACHT

Zet als gemeente ruimhartig en laagdrempelig in op de burgers in de wijk die iets willen betekenen voor hun buurt(bewoners). Als burgers weer primair eigenaar van hun levens moeten zijn, stel ze op belangrijke levens terreinen als wonen, zorg, opvoeden, voeding en verzekeren, hiertoe dan in staat zich te verenigen. Geef kartrekkers, de bevlogen burgers die wellicht niet altijd even methodisch werken, de ruimte en geef ze vertrouwen in plaats van controle. Op pagina 27 schetst directeur Wolfgang Krause van AWO Duisburg het belang van het kunnen beheren en uitbaten van een eigen ruimte hierbij.

vijf BEKIJK EEN INDIVIDU ALS ONDERDEEL VAN EEN SYSTEEM In veel gevallen is het niet de indivi

duele cliënt alleen die een probleem heeft. Dat probleem staat in relatie tot zijn of haar omgeving en tot dat wat wij als maatschappij verwachten. Het ontzorgen en norma liseren zal dus ook uitdrukkelijk in relatie met die omge ving ingezet moeten worden. Termen als ‘nazorg’ en ‘ouder betrokkenheid’, ‘snelle signalering’ en ‘vinger aan de pols’ worden de nieuwe standaard. Bekijk op pagina 29 hoe ze dat in Zweden doen.

zes HOUD HET SIMPEL Vermijd abstracties bij het

formuleren van de eigen visie, missie en het formuleren van criteria waarop potentiële aanbieders van diensten kunnen meedingen naar de uitvoering van die diensten. Let daarbij

ook op de eigen formulieren, waarmee burgers in de weer moeten om bijvoorbeeld gebruik te kunnen maken van een voorziening. Als je als gemeente wilt dat iemand een pas foto aan een document toevoegt, vraag dan niet om ‘een welgelijkend fotografisch portret, zonder hoofddeksel, van de aanvrager van ongeveer 4 centimeter hoogte en 3 centimeter breedte.’ Dat simpel niet gemakkelijk is, lees je in de column van Pieter Hilhorst op pagina 8.

zeven KLANTVRAAG ALS BASIS VOOR IEDER

AANBOD Streef ernaar dat onder iedere inzet van een

sociale professional, een klantvraag ligt. In het ene geval moet deze actiever en met meer overredingskracht worden opgehaald dan in het andere. Idealiter leveren sociale professionals diensten die burgers in staat stellen zelf regie over hun eigen leven te voeren. Ego-loos, en dat is wellicht de grootste opgave. Het sluit aan bij het concept van Burg erkracht, waarbij de burger de regie heeft over zijn of haar leven. Een aanbodgerichte benadering past daar niet bij, aansluiten bij behoeften wel. Hoe dat er concreet uitziet is te lezen in de column van journaliste Annemarie Haverkamp op de pagina 36.

acht WEES ECHT ‘NABIJ’ JE BURGERS Als je als

ambtenaar geïnteresseerd bent in de wensen van je klant, wees dan echt nabij en niet alleen op papier en in plannen. Nabij betekent ook ‘vol betrokkenheid’ en ‘mensgericht’; vertoon zelf het gedrag dat je als regisseur wilt stimuleren. Organiseer een structurele dialoog met de mensen aan wie jij je diensten levert of laat leveren en laat sociale profes sionals daadwerkelijk in de buurt van burgers dienstbaar zijn aan de zelfverantwoordelijke burger. Dat kan wanneer het wijkgericht werken echt tot wasdom komt en alle organisaties zich ook wijkgericht organiseren.

negen BELOON ORGANISATIES DIE AANTOON

BAAR WERKEN AAN ‘ECHT CONTACT’ MET BURGERS Pas in echte relaties met burgers en gezinnen,

komt er iets tot stand. Momenteel herijken steeds meer organisaties hun eigen handelen. Alles komt in dienst te staan van de toegevoegde waarde aan het compensatie beginsel, waarop de transities zijn gebaseerd. Aan de zelf redzaamheid van een burger of een gezin. Beloon organisaties die aantoonbaar investeren in het echte contact en er in slagen bij te dragen aan het compenseren van burgers. Wees er van bewust dat ook in nieuwe sturings mechanismen onherroepelijk perverse prikkels en ‘knippen’ ontstaan. Organiseer daarom ook tegenkracht: beloon kritiek, innovatie en nieuwkomers. In de column op pagina 22 geeft financieel expert Frank Hordijk zijn visie hierop.

tien WEG MET ANGST De financiële opgave voor

gemeenten is groot en complex. Dat versterkt de behoefte aan controle. Overheden investeren te vaak in systemen en niet in relaties. Regel is regel, terwijl burgers gewoon een behoorlijke behandeling, en dus een relatie, wensen. Meer verantwoordelijkheid bij de burgers, impliceert ook meer vertrouwen. Geef professionals en de zelfverantwoordelijke en –redzame burger ruimte en vertrouwen en toon betrok kenheid. En durf uitzonderingen te maken, als de consequenties van niets doen de situatie erger maken. De ambtenarij is niet voor bange mensen! Voorbeelden van gemeentelijk lef staan op pagina 18-21.

het Zoet magazine | 39

Wordt vervolgd...