Zz 2008 4 by PZV Zeezeilvereniging

ZEEZEILEN Jaargang 27 nummer 4, Oktober 2008 www.pzv-zeezeilen.nl

Waddenweekend

Vakantietochten Sleepbroeken

In Memoriam

KALENDER 29 Okt 17/25 Okt 1 Nov Nov 6 Dec Jan Jan Feb Feb

Woensdag Zaterdag Zaterdag

Zeezeilen nr. 4 verschijnt Snertzeilen ALV met lezing: Windmolens Lezing single/double handed Sluiting kopij Zeezeilen nr. 1 Afsteken noodvuurwerk Intro cursus radio communicatie Pubavond tochtplanning Pubavond getijden

INHOUD 2 4 5 6 8 10 11 12 14 15 16 17 20 21 23 27 28 29 32 34 37 38 39 40 41 42

Sikke de Vries Redactioneel Van de Voorzitter Nieuwe leden Schipper en Schip Kraaiennest Schipper en Javen Puff Waddentocht Mysterie Wat is dat nou dat Wad Pensionado's en mijn .... Incidenten Ramsgate Westervaart .... Zeevarenden berichten Exit Interview Exit Interview Rondje Buitenom Wie de broek past ... Techniek & Vaarpraktijk Eindejaarsweekend Winterprogramma 16 Kwadraatzeilen De Vrouwe Adriana Nu weet ik het weer Dolfijn in de Oosterschelde

Hans van Reenen Philip Beekman Joop Bakker Leo van Leeuwen Bianca Witzen Geijsbeek Bemanning Cyrano Ben Visser Rudie van den Berg Hans van Reenen Lothar Ilzhöfer Anke Vermeer, Ruud Peijnenburg Stef Spijkerman, Aaldert van der Vlies Mathy Meulendijks Truus de Wijs Mariëtte Roozeveld van der Ven Rolien Lucassen Mathy Meulendijks Michelle Blauw Ben Ziekenheiner

De oversteekroute van de Maasgeul is gewijzigd (i.v.m. aanleg tweede Maasvlakte).

Jan de Vin heeft nu een Dufour van 40 voet. Zou het weer een Joint Venture zijn?

De computer op de Puff is gecrashed. Hoe zou dat nu komen?

Nog steeds ontluikende liefdes laten zien dat PZV nog zeer vitaal is.

Overigens heeft Frans het dan weer over: oude mannetjes, ‘messing around with old boats…’!

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Sikke de Vries

ort na het verschijnen van het vorige nummer van Zeezeilen bereikte ons bericht van overlijden van ons erelid Sikke Ferks de Vries. Sikke (86) is op 10 juli j.l. overleden en op 16 juli in kleine kring gecremeerd. Sikke kan worden gezien als één van de aanstichters van onze vereniging. In de zomer van 1978 zeilden Sikke de Vries en Hans IJkel, beiden werkzaam bij Philips in Terneuzen, met twee schepen bemand met een aantal onervaren opstappers naar de ‘overkant’. Hoewel slechts één van de twee genoemden de overkant haalde, waren beiden na afloop zeer enthousiast over de tocht. En wel zodanig, dat zij het plan opvatten om van zeezeilen een gewoonte te maken en met het voorstel kwamen om een Philips Outward Bound Association op te richten. Begin 1979 werd een comité gevormd uit een twintigtal personen met belangstelling voor een dergelijke activiteit en nog in datzelfde jaar vond de eerste Ramsgate-tocht plaats, met aan de start een tiental schepen. Voortbordurend op dit initiatief werd het jaar daarop PZV opgericht. Sikke maakte in de beginjaren (19801982) deel uit van het Algemeen Bestuur. Bij zijn aftreden werd hij - vanwege zijn verdiensten voor de vereniging spontaan ‘erelid’ gemaakt. In de daarop volgende jaren maakte hij diverse grote tochten, eerst nog zeilende en later per motorboot. En toen kwam ook voor hem het moment dat hij het varen moest laten. Zijn belangstelling voor het wel en wee van de vereniging bleef echter aanwezig. Totdat zijn geheugen hem enkele jaren geleden in de steek begon te laten. Als vereniging zijn we Sikke veel dank verschuldigd. Wij wensen zijn familie en naasten veel sterkte toe.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Redactioneel Voor u ligt Zeezeilen nummer 4 van dit jaar, d.w.z. het laatste nummer van 2008. Het eindejaarsweekend is al weer achter de rug, en ons schip staat al weer op de kant. De tijd lijkt steeds sneller te gaan!

wederom gevarieerd nummer met onder meer activiteitenverslagen, vakantiebelevenissen, een beetje techniek en vaarpraktijk, de KNRMtip met aansluitend een verslag van de overhandiging van de eerste door ons bijeengebrachte sleepbroek aan de bemanning van het KNRM-station Enkhuizen (N.B .: de tweede sleepbroek zullen we begin 2009 overhandigen aan het nieuw opgerichte station Hansweert!) en natuurlijk, van de zijde van de WAC, het programma voor de komende winter. Voor een volledige inhoudsopgave zie pagina 38.

Van de Voorzitter De zomer is inmiddels alweer ten einde en we kijken terug op een heerlijke zeiltijd. Weliswaar was het niet steeds erg zonnig, maar daar tegenover staat dat de wind het dit jaar zeker niet heeft laten afweten.

Voor wat betreft de ‘bemensing’ van de redactie kan ik u mededelen dat op onze roep om versterking een tweetal leden zich bereid heeft verklaard het redactieteam te komen versterken. Het gaat om Annemieke Stallaert en Peter , Chevalier, beiden heten we bij deze van harte welkom binnen de redactie.

Hans van Reenen

it jaar hebben we met de Lady Five eens een keer geen verre tochten gemaakt. We zijn wel veel weg geweest, maar voor het merendeel waren dat korte tripjes op de Zeeuwse wateren. Tripjes met telkens een aantal van onze kleinkinderen. We hebben gezeild met drie meiden van zeven, met groepjes van ‘gemengde’ samenstelling en ook enkele malen met ‘onze’ oudste jongens die in de leeftijdsgroep van tien tot twaalf zitten. Een genoegen om ze eventjes een beetje voor jezelf te hebben, heerlijk om samen met ze op en om het water te verkeren, en fascinerend om te ervaren hoe verschillend er gereageerd werd op min of meer vergelijkbare omstandigheden. Eén ding hadden ze overigens allen gemeen: een enorme ‘drive’ om krabben te vangen. U kent dat wel: het schip ligt nog niet vast of ze zijn al van boord met schepnet, touwtje, knijper en een plak spek. Uren lang konden ze op de steigers vertoeven, gefascineerd door de mogelijkheid dat ze zo dadelijk weer een krab of een stel garnalen zouden verschalken. Wat is het leven toch heerlijk simpel als je zo jong bent…....... Afin, ter zake, nummertje vier.

voor u ligt dus Een qua inhoud

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Minder (of beter gezegd: géén) reacties kregen we op ons verzoek om support bij het verwerven van nieuwe advertenties ten behoeve van Zeezeilen. Daarom elders in dit blad een herhaling van de betreffende oproep. En wees nu eerlijk: het kan toch niet zo zijn, dat ruim 300 leden samen geen enkele advertentie voor Zeezeilen kunnen binnen brengen…?! U treft in dit nummer overigens wel nieuwe advertenties aan. Deze zijn een eerste resultaat van het werk van de werkgroep ‘Acquisitie advertenties’ en komen voort uit een contact met Avéro/ Achmea. Zij hebben onder meer een portefeuille in scheepsverzekeringen. De firma Bastian & Visser, een bekende naam ook in de regio zuidoost Brabant, vertegenwoordigt o.m. Avéro/Achmea. En hun advertentie treft u vanaf heden aan. Overigens zijn zij niet alleen actief op het gebied van scheepsverzekeringen, ook op allerlei andere verzekeringsterreinen kunnen zij PZV-ers van dienst te zijn. Wij wensen u veel leesplezier.

Leden helpen advertenties werven!

Philip Beekman

oor ons was de bestemming Normandië, en we hebben genoten van de historisch - en toeristisch interessante kust. Op de terugweg hoorden we over de marifoon dat - op enige mijlen van onze haven - een zeiljacht om assistentie vroeg, en omdat we ‘s avonds netjes op tijd voor de haven waren boden we onze hulp aan. Na een half uurtje hadden we ruim drie mijl stroomafwaarts afgelegd en namen we het jacht op sleep. Het was een stevig schip en er was wat golfslag, dus veel boven de vier knopen liepen we niet. Door de tegenstroom deden we er zo bijna twee uur over om weer terug te komen bij de haven, waar we vlak voor de sluiting om middernacht, en met opkomende mist in konden. Het ging dus net goed. Maar eerlijk gezegd had ik niet voldoende rekening gehouden met de verlaging van de snelheid door het slepen in combinatie met de tegenstroom. Door dit incident heb ik dat nu geleerd. Het zal me niet meer gebeuren. PZV is bij uitstek een platform om ervaringen als deze te delen, en ik wil alle lezers oproepen om incidenten waarvan we kunnen leren te publiceren. Wie weet kan de redactie van zeezeilen een nieuwe rubriek openen: ‘incidenten om van te leren’.

Nieuwe leden I

k zal me even voorstellen. Mijn naam is Janneke Bos, 30 jaar oud. Ik woon samen met Remco van Herk. Ik ben in opleiding tot orthopedisch chirurg en hiervoor zit ik van maandag tot vrijdag (en hier en daar wat diensten…) in Delft en Leiden. Mijn eerste zeilervaring dateert van zo’n acht jaar geleden toen mijn schoonvader, Maarten van Herk, jullie wel bekend, besloot om de Jonathan te kopen. Aanvankelijk had ik wel wat twijfels of het wel wat voor mij zou zijn. Maar eenmaal op het water was ik al snel verkocht! Sindsdien proberen we een aantal weekenden per jaar te gaan zeilen met vrienden of familie. Zeker met onze drukke banen is het heerlijk om er even echt tussenuit te zijn. Zodra je op het water zit en de wind door je haar waait, ben je alle dagelijkse beslommeringen van het ziekenhuis zo vergeten… Vorig jaar heb ik ook mijn `zeedoop’ gehad toen we een week gingen zeilen tussen de Griekse eilanden. Geweldig! En zeker voor herhaling vatbaar! Inmiddels heb ik ook mijn vaarbewijs gehaald, TKN en marifonie staan nog op de planning. Ik hoop dat ik bij de PZV nog meer ervaring op kan doen en dat ik een hoop gezelligheid bij de verschillende weekenden mee kan maken. Tot binnenkort!

Janneke Bos

Caroline Steenberghe

eïnspireerd door de enthousiaste verhalen van mijn man (Jan Willem de Knegt), en - na een keer met plezier aan het vrouwenweekend te hebben deelgenomen - oké, toch ook wel een beetje jaloers op die lekkere zeilweekenden, ben ook ik nu (gezins)lid van de PZV. De directe aanleiding was een tweede keer deel willen nemen aan het vrouwenweekend, maar het verplichte lidmaatschap daarvoor was absoluut geen drempel. In mijn jeugd heb ik op bescheiden wijze kennis gemaakt met open zeilboten. Bekend fenomeen: enkele zeilvakanties met familie in Friesland en rond de pubertijd een zeilkamp. Toen ik mijn man leerde kennen wilde hij mijn ‘zeilkwaliteiten’ graag benutten om ook het water op te gaan, en zo kreeg ons gezamenlijk zeilplezier gestalte. Daar waar ik in het begin nog de kenner was, heeft Jan Willem mij inmiddels helemaal ingehaald. De PZV is daar mede een belangrijke motor bij geweest. Aangezien het ook bij mij nu op het wensenlijstje staat om mijn zeilkennis en vaardigheden te vergroten, was het lidmaatschap een logische stap. Hoewel het met onze twee kleine kinderen (4 en 6) niet mogelijk zal zijn om (met z’n tweeën) aan veel activiteiten deel te kunnen nemen, hoop ik toch met regelmaat mee te kunnen doen. Jan Willem heeft echter de oudste rechten en zolang ik ook graag tijd steek in het hockey, zal het niet zo intensief zijn als ik graag zou willen (keuzes…). Maar ja, dat maakt hij dan wel weer goed… Tot ziens op het water of in de pub!

este zeilers, Eerst enkele details over mezelf: Man, 33 jaar, vrijgezel en alleen wonend. Plezier in mijn werk en ook daarbuiten. Ik houd best van een lekker pilsje, maar sport ook vrij veel en fanatiek. In het dagelijkse leven ben ik business analist bij Essent Energy Trading, waarbij ik me met name bezig houdt met investeringsprojecten voor installaties. Sinds een jaartje roei ik bij de Eindhovense roeivereniging Beatrix, sinds kort in een vier-plus. In het verleden (en soms nog steeds) was ik een zeer fanatieke golfer. Verder ren ik heel graag een uurtje door de bossen of ga ik even weg met de racefiets.

Rutger Buschow

Mijn eerste zeilervaringen waren in een polyvalk met dektent en roeipeddels. Zonder buitenboordmotor, goed uitgerust met een barbecue, doorkruisten we de Friese meren en maakten we onder meer van Stavoren de oversteek naar Enkhuizen, terug naar Urk en door naar Lemmer. Hierbij moesten - voor een Valk - flinke golven getrotseerd worden. Uiteraard hadden we ons goed op de hoogte gesteld van de weerberichten, want het kan flink spoken op het IJsselmeer en dan ben je met een Valk nog niet jarig. Van deze zeilzwerftochten tijdens de studententijd wil ik graag enkele markante gebeurtenissen met jullie delen: Dat opkruisen met 8 Beaufort in een niet al te breed kanaal niet eenvoudig is, moesten

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Nieuwe leden we toegeven nadat we eerst een complete ANWB-zeilschool rechtsomkeert hadden zien maken. Wij moesten dóór, want waren slechts uitgerust met peddels en het was de laatste huurdag. Toen een binnenvaarder ons aan het inhalen was, sloeg de wind in de fok en gingen we ongewenst overstag en er dwars tegenaan (dat was het einde van het boegpuntje, én van de borg). Een mooiere ervaring is het antwoord dat we vonden op de vraag hoe je weer los komt als je vele honderden meters een ondiepte bent ingevaren en aan de grond loopt. Eerst het roer vast zetten en de zeilen in de juiste stand vastzetten. Vervolgens met zijn tweeën in de kraanlijn gaan gangen om de boot voldoende scheef te trekken zodat de kiel los komt. Met je billen in het water vaar je dan zo op de automatische piloot de ondiepte weer uit. Nadeel is wél dat de hele kuip vol met water loopt. Ná de valkenperiode heb ik nog regelmatig kleine kajuitjachtjes gehuurd, waarvan het hoogtepunt een 8,5 m Friese zeeschouw was. Dit prachtige stalen schip had een mooie houten mast, rode zeilen en houten zwaarden. Ze was niet echt snel, maar danste heerlijk in de golven van het IJsselmeer. Te luisteren naar de zingende snaren bij het ophalen van haar zwaarden, met een mooi zonnetje erbij, was een fantastische ervaring. Als laatste zeilde ik, alweer enkele jaren geleden,een rondje buitenom op een 41 voet Moody. Ook die ervaring, op het zilte nat, staat in mijn herinnering gegrift.

Tot ziens bij een van de PZV-evenementen!

ijn naam is Rick Engelen, 43 jaar, ik woon samen met Brenda Laquais, 44 jaar en we zijn van plan om op termijn de wereld vanaf een schip te gaan verkennen. Dit plan is enkele jaren geleden bij mij geboren terwijl ik niet in het minst gehinderd werd door enige ervaring. Ondertussen heb ik vaarbewijs 1 en 2, Marcom B en stuurman KZV. En nog steeds niet gehinderd door ervaring, want daar ontbreekt het nog steeds aan. Al is dit seizoen wel het nodige gedaan om dat te veranderen. Friesland - IJsselmeer - Texel en terug in 7Bft. op een Invicta 8m; Harlingen - Calais en Kiel – Portsmouth - Brest op Tallship Astrid; 3 dagen bij Ko Samui op een McGregor 26. Dit laatste tochtje was het spannendst in de eerste anderhalf uur na vertrek: bijna plat slaan, onweer, drie waterhozen erachter, waarvan één zeker categorie 2 of 3. In het dagelijks leven ben ik kunstschilder (hyperrealisme) en heb in het verleden primitieve kunst gerestaureerd (voor een boegbeeldje of voor hout-restauratie weet je dus waar je je kunt melden). Ik hoop dat ik PZV-leden kan bijstaan op hun verschillende tochten of anderszins en dat wij bij PZV de nodige praktijkervaring op kunnen doen.

Rick Engelen

Schipper en Schip V

oor mij is een droom uitgekomen, een eigen schip, en gaan waar ik maar wil. Maar voordat je zover bent! Ik heb mijn schip RIBALDUS gedoopt; dat komt uit het Latijn en heeft meerdere betekenissen die allemaal van toepassing zijn. In de zomer van 1999 nam ik een besluit, ’ik stop met surfen’ - wat ik toen ruim 20 jaar had gedaan - ‘en ik ga zeilen’. Maar hoe pak je nou zo iets aan? Ik had nog nooit gezeild en had geen kennissen die dat wel deden. Buiten tennis, tafeltennis, biljarten, fietsen, surfen en werken, zijn ook autorijden en reizen gelukkig hobby’s van me en in 1 jaar tijd heb ik toen zowat elke haven bezocht, van Den Helder tot aan La Cotinière op Île d’Oleron. En elke keer dacht ik, hoe zou het zijn om hier binnen te varen met je eigen schip!

Destiny

Joop Bakker 6

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Mijn vrouw had ik al verteld dat ik een zeilboot wilde kopen en als je dat maar vaak genoeg herhaalt.......: zij was in ieder geval niet verrast toen ik thuis kwam en vertelde dat ik een boot had gekocht. In Nieuwpoort vond ik mijn eerste boot, een ETAP 22 uit 1988 met de naam ‘Destiny’. Want daar was ik inmiddels wel achter: een ETAP ging het worden, onzinkbaar, dat stond mij wel aan na al die verhalen die ik gelezen had. Inmiddels had ik ook een plek geregeld, recht voor “de Griek” in Hellevoetsluis. Samen met mijn oudste zoon, die het zeilen helemaal niets vond, heb ik wat privé lessen genomen. Mijn leraar had het steeds over een bootje, maar ten opzichte van mijn surfplank vond ik het een hele boot. Ik was er in ieder geval blij mee en trots

op! Twee jaar heb ik er mee gevaren, veel alleen en steeds wat verder, tot aan Vlissingen, alles binnendoor.

Aegir Een paar steigers van mij vandaan lag een ETAP 28 met de naam AEGIR al een tijdje te koop, en omdat ik steeds bezig was mijn grens te verleggen paste die op dat moment wat beter bij mijn plannen en wensen. Wij werden het eens, en ik kocht de boot. De makelaar daar kon mijn boot wel verkopen zei hij, en daar vertrouwde ik maar op, en op dat moment werd en was ik dus eigenaar van twee boten. Toen hij uiteindelijk- na twee jaar - verkocht werd, waren mijn kinderen niet zo blij, want die gingen er tot dat moment mooi mee op vakantie en konden er naderhand spannende - en leuke verhalen over vertellen. Het is maar goed dat je niet alles van te voren weet, want anders… De vorige eigenaar van de ETAP 28 wilde wel regelmatig met mij meezeilen en dat stond mij wel aan. Ik wilde immers van iedereen zoveel mogelijk leren. We zouden wat zeereisjes maken en dan naar de Azoren zeilen (wist ik veel). Veel is het niet geworden met hem, omdat hij - zo gauw we buiten op zee waren - weer terug wilde en liefst zo snel mogelijk. Ik denk dat zeeziekte hier de oorzaak was. Ik wist toen nog niet wat zeeziek zijn was. Om naar de Azoren te varen heb je een windvaan stuurinrichting nodig, anders ging hij niet mee, had hij mij verteld. Dus heb ik er een gemaakt en gemonteerd, op basis van een geheel nieuw idee, wat inmiddels door andere zeezeilers is overgenomen. Ik heb daar al een leuke reactie op, van iemand die nu drie maanden weg is geweest. Het

Duitse technisch zeilblad ‘Palstek’ wilde er ook het een en ander over schrijven. Met deze boot heb ik heel veel ervaring opgedaan, maar zeilen en klussen is niet te combineren met mijn tijd en werk. Ik wil eigenlijk alleen maar zeilen.

Ribaldus In 2006 heb ik dan ook een nieuwe ETAP 32S gekocht, die zo is uitgevoerd dat ik hem geheel alleen kan zeilen, alles is vanuit de kuip te bedienen, ook het reven. Ik vind hem mooi van binnen en van buiten. In de kajuit kan ik nu rechtop staan en tijdens het zeilen door een panoramisch raam naar buiten kijken. ETAP is hier uniek in. Met zijn tandemkiel steekt hij maar 1,30 m. diep, zodat ik bijna overal kan komen. Het hele schip is dubbelschalig waardoor hij altijd droog en van constante temperatuur is. Hij is voorzien van navigatie met buitenscherm, radar, autopilot, windgenerator, AIS c t r x klasse-B Transponder met 16-kanaals kwaliteitsGPS geschikt voor WAAS / EGNOS / MSAS.

Martien Troost. Nu ik een vast maatje heb, te weten ‘Jan Oome’, die ik al heel lang ken, zeilen wij overal naar toe. Dit jaar twee keer Engeland en twee keer Frankrijk en zo hebben wij, Nieuwpoort, Calais, Boulogne, Les Tréport en Dieppe aangedaan, plus laatst nog de Waddentocht en nog veel meer. Sinds 2006 hebben we bijna 4000 mijl gezeild en zijn we al zes keer aangehouden door de kustwacht en douane en we weten nog steeds niet of het aan Jan’s gezicht ligt of aan het mijne, dat zij ons steeds moeten hebben. De Azoren heb ik voorlopig maar gelaten voor wat ze zijn. Er zijn zoveel leuke bestemmingen die ik nog niet gezien heb en het moet toch ook leuk zijn en blijven dacht ik.

In de tussentijd heb ik mijn diploma’s gehaald, veel gelezen en heel veel gezeild en tien dagen ervaring opgedaan op de Noordzee, bij een zeezeilschool . Ook heb ik veel ervaring opgedaan met PZV, d.w.z. met Toon, Stef, Peter Veger en nu laatst met

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Ledensupport dringend nodig! N

Help

och de enkele maanden geleden uitgestuurde mailing betreffende advertentieacquisitie, noch de oproep ter zake in de vorige Zeezeilen (nr.3, pag.2) hebben ook maar enige reactie opgeleverd.

De werkgroep, bestaande uit Annemieke Stallaert, Charles Thomas, Piet Lucassen en Hans van Reenen, gaat er vooralsnog van uit, dat u de afgelopen maanden zo druk bezig geweest bent met zeilen en alles wat daaromheen aan de orde was, dat ons verzoek u gewoon is ontschoten. Zij kan zich namelijk niet voorstellen, dat een vereniging met ruim driehonderd leden en ca. 150 schepen, niet tenminste enkele advertenties voor het verenigingsblad kan genereren. Daarom doen wij nogmaals de oproep aan alle leden om ons te helpen om advertenties te werven. Eenieder heeft zo zijn eigen contacten in de nautische wereld: je favoriete watersportzaak, de werf waar je je boot naar toebrengt voor kleine veranderingen c.q. reparaties, je winterberging, je makelaar, je watersportverzekeraar, etc.; daarnaast heb je mogelijk nog andere interessante contacten in dit verband. Als we een aantal van al die contacten zouden kunnen mobiliseren om een advertentie te plaatsen, dan zijn we daarmee met zijn allen heel erg geholpen. Daarom de vraag aan jullie allemaal: allemaal: heb je in je (nautische) kennissen- c.q. contactenkring iemand die geïnteresseerd zou kunnen zijn in een advertentie in Zeezeilen, aarzel niet om hem of haar te polsen. Met een van de laatste nummers van het blad Zeezeilen als voorbeeld kun je zo laten zien in welke context zo’n advertentie terecht zou komen. Blijkt er serieuze interesse, dan graag contact leggen met een van de hiervoor genoemde leden van de werkgroep, die voor nadere informatie t.b.v. de betreffende potentiële adverteerder kan zorgen. Bij voorbaat dank voor jullie aller medewerking, De werkgroep

Vanuit het Kraaiennest

en roepende midden op zee, zo voel ik me vaak. Wat ik vanuit dit nest ook roep of zeg, mijn waarnemingen leiden niet of nauwelijks tot een reactie binnen de vloot. En als die er dan al een enkel keertje komt, dan komt ‘ie ook nog indirect. Het is dus kennelijk zo! Ik zit hier in mijn hoge uitkijkpost zo met mijn hoofd in de wolken, dat ik dingen niet zie die er wel zijn en dat ik wat ik zie, te grijs zie. Uitgaande van het adagium ‘wie zwijgt stemt toe’ en gegeven het feit dat mijn laatste verzuchtingen in deze rubriek (ZZ 03/008, p 8) geen enkele reactie hebben opgeleverd, kan ik bijna geen andere conclusie trekken. Misschien moet ik dan ook maar accepteren dat ik ‘out’ en aan mijn ‘pensioen’ toe ben, moet ik afdalen vanuit deze verheven post, m’n mond houden en me weer scharen onder hen

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

bij wie ik me thuis voel, t.w. onder de grote groep van gewone varensgezellen binnen de vloot. Een jongere uitkijk, met

die mogelijk voorboden zouden kunnen zijn van ophanden zijnde veranderingen binnen de vloot. Geluiden die een uiting zouden kunnen zijn van jeugdig élan, en van een frisse aanpak. Ik hoop van harte dat dat het is. Want om dat te kunnen zien en mee te maken sta ik m’n plekje hier boven zelfs met genoegen af.

De uitkijk scherpe ogen, ziet vast meer en beter dan ik. Overigens, hoewel ik dus hier niet veel meer zie, hoor ik zo nu en dan nog wel eens wat. Ik hoor dan van die geluiden,

Leden helpen advertenties werven!

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Wemeldinge, thuishaven ..

ver de vraag of ik iets over Wemeldinge wilde schrijven voor Zeezeilen moest ik even nadenken. Wat moet je schrijven over een haven? Maar na even alles de revue te hebben laten passeren, blijken er toch wat interessante dingen te vertellen te zijn.

11⁄2 uur, om vanuit Wemeldinge het kanaal en de sluis te nemen. Als je niet bang bent voor zeeschepen op de Westerschelde, is het super om er te varen en zo via Breskens de Noordzee op te komen. Het getij is wel van belang om in de gaten te houden, omdat er een stroom van zo’n drie knopen kan lopen!

Mijn keuze, in 2000, voor Wemeldinge had in de eerste plaats te maken met de ideale ligging d.w.z. zonder een sluis of kanaal door te hoeven, aan de Oosterschelde. Heerlijk als je binnen vijf minuten op een breed, stromend en schoon vaarwater te recht kunt. Je ziet hier dan ook veel mensen (vooral Belgen!) die bij Wemeldinge aan het duiken zijn. Juist vanwege de indrukwekkende onderwaterwereld van de Oosterschelde, die ter plaatse tot meer dan 30 meter diep is! Vrachtvaarders zijn er nauwelijks, behalve op het Brabants Vaarwater, maar zelfs dat valt nog wel mee. Verder is Wemeldinge vanuit Brabant prima met de auto te bereiken, met zijn ligging tussen Yerseke en Goes, aan het kanaal door Zuid-Beveland. Dit kanaal, gegraven in 1866, met drie bruggen en alleen een sluis in Hansweert, verbindt de Oosterschelde met de Westerschelde. Het kost mij ongeveer

Terug naar de haven. Wemeldinge huisvest zo’n 485 (bijna allemaal) zeilboten, waarvan er 220 in de kom liggen en de rest in de grote haven. De haven is sinds 1995 gevestigd in het oude sluiscomplex. Dit complex bestond uit 3 sluizen waarvan de middelste is gedempt en de andere 2 dus recreatiehaven zijn geworden. Op het Sluisplateau waar de middelste sluis lag zijn nu Mediterrane vakantiewoningen gerealiseerd. Het is dan ook heerlijk om na het varen in de kuip nog een afzakkertje te nemen.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Wemeldinge als dorp bestaat al sinds de 11e eeuw en in 1594 sprak men van `De Heerlykheid Wemeldinge’. De oude hervormde kerk is intussen al meer dan 600 jaar oud. Het dorp is de moeite waard om in rond te wandelen en met zes restaurants is er prima te eten. Een van de restaurants, Bom Dia, ligt aan de haven en is een

goede keuze. De haven heeft moderne faciliteiten zoals 11 douches, waarvan 5 grote voor familiegebruik. Het enige wat ontbreekt is de mogelijkheid om diesel te tanken, daarvoor moet je naar Yerseke of Zierikzee. De haven heeft ook een uitstekende jachtservice via het bedrijf Van de Rest, dat ook in Kats gevestigd is. Zij kunnen alle klussen aan, van motoren tot elektronica en van rigging tot polyesterwerk. De oorsprong van het bedrijf zat dan ook in de jachtbouw, waarbij de familie destijds de Piewiet bouwde. Alle polyester steigers zijn door henzelf gemaakt. Voor kinderen zijn er wat kleine speeltoestellen en natuurlijk is er het zandstrand dat aan de Oosterschelde ligt. Het aanlopen van de haven, zelfs bij maximale stroom, is - door de brede havenmond - goed te doen. De ruime voorhaven heeft natuurlijk het voordeel dat, bij veel wind en golven, de zeilen pas gestreken hoeven te worden in de voorhaven. Ook bij het uitvaren kunnen de zeilen hier gehesen worden. De haven heeft wel plannen om in de voorhaven nog zo’n 70 extra ligplaatsen te creëren, waarvoor overigens nog wel provinciale toestemming moet worden verkregen. Maar de voorhaven

.. van de Cyrano N

is zo ruim dat er voldoende ruimte zal overblijven om te manoeuvreren. Dat deze haven populair is mag geen verbazing wekken. Dat de wachttijd voor een ligplaats voor een 11m-jacht slechts 1 à 2 jaar is, heeft te maken met de stevige prijs die voor een jaarcontract moet worden betaald. Ik betaal voor 10,60 m x 3,60 m ongeveer € 3.200,-. ‘s Winters kan de boot op de kant en wordt hij goed afgespoten. Wat ik een groot voordeel van Wemeldinge vind, is dat er door de schone lucht nauwelijks vervuiling van de boot optreedt en dat er geen spinnen, muggen, en vogelpoep van betekenis te vinden zijn. Ik herinner mij Lelystad, waar ik gelegen heb, waar het altijd prijs was met muggen en spinnen. Enfin, U begrijpt al dat ik niet weg wil uit Wemeldinge. De zee is zo’n vier uur varen, waarbij de Oosterscheldebrug en de Roompotsluis genomen moeten worden. Rond laagwater kan ik onder de Oosterscheldebrug door met mijn mastlengte van 14,60 m (plus marifoon antenne van 60 cm) Ik ga er onderdoor als er 15,50 m op het aanduidingbord staat, wat iedere keer weer een spannend moment lijkt, vooral met first time opstappers aan boord! Ik zie veel kleinere boten die er niet onderdoor durven! Vanuit Wemeldinge is een rondje Walcheren via de Oosterschelde en de Westerschelde in een lang weekend

Puff a even niets gehoord te hebben van de Puff en haar bemanning, was er de afgelopen weken ineens telefonisch en SMS contact. En inmiddels is er ook een korte mail. Dico en Yvonne maken het goed, zo ook de Puff. Echter, enige tijd geleden is hun computer gecrasht en dat was de oorzaak van enkele maanden ‘radiostilte’.

Leo van Leeuwen prima te doen. Dat wil zeggen als de stroom niet erg ongunstig is. Anders wordt het wel erg vroeg of laat natuurlijk. De Oosterscheldebrug draait niet meer vanaf windkracht 7. Maar dat is dan wel gemeten op de hoogte van de brug, dus als er een stevige 6 staat kun je het wel vergeten. Soms zakt de wind, maar blijft de brug gewoon de hele dag dicht. In Wemeldinge liggen nu zo’n vijf schepen van de PZV, en - zoals gezegd - ik wil er voorlopig niet weg. Tot ziens dus in Wemeldinge!

Waren ze ‘in het vorige nummer’ nog ergens tussen Lesbos en Limnos, daarna zijn ze naar Samotraki aan de Noord Griekse kust gevaren. Vervolgens om Thasos heen naar de Kalkidiki (de drie vingers links boven in de Aegeische zee, met de monniken op Atos). Vandaar naar de Noord Sporaden, waar het erg druk was in verband met de vakantieperiode in Griekenland en de rest van Europa. Daarna de baai van Volos in en tussen Evia en de vaste wal door. Eind september zaten ze ten zuiden van de brug bij Halkida (Khalkis), in de buurt van Haliveri…! ‘t Is maar dat u het weet. Aan het volgende nummer van Zeezeilen doen ze weer mee; al die mooie plaatsnamen maken ons hongerig naar hun plaatjes en verhalen. U ook?

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Waddentocht 2008 ..

et de goede organisatie van en voorbereiding door Ben Visser kon eigenlijk alleen het weer nog tegenzitten, maar ook daar was weinig mis mee: het was een Oostenwindje en dat bleef het.

De SunDancer was optimaal bemand met Franka, Hans Brevé, Arend Jan, Lidia en ikzelf: allemaal vriendjes dus inmiddels. Op donderdagmorgen inschepen, voorraad stouwen, koffie met taart van de jarige Lidia. Dat begon al goed. Dan van Muiderzand naar Enkhuizen; wel een buitje onderweg, maar toen stond ik ‘toevallig’ niet te sturen. In Enkhuizen was, zoals elk jaar, weer de halve vloot in de haven, dus daar werd meteen al gezellig geborreld en bijgepraat. ’s Avonds nog lekker lang in de kuip gezeten. Het PZV-gevoel was er alweer! Vrijdag met een mooi half windje naar Kornwerderzand. Wij waren natuurlijk een uurtje later weg maar toch als eerste aangekomen, en dat vond de crew wel leuk. Bij Kornwerderzand was het even afgelopen met het mooie weer: palaver op de dijk in de regen. Maar gelukkig is Ben niet erg langdradig, dus dat viel mee. De volgende morgen om een heel redelijke tijd t.w. 8.30 uur door de sluis, een1e rifje gezet bij een windje 5-6 en als een speer naar Vlieland gezeild. Alleen de Beagle en uiteraard De Rode Boot voor ons moeten laten, maar verder hebben we iedereen het nakijken gegeven. Hij liep toch weer zo lekker, die verder zo puur op comfort gebouwde Jeanneau. Iedereen aan boord was helemaal blij. Hans hadden we die dag uitgeleend aan de Amadeus maar die heeft het daar ook fijn gehad. Zonder dat vooraf te weten had ik een prima kok aan boord. Denk niet dat Lidia alleen een prima ‘schipperse’ is, ze was ook al meteen thuis in het kombuis en toverde daar heerlijkheden met verse groenten en zo meer uit tevoorschijn. Het ‘sociale’ programma op Vlieland, met de huifkar of tandem voor de sportievelingen, de PZV-borrel onderweg en een barbecue buiten was absoluut geslaagd en weer eens wat anders dan met zijn allen rond de tafel in een restaurant. Wel zaten er

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

.. van de Sundancer vernikkeld van de kou de meest vreemde stellen samen onder een deken. Maar gezellig was het wel! Zondag zijn Franka en Hans nog even gaan paardrijden, hebben we gewandeld en zijn we om 15.30 uur vertrokken: windje 5 - stroompje mee, naar Harlingen. Daar aangekomen vragen we, omdat het zo de gewoonte is, of wij als 2e mogen vastmaken en jawel zeggen die lui: “dat hebben wij liever niet”. Stom verbaasd, maar de haren rechtovereind en met de opdracht van de havenmeester om eerst achterin als 2e te gaan liggen, hebben we toch uiteindelijk toestemming gekregen aan te leggen, maar vrienden zijn we niet geworden. Nog nooit zoiets meegemaakt! Maandag een rustig weertje, met een lekker gangetje, door de sluis van Kornwerderzand… En toch te laat weggegaan, want de laatste 2 uur was er nog maar weinig wind. De anderen lagen allang vast in Enkhuizen en zaten al hoog en breed aan de borrel, maar ze hebben ons niet uitgelachen en dat viel mee. Nog maar eens heftig geborreld en de Chinees bezocht. Heerlijk gegeten en roerend afscheid genomen van Arend Jan en Lidia, die de volgende dag weer moesten werken. De laatste dag aanvankelijk nog wel een windje 3-4, maar voorbij Marken werd dat steeds minder en uiteindelijk hebben we toch maar de motor bijgezet. Na aankomst de boot afgetuigd, opgeruimd, gepoetst en uitgeladen. Bemanning, hartstikke bedankt, ik ben weer vreselijk verwend. Dag bootje, dit was mijn laatste voortreffelijke tocht met jou. Ik wens de SunDancer en zijn bemanning nog vele prachtige zeildagen toe.

Bianca Witzen Geijsbeek

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Wat is dat nou met . . d magische aantrekkingskracht. Het is spannender dan op het IJsselmeer en intensiever dan op zee. De geultjes zijn niet saai, maar vereisen juist vaak veel inventiviteit om zeilend van A naar B te komen. Even een tonnetje buitenom nemen is niet altijd verstandig, ook al zou je dat af en toe - als het even niet bezeild is - wel willen. Een goede actuele kaart (plotter) is geen overbodige luxe.

Ben Visser

et veel plezier kijk ik terug op het Waddenzeilweekend 2008. Het is weer een heel sportief en gezellig PZV samenzijn geworden. Een regelmatig gehoorde kreet in Vlieland `een nieuwe PZV klassieker naast de Ramsgate’ geeft de sfeer misschien wel goed aan. Een vergelijk met Ramsgate is hier echter niet helemaal op zijn plaats. Voor mij is Ramsgate synoniem voor een week serieus zeezeilen met daar om heen gezellig vertier en voor het Waddenweekend geldt dit, denk ik, eerder andersom. Qua voorbereiding en organisatie ligt dat ook even andersom. De voorbereiding voor dit lange weekend (voor aan aantal boten ‘een klein weekje’) is simpel begonnen in Januari/ februari dit jaar, met het bepalen in welk weekend in september we het zouden plannen. Het tij moest goed zijn om een leuke zeiltocht te plannen, maar ere zou ook ruimte over moeten blijven voor de `social activities’ , en tenslotte ook nog lekker gewoon wat tijd voor jezelf. Geen gejaag! De datum moest snel bekend zijn, omdat die ook bepalend was voor het plannen van de rest van de PZV activiteiten in september. Voor de rest was het: gewoon het eerder uitgewerkte scenario 2007 volgen en deze activiteiten goed in de tijd vooruit plannen, zodat je voortschrijdend tijdig alle `to do’s’ hebt afgewerkt. Belangrijkste is uiteindelijk alle communicatie hieromheen naar de leden toe en het kunnen plooien van de laatste `last minute’ mutaties, net voor het weekend. Dat maakt het ook heel leuk om te doen. Varen op de Wadden heeft toch een 14

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

In vergelijk met het eerste Waddenzeilweekend in 2007 hebben er dit jaar meer boten en deelnemers ingeschreven. Vorig jaar zijn we met 11 boten naar Terschelling gegaan, dit jaar met 15 boten (met daarop 52 manen/of vrouwschappen) naar Vlieland. Dit ondanks het feit dat een aantal boten van vorig jaar er dit jaar niet bij kon zijn. Ik noem onder andere de Yes! van Harry Olie, dit weekend net z’n 25 jarige bruiloft ging vieren (nogmaals proficiat, we hebben er s’avonds meer… dan genoeg op gedronken!). Al met al waren de leuke ervaringen van vorig jaar bij meerdere leden aanleiding geweest om dit jaar (opnieuw) mee te gaan. Zelf heb ik als bemanning op de Rode Bad de tocht mogen meemaken. Een beetje goed voor jezelf zorgen is natuurlijk nooit verkeerd. Donderdagmiddag ben ik in de Koninklijke Marine Jachthaven te Den Helder opgestapt. Een echte blauwe hap met een 100% rond spiegelei kon dus ook niet uitblijven en die lieten we ons lekker serveren in het `stijlvolle’ clublokaal. Leuk detail, de boten die daar voor liggen mogen tussen 18.00 en 22.00 uur geen electra afnemen (waar was dat ook al weer voor?). Even serieus, het was inderdaad een ware belevenis om samen met Sander van Eijkern, Annemieke Stallaert en Truus de Wijs dit geweldige schip (Faurby 42.4) te mogen zeilen. Hij `loopt’ gewoon fantastisch. Als topspeed hebben we zaterdag vóór Vlieland 11.9 knopen gepiekt. Was natuurlijk wel met een mooie stroom mee en een perfect windje, maar het gevoel van surfen benadert de beleving aardig. Terug zijn we van Vlieland buitenom met een heerlijk - overwegend half - windje naar IJmuiden gezeild. In IJmuiden hebben we nog even lekker geborreld en daarna nog ‘een chinees’

Een mysterie?

et . . dat Wad verorberd. We zijn trouwens met onze bemanning veel òp stap’ geweest. Ik denk dat wij de enige boot zijn geweest waarvan de bemanning drie dagen achtereen òp stap’ is geweest. Degene die als eerste weet waar we òp stap’ zijn geweest mag de volgende keer ook een hele avond met ons mee. Sander zul je hiermee een enorm plezier doen. Enfin, de volgende dag ben ik om 08.00 uur in de bus, bus, trein en nog een trein weer naar Den Helder gereisd. Daarna met de auto weer lekker naar het zuiden. Sander, Annemieke en Truus zijn die ochtend ook om 8.00 vertrokken, richting Roompot. Was weer een mooie dag geweest. Sander was die woensdag erna ook nog jarig. Hij vierde dat met het feit dat iedereen weer van zijn boot af was (grapje). Het is gewoon heel leuk geweest en ik hoop nog vaker met Sander en deze bemanning te mogen zeilen. Nog even een leuke mededeling van huishoudelijke aard. Er is - na aftrek van alle kosten- nog een positief saldo van 240 Euro. Oorzaak hiervan is dat het BBQ arrangement voordeliger was dan het driegangenmenu dat bij slecht weer als alternatief was bedongen. Tevens heb ik bij de fietsenverhuurder een flinke korting kunnen regelen (volgens mij een rekenfoutje daar…). Dus op zich een mooi bedrag dat over blijft, echter over 52 man verdeeld is dat slechts weer 4,62 Euro. Mijn voorstel is om dat te reserveren voor volgend jaar. Ja, dan gaan we weer, als het aan mij ligt. Nog Waddeneilanden genoeg waar we niet zijn geweest. Deelnemers daarentegen die dit liever graag terug willen ontvangen, verzoek ik even dit aan mij te melden met vermelding van bank/giro rekening.

iggend in Scheveningen, op de weg terug van het Waddenweekend, werden we geconfronteerd met een wel heel vreemde toestand. Nasudderend van een heerlijke zeildag, vanaf IJmuiden met een heerlijke Oostenwind en het tij mee, lagen we onder het genot van een glaasje wijn tevreden te genieten aan de stijger. Het was niet erg druk in de haven en tegenover ons was nog plek voor eventuele laatkomers. De nacht viel gezapig over de haven; u kent dat gevoel vast wel. De volgende morgen om half negen steek ik mijn hoofd door het luik om de nieuwe dag te begroeten en zie tot mijn niet geringe verbazing, dat de lege plek aan de overzijde opgevuld is met een tweetal uit het water oprijzende masten. Niet dat er erg veel opwinding in de haven was. Het leek wel of niemand het gezonken schip gezien had! ‘s Avonds was er nog niets en ‘s morgens was er deze vreemde toestand! Na eerst nog wat drijvend spul te hebben gered, op naar de doorgezakte steiger, waar een Duitse buurman wist te melden dat de boot ‘s nachts was komen aanvaren, en dat er blijkens een recente inspectie door de brandweer geen opvarenden meer aan boord waren. Terwijl de dieselolie langzaam

opborrelde bleek bij verdere navraag dat niemand er verder iets meer van wist. Wat zat er achter deze mysterieuze zinkpartij? Was het een smokkelboot waarvan de drugs al verwijderd waren? Was het een verzekeringszaak, een vertwijfelde poging van een eigenaar die zijn boot niet verkocht kreeg .........? Was het een zaak van verregaande osmose, er toe leidend dat de boot zomaar spontaan begon te zinken? Was het een mysterieuze verdwijning van een individu, op zoek naar een nieuwe identiteit? Ja, je weet het natuurlijk nooit, maar snappen deden we het allemaal niet. Iedereen leek wel in het complot te zitten, zelfs de havenmeester. Op mijn vraag of hij de gezonken boot gezien had en er iets van wist, zei hij dat hij de Gemeente gebeld had. Jaja!! Dan is natuurlijk het probleem opgelost, maar niet heus! Voor ons is het een mysterie gebleven, ook al omdat wij verder moesten richting Zeeland en omdat zelfs de lokale pers weigerde er aandacht aan te besteden. Mocht u iets vernemen wat licht kan laten schijnen op dit mysterie, dan horen we het dus graag.

De bemanning van de Cyrano

Iedereen bedankt voor het meedoen en voor de leuke reacties en bedankjes die ik heb gekregen. Het was weer heel wat wad…

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Pensionado's met mijn vader's pet

Rudie van den Berg

et was een wonderbaarlijke ervaring: het Waddenweekend naar Vlieland. Prachtig zeilweer, strakblauwe luchten, mooie volle maan over schitterend water, heeeerlijk. Samen met Jan van Eyk en Babine Ringeling mocht ik mee met Herman Racer Palthe, op de Olreve. Donderdagavond maakte de schipper een ‘opstappersophaalrondrit’: Jan werd meegenomen uit Eindhoven, Babine uit Doorn en ik werd opgepikt op station Driebergen Zeist. Om 22 uur aan boord in Urk aan de borrel, gezellig. ’s Ochtends toen ik door het luik naar buiten keek, meende ik een giraffe te zien. Toch niet zoveel gedronken gister, dacht ik nog, het zal wel een hijskraan zijn, en dook weer naar binnen, alwaar Herman ons van een uitstekend ontbijt voorzag. Later bij het vaarklaar maken bleek onder die giraffe de gehele ‘Ark van Noach’ te staan/liggen, een bijbels project te Urk! Toch niet te veel gedronken… Onder voorspellingen van oostenwind en ‘showers’ togen we naar Kornwerderzand. Niks geen regen, lekkere ruime wind, veel IJsselmeergolfjes, fijn gezeild. Bij de sluis druppelden steeds meer PZV-ers binnen en nog geen ‘shower’ gehad, zeer fijn. Pas tegen ‘palavertijd’ begon het wat te miezeren, hetgeen de beslissing wel bespoedigde. Leuk om bekenden weer te zien en onbekenden

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

de hand te schudden. Plan was: 9 uur door de sluis en dan ‘rechtsom’ via Harlingen naar Vlieland. Hermans’ plan was half 8 door de sluis en ‘linksom’, langs een wat ondieper stuk (maar toch steeds diep genoeg). Zo gezegd zo gedaan, behalve dan dat we zo gedreven en snel waren dat we onze buren om 7 uur al ‘uit hun nest’ riepen, om te verhalen. Weer ‘n prachtige zeildag! Ik heb zeilen van mijn vader geleerd, Dirk, oud-PZVer. Hij leeft al 12 jaar niet meer, maar elke keer als ik zeezeil, voelt dat als een soort ‘hommage aan mijn vader’. Het ontroert me ook telkens weer dat dit gevoel zo sterk is, voel me al zeezeilend, erg met hem verbonden. In Vlieland aangelegd waren Babine en ik precies op tijd op het havenhoofd om de andere boten ‘te verwelkomen’. Stralende zon, blije hoofden, genieten!! Die middag was het leuke uitje op paardenkar dan wel tandem het eiland rond, en werd onderweg de PZV-borrel goed genuttigd. Heel gezellig om zo met zijn allen op stap te zijn, leuk om ‘buiten je eigen boot’ ook weer anderen te spreken. De BBQ had een wat aarzelende en koude start, maar ontaardde in een zeer gezellige toestand, waarbij het vooral binnen heerlijk warm was. Achter op de tandem bij Herman weer richting haven en slapen maar! Zondag was het weer stralend mooi zonnig zeilweer. We hadden echter al fietsen gehuurd, en hebben een groot rondje gedaan op ‘t eiland, compleet met koffie en cranberrygebak. Herman (75), Jan (70) en Babine (64) hebben in de duinen uitgebreid gesproken over pensioenen, AOW, pensioneringscursussen, kleinkinderen,

VUT etc etc. Ja, ik was wel echt met ‘pensionado’s’ op stap. Maar, jongens, wat een krasse knarren! Zo fit en lenig als een hoentje. Daarvan kan ik met mijn middelbare leeftijd haha (47), toch maar hopen dat ik dat tegen die tijd ook nog zo kras ben! Je had Herman moeten zien toen hij een stootwil achterna dook die tussen wal en schip op ‘t water terechtkwam! Herman, de Kraste Knar! Tegen drieën gelukkig weer het ruime sop op. Echt ideaal zeilweer, bijna zonde om dan te gaan fietsen........ maar ook wel weer leuk. Zonnig maar best fris en met een frisse wind. Ik kreeg een beetje een koude aan-de-windse kop en vroeg Herman: heb je toevallig nog een petje voor me? O ja, zegt Herman, het PZV-petje van je vader ligt hier aan boord. Een flinke brok wegslikkend heb ik Mijn Vaders Pzv Pet opgezet. Zeer bijzonder. Rest van de tocht, over de beruchte Boontjes, verliep gladjes (4 u voor hoogwater stond er nog 2.2 m) en net voor donker waren we door de sluis bij Kornwernerzand. Maandag zijn we door gezeild naar Urk, alwaar de Ark van Noach nog op ons lag te wachten. Nadat we ‘uitgescheept’ waren, de ark bekeken: vreemd project, schepping en geen evolutie, zo bleek…...... Schipper Herman bracht iedereen weer veilig op de trein of thuis. Dit was een zeer bijzonder weekend: het is een grote luxe dat je als PZVlid zómaar bij iemand aan boord mag stappen, die dan vervolgens heel goed voor je zorgt én waarbij je dan een heel fijn zeilweekend hebt. Lang leve PZV, de pensionado’s en mijn vaders pet!

Leren van Incidenten O

nze voorzitter deed de suggestie om een nieuwe rubriek te beginnen, met deze naam. De suggestie spreekt ons aan. Iedereen die vaart, komt met enige regelmaat in situaties waarin hij of zij beter niet had kunnen komen. In de meeste gevallen loopt het overigens wel weer goed af, dat wil zeggen dat je het kunt navertellen. En dat nu is juist de bedoeling van deze rubriek: “navertellen”, omdat een ander daar wat van kan leren. En omdat zo mogelijk voorkomen kan worden dat die ander in een zelfde penibele situatie terecht komt als waarin jij verkeerde. Niks mis mee, toch? Zo’n rubriek kan echter slechts bestaan bij de gratie van jullie initiatieven! Jullie, als lezers, moeten je geroepen voelen om van incidenten waarbij je al varende betrokken was en van wat je daarvan geleerd hebt aan ons toe te sturen. Wij roepen daarom iedereen op die wel eens zo’n soort incident heeft meegemaakt, om ons dat te melden. Dat hoeft helemaal nog geen gepolijst verhaal te zijn Stuur het naar ons, en wij maken er dan wel iets moois van voor Zeezeilen. Maar wel insturen dus! We rekenen er op dat we de komende weken overstelpt worden met jullie bijdragen. Enkele honderden leden, vele tienduizenden vaardagen, dat moet toch minimaal goed zijn voor een duizendtal incidenten…! Om jullie vast wat in de sfeer te brengen volgt hierna een voorbeeld. Uit het leven van een zeiler gegrepen dus.

De lummelbout Ruim 25 jaar geleden, onderweg met een PZV-bemanning om de toenmalige Lady Five naar de Oostzee te brengen

voor onze eerste verre zeilvakantie, werden we boven de Wadden overvallen door een - gelukkig maar kort durende windkracht tien. Ik was net van wacht en in diepe slaap. Vlak voor ik in slaap viel was het nog compleet windstil. Maar toen ik door Arend Jan gewekt werd verging ons horen en zien. De reden van het wekken was overigens niet in de eerste plaats de windkracht, die speelde natuurlijk ook wel een rol, maar het probleem was dat de lummelbout uit het lummelbeslag was getrokken. Het grootzeil werd aan de onderzijde dus niet meer gefixeerd door de giek,

en maakte derhalve enorme zwiepers. De giek zat overigens nog wel aan het zeil en die giek maaide dus als een zeis over het dek. Samen met Arend Jan ben ik ‘tijgerend’ naar de mast gekropen en hebben we - met de nodige moeite - de zaak kunnen fixen. De oorzaak was een onvoldoende geborgde en dus losgetrilde moer aan de onderzijde van de lummelbout. Geconfronteerd met de (mogelijke) gevolgen was het overduidelijk: dit mag me nooit meer gebeuren! In de daarop volgende tijd werd het lummelbeslag door mij dus met enige regelmaat gecontroleerd. Sindsdien geen slecht geborgde moeren meer en geen problemen als hiervoor beschreven. Op een gegeven moment geloof je het dan kennelijk wel; totdat…............

Een dag of veertien geleden was ik met Charles Thomas onderweg van Scheveningen naar IJmuiden, met de bedoeling de Lady naar het IJsselmeer te brengen. Het woei stevig, windkracht 5 à 6, maar vanuit de goede hoek. De dag tevoren, toen het nog wat harder waaide, hadden we nagenoeg de hele weg op het fokje gevaren, met de motor bij. Nu, net Scheveningen uit zijnde, wilden we het grootzeil bij zetten en het traject geheel zeilend proberen af te leggen. De zee stond nog door van de vorige dag en was tamelijk ruw. Onder beide zeilen lig je dan wat stabieler dan met alleen de fok op. Zo gezegd, zo gedaan. Althans dat dachten we. Nou was het al niet eenvoudig om het zeil omhoog te krijgen op een hotsebotsend dek (waarom doe je dat dan ook niet binnen de pieren…!), en ook het reven ging niet van een leien dakje, maar toen - u raadt het al - de lummelbout uit het lummelbeslag werd getrokken ‘was de boot helemaal an’. Gelukkig zijn we er ook deze keer weer in geslaagd een en ander te klaren. Maar leuk was het niet, en het had ook anders kunnen aflopen. Een ezel stoot zich in ‘t gemeen niet twee keer aan dezelfde steen, zegt men. Welnu, deze schipper dus wel!

Conclusie: het lummelbeslag is een vitaal onderdeel op een zeilschip. Om zoveel mogelijk zekerheid in te bouwen dat de bevestiging van de bout tijdens het varen niet los trilt, is het gebruik van zelfborgende moeren een ‘must’. Desalniettemin blijft het lummelbeslag een onderdeel dat voorafgaande aan een tocht altijd (!) gecontroleerd dient te worden.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Speciaal voor leden van PZV Zeezeilen: 40% premiekorting voor schepen tot € 100.000,- of 20 % voor schepen vanaf € 100.000,-40 % no-claim korting ongeacht de schadevrije jaren 10% extra korting als lid van PZV! De eerste 10 afgesloten watersportverzekeringen ontvangen een vaaratlas van de omgeving zuid-zuidwest 2008 twv € 40,-

Hoofdkantoor: Insulindelaan 111 5642 CV Eindhoven 040-257 29 22 Wij werken met een landelijk werkende organisatie. Bel voor een adviseur bij u in de buurt!

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

��

Insulindelaan 111 5642 CV Eindhoven T. 040-257 29 22

��

• Speciaal voor leden PZV-Zeezeilen

Topverzekering met hoge korting. Kijk op www.bastian-visser.nl.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Ramsgate:

tochtplan naar Helgoland en Nordeney In dit artikel wordt een interessant alternatief geboden voor de Ramsgate-tocht, en wordt tevens gereageerd op de Ramsgate discussie

In het kader van de discussie over de Ramsgate-tocht wil ik hier een iets langere tocht dan de gebruikelijke 9 dagen voorstellen en wel een tocht naar Helgoland en Norderney.

Dag

Traject

1 2

Zuidelijke Vloot verzamelen in Stellendam Stellendam – IJmuiden Schepen van IJsselmeer havens kunnen zich in IJmuiden bij de vloot voegen IJmuiden – Vlieland Schepen van IJsselmeer havens kunnen zich in Vlieland bij de vloot voegen Vlieland – Helgoland Helgoland – Norderney Norderney – Vlieland Vlieland – IJmuiden IJsselmeer schepen kunnen de vloot in Vlieland verlaten IJmuiden – Stellendam IJsselmeer schepen kunnen de vloot in IJmuiden verlaten Stellendam – thuishavens zuidelijke vloot

3 4/5 6 7/8 9 10 11

~ afstand 50 m 65 m 125 m 45 m 90 m 65 m 50 m

Lothar Ilzhöfer

et 2 dagen reserve zijn in totaal 13 dagen te plannen, 4 dagen meer dan de gebruikelijke 9 dagen van de Ramsgate-tocht.

bent. Met een vloot van 20 – 30 schepen is dit absoluut onmogelijk gezien de benodigde capaciteit en minimale diepte van de aan te lopen havens.

Opmerkingen: 1. De genoemde afstanden zijn uit een gewone landkaart gehaald en moeten als echte ca. – afstanden worden gezien. 2. Er is geen nadere analyse gemaakt m.b.t. getij-situatie, diepte en capaciteit van havens en de mogelijkheden voor het captains dinner.

(4) ‘clusters varen ad hoc routes’. Deze clusters komen nooit meer bij elkaar. Dit is geen Ramsgatetocht meer in de zin van de jaarlijkse grote verenigingstocht met gemeenschappelijk captains dinner. Bij voldoende belangstelling zou dat buiten de Ramsgate-tocht georganiseerd moeten worden.

Bij deze gelegenheid wil ik ook nog reageren op de door Piet Lucassen in Zeezeilen 3/2008 opgesomde veranderingssuggesties voor de Ramsgate-tocht. Met de beste wil kan ik de volgende veranderingsvoorstellen niet realistisch noemen: (1) ‘windrichtingsafhankelijk varen zonder tochtplan vooraf’. Dit is een mogelijkheid wanneer je met een klein aantal schepen onderweg

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

(6) ‘2 tochten: één uitdagende met lange trajecten, één minder uitdagende met korte trajecten’. PZV zou zich als zichzelf respecterende zeezeilvereniging geen jaartocht mogen veroorloven waarbij geen langere dag/nacht trajecten zijn opgenomen. Ook hier zou moeten gelden dat bij voldoende belangstelling tochten met kortere trajecten buiten de Ramsgatetocht georganiseerd worden. (8) ‘tochtplan voor 1 week met geplande

verlengingsmogelijkheid’. Dit is niet te combineren in één tochtplan. Tochtplannen voor 1 week zien er heel anders uit dan tochtplannen voor langer dan 1 week. Wel zou om de 3 – 4 jaar een langere Ramsgate-tocht georganiseerd kunnen worden (b.v.: zie mijn voorstel!). Ondanks een soort vernieuwingshype bij een aantal leden, zou ik met klem ervoor willen pleiten aan de volgende uitgangspunten voor de Ramsgate-tocht vast te houden: - Eén tochtplan met flexibiliteit aan begin en einde gezien de spreiding van de thuishavens. - Gemeenschappelijk captains dinner. De nu gebruikelijke tochtduur van 9 dagen zou om de 3 – 4 jaar afgewisseld kunnen met een iets langere tocht naar nieuwe gebieden met nieuwe bestemmingen (b.v.: zie mijn voorstel!).

Westervaart in Scandinavië Een vakantie vol twijfels, maar uiteindelijk grandioos.

Anke Vermeer Goede raad van Docus

e weersvoorspelling in de week voorafgaand aan onze vakantie voorspelde niet veel goeds. Harde wind, regen, en meer van dat soort ellende. Toch hadden we een vakantie naar Scandinavië in ons hoofd en of dat er van zou komen…......? We hoopten erop! We hadden ons voorbereid op een

maand zeilen, met als het weer mee zat een bezoek aan de zuidoost kust van Noorwegen en de zuidwest kust van Zweden, en we wilden eindigen in Denemarken: Kopenhagen. Vorig jaar had Docus ons warm gemaakt en uitgebreid voorgelicht over Denemarken. En de geweldige gouden tip gegeven, als je de kans krijgt moet je in een keer over zien te steken naar de kop van Denemarken. Dit jaar wist hij ons warm te maken voor Noorwegen, waar hij zelf vorig jaar gezeild had. Onze voorbereiding bestond uit: • Zorgen dat de boot goed in orde was. • Polsen of Docus nog interesse had om onze boot in Denemarken over te nemen voor een vakantie met Catie, om hem vervolgens weer terug te zeilen naar onze thuishaven. • Digitaal alle kaarten van het te bezeilen gebied te verwerven. • Papieren kaarten van Denemarken hadden we van onze vakantie vorig jaar. Kaarten van Noorwegen en Zweden en een overzeiler hebben we binnen de vereniging kunnen lenen. Sorry Docus dat je overzeiler door de harde wind ergens tussen Vlieland en Mandal in de golven is verdwenen. (Blij, dat je dan bent dat je nog een digitale kaart hebt......!).

• • • •

Recente getijdentabellen downloaden van de PZV- site (werkte fantastisch). Docus en Catie meegenomen voor een proefvaart. Genoeg wijn voor een vakantie in niet zo alcoholvriendelijke landen ingeslagen. Een alternatief vakantieplan wilden we nog niet maken, positief als we altijd zijn. Dat kon namelijk altijd nog.

Voor de rest zien we het meestal onderweg wel. Misschien zijn we niet het beste voorbeeld van goed voorbereidde PZV-ers, maar toch doen we niet zomaar wat. Het is maar dat U het weet.

Ken net, ken niet? De eerste dagen zat het nog niet helemaal mee. Moe van onze drukke werkzaamheden moesten we nog behoorlijk bijtanken, opdat we fit de overtocht konden gaan maken. Want ongeveer 360 mijl met een tweekoppige bemanning is toch wat anders dan we gewend waren, realiseerden we ons. Met teveel wind in IJmuiden een dag verwaaid gelegen, niet echte de leukste plek maar goed voor het bijtanken en een fikse wandeling. Onze verse

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

voorraden nog eens aangevuld en woensdag waren wij er helemaal klaar voor, dachten we. We wilden in één ruk door van IJmuiden naar Mandal. Nog eens goed de weerkaartjes van Windguru bekeken. Max van de Sepia gebeld, die ons vorig jaar ook zo goed geholpen had met het beoordelen van het weer voor de komende dagen. Veel wind: ZW 6 soms 5 Beaufort, maar het leek niet meer te worden. Toen we eenmaal weg waren, vlogen we over het water, de stroom mee richting Den Helder, maar we kwamen er na twee uur achter dat we dat geen 3 dagen en nachten vol zouden houden met zijn tweeën. Dus toch maar bij Den Helder naar binnen gevaren. Teveel wind, ruige onrustige zee? Een nog niet topfitte bemanning? Of teveel willen en misschien nog niet aan toe? Aan teveel reflecteren doen we niet, dus ons plan in ieder geval voor de volgende dag bijgesteld. Windkracht 6, als dat zo zou blijven zouden we

overigens), waarin hij het weer voor de komende week in een bepaald gebied kon bekijken. Hij wist ons te melden dat wedstrijdzeilers hier ook veel gebruik van maken en hij had nog nooit gehad dat deze voorspelling er ver naast zat. Samen met hem hiernaar gekeken. De Duitse Bocht zou niets worden. De wind werd daar alleen maar harder, zeven en zelfs acht zou het de komende dagen gaan worden, niets voor ons dus. Toen toch weer naar een overtocht ineens naar Mandal gekeken en dat zag er goed uit. Windkracht 5-6 ZW, zaterdag in ons gebied, Draaiend naar NW, de tweede dag, de tweede nacht, kon er een stukje komen met W 7 voor een paar uur en daarna, zou het snel minderen. Gaan met die banaan besloten we…..... en…....we hebben een geweldige, wel zware overtocht gehad, met alles wat er voorspeld werd op de grib-files. Maar prima te doen, ook met een 29- voeter…,we hadden het met z’n tweetjes toch maar weer

racegeweld ben je er aan gewend en kun je er grapjes over gaan maken. Ze varen trouwens keurig om je heen. Voor onze oversteek vanuit Stavern naar Zweden nog even bijgetankt, en toen ontdekten we dat er geen koelwater uit de uitlaat kwam. Snel weer aangelegd bij onze Noorse buurmannen van de vorige avond. Tja van techniek weten we niets. Gelukkig konden zij ons helpen. De wierpot zat vol en de slang na de wierpot zat verstopt. Blazen was niet genoeg, maar het had zo moeten zijn! De compressor van de duikuitrusting van de buurman loste ons probleem weer op. Wat een geluk hadden wij met onze buurtjes (voor de tweede keer al). Een paar biertjes en een fles wijn maakten hen helemaal gelukkig.

via de Nederlandse en Duitse wadden gaan hoppen naar Denemarken, toch ook heerlijk, nietwaar! De volgende dag naar Vlieland een korte trip met veel wind, maar uit de goede richting. Heerlijk gevaren en allebei het gevoel dat we misschien toch wel hadden kunnen gaan. Maar onze beslissing was gevallen en voor zo’n overtocht moet je niet te impulsief reageren; eerst maar eens kijken op Vlieland. Omdat we nooit eerder op Vlieland waren geweest hadden we het gevoel dat onze vakantie nu echt begonnen was.

geflikt. Ongeveer 310 mijl in 55 uur van Vlieland naar Mandal, zo snel hadden we het in onze stoutste dromen niet durven hopen.

werd almaar warmer, veel zon en ook wel eens te weinig wind, maar dat kon ons niet schelen. Spelen-varen met de nodige afkoelingsduiken is op zijn tijd ook heerlijk. De Zweedse kust, binnen de scheren, was ook al zo prachtig. Heel anders dan in Noorwegen, veel meer kale rotsen. Aanleggen aan de rotsen, meerdere eilanden en eilandjes met prachtige natuurgebieden en in Zweden veel meer zeilboten. Veel Nederlanders kom je, net als in Noorwegen, hier niet tegen. Voor ons die het Grevelingenmeer en de Oosterschelde gewend zijn, alle ruimte en rust om te varen.

Nu gaat het echt beginnen ’s Avonds kwamen we in gesprek met Rob onze buurman uit Hedel, een verwoed zeezeiler, vooral naar de Noorse kust. Hij maakte voor het weer voor overtochten altijd gebruik van www.grib.us, een gratis te downloaden programma (niet voor de MAC 22

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Dat is pas echt het vakantiegevoel Daarna hebben we het alleen maar prachtig gehad. Op onze reis hebben we voor info over mooie plekjes, boei-, stroom en weer- eigenaardigheden, informatie over plaatsen en havens vooral gebruik gemaakt van de Vaarwijzer ‘Scandinavië en de Oostzee van René Vleut. Eerst tussen de fjorden van Noorwegen. Wat een prachtig gebied. Allemaal even aardige mensen (sommigen moesten even ontdooien). “Wat goed dat we gegaan zijn”, zeiden we iedere dag, anders hadden we al dit moois gemist. Wel veel hard varende motorboten, maar na een dag verbazing over dit

De overtocht kon gemaakt worden. Met erwtensoep om onszelf warm te houden. In Zweden en Denemarken hebben we een hoge druk gebied gehad. Het

Nieuwe leermomenten Het hek-ankeren is ons nog niet goed afgegaan. We moesten ons vooranker naar achteren slepen en daar ploppen, een hoop gesleep, waarvan de eerste keer niet ver genoeg weg, daar was

overigens ook niet echt ruimte voor tussen de rotsen en de overkant. En de tweede keer te laat uitgegooid, dus ook te kort bij de kant, waardoor we op de kant uit kwamen en de hele boel maar weer hebben opgehaald en gewoon zijn gaan ankeren. Moeten we toch nog wat meer vaardigheid in opdoen. Nog wat Deense eilanden aangedaan en uiteindelijk naar Kopenhagen, een fantastische stad. In Kopenhagen hebben Docus en Catie de Westervaart overgenomen voor twee weken vakantie. Uiteindelijk hebben Docus, Peter Chevallier en Jan Statius Muller de boot terug naar Nederland gevaren. Bedankt heren! Deze hele tocht had zeker nu nog niet plaatsgevonden, en was zeker niet zo geslaagd geweest als we destijds geen lid waren geworden van de PZV. Niet alleen de terugbrengtocht van het PZVtrio, maar zeker ook alle wijze lessen van Arend Jan, Lidia en Maarten. Het `anders is het nooit zo’ van Haye

Zeevarenden .. Het is leuk om te weten waar men dit seizoen zoal geweest is. Deze rubriek biedt de mogelijkheid om kort te berichten over een reis. Een compleet tochtverhaal is ook mooi, maar komt niet zomaar uit de pen vloeien. Een aantal zomervaarders werd gevraagd een kort berichtje in te zenden en hier is het resultaat.

Bericht van Anke Vermeer a.b.v. Westervaart. Vaargebied

Vanuit Den Osse (Grevelingenmeer) naar Vlieland met tussenstops vervolgens naar Mandal (Noorwegen) hoppen tot Stavern Noorwegen), overgestoken naar Stromstad (Zweden) afzakken hoppen tot Goteborg (Zweden) naar Anholt (Denemarken) met als eindbestemming voor ons Kopenhagen (Denemarken). Doel Een maand vakantie. Hierna heeft Docus Heringa onze boot overgenomen voor twee weken vakantie met Caty in Denemarken, daarna heeft hij onze boot met Peter Chevallier en Jan Statius Muller teruggevaren tot Boskoop (brug ging niet meer open). Reisdelen en bemanning Vier reisdelen: 1. Ruud Peijnenburg en Anke Vermeer, (thuishaven - Nederland- Noorwegen Zweden -Denemarken) 2. Docus Heringa en Caty Schoup (Denemarken - Duitsland) 3. Docus Heringa, Peter Chevallier en Jan Statius Muller (Duitsland - Nederland) 4. Taco Peijnenburg en drie vrienden (Nederland - Den Osse)

dat ons bij de les houdt; de bananen van Lothar en de gemberthee van Catie die ons op zee fit hebben gehouden en niet te vergeten onze fluitketel in de Jan Tiems-stand, die er voor heeft gezorgd dat ons kombuislicht het nog steeds doet. Wat hebben we geboft deze vakantie.

Navigatie Vanaf Vlieland naar Mandal 317 mijl. De tweede nacht van de tocht de papieren overzeiler in de golven zien verdwijnen. Gelukkig hadden we onze digitale kaartplotter nog. Ja, je wordt wat trager van reactie als je al twee dagen met de golven hebt meegedeind. De 59 graden noorderbreedte is prima te halen met zo’n tocht. In Noorwegen is het even wennen aan de vaarmarkeringen, maar eigenlijk is het heel handig, vonden we na een dag. De ene dag eet je erwtensoep, de andere dag moet je in verband met de hoge temperatuur (ongeveer 30 graden), regelmatig een afkoelingsduik nemen. Je hebt nauwelijks last van de vele wind als je binnen de fjorden vaart. Ga vooral van west naar oost ,met bijna altijd een bakstagwindje. Zweden heeft grote vaargebieden in het binnenland, waar het prachtig zeilen is. Anholt is een prachtig eiland, zorg wel dat je voldoende diesel bij je hebt om weer weg te komen. Soms duurt het een week voor er weer nieuwe aanvoer is. Overigens, absoluut geen slechte plaats om te stranden. Ervaringen De minst leuke ervaring was ons vertrek vanuit IJmuiden ,richting Mandal, op een te hobbelige zee, waarna we ons doel verlegden naar Den Helder. Voelden op dat moment even ons reisdoel als niet haalbaar (meer hierover in ons artikeltje.) De leukste ervaring was de aankomst in Mandal na 55 uur varen. Yes, we hadden het weer voor elkaar.

Ruud Peijnenburg

Noorwegen is prachtig, zowel als vaargebied, als vanwege de natuur. De mensen zijn aardig, maar moeten wel even loskomen. Motorboten zijn daar als auto’s hier, soms waan je je als een fietser op de snelweg , maar dat went. Makrelen vangen is een eitje in Noorwegen, mag het wel niet te hard waaien als je vaart, (maximaal 3 knopen varen) en dat is vaak een probleem. Het doodmaken van de vissen is het tweede probleem. PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

...... Berichten, Zweden heeft veel beschermde natuurgebieden op de eilanden, allemaal even prachtig. Ga ook eens tussen de rotsen liggen. Denemarken blijft fantastisch als vaargebied en Kopenhagen is een onwijs leuke stad. Als het mooi weer is, zeker een bezoekje waard. Wat ons betreft drie top-landen en als we wat meer tijd krijgen (duurt nog lang) dan gaan we zeker nog eens terug naar alle drie deze landen.

Bericht van Docus Heringa, leenschipper Westervaart. Vaargebied en periode Denemarken en terug naar huis, van 2 tot 22 augustus met mij als schipper Doel Ruud en Anke Peijnenburg, eigenaren van de Westervaart hadden 4 weken vrij en wilden Noorwegen en Zweden zien. Ze hadden mij gevraagd het schip uit de Oostzee terug te varen. Ik heb als voorwaarde gesteld dat ik dan eerst twee weken met Caty in Denemarken mocht zwerven alvorens het in een week terug te brengen. Die deal was acceptabel en zo heb ik het schip in Kopenhagen overgenomen. Reisdelen en bemanning Caty is na twee weken in Cuxhafen afgestapt en teruggereden met de auto waarmee Jan Statius Muller en Peter Chevalier kwamen. Met z’n drieën hebben we de boot terug gevaren. Omdat het in die periode zo ontzettend veel en hard gewaaid heeft, waren we blij met even een flauwte en zelfs wat oostenwind. We hebben toen het zekere voor het onzekere genomen en zijn, om te voorkomen dat we twee dagen later in Den Helder verwaaid zouden liggen, bij Lauwersoog naar binnen gegaan en hebben de staandemastroute gevaren. Navigatie Ja, daar valt wel het een en ander over te zeggen. In Kiel ontmoetten Caty en ik de Carpe Noctum met aan boord Rob Riedijk en Richard van Steenderen. In de verte zagen we al iets wapperen: iets heel erg versletens dat mogelijk een PZV standaard was geweest, een grote blauwe lap waar aan je kon zien dat de eigenaar ooit een donatie aan de KNRM had gedaan en nog iets blauws dat misschien wel de SOAquarantaine vlag was geweest. Als je je schip Carpe Noctum noemt, kan je je daar ook wel iets bij voorstellen, ja toch? Rob had een perfecte internetverbinding en, net als wij in de ban van het slechte weer, beschikte hij over de laatste grib files. Met behulp van die info hebben we onze plannen gemaakt

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

en uitgevoerd. Samen door het Kaiser Wilhelmkanaal, samen bij Schiermonnikoog naar binnen en samen door NL. Dat laatste samen, was voor mij een noodzaak, omdat ik geen enkele informatie had over de staandemastroute. Rob had dat wel, plus dat hij in Kiel Theo Bouwman aan boord kreeg die zich meteen afficheerde als dé Frieslandkenner bij uitstek. Nou, daar hoefden we dus alleen maar achteraan te varen… dachten we. In de wirwar van Friese sloten en vaarten raakten we toch de draad kwijt. Uiteindelijk kwam alles weer op z’n pootjes terecht, want zó groot is NL nu ook weer niet. Met de staandemastroute kwam ik voor het eerst ‘s nachts door Amsterdam. ‘t Ging vlot, tot even na negenen in Boskoop. Een uurtje eerder was een zware vrachtauto tegen de bovenkant van de brug aan gereden. Die kon dus niet meer omhoog, en wij niet verder. Allemaal tegen de kant. Een beetje improviseren bleek noodzakelijk. Gelukkig heeft Boskoop een stationnetje, zodat iedereen een paar uur later al weer thuis was. Westervaart en Carpe Noctum achtergelaten in een snoezig haventje, vol kleine motorbootjes. Echter, wat niemand van ons had verwacht: een noodreparatie die nacht maakte dat de brug de volgende morgen om half acht al weer omhoog kon.

Logica van Rob Riedijk: Wetenswaardheden 1. Een Etap 32i is een echte zeilboot, want op de motor vaart hij voor geen meter. 2. Een Dufour 29 is een echte motorboot, want die vaart eveneens bij 2000 toeren een stuk sneller dan die van Rob. Ervaringen Ik heb het bijzonder plezierig gevonden om met twee schepen een tocht te varen. Gezellig in de havens, nuttig onderweg en niet verkeerd om tot goede plannen te komen. En, het moet me van het hart; een heel wat aangenamer manier van een tocht maken dan de Ramsgate’s van de laatste jaren. Je plannen richten naar het weer en geen onnodige planningdwang door “onnodige gezamenlijke dingen (OGD’s dus)”, zoals bv. een diner waar eigenlijk niemand zin in heeft, of een gezamenlijke haven van vertrek of aankomst. Dat maakt het varen met een groep heel wat relaxter! Wat hebben we gelachen! Wat je niet mag missen

Berichten van .. Traditie: Als je in Dokkum diesel tankt dan mag je de takken die je van de bomen vaart in je achterstag binden. De Schotten kennen ook zo’n gebruik: als je met succes rond Ardnamurchan Point genavigeerd hebt mag je een bosje heide aan je voorstag voeren.

Bericht van Peter Slikkerveer, schipper op de Kolibri Vaargebied en periode Ik was in Augustus met mijn Kolibri een drietal weken tussen Bretagne en Normandië. Ervaringen Het was heel raar weer (6 dagen verwaaid gelegen en weinig zon), maar ik heb een flink aantal eilanden gehad (Jersey, Guernsey, Alderney en Chaussey). Daarnaast ben ik ook de Rance opgeweest, zeer de moeite waard, en zuid van Alderney heb ik dolfijnen gezien. Conclusie: je moet de Franse (Beneteau) pilots goed lezen, want er zijn (bij mooi weer) heel veel mooie plekjes waar je heen kunt en ook voor anker kunt blijven.

Bericht van Bas Ziekenheiner, schipper Seabert. Vaargebied en periode Rondje Engeland linksom, in juli en augustus 2008 Doel Het doel van het rondje Engeland was vooral zeilen en omdat we een windrijke zomer hadden is hieraan ruimschoots voldaan. Deze zomer was een waar zeilfeest, waarbij menigmaal met een ruime wind, Bf 5, 6 en soms 7, forse snelheden gehaald konden worden. Daarnaast werd hier en daar natuurlijk ook wel gewandeld, rondgekeken en aan de wal gegeten en ook dat beviel vaak goed. Acht opstappers waren bereid, nee zelfs enthousiast, om mee te zeilen. Het waren allemaal goede opstappers, zowel qua zeilen als qua gezelschap en zij hebben ook allemaal aangegeven ook in de toekomst op kortere - en langere tochten weer mee te willen. Omdat ik niet altijd even gemakkelijk en vriendelijk ben, verheugt mij dit natuurlijk. Het betekent nl. dat de vreugde over het samen zeilen en het met elkaar omgaan overheerst over de soms minder leuke momenten.

Reisdelen en bemanning Linksom Engeland rond: Engelse oostkust, Caledonian Canal, Schotse noordwestkust. Dan: Ierse oostkust en Engelse zuidkust. Er werd vooral gezeild in dagtochten. De opstappers: Aaldert van der Vlies en Eddy Niemandsverdriet van PZV en zes anderen. De reis viel ruwweg uiteen in 4 delen van twee weken. Wk 27 en 28: Wk 29 en 30: Wk 31 en 32: Wk 33 en 34:

van Noordschans naar Hartlepool, ongeveer halverwege de Engelse oostkust. van Hartlepool naar Bangor (voorstad van Belfast). van Bangor naar Newlyn (Landsend). van Newlyn naar Noordschans.

Navigatie Ik had de kaarten gecorrigeerd, bah wat een vervelend werk. Voorwerk in de winter m.b.v. de Reeds Almanac: je oriënteren op de diverse vaargebieden. Letten op de voor mij bruikbare havens en ankerplaatsen en de afstanden daar tussen. En kijken naar het getij ter plaatse, vertikaal en horizontaal. Iedere avond samen met de opstapper(s) de route voor de volgende dag doornemen. Ik ben ouderwets, dus nog wel bezig met plaatsbepaling m.b.v. kustkenmerken, boeien, etc., maar eigenlijk doet de GPS alle werk. Reisvoorbereiding Van de reisvoorbereidingen is het vinden van opstappers het belangrijkst en vaak het meest tijdrovend. Wie kan en wil wanneer en/of waar, daar gaat het om. Ik ben ik tijdens deze tocht nadrukkelijker dan vroeger gaan streven naar drie als maximaal aantal mensen aan boord, hoewel je met drie natuurlijk wel kwetsbaarder bent bij uitval van opstappers. Uiteraard moet er ook gezorgd worden dat schip en motor in goede conditie zijn. Dat doe ik samen met Noordschans en met winterhulp van opstappers (voor de goede Vaarklaar actie van Jan SM, ligt mijn boot ligt altijd te vroeg al te water). Ervaringen Leuk: De prachtige landschappen en de boeiende geschiedenissen die erbij horen. De Engelse attitude t.o.v. yachting is zoveel positiever dan in Nederland. De dolfijnen. Je gaat leven in het heerlijke ritme van gisteren, vandaag en morgen. Bijvoorbeeld: niets mee gekregen van de olympische spelen, heerlijk. In twee weken met ook nog twee verwaaidagen van Landsend naar Noordschans vliegen. Niet zo leuk: De nep-havenmeester in Bridlington (gelukkig niet betaald).

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

.... Zeevarenden. Drie dagen verwaaid liggen in een nog niet eens zo goede marina voor 40 pond per dag. Een doorwaakte ankernacht in Holy Haven. De armoe in Cornwall, een zware economische crisis en voor de zoveelste keer een slechte toeristenzomer. Aangrijpend is de toestand van Falmouth (maar ook Dover). Bezienswaardigheden Caledonian Canal. De geulen en giga-stromingen in noordwest Schotland. Dublin, maar ook Eyemouth en Stonehaven.

Bericht van Ate Vogelsang, schipper Hydra

Een van de opstappers woog ca. 100 kilo. Met dit gewicht heeft hij tijdens het ‘paaltjes pikken’ steeds met z’n volle gewicht op het stuurwiel gesteund, waardoor na aankomst in het Kieler Kanaal alle lasverbindingen van het stuurwiel gebroken waren. Gelukkig beschikt de Hydra over twee stuurwielen en heeft dit verder geen gevolgen gehad.

Doel Met de Hydra zijn we het afgelopen seizoen twee maanden naar Denemarken geweest. Onze boot is met drie opstappers heen en drie opstappers terug gevaren. De tussenliggende periode hebben mijn vrouw en ik onze vakantie op de boot met vrienden in Denemarken doorgebracht.

Buitengewoon verdienstelijk heeft onze opstapper Frans zich gemaakt (geen PZV lid), die alleen al door z’n voorkomen een foto waard is. Frans heeft nooit eerder gezeild, maar presteerde het, mede door z’n enorme enthousiasme, om binnen een week zeilen, manoeuvreren en navigeren onder de knie te krijgen.

Reisdelen en bemanning Heen zijn we vanuit Stellendam zonder tussenstop eerst naar Helgoland gegaan om onze Deense vrienden van goede whisky tegen lage tarieven te kunnen voorzien. 1 ltr. goede whisky kost minder dan 10,- euro. De terugreis is via Cuxhafen, Rensburg en Den Helder probleemloos verlopen.

Bericht van Bauke Sijtsma a.b.v. Trinity

Reisvoorbereiding Vitamine C werkt uitstekend tegen zeeziekte, maar moet wel enkele dagen van tevoren worden ingenomen (ca. 4 pilletjes per dag). Navigatie In de Rensburger Jachthaven (zoals deze bij meerdere PZV leden bekend is), kan o.a. het beroemde meteostation-metsteen worden geraadpleegd. Aan de hand van deze steen aan een touwtje, kan het weerbeeld worden geschetst: Stein ist nass Stein ist trocken Stein wirft Schatten Stein ist weiss Stein bewegt sich Stein ist weg

Regen kein Regen Sonnenschein Schnee Wind Geklaut

Ervaringen Op de heenreis stelde ik met verbazing vast dat één van m’n opstappers een vuurpijl in z’n zak had. De betreffende opstapper kwam met het volgende verhaal: Enkele jaren terug is hij als opstapper, na een onenigheid met de schipper over de positie van de boot, ‘s nachts bij slecht weer in de Elbemonding gestrand. Het zeilschip maakte door lekkage bij de kiel zo snel water, dat een ‘mayday’ via de marifoon door sluiting in het boordnet niet meer mogelijk bleek.

Via de GSM is vervolgens alarm geslagen en de kustwacht ingeschakeld. Doordat de positie niet exact bekend was heeft mijn opstapper een vuurpijl afgeschoten, waardoor de kustwacht het zinkende jacht snel kon lokaliseren en schipper met opstapper tijdig konden worden gered. De volgende dag hebben ze met een grote foto de voorpagina van de Nord Deutsche Zeitung gehaald. Omdat een vuurpijl eens z’n leven heeft gered, gaat deze opstapper nooit meer zonder vuurpijl op zak de zee op!

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Vaargebied en periode Zuidelijke Noordzee, Engelse oostkust. Eén week met weekends: 27 juni - 6 juli 2008. Doel Whitby moet in één week te doen zijn, proberen dus. Het werd 50 uur non-stop heen, 24 uur in Whitby en 60 uur terug. Reisdelen en bemanning Naar Whitby en terug in één week. Bemanning: Haye van der Werf (schipper), Ruud Hezemans, Bart Lagerweij, Bauke Sijtsma. Navigatie Enkele reisafstand op zee: 250 mijl. Van Dintelsas uitgevaren via Roompot, (Haringvlietbrug niet bediend). Merendeels 4/5 Bft, soms 6 soms 2. Bij Great Yarmouth op de terugweg, vanwege stormwaarschuwingen, eerst op Lowestoft als vluchthaven gekoerst, maar dat ging over. Ervaringen Leuk: Het doel is gehaald, mooie tocht, nauwelijks oponthoud door moeilijk weer. Minder leuk: ‘s Nachts rakelings langs een onverlicht pleziervissertje gevaren, een paar mijl uit de Engels kust, onder Whitby. Bezienswaardig Whitby is een interessant historisch vissersstadje, bij de North

York Moors (natuurgebied), aan de monding van de rivier de Esk. Met de haven en aanpalende restaurants, de pier, het kasteel en het James Cook museum. Het kasteel met kerkhof was de inspiratie voor Bram Stoker’s Dracula (Google: whitby bram stoker). Vooral James Cook met standbeeld en museum had onze aandacht. Cook had tijdens zijn leerjaren hier in Whitby onderdak (Google: whitby james cook). Zijn oorspronkelijke scheepsjournaals zijn verschenen als Penguin pockets en van Anna Enquist is de boeiende roman “De Thuiskomst”, over hoe zijn vrouw het allemaal beleefde.

Exit interview Het interview, door Docus Heringa, met Aly van Geleuken, geplaatst in Zeezeilen nummer 3 van dit jaar heeft aanleiding gegeven tot een tweetal spontane reacties, die wij hierna afsluitend - voor uw informatie - plaatsen. Een eventuele verdere discussie verwijzen we, met de woorden van één van de schrijvers, graag naar de ALV, het verenigingsforum bij uitstek.

nder dat lidmaatschapnummer werd ik in 1983, als 8ste aanmelding van dat jaar, in het ledenbestand van PZV opgenomen. Ik had als Philips’ man, twee jaar voor mijn pensionering op 60 jarige leeftijd geen last van de toen geldende regel dat er “eerst twee Philips medewerkers lid moesten worden” alvorens een niet-Philips medewerker tot PZV kan toetreden. Ik vind het uitermate treurig dat ik in het interview door Docus Heringa in PZV Zeezeilen nr 3 moet lezen dat Aly van Geleuken (0111) haar lidmaatschap beëindigt, ondanks het enorm genot van op het water zijn. Haar credo: ‘Het gemak waarmee je alles los laat als je op een schip komt en een reis begint, ervaar ik altijd als 8308 een weldaad!’. Dát is wat ik – met nuanceringen als “als ik aan boord stap ben ik heel Philips vergeten” – in de loop der jaren vaak heb gehoord in mijn Philips loopbaan, met name van expatriates In de beginjaren van PZV moest alles strak georganiseerd worden, met statuten en een huishoudelijk reglement (dat was ook nodig!), met Opleidings-, Aktiviteiten-, etc- commissies, die hun “eigen grenzen” bewaakten. Met een zgn. Gem. Belangen functionaris, (Joop Gevers) die het “PZV concept” naar het buitenland exporteerde. N.B: hieruit is de PSA (Philips Sailing Association) in de UK ontstaan, die onlangs weer ter ziele is gegaan. Kortom het was toen een hectische periode waarbij de nadruk lag op “techniek”, het toetsen en examineren van kennis en kunde en het toekennen van brevetten (schipper, navigator en opstapper). Dat waren ook de highlights in de A.L.V.; het sociale aspect “het samen beleven/genieten” was een beetje een ondergeschoven kind. Gelukkig is dit kind in de loop der jaren volwassen geworden; maar kennelijk nog niet voldoende? Ik herinner mij M.M. die, hij kon nog geen paalsteek leggen, in St. Katharines Dock een franse slakkenschotel tevoorschijn toverde, waardoor ons schip bijna ten onder ging door het grote aantal smulpapen. Maar ook W.N. die, toen hem bij het afmeren een kluwen lijn werd toegegooid en hem werd gevraagd “wil je even dit touw vastmaken”, de kluwen weer keurig teruggooide met de opmerking: jammer dan! Zo zijn er ongetwijfeld honderden verhalen, waaruit blijkt dat PZV een club is met een technisch én sociaal karakter. Als jubilaris (bestaat die?) kijk ik na 25 jaar terug op een fantastische PZV periode. Ik weet niet hoe die verder verloopt, maar: met een variant op “soldiers”: “Old sailors never die, they just fade away.” Dus (voorlopig) tot de eindejaars wedstrijd 2008. N.B. 1. Als ik mijn lidmaatschap opzeg, draag ik bij aan het verjongen van de vereniging, maar voorlopig stel ik dat nog even uit! 2. En: Aly kom terug en blijf genieten!!! Stef Spijkerman

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Exit interview M

et verbazing las ik in Zeezeilen dat jij je lidmaatschap hebt opgezegd. We hebben nooit samen gezeild of van gedachten gewisseld. Ook ken ik de man/vrouw niet die de rubriek ‘Vanuit het Kraaiennest” vult. Ik kan dus blanco reageren. Je zou je aangesproken voelen door wat die columnist schrijft. Het is een mening, net zoals de jouwe. Niet meer en niet minder. En een soort “Blokker” als vaste columnist heeft menig blad al goed gedaan. Bovendien: Eagerness en Ambitie lopen na 25 jaar niet terug maar raken vervuld. Los daarvan neem ook ik een verandering in opvattingen waar. De Algemene Leden Vergadering is het 0117 forum waar die veranderingen samen komen, worden bediscussieerd en eventueel leiden tot aanpassing van in de Statuten vervatte doelstellingen en naamgeving. In die volgorde! Omdat het bij die wijzigingen om meer gaat dan vrijblijvend gebabbel, is het zaak dat leden daar hun inspraak en medezeggenschap uitoefenen. Jij bent verbaal vaardig en hebt ook professioneel ‘verstand van mensen’. Jouw inbreng op een ALV is dan ook minstens zo welkom als in de kuip! Want: “Dode vissen drijven met de stroom mee, levende vissen zwemmen er tegen in”. Maar uitgerekend op het podium waarop inspraak en medezeggenschap van belang zijn heb ik je gemist. Ik heb je zelden of nooit op een ALV gezien. Dat is verdomd jammer, te meer omdat jij tot diegenen behoort naar wie gekeken en geluisterd wordt. Bovendien maakt iedere schipper zelf wel uit hoe zijn bemanning wordt samengesteld en wat ieders aandeel in de taakverdeling is. Zolang er, bij tochten die onder de verantwoordelijkheid van het bestuur vallen, maar sprake is van een zeewaardige bemanning. Dus ook geen schipper die, nauwelijks op zee, toegeeft dat hij eigenlijk overspannen aan een overtocht begint. Geen schipper die aangeschoten de haven van X verlaat of een schipper die bij een wedstrijd vastloopt, op de motor vrijkomt en toch de prijs krijgt (en aanneemt). Ergernissen waar je als volwassenen onder elkaar die ander op kunt aanspreken of je laat het, na enige contemplatie, als waarneming aan je voorbij gaan. Juist vogels van diverse pluimage geven PZV haar kleur. Toch? Wel doe ik mijn mond open als het gaat om het Quo Vadis van PZV als geheel. Misschien moet deze open brief ook maar een oproep zijn aan andere leden om zich daarover wat meer uit te spreken. In Zeezeilen, op de site (rubriek “Spreekbuis”?) maar vooral op een Ledenvergadering. Zoals de onlangs uitgesproken gedachte om de Ramsgate met respect voor haar verleden een nieuwe toekomst te geven. En in het spoor daarvan PZV. Alleen dat al loont de moeite om lid te blijven, Aly! Aaldert van der Vlies

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Zeemanstaal In Zeezeilen 2008/02 vertelden wij u iets over het boekje Zeemanstaal van Ton van Schoonhoven. We kondigden aan, u in de komende nummers wat ‘appetizers’’, afkomstig uit het boekje, voor te schotelen. Hierbij de eersten daarvan. Redactie Achterbaks - op een achterbakse manier > op een slinkse, niet openlijke manier ergens aankomen of iets doen, ook wel stiekem Achterbaks: de persoonlijke kist van de baksmeester (degene die de rantsoenen uit de bakskist verdeelt) staat achter de bakskist, waarin ieders deel terecht komt, die als tafel dient en waarop gegeten wordt. De baksmeester hield nog wel eens wat achter of kwam er niet mee voor de dag. Hij hield het achter de bak(skist) in zijn eigen kist: achterbaks. Een andere bron vermeldt achterbaks als een oud woord voor: achter de rug; ergens niet openlijk aan mee doen of mee voor de dag komen (rug is in dit geval het Engelse ‘back’).

Bekaaid - ergens bekaaid van afkomen >met onvoldoende resultaat afronden >met minder dan je had verwacht

iets

Bekaaid: is een oud woord voor vuil of bedorven. Als vis te lang op de kaai (kade) blijft staan gaat die bederven en is dan niet meer te verkopen. De vis is dan bekaaid. Je kunt er geen eer meer mee inleggen. De vis en jij komen er bekaaid af. Hoewel er geen verband is met bekaaid, moet hier ‘kaaien’ genoemd worden. kaaien is een ander woord voor toppen. Toppen is het uit de horizontale stand ophijsen van één kant van de ra, om bijvoorbeeld ruimte te maken voor laden en lossend. (De ander kant van de ra komt dus omlaag!). Ook twee naast elkaar liggende schepen toppen de ra’s, opdat die niet met elkaar verstrengeld raken.

Rondje Buitenom En dan mag je net niet het grote water op.

Mathy Meulendijks

an Mariëtte Roozeveld van der Ven kreeg ik het verzoek om een verhaaltje over het Rondje Buitenom (verder afgekort als RBO) aan te leveren voor ons aller lijfblad. Zij vond het wel een leuk idee, om dit door de ogen van een “net-niet-zeeschipper” met bijzondere boot en bemanning te laten vertellen. Laat ik u de enigszins cynisch klinkende uitdagende zin even verklaren, te beginnen met de `bijzondere bemanning’. Met vrienden Frank, Arjan en Marcel zou de RBO onze vierde gezamenlijke zeilervaring worden. Vorig jaar tweemaal in Zeeland gevaren en dit voorjaar het IJsselmeer bezocht. Voorop staat de gezelligheid, maar we willen ook steeds onze grenzen een beetje verleggen. Zo hoopten wij dit najaar, onder begeleiding van een ervaren zeezeiler,eens met het ruime sop kennis te maken. Omdat een kennis die dit eerder had toegezegd moest afhaken, leek het mij vervolgens aardig om ons aan te sluiten bij RBO, mits we binnen de inschrijvers een schipper zouden kunnen lenen.

CWO 2, en nu nog de ervaring .. Samen met Frank heb ik ooit eens het CWO KJ 2 gehaald. Volgens de definitie van dit CWO 2 zou je `geheel zelfstandig en veilig kunnen varen op de binnenwateren onder normale weersomstandigheden, daarbij bijgestaan door een capabele

bemanning’. Persoonlijk bestaat mijn zeezeilervaring uit het Waddenweekend van vorig jaar en de Zeezoen van dit jaar, waaraan ik als opstapper mocht deelnemen. Zie hier de `net-nietzeeschipper’. Tot slot de bijzondere “boot”. Om aan onze doelstelling te kunnen voldoen huurden we in Willemstad een Jeanneau 36i genaamd Virginia; zij leek ons zwaar genoeg om de uitdaging van RBO aan te gaan. Voor RBO bestond het deelnemersveld uit: - de Xinia met aan boord Jacqueline van Amstel, Wim Braun, Paul Smolders - de Lyra met Mariëtte Roozeveld van der Ven, Philip Beekman, Martijn van Dijk, Jan Willem de Knegt - de Vrije Vogel met Carel en Mieke Dijkmans, Joep Klerks, Franka Ruijten - de Pelikaan van Hans Pellicaan - de Virginia

Dit waren de plannen en wat er van terechtkwam. Het programma was om vrijdagavond rond 22.00 uur palaver te houden bij de Roompotsluis, zaterdag buitenom naar Terneuzen te varen, waarbij een wedstrijdelement werd ingebouwd en tot slot zondag allemaal weer braaf terug te varen naar de eigen haven. Het wedstrijdelement was voor onze Virginia al bijzonder. Door de verhuurder was ons te verstaan gegeven dat je zonder nadere afspraken hierover, met een huurboot niet mag deelnemen aan een wedstrijd. Wij zagen hierin geen enkel probleem, omdat we allang blij zouden zijn als we de andere boten zouden kunnen volgen. Dat zegt overigens meteen iets over onze handicap; in de uitnodiging stonden de volgende SW cijfers: Lyra 94,5, Xinia 87, Pelikaan 98, Vrije Vogel 83 en Virginia ‘?’. Vrijdagochtend zijn wij met onze Virginia vanuit Willemstad naar de Roompot vertrokken met een aardige windkracht 5. Bij de Zeelandbrug kregen we zelfs windkracht 7 en bakken regen over ons heen, wat ons op het idee bracht om maar lekker in Zierikzee te gaan liggen. Telefonisch overleg met Philip Beekman trok ons toch over de streep om door te varen. We zouden ons kunnen voegen bij de Pelikaan die inmiddels in de Roompot Marina was gaan liggen.

Uiteindelijk gingen wij door naar de Roompotsluis. Daar lagen wij aan de binnenkant best lekker, maar wel aan lager wal. De Vrije Vogel lag buiten bij de sluis, aan hoger wal. Later op de avond voegden de Xinia en Lyra zich bij de Vrije Vogel.

RBO kan zowel buitenom als binnenom betekenen. Na een erg gezellig palaver bij Carel en Mieke aan boord, werd besloten om de volgende ochtend pas iets te besluiten. Zaterdagochtend variëerden de diverse weerberichten van windkracht 4-5 tot windkracht 7-8. De Xinia en Lyra gingen voor de 4-5, d.w.z. echt een Rondje Buiten Om; naar later bleek, kregen zij rond Westkapelle echt even 7-8. De Vrije Vogel en de Virginia besloten om een Rondje Binnen Om te maken naar Yerseke, waar we ’s avonds met de vier bemanningen het captainsdinner mochten genieten. Van de Pelikaan hebben we niets meer gezien; die is op eigen gelegenheid naar huis gevaren. Op zondag met wederom een flinke wind en veel regen terug naar Willemstad. Zelfs optimaal gereefd, draagt de Jeanneau 36i nog zoveel zeil, dat we nu ook weten hoe je de gangboorden kunt schoonspoelen. Onze doelstelling om eens kennis te maken met méér water dan alleen de Zeeuwse binnenwateren, is gelukt, alleen kwam het water niet van de zee maar van boven. Nu ik er op terugkijk, ben ik toch wel een mooie ervaring rijker en dat geldt hopelijk ook voor de anderen........, maar ik blijf uitkijken naar de zee!

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Lion Sails Holland b.v.

Kwaliteitszeilen uit eigen werkplaats Veerhaven 1b 4485 PL Kats (Zld.) Tel: 0113 - 600291 Fax: 0113 - 600249

Lion Sails

Internet: www.lionsails.nl E-mail: info@lionsails.nl Handelsregister Middelburgno. 22026358

Openingstijden: maandag t/m vrijdag 8.00 - 17.00 uur, zaterdag van 10.00 - 13.00 uur

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

The place to be!

Trafalgar Pub Dommelstraat, Eindhoven

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Wie de broek past ...

De eerste sleepbroek is door PZV aan de KNRM overhandigd. Lees ook het relaas van de KNRM op hun website: `PZV schenkt KNRM sleepbroek’, Google: PZV sleepbroek.

Truus de Wijs

aterdag 30 augustus 2008 was het dan eindelijk zo ver. De eerste van de twee aangekochte sleepbroeken werd aangeboden, het KNRM station Enkhuizen had de eer. 32

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

De aanbieding viel gelijk met de 24-uurs race op het IJsselmeer. De zon scheen en er stond voldoende wind om er een mooie dag van te maken.

kwam langszij liggen en twee redders stapten aan boord, in vol ornaat: jumpsuit, communicatiemiddelen én de sleepbroek.

Nadat wij ons verzameld hadden, hebben Maarten van Herk en Jan Vermeulen contact opgenomen met de schipper en bemanning van de reddingboot Valentijn. Op de hoofdsteiger van de Compagnieshaven ontmoetten we elkaar en zagen wij, PZV’ers, de sleepbroek voor het eerst. Nou, het lijkt op een grote bundel willekeurig geknoopte lijnen. Wie zich de jaren 70 nog herinnert zou kunnen zeggen: ‘hier heeft iemand goed aan macramé gedaan’. Het blijkt echter een lang net, dat gevormd wordt door twee sleeplijnen die met elkaar verbonden zijn met tussenlijnen. De KNRM heeft zelf deze sleepbroek ontwikkeld en in eigen werkplaats geknoopt. Een waar stukje schiemanswerk!

Nadat zij zich netjes hadden voorgesteld namen ze nagenoeg letterlijk het roer over. Samen met de coördinator op de reddingboot werd een plan gemaakt Het bleek dat het in zo’n geval wel handig is als je weet op welk kanaal de mensen van de KNRM onderling communiceren. Zo kun je meeluisteren en blijf je op de hoogte.

Nadat ‘de broek’ feestelijk in ontvangst was genomen door de schipper van de Valentijn, ging de reddingboot het IJsselmeer op. Wij volgden met een zestal schepen en waren benieuwd naar wat er komen zou. Ieder schip zou in actie komen met een oefening. De Otter van Jan Vermeulen was als eerste aan de beurt. De Valentijn

Het ‘aandoen van de sleepbroek’ ging nog even wat onwennig voor de redders. Ze hadden nog maar één keer met de broek geoefend. Als snel bleek dat het handig is als de spiegel vrij is van stootwillen en andere spullen (bv. de joon) die vaak aan de zeereling hangen. Het duurde zo’n 10 minuten voordat de sleepbroek goed bevestigd was. De motor moest al die tijd `in zijn vrij’ worden gehouden, om te voorkomen dat de broek in de schroef terecht zou komen. In dat geval kom je echt van de regen in de drup! Nadat de sleepbroek op de Otter was aangebracht werd de broek bevestigd aan de sleepkabel van de reddingboot. En toen begon het slepen, waarbij

de schipper van het gesleepte schip overigens de opdracht kreeg om netjes het kielzog van de reddingboot te volgen. De Valentijn heeft een vermogen van 900 pk, waardoor een snelheid van 8 à 9 knopen zonder enige moeite gerealiseerd kan worden. Er komt echt heel wat geweld los als hij eenmaal begint te trekken, maar wanneer zo’n sleepbroek eenmaal goed zit, is het een sensatie om te merken hoe soepel wordt versneld en gesleept. Daarna werd nog tweemaal met een ander schip geoefend in het aanbrengen van de sleepbroek. En dat ging steeds sneller. Weer andere schepen werden op de oude manier gesleept met behulp van sleeplijnen, die bevestigd waren op de kikkers aan dek en op de lieren achterop. Ook werd een tweetal schepen langszij genomen en naar het station van de KNRM aan de wal gebracht. Dat lukte niet helemaal bij het grootste schip van de twee, omdat dit enkele meters van de steiger aan de grond liep. Maar met de reddingboot langszij was dat natuurlijk geen reden tot paniek.

nog opgeroepen om in de oude haven assistentie te verlenen. Wat later op de middag hebben we onder dankzegging afscheid genomen van de bemanning van de Valentijn. Die dank ging vergezeld van een kleine versnapering, een kruikje Schipperbitter, voor elk van de bemanningsleden. Alle deelnemende PZV’ers waren onder de indruk van de gedrevenheid, het vakmanschap en de discipline van de mensen van de KNRM. Het was een hele ervaring om zo met ze te kunnen oefenen. Daarbij realiseerden we ons dat het nu goed weer was en een rustige zee. Onder moeilijker omstandigheden, met harde wind en hoge golven zal het

aanbrengen van de broek en het veilig thuis brengen van jacht en bemanning een veel moeizamer karwei zijn. De indruk die reddingboot en bemanning bij ons hebben achtergelaten is echter zonder meer vertrouwenwekkend. Uiteraard hebben wij de dag afgesloten met een heerlijk etentje en hebben we later op de avond op het terras nog van het dessert en van menig drankje genoten. Tijdens de maaltijd was iedereen nog vol van de opgedane ervaringen. We hebben deze dag dan ook allemaal ervaren als een mooie bekroning van een fantastisch initiatief, en zien al uit naar de overhandiging van de tweede broek, volgend jaar in Hansweert.

Hans van Reenen had de dag van zijn leven, hij mocht als fotograaf mee op de reddingboot. Net voor het einde van de oefening werd de reddingboot overigens

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Techniek en vaarpraktijk Olie verbruik op de Trinity Haye van der Werf

het olieverbruik bleef onveranderd. Tijdens tochten merkte ik dat het toerental regelmatig wat omhoog ging (+ 200 toeren/minuut) en dat de uitlaat dan blauwe rook afgaf. Het leek wel of

anaf 2001, het jaar dat ik de Trinity kocht, verbruikt de Lombardini-motor uitzonderlijk veel olie. De afgelopen jaren nam dat nog steeds langzaam toe tot vorig seizoen ongeveer 1 liter olie per 10 uur bereikt was. Ik heb verschillende deskundigen gesproken zowel bij Kemper & van Twist (importeur Lombardini) als ‘onafhankelijke’ deskundigen. Bijna altijd waren er standaard opmerkingen zoals de compressie meten. Dit is helaas niet eenvoudig bij een moderne dieselmotor. Dat vergt minimaal 2 uurtjes sleutelen plus de meting zelf. Ik was niet overtuigd dat compressie het probleem was. Er was geen overdruk in het carter en daarom is die meting niet uitgevoerd. Anderen deskundigen hadden het over `verglazing’ van de cilinderruimtes door gebruik van verkeerde olie. Ik kan mij hier niets bij voorstellen en niemand kon mij uitleggen wat dit betekent. Een (eenvoudige) oplossing tegen dit fenomeen leek niemand te kunnen geven. Totale revisie was eventueel een oplossing, zei men. Onzin leek mij voor een motorblok met minder dan 1000 draaiuren en geen overdruk in het carter. Ik gebruikte op advies Shell Remula een speciaal olie voor heavy duty omstandigheden. Dit zou de verglazing kunnen veroorzaken, zeiden weer anderen, dus daar ben ik direct mee gestopt. De meest ordinaire olie geschikt voor dieselmotoren heb ik daarna gebruikt. Dat scheelde veel geld, maar

de motor regelmatig op een vermenging van dieselolie en carter olie liep. Dit effect ontstond plotseling en nam binnen

een minuut of tien weer langzaam af. De uitlaat walmde overigens altijd wel iets. Inmiddels vond ik regelmatig carter olie in de luchtinlaat, dicht bij de motor d.w.z. precies waar de carterontluchting de luchtinlaat binnenkomt. Sommige deskundigen wilden meedenken, na mijn opmerking dat ik daar olie vond. Zij wilden de carterontluchting loskoppelen, daar druk meten, maar als ik de olievuldop opende bleef de motor gewoon op het verhoogde toerental doorlopen, terwijl op dat moment in het carter geen overdruk KON zijn.

Hoe komt dan toch olie via de carter ontluchting omhoog? In die ontluchting zit ook nog een membraam met een veer erachter, zodat het drukverschil redelijk moet zijn voordat het carter via die weg ontlucht kan worden. De enige mogelijkheid die overblijft is, dat de luchtinlaat ter hoogte van de carterontluchting op onderdruk staat. Hoeveel lucht heeft een dieselmotor nodig om te kunnen werken? Stel de motor heeft een inhoud van 1000 cm³ en draait op een toerental van 3000 omw/ minuut = 50 omw/sec. De conclusie is dus dat 50 x 1000 cm³ (en dat is dus 50 liter per seconde) lucht nodig is om de motor te laten werken. Dat is veel lucht, de luchtsnelheid in de luchtinlaat is hoog! De luchtinlaat is niet standaard (foto 1) gemonteerd vanwege ruimtegebrek. Toegevoegd is een haakse bocht plus een geribbelde slang van een halve meter lengte. De combinatie slang en haakse bocht inclusief vernauwing, plus de grote hoeveelheid lucht zorgt zeker voor een drukverlaging bij de carterontluchting. Hoeveel druk verlaging is moeilijk aan te geven. Op bovengenoemde gedachte kwam ik afgelopen winter. Toen heb ik het hele luchtinlaat systeem er uit gesloopt, en vervangen door vliegengaas dat op zijn plaats wordt gehouden door een slangklem (foto 2). Afgelopen Ramsgate tocht heb ik 30 uur op de motor gevaren. Het olieverbruik is terug lopen van 3 liter in 30 uur naar minder dan 0,2 liter in 30 uur. Mijn redenering klopt dus. Nu nog een definitieve oplossing bedenken voor een simpel luchtinlaat filter. De filterwerking van het vliegengaas is voldoende in een natte omgeving, zolang zandstormen de Trinity niet teisteren.

Een regenscherm voor de kajuitingang Lidia Roesink

ij achterlijke wind en regen komt de regen meestal de kajuit in waaien. De schotjes houden dat wel tegen, maar maken het lastig om in- en uit de kuip te komen. Bovendien wordt het binnen, met alles dicht, erg donker en benauwd Een regenscherm wat je even omgooit om in of uit de kajuit te stappen is makkelijker. Als je het niet de volle lengte van de kajuitopening maakt kun je met het schuifluik de ventilatie regelen. Het geeft meer licht binnen dan met de kajuitluiken ervoor en/of het schuifluik dicht. Opgerold past het achter het handvat van het kajuitluik

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Benodigdheden (het meeste van een zeilmaker): 1 Een lap stevig ‘buiskap-ruit-plastic’ met de breedte van het kajuitluik. Voor de hoogte neem je de diepte van de kajuitopening, plus de helft van de ervan. 2 Een lengte niet rafelend zeildoek van 10 cm breed en 2 x de lengte en 2 x de breedte van het plastic. 3 Drie zeillatten: - Een dunne, smalle van de breedte van het plastic min 2 cm (hou de vorm in het plastic). - Een dikkere, bredere zeillat van dezelfde lengte (houdt het plastic laag door z’n gewicht). - Een dikkere, langere zeillat van de breedte van het plastic plus 3 cm met aan weerskanten 2 gaatjes aan de korte kant. 4 Een stuk shockcord. 5 3 Click-bevestigingen voor zeildoek zoals voor de bevestiging van een buiskap gebruikt worden. 6 Een naaimachine met een Jeans-naald (driekantig, die snijdt door het materiaal). 7 Schildersplakband. Werkwijze: 8 Vouw het zeildoek in de lengte om en knip het 2 x op de lengte en 2 x op de breedte van het plastic. 9 Plak het met kleine stukjes schildersplakband op maat om de verticale zijden van het regenscherm. 10 Stik dat met een grove zigzagsteek vast, verwijder iedere keer net voor het stikken het plakband. 11 De bovenkant: schuif de dunne smalle zeillat in een dubbelgevouwen zeildoek op maat en stik het vast. 12 De onderkant: schuif de dikkere, bredere zeillat in een dubbelgevouwen zeildoek op maat en stik het vast. 13 Maak drie gaatjes in de bovenkant (vandaar die smallere zeillat) van het scherm en monteer de sluitingen erin. 14 Haal een stuk shockcord door de gaatjes en takel het, opdat het shockcord strak staat, en eg dat om het regenscherm (daarmee voorkom je dat het plastic inzakt in de kajuitopening). 15 Een lusje aan de onderkant en een schroefje onder de kajuitingang voorkomt klapperen (bv ‘s nachts in de haven). 16 Boor drie gaatjes in de bovenkant van het kajuitluik voor de pinnen waarop het scherm bevestigd wordt. 17 Pas indien nodig de garage aan, opdat daar de pinnen in kunnen schuiven.

Proef met led’s in navigatieverlichting De proef werd gedaan met de navigatieverlichting van de reddingboot Griend, op 3 september 2007. Rinus de Lange (via Alphons Drübers, met toestemming van KNRM)

p 23 augustus 2007 zijn door de Regiomonteur alle 4 de traditionele gloeilampen van 12V, 10 en 25 watt van de navigatieverlichting BB, SB, Heklicht en Toplicht verwisseld door 4 dezelfde led-lampen van 10-30V DC en fabrikaat Mast Products LED BAY15D 50 Led’s replacement bulb (afbeelding 3).

In de nacht van 23 op 24 augustus vond een uitruk van de reddingboot Griend plaats op de Grevelingen. Hierbij was op ontvangstzijde van de reddingboot met beide marifoons totaal geen communicatie met de Kustwacht op kanaal 16 en 25 meer mogelijk Het zenden gaf geen problemen. De schipper heeft uit nood contact gehouden via de gsm-telefoon. Na verder overleg is door onderzoek van de schipper/bemanning gebleken, dat de storing verdween indien de navigatieverlichting werd uitgezet. Op 28 augustus is door mij met een portofoon met signaalsterkte meter geconstateerd dat alle 4 de led lampen (de lampen werden één voor één verwijderd) een fikse storing in de vorm van ruis gaven op praktisch alle marifoonkanalen, waardoor de ontvanger van beide marifoons werd dichtgedrukt en geen ontvangst meer mogelijk was. Hierna de oude conventionele gloeilampen weer gemonteerd, waarna de storing verdwenen was. Afgelopen dagen is 1x een led-lamp uitgebreid getest met een meetopstelling in de vorm van een ontvanger met signaalsterktemeter en een 1⁄4 λ GP-antenne op een afstand van 2 meter van de led-lamp. Gebruikte apparatuur: VHF ontvanger, 1⁄4 λ GP-antenne, oscilloscoop en gestabiliseerde voeding. Resultaten: De led-lamp veroorzaakt een breedbandige, ruisvormige storing in het gehele VHF-gebied van 135 tot 165 Mhz met een

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

signaalsterkte van ruim 10dB over S9 (zie afbeelding 1). Waarschijnlijk is in de led-lamp een actief schakelende voeding aanwezig om de lamp in een spanninggebied van 10 tot 30 volt DC en bipolair te kunnen laten werken met dezelfde lichtopbrengst. Dat is visueel niet waar te nemen, aangezien de componenten zijn ingegoten in giethars. De lamp (schakelende voeding) veroorzaakt een flinke zaagtandvormige amplitude van ongeveer 0,4 volt top/top op de voedingspanning (zie afbeelding 1). Door nu het metalen frame waarin de led’s zitten gemonteerd via ontkoppel-condensatoren van 1 nFarad (zie afbeelding 2) aan de voedingspanning zowel + als – (lamp is bipolair) te leggen, is de amplitude en tevens de storing in het VHF-gebied wat af te zwakken, maar totale ontstoring is niet mogelijk. Dit is tevens getracht te bereiken door o.a. diverse waarden condensatoren te gebruiken, ook over de voedingspanning zelf en de voedingkabel d.m.v. ferrietringen of clamps te ontkoppelen, maar zonder voldoende resultaat. Conclusie: Het gebruik van dit type led-lamp is niet mogelijk aangezien de lampen te dicht ( < 1 meter) bij de antennes staan en de beide marifoon-ontvangers worden dichtgedrukt door de sterke ruisvormige storing in het gehele marifoon VHF gebied, welke door de led-lampen wordt veroorzaakt. Uit oogpunt van energiebesparing is dit jammer, aangezien bij een voedingspanning van 13,9 Volt de led-lamp een stroom opneemt van 0,165 Ampère tegen 2,34 Ampère bij de gewone 25 Watt lamp. Misschien is een ander type led-lamp, welke alleen voor een voedingspanning van 12V geschikt is en geen actief schakelende voeding bevat, nog een mogelijkheid.

Afbeelding 1

Afbeelding 2

Uit het goede hout gesneden

. Restauratie & reparatie met name houten schepen

Afbeelding 3

Hiswa-lid

Verkoop van: - Diverse houtsoorten zoals: plaatmateriaal en massief gezaagd en geschaafd - Bijzondere houtsoorten zoals: yellow ceder, oregon pine, red ceder, redwood - Epoxy (SP), verven en lakken van Epifanes, de IJssel, Bio Pin bootolie en lak, Simson kit - RVS bevestigingsmaterialen

De Schoren 7, 5298 MH Liempde. 0411-635166/06-55175482 . www.eursa.nl/info@eursa.nl

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Eindejaarsweekend 2008 Een terugblik op het Eindejaarsweekend PZV 2008.

uitvoeriger te bezichtigen. 10 schepen melden zich aan bij de Sea Cloud, het startschip met de kersverse wedstrijdstarter Rob Dijkstra, die bijgestaan werd door Peter Peeters en Aaldert van der Vlies. Een goedwerkend team, dat de harde wind op een stevig anker zeevast heeft doorstaan. Er werd een mooi parcours gevaren met veel kruisraklengte; gunstig voor sommige boten en erg nat voor andere boten... Het weer heeft de wedstrijdvloot niet teleurgesteld: het was enigszins zonnig en de wind kwam niet echt boven de 24 kn, maar was rond de 20 – 22 kn juist erg prachtig.

Mariëtte Roozeveld van der Ven

oktober j.l. was een winderige zaterdag en de weersvoorspelling voor het eind van de dag en de volgende zondag waren wel een beetje somber: aantrekkende wind tot 7-8 Bft en veel regen. Dus wel een weekend voor stoere zeilers om met de Eindejaarswedstrijd het PZVzomerseizoen te besluiten. Voor sommige schippers leken de wedstrijdomstandigheden net een beetje teveel van het goede en zij besloten bij voorbaat om de zaterdagmiddag op de Keeten en Oosterschelde te blijven toerzeilen dan wel op het vaste land het overnachtingsdorp St. Annaland

Bij de finish stond het finishteam enthousiast te toeteren èn te filmen. Daarna naar de haven van St. Annaland, waar zoals gewoonlijk de borreltijd een

heel gezellige tijd werd. De dag werd besloten met gezamenlijk lekker eten voor een vriendelijke prijs in restaurant Havenzicht. Tijdens het diner werd de wedstrijduitslag bekendgemaakt en de resultaten zijn hierbij gevoegd. De zondag was een echte natte herfstdag met veel regen en wind. De meeste bemanningen bleven dus erg lang en warm ontbijten. Toch moest de tocht naar de thuishaven ook gemaakt worden en werden de zeilpakken en laarzen aangetrokken. De motor mocht tijdens deze terugtocht wel aan en dat zal vast ook wel gebeurd zijn. Al met al toch weer een heel geslaagd, gezellig èn sportief Eindejaarsweekend, waar hopelijk volgend jaar toch echt weer wat meer PZV-schepen aan mee gaan doen.

Positie

Schip

Finishtijd

Gezeilde tijd

Gecorr. Tijd

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Joint Venture Vrije Vogel Lyra Blind Date Lazy Day Cadans Cyrano Rosa Kia Kaha

90 83 94.5 96 109 91 96 98 111

15:36:33 15:32:53 15:57:39 16:00:44 16:42:17 16:06:54 16:18:38 16:27:02 17:35:45

2:36:33 2:32:53 2:57:39 3:00:44 3:42:17 3:06:54 3:18:38 3:27:02 4:35:45

2:53:57 3:04:12 3:07:59 3:08:16 3:23:56 3:25:23 3:26:55 3:31:16 4:08:25

Dol fijn die Oosterschelde PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Winterprogramma

et is weer zover en we hebben er zin an! Het winterseizoen staat voor de deur en de eerste activiteit, het traditionele snert-zeilen, zit er al aan te komen. Ook hopen wij dat u geniet van de lezing na de ALV van 1 november a.s., een lezing die ook jaarlijks door de commissie georganiseerd wordt. Voor het komende seizoen heeft de wintercommissie weer grootse plannen.

of opleidingsavonden. Vorig jaar hebben we onze uiterste best gedaan om een avond te organiseren waarop wij zouden kunnen leren hoe noodvuurwerk af te steken. Helaas is dit toen niet gelukt, maar dit jaar gaan we onze uiterste best doen om het werk van vorig seizoen voort te zetten en deze activiteit van de grond te krijgen. Leerzaam en spectaculair voor een ieder, lijkt mij zo.

Wintercommissie

Een andere activiteit is een bezoek aan de Krammersluizen. Deze sluizen hebben een uniek systeem waarmee zout en zoet water van elkaar gescheiden kunnen worden. Wellicht een laatste bezoek alvorens deze functie verloren gaat?

We hebben afgelopen jaar een wijziging in onze samenstelling gehad en graag wil ik u de commissie voorstellen. Als eerste, iedereen wel bekend, Paul Horstman, onze altijd goedgemutste secretaris. Jan Vermeulen, die ons dit winterseizoen voor de laatste keer uitstekend zal ondersteunen als penningmeester. De jeugd van onze commissie, Martijn van Dijk, die nog lang niet uitgeorganiseerd is én Marc Swinkels, onze nieuwe aanwinst. Vorig seizoen heeft hij een kijkje in onze keuken kunnen nemen, maar dit jaar gaat hij echt knallen.

Oproep Vanwege het aanstaande vertrek van Jan, wil ik een ieder, die samen met ons leuke winteractiviteiten wil organiseren, vragen een mailtje aan mij te sturen. Je bent van harte welkom een vergadering bij te wonen en te ‘ruiken’ aan de WAC.

Seizoen 2008/09 Zoals u waarschijnlijk wel weet, proberen we altijd een goed evenwicht te vinden tussen activiteiten en kennis-

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Van de beschikbare kennis binnen de vereniging moeten we natuurlijk gebruik maken. Om de communicatie per marifoon te bevorderen en de wellicht vastgeroeste kennis weer op te frissen willen we een avond Radiocommunicatie houden. We willen met elkaar oefenen door middel van een aantal eenvoudige praktijksituaties, met de bedoeling om van elkaar leren. Een meer structureel programma inzake kennisuitwisseling kunnen we u aanbieden door de hulp van Arend-Jan Klinkhamer. Hij heeft onze commissie benaderd en aangeboden een opleidingsplan te schrijven waarin bepaalde thema’s structureel zullen terugkomen. Daar zijn we als commissie ontzettend blij mee. We starten met een avond over betonning en lichten. Dit seizoen kunnen we ook een boeiende

avond over getijden verwachten. Een oude bekende, maar altijd weer leerzame, avond tochtplanning past ook in het opleidingsplan en zal door Lidia Roesink gefaciliteerd worden. Als klapstuk wil ik u namens de wintercommissie graag uitnodigen voor een avond vol spanning en avontuur. Van onze sportieve en ambitieuze dames Jacqueline van Amstel en Pamela van Vleuten willen wij graag horen hoe vorig jaar hun double handed race is verlopen. Zij hebben hier al over verteld op de Hiswa, nu zijn wij aan de beurt. Kortom, wij hopen u een gevarieerd en interessant programma te kunnen aanbieden. Zoals u zult begrijpen is nog niet alles in kannen en kruiken, maar we willen graag uw interesse wekken, zodat u alvast kunt uitkijken naar de uitnodigingen die we op de website en per e-mail of post zullen aanbieden.

Rolien Lucassen, namens de WAC

16-Kwadraat zeilen Even terug in de tijd.

aterdagochtend, onderweg van Eindhoven naar Drimmelen, hadden we hoosbuien en onweer, maar in Drimmelen was de lucht bijna helemaal open en scheen de zon. Op de ark van de 1e Brabantse Zeilschool “de Biesbos” ontmoetten we Annemieke en Moniek van de organisatie, en de andere 34 deelnemers die verdeeld werden over zes Zestienkwadraten en twee Flytours. Na een bakkie en wat bijpraten op het terras van de ark, kregen we overlevingspakketten en een waterkaart. Mijn collega Alfred en ik waren ingedeeld bij Arend-Jan en Lidia. Het optuigen gaf een “aha Erlebnis”. Langzaam kwam het allemaal weer boven drijven; klauwval, piekeval (deze naar de achterkant van de gaffel schuiven ), gaffel omhoog en daarna tegelijk doorhalen en beleggen op de pennen boven de “voortuin”. We moesten de haven uitpeddelen, maar eenmaal op de Amer voeren we met een matig ZWW windje richting Moerdijk, met Alfred aan het roer voor zijn zeilles.

Nooit buiten de bekende paden! Het was niet bezeild en ik besloot een langere slag te maken buiten de noordoever van de Amer. We liepen dus vast en de voorsprong die we hadden op de andere boten verdween snel. Het veld met boten lag intussen best wel uit elkaar. Haaks stuurboord voeren we de Biesbosch binnen, via het Gat van de Nieuwensteel. Westelijk van het Honderd en Dertig spaarbekken kwamen we in een smal water terecht, maar gelukkig hoefden we niet te kruisen of te peddelen. Bij de kruising stuurboord uit het slingerende Gat van de Slek in. De wind werd hier weggenomen door de bomen en daardoor gleden we heel langzaam door dit schilderij met Hollandse luchten.

we de andere boten in het Gat van de Kerksloot. Al zeilend wisselden we de lunches uit met de andere boten. Twee boten waren richting Moerdijk gezeild.

Een nieuwe club? Omdat we nog meer van de Biesbosch wilden zien, voeren we over de Amer naar het oosten het Spijkerboor in en rondden het eiland Jannezand. Af en toe peddelen, in verband met de luwtes van de bomen, maar het was prachtig. Wat een landschap. Rond vijven waren we weer bij de ark. Onze boten schoongemaakt en daarna lekker geborreld op het terras van de ark. We mijmerden erover hoe leuk het was om weer eens in alle eenvoud in een open boot te zeilen. Wat stond ons in de weg om de Philips Zestienkwadraat Vereniging op te richten? Je hebt dan meteen aanwas van jeugd die misschien later gaat Zeezeilen. De familie van Reenen in de Flytours kreeg hiervoor alvast de aanmoedigingsprijs! Onze boot kreeg de poedelprijs, omdat we zo laat bij de lunchplek waren aangekomen. En die prijs bestond uit een reddingsboeitje met kaars. Annemiek, Moniek bedankt voor de organisatie van deze perfecte dag en Franka voor het perfecte weer. Wat mij betreft volgend jaar opnieuw!

Mathy Meulendijks

Een telefoontje verstoorde de rust. Zou ik hem opnemen? Nee, of ja toch maar dan. Het was Annemiek, die vroeg waar we uithingen. Na enig oponthoud, omdat we ook nog vast zaten in een berg wier, moesten we ook nog peddelen wegens windgebrek, maar toch ontmoetten PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

De Vrouwe Adriana

Sommige PZV-ers hebben wat met houten bootjes, getuige onderstaand artikel.

Museumhaven Zierikzee (waaronder Frans Jansen, ook al zo’n bekende naam...) de ARM17 in vier jaar tijd gerestaureerd. Dat is gebeurd met subsidie van de Europese Unie.

Proefvaart

et alle zeilen gehesen vaart de gerestaureerde hoogaars, de Vrouw Adriana (ARM 17), het havenkanaal van Zierikzee uit voor een proefvaart.

De ARM 17 De hoogaars ARM 17 is in 1878 in Arnemuiden gebouwd en was bedoeld voor de garnalenvangst. Later werd ze omgebouwd tot plezierjacht. Het eikenhouten schip met de naam Vrouw Adriana, veertien ton eikenhout en een tonnetje ijzer, is 13,65 meter lang, 4,50 meter breed en heeft een diepgang van 70 centimeter. Onder leiding van scheepstimmerman Peter Weeda (komt die naam u niet bekend voor.....?), hebben vrijwilligers van de 40

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Enige tijd geleden werd met de Vrouw Adriana proef gevaren. ‘We hebben vanochtend de babbe met reuzel ingesmeerd,’ zegt Peter Weeda, voor vertrek uit de Zierikzeese haven. En hij wijst naar een vette leren lap, die moet voorkomen dat de mast schade oploopt door het draaien van de spriet om de mast. Na afloop,als ze weer veilig in de haven ligt, merkt schipper Frans Jansen (ja, dezelfde...) op, dat de proefvaart hem alleszins meegevallen is. Overigens, die vrijdagochtend op de Oosterschelde leverde wel minimaal twee ‘leermomenten’ en een waslijst aan technische aanpassingen op. De schipper: ‘ach, met zo’n oud schip verwacht je toch met een gebroken zwaard, een halve mast en zinkende binnen te komen. Zo bezien valt het alles mee. Maandag maken we weer een tochtje. Kijken of we Burghsluis kunnen halen?’ Naar aanleiding van deze proefvaart en nog een aantal andere, zijn inmiddels de nodige praktische wijzigingen aan het schip aangebracht.

bijvoorbeeld bij het gijpen: geen zware giek die over dek zwaait, geen gesjor aan pieke- en/of klauwval om onder de kraanlijn door te zwaaien, gewoon vol roer, met die brede kont een flinke zwaai maken en de hele zaak komt met een fluitend geluid hoog boven je hoofd over. Schip direct op koers! Frans, vrij naar Des Sleightholme: ‘geen mooier leven voor ouwe mannetjes dan ‘messing around with old boats’ dus’.

Huwelijksbootje De reputatie van de ARM 17 en haar bemanning is ondertussen zodanig, dat ze onlangs gevraagd werden om als decor te dienen bij een echte Arnemuidense bruiloft. De bruid, ‘een echte Arnemuidense visschersdochter’, met broers, neven kortom de hele familie was op het schip te gast en ze hadden er de dag van hun leven. Na deze gebeurtenis kunnen schip en

Inmiddels ervaring De bemanning heeft inmiddels - al doende- al aardig wat zeilervaring met de ARM 17 opgedaan. Schipper Frans: ‘ik moet zeggen ‘t gaat geweldig!’. Bij windkracht 4 à 5 loopt de boot 6 à 7 knopen. Ze gaat vlot door de wind en de voordelen - die zijn er ook! - van het spriettuig worden steeds duidelijker,

bemanning natuurlijk geen kwaad meer doen. Ja, sommige PZV-ers hebben inderdaad wat met houten bootjes ............

Nu weet ik het weer! aanvraag, de navtex, het weerbericht bij het havenkantoor en sommigen zijn via de laptop aan boord ook nog voorzien van alles wat via internet binnen te halen valt. Kom daar maar eens uit!

Michelle Blaauw - KNRM

en weerbarstig zomertje hebben we dit jaar. En gelooft ú dat nou, dat de afgelopen 2 jaren de warmste waren sinds de tellingen begonnen? Er waait een frisse wind over Nederland en de regen valt per maandhoeveelheid in een uur. Trouw luisteren we naar de weerberichten. Op de radio, via de marifoon, naar de buurman in de haven. Dan hebben we nog de sms’jes op

En dan gebeurt het: er barst midden in het weekend een stevig onweer los, de beloofde 50 knopen wind komen er echt en er blijken heel veel bootjes buiten te zijn. De redders van de KNRM hebben er hun handen vol aan. Zijn al die watersporters nou zo eigenwijs? Moet je dan bij een opmerking over onweer in het weerbericht maar niet gaan varen, ook al is het prachtig weer - geen wolkje aan de lucht! - en de hele warme dag in de haven blijven liggen? Op het water is tenminste nog wat verkoeling te vinden. Het zou zo handig zijn om

naast al die informatie over het weer een verwachting te hebben voor de plek waar je zelf bent. In Nederland kan het weer plaatselijk nogal verschillen zoals u ook wel eens gemerkt zult hebben. En de redders van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij? Die houden het weer ook nauwgezet bij, via alle mogelijke systemen. Ze trekken daar alleen andere conclusies uit dan u en ik: het wordt Redding Maatschappij

weer, we konden het wel eens druk krijgen. Of: het gaat 10 waaien, mooi om even een uurtje te oefenen. Er is hoop. Die hangt samen met uw klokje en uw thermometer aan het schot in uw kajuit mooi te glimmen. De hoop heet: barometer. Vergeet u even die fraaie termen als “bestendig”, “regen”, “veranderlijk” en “storm”, want daar heb je eigenlijk niet zoveel aan. Zet u de keukenwekker er even bij, en noteert u dan ieder uur de barometerstand. De clou zit hem namelijk in de verandering, niet in de stand. Als u een daling of een stijging constateert, kunt u wind verwachten. Na drie uur hebt u vier standen genoteerd en kunt u een trend zien. Daalt nu de barometer met een punt per uur, dan komt er windkracht

6 aan. Is de daling twee punten per uur, reken dan op windkracht 7. Bij een daling van 3 punten hoeft u niet meer te denken aan uitvaren. Ruimt u dan liever uw dek op en leg nog een extra lijntje aan uw boot, want er wordt minstens windkracht 8 verwacht. Een snel stijgende barometer duidt op een weersverbetering, maar kan ook met veel wind gepaard gaan. Weet u het weer?

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Dolfijn in de Oosterschelde Zondag 14 september 2008

Bas Ziekenheiner

rnoud Wolf, waarschijnlijk binnenkort lid van PZV en Bas Ziekenheiner gaan een week zeilen. De weersverwachting is goed, een mooie nazomerweek met wind uit oostelijke richtingen. Er komt geen west of zuidwest aan het einde van de week, anders waren we naar Duinkerken gegaan. Nu blijven we bewust in de omgeving: Zeeland. We zeilen met mijn schip, de Seabert een Dehler optima 101. In mijn niet geheel objectieve visie een geweldig schip. Ca 08.30 vertrek, onder zeil en zonder motor van de steiger bij de Krammersluis. Met ruime wind door het Keeten. Grootzeil en Genua 1. Af en toe een geringe koerswijziging om de Genua vol te houden. De wind neemt toe tot een frisse bries, straks in het Brabants Vaarwater scherper aan de wind, dus alvast Genua 1 omlaag en Genua 2 omhoog. In het Brabants Vaarwater is zelfs een eerste rif in het grootzeil gewenst. Het zeilen is geweldig, goede wind en prachtig weer. Als we de Oosterschelde naderen, in de buurt van Wemeldinge, trek ik mijn zeilpak aan. Arnoud vraagt waarom, en ik vertel over wind tegen stroom en wat dat doet met golven met o.a. als gevolg buiswater. Bovendien meer tegen de wind is kouder en het is wel heerlijk weer, maar niet warm. We laveren richting Bergse sluis, het buiswater valt mee, af en toe wat druppels in de kuip.

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

Op geringe afstand van de Bergse sluis wordt het vaarwater ons te krap, we zijn te lui om steeds door de wind te gaan. Dus voor de wind richting BV. Genua 2 op boom. Aan de wind door BV, lekker snel. Dan door de Witte Tonnen Vlije richting brug. We hebben geluk, onze kant is er al door, de andere kant loopt en daarna geeft hij ons een korte groen flits, vlug erdoor en bedankt. Richting Colijnsplaat, de golven zijn inmiddels indrukwekkend, jongleren om de zeilen goed omlaag en geborgen te krijgen. Haven in, melden, box, stroom en koeling en schip afspuiten en drinkwatertank vullen. Nu een eerste biertje, nog verrassend koel, heerlijk. Als bekroning op deze geweldige dag besluiten Arnoud en ik te gaan eten bij de “Vietnamees” (in Colijnsplaat). Een aanrader hoor! De bediening wordt gedomineerd door een vriendelijke moeder, geassisteerd door 3 vriendelijke dochters van naar schatting tussen 18 en 25. Niet alleen vriendelijk maar ook spontaan en belangstellend, waarbij o.a. gevraagd wordt of we met een boot zijn en er daarna een heel gesprek volgt over van alles en nog wat. Tussen neus en lippen door hoor, want de tent zit vol; kennelijk zijn de kwaliteiten bekend. Er loopt ook een goed getrainde vriend of schoonzoon bij de bediening, die zijn plaats weet en niet opvalt. Daarnaast is er een ruime keuze mogelijkheid: frituur producten, Nederlands en Chinees. Het eten staat ondanks de drukte snel op tafel, smaakt voortreffelijk en is beslist niet duur. Het vertrek is een afscheid met goede wensen en tot ziensen wederzijds. We herhalen: een aanrader. Een rustige maar koude nacht in Colijnsplaat. s’Ochtends nog wat boodschappen en hup de Oosterschelde op en snel onder zeil. Grootzeil en Genua 1 die beide bij een NO windje 3-4 vol, bol en ruim staan. Rustig met het staartje van het afgaande water en tegen het startende opgaande water richting Roompotsluis. Een prachtige nazomerdag en heerlijk zeilen. Dat de snelheid over de grond geleidelijk aan afneemt baart ons geen zorgen. We zijn al dichtbij de sluis, zullen daar een paar uur liggen, wandelen en klussen. Dan vanmiddag een paar uur zeilen voor de kust. Arnoud is voor mij een nieuwe opstapper en ik ben nieuw voor

hem. We hebben geen verplichtingen dus we doen het vandaag maar eens rustig aan. Plotseling zegt Arnoud opgewonden: “een dolfijn bij de boot, aan bakboord, ca 11 uur “. Ik schiet in de lach, “bruinvis zul je bedoelen, dolfijnen zijn er volgens mij hier niet”. Maar hij heeft gelijk! Een niet grote dolfijn, ca 0,8 m, cirkelt rond de boot, verdwijnt steeds weer voor korte tijd en duikt dan weer op. Steeds aan bakboord, gaat dan naar de boeg, verricht daar allerlei toeren behalve springen. Trekt dan een sprintje naar voren en duikt weer onder. Het dier is absoluut niet schuw en Arnoud krijgt alle gelegenheid tot fotograferen. Het is een schoonheid en alle bewegingen in het water zijn virtuoos en prachtig. Omdat hij/zij niet groot is en alleen, vrezen we dat dit zeer aardige dier het contact met de groep verloren heeft. Omdat het o.i. zeer sociale dieren zijn zou ons dit verdrieten. Ik heb recent in Schotland samen met Eddie Niemandsverdriet deze soort herhaaldelijk gezien. Altijd in groepjes van tussen 3 en 5. De dolfijn blijft in ons gezelschap en blijft ons vermaken met zijn fratsen tot we, vlak bij de sluis, uit de zeilen moeten. Naar onze schatting heeft de ontmoeting ongeveer een half uur geduurd. Naar mijn (bescheiden) ervaring is dit lang. ik heb in Noord Engeland, Schotland en de Ierse Zee herhaaldelijk dolfijnen rond de boot gehad maar nooit langer dan 10-15 minuten. Dan is het dier ineens verdwenen, het wil kennelijk niet samen met ons schutten. Arnoud en ik zijn aangenaam verrast. Ik wist niet dat er dolfijnen in de Oosterschelde zijn. Heb ik publicaties of verhalen van anderen gemist? A.u.b. vertel het ons. We hadden overigens inderdaad een fijne zeilweek en kwamen zaterdagochtend 20 september voldaan in Noordschans aan.

MONSTERROL Nieuwe leden Carel Bloemen Rutger Buschow Sjaak Homan Henk Oudshoorn Rob Rinkens Piet Snoodijk Caroline Steenberghe

Australiëlaan 35, 5691 JK Son Mathijsenlaan 15, 5644 JH Eindhoven Langakkers 24, 6652 ED Druten Coba Pulskensdreef 4, 4904 WB Oosterhout Kattestraat 23, B3770 Riemst, België Keizerstraat 89, 4811 HL Breda Sint Jan Baptistastraat 2, 5595 GN Leende

0499-476007 06-15829442 06-20019828 0162470711 +3212458603 040-2551448

bloemenfam@kpnplanet.nl HJBuschow@hotmail.com sjaakhoman@planet.nl henk.oudshoorn@planet.nl robrinkens@telenet.be pietsnoodijk@hotmail.com steenberghe@workingbalance.nl

Geen lid meer Harke van der Meulen Nieuwe boten Eigenaar Carel Bloemen Henk Oudshoorn Piet Snoodijk Jan de Vin

Naam boot Fiore N-Joy Escape Joint Venture

Thuishaven Grado (IT) (Darsena San Marco) Kampereiland (Roompot Marina) Sneek (Ges) Noordschans

Bijzonderheden Najad 370, 1125*360*180 Najad 440 C, 1350*405*210 Etap 28i, 857*315*120 Dufour 40, 1206*390*210

Niet meer in de vloot Freya, La Liberté Wijzigingen Alleen wijzigingen van leden en boten worden vermeld. Voor het doorgeven van wijzigingen, zie de onderstaande colofonrubriek.

ZEEZEILEN, verenigingsblad van de PZV Zeezeilvereniging (verschijnt 4x per jaar) BESTUUR Philip Beekman, voorzitter Jan Otten, secretaris Bart Lagerweij, penningmeester Rolien Lucassen, vz winteractiviteiten Jacqueline van Amstel, vz. zomeractiviteiten Hans van Reenen, hfd.red. Zeezeilen/Website

COMMISSIE ZOMERACTIVITEITEN E: ZAC07a@pzv-zeezeilen.nl Jacqueline van Amstel, voorzitter Franka Ruijten RAMSGATE-TOCHT Lidia Roesink, voorzitter Haye van der Werf, secretaris Dennis van Thiel, penn.meester Corrie van Oort

Floralaan West 304 Raadhuisstraat 68-A Laurenspark 122 Haven Kloosternol 1a de Stappert 6 Mauritsgaarde 16

COMMISSIE WINTERACTIVITEITEN E: WAC07a@pzv-zeezeilen.nl Rolien Lucassen, voorzitter Paul Horstman, secretaris Jan Vermeulen, penn.m. Martijn van Dijk Marc Swinkels

5644 BP Eindhoven 5582 JG Waalre 4835 GZ Breda 4322 AK Scharendijke 5066 MG Moergestel 5671 XM Nuenen

040-2122792 040-2213447 Bestuur07a@pzv-zeezeilen.nl 076-5224602 06-25028036 013-5136599 040-2834837

REDACTIE ZEEZEILEN/WEBSITE E: ZZ07a@pzv-zeezeilen.nl Hans van Reenen, hoofdredacteur Marijke Alders Piet Lucassen Bauke Sijtsma Marja Snoeyen Peter Veger Joep Vermeulen

WEBSITE E: WM07a@pzv-zeezeilen.nl Peter Veger, webmaster

INFORMATIE LIDMAATSCHAP, LEDENADMINISTRATIE EN BOOTADMINISTRATIE Wij verzoeken U wijzigingen in Uw contacten/of bootgegevens door te geven aan de Webmaster; deze worden dan opgenomen in adresbestanden en op de website. Peter Veger, Prins Hendriklaan 18, 5684 GP Best, Tel: 0499-373994, E: ADM07a@pzv-zeezeilen.nl. KENNISBANK Beheerder: Wim van Roode, Tel: 040-2624408, E: Wim.van.Roode@vanroode.org BETALINGEN Contributies, betalingen voor cursussen, oefenweekenden en advertenties in Zeezeilen gaarne overmaken naar een van onderstaande rekeningnummers, met vermelding van de aard van de betaling. Voor betaling van de contributie wordt een acceptgirokaart toegezonden. Girorekeningen: Administratie: Commissie Zomeractiviteiten: Commisie Winteractiviteiten:

postgiro 3222325 postgiro 4103394 postgiro 2939005

t.n.v. PZV Contributie te Best t.n.v. PZV Zomeractiviteiten te Helmond t.n.v. PZV Winteractiviteiten te Best

ZEEZEILEN: KOPIJ en ADVERTENTIES Kopij aanleveren bij Hans van Reenen, Mauritsgaarde 16, 5671 XM Nuenen, per E-mail: ZZ07a@pzv-zeezeilen.nl, of per CD. Teksten aanleveren in Word, Arial 10 pt, zonder ingesloten illustraties of opgemaakte tabellen! Illustraties identificeren met naam en de titel van het bijbehorende artikel. Digitale illustraties aanleveren in bestanden met hoge resolutie. Teksten kunnen worden aangepast m.b.t. leesbaarheid en/of omvang; grote veranderingen worden vooraf met de auteur ovelegd. De redactie behoudt zich het recht voor een artikel in een volgend nummer te plaatsen. “Enkele adviezen voor het schrijven van een artikel voor Zeezeilen” vind U op onze website: www.pzv-zeezeilen.nl, onder de knoppen: "Zeezeilen", en "Redactioneel". Advertentietarieven worden op aanvraag verstrekt door de redactie van Zeezeilen. WEBSITE: www.pzv-zeezeilen.nl Met een listserver voor directe berichtgeving tussen ingeschreven leden onderling, E: pzv-list@pzv-zeezeilen.nl

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

��

�� 44

PZV ZEEZEILEN, NUMMER 4, OKTOBER 2008

��