ΠΥΞΙΔΑ 104 - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

)

ΦΥΛΛΟ

(

104

XANIA

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

www.pyxida.gr

Πάμε ακόμα καλύτερα !!!

2

ΦΥΛΛΟ

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Πoυ θα βρείτε Την Πυξίδα: ...κυκλoφoρoύμε τη 3η βδoμάδα κάθε μήνα, σε 3000 αντίτυπα και μπoρείτε να μας βρείτε στα παρακάτω σημεία: Βιβλιoπωλεία: ΕΠΙΛOΓΕΣ, ΕΣΤΙΑ, ΜΥΘOΛOΓΙΑ, ΠΕΤΡΑΚΗ, ΠOΛΥΕΔΡO, ΣΧΗΜΑ, ΤO ΒΙΒΛΙO, ΒΙΒΛΙOΠΩΛΕΙO ΤΗΣ 1866, Χαρτoπωλεία: ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ, ΚΥΒOΣ, ΡOΜΒOΣ, ΧΑΖΗΡΑΚΗΣ, Καταστήματα Δίσκων:

STUDIO 2000 LA. SI. DO.,STUDIO A, Virgin Σινεμά: Palace, ΚΗΠΟΣ Καφέ - Μπάρ:

ΜΥΘOΛOΓΙΑ EΔEM, ΑΝΕΚΔOΤO, ΑΣΩΤOΣ ΥΙOΣ, ΓΩΝΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ, ΔΥO ΛOΥΞ, ΜΙΚΡO ΚΑΦΕ, ΜΑΧΑΛΑΣ, ΚΑΦΕ ΤΕΧΝΗ.

VIDEO CLUB: DV PLANET, PLAY, MOVIE FORUM, VIPS (ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ),

VIDEO BEST, VIDEO BLUE ΤOΡ VIDEO, (ΖΥΜΒΡΑΚΑΚΗΔΩΝ) Άλλα σημεία: ΔΗΜOΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙOΘΗΚΗ, ΕΙΣOΔOΣ ΝOΜΑΡΧΙΑΣ, ΕΙΣOΔOΣ ΔΗΜOΥ ΧΑΝΙΩΝ, ΠOΛΥΚΕΝΤΡO ΝΕOΛΑΙΑΣ, ΠΡΑΚΤOΡΕΙO ΤΥΠOΥ(ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ) ΑΝΕΚ LINES Blue Star Ferries (κεντρικό πρακτορείο) ΠOΛΥΤΕΧΝΕΙO (ΚΥΛΙΚΕΙO), ΤΕΙ(ΚΥΛΙΚΕΙO), ΩΔΕΙO,

ΤΡΑΠΕΖEΣ ΧΑΝΙΩΝ, ΠEIPAIΩΣ ΔPAKAKHΣ, SYLVESTER (ΓOΓOΝΗ), BREAK (ΓΟΓΟΝΗ) OLA STORES NEW STAND, ΟΝΕΙΡΟ Στο Hράκλειο: BIBΛIOΠΩΛEIO KIXΛH BIBΛIOΠΩΛEIO ANAΛOΓIO ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΚΥΛΙΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ Στην Aθήνα: BIBΛIOΠΩΛEIO BIBΛIOPYΘMOΣ EKΔ. ΣABBAΛA (ZΩOΔ. ΠHΓHΣ 18) Στη Θεσσαλονίκη: BIBΛIOΠΩΛEIO BIBΛIOPYΘMOΣ EKΔ. ΣABBAΛA (BAΣ. HPAKΛEIOY 47) BIBΛIOΠΩΛEIA IANOΣ (APIΣTOTEΛOYΣ 7, METAMOPΦΩΣEΩΣ 24 - KAΛAMAPIA, ΦIΛIΠΠOYΠOΛEΩΣ 57 - AMΠEΛOKHΠOI, 25ης MAPTIOY 45

ΠΥΞΙΔΑ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠOΛΗ ΤOΥΣ ΠOΛΙΤΕΣ ΤOΝ ΠOΛΙΤΙΣΜO ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ: ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔOΣΚOΠΙΚΗ «ΠOΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ» ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ 6483 ISSN 1790-6075 ΕΚΔOΤΗΣ – ΥΠΕΥΘΥΝOΣ ΕΚΔOΣΗΣ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙOΣ ΕΠΙΚOΙΝΩΝΙΑ «ΠΥΞΙΔΑ» / ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙOΣ ΤΘ 53 ΤΚ 73131 ΧΑΝΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΗΛ: 2821074104 / 6974739122 FAX: 2821036364 e-mail: info@pyxida.gr ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Μ. ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΒΟΥΛΕΣ KΩΣTAΣ ΓYΠAPAKHΣ ΜΙΧΑΗΛ ΔΑΡΜΑΡΑΚΗΣ ΣΙΣΣΥ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ ΒΟΥΛΑ ΚΑΝΤΕΡΑΚΗ ΔΗΜOΣ ΚΕΡΔΕΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΚΚΙΝΑΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΩΤΣΟΓΛΟΥ ΝΙΚΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΚΗΣ ΠΕΤΡOΣ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΛΙΚOΥΤΣΑΚΗΣ KΩN/NOΣ MΠAΣIOΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΟΝΙΔΗΣ MYPTΩ KONTOMΙTAKH ΓΙΩΡΓΟΣ MANOYΣEΛHΣ NIKOΣ MANOYΣEΛHΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΓΟΥΛΟΣ ΒΑΡΒΑΡΑ ΠΕΡΑΚΗ σκίτσα: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΕΤΡΑΚΗΣ BAΣIΛHΣ ΠAΠAΣTAMOΣ ΝΕKΤΑΡΙOΣ ΠΑΥΛOΥ - ΠΕΤΡOΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΕΡΙΒOΛΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΠΑΝOΥΔΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓOΣ ΤΣΙΜΑΣ ΣΟΦΙΑ ΤΣΟΥΡΛΑΚΗ ΝΙΚOΣ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝOΥ ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΕΛΙΔΩΝΗΣ ΣKITΣA - ΣΧΕΔΙΑΣΜOΣ ΕΝΤΥΠOΥ ΝΙΚOΣ ΠΑΡΘΕΝOΠOΥΛOΣ τηλ. 6974430507 ΣΗΜΑ ΕΝΤΥΠOΥ ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΙΝΑΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΥΡΙΔΗ Η πυξίδα πρoσφέρεται με αντίτιμo τη διάδoση και τη συμμετoχή

Η ΕΚΔΟΣΗ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ:

Ο Αγροτικός Αύγουστος και οι γιορτές Γη και Πολιτισμός υο δραστηριότητες που ξεκίνησαν πριν από αρκετά χρόνια η καθεμιά με σαφώς διαφορετικό χαρακτήρα. Ο Αγροτικός Αύγουστος ως έκθεση εμπορικού χαρακτήρα, οι γιορτές Γη και Πολιτισμός ως γιορτή και δραστηριότητα ανάδειξης αλλά και συνάντησης του τοπικού πολιτισμού, των τοπικών προϊόντων, των τοπικών παραγωγών και δημιουργών. Στην πορεία και παρότι είχαμε μια επιτυχημένη πορεία για καθεμιά από τις δραστηριότητες αποφασίστηκε από την προηγούμενη νομαρχιακή αρχή η συγχώνευση τους σ΄ένα μόρφωμα που ουσιαστικά αλλοίωνε την φιλοσοφία και των δυο δραστηριοτήτων. Εσχάτως είχαμε την επανεκκίνηση τόσο του Αγροτικού Αυγούστου όσο και της γιορτής Γη και Πολιτισμός στον δήμο Χανίων, στον δήμο Κισάμου και στον δήμο Πλατανιά. Αυτό που εδώ θέλουμε να επισημάνουμε (γιατί θα επανέλθουμε τον επόμενο μήνα ) είναι η έλλειψη προσανατολισμού αν όχι και φαινόμενα βεβήλωσης του περιεχομένου και της φιλοσοφίας κυρίως της γιορτής Γη και Πολιτισμός. Αν πραγματικά και ουσιαστικά θέλουμε δράσεις τέτοιου τύπου με αναπτυξιακό προσανατολισμό πρέπει τώρα να συζητήσουμε και να αναζητήσουμε χαρακτήρα και περιεχόμενο. Μ.Φ.

Δ

Τέταρτο Ράιχ χουμε επισημάνει στο παρελθόν, σε ένα μεγάλο αριθμό προηγούμενων σημειωμάτων και σχολίων μας, το γεγονός ότι το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα δεν έπασχε απλώς από έλλειμμα δημοκρατίας αλλά ήταν απλώς επίφαση δημοκρατικού πολιτεύματος. Πολλοί φίλοι πίστευαν ότι αυτό ήταν μια υπερβολική εκτίμηση που είχε να κάνει κυρίως με ιδεολογικές αγκυλώσεις. Νομίζω πως είναι πια καθαρό πως εδώ και δύο τουλάχιστον χρόνια στην Ελλάδα το σύστημα είναι «κοινοβουλευτική δικτατορία». Υπάρχει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία που παίρνει αποφάσεις ελέω κοινωνίας. Ίσως και να τις παίρνει βάζοντας το πιστόλι στον κρόταφο κάποιων βουλευτών, φαίνεται πως κι αυτό είναι αλήθεια (σε μια τέτοια περίπτωση ο μη επίορκος βουλευτής παραιτείται όπως ένα πυροσβέστης δίνει τη ζωή του για να σωθεί ο τόπος) Φυσικά, οι βουλευτές εκείνοι που παίρνουν αποφάσεις κατά της χώρας τους είναι από ανίδεοι (βλ. π.χ. τις δηλώσεις της Εύας Καΐλή μετά την ψήφο της στο μεσοπρόθεσμο) μέχρι επίορκοι και προδότες αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα που ερευνούν τώρα σε τυπικό επίπεδο κάποιοι δικαστικοί. Αυτό στο οποίο θέλουμε να σταθούμε είναι το γεγονός ότι από κάποιους στην Ευρώπη τίθεται ευθέως θέμα κατάργησης της όποιας Δημοκρατίας υπάρχει. Και εξηγούμαστε: μέσα στο καλοκαίρι το Γερμανικό περιοδικό Spiegel δημοσίευσε ένα άρθρο το οποίο ούτε λίγο ούτε πολύ θέτει ζήτημα 4ου Ράιχ στην Ευρώπη. Ο συγγραφέας του είναι καθηγητής πολιτικών επιστημών σε πανεπιστήμιο της Γερμανίας και, δεχόμενος ότι την εξουσία την έχουν και πρέπει να την έχουν οι ελίτ στην Ευρώπη, προχωρά στην διατύπωση ενός προγράμματος συνολικής πολιτικής και οικονομικής κυριαρχίας της Γερμανίας στη Γηραιά Ήπειρο. Ως απαραίτητη προϋπόθεση τίθεται ο περιορισμός της δημοκρατία αφού, όπως λέει ο συγγραφέας, η δημοκρατία για να υπάρχει χρειάζονται και συγκεκριμένες συνθήκες που αυτή τη στιγμή δεν υφίστανται στην Ευρώπη, άρα καλό είναι να καταργηθούν οι σχετικοί θεσμοί. Είναι σαφές σε όλους μας ότι πως όταν έχεις καταργήσει ένα σημαντικό μερίδιο δημοκρατικών θεσμών και κυριαρχίας σε χώρες της Ευρώπης προκειμένου να τις σώσεις από την δήθεν οικονομική κρίση, αναδεικνύεται περίτρανα αυτό που αναγνωρίζει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας και του πολιτικού κόσμου: ότι πρόκειται για κρίση συστημική. Αν οι ελίτ της Ευρώπης θέλουν να προχωρήσουν σε κυριαρχία της ζωής μας σε όλα τα επίπεδα τότε εμείς, ως κόσμος της εργασίας, τι έχουμε να αντιτάξουμε απέναντί τους;

Έ

Α.Π.

Μας βαραίνουν οι φίλοι Που δεν ξέρουν πια πώς να πεθάνουν Έγραφε πριν από αρκετές δεκαετίες ο Γιώργος Σεφέρης. Και παραφράζοντάς τον θα έβαζα στη θέση της λέξης «φίλοι» τη λέξη «πολιτικοί». Το κακό είναι ότι στην Ελλάδα η λέξη «πολιτικός» είναι συνυφασμένη συνειρμικά με τις λέξεις «πολιτικάντης» έως και τη λέξη «προδότης». Αδίκως τσουβαλιάζονται όλοι μαζί οι πολιτικοί και όλοι οι βουλευτές, αυτό πρέπει να το λέμε και να το ξαναλέμε, αντιθέτως θα πρέπει να τονίζουμε ότι το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα (και αλλού) φαίνεται να φτύνει τον επιθανάτιο ρόγχο του. Το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας δείχνει να στρέφει τα νώτα της στο πολιτικό σύστημα το οποίο η ίδια εξέθρεψε δεν δίνει προφανώς άφεση αμαρτιών στην ίδια. Οι πολιτικοί εκείνοι που υπήρξαν «φίλοι μας» θέλουν τώρα που πεθαίνουν να μας πάρουν μαζί τους . Και δεν θέλουν να μας το πούνε ευθέως. Γι΄ αυτό και μας «βαραίνουν» όπως λέει ο ποιητής. Γιατί έρχεται το τέλος τους αλλά μας θέλουν συμπορευτές σε αυτό. Μόνο που όσο οι ψηφοφόροι τους στήριζαν με την ψήφο τους και με τις πρακτικές τους, εκείνοι έκαναν αυτά που έκαναν χωρίς να δίνουν σε όλους λογαριασμό. Τώρα ζητάνε να εγκαταλείψουν αυτόν τον κόσμο μαζί μας. Δίκαιο; Όχι! Ας φύγουν από αυτόν τον τόπο, ας φύγουν από τη ζωή μας, ας φύγουν, στο τέλος - τέλος, από αυτή τη ζωή εκείνοι οι άνθρωποι που μας οδήγησαν εκεί που μας οδήγησαν. Τουλάχιστον όσοι από αυτούς κράτησαν το κεφάλι τους ψηλά δεν έχουν φόβο. Και όσες εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια ψυχές σε αυτή τη χώρα κράτησαν το κεφάλι τους ψηλά, πάλι δεν έχουν φόβο. Η Ιστορία μας κλείνει προκλητικά το μάτι. Το μήνυμα της είναι αυστηρό, απαιτεί κουράγιο και θάρρος από εμάς που θα συνεχίσουμε. Και αυτοί που θέλουν και μπορούν να το παλέψουν είναι πολλοί, αλλά απαιτείται πολιτική βούληση για κοινή πορεία που θα μας βγάλει από αυτό το σύστημα για συνευρέσεις που θα οδηγήσουν στη γέννηση της χαμένης αξιοπρέπειάς μας. Οι παλιοί μας «φίλοι» ας «πεθάνουν» όπως αυτοί διαλέξουν… Α.Π.

Δήμος δεν είναι μόνο το κέντρο… πό τους φόβους όσων εξέφραζαν ενστάσεις για τον Καλλικράτη ήταν οι συγκέντρωση εξουσίας αλλά και παρέμβασης στις εκτός κέντρου δήμων περιοχές. Δυστυχώς νωρίς – νωρίς η πραγματικότητα έρχεται να δικαιώσει. Συζητώντας με κατοίκους περιφερειακά της πόλης των Χανίων, περιφερειακά του Πλατανιά, περιφερειακά του Καστελιού κτλ όλοι επισημαίνουν φαινόμενα ελλιπών υπηρεσιών και παροχών. Από την καθαριότητα ως τις πολιτιστικές δράσεις το τοπίο φαίνεται να διαμορφώνεται γύρω από την έδρα του κάθε δήμου, πιθανά με κάποιες εξαιρέσεις. Και είμαστε ακόμα στην αρχή ! Μ.Φ.

Α

ΦΥΛΛΟ

3

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Ποιο παρελθόν δείχνει το μέλλον; ι μελλοντικές εξελίξεις είναι αστάθμητες. Ωστόσο για την κατανόηση των διαδικασιών που εξελίσσονται στην Ευρωζώνη χρησιμοποιούνται παρελθούσες διαδικασίες, τουλάχιστον ως οδηγός. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, διάφοροι συγκρίνουν την Ελλάδα με την Αργεντινή. Η Μ. Φέκτερ, υπουργός οικονομικών της Αυστρίας, έχει άλλον οδηγό: «...η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο χρόνο για Του τις μεταρρυθμίσεις, Σπύρου όπως συνέβη και με Λαπατσιώρα* τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, όπου η αλλαγή διήρκεσε τουλάχιστον δέκα χρόνια» (Ναυτεμπορική, 5/9/2011). Πρόκειται για εκπληκτική σύγκριση. Όχι τόσο λόγω της διάρκειας των τουλάχιστον δέκα χρόνων πολιτικών λιτότητας αλλά ως προς τη σύγκριση της Ελλάδας με τις χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ. Αυτή η σύγκριση έχει αρκετές συνεπαγωγές, χωρίς να συζητήσουμε για τις προϋποθέσεις της και τον προφανή βιασμό της λογικής και της ιστορίας. Μία αφορά το πώς το πολιτικό προσωπικό του κόσμου του κεφαλαίου σκέφτεται για τα γεγονότα που παράγουν αυτές οι πολιτικές για την περίπτωση της Ελλάδας. Προεξοφλείται, με θετικό πρόσημο, μία κοινωνική κατάρρευση σε όλα τα επίπεδα: ανεργία, μισθοί, κοινωνικές υποδομές, ασφάλιση και υγεία· εν ολίγοις, σχεδόν κατάργηση των κοινωνικών, οικονομικών δικαιωμάτων και σοβαρό περιορισμό των αντίστοιχων πολιτικών του κόσμου της εργασίας. Αυτή η τοποθέτηση, περί «σοβιετικής οικονομίας» και ανάγκης «απο-σοβιετοποίησής» της, δίνει άλλη διάσταση στις δηλώσεις του εγχώριου πολιτικού προσωπικού για την ελληνική οικονομία. Δεν πρόκειται μόνο για εκφράσεις ακραίων νεοφιλελεύθερων, όπως αυτών που διέπρεψαν στο καθεστώς του Πινοσέτ στη Χιλή. Μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι η βάφτιση της ελληνικής οικονομίας αποτελεί ιδεολογικο-πολιτική συνέπεια των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Όταν το καθήκον προστασίας του πλούτου από τις συνέπειες της κρίσης απαιτεί τη συντριβή του κόσμου της εργασίας, των μορφών και των ιδεών της κοι-

Ο

νωνικής αλληλεγγύης, τότε ο αξιοπρεπής μισθός, τα εργατικά δικαιώματα, οι δημόσιες υποδομές και πολλά άλλα, ων ουκ έστιν αριθμός, είναι «σοβιετικά», τα οποία πρέπει να μεταρρυθμιστούν. Κατά τούτο, επειδή τα δυνατά «κοινωνικά συμβόλαια» δεν περιλαμβάνουν τις υποτελείς τάξεις, γίνεται προσπάθεια διαμόρφωσης μιας κοινωνικής συμμαχίας που να αναγνωρίζεται στην περιφρόνηση της δημοκρατίας και του συντάγματος, στη λατρεία των επιχειρηματικών συμφερόντων, που θα «σώσουν τη χώρα», και στην αναγόρευση ως «εχθρού του λαού» των δικαιωμάτων των εργαζομένων - «πάνω απ’ όλα η τάξη». Ωστόσο, αυτή η δήλωση αποκαλύπτει επίσης ότι απλώς δεν ενδιαφέρει η ύφεση και η ανεργία τους ασκούντες πολιτικές σήμερα. Η ύφεση δεν φοβίζει, είναι το αναγκαίο τίμημα -και φυσικά όπλο- για την επίτευξη του στόχου της «εσωτερικής» υποτίμησης, όπως παραδειγματικά ενσαρκώνεται σήμερα στο κοινωνικό και οικονομικό καθεστώς αυτών των χωρών, ενώ η άνοδος των εθνικισμών που βίωσαν οι πρώην ανατολικές χώρες μάλλον θα θεωρείται παράπλευρη διαχειρίσιμη απώλεια, όταν δεν αποτελεί μέσο στοίχισης στο «συμφέρον της πατρίδας». Δεν αποτελεί φυσικά μία μεμονωμένη δήλωση. Ο Σόιμπλε, υπουργός οικονομικών της Γερμανίας, σε σημαντικό άρθρο με τίτλο «Γιατί η λιτότητα είναι η μόνη θεραπευτική αγωγή για την Ευρωζώνη» (Financial Times, 5/9/2011) δίνει και το ιδεολογικό υπόβαθρο αυτών των δηλώσεων - χωρίς να αναφέρεται στο παράδειγμα μετάβασης των χωρών του πρώην σοβιετικού μπλοκ. Μετά την παγκόσμια αναταραχή των χρηματιστηρίων τον Αύγουστο και εν μέσω προβλέψεων ακόμη και για ύφεση στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες, η οποία αποδίδεται στις πολιτικές λιτότητας, απορρίπτει κάθε ιδέα για δημοσιονομικές πολιτικές ενάντια στην ύφεση και για μείωση της ανεργίας. Φυσικά υποστηρίζει αυτό που λανσάρεται εσχάτως και στην Ελλάδα, ότι για την κρίση δεν φταίνε οι πολιτικές λιτότητας αλλά το χρέος, ψέγοντας ακόμη και τους ομοϊδεάτες του, οικονομολόγους και αναλυτές σε διεθνείς οργανισμούς,

Για να μπορεί να έρχεται η ΠΥΞΙΔΑ στο σπίτι σας… Αλλά και γενικώς για να μπορεί να κυκλοφορεί απρόσκοπτα… Συνδρομή ετήσια 10 ευρώ Υπηρεσίες – Τράπεζες – Φορείς 50 ευρώ Συνδρομή υποστήριξης … Κατά συνείδηση Το ποσό της συνδρομής σας μπορείτε να το καταθέσετε στους λογαριασμούς μας: ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ 5758-020951-719 ΙΒΑΝ GR40 0172 7580 0057 5802 0951 719 ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝEΤAIΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΙΒΑΝ GR33 0870 0410 0000 0001 1181 348 ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ή να στέλνετε επιταγή στην διεύθυνση: Πυξίδα Της Πόλης, Τθ 53 / ΤΚ 73135 Χανιά Κρήτης

Μην ξεχνάτε να σημειώνετε το όνομα σας

οι οποίοι παράγουν με «ορθόδοξα»νεοφιλελεύθερα εργαλεία εμπειρικά ευρήματα γι’ αυτό το γεγονός. Ο Σόιμπλε τονίζει ότι πρέπει να έχουμε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η τρέχουσα κατάσταση στην Ευρωζώνη, η ανυπαρξία δημοσιονομικών δομών και ενιαίων μηχανισμών αντιμετώπισης του χρέους αποτελεί κίνητρο ώστε να αναγκαστούν τα κράτη μέλη να προχωρήσουν στον δρόμο της «αποσοβιετικοποίησης» της Ευρώπης - για παράδειγμα η Ιταλία και η Γαλλία. Αυτός ο δρόμος, παρά το ότι θα είναι πολιτικά επώδυνος και μακρύς, παρά την οικονομική ύφεση και τη μείωση της εσωτερικής ζήτησης που συνεπάγεται, υπόσχεται περισσότερα για το κεφάλαιο από πολιτικές που θα επιχειρήσουν να περιορίσουν την ανεργία και να ανακουφίσουν τις κοινωνίες. (Να σημειώσουμε ότι αυτή η παραδοχή έρχεται σε αντίθεση με το προηγούμενο επιχείρημα, ότι δεν φταίνε οι πολιτικές λιτότητας για την ύφεση, καθιστώντας το απλά προτροπή για ενεργοποίηση των κατάλληλων μηχανισμών αυτολογοκρισίας στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων.) Με άλλα λόγια, στους συνδαιτυμόνες των G7 σήμερα και των G20 αργότερα, θέτει ένα ερώτημα: τι είναι μία παγκόσμια ύφεση και μερικές χρεωκοπίες μπροστά στη δυνατότητα θεσμικής κατάργησης των κοινωνικών-οικονομικών και πολιτικών δικαιωμάτων του κόσμου της εργασίας; * Ο Σπ. Λαπατσιώρας διδάσκει Πολιτική Οικονομία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Πηγή : www.avgi.gr

Ήρθε και η σειρά μας... Η μετά καλοκαίρι εποχή σιγά-σιγά παίρνει το δρόμο της. Από τα μαθητικά μας χρόνια, πριν από το Νέο Σχολείο τότε που τα βιβλία ήταν από χαρτί, οι εικόνες έδειχναν πάντα μια μουντάδα, αυτή της προ-φθινοπώρου εποχής… Μια μουντάδα, σχεδόν θλίψη, υπάρχει και τώρα γύρω μας ακόμα και τώρα που ο ήλιος συνεχίζει να δρα κυρίαρχος…

Γράφει o Mατθαίoς Φραντζεσκάκης

Εργαζόμενοι σε εργασιακή εφεδρεία, Νέο Σχολείο χωρίς βιβλία, έκτακτες και τακτικές εισφορές σε μόνιμη και σταθερή δράση, άνεργοι που αυξάνονται, εργαζόμενοι που συμπιέζονται, αυτοαπασχολούμενοι σε απόγνωση… Το τοπίο είναι ζοφερό. Μουντές είναι πλέον και οι ποιο ηλιόλουστες μέρες καθώς ξυπνάς με δεδομένα αντιδιαμετρικά αντίθετα από αυτά που κοιμήθηκες… Οι «δικοί τους», που για χρόνια γύρω σου έτρωγαν, τώρα απλά μας χλευάζουν με την βολική θεωρία του «μαζί τα φάγαμε»… «Η Ελλάδα καλείται να διαχειριστεί μία επικίνδυνη διεθνή κατάσταση» λένε οι κυβερνόντες και οι αφέντες μας ( κοινώς σύμμαχοι …) απαντούν ότι η χώρα πρέπει «να θέσει πλήρως σε εφαρμογή τις δεσμεύσεις της»… Ορατή πλέον είναι η εξέλιξη. Η Ελλάδα αλλάζει! Δυστυχώς όπως θέλει η Τρόικα, το ΔΝΤ και οι υπόλοιποι «σύμμαχοι» μας. Ακριβώς όπως υποτελώς δέχτηκε η ελληνική κυβέρνηση… Η Ελλάδα αργοπεθαίνει και μαζί της οι Έλληνες!!! Υ.γ. Ήρθε και η σειρά μας… Μετά από 10 χρόνια δημιουργικής πορείας, μεγάλης προσπάθειας και εναγώνιας δράσης η «Πυξίδα της Πόλης» μαζί με πολλά ακόμα έντυπα πέφτουν στα σαγόνια του μνημονίου και της ελληνικής κυβέρνησης. Ως εκ τούτου η διακίνηση μας μέσω ΕΛΤΑ καθίσταται αδύνατη αφού τα σχετικά τέλη σχεδόν δεκαπλασιάζονται. Συνεπώς, διακίνηση μέσω ΕΛΤΑ μπορεί να γίνει πλέον σε περιορισμένο αριθμό φύλλων και μόνο εφόσον υπάρχει η δική σας στήριξη. Φυσικά, επειδή 10 χρόνια τώρα δεν χρωστάμε σε κανένα ούτε υλικά, ούτε δεσμεύσεις… Επειδή οι μόνοι στους οποίους έχουμε υποχρέωση και αίσθηση ευθύνης είναι οι συνεργάτες και οι αναγνώστες μας… Επειδή τέλος όσο και να θέλουν να μας πείσουν για το διαφορετικό «μαζί ΔΕΝ τα φάγαμε»… Απλά συνεχίζουμε, για όσο αυτό είναι δυνατόν και πάντα με την δική σας υποστήριξη.

4

ΦΥΛΛΟ

Για τον τουρισμό, τα all inclusive, και μία κλεμμένη kodaκ Όλες οι περικοπές μισθών, όλες οι ιδιωτικοποιήσεις, όλες οι συζητήσεις σχετικά με την εκμετάλλευση της δημόσιας περιουσίας, όλοι οι περιορισμοί των εργασιακών δικαιωμάτων, με άλλα λόγια όλες οι αιτίες της επιδείνωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της χώρας υποτίθεται ότι αποτελούν θυσίες που πρέπει να γίνουν, ώστε η χώρα να παρουσιάσει ρυθμούς ανάπτυξης και σύντομα μπορώντας πλέον να αναζητήσει δανειακούς πόρους από τις κεφαλαιακές αγορές να αποφύγει τον κίνδυνο της χρεωκοπίας. Άρα όλα αυτά για την ανάπτυξη, λέξη κλειδί και φετίχ, η οποία όμως αναπόφευκτα συνδέεται με συγκεκριμένες οικονομικές δραστηριότητες της «πραγματικής οικονομίας». Στην Ελλάδα του μνημονίου, με το κύμα αποβιομηχάνισης να την έχει σαρώσει προ πολλού και τη συζήτηση περί γεωργικής παραγωγής να μοιάζει με κρύο ανέκδοτο, το βάρος αυτό πέφτει αναπόφευκτα σε δύο, τρεις δραστηριότητες του τριτογενή τομέα, και πιο συχνά στον τουρισμό. Πίσω από τις συζητήσεις λοιπόν περί ανάπτυξης λανθάνουν εδώ και καιρό οι προβληματισμοί σχετικά με το πως ο τουρισμός της χώρας μόνος του θα κατορθώσει να ανταποκριθεί σε αυτό βάρος. Η πρόκληση μεγάλη. Πλην όμως είτε για λόγους ποιότητας και ανθεκτικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, είτε για λόγους συγκυρίας (βλέπε τις εξεγέρσεις στις Αραβικές χώρες και την επιδείνωση των Τουρκο-ισραηλινών σχέσεων) η αποστολή εξετελέσθη. Οι εκτιμήσεις θέλουν τον αριθμό των εισερχόμενων τουριστών για φέτος υψηλότερο από ποτέ άλλοτε – κοντά στα 16,5 εκατομμύρια επισκεπτών, αριθμός μεγαλύτερος ακόμα και από του 2007, τεεπιμέλεια λευταία χρονιά πριν από την κρίση – και με ρυθμό αύξησης σχεδόν κειμένου διψήφιο. Τα έσοδα παρουσίασαν ανάλογη αύξηση, δίχως όμως να o Mιχάλης Nικoλακάκης υπερβαίνουν το ιστορικό υψηλό των 11,6 δις ευρώ του 2009. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, ο ελληνικός τουρισμός άντεξε, δεν κατέρρευσε ούτε από την απεργία των ταξί, ούτε από τις στάσεις εργασίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων, ούτε από τους «αγανακτισμένους» διαδηλωτές στο Σύνταγμα και στις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις, όπως ο δημοσιογραφικός και πολιτικός κόσμος της χώρας αδιαλείπτως προειδοποιούσε. Ο τουρισμός ωστόσο δεν λειτούργησε αυτό τον καιρό μόνο ως μαστίγιο ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικής διαμαρτυρίας, αλλά και ως καρότο μίας πολλά υποσχόμενης ανάπτυξης, που θα λύσει όλα τα αδιέξοδα της χώρας. Και στην βάση αυτής της λογικής οι ιθύνοντες της ελληνικής πολιτείας άσκησαν και ασκούν μία πολιτική με ευνοημένους και παθόντες, κοινώς μια πολιτική με συγκεκριμένες συνέπειες. Ο υπουργός Οικονομικών Ε. Βενιζέλος πρόσφατα εξήγγειλε αύξηση του Φ.Π.Α. των επιχειρήσεων εστίασης από 13% σε 23%, δικαιολογώντας την απόφασή του με το επιχείρημα ότι στον κλάδο αυτό δρα ένα μεγάλο τμήμα της μαύρης οικονομίας και επίσης αποτελεί πεδίο εκτύλιξης του υπερκαταναλωτισμού των Ελλήνων. Ως εκ τούτου, μία πρόσθετη επιβάρυνση είναι κάτι που τόσο οι καταναλωτές όσο και οι παραγωγοί των σχετικών υπηρεσιών μπορούν να αντέξουν. Άμεση συνέπεια του νέου μέτρου ήταν η απότομη αύξηση της τιμής των τουριστικών υπηρεσιών της χώρας, υποχρεώνοντας του καταστηματάρχες είτε να απορροφήσουν την αύξηση διατηρώντας τις υπάρχουσες τιμές, είτε να τις ανεβάσουν κι άλλο. Καθώς όμως η απόφαση αυτή δημιουργούσε προβλήματα στο θεσμό του all inclusive – την πώληση δηλαδή ολοκληρωμένων πακέτων τουριστικών υπηρεσιών όπου στην τιμή συμπεριλαμβάνονται και οι υπηρεσίες εστίασης – έκρινε σκόπιμο να ρίξει τον Φ.Π.Α. για τα τουριστικά αυτά πακέτα στο 13%, εάν και εφόσον οι υπηρεσίες αυτές πωλούνταν στο

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

εξωτερικό, δημιουργώντας έτσι κατ’ ουσία ένα καθεστώς δύο ταχυτήτων τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους καταναλωτές. Αντιμέτωπος με σωρεία αντιδράσεων ο υπουργός τροποποίησε την απόφαση του, καθιστώντας το 13% συντελεστή του Φ.Π.Α. για όλους τους καταναλωτές τουριστικών υπηρεσιών all inclusive, αίροντας έτσι το καθεστώς δύο ταχυτήτων για τους καταναλωτές, Έλληνες και ξένους, διατηρώντας το όμως για τις ίδιες τις επιχειρήσεις που δεν προσφέρουν τις υπηρεσίες τους με αυτή τη μορφή. Να σημειωθεί εδώ, ότι η αναθεώρηση αυτή ήταν η τέταρτη κατά σειρά από την στιγμή που η χώρα μπήκε σε «μνημονιακό» καθεστώς. Από 8% σε 9%, έπειτα σε 11%, στη συνέχεια σε 13%, και τέλος σήμερα σε 23%. Να σημειωθεί επίσης, ότι ο Φ.Π.Α. σε ανταγωνιστικές μεσογειακές χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Γαλλία είναι 5%, 7% και 5,5% αντίστοιχα, ενώ η Κύπρος το 2009 προέβη σε μείωση του Φ.Π.Α. για τις επιχειρήσεις εστίασης από 8% σε 5%. Την ίδια δε περίοδο, η ίδια κυβέρνηση προωθεί αλλαγές και στο θεσμικό πλαίσιο που αφορά τις τουριστικές επιχειρήσεις, ώστε να πλαισιωθούν νομικά νέες μορφές τουριστικής δραστηριότητας, όπως τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα, μονάδες δηλαδή στις οποίες συνυπάρχουν δωμάτια και τουριστικές κατοικίες. Με τον επερχόμενο νόμο η κυβέρνηση προτίθεται επίσης να επιτρέψει σε επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν ως ιδιωτική περιουσία τον αιγιαλό και να δημιουργούν ιδιωτικές λιμενικές εγκαταστάσεις. Ρυθμίσεις δηλαδή που, παρά τις προθέσεις της, ούτε η Χούντα δεν είχε καταφέρει να υλοποιήσει. Τέλος, σύμφωνα πάντα με τα πρότυπα του θεσμικού πλαισίου της στρατιωτικής δικτατορίας, ο επερχόμενος νόμος θα μεταβιβάσει την αρμοδιότητα για την έκδοση των αδειών ανέγερσης οικοδομών που θα αφορούν τουριστικές χρήσεις από τις τοπικές πολεοδομίες στα τοπικά γραφεία του Ε.Ο.Τ. Εν τέλει αποτέλεσμα της ασκούμενης πολιτικής είναι το κλείσιμο δεκάδων μικρών τουριστικών επιχειρήσεων, καθώς η αύξηση του Φ.Π.Α. έρχεται να προστεθεί στις πληγές που προκαλούσε η πολιτική των all inclusive και η πτώση της ζήτησης από Έλληνες τουρίστες. Ταυτόχρονα, η πτώση του τζίρου και τα λουκέτα όχι μόνο δεν προβλέπεται να συμβάλουν στην αναμενόμενη αύξηση των φορολογικών εσόδων, αλλά όπως είναι φυσικό η μείωση της φορολογητέας ύλης θα επιφέρει και σε αυτά αντίστοιχη μείωσή. Και όλα αυτά λαμβάνουν χώρα σε μία περίοδο όπου τουριστικοί πράκτορες και ξένα κεφάλαια αναζητούν ευνοϊκές επενδύσεις στις επαπειλούμενες με χρεωκοπία εγχώριες τουριστικές επιχειρήσεις. Το σύστημα του all inclusive αποτελούσε και προ κρίσης, για την ακρίβεια από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, μάστιγα για το βασικό πυλώνα της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας: τη μικρή οικογενειακή επιχείρηση. Φέτος 25 με 30% των εισερχόμενων τουριστών στη χώρα χρησιμοποίησαν τις εν λόγω υπηρεσίες, με το ποσοστό να φτάνει στο 80% σε περιοχές όπως η Κρήτη. H εταιρία First Choice, θυγατρική της Tui, μιας εκ των τριών πολυεθνικών που διαχειρίζονται την συντριπτική πλειοψηφία των τουριστικών πακέτων στην Ευρώπη, εξήγγειλε ήδη ότι στο εξής ο τουριστικός προορισμός Ελλάδα θα προσφέρεται μόνο μέσα από all inclusive πακέτα. Οι επισκέπτες της χώρας αγοράζοντας τις υπηρεσίες αυτές στερούν από τις τοπικές κοινωνίες το εισόδημα τους, ενώ και εντός του ξενοδοχείου την μερίδα του λέοντος τη νέμεται το τουριστικό πρακτορείο, αφήνοντας τον ξενοδόχο να λειτουργεί τη μονάδα του σε τιμές κόστους. Με αυτό τον τρόπο επιταχύνονται οι διαδικασίες που οδηγούν στην εξαγορά του ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας από επενδυτές του εξωτερικού. Η κυβέρνηση υποτίθεται ότι θα προσέφερε αντικίνητρα συνέχεια στην 20η σελίδα

ΦΥΛΛΟ

5

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

«Και πέρασ’ ο Χειμώνας κι ήρθε η Καλοκαιριά, κι ύστερα πάλι ξανάρθανε τα κρύα ...» Κάθε φορά που φεύγει το καλοκαίρι, νοιώθω, λίγο πολύ, σαν «μετά Χριστόν προφήτης», καθώς θα πρέπει να αναφερθώ σε όλα όσα συνέβησαν κατά τη διάρκειά του και τα οποία, κατά κάποιο τρόπο μας δικαίωσαν ή μας διέψευσαν, ως έντυπο. Όχι ότι έχει ανάγκη επιβεβαίωσης η «Πυξίδα», εντούτοις πολλά από αυτά που συνέβησαν φαντάζουν ήδη τόσο μακρινά, καλά κρυμμένα, σχεδόν ξεχασμένα, μέσα στη «δίνη των δεινών» που μας περιτριγυρίζουν, γεμίζοντας με απόγνωση την καθημερινότητά μας.

αθώς το ρεύμα των «αγανακτισμένων» έφτανε στο ζενίθ του, ο ανασχηματισμός της Κυβέρνησης θα μείνει στην ιστορία, μάλλον ως «Ανασχηματισμός Βενιζέλου», αφού ο Αντιπρόεδρος –πλέον- της Κυβέρνησης συγκέντρωσε πάνω του όλα σχεδόν τα φώτα της δημοσιότητας. Χαρακτηριζόμενη ως «δαχτυλίδι» ή ως η πιο «καυτή πατάτα» της δεκαετίας, η παράλληλη σ’ αυτόν και απ’ αυτόν ανάθεση - ανάληψη του Υπουργείου Οικονομικών, πιθανότατα θα σημαδέψει το παρόν και πολύ περισσότερο το μέλλον της χώρας. Παρά την αναπόφευκτη συμπάθεια που νοιώσαμε για τον απελθόντα-τέως Υπουργό, κυρίως για την εργατικότητα και την αυταπάρνησή του ως προς την επίτευξη του στόχου, δεν μπορούμε παρά να παραδεχτούμε ότι η πολιτική διάσταση του νυν χαρακτηρίζεται από μια πολύ πιο στιβαρή ευρωπαϊκή παρουσία, σε πολιτικό κυρίως επίπεδο, γεγονός που αποδεικνύει, για μια ακόμα φορά, ότι η πρόσμιξη πολιτικού και τεχνοκράτη μοιραία θα φέρει σε μειονεκτική θέση το ένα από τα δύο χαρακτηριστικά, δημιουργώντας την ανάγκη για το συνδυασμό των δύο αυτών ιδιοτήτων σε διαφορετικά άτομα. Η παραπάνω πολιτική κίνηση, παρότι χαρακτηρίσθηκε περισσότερο ως διαχείριση της κρίσης εντός του κυβερνώντος κόμματος και λιγότερο ως διαχείριση της κρίσης της χώρας, προκάλεσε, ή κατ’ ελάχιστον βοήθησε αποφασιστικά, τις αποφάσεις της 21ης Ιουλίου. Πολιτική ηγεσία, τεχνοκράτες, τεκμηριωμένες θέσεις και – κυρίως – πολιτική βούληση από τα μέλη της Ευρώ-Ομάδας έφεραν μαζί με την αναδιάρθρωση του χρέους αισιοδοξία, τουλάχιστον στο μακροοικονομικό επίπεδο και χειροκροτήματα στο υπουργικό συμβούλιο, αναγκάζοντας την αντιπολίτευση να μη μπορεί να αποφύγει σαφή δείγματα μικροψυχίας, δηλώνοντας καθυστερημένα, ότι αρκετά από τα αποκομισθέντα οικονομικά κέρδη είναι προς τη «σωστή κατεύθυνση», ενώ φυσικά είχαν προταθεί από την ίδια. Ευφορία στις αγορές, η Εθνική στα 5,50 €, οι «αγανακτισμένοι» επιτέλους στις παραλίες. Το ζητούμενο για την παραπάνω «σανίδα σωτηρίας» ήταν - και είναι - να αποδειχθεί και στην πράξη ως τέτοια, «κατεβαίνοντας» και στην πραγματική Οικονομία. Στην πραγματικότητα και πέρα από τις αδιαμφισβήτητες θετικές συνέπειες που - φαντάζομαι – ότι θα έχει στο οικονομικό μέλλον της χώρας, μου θύμισε μια γελοιογραφία , του Ιωάννου ήταν νομίζω, των παιδικών μου χρόνων που θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω. Σε μια υπέροχη ακρογιαλιά με κατάξανθη παχιά άμμο, μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων χόρευε και πανηγύριζε ενώ στο βάθος του

Κ

γιαλού, επιβλητικός, περίλαμπρος, τεράστιος, είχε στηθεί ο ήλιος – του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – καταλαμβάνοντας όλο τον ορίζοντα από τη μια μεριά στην άλλη. Ένα θαύμα το τοπίο, αλλά ξαφνικά μια φωνή από τον ουρανό τους έλεγε με σιγουριά: «Μαλάκες, δεν είναι Ανατολή, Δύση είναι! Ο ήλιος που περιμένετε θ’ αργήσει να ‘ρθει». Κάτι μου λέει πως η προφητεία θα επαληθευτεί. Σε μια, αδιαφιλονίκητα, εξαιρετική τουριστικά σαιζόν, η ανεργία δείχνει να θέλει να φτάσει στο εφιαλτικό νούμερο του 23% απειλώντας περί το 1,5 εκατομμύριο Έλληνες, νεαρής ηλικίας στη συντριπτική τους πλειοψηφία. Κάποτε δημιουργήσαμε μεταναστευτικό ρεύμα ανειδίκευτων εργατών για ένα καλύτερο αύριο, τώρα εξάγουμε το επιστημονικό μας δυναμικό που επίσης ψάχνει ένα καλύτερο αύριο, τορπιλίζοντας την ίδια στιγμή, εκείνο της χώρας μας. Μας άρεσε φαίνεται το 23 και σκεφτήκαμε να το κάνουμε το αγαπημένο νούμερο του Φ.Π.Α. Μάλλον θα γίνει χαμός, όπως άλλωστε προέβλεψε κι ο Τράγκας, αφού θα πρέπει να πληρώσουμε το σουβλάκι – δοξασμένο το όνομά του - με 23%. Πέρα από την πλάκα, προβλέπω μια ακόμα μείωση, τούτη τη φορά στα επισιτιστικά επαγγέλματα, αφού η μια βλακεία ακολουθεί την

άλλη και την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η εφαρμογή του νόμου, από Γράφει ο 01-09-2011, προέβλεπε επιλεκτικές Κυριάκος Γ. εξαιρέσεις στο μέτρο, του στυλ, το κοΚώτσογλου* τόπουλο ως προϊόν στο κρεοπωλείο να έχει Φ.Π.Α. 13%, ενώ μετά από μια ώρα, στο ψητοπωλείο, ως προϊόν εστίασης 23%, το ίδιο και η πάστα από το εργαστήριο στην καφετέρια. Τα σχόλια δικά σας, η εφαρμογή του μέτρου εντούτοις, ξέχωρα απ’ το ότι θα αποτελέσει έναν εφιάλτη, θα κλείσει τον κόσμο στην κουζίνα του σπιτιού του αυτή τη φορά. Μια που λέμε για καλή τουριστική σαιζόν, ποια θα ήταν η προτεινόμενη ποινή για τον Ραν Ταν Πλαν – τι μου φταίει το σκυλί; - που αποφάσισε να τα βάλει με τους ταξιτζήδες μέσα στη σαιζόν; Φυσικά θα συμφωνήσω στο ότι το κράτος σε κάποιες περιπτώσεις πρέπει να αποδεικνύει ότι δεν είναι καφενείο, έρμαιο στις ορέξεις των καφενόβιων, αλλά την επιλογή της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου ποιος την έκανε; Χιλιάδες δραματικές εικόνες στο εξωτερικό και μια πληγή που το μέγεθός της θα γίνει εμφανές τα επόμενα χρόνια από τις διηγήσεις των repeaters στο διαδίκτυο. Το Φθινόπωρο η μάχη θα ξεκινήσει ξανά, κάτι σαν πρόκριση σε διπλό τελικό, παρά το ότι θα μπορούσε να είναι νοκ άουτ. Και μια και μιλάμε για αγώνες. Αν με εξέπληξε η επιλογή των μηνών Ιουλίου – Αυγούστου για τη μάχη με τα ταξί, με εξέπληξε ακόμα περισσότερο η επιλογή της αποκάλυψης των ποδοσφαιρικών σκανδάλων, παράλληλα με τη συζήτηση για το μεσοπρόθεσμο. Τι σύμπτωση κι αυτή βρε παιδί μου! Άσε τις μετέπειτα αποφάσεις και την αντιπαράθεση αθλητικής και πολιτικής δικαιοσύνης. Ακόμα δεν ξέρουμε ποιοί θα ξεκινήσουν το πρωτάθλημα, το ξέρετε εσείς ελπίζω τώρα που διαβάζετε το άρθρο. «Ξε-παρατάθηκε» έως τις 31-10 η «νομιμοποίηση» των ημιυπαίθριων, παράταση η οποία είχε αρχικά αποφασιστεί να ισχύσει έως τις 31-12. Λογική ως ένα σημείο η απόφαση, αφού το μέτρο είχε ατονήσει αρκετά, αλλά δεν θα είναι λίγοι εκείνοι που θα έχουν κάνει τον ανάλογο οικογενειακό προγραμματισμό. Αυτό το ράβε – ξήλωνε του ελληνικού κράτους, δεν λέει να κοπάσει. Η επικείμενη νομοθεσία περί αυθαιρέτων, μια από τις τελευταίες εισπρακτικές απόπειρες στα ήδη άδεια πορτοφόλια. Τώρα θέλει και το Ι.Κ.Α. μερτικό από τα ημερομίσθια που «χάθηκαν», μη χάσουμε. Αν τα πάρει, θέλουν κι οι Μηχανικοί τις αμοιβές τους από τις οικοδομικές άδειες που απωλέσθηκαν. Τη «Σκύλα και τη Χάρυβδη» την ξέρετε; συνέχεια στην 9η σελίδα

6

ΦΥΛΛΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ Σε όλους είναι γνωστό ότι τους τελευταίους μήνες αεροσκάφη μίας ετερόκλητης συμμαχίας έχουν εγκατασταθεί στο αεροδρόμιο Χανίων και από τότε συνεχώς όλο το 24ωρο , νύχτα και μέρα, επιχειρούν κατά της Λιβύης . ας είπαν ότι σκοπός τους είναι να απομακρύνουν τον Καντάφι από την εξουσία και να αποκαταστήσουν την δημοκρατία στην χώρα αυτή.

Μ

Άφησαν δε να εννοηθεί ότι σκοπεύουν να φύγουν μετά την επίτευξη των παραπάνω στόχων. Φαίνεται όμως από πολλά σημάδια ότι στην πραγματικότητα ήρθαν για να μείνουν και να αναλάβουν τόν ρόλο του τιμωρού κάθε “άτακτου” στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Το ένδυμα της προστασίας της δημοκρατίας και της προστασίας των δικαιωμάτων των λαών δεν μπορεί να καλύψει τους παραγματικούς στόχους που εξόφθαλμα είναι η εκμετάλλευση του πλούτου της περιοχής. Η υποκρισία της διεθνούς διπλωματίας σε όλο της το μεγαλείο ! Επειδή κάθε πόλεμος είναι καταδικαστέος, γιατί ποτέ δεν έλυσε, απεναντίας δημιούργησε προβλήματα αλήθεια τι πρέπει να γίνει για να καταλάβει αυτή την αλήθεια ο άνθρωπος ; - Γι΄ αυτό θεωρούμε ψευδεπίγραφη , ανήθικη , επιζήμια και επικίνδυνη την παρουσία και την δραστηριότητα αυτή των αεροπορικών δυνάμεων στην περιοχή μας. Για το ψευδεπίγραφο και το ανήθικο των επιδρομών δεν χρειάζεται παραπέρα ανάλυση. Όμως τα προβλήματα που δημιουργεί η παρουσία τους στην περιοχή είναι πολλά και μεγάλα και πρέπει να αναδειχθούν. Πρόβλημα 1ο Η δραστηριότητα αυτή των “συμμάχων” συνεχίζεται και την μέρα και την νύχτα με προσγειώσεις , απογειώσεις μαχητικών, μεταγωγικών και ηλεκτρονικής παρακολούθησης αεροσκαφών, δημιουργεί θόρυβο πολλαπλάσιο από τον ανεκτό για την ψυχική και σωματική υγεία των κατοίκων. Ο ύπνος την νύχτα δεν είναι δυνατός , η ψυχική ηρεμία διαταράσσεται , η σωματική υγεία κλονίζεται. Πολλοί μιλούν για προβλήματα ακοής, ενώ οι ειδικοί συμβουλεύουν απομάκρυνση των μικρών παιδιών και των ευαίσθητων ομάδων από την περιοχή. Η παραπάνω καταγραφή δεν είναι υπερβολική, ούτε ενέχει καμία σκοπιμότητα. Είναι η ίδια η αλήθεια που βεβαιώνει καθημερινά ότι οι υπεύθυνοι της βάσης αδιαφο-

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

ρούν πλήρως αν υπάρχουν άνθρωποι στο Ακρωτήρι και στην ευρύτερη περιοχή. Πρόβλημα 2ο Στο Ακρωτήρι για τους πάσης φύσεως άρχοντες και πολιτικούς και στρατιωτικούς το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος δεν έχει καμία αξία. Δεν φτάνουν τα σκουπίδια, τα καύσιμα, οι πύραυλοι , το αεροδρόμιο , η ναυτική βάση , οι αποθήκες πυρομαχικών , τα λατομεία , τώρα αποχτήσαμε και τα «συμμαχικά» αεροσκάφη που καθημερινά ρυπαίνουν το περιβάλλον και με τα άκρως τοξικά απόβλητα και τα καύσιμα που χρησιμοποιούν. Πρόβλημα 3ο Αυτή η μεγάλη κινητικότητα πολεμικών αεροσκαφών αυξάνει την πιθανότητα ατυχήματος κοντά ή πάνω στα σπίτια μας ,με απρόβλεπτες συνέπειες . Απόδειξη των ανωτέρω είναι όπως λέγεται και γράφτηκε στον τύπο, ότι προ καιρού ένα αεροσκάφος χρειάστηκε να ρίξει τα καύσιμα στο Μαράθι προφανώς για να αποφύγει ανάφλεξη κατά την προσγείωση , εξ’ αιτίας μηχανικής βλάβης. Πρόβλημα 4ο Η διακίνηση τόσων πυρομαχικών από το αεροδρόμιο Χανίων προς την Λιβύη μας φέρνει στον νου το ατύχημα στην Κύπρο. Κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι δεν μπορεί να συμβεί και σε εμάς το ίδιο. Πρόβλημα 5ο Και κάτι για το «χρύσωμα του χαπιού» που προσπάθησε να κάνει η αναπληρωτής γραμματέας του ΝΑΤΟ κατά την πρόσφατη επίσκεψη της στα Χανιά. Μίλησε για οικονομικά οφέλη από την παρουσία αυτή των μονάδων στα Χανιά. Πρώτα – πρώτα και πάνω από όλα δηλώνουμε ότι για μας η υγεία και η αξιοπρέπεια δεν είναι ανταλλάξιμα προϊόντα, ούτε κοστολογούνται ούτε παζαρεύονται. Κλείνοντας σημειώνουμε δύο ακόμα παραμέτρους του προβλήματος α) Κανείς δεν μπορεί να αισθάνεται καλά όταν γνωρίζει ότι από δίπλα του φεύγουν πιλότοι και πηγαίνουν σε μία άλλη χώρα όπου καταστρέφουν , ερημώνουν σκοτώνουν αθώους , με όποια πρόφαση. Αλήθεια έτσι θα γίνει και με μας αν, κάπου διαφωνήσουμε με του άρχοντες της γης ; β)Πρέπει να θυμίσουμε στους τοπικούς άρχοντες ότι υπήρξαν βέβαια και είναι στελέχη ενός κόμματος που τώρα κυβερνά, όμως σήμερα είναι εκλεγμένοι από τον λαό σε θέση από όπου θα πρέπει να προστατεύουν τους πολίτες από κάθε υπερβολή και φυσικά να λύνουν τα προβλήματα τους. Για τα παραπάνω τουλάχιστον μια διαμαρτυρία δεν οφείλει ο Δήμος ; Ίδωμεν Όσο για εμάς τους πολιτιστικούς φορείς του Ακρωτηρίου επειδή μας ενδιαφέρει η ποιότητα ζωής των κατοίκων , η προστασία της υγείας τους αλλά και η αλληλεγγύη προς τους συνανθρώπους μας «όπου γης», έχουμε χρέος να αρθρώσουμε την παρούσα διαμαρτυρία. Και επειδή το πρόβλημα έχει γίνει πολύ μεγάλο καλούμε, κάθε θεσμοθετημένο όργανο, όπως κόμματα , βουλευτές , τοπική αυτοδιοίκηση , συνδικαλιστικά όργανα , επιστημονικά σωματεία και τέλος πάντων κάθε ευαισθητοποιημένο φορέα και πολίτη να πάρει θέση. Η φωνή διαμαρτυρίας όλων μας σίγουρα μπορεί να γίνει τροχοπέδη στην αυθαιρεσία της εξουσίας και να φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ακρωτήρι 24/8/2011 Το κείμενο υπογράφουν οι πολιτιστικοί σύλλογοι Αρωνίου, Καλαθά, Καμπανίου, Κορακιών, Κουνουπιδιανών, Μουζουρά , Χορδακίου

Aνδρέα Παπανδρέου 40 - Tηλ. 0821041653 - Fax: 0821020059

ΦΥΛΛΟ

7

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Η Ζώμινθος των Ανωγείων Παρασκευή 5 Αυγούστου τελευταία ημέρα εργασιών στην ανασκαφή της Ζωμίνθου. Το συνεργείο, υπό την επίβλεψη της αρχαιολόγου κας Έφης Σαπουνά - Σακελλαράκη, εργάζεται πυρετωδώς μέσα στην κάψα του μεσημεριού για το κλείσιμο της ανασκαφής. Η σημερινή μέρα θα είναι μακριά για όλους! Κι ενώ οι εργασίες τρέχουν κι η ετήσια ξενάγηση έχει οριστεί για την επομένη το πρωί, οι οικοδεσπότες έχουν την ευγένεια να μας προσφέρουν ένα σύντομο ταξίδι στο παρελθόν, όπως ζωντανεύει μέσα από τα εντυπωσιακά ανασκαφικά κατάλοιπα. τις πλαγιές του Ψηλορείτη, σε ύψος 1187μ. και στο μέσον της διαδρομής από τα Ανώγεια προς το Ιδαίον Άντρο, βρίσκεται η μινωική Ζώμινθος, με διαχρονική κατοίκιση έως και τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Το τελευταίο «παιδί» του επιφανούς αρχαιολόγου και επίτιμου «Ανωγειανού», Γιάννη Σακελλαράκη, που πρόσφατα έφυγε από κοντά μας, έχοντας ευτυχώς προλάβει να διασφαλίσει με τις αναγκαίες κηρύξεις το φυσικό περιβάλλον της ανασκαφής. Οι ανασκαφικές εργασίες έφεραν στο φως έναν εκτεταμένο οικισμό της υστερομινωικής περιόδου (17ος π.χ. αιώνας), με επιβλητικό κεντρικό κτήριο 1600 τ.μ. περίπου. Το κτήριο, τουλάχιστον τριώροφο, σώζεται σε ύψος 2,20 έως και 3 μ. και είναι από τα καλύτερα σωζόμενα μινωικά ανάκτορα. Γύρω από την κεντρική αυλή αναπτύσσονται πολλά διαμερίσματα, προς το παρόν αριθμούν τα πενήντα, σε κάποια από τα οποία διατηρούνται κονιάματα με τοιχογραφίες στα μινωικά χρώματα, μαύρο, κόκκινο, γα-

Σ

λάζιο, λευκό. Σώζονται επίσης, υπολείμματα μεγάλου κλιμακοστασίου και λίθινες εσωτερικές σκάλες, που συνέδεαν τους ορόφους. Στη βορειοανατολική γωνία του κτηρίου αποκαλύφθηκε δεξαμενή καθαρμών, στοιχείο αναγκαίο για τη μινωική κοινωνία, ενώ προς τα δυτικά αναπτύσσεται η βιοτεχνική πτέρυγα: Στο εργαστήριο κεραμικής βρέθηκε ο κεραμικός τροχός, η θέση και τα εργαλεία του κεραμουργού, καθώς και η κτιστή κατασκευή για τη δημιουργία των πήλινων σκευών, πολλά από τα οποία έχουν έρθει στο φως σταδιακά κατά τις ανασκαφικές περιόδους. Στο ανάκτορο λειτουργούσε, επίσης, εργαστήριο κατεργασίας ορείας κρυστάλλου, υλικό που προμηθεύονταν από τον ίδιο τον Ψηλορείτη και χρησίμευε κυρίως στην κατασκευή χαντρών, ενώ σύμφωνα με τα ανασκαφικά ευρήματα πιθανότατα διέθετε και εργαστήριο μετάλλου. Από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα είναι δύο κωνικά ρυτά με λατρευτική χρήση, αλλά και μεγάλα πιθάρια με ανάγλυφη διακόσμηση, λυχνάρια, όπλα και

ΕΝΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ κοσμήματα, καθώς και δύο σφραγίδες της μινωικής περιόδου, δηλωτικές της ταυτότητας των ενοίκων του ανακτόρου. Ανάμεσα στα ευρήματα σπόροι και οστά ζώων μας πληροφορούν για τις διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Μινωιτών και τα ζώα που έβοσκαν στα πλούσια λιβάδια της Νίδας. Τα φετινά ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας στο κεντρικό κτήριο κατεβάζουν την αρχική κατοίκιση στο χώρο αρκετά πριν από το 1700 π.χ., περίοδος που χτίζεται το μεγάλο κτήριο της παλαιοανακτορικής περιόδου και πιστοποιούν την ανθρώπινη παρουσία κατά την ελληνιστική, ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο. Αδιάψευστος μάρτυρας το βενετσιάνικο τυροκομείο που σώζεται ολόκληρο, χτισμέν σε μυκηναϊκά κατάλοιπα λίγο πιο πέρα, ενώ η ύπαρξη δρόμου των κλασικών χρόνων που συνέδεε την Κνωσό με το ιερό σπήλαιο, το Ιδαίο Άνδρο, μαρτυρείται από τον Πλάτωνα στους «Νόμους». Καθώς τα φυσικά περάσματα και οι δρόμοι είναι τα τελευταία που χάνονται στην ιστορία, μάλλον παίρνει υπόσταση ο μύθος που θέλει τον Μίνωα να διέρχεται προσκυνητής από την Κνωσό στο Ιδαίο Άνδρο, με μια πιθανή στάση στη μινωική Ζώμινθο. Ωστόσο, πέρα από τα ευρήματα αυτά καθαυτά, το εντυπωσιακό στον ανασκαφικό χώρο της Ζωμίνθου, είναι ότι εντάσσεται σε ένα αλώβητο από ανθρωπογενείς επεμβάσεις φυσικό περιβάλλον. Στον περίβολο του αρχαιολογικού χώρου στέκει, σύμβολο εκατοντάδων χρόνων, «το ιερό δέντρο», η αιωνόβια τρικοκκιά ή αλλιώς

κράταιγος, το οποίο λόγω της σπανιότητάς του κηρύχθηκε Μνημείο της Φύσης, ενώ τριγύρω εκτείνονται τα περιβόητα δάση της Ίδης. Αυτά περιέγραψε ο Θεόφραστος τον 4ο π.χ. αιώνα επισημαίνοντας τον κερδοφόρο πλούτο της Ίδης, που προμήθευε με πρώτη ύλη τους Μινωίτες για τη ναυπηγική, την οικοδομική, την επιπλοποιία, ακόμα και τη φαρμακευτική. Αυτό το περιβάλλον χαρακτηρίστηκε «Γεωπάρκο» και εντάχθηκε στο δίκτυο Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων (www.europeangeoparks.org) προκειμένου να προστατευτεί από τα αδηφάγα χέρια της κακώς νοούμενης «Ανάπτυξης». Κι αν ο επισκέπτης έχει την τύχη να περιηγηθεί Γράφει λίγο στη γύρω πεη Πόπη ριοχή, στα «Πάνω Φλώρου Όρη» του Ψηλορείτη, θα έχει την ευκαιρία να αισθανθεί τη ζωογόνα δύναμη της θεάς - μητέρας Γης. Να χαθεί στην πλούσια βλάστηση, να ξεδιψάσει στις πηγές της, να χωθεί στα σπήλια της (το «Σφεντόνι», το μεγάλο σπήλαιο των Ζωνιανών), να θαυμάσει τη μαεστρία του παραδοσιακού τεχνίτη, που αιώνες τώρα στήνει τις λίθινες πλάκες φτιάχνοντας κυκλικά σπιτάκια (μιτάτα) ή μικρά ξωκλήσια σαν την Αγία Παρασκευή. Κι εκεί που παντρεύεται το χθες με το σήμερα, ο άνθρωπος με τη φύση, στο μικρό θεατράκι στην αυλή του ναού του Αγίου Υακίνθου αφήνουν κάθε χρόνο στο τέλος του Ιουλίου το αποτύπωμά τους λογής λογής πολιτιστικά δρώμενα, που συνεχίζονται τον Αύγουστο στο θέατρο Νίκος Ξυλούρης. Το 1945 τ’ Ανώγεια καταστράφηκαν ολοσχερώς από τη γερμανική λαίλαπα. Το χωριό ξαναστήθηκε από την αρχή. Ωστόσο, κι αν χάθηκε η πρότερη μορφή του, αυτό που κατόρθωσαν να διατηρήσουν οι Ανωγειανοί είναι η μνήμη και η βαριά πολιτιστική τους κληρονομιά, που σ΄ ένα χώρο απόμακρο και απομονωμένο γέννησε τροβαδούρους, μαντιναδόρους, στη συνέχεια τα Υακίνθεια και το Μουσικό Αύγουστο, λειτουργεί Κέντρο Φιλοξενίας Ανήλικων Μεταναστατών! Στους ζοφερούς καιρούς που διάγουμε μάλλον για μια ακόμα φορά τα Ανώγεια δείχνουν σε όλους αυτούς που τόσο εύκολα και πρόθυμα παραδίδουν γη και ύδωρ σε χέρια αλλότρια ποια είναι η πραγματική πηγή δύναμης και πλούτου της χώρας και ποιος ο τρόπος η αξιοποίηση να ταυτιστεί με την ήπια ανάδειξη, αυτή που σέβεται το χώρο και την ιστορία του, τον άνθρωπο.

8 Δεν είναι καιρός που διάβαζα τις συγνώμες μια δασκάλας στους μαθητές της για όσα δεν μπόρεσε απλόχερα να τους προσφέρει, ενώ παράλληλα κατέθετε τα αναπάντητα ερωτήματα μιας σχολικής χρονιάς. οιο θα είναι το μέλλον των παιδιών με δημιουργική σκέψη που αγνοήθηκαν ή παρεξηγήθηκαν; Ποια θα είναι η εξέλιξη των υπερκινητικών παιδιών που «δυσκόλεψαν» το έργο της εκπαίδευσης; Τι θα απογίνουν τα παιδιά από μη ευνοημένα κοινωνικά στρώματα που έδωσαν την άνιση μάχη τους; Με ποιους στόχους εκπαιδεύουμε τα αδικημένα ευφυή παιδιά που φρενάρουν την εξέλιξή τους; Τι σκεφτόμαστε για τα ταλέντα της τέχνης και του αθλητισμού που αγνοήθηκαν;

Π

Σεπτέμβριος και μια νέα σχολική χρονιά ξεκινά με χαμόγελα, προσδοκίες, ανησυχίες και ερωτήματα. Όμως, αρκετά χρόνια στην Ευρώπη και τα τελευταία στην Ελλάδα γίνεται συζήτηση για την εκπαίδευση στα ευφυή ή χαρισματικά παιδιά. Γράφει ο Γιώργος Γώγουλος

Ποια είναι όμως αυτά τα παιδιά; Τα ευφυή ή χαρισματικά παιδιά συνθέτουν έναν πληθυσμό που διαθέτει μία εξαιρετικά ευρεία κλίμακα δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Είναι τα παιδιά που βρίσκονται μερικά χρόνια μπροστά από τους συνομηλίκους τους σε μία ή περισσότερες γνωστικές περιοχές. Ως ορισμό, «η χαρισματικότητα θεωρείται η αλληλεπίδραση τριών ομάδων βασικών ανθρώπινων χαρακτηριστικών – γενικών ικανοτήτων άνω του μέσου όρου, υψηλών επιπέδων αφοσίωσης στην εργασία και υψηλών επιπέδων δημιουργικότητας. Τα προικισμένα παιδιά είναι αυτά που διαθέτουν ή είναι ικανά να αναπτύξουν αυτό το σύνθετο σύνολο χαρακτηριστικών και να τα εφαρμό-

Τα χαρισματικά παιδιά σουν σε οποιονδήποτε δυνητικά αξιόλογο τομέα της ανθρώπινης επίδοσης.» Κύρια χαρακτηριστικά ενός χαρισματικού παιδιού, όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία, είναι τα εξής: • Μεγάλη ικανότητα συλλογιστικής σκέψης και επίλυσης προβλημάτων • Δυνατότητα γρήγορης μάθησης • Ευρύ λεξιλόγιο • Εξαιρετική μνήμη • Μεγάλη διάρκεια εστίασης προσοχής • Προσωπική ευαισθησία • Οίκτος για τους άλλους • Τελειομανία • Επιμονή και εντατικότητα • Ηθική ευαισθησία • Ασυνήθιστη περιέργεια • Εμμονή στα υπό εξέταση θέματα • Υψηλός βαθμός ενεργητικότητας • Προτίμηση προς μεγαλύτερης ηλικίας φίλους • Μεγάλο εύρος ενδιαφερόντων • Υψηλή αίσθηση του χιούμορ • Πρόωρη και «άπληστη» αναγνωστική ικανότητα • Ενδιαφέρον για το δίκαιο και τη δικαιοσύνη • Μερικές στιγμές πολύ ώριμη κριτική ικανότητα • Έντονη παρατηρητικότητα • Ζωηρή φαντασία • Υψηλή δημιουργικότητα • Τάση κριτικής προς την εξουσία • Ικανότητα με τους αριθμούς • Καλές επιδόσεις στην επίλυση γρίφων και στα παζλς Πώς αντιδρούν όμως στη σχολική πραγματικότητα; Ο βαθμός προσαρμογής των χαρισματικών παιδιών στο σχολείο είναι ανάλογος του βαθμού ευχαρίστησης, που αντλούν από τη διδακτική ύλη, τις σχολικές δραστηριότητες και τις κοινωνικές σχέσεις, που αναπτύσσουν στο σχολικό περιβάλλον. Όταν τους παρέχεται ένα ευχάριστο-προκλητικό διδακτικό υλικό, τότε άμεσα εκφράζουν το ενδιαφέρον τους, εκδηλώνουν τη θέλησή τους

και αντιδρούν… Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι στη σχολική πραγματικότητα μαθητές με πολύ υψηλές ικανότητες, ίσως να μην ταιριάζουν με το μοντέλο του «καλού μαθητή» και συχνά να προβάλλουν αρνητικές συμπεριφορές και προβληματικές στάσεις. Αρκετές φορές τα χαρισματικά παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικοποίησης, περιθωριοποιούνται από τους συνομηλίκους τους και νιώθουν να μην ανήκουν στο ίδιο περιβάλλον. Το χειρότερο είναι ότι πολλές φορές υποβαθμίζουν τις ικανότητές τους, ώστε να είναι αποδεκτοί από τον περίγυρο. Στη βιβλιογραφία συχνά προσδιορίζονται οι καλύτερες δυνατές πρακτικές στην εκπαίδευση των χαρισματικών παιδιών. Αυτές οι πρακτικές μπορούν να εκπονηθούν με τη χρήση διάφορων προαιρετικών προγραμματικών υπηρεσιών, όπως η επιτάχυνση, ο εμπλουτισμός, η διαφοροποίηση, η συμπύκνωση του αναλυτικού προγράμματος, το εναλλακτικό αναλυτικό πρόγραμμα, οι επιπλέον του αναλυτικού προγράμματος δραστηριότητες και η προσωπική ανάπτυξη.

Α Ν Ε Π Α Ι Σ Θ Η Τ Ω Σ

ΦΥΛΛΟ

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

TOTE «Σώπα, δάσκαλε, ν’ ακούσουμε το πουλί» "Μια μέρα, ήταν άνοιξη, χαρά Θεού, τα παράθυρα ήταν ανοιχτά κι έμπαινε η μυρωδιά από μιαν ανθισμένη μανταρινιά στο αντικρινό σπίτι. Το μυαλό μας είχε γίνει κι αυτό ανθισμένη μανταρινιά και δεν μπορούσαμε πια ν' ακούμε για οξείες και περισπωμένες. Κι ίσια - ίσια ένα πουλί είχε καθίσει στα πλατάνια της αυλής του σχολειού και κελαηδούσε.Τότε πια ένας μαθητής χλωμός, κοκκινομάλλης που 'χε έρθει εφέτος από το χωριό, Νικολιό τον έλεγαν, δε βάσταξε, σήκωσε το δάχτυλο: - Σώπα, δάσκαλε, φώναξε· σώπα, δάσκαλε, ν' ακούσουμε το πουλί!"

(N. Καζαντζάκης)

ΤΩΡΑ

Η ισότητα στην πρόσβαση στην εκπαίδευση και στη μάθηση είναι υποχρέωση όλων και βασικότερα της εκπαιδευτικής κοινότητας και της πολιτείας. Αναφερόμαστε στην ισότητα πρόσβασης στη μάθηση, μέσω ενός εκπαιδευτικού συστήματος που εξασφαλίζει ίσες και όχι ίδιες εκπαιδευτικές ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά. Για κάθε μαθητή αλλά και το μαθητή με τις ειδικές και ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες. Μιλάμε για την ισότητα πρόσβασης σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα, που στηρίζει τις εξατομικευμένες μαθησιακές ανάγκες του κάθε μαθητή, διασφαλίζει την διαρκή ατομική του πρόοδο, προσφέρει προσωπική ανάπτυξη και αναδεικνύει την προσωπικότητα και τα χαρίσματά του.

Η ζωή, η καλλιέργεια και οι εμπειρίες του δασκάλου συνιστούν τη δημιουργία κατευθύνσεων και επιχειρημάτων διδασκαλίας. Διδάσκοντας επομένως ο δάσκαλος αυτό που ο ίδιος είναι γίνεται μοναδικός και αναντικατάστατος. Η επανάληψη της ίδιας διδακτέας ύλης θα περίμενε κανείς να αποτελεί ρουτίνα. Μα η εναλλαγή των μαθητών, η συναναστροφή της μοναδικότητας του δασκάλου με τη μοναδική παρουσία του κάθε μαθητή προσδίδει νέο ενδιαφέρον Την πρώτη μέρα ενός μαθήματος όλα είναι ρευστά και πιθανά. Ο δάσκαλος έχει την ευκαιρία να διδάξει καλύτερα το μάθημα. Το γεγονός αυτό καθαυτό προσδίδει στο δεδομένο γνωστικό περιεχόμενο διαφορετική απόχρωση. Ξεκινά ένας νέος αγώνας μετάδοσης ερωτημάτων και μεθόδων. Ο τελικός σκοπός ακραιφνής, σημασία εξάλλου έχει η διδασκαλία το περιεχόμενο της οποίας εκτείνεται σε οποιαδήποτε διάρκεια και διαμορφώνεται μαζί μ’ αυτήν.

Καλή σχολική χρονιά…

Βούλα Καντεράκη

Η Συνωμοσία του θορύβου

ΦΥΛΛΟ

9

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Ψωμί Έψαχνε. Κυρίως στα σκουπίδια. Προσπαθούσε. Περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο να βρει δουλειά. Δεν ήταν εύκολο. Δεν υπάρχουν πολλοί εργοδότες που θα προσλάμβαναν έντεκα χρονών παιδιά. Καλός ο νόμος που προστατεύει τους ανήλικους από την εκμετάλλευση, αλλά δεν έχει λάβει υπόψη του εκείνους που, αφημένοι στη μοίρα τους, πρέπει να επιβιώσουν μόνοι. Για να ζήσει ζητιάνευε με το ακορντεόν του. Τον συνάντησα ένα βράδυ και του ‘δωσα κάτι ψιλά. Μου ‘πιασε την κουβέντα. “Προσπαθώ να βγάλω ένα δεκάρικο όλη μέρα, αλλά μάλλον δεν θα τα καταφέρω. Κανείς δε δίνει. Έγιναν κι αυτοί γύφτοι σαν εμένα”. Γέλασε. Εγώ όχι. Το κουράγιο του για χιούμορ με ξεπερνούσε.

Παιδεία Χτυπιόταν τρία χρόνια για να μπει στο πανεπιστήμιο. Τα κατάφερε. Είχε πτυχία σε δύο γλώσσες, στους υπολογιστές και την κιθάρα από κρατικό ωδείο. Όταν μπήκα στο ταξί μου μίλησε στον πληθυντικό. Πιάσαμε την κου-

βέντα και έμαθα ότι αφού αρρώστησε η μάνα του, αναγκάστηκε να σταματήσει τις σπουδές, γιατί ο πατέρας του ήταν ήδη άρρωστος. “Άλλωστε, ο τομέας μου ήταν κορεσμένος προ πολλού”. Δούλευε ως οδηγός κοντά τρία χρόνια. Του άρεσε η τζαζ. Στον ελεύθερό του χρόνο έπαιζε σε ένα σχήμα. Μιλούσε σωστά, όμορφα ελληνικά, απ’ αυτά που σου ξεκουράζουν την ακοή. Το cd player έπαιζε Pat Metheny. Η διαδρομή κύλησε σα νεράκι.

Ελευθερία Ο Π. είχε έρθει από την Παλαιστίνη. Μεγάλωσε κάπου ανάμεσα στις βόμβες και τις φωτιές ενός ατέλειωτου πολέμου. Είχε κάνει αρκετές φορές σε Ισραηλινή φυλακή, όλες για πολιτικούς λόγους. Πριν κάποια χρόνια ζήτησε πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Απ’ ότι είχε ακούσει ήταν φιλική χώρα, με στενούς δεσμούς με την Ιντιφάντα. Του δόθηκε άδεια παραμονής. Λίγους μήνες μετά τον συνέλαβαν και του φόρτωσαν μια ορφανή από υπαίτιο ληστεία. Φιλοξενήθηκε από το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα και γνώρισε τις χαρές και

τις ανέσεις του. Τώρα είναι έξω, αλλά κάθε τρεις και λίγο τον μαζεύουν ως ύποπτο για κάτι καινούριο. “Τα ίδια σκατά είστε κι εσείς” μου είπε. Κούνησα το κεφάλι αμήχανα.

Ισότητα Η Ε. γύριζε από τη δουλειά. Έφτιαχνε καφέδες σε δωδεκάωρη βάση σε ένα από το μαγαζιά του εμπορικού κέντρου της πόλης. Ήταν όμορφη και καλοφτιαγμένη, γεγονός που την έκανε προνομιακό στόχο διάφορων πιθήκων που ήθελαν “σερβίρισμα” σε άλλα επίπεδα. Εκείνη απέφευγε με χαμόγελο τις κακοτοπιές και συνέχιζε να γεμίζει φλιτζάνια και πλαστικά κυπελάκια με ροφήματα. Ο μισθός της ήταν λίγο παραπάνω απ’ το νοίκι της. Κατάκοπη, νυσταγμένη, με τα πόδια και τη μέση τσακισμένα απ’ την ορθοστασία, μπήκε στο αυτοκίνητο. Έβγαλε φλας κι έκανε να ξεκινήσει, όμως ένα θεόρατο τζιπ πέρασε ξυστά απ’ το αυτοκίνητό της με ιλιγγιώδη ταχύτητα κορνάροντας. Η φωνή του οδηγού ακούστηκε βροντερή : “τράβα μωρή π… σπίτι σου να πλύνεις κάνα πιάτο”.

Αδελφοσύνη συνέχεια από την 5η σελίδα Εγγυήσεις ζήτησε και πήρε η Φιλανδία από την Ελλάδα για να δώσει την συγκατάθεσή της στην επόμενη δόση της ελληνικής στήριξης. Μια χώρα με δείκτη αξιολόγησης ΑΑΑ, υψηλότερο από τις πρόσφατα υποβαθμισμένες Η.Π.Α., προσπαθεί να «ασελγήσει πάνω στο πτώμα» και τα καταφέρνει μια χαρά αποσπώντας την υπογραφή μας, χάριν του απεγκλωβισμού της επόμενη δόσης. Όμως αλλοίμονο, η προφανής λογική της ισότιμης αντιμετώπισης μας καλεί να κάνουμε το ίδιο και με τις λοιπές χώρες οι οποίες θέλουν το ανάλογο και ο Υπουργός ανοίγει λογαριασμό με τις γκάφες καλώντας το Eurogroup να δώσει την απαραίτητη πολιτική λύση, στο - εκ του μηδενός πρόβλημα. Δεν είναι όμως μόνον ο Πλανητάρχης ανήσυχος με την υποβάθμιση της χώρας του. Ακόμα κι η Αγγέλα με τον Νικόλα διέκοψαν, για χάρη του Σύλβιο – Αργύρη, τις διακοπές τους, βλέποντας τις αγορές τους παιγνίδι στα χέρια των κερδοσκόπων, όπως και την οικονομία της Ε.Ε. γενικότερα. Με μια πτώχευση φάντασμα Ευρωπαϊκής Τράπεζας οι αγορές ξανά σε όλεθρο, το Χ.Α.Α. ατενίζει το φάσμα των 800 και η Εθνική στα όρια των 3,00 €. Μια Ένωση που ποτέ δεν ήταν τίποτα παραπάνω από νομισματική, λογικό δεν ήταν ότι κάποια στιγμή θα παρουσίαζε έλλειμμα πολιτικής; Τουλάχιστον οι δικοί μας χρηματιστές δεν καταλαβαίνουν τίποτα, στην Άπω Ανατολή αυτοκτόνησαν μερικοί περήφανοι.

Με την Παιδεία στην δυσκολότερη χρονιά της τελευταίας τριακονταετίας και πάνω κάτω 20.000 κενές θέσεις δασκάλων, τα βιβλία να καθυστερούν επειδή ακυρώθηκε ο διαγωνισμός και τα Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα να ξεθάβουν το τσεκούρι του πολέμου, πόσο μπορούμε να ελπίζουμε για το αύριο; Με την Υγεία στη μεγαλύτερη καταβαράθρωσή της πόσο μπορούμε να ελπίζουμε για το σήμερα; Με το πολύ-εκκαθαριστικό που θα περιλαμβάνει τέλη επιτηδεύματος, αλληλεγγύης και πολυτελών τεκμηρίων και θα έρθει μαζί με το ΕΤΑΚ του 2009 και του 2010 πόσο μπορούμε να αισιοδοξούμε ότι «η φτώχεια θέλει καλοπέραση»; Με έννοιες όπως το «πρωτογενές πλεόνασμα» και πάλι στη σφαίρα του νοητού, δεν μπορώ να σας κομίσω καλά νέα γι αυτό το Φθινόπωρο. Μπορώ όμως να σας αφιερώσω τους στίχους του Νιόνιου που πολύ πιθανό είναι να τους ξανά-ακούσετε για μια ακόμα φορά, ελπίζοντας αυτή τη φορά όχι χάριν εκλογών.

… «Τα πόδια μου καήκανε σ’ αυτή την ερημιά η νύχτα εναλλάσσεται με νύχτα. Τα νέα που σας έφερα σας χάιδεψαν τ’ αυτιά μα απέχουνε πολύ απ’ την αλήθεια.» Αμέσως καταλάβαμε τι πήγαινε να πει και του ‘παμε να φύγει μουδιασμένα αφού δεν είχε νέα ευχάριστα να πει καλύτερα να μη μας πει κανένα. Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης MSc

Όταν χρειάστηκε να φτιάξω μια ξύλινη σκαλωσιά, ζήτησα από ένα φίλο να μου συστήσει κάποιο μάστορα να με βοηθήσει. Την άλλη μέρα ήρθε ο Λ., Αλβανός που μένει χρόνια στην Ελλάδα. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε. Στην ουσία όλα μόνος του τα’ κανε, απλώς όπου χρειαζόταν βοήθεια με καθοδηγούσε. Μιλούσε αρκετά καλά ελληνικά. Δούλευε σε οικοδομές και προσπαθούσε να μαζέψει χρήματα για να ζήσει αξιοπρεπώς στην πατρίδα του. Τη γυναίκα και το παιδί του τους είχε ήδη στείλει πίσω, γιατί διάφοροι τύποι δεν τους άφηναν σε ησυχία στη γειτονιά, λόγω της καταγωγής τους. Κάποια στιγμή χάσαμε το σφυρί και καθώς ψάχναμε τον άκουσα να μουρμουρίζει “κανένας Αλβανός θα το βούτηξε”. Δεύτερη δόση θανατηφόρου χιούμορ

μέσα σε λίγες μέρες.

Ευημερία Ο Γ. ήταν δάσκαλος. Μάθαινε τα παιδιά του κόσμου να διαβάζουν και να γράφουν, να σέβονται και να εκτιμούν τους άλλους, την ιστορία, τον τόπο και τον πολιτισμό τους. Μετά Γράφει ο από δέκα χρόνια υπηΓιώργος ρεσίας έπαιρνε κοντά Μανουσέλης ένα χιλιάρικο. Είχε δύο παιδιά, γυναίκα άνεργη, στεγαστικό δάνειο. Ποτέ δεν παραπονέθηκε. Χαμογελούσε κι όταν τον ρωτούσες τι κάνει, απαντούσε “όλα καλά”. Κόντευε να ξεχάσει από πότε είχε να πάει διακοπές και το παλιό, μικρό αυτοκινητάκι του έμοιαζε με ανέκδοτο. Τις Κυριακές φόρτωνε την οικογένεια και πήγαιναν εκδρομές, το φαί τους όμως, το έπαιρναν πάντα μαζί, γιατί δεν είχε λεφτά για ταβέρνα. Ο Γ. είχε πίστη. Ποτέ δεν κατάλαβα σε τι.

Ευτυχία Ο Β. ήταν μετανάστης. Έλληνας μετανάστης στην Αμερική. Δούλευε σαν συντηρητής χειροποίητων χαλιών σε ένα Πέρση εισαγωγέα. Ο Πέρσης είχε θησαυρίσει, ο Β. πάλι όχι. Ζούσε στην Αστόρια τριάντα χρόνια. Ελάχιστες φορές κατάφερε να φύγει έξω απ’ τα όριά της. Η γυναίκα του τον είχε παρατήσει για κάποιον ιδιοκτήτη αλυσίδας εστιατορίων, όταν η τράπεζα τους πήρε το σπίτι. Το παιδί του μεγάλωνε τώρα κάπου στη Βοστώνη. Το έβλεπε δύο φορές το χρόνο. Από το παράθυρο ενός μικρού διαμερίσματος κοιτούσε τις γραμμές του τραίνου που περνούσαν μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά. Τον υπόλοιπο καιρό χανόταν στα βιβλία του ή έκανε μοναχικές βόλτες στη νυχτερινή Νέα Υόρκη. Φίλους δεν είχε. Το κοντινότερο σε δικό του άνθρωπο ήταν ο Φίλιπ Ντικ, ο Κερτ Βόνεγκατ και ο Έρμαν Έσσε. Ο Β. δεν πίστευε. Ούτε έλπιζε.

10

ΦΥΛΛΟ

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Camera Obscura

Ο Δημήτρης Μπαρούνης στην Camera Obscura Ο Δημήτρης Μπαρούνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1974.Η ενασχόληση του με τη φωτογραφία ξεκίνησε ερασιτεχνικά από τα εφηβικά του χρόνια. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια φωτογραφίας στο πολιτιστικό κέντρο του Ο.Τ.Ε. με δάσκαλο το Δημήτρη Τσεβά . Είναι μέλος της Λέσχης φωτογραφίας Χανίων από το 2001 και συμετέχει για δεύτερη χρονιά στο διοικητικό συμβούλιο εφόσον ζει μόνιμα στα Χανιά. Φωτογραφίες του έχουν εκτεθεί σε μια ατομική και σε αρκετές ομαδικές εκθέσεις , επίσης έχει λάβει διακρίσεις σε αρκετούς φωτογραφικούς διαγωνισμούς. Πως ξεκίνησε η εμπλοκή σου με τη φωτογραφία; Η περιέργεια της εφηβείας θα έλεγα για το τι ήταν η ‘ακριβή’ φωτογραφική μηχανή που βρισκόταν κρυμμένη σε ένα ντουλάπι του πατέρα μου, με οδήγησε να την δανειστώ κρυφά πηγαίνοντας σε ένα φωτογράφο της γειτονιάς για να μου εξηγήσει πως δουλεύει ,αμέσως ένας φανταστικός κόσμος άνοιξε την πόρτα του για μένα.

Μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις … Μια εικόνα μπορεί να είναι και ολόκληρο βιβλίο φτάνει να έχουμε τις γνώσεις για να μπορούμε να το διαβάσουμε.

Επιβάλλεται μια φωτογραφία να αφηγείται πράγματα και καταστάσεις ή όχι;

Από την καλλιτεχνική στην δημοσιογραφική φωτογραφία είναι μεγάλος ο δρόμος ;

Δεν γίνεται να επιβάλλονται πράγματα στη τέχνη ,καλύτερα θα ήταν μάλλον η τέχνη να επιβληθεί σε εμάς.

Η ιστορία της φωτογραφίας έχει δείξει πως όχι δεν είναι. Υπάρχει κάτι που θέλεις αλλά δεν έχεις καταφέρει να φωτογραφίσεις ; Συνέχεια τα πάντα αλλάζουν γύρω μας ,αλλάζουμε και εμείς οι ίδιοι ,αλλάζει και ο τρόπος που βλέπουμε εμείς τα πράγματα ,με αποτέλεσμα να υπάρχει πάντα κάτι νέο για φωτογράφιση .

ΦΥΛΛΟ

11

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Γλαύκη – Χανιά, σε μια δυναμική μαθητική συνάντηση

Επιμέλεια: MATΘΑΙΟΣ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ

H αρχή έγινε στα Χανιά, τέλη Αυγούστου 2010, μετά από πολλές ρακές με το Μαθιό, τον εκδότη της Πυξίδας, στην Αγία Κυριακή. Έφευγα το ίδιο βράδυ για την Ξάνθη – έλεγα πως θα ήταν η τελευταία μου χρονιά στη Θράκη – και ήθελα με κάποιον τρόπο να φέρω σε επαφή το σχολείο, όπου εργάζομαι τα τελευταία πέντε χρόνια, στα Πομακοχώρια, με ένα σχολείο από την πατρίδα μου, τα Χανιά. άτι συγκεκριμένο δεν είχα στο μυαλό μου, ο Μαθιός όμως κατευθείαν είχε έτοιμη την ιδέα. Με έφερε σε επαφή με την Άρτεμη, καθηγήτρια στο 4ο Λύκειο Χανιών, η οποία από την πρώτη στιγμή είδε με ενθουσιασμό την πρόταση για συνεργασία των δύο σχολείων και με την εμπειρία και το δυναμισμό της έβαλε τις σωστές βάσεις για να προχωρήσει η ιδέα. Από την πρώτη στιγμή αποκλείσαμε την περίπτωση μιας απλής ανταλλαγής επισκέψεων με παραμονή των μαθητών σε κάποιο ξενοδοχείο, τόσο για λόγους οικονομικούς όσο και για λόγους ουσίας. Η ιδέα ήταν να φέρουμε σε επαφή, μέσω e-mails, ομάδες μαθητών μας από τη Β Λυκείου και εφόσον αυτή η διαδικασία κυλούσε ομαλά θα προχωρούσαμε στο σχεδιασμό εκδρομών σε Ξάνθη και Χανιά αντίστοιχα. Μέσα Δεκέμβρη είχα τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις 15 παιδιών από τα Χανιά. Η επιλογή έγινε εντελώς τυχαία. Γενικά στους μαθητές μου προκαλεί πάντα εντύπωση το άκουσμα των «χριστιανικών» ονομάτων. έτσι και εκείνη τη μέρα γελάσαμε πολύ με αυτή τη διαδικασία, η Τζανάη διάλεξε τη Δανάη, η Γιασεμίν την Ισμήνη…Σε αρκετές περιπτώσεις η αλληλογραφία ξεκίνησε μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων και στις υπόλοιπες αμέσως μετά.

Κ

Γλαύκη – Χανιά Γέφυρα πολιτισμού, συνάντηση ουσίας ! Ενδεχομένως να ακούγεται απλή η διαδικασία αυτή, όμως δεν είναι καθόλου αυτονόητη. Οι περισσότεροι από τους μαθητές του σχολείου μου δεν έχουν υπολογιστή και πρόσβαση στο διαδίκτυο από τα χωριά τους. Ελάχιστοι είχαν διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και δημιουργήσαμε με αφορμή αυτό το πρόγραμμα. Η επικοινωνία λοιπόν γινόταν κυρίως μέσα από τον υπολογιστή του σχολείου σε κενές ώρες των μαθητών και δικές μου. Σε άλλες

περιπτώσεις μαθήτριες μου έδιναν γραμμένο σε χαρτί το γράμμα τους το οποίο, μετά από σκανάρισμα, το έστελνα στη φίλη τους μέσα από το προσωπικό μου e-mail. Ομοίως και η μαθήτρια από τα Χανιά έστελνε σε μένα το δικό της γράμμα το οποίο εκτύπωνα και έδινα στις μαθήτριες μου. Από τις πιο δυνατές εικόνες που θα μου μείνουν από αυτή τη διαδρομή είναι η αγωνία με την οποία περίμεναν καθημερινά τα γράμματα αυτά οι μαθήτριες μου και η αντίδρασή τους όταν το λάμβαναν. το έκρυβαν σαν κάτι πολύτιμο και στο διάλειμμα απομονώνονταν στα πιο κρυμμένα μέρη του σχολείου για να το διαβάσουν ήσυχα… Η πιο ουσιαστική δυσκολία ήταν η ανάγκη για ενίσχυση και συναισθηματική τόνωση στον ψυχολογικό τομέα. Στις πρώτες συζητήσεις και πριν από τα πρώτα γράμματα ήταν έντονη η έλλειψη αυτοπεποίθησης των μαθητών/τριών μου κυρίως ως προς τη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Επιπλέον θεωρούσαν ότι δεν αξίζει να μιλήσουν για την (πανέμορφη και ξεχωριστή!) περιοχή τους (πόση ευθύνη άραγε έχουν και οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων που με την απαξιωτική στάση τους έχουν συμβάλει στην καλλιέργεια αυτού του συναισθήματος μειονεξίας των παιδιών της Ορεινής Ξάνθης…). Αρχικά οι μαθητές αντάλλαξαν γράμματα γνωριμίας πάνω σε συγκεκριμένες θεματι-

κές ενότητες που είχαν οριστεί από την Άρτεμη και από μένα. Μίλησαν για τον εαυτό τους, το σχολείο, τον τόπο, τη θρησκεία, τα ήθη και τα έθιμά τους. Γράφει ο Γρήγορα οι μαθητές μας θα έλεγα ότι μας ξεΓιώργος πέρασαν και η επικοινωνία επεκτάθηκε και σε Τσίμας* πιο προσωπικό επίπεδο με χρήση του κυρίως των κινητών τηλεφώνων τους. Με δεδομένη την επιτυχία της αλληλογραφίας των μαθητών μας αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στην ανταλλαγή επισκέψεων. Το μεγάλο βήμα ήταν η υποχρέωση αμοιβαίας φιλοξενίας από τις οικογένειες των μαθητών μας. Στο σημείο αυτό εισπράξαμε τη θετικότατη ανταπόκριση των οικογενειών που δέχτηκαν να φιλοξενήσουν παιδιά από την άλλη άκρη της Ελλάδας. Καταλάβαινα ότι με δεδομένες τις προκαταλήψεις και τις φοβίες της συντηρητικής μουσουλμανικής αγροτικής κοινωνίας αλλά και την οικονομική στενότητα των οικογενειών των μαθητών μου το εγχείρημα θα ήταν δύσκολο. Κάθε άλλο. Οι οικογένειές τους δέχτηκαν με μεγάλο ενθουσιασμό την πρωτοβουλία και συνεργάστηκαν σε όλα τα επίπεδα. Το παρακάτω μήνυμα (sms) στο κινητό μου την ημέρα που ταξίδευαν οι μαθητές από τα Χανιά νομίζω ότι τα λέει όλα: «πού είναι τα κορίτσια; Πότε θα ‘ρθείτε στο χωριό μας; 2- 3 μήνες πέρασαν, τώρα 2 ώρες δεν περνάνε» Τα παιδιά από τα Χανιά φιλοξενήθηκαν σε επτά διαφορετικά πομακοχώρια, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα στον ορεινό όγκο και σε μεγάλες αποστάσεις μεταξύ τους. Για τέσσερις ημέρες οι μαθήτριες και οι μαθητές του σχολείου μου φιλοξένησαν τους φίλους τους από την Κρήτη και μοιράστηκαν κοινούς προβληματισμούς και όνειρα διαπιστώνοντας στην πράξη ότι η διαφορετική θρησκεία, γλώσσα και καταγωγή δεν τους χωρίζει καθόλου, αντίθετα μπορεί να γίνει η αφορμή για μια ωραία φιλία. Μετά την επιτυχία της επίσκεψης του 4ου Λυκείου στα Πομακοχώρια άνοιξε και ο δρόμος για το δικό μας ταξίδι στα Κρήτη. Οι επιφυλάξεις ορισμένων γονιών ξεπεράστηκαν και με την οικονομική συνδρομή της οργάνωσης «Πάνος & Χρυσηίδα – Βοήθεια στα παιδιά» μπορέσαμε να ταξιδέψουμε και εμείς στα Χανιά. Για σχεδόν όλα τα παιδιά ήταν η πρώτη φορά που ταξίδεψαν με αεροπλάνο. Περιττό να πω ότι ενθουσιάστηκαν από τα Χανιά, τα μέρη που γνώρισαν στην Κρήτη, τη μουσική και το φαγητό και πάνω από όλα, από τη φιλοξενία που τους πρόσφεραν οι οικογένειες των συμμαθητών τους στα Χανιά! Το μεγαλύτερο κέρδος για μένα είναι ότι και τώρα -2 μήνες μετά- οι μαθητές (και σε πολλές περιπτώσεις και οι γονείς τους) έχουν διατηρήσει την επικοινωνία και φιλία τους. Τα υπόλοιπα τα λένε οι ίδιοι σε μια μικρή επιλογή από τα πολλά σχόλια και εντυπώσεις που έγραψαν. Κλείνοντας από τη μεριά μου να ευχαριστήσω το Μαθιό Φρατζεσκάκη για την ιδέα, την Άρτεμη Σερδάκη και τη Δέσποινα Κατσαραγάκη για τη συνεργασία και φιλοξενία στα Χανιά, το συνάδελφό μου Μάρκου Κρέοντα για τη βοήθειά του και κυρίως τους μαθητές και τις μαθήτριες από τα δύο σχολεία για τις πολλές όμορφες στιγμές που μαζί μοιραστήκαμε!! *εκπαιδευτικός – φιλόλογος στο Γενικό Λύκειο Γλαύκης

12

ΦΥΛΛΟ

Γλαύκη – Χανιά

ι μοναδικές στιγμές που ζήσαμε με αυτά τα παιδιά θα μου μείνουν χαραγμένες στο μυαλό για πάντα. Τα παιδιά ήταν τόσο καλά, αναπτύξαμε τόσο καλές σχέσεις όχι μόνο με τα παιδιά που αλληλογραφούσαμε με e-mail αλλά και με τα υπόλοιπα. Στην αρχή, όταν άκουσα για αυτό το πρόγραμμα, δεν μου φάνηκε και τόσο καλή ιδέα, όμως στη συνέχεια το σκέφτηκα και είπα να δοκιμάσω να γνωρίσω και διαφορετικά παιδιά. Θα μου έμενε αξέχαστο… Με την κοπέλα που διάλεξα έτυχε να ταιριάζουμε τόσο πολύ, έχουμε ίδιες απόψεις για κάποια θέματα. Όμως μοιάζουμε πάρα πολύ ακόμα και εξωτερικά, είχαν μείνει άφωνοι όλοι!! Είχα τόσο πολύ άγχος τη μέρα που θα συναντούσα τη φίλη μου, μου είχαν κοπεί τα πόδια…όμως μετά συνήθισα την παρέα της που δεν ήθελα να την αποχωριστώ. Είναι τόσο καλή σαν χαρακτήρας και σαν άνθρωπος που μας άφησε και εμένα και τους γονείς μου με το στόμα ανοιχτό! Οι γονείς μου τη συμπάθησαν τόσο πολύ που όταν ήρθε η μέρα να φύγει η μητέρα μου έβαλε τα κλάματα… Καρά Χαλήλ Ασλή Β’ Λυκείου - Πάχνη

Ο

Με το βλέμμα των παιδιών…

Από τα Πομακοχώρια στα Χανιά ταν αρχίσαμε να αλληλογραφούμε πήραμε τυχαία e-mail, χωρίς να ξέρουμε ποιος είναι το άλλο παιδί. Εγώ δεν είχα δικό μου mail και με βοήθησε ο κ. Τσίμας να φτιάξω ένα mail για να μπορώ να γράφω στο φίλο μου στα Χανιά. Κάποιες φορές έγραφα στο σχολείο και κάποια Σάββατα έστειλα mail στο σπίτι του καθηγητή μου. Η έκπληξη όταν συναντηθήκαμε με τα παιδιά ήταν μεγάλη. Καθένας είχε πάρει ένα τυχαίο e-mail, αλλά όλοι ταιριάξανε απόλυτα μεταξύ τους. Στην Κρήτη είναι η πρώτη φορά που ήρθα. Αυτό που μου έκανε εντύπωση μεγαλύτερη είναι ότι δεν μιλάνε τα κρητικά. Μιλάνε αλλά όχι με προφορά βαριά. Αυτό που μου άρεσε περισσότερο είναι η κρητική μουσική και ο Νίκος Ξυλούρης. Ξέρω όλα τα τραγούδια του και στην Ξάνθη είχα κάνει μία εκπομπή – αφιέρωμα στον Ξυλούρη μαζί με τον κ. Τσίμα. Μετά που ήρθα στα Χανιά έμαθα και για το συγκρότημα Χαϊνηδες που μου αρέσει κι αυτό πολύ. Θα κρατήσω τους φίλους που έκανα στα Χανιά και τις ωραίες στιγμές που περάσαμε. Μακάρι να μπορέσω να πάω ξανά στην Κρήτη. Επίσης, νομίζω ότι μέσα από αυτή την εμπειρία αγάπησα παραπάνω το σχολείο και τους καθηγητές μου.

Mπουγιουκλού Αϊντίν Β' Λυκείου - Στήριγμα

Ό

νθουσιασμένη με τα Χανιά…Καθόμουν με τους συμμαθητές μου σε κάποια καφετέρια και απολαμβάναμε τον καφέ μας και τη θέα. Είναι η πρώτη φορά που επισκέφτηκα τα Χανιά και έχω ξετρελαθεί. Οι άνθρωποι είναι πολύ φιλόξενοι, μας φερόντουσαν πολύ όμορφα. Γενικότερα η θάλασσα, τα τοπία, το λιμάνι είναι πάρα πολύ ωραία. Μας άρεσε ότι η πόλη κρατάει ακόμα το παραδοσιακό στοιχείο… […]Τα Χανιά είναι τουριστική περιοχή και τα επιλέγουν πολλά σχολεία, μόνο που εμείς επιλέξαμε το 4ο Γενικό Λύκειο Χανίων για να αλληλογραφήσουμε. Έτσι είχαμε τη δυνατότητα να επισκεφτούμε τα Χανιά και να μας φιλοξενήσουν τα παιδιά με τα οποία αλληλογραφούσαμε, παράλληλα και αυτοί να επισκεφτούν τα μέρη μας και να τους φιλοξενήσουμε στα σπίτια μας. Χάρη στην αλληλογραφία είχαμε τη δυνατότητα να γνωρίσουμε καλύτερα την κοινωνία και να αποκτήσουμε εμπειρίες που αλλιώς δεν θα αποκτούσαμε. Μάλκο Σεβγκή Β’ Λυκείου - Γλαύκη

Ε

www.chania-info.gr

ύριε Τσίμα, αρχικά δεν έχω λόγια να σας πω επειδή αυτός που προσπάθησε πάρα πολύ ήσασταν εσείς μέχρι που γυρίσαμε. Εγώ δεν νόμιζα ότι έτσι τέλεια θα περάσουμε με έναν χριστιανό. Εάν ρωτήσετε το λόγο, επειδή μέχρι τώρα αυτά άκουγα, αυτά σκεφτόμουν, ότι είναι από εμάς κατώτεροι, ότι εμείς είμαστε οι καλύτεροι. Αλλά όταν γνωριστήκαμε με εκείνα τα παιδιά, αυτό κατάλαβα, είδα ότι στη ζωή δεν υπάρχει κατώτερος άνθρωπος, ότι όλοι είναι ίσοι. Και αυτό θα μου μείνει σαν ιδέα σε όλη τη ζωή μου. Και στο μέλλον στα παιδιά μου θα το λέω. Εγώ μέχρι τώρα τους ήξερα αλλιώς,

Κ

ταν ήρθε ο κ. Tσίμας και μας είπε την ιδέα γι’ αυτό το πρόγραμμα, μου φάνηκε απίστευτο και δεν φανταζόμουν ότι θα γίνει κάτι τέτοιο. Ειδικά για μένα και άλλα κορίτσια που είμαστε από το Τέμενος, ένα χωριό που δεν έχει internet. Ωστόσο αλληλογραφούσαμε από το σχολείο με τη βοήθεια του κ. Γιώργου. Πρώτα ανταλλάξαμε δύο-τρία γράμματα και ακόμη και τότε δεν πίστευα ότι θα έρθουν παιδιά από τα Χανιά εδώ και ότι μπορεί να πάμε κι εμείς εκεί. Χάρηκα πάρα πολύ όταν ήρθαν οι φίλοι μας, και κάναμε τα πάντα για να περάσουν καλά. Επειδή είναι μικρό το χωριό μας, μας φάνηκε

Ό

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

πολύ περίεργο. Ωστόσο γνωρίστηκαν με όλους αφού οι άνθρωποι εκεί είναι λίγοι, κάναμε και πικνίκ στο βουνό, χορέψαμε και περάσαμε τέλεια. Πρέπει να πω ότι στην αρχή ο πατέρας μου δεν με άφηνε να πάω στα Χανιά, όχι μόνο γιατί είναι μακριά αλλά και για οικονομικούς λόγους. Αλλά όταν ήρθε η φίλη μου εδώ -που ήταν τόσο καλή όπως και τα άλλα κορίτσια που ήρθαν- ο πατέρας μου το σκέφτηκε… Και όταν έφερα τη δήλωση είπε εντάξει, αφού μας βοήθησαν και ξεπεράστηκαν και οι οικονομικοί λόγοι.. Δεν ξέρω τι καταφέραμε, πάντως όταν πήγαμε εκεί δεν ήθελα να γυρίσω πίσω! Η φιλία

[…] Όταν φτάσαμε στο αεροδρόμιο στη Θεσσαλονίκη όλα τα παιδιά ήμασταν πολύ χαρούμενοι και κάποιοι ενθουσιασμένοι διότι ήταν πρώτη φορά που ανέβαιναν σε αεροπλάνο, εγώ ήμουν η μόνη που είχα ξανανέβει. Μας περίμεναν στο αεροδρόμιο όλα τα παιδιά με τους γονείς τους και μετά πήγαμε στα σπίτια όπου θα μέναμε. Ξεκουραστήκαμε και πήγαμε βόλτα στο λιμάνι μαζί με τα άλλα παιδιά. Έμεινα άφωνη! Ήταν τόσο όμορφο το τοπίο εκεί, η θάλασσα τόσο ήρεμη και σε οδηγούσε σε διάφορες σκέψεις… Την επόμενη μέρα πήγαμε εκδρομή στο Ρέθυμνο, στο Πανεπιστήμιο και στη βιβλιοθήκη όπου υπήρχαν 400.000 βιβλία και 70.000 περιοδικά. Μπήκαμε μέσα και τρελαθήκαμε από τα τόσα βιβλία που είχε. Αα επίσης είχε και το ιερό μας βιβλίο, το Κοράνι μαζί με άλλα βιβλία. […] Μετά πήγαμε στους τάφους των Βενιζέλων και βγάλαμε φωτογραφίες και από εκεί στο πλοίο «Έλυρος» της Αnek lines. Μας καλωσόρισαν και μας έδωσαν αναμνηστικά δώρα και γι’ αυτό τους ευχαριστούμε πάρα πολύ. Το πλοίο αυτό ήταν τεράστιο και μέσα ήταν πανέμορφο και είχε τα πάντα,

αλλά στα παιδιά μου θα τους λέω ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίσοι. Ειδικά όταν είδα τη γιαγιά της κοπέλας που με φιλοξενούσε, όταν έφευγα, άρχισε να κλαίει για μένα…αυτά που έζησα στα Χανιά δεν θα τα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου. Δεν ξέρω τώρα τι να σας πω, δηλαδή που πήγαμε, επειδή ξέχασα τα ονόματά τους. Αλλά αυτό που θυμάμαι είναι ότι παντού μας πήγαν και δεν μας άφησαν ούτε ένα λεπτό. Μακάρι και του χρόνου να πάμε στα Χανιά! Οσμάν Τσιλέρ Β’ Λυκείου – Τέμενος

μας συνεχίζεται, μιλάμε στο τηλέφωνο, ανταλλάσσουμε μηνύματα και μιλάνε ακόμα και οι γονείς μας στο τηλέφωνο. Και να μην πάμε με το σχολείο του χρόνου, θα προσπαθήσω με κάποιο τρόπο να πάω, θεωρώ πλέον ότι έχω άλλη μια οικογένεια εκεί κι εύχομαι να μείνουμε φίλες για πάντα. Τέτοια φιλοξενία δεν έχω ξαναδεί, είναι κάτι αξέχαστο, σκεφτείτε ότι μας τάιζαν πέντε φορές την ημέρα. Για πρώτη φορά στη ζωή μου έφαγα χταπόδι, η γεύση του οποίου θα μου μείνει για πάντα! Ήταν αξέχαστη εμπειρία…. Κιναλή Τζανάη Β Λυκείου - Τέμενος

όπως μαγαζιά με ρούχα και άλλα διάφορα.[…] Την Κυριακή το πρωί πήγαμε βόλτα στο λιμάνι, περπατήσαμε όλοι μαζί, βγάλαμε αναμνηστικές φωτογραφίες και μετά πήγαμε στο Μαράθι στην παραλία. Εκεί όλες οι οικογένειες των παιδιών φτιάξανε κρητικά φαγητά τα οποία ήταν πολύ νόστιμα, ειδικά τα γλυκά. Εκείνη τη μέρα θα έλεγα ότι δεν θέλω να ξαναφάω γλυκά στη ζωή μου, τόσο που είχα χορτάσει. Στην παραλία παίξαμε όλοι μαζί βόλεϊ, είχαμε και μουσική, χορέψαμε, μία φίλη έπαιξε κιθάρα….Το βράδυ πήγαμε βόλτα στο φάρο, ήταν η τελευταία βραδιά και για μένα η καλύτερη. Μαθαίναμε τα παιδιά πομακικά και αυτοί εμάς κρητικά… Τη Δευτέρα το πρωί πήγαμε με τα παιδιά στο σχολείο τους και κάναμε μάθημα μαζί τους. Είδαμε το σχολείο τους το οποίο είναι τεράστιο. Πήγαμε όλοι μαζί στη βιβλιοθήκη και μιλήσαμε όλοι μαζί για τη δραστηριότητα. Τέλος επιστρέψαμε σπίτι να πάρουμε τα πράγματα για να πάμε στο αεροδρόμιο. Κοράκ Ντενίς Β Λυκείου – Γλαύκη

13

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

«Αγαπητοί συμμαθητές Αποφασίσαμε να σας γράψουμε αυτή την επιστολή για να σας πληροφορήσουμε για το λύκειο Γλαύκης και τα μέρη στις ορεινές περιοχές, ωστόσο θελήσαμε να συνεργαστούμε μαζί σας και θα σας χρωστούσαμε μεγάλη ευγνωμοσύνη εάν και εσείς, βέβαια, επιθυμείτε να συνεργαστείτε μαζί μας προκειμένου να μας γνωρίσετε τα δικά σας μέρη. Το σχολείο μας βρίσκεται σε απομακρυσμένο μέρος και δεν έχουμε τη δυνατότητα επικοινωνίας με άλλα σχολεία. ….θα μπορούσαμε να επικοινωνούμε μέσω διαδικτύου ή μέσω τηλεφώνου. …Θα θέλαμε να σας επισκεφθούμε, αν βέβαια μπορείτε να μας φιλοξενήσετε διότι είναι δύσκολο για μας από την άποψη της οικονομικής άνεσης…παράλληλα θα ήμασταν πρόθυμοι, με πολύ χαρά, να σας φιλοξενήσουμε και εμείς. Περιμένουμε με ανυπομονησία σύντομα την απάντησή σας. Με αγάπη οι μαθήτριες του λυκείου Γλαύκης Ντενίς, Σινέλι, Σεβγκή, Γκιουλέρ» Η επιστολή αυτή συνόδευε το έγγραφο του Γενικού Λυκείου Γλαύκης που έφτασε στο σχολείο μας τον Οκτώβριο του 2010. Έτσι ξεκίνησε η γνωριμία και επικοινωνία 15 μαθητών μας που κατέληξε στην επίσκεψή και φιλοξενία μας στα σπίτια των φίλων τους/μας στα Πομακοχώρια και στα Χανιά. «Γειά σου Μαρία, 21/1/2011 Είμαι η Σελτζάν, είμαι από το χωριό Τέμενος. Είμαι Γ΄λυκείου στο γενικό λύκειο Γλαύκης. Μ΄αρέσει να κάνω γνωριμίες με παιδιά από άλλες περιοχές. Ενδιαφέρθηκα να συμμετάσχω στο

πρόγραμμα αυτό και θέλω να γίνουμε φίλες. Δεν έχω ίντερνετ στο χωριό, όμως όταν είμαι στο σχολείο θα βλέπω τα γράμματά σου μαζί με τον καθηγητή μου και θα σου απαντάω. Φιλιά Σελτζάν.» «Γειά σου Μαρία, Εγώ θέλω να σου περιγράψω λίγο το χωριό, να σου πω κάτω από τι συνθήκες έχω έρθει σε αυτή την ηλικία. Όπως σου είχα πει είμαι από το χωριό Τέμενος, το οποίο είναι ένα μικρό χωριό με 55 οικογένειες. Ανήκει στο ν. Ξάνθης. Η απόσταση μεταξύ Ξάνθης – Τεμένους είναι 40 χιλιόμετρα. Το χωριό μου είναι πομακοχώρι, δηλ. κατοικούν μόνο πομάκοι και μιλιέται η γλώσσα της πομακικής η οποία δεν γράφεται, δεν έχει πομάκικο αλφάβητο, μοιάζει λίγο με τα βουλγάρικα. Το χωριό είναι μικρό όμως όμορφο. Έχει μία μικρή πλατεία όπου δίπλα είναι το δημοτικό σχολείο με το νηπιαγωγείο και ένα άλλο σχολείο όπου πηγαίνουμε και μαθαίνουμε να διαβάζουμε το κοράνι στα αραβικά. Έχει ένα καφενείο και αυτό είναι στην πλατεία. Λίγο πιο πάνω από την πλατεία έχει ένα τζαμί όπου πηγαίνουμε για να κάνουμε προσευχή. Ακριβώς απέναντι από το τζαμί είναι το δικό μου σπίτι. Επίσης το χωριό επειδή είναι στο βουνό έχουμε πολύ ωραία μέρη όπου κάνουμε πικ-νικ και διασκεδάζουμε. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει ένα ποτάμι που κάθε καλοκαίρι είναι γεμάτο. Τα αγόρια πηγαίνουν για μπάνιο εκεί. Πιο πάνω από το χωριό μου υπάρχει άλλο ένα μικρό χωριό το οποίο είναι ακατοίκητο. Όπως σου είχα πει στο χωριό δεν έχουμε δίκτυο για ιντερνετ ούτε έχουμε καλό σήμα για τα τηλέφωνα. Το χωριό μου στα πομάκικα ονομάζεται Sinikova eski K¨οy. Τα πε-

ρισσότερα κορίτσια φοράμε μαντίλες στο κεφάλι για να μη φαίνονται τα μαλλιά μας. Οι γυναίκες φοράνε και μαντίλες και φερετζέ. Το φερετζέ είναι όπως η καμπαρτίνα, περίπου όμως μακρυά μέχρι τα πόδια. Οι άνθρωποι γενικά στο χωριό είναι καλοί και φιλόξενοι. Σχεδόν κάθε χρονιά έρχονται τουρίστες για επισκέψεις και συνήθως …. Εύχομαι αν έρθετε και εσείς να σου αρέσει και εσένα. Κάθε απόγευμα γίνεται στο χωριό «πιάτσα», δηλαδή μαζευόμαστε όλα τα κορίτσια στην πλατεία ή αν κάνει κρύο μέσα στο μαγαζί, ακούμε μουσική από ραδιόφωνο. Έρχονται αγόρια από όλα τα υπόλοιπα χωριά και καθόμαστε μέχρι τις 6. Τα Σαββατοκύριακα κάνουμε «νυχτέρι», δηλαδή μαζευόμαστε όλα τα κορίτσια σε ένα σπίτι, ακούμε μουσική και πλέκουμε … φτιάχνουμε μαντίλες και πάλι έρχονται αγόρια από συνέχεια στην επόμενη σελίδα

Γλαύκη – Χανιά Μια συνάντηση πολιτισμών.

www.pyxida.gr

ΦΥΛΛΟ

14 όλα τα χωριά. Το νυχτέρι γίνεται από τις 8 έως 12 το βράδυ. Είμαστε μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα, έχουμε ελληνική ταυτότητα. Ξέρουμε να μιλάμε πολλές γλώσσες, τις μαθαίνουμε στο σχολείο. Στο νήπιο πηγαίνουμε εδώ στο χωριό, μας μιλάνε ελληνικά. Το δημοτικό το ίδιο στο χωριό, όμως τα περισσότερα μαθήματα τα κάνουμε στα τούρκικα, μόνο 1 ώρα τη μέρα, κάνουμε ελληνικά. Όταν σχολάσουμε από το δημοτικό σχολείο πηγαίνουμε σε άλλο σχολείο που μιλάμε πάλι τούρκικα όμως μαθαίνουμε να διαβάζουμε και να γράφουμε αραβικά για να μπορούμε να διαβάζουμε το κοράνι, το οποίο είναι το ιερό μας βιβλίο. Έξι χρόνια πηγαίνουμε καθημερινά, κάνουμε 4 ώρες, μπορεί και παραπάνω κάποιες φορές. Σε αυτά τα 6 χρόνια κάνουμε από 4 φορές «Χατημ», δηλαδή διαβάζουμε το κοράνι ολόκληρο 4 φορές. Το κοράνι είναι σύνολο 300 φύλλα. Το ένα «Χατημ» γίνεται μέσα σε μία χρονιά. Προς το τέλος της σχολικής χρονιάς κάνουμε μεγάλο «Χατημ», τα παιδιά που πηγαίνουν στο σχολείο αυτό μαζεύονται στο τζαμί, διαβάζουν απέξω από ένα κομμάτι από το κοράνι, ποιήματα στα τούρκικα και τραγουδάνε. Την ημέρα εκείνη οι γονείς των παιδιών που διαβάζουν, μαζεύουν λεφτά και κάνουν πιλάφι για να ταίσουν τον κόσμο. Εκείνη την ημέρα έρχεται ο κόσμος από παντού, γίνεται παζάρι και αυτό που διαβάζουν τα παιδιά κρατάει περίπου 3 ώρες, μετά το διάβασμα δίνουν οι κάτοικοι στον κόσμο πιλάφι, ψωμί και αριάνη. Τη μέρα εκείνη οι νέοι του χωριού ντύνονται όλοι με συγκεκριμένα ίδια ρούχα. Το γυμνάσιο το τελείωσα στον Εχίνο, είναι κανονικό σχολείο όπως όλα. Τα μαθήματα γίνονται στα ελληνικά όμως κάνουμε 2 ώρες την εβδομάδα αγγλικά και γερμανικά, άρα μαθαίνουμε να μιλάμε λίγο – πολύ αυτές τις γλώσσες. Όπως ξέρεις στο Λύκειο πηγαίνω στη Γλαύκη, τα μαθήματα είναι τα ίδια όπως τα δικά σας και τώρα κάνουμε ως ξένες γλώσσες αγγλικά και γαλλικά. Κάνουμε επιλογή κατευθύνσεων, εγώ επέλεξα την θετική. Δίνουμε κανονικά πανελλήνιες όμως εμείς επειδή είμαστε μουσουλμάνοι-πομάκοι δεν ξέρουμε πολύ καλά τα ελληνικά και μας δίνουν κάποια ποσόστωση, μια βοήθεια για να μπούμε στο πανεπιστήμιο. Έτσι έχω μεγαλώσει Μαρία.»

«31/1/2011 Γειά σου Σελτζάν, Εγώ λοιπόν μένω στα Χανιά. Είναι μια αρκετά μεγάλη πόλη, αλλά το ένα μέρος δεν είναι και πολύ μακριά από το άλλο. Υπάρχουν αρκετά βουνά που πηγαίνουμε το χειμώνα με την οικογένειά μας ή εκδρομή με το φροντιστήριο. Όμως νομίζω ότι το πιο όμορφο εδώ είναι η θά-

ΦΥΛΛΟ

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Η μειονοτική εκπαίδευση στη Θράκη: Η Μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης είναι η μόνη επίσημα αναγνωρισμένη μειονότητα στην Ελλάδα. Η εκπαίδευση της μειονότητας διέπεται από ένα ειδικό καθεστώς που απορρέει από τη διεθνή Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 και μια σειρά από εκπαιδευτικές συμφωνίες και πρωτόκολλα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. θεσμός που ενσάρκωσε αυτό το ειδικό εκπαιδευτικό καθεστώς είναι το λεγόμενο μειονοτικό σχολείο που ως στόχο έχει τη διατήρηση και καλλιέργεια της μητρικής (τουρκικής) γλώσσας και της θρησκείας (Ισλάμ) για τα μέλη της μειονότητας που ζουν στην Ξάνθη, τη Ροδόπη και σε μικρότερους αριθμούς στον Έβρο. Μέχρι τη δεκαετία του 1950 λειτουργούσαν μόνο μειονοτικά δημοτικά. Το 1952 ιδρύεται το Γυμνάσιο «Τζελάλ Μπαγιάρ» στην Κομοτηνή και μόλις το 1965 το μειονοτικό γυμνάσιο Ξάνθης. Λειτουργούν επίσης δύο ιεροσπουδαστήρια (μεντρεσέ) στην Κομοτηνή και τον Εχίνο (ορεινή Ξάνθη). Πρόκειται για ιερατικές σχολές που ανήκουν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τα μειονοτικά σχολεία, δημοτικά και γυμνάσια-λύκεια έχουν δίγλωσσο πρόγραμμα, χωρισμένο σε δύο ισοδύναμα μέρη. Στα δημοτικά, στο τουρκόφωνο πρόγραμμα διδάσκονται η τουρκική γλώσσα, τα θρησκευτικά, τα μαθηματικά, η φυσική, η αισθητική και η φυσική αγωγή, ενώ στο ελληνόφωνο η ελληνική γλώσσα, η ιστορία, η γεωγραφία, η μελέτη περιβάλλοντος και η κοινωνική και πολιτική αγωγή. Κάθε κομμάτι του προγράμματος έχει και τους αντίστοιχους, τουρκόφωνους και ελληνόφωνους, δασκάλους και τα αντίστοιχα βιβλία. Σήμερα λειτουργούν 209 μειονοτικά δημοτικά, πολλά από τα οποία είναι μονοθέσια ή διθέσια. Από τη δεκαετία του 1980 δημιουργούνται δημόσια – ελληνόφωνα γυμνάσια και λύκεια σε αμιγείς μειονοτικούς οικισμούς. Τα δύο μειονοτικά γυμνάσιαλύκεια και τα δύο ιεροσπουδαστήρια δεν επαρκούσαν πλέον για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες και το άνοιγμα αυτών των νέων δημόσιων σχολείων ανέκοψε ως ένα βαθμό τη ροή μαθητών προς την Τουρκία που ήταν μια πολύ διαδεδομένη πρακτική. Βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν την μειονοτική εκπαιδευτική πραγματικότητα μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1990 είναι το ιδιαίτερα φτωχό αποτέλεσμα της προσφερόμενης εκπαίδευσης στα μειονοτικά σχολεία, το εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο ελληνομάθειας, η πολύ μεγάλη σχολική διαρροή από την υποχρεωτική εκπαίδευση, ιδιαίτερα για τα κορίτσια, και η ανύπαρκτη προοπτική πρόσβασης στην ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σε μεγάλο βαθμό η δραματική ανεπάρκεια της μειονοτικής εκπαίδευσης πρέπει να ιδωθεί ως αποτέλεσμα της εργαλειοποίησής της για την προώθηση πολιτικών και διπλωματικών στόχων τόσο από το ελληνικό όσο και από το τουρκικό κράτος. Όλη αυτή την περίοδο, η εκπαίδευση της Μειονότητας δεν αποτελεί πρωτίστως παιδαγωγικό-επιστημονικό ζήτημα αλλά πολιτικό-εθνικό. Όσον αφορά στο ελληνικό κράτος, η διαχρονική πολιτική επιλογή μέχρι το 1995 ήταν αυτή της «παροχής αναλφαβητισμού» και της συνειδητής, αν και ανεπίσημης, άρνησης απόδοσης ίσων δικαιωμάτων τόσο στην εκπαίδευση όσο και σε άλλα πεδία της κοινωνικής ζωής. Από το 1990 και έπειτα, η ελληνική πολιτεία εγκαινιάζει μια ρι-

Ο

λασσα, με λεωφορεία πηγαίνουμε στις πιο κοντινές παραλίες το καλοκαίρι. Το σχολείο μου είναι το 4ο λύκειο που είναι λίγο μακριά από το σπίτι μου. Έχουμε μάθημα 6 – 8 ώρες κάθε μέρα και μετά αρχίζει το δύσκολο πρόγραμμα γιατί έχουμε πολλές ώρες μαθήματα σε φροντιστήρια και εγώ πηγαίνω και γυρνάω με λεωφορείο που δεν είναι και τόσο κοντά στο σπίτι μου…μετά πάλι σπίτι, αρχίζει το διάβασμα για το σχολείο και το φροντιστήριο οπότε δεν πηγαίνουμε βόλτες τις καθημερινές μόνο την Παρασκευή. Τα Σάββατα πηγαίνουμε σε κάποια μαγαζιά για φαϊ ή βόλτες… το πιο κεντρικό σημείο εδώ είναι η αγορά ..ένα αρκετά μεγάλο κτίριο με μαγαζιά. Ο καιρός, συνήθως, είναι καλός και το καλοκαίρι έχουμε υπερβολική ζέστη. Το καλοκαίρι έχει αρκετούς τουρίστες και η κίνηση αυξάνεται. Παραδοσιακοί μας χοροί είναι τα κρητικά αλλά να σου πω την αλήθεια εμένα μου αρέσει πιο πολύ να τα χορεύω παρά να τα ακούω…. Περιμένω με αγωνία το επόμενο γράμμα σου. Φιλιά Μαρία.» [Στο κείμενο έχει γίνει μόνο ορθογραφική διόρθωση] Η αξιολόγηση της συνεργασίας των δύο σχολείων φοβόμαστε ότι ίσως θα μείωνε ή θα οδηγούσε σε γρήγορα συμπεράσματα. Η αλήθεια είναι όμως ότι έδωσε την ευκαιρία σε όλους μας να ανοίξουμε καινούργιους δρόμους να γνωρίσουμε ή να ξαναβρούμε «χαμένες» αξίες να αισθανθούμε λιγότερο «μόνοι» και να αναζητήσουμε την συν-ύπαρξη με ‘το άλλο’. Ευχόμαστε η συνεργασία μας να συνεχιστεί και να ενισχυθεί μέσα στην ευκολία κάποιων γρήγορων και φανταχτερών πρωτοβουλιών. Δέσποινα Κατσαραγάκη, Άρτεμις Σερδάκη και οι μαθητές και μαθήτριες του 4ου Γενικού Λυκείου Χανίων : 1.Βασίλης Καζάκης 2. Σοφία Κάππα 3. Γιάννης Καφάσης 4. Τασιάννα Κεχράκου 5. Δανάη Λαδάκη 6. Μαρίνα Λαμπρινουδάκη 7. Χριστίνα Λυμπίκη 8. Μαρία Λέκκα 9. Άρτεμις Μανουσέλη 10. Γιώργος Μηλιαράκης 11. Δημήτρης Μινωτάκης 12. Ισμήνη Μπαμπουνάκη 13. Ελένη Μπομπολάκη 14. Αθηνά Μποτωνάκη 15. Γιώργος Ξανθάκης

ΦΥΛΛΟ

15

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Από την «παροχή αναλφαβητισμού» προς μια εκπαιδευτική πολιτική ίσων ευκαιριών

ζικά διαφορετική πολιτική για τη μειονότητα που θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στην διακήρυξη της τότε Βουλής για ισονομία και ισοπολιτεία που έμμεσα αναγνώριζε ότι η μέχρι τότε ασκούμενη πολιτική για τη Μειονότητα δεν διέπονταν από αυτή, τη βασική για ένα δημοκρατικό καθεστώς, πολιτική αρχή. Σταδιακά και με πολλές αντιστάσεις σε διάφορα επίπεδα το ελληνικό κράτος και οι διαδοχικές κυβερνήσεις αρχίζουν να αναλαμβάνουν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Στο πεδίο της εκπαίδευσης η πρώτη μεγάλη πρωτοβουλία με τεράστια συμβολική αλλά και πρακτική αξία ήταν το μέτρο (θετικής διάκρισης) της ποσόστωσης για την πρόσβαση των νέων της μειονότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση που έγινε νόμος το 1995. Σύμφωνα με αυτό, η εισαγωγή των μαθητών της μειονότητας στα ΑΕΙ και ΤΕΙ γίνεται πλέον με ξεχωριστή διαδικασία επιλογής σε αριθμό που αντιστοιχεί στο 0,5% του εκάστοτε γενικού αριθμού εισακτέων. Για πρώτη φορά, τα μέλη αυτής της κατά βάση αγροτικής, απομονωμένης και χα-

μηλού οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου κοινωνικής ομάδας αποκτούν ελπίδες για πραγματική κοινωνική ένταξη και ανοδική κοινωνική κινητικότητα και άρα αποκτούν ισχυρό κίνητρο για να επενδύσουν στην εκπαίδευση των παιδιών τους και ειδικότερα στην ανάπτυξη της ελληνομάθειας. Η επιλογή φοίτησης στα ελληνόφωνα δημόσια γυμνάσια και λύκεια, αντί για τα μειονοτικά ή για την επιλογή της μετακίνησης στην Τουρκία, γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής ενώ σταδιακά ένας σημαντικός αν και μειοψηφικός αριθμός μειονοτικών γονέων που κατοικούν στις πόλεις ή σε μεικτά χωριά επιλέγουν να στείλουν τα παιδιά τους στο ελληνόφωνο σχολείο ήδη από το δημοτικό. Δύο χρόνια μετά την «ποσόστωση», το 1997, ξεκινά ένα μεγάλο μεταρρυθμιστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τη μειονότητα της Θράκης, το «Πρόγραμμα «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων». Το πρόγραμμα αυτό στοχεύει στη μεταρρύθμιση και βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης για τα παιδιά της μειονότητας και ειδικότερα στη βελτίωση της

ελληνομάθειας. Μεταξύ των παρεμβάσεων που έχει υλοποιήσει περιλαμβάνονται η συγγραφή νέων βιβλίων για το ελληνόφωνο πρόγραμμα των μειονοτικών δημοτικών σχολείων, η παραγωγή ενός μεγάλου όγκου από συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό (βιβλία, λεξικά, λογισμικά) για το δημοτικό και το γυμνάσιο, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, η παρέμβαση στα σχολεία με πρόσθετες ώρες διδασκαλίας. Οι παρεμβάσεις αυτές βασίστηκαν σε προηγούμενη αλλά και παράλληλη συστηματική έρευνα σχετικά με την μειονοτική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Τέλος, το ΠΕΜ δημιούργησε πρότυπα εκπαιδευτικά - πολιτιστικά κέντρα, ανεξάρτητα από

το θεσμό του σχολείου, που απευθύνονται στα παιδιά της μειονότητας. Τα κέντρα αυτά αποτελούν ένα είδος «τρίτου» εκπαιδευτικού χώρου που υπερβαίνει συνθέτοντας το οικείο αλλά περιχαρακωμένο και εσωστρεφές μει- ο Γράφει ονοτικό σχολείο και το πιο ανοιχτό αλλάΑνδρέας ανοίΝοταράς* κειο δημόσιο – ελληνόφωνο σχολείο. Στα ΚΕΣΠΕΜ τα παιδιά μαθαίνουν διασκεδάζοντας και ταυτόχρονα αισθάνονται άνετα να χρησιμοποιούν, αυτά και οι γονείς τους, τη μητρική τους γλώσσα (τουρκικά, πομακικά) προκειμένου να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά. Τα θετικά αποτελέσματα της νέας εκπαιδευτικής πολιτικής της τελευταίας δεκαπενταετίας έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται, αν και πολύς δρόμος μένει να διανυθεί ακόμα. Ένας πρώτος βασικός δείκτης της βελτίωσης της παρεχόμενης εκπαίδευσης για τη μειονότητα είναι η σημαντικότατη μείωση της σχολικής διαρροής από την υποχρεωτική εννεαετή εκπαίδευση (από το 65% το 1996 σε κάτω από 30% το 2007) αν και αυτή παραμένει αρκετά υψηλότερη από τον εθνικό μέσο όρο 7%. Ένας άλλος σημαντικός δείκτης είναι ο ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός μειονοτικών φοιτητών σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, κάποιοι από τους οποίους πετυχαίνουν την εισαγωγή τους χωρίς τη χρήση του ευνοϊκού μέτρου της ποσόστωσης. Σήμερα υπάρχουν αρκετοί μειονοτικοί, απόφοιτοι ελληνικών πανεπιστημίων, μεταξύ των οποίων και νηπιαγωγοί, δάσκαλοι και καθηγητές που διδάσκουν ελληνικά σε σχολεία της Θράκης και της υπόλοιπης Ελλάδας. *Ο Ανδρέας Νοταράς διδάσκει Κοινωνική Ανθρωπολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

16

ΦΥΛΛΟ

Το πρόσωπο του Ιανού παγκοσμιοποίηση έχει διπλό «πρόσωπο». Διασπαστική δύναμη και συνάμα ενοποιητική. Από τη μια μεριά εμφανίζεται με τη μορφή φονικού τυφώνα που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά του. Οικονομικός εξανδραποδισμός των λαών(στη χώρα μας προσπαθεί να διεισδύσει και να της δώσει τη χαριστική βολή με το «φιλόδοξο»-για τους Γερμανούς μόνο-πρόγραμμα των Ειδικών Επενδυτικών ζωνών, χώρια ότι θα έχουμε την περηφάνια να καυχιόμαστε ότι είμαστε προτεκτοράτο δύο χωρών), υποταγή της πολιτικής στους νόμους της αγοράς και αποσύνδεσή της από τον κοινωνικό έλεγχο και τις κοινωνικές ανάγκες με υποχώρηση του κράτους πρόνοιας και της κοινωνικής πολιτικής σε Γράφει η βάρος των λαϊκών στρωμάΜαρία των, επιβολή εργασιακού μεΚρέτση σαίωνα με πρόσχημα την οικονομική και δημοσιονομική εξυγίανση των «προβληματικών» εθνικών οικονομιών, όξυνση του οικολογικού προβλήματος. Έκρηξη των οικονομικών και ταξικών ανισοτήτων, ανάπτυξη και ευημερία για ολοένα πιο λίγους, μαζοποιημένος τρόπος σκέψης, ψυχαγωγίας, τέχνης και κουλτούρας, καταναλωτικό μοντέλο ζωής που εκφυλίζει τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλοτριώνει τον άνθρωπο, παθητικοποιεί και βυθίζει στη μοιρολατρία τον πολίτη στις σύγχρονες παρακμάζουσες δυτικές δημοκρατίες. Από την άλλη πλευρά της όμως η νηνεμία και η ευδία, ακόμη και μέσα στο καταχείμωνο. Σήμερα, από Δύση έως και Ανατολή οι λαοί διεκδικούν ουσιαστική δημοκρατία, περισσότερη ελευθερία, μόνιμη και ικανοποιητικά αμειβόμενη εργασία, ανατροπή των δικτατορικών καθεστώτων, ανανέωση των κοινωνικών δομών, βελτίωση των νόμων και των θεσμών, προάσπιση και ενίσχυση των κοινωνικών αγαθών, κοινωνικές μεταρρυθμίσεις προς όφελος των πολλών και ανίσχυρων, πολιτική αναδιάρθρωση, δικαίωμα σε αξιοπρεπή ζωή και διαβίωση. Στις μέρες μας η παγκοσμιοποίηση θέτει τα θεμέλια για τη διεθνοποίηση της εργατικής αλληλεγγύης και των αντιλήψεων και των πρακτικών εκείνων που μπορούν να καταφέρουν ένα ισχυρό πλήγμα στον αδυσώπητο καπιταλισμό. Η ηλεκτρονική τεχνολογία ένωσε και κινητοποίησε τους

Η

λαούς της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής(Δεκέμβριος 2010), και επιφέροντας τη «συμπίεση του χώρου και του χρόνου» και σπάζοντας τα δεσμά της λογοκρισίας και της φίμωσης της ελευθεροτυπίας, έφερε μέσα στα σπίτια του δυτικού κόσμου την επαναστατική ευοσμία της Αραβικής Άνοιξης. Στην Αγγλία τον ίδιο μήνα χιλιάδες φοιτητές διαδήλωσαν με σύνθημα «Η εκπαίδευση δεν είναι για πούλημα» διαμαρτυρόμενοι για την αύξηση των διδάκτρων στα πανεπιστήμια. Αρχές Αυγούστου στο Τελ Αβίβ 250.000 αγανακτισμένοι πολίτες διαδήλωσαν και απαίτησαν δωρεάν παιδεία σε όλες τις βαθμίδες, κοινωνική δικαιοσύνη και αξιοπρεπή διαβίωση. Ογκώδεις διαδηλώσεις πραγματοποιούνται στη Χιλή. Οι Χιλιανοί ζητούν κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και δωρεάν εκπαίδευση. Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις συνεχίζονται με αμείωτη ένταση εδώ και τρεις μήνες. Τα συνδικάτα των δημοσίων υπαλλήλων και των εργαζομένων συμμετέχουν ενεργά. Οι πολίτες διαμαρτύρονται ότι το «θαύμα» της ανάπτυξης που συντελείται στη χώρα εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης δεν αφορά τους πολλούς. Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιρλανδία: αβεβαιότητα, ανασφάλεια, σύγχυση, αγανάκτηση. Απέναντι στις ανάγκες των λαών διεθνοποιημένες μέθοδοι υπέρβασης της οικονομικής ρευστότητας: μέτρα αυστηρής λιτότητας και κρατική καταστολή. Σήμερα οι λαοί όσο ποτέ άλλοτε ενώνουν τις φωνές τους,ορθώνουν το ανάστημά τους και διεκδικούν ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΔΗΜΟΣΙΑ & ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ. Όλα τα παραπάνω αποτελούν σημεία των καιρών ως αφετηρία για το άπλωμα της αντίληψης που θέλει τη σύγχρονη κρίση του νεοφιλελευθερισμού ως ευκαιρία για παγκόσμιες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές αναδιαρθρώσεις προς όφελος των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων στων οποίων το χέρι βρίσκεται η προσπάθεια για τη μετάβαση από τον κοινωνικό πρωτογονισμό, στον οποίο τους έχει καταδικάσει το σύστημα, στην κοινωνική πρόοδο και ευημερία. Η παγκοσμιοποίηση μπορεί να αποτελέσει τη διάβαση, την πύλη, τη θύρα, τη γέφυρα για το οικουμενικό και ριζοσπαστικό αυτό αντάμωμα των λαών.

H ποιότητα στην θέρμανση και στον κλιματισμό

ΑΝ. ΓΟΓΟΝΗ 74 ΧΑΝΙΑ - ΤΗΛ. 28210 72043

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

ΑΣΗΜΑΝΤΑ

Μέτρα εξορθολογισμού του κράτους, όχι μέτρα αναλγησίας Να είχαμε μιαν Άνοιξη Μη γελάς Με πράγματα που δεν υπάρχουν, μη γελάς Κ. Δημουλά κδόθηκε η υπουργική απόφαση για τον καθορισμό της κατακράτησης των συντάξεων των περιθαλπομένων σε δημόσια ιδρύματα χρόνιας παραμονής και σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές για την σχετική τροπολογία που περιελήφθη στο νομοσχέδιο για τις μεταμοσχεύσεις. Είναι πραγματικά ένα σοκ για όσους εργάζονται στο χώρο της ψυχικής υγείας. Με ποσοστά κράτησης που κυμαίνονται από 40% για συντάξεις μέχρι 360€ και 50% για συντάξεις από 360500€, μέχρι 80% για συντάξεις πάνω από 1500€ ο κ. Λοβέρδος πρώτος και καλύτερος τρέχει να εκτελέσει τις τροϊκανές επιλογές με τέτοια ταχύτητα και τέτοιο τρόπο που φθάνει στα όρια της κοινωνικής αναλγησίας. Γράφει ο Τι έμεινε στ’ αλήθεια σ’ αυτούς τους ανθρώπους, από τα όνειρα μιας φυΓιώργος σικής φυσιολογικής ζωής; Έγκλειστοι χωρίς αδίκημα, χρόνια τώρα μέσα Κοκκινάκος στα Άσυλα, έχασαν τα πάντα. Φίλους, συγγενείς, περιουσίες, δουλειές, κοινωνικούς υποδοχείς, ψυχοσυναλλαγές, καταδικασμένοι στην έσχατη κύρωση. Στην αποκοπή από το κοινωνικό σώμα. Μια πτωχοσύνταξη τους είχε μείνει και τώρα ο Λοβέρδος πραγματικά βρήκε που πήγαν τα λεφτά. Εκεί έγινε η σπατάλη, στις πτωχοσυντάξεις των παρίων , των απόβλητων, των αζήτητων της κοινωνίας. Να γιατί είχαν δίκιο όσοι λένε ότι μέσα από το πρόγραμμα της δημοσιονομικής προσαρμογής θα ταϋλανδοποιηθεί η κοινωνία μας. 10% στην χλιδή, 70% στα όρια πείνας και 20% στα σκουπίδια, περιττοί άνθρωποι. Μα η κοινωνία πρέπει να αντισταθεί, όχι για τους ψυχικά ασθενείς, αλλά για ό,τι σημαίνει αυτή η πράξη. Όσοι δεν έχουν διαπραγματευτικότητα, διασυνδέσεις με την εξουσία, κινδυνεύουν να βρεθούν στον κοινωνικό καιάδα όχι μέσω αντικοινωνικής, ρατσιστικής συμπεριφοράς της κοινωνίας, αλλά μέσω επισημοποίησης, θεσμοθέτησης του ρατσισμού μέσα από το ελληνικό κοινοβούλιο. Είναι ντροπή. Και για τον υπουργό και για όσους θερμοκέφαλους τον συμβουλεύουν. Ποιός επαγγελματίας θα πάει να ανακοινώσει σε έναν άνθρωπο, προσωποποίηση της ψυχικής αλλά και της κοινωνικής οδύνης ότι δεν θα έχει πλέον χρήματα για καφέ και για τσιγάρο; Και με ποια επιχειρήματα; Και με ποιο πρόσωπο, με ποιο κουράγιο; Μήπως άρχισε ήδη η εξόντωση των πιο αδύναμων κοινωνικών ομάδων; Μήπως αυτή η πράξη έρχεται από το μέλλον; Οι εργαζόμενοι ψυχικής υγείας θα κληθούν να υλοποιήσουν αυτό το μέτρο. Η κουτοπονηριά της εξουσίας όμως δεν θα περάσει. Οι εργαζόμενοι παρ’ ότι και οι ίδιοι απειλούμενοι ως μισθωτοί, ως συνταξιούχοι, ως αορίστου χρόνου, δεν θα θεωρήσουν ότι το μέτρο δεν τους αφορά. Ίσα-ίσα τους αφορά άμεσα, γιατί έρχεται η σειρά τους. Η κοινωνία πρέπει να αντιδράσει. Η τύχη που επιφυλάσσει μια κοινωνία στους αδύναμους είναι δείκτης πολιτισμού. Στα Χανιά υπάρχουν 120 άνθρωποι-πρώην έγκλειστοι του ψυχιατρείου, που προσπαθούν να ζήσουν κάτω από ανθρώπινες συνθήκες, εναλλακτικά της λαθροβίωσης του Ασύλου. Η τροπολογία Λοβέρδου κινδυνεύει να μετατρέψει τους ξενώνες από τόπους παραγωγής κάποιου νοήματος για τους ενοίκους, σε νεοϊδρυματικά μορφώματα φυτεμένα στην κοινότητα. Την ίδια στιγμή εκατομμύρια ευρώ σπαταλώνται σε ‘’προγράμματα υποστήριξης των δράσεων στο χώρο της ψυχικής υγείας για να καλοπληρώνονται οι ημέτεροι και να μας ‘’συμβουλεύουν’’ πώς να κάνουμε αυτό που ήδη χρόνια τώρα κάνουμε.

Ε

17

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

ΚΑΠΛΑΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ Συνθέτης , στιχουργός , τραγουδιστής Τσεσμέ Μικράς Ασίας 15-8-1920 Καλιφόρνια Η.Π.Α 2-3-1997 Ο Κώστας Καπλάνης δουλεύει από το 1950 μέχρι και προς το τέλος του 1954, που φεύγει για τις ΗΠΑ, στα καλύτερα λαϊκά μαγαζιά της Αθήνας και συνεργάζεται στα καλύτερα λαϊκά πάλκα με τα μεγαλύτερα ονόματα του λαϊκού μας τραγουδιού. Στου Καλαματιανού το 1950 με τους Γιάννη Παπαϊωάννου, Μιχάλη Γενίτσαρη, Νίκο Τουρκάκη, Σεβαστή Παπαδοπούλου, (Σεβάς Χανούμ), Σωτηρία Μπέλλου, Γιώργο Ροβερτάκη. Στο Ροζ Μαρί της Κυψέλης το 1951 με τους Φώτη Δούση, Μαίρη Λίντα, (μαζί του βγήκε πρώτη φορά στο πάλκο) και το καλοκαίρι πάλι του 51 με δικό του συγκρότημα στις Τζιτζιφιές στο ομώνυμο κέντρο με την Μαίρη Λίντα , Γιάννη Μπαρούνη, Στ. Λαζάρου(βιολί), Χρηστάκη, Σπύρο Ευσταθίου. Στην Τριάνα του Χειλά το 1952 με τους Γιώργο Ζαμπέτα, Ρένα Στάμου και στις Κερασιές στην Κηφισιά με τους Τάκη Μπίνη και Σεβάς Χανούμ. Στο Ροσινιόλ το 1953 με τους Τάκη Μπίνη, Άννα Χρυσάφη, Σπύρο Περιστέρη. Στην Τριάνα του Χειλά το 1954 με τους Νίκο Καλλέργη, Άννα Χρυσάφη, Μαίρη Λίντα, Ανέτα Αθανασίου, Φώτη Δούση. Στις 29-9 του 1954 ο Κ.Κ. φεύγει για τις ΗΠΑ μαζί με την Μαρίκα Νίνου (κατά το γιό του πήγε μόνος του). Δουλέψανε μαζί περίπου εννέα μήνες στο κέντρο Νέο Βυζάντιο μετά συνεργάζεται με την Λέλα Παπαδοπούλου και γυρίζει στην Ελλάδα τέλος του 1956. Επιστρέφει στις ΗΠΑ αρχές του 1957 και συνεργάζεται με τους Ρένα Ντάλια, Άννα Χρυσάφη, Ζωή Νάχη, Πόλυ Πάνου, Γιάννη Σταματίου, Άντζελα Γκρέκα. Το 1959 γυ-

ρίζει στην Ελλάδα και στις 26 Μάρτη 1961 φεύγει οικογενειακώς στις ΗΠΑ μαζί με τη Ούλα Μπάμπα και την μητέρα της. Στις ΗΠΑ από το 1961 ο Κ.Κ. συνεργάζεται με τους περισσότερους ξενιτεμένους Έλληνες καλλιτέχνες. Ενδεικτικά αναφέρουμε Ούλα Μπάμπα, Νίκο Γούναρη, Φώτη Πολυμέρη, Εύη Στυλ, Τρίο Μπελκάντο, Μανώλη Αγγελόπουλο, Τάκη Μπίνη, Απόστολο Νικολαΐδη, Τζίμη Αποστόλου, Σταύρο Τζουανάκο, Λέλα Γράφει Παπαδοπούλου κ.α. o Δήμoς Kερδέλας*

Είμαι απόψε στα μεράκια 1946 Μουσική- στίχοι Κώστας Καπλάνης Τραγούδι: Μάρκος Βαμβακάρης, Γιάννης Σταμούλης, Απόστολος Χατζηχρήστος Φέρε μας κάπελα κρασί – με δυο ποτήρια και μισή ειμ’ απόψε στα μεράκια – και γουστάρω να τα πιώ Είναι το κορίτσι μου εδώ – που είχα μέρες να το δώ διάταξε ‘να ζεϊμπεκάκι – να χορέψουμε κι δυο Χόρεψε βλάμισα καλά – το πορτοφόλι ναν΄καλά στα μπουζούκια σ’ χω φέρει – για να σπάσουμε νταλγκά.

"Πυξίδα της γεύσης"

ΦΥΛΛΟ

Ο Σεπτέμβρης έφτασε μετά από ένα καλοκαίρι γεμάτο όμορφες στιγμές που θα γίνουν υπέροχες αναμνήσεις για να μας συντροφεύουν τις δύσκολες στιγμές του χειμώνα! Όλοι εμείς που ζούμε σε νησί και ιδιαίτερα σε αυτή την πανέμορφη πόλη έχουμε την ευκαιρία κάθε καλοκαίρι να φιλοξενούμε αγαπημένους φίλους ή συγγενείς που ζούνε μακριά και όταν βρισκόμαστε αδημονούμε να μοιραστούμε νέα, γεύσεις, εμπειρίες.. Φυσικά οι εκδρομές ήταν απεριόριστες, σε όλους αυτούς τους μαγευτικούς προορισμούς που υπάρχουν γενικά στο νησί μας και φέτος μπορώ να πω ότι χόρτασα και από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις της πόλης, συναυλίες, θέατρα, εκθέσεις και γιορτές. Με χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια προσπαθούμε με κάθε τρόπο να προωθήσουμε τα δικά μας κρητικά προϊόντα διατροφής με γιορτές όπως αυτή του κρασιού που χρόνια γίνεται στις Βούβες, της γραβιέρας στα Σφακιά, του χοχλιού στη Βλαχερωνίτισσα, του τσιγαριαστού στο Θέρισσο και φυσικά της σαρδέλας στη Νέα χώρα. Είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν πολλές περισσότερες και επίσης πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα καταφέρουμε να γίνουμε ένας σημαντικός γαστρονομικός προορισμός διότι όπως έχω ήδη αναφέρει διαθέτουμε όλα τα διατροφικά «προσόντα». Σημαντικό όμως είναι να διατηρήΑπό την Ευφροσύνη σουμε την απλότητα και την αυθεντικότητα των προγόνων μας και Κάτσουνα φυσικά να το μεταφέρουμε σε όλο τον κόσμο. Η σημερινή συνταγή μυρίζει θάλασσα, ίσως επειδή θέλω να παρατείνω λίγο περισσότερο τη μυρωδιά του καλοκαιριού. Ας πούμε ότι προσπαθώ να πετύχω μια πιο γλυκιά μετάβαση στη περίοδο του φθινοπώρου! Θαλασσινός μεζές με χταπόδι λίγο «μεθυσμένο» με ούζο και αρωματισμένο με πιπεριές και σκορδάκι. Ένας συνδυασμός που αν και τελευταίας στιγμής τελικά μάγεψε γευστικά όλους τους συνδαιτυμόνες της βραδιάς. Καλή απόλαυση και ας έχουμε όλοι ένα καλό φθινόπωρο..

Χταπόδι με πιπεριές και άρωμα ούζου

Υλικά 1 χταπόδι μέτριο 1 πιπεριά πράσινη 1 πιπεριά πορτοκαλί 2 σκελίδες σκόρδο 1 σφηνάκι ούζο 1 φλιτζανάκι ελαιόλαδο φρεσκοτριμένο πιπέρι 2-3 φύλλα δάφνη Για τη γέμιση 1 κιλό κιμά μοσχαρίσιο 1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο μισό φλιτζάνι ελαιόλαδο 1 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο 1 ματσάκι άνηθο ψιλοκομμένο 150 γρ. ρύζι Καρολίνα Εκτέλεση Σε μια κατσαρόλα σιγομαγειρεύουμε το χταποδι με τα φύλλα δάφνης και αρκετό πιπέρι. Δε προσθέτουμε νερό το αφήνουμε να μαγειρευτεί στους χυμούς τους σε πολύ χαμηλή φωτιά. Μόλις είναι σχεδόν ψημένο το κατεβάζουμε κρατώντας το ζουμί που έχει μείνει σε ενα μπολ. Ξαναβάζουμε τη κατσαρόλα στη φωτιά, τη δυναμώνουμε και ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο. Ρίχνουμε το σκορδάκι και το χταπόδι ανακατεύοντας συνεχεια μέχρι να τσιγαριστούν καλά. Προσθέτουμε τις πιπεριές και σβήνουμε με το ούζο. Μόλις εξατμιστεί το αλκοόλ χαμηλώνουμε τη φωτιά και προσθέτουμε το ζουμί που κρατήσαμε. Το φαγητό μας είναι έτοιμο μόλις η σάλτσα δέσει. Σερβίρεται ζεστό με πατάτες τηγανιτές και φυσικά ούζο!

Tη συνταγή μπορείτε να τη δείτε ηλεκτρονικά στο: www.adifagia.com

18

ΦΥΛΛΟ

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Επί της Γραμμής Νέα σχολική χρονιά αρχίζει. Και τι χρονιά! Ακόμη πιο δύσκολη από την προηγούμενη, που η ίδια η Υπουργός, πέρυσι τέτοιο καιρό, είχε χαρακτηρίσει ως την «πιο δύσκολη της μεταπολίτευσης». Το νέο σχολικό έτος θα εξελιχθεί, σε μια χώρα που από την οικονομική πλευρά είναι στο χείλος του γκρεμού της χρεοκοπίας (αν δεν έχει πέσει ήδη) και από τη διοικητική στην εκκίνηση μιας μεγάλης αναδιάρθρωσης που ακούει στο όνομα «Καλλικράτης». Ας δούμε, ένα – ένα τα δεδομένα της εκκίνησης αυτής της χρονιάς. Πρώτα απ’ όλους οι μαθητές. Καλούνται φέτος να ξεκινήσουν τη χρονιά χωρίς βιβλία, χωρίς πρόσθετη διδακτική στήριξη, και σε κτήρια κακοσυντηρημένα. Σε πολλές περιπτώσεις το σχολείο που παρακολούθησαν μαθήματα τα προηγούμενα χρόνια έχει κλίσει και έχει συγχωνευθεί σε άλλο μεγαλύτερο αλλά πιο μακρινό. Δεν είναι σίγουρο ότι θα υπάρχουν εκπαιδευτικοί να τους διδάξουν όλα τα μαθήματα, μιας και οι 560 διορισμοί σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια είναι αδύνατο να καλύψουν τις 6.000 συνταξιοδοτήσεις. Αμέσως μετά οι εκπαιδευτικοί. Μόλις τον Αύγουστο μετράνε Γράφει o Bασίλης άλλη μια μείωση στο μισθό τους, περί τα 100 ευρώ λόγω Παπαστάμος της αλλαγής στην κλίμακα φορολόγησης και τις αναδρομικές κρατήσεις αυτής. Πριν ένα χρόνο τους είχαν περικοπεί περίπου δύο μηνιάτικα συνολικά, φέτος τους έχει περικοπεί άλλο ένα, και ποιος ξέρει τι θα περικοπεί στο μέλλον μιας και το ενιαίο μισθολόγιο είναι ένα θέμα που θα μας απασχολήσει το επόμενο διάστημα. Πέρα από τα προσωπικά τους οικονομικά οι εκπαιδευτικοί θα έχουν να αντιμετωπίσουν την πενιχρή οικονομική κατάσταση της σχολικής μονάδας που υπηρετούν. Η χρηματοδότηση των σχολείων δείχνει να παγιώνεται στο μείον 60% της προμνημονιακής περιόδου αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Το νέο διοικητικό μοντέλο που επιβάλει το πρόγραμμα «Καλλικράτης» φέρνει τεράστια αλλαγή στον τρόπο της διαχείρισης των οικονομικών των σχολείων. Σχολικές επιτροπές από πολλούς Δήμους δεν έχουν καν δημιουργήσει το νέο τους ΑΦΜ με αποτέλεσμα να μην μπορούν στην εκκίνηση της χρονιάς να γίνουν οι πρώτες αγορές στα βασικά είδη για τη λειτουργία της κάθε σχολικής μονάδας. Τα σχολεία θα ξεκινήσουν, αλλά οι εκπαιδευτικοί δεν θα έχουν στη διάθεσή τους ούτε χαρτί, ούτε φωτοτυπικό, ούτε μαρκαδόρους, ούτε καθαριστικά, παρά μόνο όσα έχουν περισσέψει στην αποθήκη του σχολείου από την περσινή χρονιά. Όλα σχεδόν τα γυμνάσια πέρυσι, εξοπλίσθηκαν με διαδραστικούς πίνακες. Η επιμόρφωση όμως των εκπαιδευτικών δεν έχει γίνει. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα για τη χρονιά που ξεκινά είναι η φαινομενική άρση της προτροπής για κάθε μαθητή ότι «αν θες ένα καλύτερο μέλλον, προσπάθησε όσο περισσότερο μπορείς με τα μαθήματά σου, κι αυτό θα έρθει». Το «καλύτερο μέλλον» είχε τις τελευταίες δεκαετίες ταυτιστεί με την οικονομική ευμάρεια, η οποία έχει χαθεί οριστικά για πάρα πολλά επαγγέλματα. Η ανεργία έχει ξεπεράσει κάθε άλλο προηγούμενο. Οι μαθητές βλέπουν γύρω τους και αφουγκράζονται. Είτε είσαι τεχνίτης είτε πτυχιούχος επιστήμονας με 3 πτυχία, το τεράστιο ποσοστό της ανεργίας (για τις ηλικίες 18 έως 30) είναι σίγουρο ότι σε καταδυναστεύει. Η πολυθρύλητη ανάπτυξη που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και μια αίσθηση αισιοδοξίας αλλά και προοπτική για τους μαθητές δε φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα. Ο ρόλος του σχολείου μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον της απόλυτης μιζέριας είναι ένας. Να δείξει στο μαθητή και τη μαθήτρια, ότι ο αγώνας για μια καλύτερη ζωή είναι αέναος . Με προσπάθεια, εργατικότητα, ευρηματικότητα και καινοτομία πρέπει να φωτισθούν, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ταλέντα ικανότητες και κλίσεις των μαθητών που θα τους οδηγήσουν μέσα στην καταχνιά της οικονομικής κρίσης. Περισσότερο από ποτέ, τα χρόνια αυτά της οικονομικής κρίσης , το μέλλον της χώρας είναι μέσα στα σχολεία και γι αυτό θα πρέπει όλοι να προσπαθήσουν με όσες δυνάμεις έχουν, μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί.

Το αρχαϊκό χαμόγελο του Μάνου Χατζιδάκι Βλάσσης Τρεχλής Εκδόσεις Οδός Πανός Ένα σπάνιο βιβλίο για τον Μάνο Χατζιδάκι και την εποχή του, την Ελλάδα από π.Χ. έως σήμερα. Τώρα. Οι φίλοι του, οι τέχνες τους, οι συνθήκες, το ρεμπέτικο, ο Μπαχ, ο Μότσαρτ…. Στο εξώφυλλο του βιβλίου ο Μ. Χ., στην Θεσσαλονίκη, 20 χρονών∙ το 1945.

O δημιουργός δεν γεννιέται σε κενό αέρος. Γεννιέται σε ένα περιβάλλον, από ένα περιβάλλον, σαν χημικός τύπος. Γι' αυτό ψάχνουμε τη ζωή των μεγάλων δημιουργών. Αναζητούμε στις βιογραφίες τους, στα γραπτά τους, στους έρωτές τους, στο νερό που πίνουν, δίχως αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές, το χημικό περιβάλλον που τους δημιούργησε. Δεν θα μάθουμε ποτέ τον χατζιδάκειο χημικό τύπο. Δεν θα μάθουμε ποτέ ποιος συνδυασμός χρωμάτων και ήχων τον διαμόρφωσε. Μόνον εικασίες κάνουμε καθώς πλαταίνουμε όσο περισσότερο μπορούμε το πεδίο της αναζήτησης. Αναζητούμε το αόρατο μαγικό ραβδί που μεταμορφώνει τους ανθρώπους σε ποιητές. Τα νήματα που έχουμε στα χέρια μας ξεδιπλώνουν το κουβάρι. Ο λαβύρινθος ανοίγεται μπροστά μας. Πραγματικά και φανταστικά στοιχεία, ή στοιχειά, βρίσκονται εκεί έτοιμα να μας παγιδέψουν. Όσο και αν ο ερευνητής είναι αποφασισμένος να ακολουθήσει αντίστροφα το ποτάμι, δεν είναι σίγουρο πως θα φτάσει στην πηγή. Ο δημιουργός φυλάει καλά κρυμμένο το μυστικό του… Είναι ο Χατζιδάκις δημιουργός ενός συμπαντικού ειδωλίου; Χάνεται η μουσική του, χάνονται αυτές οι φυλακισμένες μέσα στον χρόνο της παρτιτούρας νότες στην κοσμική αχρονία; Τα αποσιωπητικά που ακολουθούν ένα μουσικό κομμάτι μετατρέπονται σε μια προσωπική ερώτηση στον ανώνυμο συνομιλητή: -Καταλαβαίνει τη γλώσσα που σου μιλάω;

Κρήτη Λάζαρη Βασιλική- Στεφανίδης Στέφανος – Χαφουσίδου Χριστίνα Εκδόσεις INFOΓΝΩΜΩΝ Οι περιηγήσεις στις πόλεις και τα χωριά των Χανίων, του Ρεθύμνου, του Ηρακλείου και του Λασιθίου καλύπτονται λεπτομερώς από 3 συγγραφείς με: - πάνω από 3.500 χλμ. οδικών διαδρομών σε πόλεις, χωριά και παραδοσιακούς οικισμούς, - περισσότερες από 2.000 φωτογραφίες, - πλήθος χαρτών και κατόψεων, πλήρη αναφορά σε αρχαιολογικούς χώρους, μοναστήρια και περιοχές φυσικού κάλους. Και όμως η Κρήτη είναι ανεξάντλητη. Ανακαλύψτε την... Τραχιά και άγρια στα ορεινά της χωριά, φιλική και ήπια στα πεδινά και στους παραθαλάσσιους οικισμούς. Χιόνια που δεν λιώνουν ποτέ στις κορυφές των Λευκών Ορέων και του Ψηλορείτη και γλυκές, υπήνεμες θάλασσες στα παράλια. Μαύροι, θαλασσοδαρμένοι βράχοι και χρυσαφένιες αμμουδιές. Άνυδρα ηλιοκαμένα βουνά και πλούσιοι κάμποι με χρυσοπράσινες ελιές και οπωροφόρα δέντρα. Δυσπρόσιτες, διψασμένες κορφές και σκιερά, υγρά φαράγγια. Ο λίβας να σε καίει από την Αφρική και το μελτέμι να σε δροσίζει από το Αιγαίο. Το ριζίτικο να σε αγριεύει και να σε συγκινεί και η μαντινάδα να σε μαλακώνει και να σε γλυκαίνει. Η λύρα και το λαούτο να παίζουν μαζί με τις μπαλωθιές και ο Κρητικός να σε μαγεύει με τη φιλοξενία και το φιλότιμό του και να σε κάνει ν΄ απορείς με το πείσμα και την κουζουλάδα του. Αυτός ο τόπος, στο νότιο σταυροδρόμι της γηραιάς ηπείρου, αμάγαλμα λαών και πολιτισμών, συμφιλιώνει τις αντιθέσεις και μοιάζει να ζει στα όρια του κινδύνου, της αντοχής και του χρόνου. Αυτός ο τόπος, o ξεχωριστός, που γέννησε τον Μίνωα, τον Καζαντζάκη, τον Βενιζέλο, τον Θεοτοκόπουλο, τον Κορνάρο, έθρεψε κι έναv λαό ξεχωριστό. Όμορφο κι ιδιότροπο, που μοιάζει να κυνηγά την ελευθερία του, σε πολεμικές και ειρηνικές περιόδους. Αυτός ο τόπος είναι ένας τόπος ανεξάντλητος. Όσα περισσότερα γνωρίζεις για την Κρήτη, τόσα λιγότερα νιώθεις ότι ξέρεις. Υπάρχει πάντα κάτι που ξεφεύγει... Επιμέλεια : Μ.Φ.

ΦΥΛΛΟ

19

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Στο δημοτικό είχα καλούς δασκάλους .Θυμάμαι πως μας μάθαιναν την ιστορία της Κρήτης .Ήμουν περήφανη για πολλές γωνιές του νησιού .Στη Σπιναλόγκα είχα μάθει πως πήγαιναν τους λεπρούς .Άλλο τι δεν ήξερα για τον τόπο τούτο .Ως φοιτήτρια βρέθηκα στην Πλάκα και στην Ελούντα γνωρίζοντας ότι εκεί υπήρχε ένα υπέροχο ξενοδοχείο που φιλοξενούσε προσωπικότητες από όλο τον κόσμο .Τώρα σκέφτομαι πόσο περιττή πληροφορία ήταν αυτή ...Αγνάντευα το νησί της Σπιναλόγκας φτιάχνοντας ιστορίες με το νου μου .Έγινα σαράντα χρονών για να μάθω Γράφει τη συγκλονιστική αλήθεια η Θεoδoσία αυτού του τόπου .Για να Δασκαλάκη μάθω τη συγκλονιστική πορεία του «αετού χωρίς φτερά» και τις νίκες των σημαδεμένων ανθρώπων .Πως βλάστησε η πέτρα της άγονης εκείνης γης με τη στοργή των άρρωστων ανθρώπων .Για να διαβάσω το Θέμο Κορνάρο και Γαλάτεια Καζαντζάκη και Μάνο Λουκάκη στο «νησί των σημαδεμένων».Έμαθα πως «δόξα τω Θεώ. Η Σπιναλόγκα ούτε Νέα Καλυδών μας προέκυψε ,ούτε ναύσταθμος κατάντησε ,ούτε σε παρθενική τοποθεσία φυσικού κάλλους ξέπεσε ,ούτε σε μουγγό και κοινότοπο αρχαιολογικό χώρο τσουβαλιάστηκε .Η Σπιναλόγκα δεν άλλαξε και δεν θα αλλάξει με τίποτα την ιδιοσυγκρασία ,το ήθος και το χαρακτήρα της. Δεν μετανοεί η καμωμένη αμεταμέλητη». Θέλω να πιστεύω πως οι χιλιάδες που την επισκέπτονται θα νιώσουν πως υπάρχει υπέροχα ξεκομμένη, υπέροχα αποκαλυπτική ,υπέροχα άδεια , υπέροχα συνειδητή. Θα νιώσουν πως δίκαια χαρακτηρίστηκε «το νησί της στάζουσας Ελευθερίας του ερριμένου Ανθρώπου». Μου φαίνεται τόσο επίκαιρο σαν εμείς να ζούμε στη Σπιναλόγκα πεταμένοι πρώτα από τους εαυτούς μας και ύστερα από το Κράτος. Τους χανσενικούς τους πέταξε η ζωή πρώτα και ύστερα το Κράτος …και εκείνοι εκδικήθηκαν και τα δυο . Η δική μας ζωή παίζεται σε στοιχήματα . Είναι ένα παιχνίδι …Μια παρτίδα σα να λέμε . (Είναι κάτι τέτοιες ώρες που σκέφτομαι πόσο ωραίο θα ήταν να τα’ ξερα όλα τούτα νωρίτερα ,να τα’χα μάθει στο σχολείο και πως όλα αυτά τα σκέφτηκα εξαιτίας της Τέχνης που έκανε τηλεόραση.)

Μαμούθ(Mammuth) Σκην. Μπενουά Ντελεπίν, Γκυστάβ Κερβέρ, με τους: Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Ιζαμπέλ Ατζανί, Γιολάντ Μορό, Αννά Μουγκλαλίς Ο Σερζ Πιλαρντός (Ζεράρ Ντεπαρντιέ) μόλις έγινε 60 ετών και πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί. Εργάζεται από τα δεκάξι του σε διάφορες δουλειές αλλά όπως διαπιστώνει η γυναίκα του Κατρίν (Γιολάντ Μορό) η οποία ασχολείται με αυτά τα ζητήματα, δεν υπάρχουν όλα τα ένσημα για τη συνταξιοδότησή του. Ορισμένοι εργοδότες παρέλειψαν να κάνουν τις απαραίτητες γραφειοκρατικές διατυπώσεις, με αποτέλεσμα ο Σερζ να πρέπει ή να εξαγοράσει τα ένσημα που λείπουν ή να τα μαζέψει. Μετά από παρότρυνση της Κατρίν, αποφασίζει να βγάλει από το γκαράζ την "αραχνιασμένη" αγαπημένη του μοτοσικλέτα, το Μαμούθ και να γυρίσει στα μέρη που έζησε και δούλεψε στο παρελθόν...

Blue Valentine Σκην. Ντέρεκ Σίανφρανς με Ράιαν Γκόσλινγκ, Μισέλ Γουίλιαμς Το BLUE VALENTINE είναι η ιστορία της αγάπης που βρίσκουμε και της αγάπης που χάνουμε, η ιστορία της οποίας η αφήγηση γίνεται με στιγμές στο παρελθόν και στιγμές στο παρόν. Πλημμυρισμένοι με ρομαντικές αναμνήσεις του έρωτα τους, ο Ντιν και η Σίντυ χρησιμοποιούν ένα βράδυ προσπαθώντας να σώσουν το γάμο τους που πεθαίνει. Ο Ράιαν Γκόσλινγκ και η Μισέλ Γουίλιαμς πρωταγωνιστούν σε αυτό το ειλικρινές πορτραίτο μιας σχέσης που φτάνει στο τέλος της. Το Πέρασμα του Μίλερ (Miller΄s Crossing) Σκην.: Τζόελ Κοέν, με τους: Γκάμπριελ Μπερν, Μάρσια Γκέι Χάρντεν, Τζον Τορτούρο, Αλμπερτ Φίνεϊ Ο Λίο (Αλμπερτ Φίνεϊ) ένας συμπαθής Ιρλανδός αρχιμαφιόζος έχει υπό τον έλεγχό του μια ολόκληρη πόλη μαζί με τον Τομ (Γκάμπριελ Μπερν) τον έμπιστο συνεργάτη και συμβουλάτορά του. Οι δυο τους θα βρεθούν αντιμέτωποι όταν ερωτευθούν την ίδια γυναίκα τη στιγμή που η εξουσία τους θα αμφισβητηθεί από έναν Ιταλό μαφιόζο που αρχίζει να αποκτά δύναμη στην πε-

ριοχή. Μέσα στη δίνη μιας αδυσώπητης γκανγκστερικής σύγκρουσης ο Τομ Πρoτείνει o ακροβατεί σ' ένα τεντωμένο σχοινί στην Aντώνης Σπανoυδάκης προσπάθειά του να ελέγξει και να χειριστεί τα βίαια ξεσπάσματά της... Επανέκδοση σε blue ray για μια από τις καλύτερες αστυνομικές ταινίες των αδελφών Κοέν.

London Boulevard Σκην.:Γουίλιαμ Μόναχαν, με: Κίρα ΝάιτλιΚόλιν, ΦάρελΡέι Γουίνστον Ο Mitchell (Colin Farrell) είναι ένας πρώην κατάδικος που επιδιώκει μία νέα αρχή, κάτι που φυσικά δεν είναι ποτέ εύκολο. Γρήγορα θα βρει δουλειά ως σωματοφύλακας γνωστής ηθοποιού, της Charlotte (Keira Knightley). Ο σκληροτράχηλος αλλά ντόμπρος και γεμάτος αυτοπεποίθηση Mitchell δε θα αργήσει να κινήσει το ερωτικό ενδιαφέρον της νεαρής σταρ που επίσης αναζητά μία διέξοδο από την ακατάπαυστη δημοσιότητα και τους παπαράτσι που ξεροσταλιάζουν έξω από τον ψηλό φράχτη της βίλας της. Οι παλιές φιλίες όμως με τους λάθος ανθρώπους (Ben Chaplin) θα τον φέρουν σε τροχιά σφοδρής σύγκρουσης με τον Gant (Ray Winstone), έναν από τους πιο αδίστακτους γκάνγκστερ του Λονδίνου. Τεκμήριο Ενοχής (Conviction) Σκην.:Τόνι Γκόλντγουιν, με :Χίλαρι Σουάνκ, Μίνι Ντράιβερ Όταν ο Kenny συλλαμβάνεται και καταδικάζεται για ένα φόνο που δεν έκανε ποτέ, η αδερφή του Betty Anne Waters, νοικοκυρά και μάνα δύο αγοριών, βάζει στόχο να τον αθωώσει. Δυστυχώς δεν κατορθώνει να του εξασφαλίσει την πρέπουσα νομική εκπροσώπηση και έτσι ο Kenny παραμένει φυλακισμένος. Πεπεισμένη για την αθωότητά του, η Βetty επιστρέφει στο λύκειο, έπειτα σπουδάζει σε κολέγιο και τελικά σε νομική σχολή, ενώ διατηρεί διάφορες δουλειές για να στηρίξει την οικογένεια και τις σπουδές της. Ύστερα από 18 χρόνια κατορθώνει ως δικηγόρος να αντιπροσωπεύσει τον αδερφό της στα δικαστήρια.

20

ΦΥΛΛΟ

«Σε ένα φανταστικό Σκακιστικό κόσμο…»

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Με τη φωνή των γονιών

«Μάχη στη διπλανή σκακιέρα…» ατά τη διάρκεια μιας παρτίδας, παραμένεις συγκεντρωμένος στο παιχνίδι σου ώστε να αποφύγεις τα περιττά λάθη. Μόνο κάποιες φορές, όταν το μυαλό έχει θολώσει ή τα μάτια αρχίζουν να Γράφει ο καίνε από την επίμονη «εξεΜιχάλης Δαρμαράκης ρεύνηση» της σκακιέρας, επιτρέπεις στον εαυτό σου να χαλαρώσει λίγο, συνήθως κοιτάζοντας την εξέλιξη της διπλανής παρτίδας. Κοιτάς χωρίς συγκεκριμένο λόγο, πότε τις αντιδράσεις των παικτών και πότε τα κομμάτια, απλά για να αποφορτίσεις τη σκέψη σου. Δεν ψάχνεις τις λεπτομέρειες της κατάστασης, ούτε προσπαθείς να μπεις στη θέση των παικτών και να αποφασίσεις πώς θα αντιδρούσες. Άλλωστε δεν είναι η δική σου μάχη. Ώσπου ξαφνικά κάτι αλλάζει. Τα κομμάτια στη «γειτονική» σκακιέρα αρχίζουν να εκτοπίζονται βίαια και μαζικά. Οι ίπποι αιωρούνται πάνω από τα κεφάλια πιονιών και αξιωματικών σαν βομβαρδιστικά αεροπλάνα, και οι Βασίλισσες σαν ερπιστριοφόρα οχή-

Κ

ματα σαρώνουν ό,τι συναντήσουν στο πέρασμά τους προσπαθώντας να εκθρονίσουν τον αντίπαλο Βασιλιά. Οι ραγδαίες εξελίξεις σε κάνουν να σκεφτείς: «Τι γίνεται εκεί κάτω; Πραγματικός πόλεμος»! Πόλεμος ο οποίος φαίνεται να μη σε επηρεάζει, αν και διεξάγεται στη γειτονιά σου. Όσο περνάει η ώρα, όλο και περισσότεροι ενδιαφερόμενοι συναθροίζονται γύρω από τη διπλανή σκακιέρα προκειμένου να παρακολουθήσουν και αυτοί τις εξελίξεις, καλύπτοντας σου όμως το οπτικό πεδίο. Ξέρεις ότι ο πόλεμος συνεχίζεται, ακόμα και αν δεν τον βλέπεις. Ακούς τα πολεμικά τύμπανα των δύο παρατάξεων καθώς κινούνται για να υλοποιήσουν τα στρατηγικά τους σχέδια. Εκείνη τη στιγμή πρέπει να θυσιάσεις χρόνο από τη δική σου παρτίδα, παρακολουθώντας από κοντά τα γεγονότα ώστε να έχεις μια σαφή εικόνα. Διαφορετικά θα πληροφορηθείς μόνο ό,τι ακούσεις από τρίτους, και ίσως όχι ακριβώς όπως εκτυλίχθηκαν τα πράγματα. Οφείλεις να γνωρίζεις, γιατί αν και η μάχη φαίνεται να εκτυλίσσεται μακριά, βρίσκεται πάρα πολύ κοντά σου…

συνέχεια από την 4η σελίδα για να αποθαρρύνει τους ξενοδόχους να παρέχουν υπηρεσίες με αυτό το καθεστώς δημιουργώντας ένα σύστημα συντελεστών για τις επιδοτήσεις, ενώ και ο ίδιος ο υφυπουργός τουρισμού κ. Νικητιάδης στην προεκλογική του εκστρατεία δήλωνε συντετριμμένος ότι «Μαχαιριά στην καρδιά της τουριστικής αγοράς έφθασε πλέον να είναι η εφαρμογή του συστήματος All Inclusive…». Χώρες όπως η Γαλλία έχουν εδώ και χρόνια θεσμοθετήσει πλαφόν στο ποσοστό των κλινών που προσφέρονται με το σύστημα all inclusive σε κάθε περιοχή. Και αυτό όχι επειδή έχουν μειωμένη ευαισθησία για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας τους. Απλώς εκεί όσοι ασκούν πολιτική στον τομέα του τουρισμού αντιλαμβάνονται ότι η μικρή τοπική επιχείρηση συμβάλει όσο τίποτε άλλο στην διατήρηση της τοπικής ιδιαιτερότητας της περιοχής, δίνοντάς της πλεονεκτήματα μονοπωλιακού τύπου. Για αυτό και η Γαλλία παρόλο που δεν είδε ποτέ της μία κτηματομεσιτική φούσκα με θηριώδεις επενδύσεις και τουριστικές κατοικίες, όπως η Ισπανία, συνεχίζει να έχει όχι μόνο τον υψηλότερο αριθμό τουριστών στη Μεσόγειο, αλλά κυρίως τους επισκέπτες εκείνους που αφήνουν στη χώρα περισσότερα χρήματα. ‘Ήλιο και θάλασσα βρίσκει κανείς σε αφθονία, ο Γάλλος όμως αρτοποιός αποτελεί ένα μονοπωλιακό προνόμιο της γαλλικής τουριστικής βιομηχανίας. Και ο Έλληνας ταβερνιάρης; Με την αύξηση του Φ.Π.Α. πλήττεται η μικρή τουριστική επιχείρηση, αλλά ταυτόχρονα πλήττεται και η χώρα στο σύνολό της. Οι ολιγοπωλιακές συνθήκες της αγοράς των τουριστικών πακέτων δίδουν ελάχιστα περιθώρια διαπραγμάτευσης στους επιχειρηματίες ως προς την τιμή του προϊόντος, υποχρεώνοντάς τους να μετακυλήσουν το κόστος εν μέσω κρίσης, είτε στους εργαζομένους τους, είτε στην τοπική κοινωνία μέσω της ενσωμάτωσης υπηρεσιών που προηγουμένως προσφέρονταν έξω από τις μονάδες. Μοναδική ανάσα σωτηρίας σε αυτό το ζοφερό σκηνικό είναι η τουριστική κίνηση που αναπτύσσεται έξω από τον έλεγχο των μεγάλων τουριστικών πρακτορείων. Λογική η οποία είχε κατά το παρελθόν υποστηριχθεί με θέρμη από τον σημερινό πρωθυπουργό, με τα λεγόμενα City breaks, ως το μέλλον του τουρισμού στη χώρα. Οι τουριστικοί προορισμοί που είχαν φέτος εκρηκτική άνοδο ήταν εκείνοι στους οποίους κατέφθαναν επισκέπτες όχι μέσω τουριστικών πρακτορείων, αλλά από πτήσεις χαμηλού κόστους, που έδιναν έτσι στους επισκέπτες τη δυνατότητα να κανονίζουν τις δικές τους διακοπές φτηνά και αυτόνομα. Η επιμονή στην εύνοια ενός μοντέλου τουρισμού με έμφαση στις τεράστιες τουριστικές μονάδες εντός των οποίων θα εξαντλούνται όλες οι δραστηριότητες του επισκέπτη, η επιμονή σε αυτά τα τεράστια παρκινγκ ανθρώπων

που με πανομοιότυπο τρόπο χτίζονται από χώρα σε χώρα έρχεται σε αντίθεση ακόμα και με την πρόσφατη έρευνα της εταιρείας McKinsey για λογαριασμό του Σ.Ε.Β., θεσμό πέρα από κάθε υποψία νεοφιλελεύθερο. Η έρευνα αποσκοπούσε στην αναζήτηση εξειδικευμένων κλάδων στους οποίους η χώρα είχε αναμφισβήτητα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και εντόπισε 3 από τους συνολικά 8 κλάδους που σχετίζονται με τον τουρισμό. Τον ιατρικό τουρισμό, τον ιαματικό τουρισμό για υπερήλικες και τα εκπαιδευτικά ταξίδια. Μορφές δηλαδή εναλλακτικού τουρισμού και εκμετάλλευσης του πολιτισμικού πλούτου της χώρας. Όμως, παρά τις οδηγίες των συμβούλων της, η κυβέρνηση επιλέγει να προωθήσει τη δημιουργία περιφραγμένων ξενοδοχείων-πόλεων και ιδιωτικών παραδείσων για ολίγους κροίσους. Σύμφωνα με τον Αμερικάνο γεωγράφο, David Harvey, οι καπιταλιστικές κρίσεις είναι διαδικασίες ενεργητικής καταστροφής υπάρχοντος κοινωνικού κεφαλαίου. Αυτό που διακυβεύεται δηλαδή είναι ποιός κλάδος, ποιά γεωγραφική περιοχή, ή ποιές μερίδες του κεφαλαίου εντός ενός συγκεκριμένου κλάδου θα υποστούν τις συνέπειες της. Οι πολιτικές που ασκούνται σε ένα κλάδο όπως ο τουρισμός σήμερα δεν αποτελούν καλύτερες ή χειρότερες μορφές διάνοιξης αναπτυξιακών διεξόδων στον κλάδο. Αντίθετα, αφορούν το ποιές κοινωνικές ομάδες που εμπλέκονται στην τουριστική οικονομία θα υποστούν τις συνέπειες της κρίσης και ποιές θα βγουν ευνοημένες. Και σε αυτό το ερώτημα η κυβέρνηση δίνει τις δικές της σαφέστατες απαντήσεις. Ευνοημένοι θα βγουν οι μεγάλοι τουριστικοί πράκτορες του εξωτερικού, από τους οποίους η εξάρτηση της χώρας εντείνεται και δευτερευόντως οι μεγάλοι Έλληνες ξενοδόχοι. Και από την άλλη, οι μικρές ελληνικές ξενοδοχειακές μονάδες, οι επιχειρήσεις εστίασης και βεβαίως οι εργαζόμενοι καταδικάζονται σε εξόντωση. Το σύστημα του all inclusive ξεκίνησε από την εταιρεία Club Med σε χώρες της Καραϊβικής σε μια προσπάθεια να προστατεύονται οι πελάτες της. Το σκεπτικό ήταν απλό και κατανοητό: Σε χώρες με ακραία κοινωνική ανισότητα και με μεγάλο τμήμα του πληθυσμού τους να παρουσιάζει έντονα φαινόμενα παραβατικότητας η ύπαρξη ενός τουρίστα στους δρόμους της πόλης αποτελούσε πρόκληση ως δημόσια επίδειξη της οικονομικής του ανωτερότητας και πειρασμό για όποιον με μία κλεμμένη Kodak θα είχε να φάει για μία εβδομάδα. Η ελληνική κυβέρνηση, εκτός και αν προσβλέπει σε αυτό το κοινωνικό μοντέλο και για τη χώρας μας, καλά θα κάνει να αλλάξει πολιτική, μεταξύ άλλων τομέων, και στον τουρισμό.

ε τη δική μου πυξίδα να με κατευθύνει προς τη νέα σχολική χρονιά Γράφει η που ξεκινάει, και με τους δυναΡούλα Καλαϊτζάκη* τούς ανέμους της αβεβαιότητας, της αγωνίας, και της αόριστης κινδυνολογίας να πνέουν στον ανοιχτό ορίζοντα της Ειδικής Εκπαίδευσης προσανατολίστηκε τέλη Αυγούστου το μολύβι μου, για το «τι μέλει γενέσθαι». Ο ιός του πανικού που διαρκώς ανατροφοδοτείται από τα του μνημονίου και μεσοπρόθεσμου τεκταινόμενα, καθώς και με τα νέα δεδομένα των υποβαθμίσεων, συγχωνεύσεων, καταργήσεων σχολείων και τμημάτων ένταξης άφησε σε αρκετούς γονείς ερωτηματικά και ανασφάλεια που αντιμετωπίζουν κατάματα πολλά ενδεχόμενα, ακόμα και το χειρότερο να μείνουν τα παιδιά τους εκτός πλαισίου. Ωστόσο στα Ευρωπαϊκά δικαστήρια προσφεύγουν οι σύλλογοι ΑμΕΑ και οι σύλλογοι γονέων της χώρας για τις απαράδεκτες συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα καθώς δεν δίνονται τα απαραίτητα κονδύλια για υποδομές, και πρόσληψη ειδικευμένου προσωπικού. Μεταξύ άλλων υπογραμμίζουν ότι από τα 180.000 παιδιά με αναπηρίες και μαθησιακές δυσκολίες μόνο 13.500 παρακολουθούν κάποια μορφή πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ενώ μόλις το 10% συνεχίζει σε δευτεροβάθμια Ειδική αγωγή. Τα Ειδικά σχολεία είναι σχεδόν ανύπαρκτα, τα τμήματα ένταξης και τα ειδικά εργαστήρια έχουν ανεπαρκέστατες υποδομές και προσωπικό, προγράμματα δήμων μένουν στη μέση λόγω ανεπαρκούς χρηματοδότησης, ενώ η συντριπτική πλειονότητα παιδιών με αναπηρίες μένουν στα σπίτια τους ή στην καλύτερη περίπτωση παρκαρισμένα πρόχειρα σε τάξεις κοινών σχολείων, ενώ δεν προωθείται η αυτόνομη διαβίωση σε ξενώνες με εξειδικευμένο προσωπικό. Παρόλα αυτά τα νέα του «πακέτου» των 5 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για ενίσχυση των εκπαιδευτικών μονάδων Ειδικής αγωγής και τμημάτων ένταξης της Κρήτης, πνέουν εκ νέου μία θετική αύρα αισιοδοξίας, στην όλη ανεμοδαρμένη αβεβαιότητα της τελικής έκβασης του σχολικού έτους. Προτεραιότητα όλων μετά την εκταμίευση του «πακέτου ενίσχυσης» θα πρέπει να είναι η προσεκτική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αναγκών του κάθε τομέα, η ορθή διαχείριση και ο σωστός σχεδιασμός στην τελική αξιοποίηση τους προς όφελος των παιδιών με αναπτυξιακές και μαθησιακές δυσκολίες. Οι Ηλεκτρονικοί υπολογιστές αφής, και οι διαδραστικοί πίνακες καθώς και καθετί άψυχο εκπαιδευτικό υλικό, δεν έχει καμιά απολύτως χρηστική αξία αν δεν αναλώνεται καθημερινά από το όραμα, την δημιουργικότητα, την επινοητικότητα, και τη φαντασία του εκπαιδευτικού που υπηρετεί αυτούς τους χώρους με βαθιά συναίσθηση υπευθυνότητας, και διάθεση προσφοράς και όχι με ρηχούς μπακαλίστικους επιδοματικούς υπολογισμούς. Με την ελπίδα, η αισιοδοξία να κρατήσει γερές αντιστάσεις στις όποιες αντιπαλότητες και το όραμα για μία καλύτερη εκπαίδευση συνεχίσει την τροχιά του, κόντρα στις προκλήσεις διαψεύσεις, ματαιώσεις των καιρών. Καλή σχολική χρονιά και καλή δύναμη!

Μ

ΦΥΛΛΟ

21

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Καραίνδρου Ελένη Μουσική για το θέατρο πρωτότυπες ηχογραφήσεις 1986-2010 Μικρή Άρκτος Οι φίλοι της μουσικής της Ελένης Καραΐνδρου έχουν κάθε λόγο να χαίρονται. Περισσότερες από 3 ώρες μουσικής, γραμμένης για 22 θεατρικές παραστάσεις σε σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα (1986-2010) κυκλοφορούν σε μια ιστορική έκδοση – ντοκουμέντο από τη Μικρή Άρκτο, σε 3 CD που συνοδεύουν ένα καλαίσθητο βιβλίο, εμπλουτισμένο με φωτογραφίες από τις παραστάσεις, κριτικές και πληροφορίες για τις ηχογραφήσεις. Η συνεργασία της Ελένης Καραΐνδρου με τον σκηνοθέτη και σύντροφό της Αντώνη Αντύπα ξεκίνησε το 1986, όταν εκείνος της πρότεινε να συνθέσει μουσική για τη «Νίκη» της Λούλας Αναγνωστάκη. Βασίλης Τσαμπρόπουλος Τhe Promise Ecm Το Τhe Promise, είναι ο έκτος δίσκος του Βασίλη Tσαμπρόπουλου με την ECM, και, σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου του καλλιτέχνη, ο πιο προσωπικός του. Ο πολυτάλαντος έλληνας πιανίστας και συνθέτης Βασίλης Τσαμπρόπουλος έχει ήδη διανύσει μια μεγάλη τροχιά στη δισκογραφία της ECM, από την μετα-Bill Evans τζαζ με τον Arild Andersen, μέχρι την εξερεύνηση της μουσικής του Gurdjieff με την Anja Lechner. Το πρώτο σόλο άλμπουμ του πιανίστα Akroasis, (ECM 1737, 2003) βασίστηκε στη βυζαντινή ελληνική μουσική παράδοση, ενώ οι συνθέσεις που ηχογραφήθηκαν σε συνεργασία με την γερμανή βιολοντσελίστα Anja Lechner και τον ιταλό περκασιονίστα UT Gandhi, το Melos, αποπνέουν το άρωμα της μουσικής παράδοσης της ανατολής ανανεωμένο όμως, από ένα ευρύτερο, παγκόσμιο μουσικό πλαίσιο. Το Τhe Promise είναι έντεκα κομψές μινιατούρες, πρωτότυπες συνθέσεις του, με εξαίρεση το Τζιβάερι, σε μια εξαιρετικά εμπνευσμένη διασκευή. Το μουσικό θέμα Τhe Other ανοίγει το δίσκο και επανέρχεται ως βασικό μοτίβο, με διάφορες παραλλαγές. Σε όλη την ηχογράφηση η ενδελεχής διατύπωση, η λεπτότητα και η ακρίβεια του ήχου διαποτίζονται από ποιητική ευαισθησία. Μουσική ήρεμη και ιδιαίτερα ατμοσφαιρική. Η αφαιρετική

ΣTHN APXH TOY TPAΓOYΔIOY

της ιδιοσυγκρασία είναι μαγική καθώς ο ακροατής μπορεί να ακολουθήσει τα βήματα και την εξέλιξη αυτής της εύθραυστης και συγχρόνως δυνατής αρμονικής ανάπτυξης. Αν και το 90% της μουσικής αποτελείται από «γραμμένες συνθέσεις», -το υλικό δημιουργήθηκε σε ένα μικρό χρονικό διάστημα, μόλις μερικές βδομάδες πριν την ηχογράφηση- διαθέτει μια σπάνια ευελιξία σαν να ήταν μπαλάντες που προέκυψαν από αυθόρμητο αυτοσχεδιασμό. Κώστας Σμοκοβίτης "ΕΦΤΑ" Δώδεκα σύγχρονα αλλά και διαχρονικά λαϊκά τραγούδια, συνοψίζονται στη φωνή του βάρδου του ελληνικού τραγουδιού. Τιμώντας το βάρος της ιστορικής του διαδρομής, με τις ερμηνείες έργων των μεγαλύτερων ελλήνων συνθετών (Θεοδωράκη, Καλδάρα, Κουγιουμτζή, Λοίζου, Μητσάκη, Δερβενιώτη, Νικολόπουλου, Σούκα, Χατζηνάσιου, Κόρου, Πολυκανδριώτη, Δημητρίου, Τερζή, κ.α.) και ποιητών-στιχουργών (Βίρβου, Γκούφα, Δασκαλόπουλου, Μπουρμπούλη, Παπαδόπουλου, Ρασούλη, Χριστοδούλου, Ελευθερίου, Τσώτου κ.α.), ο Κώστας Σμοκοβίτης επιχειρεί μια παρέμβαση στα μουσικά δρώμενα, προτείνοντας τραγούδια κυρίως ερωτικά, με κοινωνικές όμως πάντα προεκτάσεις. Με τη δωρικότητα της φωνής του, τη λιτότητα της έκφρασής του, τη χαρακτηριστική σεμνότητά του (και ταιριάζει στους πραγματικά άξιους) και το γνωστό γεμάτο ευαισθησία ερμηνευτικό του ύφος, αποδίδει μοναδικά τα δώδεκα τραγούδια του CD που μόλις κυκλοφόρησε. Ο τίτλος "ΕΦΤΑ", προκύπτει από το ομότιτλο τραγούδι που βρίσκεται στη σειρά 7 κι ακόμα γιατί στη συγκεκριμένη δουλειά συνεργάστηκαν εφτά δημιουργοί, δουλεύοντας αδιάκοπα τρία ολόκληρα χρόνια. Τη μουσική έχει γράψει ο Βασίλης Σδούκος ενώ τους στίχους υπογράφουν οι ποιητές Δημήτρης Ιατρόπουλος και Δημήτρης Ι. Μπρούχος και οι στιχουργοί Φίλιππος Γράψας, Δημήτρης Κούτρας, Γιάννης Νικολαίδης και Λάζαρος Τσόλκας. Τις ενορχηστρώσεις των τραγουδιών επιμελήθηκαν εκτός από τον ίδιο τον συνθέτη, ο Ιωσήφ Χυδήρογλου και ο Στέλιος Μαρής. Επιμέλεια : Μ.Φ.

ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ Στίχοι: Κ. Χ. Μύρης «Ιθαγένεια» είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του συνθέτη Γ. Μαρκόπουλου. Είναι η δεύτερη φορά που συνεργάζεται με τον Κ. Χ. Μύρη (Κώστα Γεωργουσόπουλο) – είχε προηγηθεί το «Χρονικό» το 1970 (βλ. Πυξίδα, τχ 24, Απρίλιος 2004). Ο συγκεκριμένος δίσκος κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά, το 1972, με ερμηνευτή και πάλι τον Ν. Ξυλούρη σε μερικά από τα χαρακτηριστικότερα τραγούδια του και τις δυνατότερες ερμηνείες του. Ο συνθέτης στηρίζεται στην παραδοσιακή μουσική, όπως είχε κάνει και στα προηγούμενα έργα του («Ήλιος ο πρώτος» και «Χρονικό»). Βασικά όργανα είναι η κρητική και η ποντιακή λύρα, το σαντούρι, το λαούτο, το κλαρίνο, το βιολί και το κανονάκι. Πρόκειται για μια σαφή επιλογή και στόχευση του Γ. Μαρκόπουλου. Γράφει σχετικά ο καθηγητής εθνομουσικολογίας Γιώργος Αμαργιανάκης στο σημείωμά του για την επανέκδοση της Ιθαγένειας το 1997: «Όπως όλα σχεδόν τα έργα του συνθέτη, η Ιθαγένεια βασίζεται στην αρχή που ο ίδια διατύπωσε με τον όρο «επιστροφή στις ρίζες», που δε σημαίνει παραδοσιολαγνεία, συντήρηση ή πολύ περισσότερο οπισθοδρόμηση, αλλά δυναμική πορεία προς το μέλλον, με αφετηρία την εμπειρία από το πολιό και δοκιμασμένο παραδοσιακό υλικό. Από το υλικό αυτό που ο συνθέτης το έχει βιώσει από την παιδική του ηλικία, εμπνέεται για να συνθέσει νέες πρωτότυπες δημιουργίες που συνδέουν άρρηκτα το παρελθόν με το παρόν και ανοίγουν νέες προοπτικές στο μέλλον». Τα παραπάνω επιβεβαιώνει και ο ίδιος ο δημιουργός με το δικό του σημείωμα στην ίδια έκδοση: «Συνθέτοντας την ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ, οδηγούσα την προσωπική μου αναπόληση να συνταυτιστεί με τη λιτή εικόνα μιας μουσικής παράστασης, όπου ήχος και λόγος, θα αντανακλούσαν σύμβολα μνήμης του φυσικού και πνευματικού μας κόσμου από τα πεδία της αρχαίας, της βυζαντινής ή της σύγχρονης ζωής, δίχως ορόσημα…Όλοι γνωρίζαμε ότι η ενότητα μουσική -λόγος- κίνηση ήταν η λησμονημένη ενιαία τέχνη που διαχωρισμένη πλέον σε αυτόνομα μέρη, ζητούσε να ενωθεί μέσα από διεργασίες που θα κυοφορούσαν μια νέα έκφραση. Καθώς ο Κώστας Μύρης έφερνε κάθε τόσο νέα ποιητικά κείμενα για την ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ, οργάνωνα τον κορμό του έργου προσθέτοντας νέες μελωδίες και ρυθμούς. Ο βιωματικός μου ορίζοντας, ανακύκλωνε διάσπαρτες μεριές της ελληνοσύνης με τους μουσικούς δρόμους, τους ήχους, τους τρόπους, στις λάμψεις των λέξεων. Ο ποιητικός χάρτης με συ-

Η

ναρπαστικές απεικονίσεις προσώπων, καταστάσεων, μιας Ελλάδας που ήταν ζυμωμένη με το παρελθόν της, ξεδίπλωνε έννοιες και θαυμαστές εικόνες καθώς συνέθετα..» Γίνεται φανερό και από τα γραφόμενα του συνθέτη ότι βασικό και αναπόσπαστο κομμάτι του έργου αποτελούν οι εξαιρετικοί στίχοι του Κ. Χ. Μύρη. Ο στιχουργός Γράφει - μέσα από κείμενα o Γιώργoς γραμμένα σε πρώτο Tσίμας πρόσωπο - περιγράφει πρόσωπα και τοπία τα οποία συνδέονται με την ελληνική ιστορία και τον πολιτισμό. Αναφέρει ο Γ. Μαρκόπουλος: «Οι πρωτόγνωροι ποιητικοί προσανατολισμοί του έργου λειτουργούσαν άριστα στην ιδιοσυγκρασία μου. Σαν θέμα η ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ συνοψίζεται σε πρόσωπα, ήθη, έθιμα, σταθμούς και άλλα σημαντικά στοιχεία της ιστορίας μας και του πολιτισμού μας, κοντινού και απώτερου, όπως υπάρχουν φιλικά και απλουστευμένα στη καθημερινή κουβέντα του λαού». Στο δίσκο ξεχώρισαν δύο εξαιρετικά τραγούδια, το «Γεννήθηκα» και το «Χίλια μύρια κύματα». Στην ανάδειξη αυτών των τραγουδιών -αλλά και των υπόλοιπων του δίσκου - συνέβαλε η ανεπανάληπτη ερμηνεία του Ν. Ξυλούρη ο οποίος, σύμφωνα με το συνθέτη «μάθαινε το έργο με υπομονή, αποδίδοντας με ευαισθησία και τις πιο λεπτές αποχρώσεις των μελωδιών, αρθρώνοντας τέλεια την κάθε λέξη με το σπάνιο φυσικό ταλέντο του». Πολύ δυνατή επίσης και η Μέμη Σπυράτου που συνόδευε το βασικό ερμηνευτή. Για να θυμηθούμε όλα τα τραγούδια του δίσκου: 1.Γεννήθηκα (Ν. Ξυλούρης) 2.Χίλια μύρια κύματα μακριά τ' Αϊβαλί (Ν. Ξυλούρης-Μ. Σπυράτου) 3.Είδα τον παππούλη μου (Ν. ΞυλούρηςΜ. Σπυράτου) 4.Μάνα (Ν. Ξυλούρης-Μ. Σπυράτου) 5.Ερωτικό τραγούδι (Ν. Ξυλούρης) 6.Ακούς να λένε στα χωριά (Ν. Ξυλούρης) 7.Χρόνια και χρόνια στον τροχό (Ν. Ξυλούρης-Μ. Σπυράτου) 8.Ο καλόγερος (Ν. Ξυλούρης) 9.Τη μέρα της πεντηκοστής (Ν. Ξυλούρης) 10.Αντρικός χορός (Ορχηστρικό) Τα τραγούδια παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 1972 σε συναυλία που έγινε στο θέατρο «Διονύσια». Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησαν σε δίσκο από την εταιρεία ΕΜΙ –Ηis Masters Voice. H ενορχήστρωση και η διεύθυνση ορχήστρας έγιναν από τον Γ. Μαρκόπουλο και το έργο του εξώφυλλου είναι του Δημήτρη Μυταρά.

22

ΦΥΛΛΟ

εξακολουθούν ακόμη να κόβουν εισιτήρια, σε μια εποχή κατά την οποία τα έθνη τείνουν να υποκατασταθούν από τις πολυεθνικές και τα κέντρα ελέγχου των κυμαινόμενων κεφαλαίων, όσο και των επικοινωνιακών δικτύων.

Δυο αντιγραφές (από Κ. Ελευθεροτυπία 21/8) και μια σημείωση

Αφηγήσεις Από τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΡΑΝΙΤΣΗ Η μέρα ήταν γαλανή και ηλιόλουστη, όταν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών έκανε λόγο για την ανάγκη να υιοθετηθεί, συλλογικά, η ιδέα μιας νέας εθνικής αφήγησης -«το πρόβλημα της οικονομίας», είχε διαπιστώσει ο Ευάγγελος Βενιζέλος μετά Γράφει o Πέτρoς τη συνάντηση με τη Χίλαρι Κλίντον, Λυμπεράκης πριν από περίπου ένα μήνα, «είναι πολιτικό και άρα η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάσει μια συνολική εθνική αφήγηση γι' αυτό που επιχειρεί και για τις προοπτικές που υπάρχουν...». Ο πρωθυπουργός προτίθεται να επανέλθει τώρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, με μια ομιλία όπου θα αναπτύσσονται τα χαρακτηριστικά αυτής της «αφήγησης», σίγουρα όχι περισσότερο «εθνικής» απ' ό,τι υπεραισιόδοξης. ΕΝΤΟΥΤΟΙΣ, σε πείσμα των ειρωνικών σχολιασμών που δέχονται παρόμοιες δηλώσεις, παραμένει όσο ποτέ άλλοτε φανερό πως μια «εθνική αφήγηση»,δηλαδή αυτή καθεαυτή ως τέτοια, όχι μόνον δεν θα ήταν λόγια του αέρα, αλλά θα μπορούσε να εντοπιστεί σαν αυτό ακριβώς που λείπει, εν είδει στηρίγματος, απ' τη σκηνή των συμβάντων στον πολιτικοοικονομικό και κοινωνικό ορίζοντα. ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ, αν σκεφτούμε το γεγονός ότι ανάλογη αφήγηση λείπει επίσης, δυστυχώς, από το σύνολο των εθνών της ευρωπαϊκής οικογένειας και τις ΗΠΑ (συχνά το έλλειμμα προσφωνείται ως «απουσία μεγάλων ηγετών»), υποπτευόμαστε ότι, πράγματι, οι «εθνικές αφηγήσεις» ίσως αφορούν τις «επικοινωνιακά» καθυστερημένες χώρες, π.χ. τις λεγόμενες του Τρίτου Κόσμου, όπου τα σενάρια αλμάτων προς ιδεατούς μελλοντικούς παραδείσους

ΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ, λοιπόν, τις δικές μας τριτοκοσμικές «αφηγήσεις» («ανήκομε εις την Δύσιν» επί Κ. Καραμανλή, «αλλαγή» επί Αν. Παπανδρέου, «εκσυγχρονισμός» επί Σημίτη, «επανίδρυση του κράτους» επί ανιψιού Καραμανλή, «ηλεκτρονική διακυβέρνηση» επί Γ. Παπανδρέου κ.ο.κ.) δεν κάνουμε κάτι πιο χρήσιμο απ' το να θρηνούμε για τη χαμένη τιμή μιας Ελλάδας που απελευθερώθηκε τον 19ο αιώνα, ώστε να προσαρτηθεί άρον άρον στο άρμα της Δύσης, απ' όπου θα εισέρρεαν και τα πρώτα δάνεια. Για να το πούμε ωμά: με το Διαδίκτυο σε λειτουργία δεν είναι πλέον δυνατόν να υπάρξουν αφηγήσεις εθνικής σύλληψης, εκτός κι αν μιλάμε για τα πόνι της Σκύρου. ΕΠΟΜΕΝΩΣ, το σφάλμα δεν βρίσκεται στον υποτιθέμενο περιττό χαρακτήρα μιας «εθνικής αφήγησης» -απεναντίας! μακάρι να ήταν εφικτή-, αλλά στο ότι, προκειμένου να αφηγηθεί κανείς, πρέπει κάποιος να εγγυηθεί για την «αλήθεια» του μύθου, τουτέστιν για τις συμβάσεις που καθιστούν τον μύθο πειστικό. Είναι αδύνατον πια να υποδεχτούμε μιαν «εθνική αφήγηση» εν μέσω καταιγισμού πληροφοριών σχετικών με την πτώση των χρηματιστηρίων, την άνοδο των επιτοκίων, τις προβλέψεις της Morgan Stanley, τους δείκτες δημοσιονομικής αποσταθεροποίησης και χρηματοληπτικής αξιοπιστίας -είναι πρόδηλο ότι οι «αφηγήσεις» του μέλλοντος δεν θα είναι εθνικές, αλλά καταναλωτικές: ανταγωνισμός και μόνον ανταγωνισμός, και δη σε βάρος του πολιτισμού, της ηθικής, της παιδείας, του περιβάλλοντος και της συμπόνιας, ως σημείου συναρμολόγησης του κοινωνικού μας ιστού.

Μονόφθαλμη Δικαιοσύνη Ας δούμε την αντιμετώπιση που έχουν από τη Δικαιοσύνη οι «εχθροί του κράτους» σε σχέση με εκείνους της κοινωνίας: Ο αναρχικός Μανώλης Λιόλιος συμμετείχε στις μεγάλες διαδηλώσεις εναντίον του μεσοπρόθεσμου τον περασμένο Ιούνη. Συνελήφθη και ξυλοκοπήθηκε άγρια, «ενώ δέχτηκε δολοφονικό κτύπημα στο πίσω μέρος του κε-

Η Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης και η Πυξίδα Της Πόλης παρουσιάζουν :

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΚΙΣΑΜΟΥ Στέλιος Γιακουμάκης «…Στο φιλότιμο του Κισαμίτη, που τρέχει πάντα κοντά στον ξένο, στον αδελφό, στη χαρά και στη λύπη. Η μουσική παράδοση της επαρχίας μας είναι τρανή και περήφανη. Οι Κισαμίτες λάτρεψαν και λατρεύουν τους παλιούς μουσικούς της επαρχίας, τους Πρωτομάστορες όπως τους ονόμασαν, μορφές γλυκές και άγιες, λεβέντες που παρελαύνουν στον κατάλογο που μας άφησε ο Ναύτης. Κραταιά δοξάρια βιολιστών ήχησαν στην Κίσαμο πρώτα, από τον Κιόρο ως τον Κουνέλη το Μαύρο και το Ναύτη, και γλυκύτατα λαγούτα από τους Κουτσουρέληδες, το Μανώλη τον Καρτσώνη και άλλους. Όλοι αυτοί, με την τέχνη και το μεράκι τους, κράτησαν δροσερή τη ζωή μας, γύρεψαν να γιατρέψουν τις πληγές του κόσμου, μας χάρισαν σκάλες για να αποδράσομε από τη βαρβαρότητα της προσωρινότητάς μας. Αλήθεια, τι διάβολο θέλει να πει αυτή η τελευταία φράση; Τι απομένει τώρα; Απομένει να σεβαστούμε την παράδοσή μας, απομένει να δουλέψομε για να φωτιστούν και άλλα στοιχεία, σκοτεινά ή άγνωστα. Η ζωή συνεχίζεται…» Κεντρική διάθεση βιβλιοπωλείο “Το Βιβλίο”, Πλ. Κολοκοτρώνη 29, τηλ. 28210 28507 Πληροφορίες : Πυξίδα της Πόλης

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

φαλιού που του προκάλεσε τραύμα βάθους δυόμισι εκατοστών. Κατηγορείται για ρίψη βομβών μολότοφ», όπως αναφέρει ανακοίνωση της Συσπείρωσης Αναρχικών. Αρχικά, εισαγγελέας και ανακριτής όρισαν την εγγύηση στο ποσό των 70.000 ευρώ (!!!), αλλά έπειτα από αντιδράσεις το ποσό έπεσε στις 15.000 (!) με ημερομηνία καταβολής ώς τις 30 Αυγούστου. Την ίδια στιγμή στη Βοιωτία υπάρχουν βιομηχανίες οι οποίες, παρά το γεγονός ότι πιάστηκαν να μολύνουν με καρκινογόνα βαρέα μέταλλα τον Ασωπό ποταμό και τον υδροφόρο ορίζοντα των Οινοφύτων, δεν έχουν πληρώσει παρά ελάχιστα χρήματα. Για ορισμένες τα πρόστιμα μειώθηκαν τραγικά και η δίκη τους παίρνει συνέχεια αναβολές. Τελικά, συμφέρει καλύτερα να είσαι εχθρός της κοινωνίας.

Και μια ακόμη περί δικαιοσύνης σημείωση... Σε έξι χρόνια καταδικάστηκε ένα πρεζόνι που έκλεψε μια (1) μεταχειρισμένη ζάντα αυτοκινήτου. Προφανώς για να μάθει ότι θα έπρεπε να κλέβει εκατομμύρια από τους πακτωλούς του δημόσιου και ευρωπαϊκού χρήματος όπως έκαναν οι υγιείς μας επιχειρήσεις τις οποίες παρουσιάζομε ως φωτεινά παραδείγματα και στυλοβάτες της κοινωνίας μας. Ειρήσθω εν παρόδω, το εν λόγω πρεζόνι καλείται τώρα (περίπου τέσσερα χρόνια μετά το Έγκλημα της ζάντας) να εκτίσει την ποινή του, ενώ έχει περάσει από πρόγραμμα απεξάρτησης και έχει ξανασταθεί στα πόδια του. Τα παραδείγματα όπως τα παραπάνω χιλιάδες. Ας μην κάνομε όμως το σύνηθες λάθος. Η δικαιοσύνη δεν είναι κακή. Είναι ταξική. Αποτελεί έναν ακόμη μηχανισμό εξυπηρέτησης και προστασίας των πλουσίων. Απλώς αυτό μέχρι τώρα το είχαμε κουκουλωμένο με τις «αφηγήσεις» που περιγράφει ο Αρανίτσης. Και τώρα που μας τελείωσαν; Η βία στην κοινωνία μας δείχνει ότι παίρνουμε τη λάθος θέση στο δίλημμα ανταγωνισμός ή ανθρωπιά. Πόσο μέλλον μπορεί να έχει αυτή η επιλογή; Με τους δικούς τους όρους: πόσο θα μας κοστίσει;

ΦΥΛΛΟ

23

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

To ανθρώπινο blanco

Στα σινεμά της πόλης

87,6 88 88,3 88,8 88,9 89,6 90,1 90,5 91 91,5 91,8 92,1 92,5 92,9 93,2 93,5 93,8 94,4 94,9 95 95,2 95,5 96,2 97 97,4 97,7 98,2 98,5 98,8 98,9 99 99,2 99,6 100,2 101 101,5 102,4 102,7 103 103,5 104 104,5 105 105,4 106 106,5 107 107,3 107,4 107,9

ΡΑΔΙΟ ΑΜΟΡΕ LOVE RADIO ΓΑΥΔΟΣ FM ΚΡΗΤΕΣ SUPER FM 2821052010 ERA SPOR SPOR FM 2821056800 VENUS 2821074704 ΔΙΚΤΥΟ ΣΤΑ FM 2821043979 SKAI NEWS 2821053000 ΕYΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΡΑΔΙO ΡΙΖΙΤΕΣ 2822022545 ΕΡΑ1 2106009604 /6 ΛΑΜΨΗ FM ΡΑΔΙO ΕΝΤΑΣΗ ΚΡΗΤΙΚOΡΑΜΑ 2821040025 ORIGINAL 2821099111 ΕΡΑ2 2106066822 ΝOΤOΣ FM 2821040025 ΡΑΔΙO ΜΑΡΤYΡΙΑ 2821040240 ΧΑΝΙΑ 96,2 RADIO ΒΕST 2821070690 ΑΝΤΕΝΝΑ ΔYΤ.ΚΡΗΤΗΣ 2821055505 ΡΥΘΜΟΣ 2821028466 STAR FM 2821050701 MAGIC FM 2821053994 SEVENTH SKY 2821020130 ΓΝΩΜΗ ΧΑΝΙΑ FM 28210 34106 LOVE RADIO ΡΑΔΙO ΚΡΗΤΗ 2810261962 RADIO 996 www.996radio.com MAX FM-Sky 2821055008/9 MRB 2821020400 ΚΡΗΤΗ FM 2821032734 ΡΑΔΙO ΗΡΑΚΛΕΙO STUDIO ΑΛΦΑ 2821080243 PLUS 103 2821053989 EΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔOΣ 2107226868 ΕΡΑ ΧΑΝΙΩΝ 2821020560/20570 SUGAR FM ΕΡΩΤΙΚΟΣ 2821036700 PETPO FM 2821033460 ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ MUSIC BOX 2821081210 & 40690 RADIO MELODY 2821093271 ΩΔΥΣΣΕΑΣ FM 7ο ΕΝΙΑΙO ΛYΚΕΙO

ΕΛΛΗΝΙΣ, τηλ. 2821051850 ΑΤΤΙΚΟΝ, τηλ. 2821040208 ΚΗΠΟΣ, τηλ. 2821056450 PALACE, τηλ. 2821057757

Σε μία τεράστια χοάνη ανακύκλωσης αναμασημένων ειδήσεων μετατρέπεται μέρα με τη μέρα το ελληνικό διαδίκτυο. ortals, sites και λοιπές δημοσιογραφικές επιχειρήσεις αναδημοσιεύουν με τέτοια ταχύτητα και συχνότητα, «ειδήσεις» και ειδήσεις: Κάποια αναφέρουν την πηγή. Κάποια άλλα όχι. Στην πορεία κανείς – εκτός ίσως από τον συντάκτη που τη δημοσίευσε πρώτος – δεν μπορεί να πει με σιγουριά από «που» πήρε «τι» και το «κρέμασε» στον δικό του ιστότοπο. Στο τέλος της μέρας, μιας μέρας διαδικτυακής που δεν τελειώνει ποτέ κι αυτό το ξέρουν καλύτερα απ’ όλους οι συντάκτες που εργάζονται σε τέτοιες επιχειρήσεις, όλοι και όλα γράφουν τα ίδια και φυσικά κανείς δεν τολμά να βγάλει γλώσσα, να αναρωτηθεί ίσως γιατί είναι χρήσιμο να δημοσιευθεί έστω και δια του copy paste, μία είδηση η οποία έχει ήδη αναρτηθεί σε όποιο site «μιλάει» την ελληνική… Τις περισσότερες φορές δε, η άξια (πολλαπλής) αντιγραφής είδηση, δεν ξεπερνά τις 150 λέξεις και φυσικά ούτε λόγος για προσέγγιση στην είδηση ή έστω για ένα αξιοπρεπές re-writing…

P

Άλλωστε, οι συντάκτες των τριών βαρδιών, με τις οποίες λειτουργούν τα σχετικώς πιο… πολιτισμένα sites, δεν έχουν χρόνο για τέτοιες πολυτέλειες, αφού στη βάρδια τους πρέπει να «σηκώνουν» από… 25 ειδήσεις ο καθείς, στην καλύτερη περίπτωση και φυσικά έχουν να αντιμετωπίσουν λογικές του τύπου «αυτό γιατί το έχει ο άλλος και δεν το έχουμε εμείς» ή το άλλο το αμίμητο «όσα περισσότερα βάζετε, τόσα περισσότερα clicks, unique views» και πάει λέγοντας. Εννοείται ότι θέματα ορθογραφικών και συντακτικών λαθών και άλλων δαιμονίων της γραφής, αντιμετωπίζονται στο… ποδάρι, ενώ η

διασταύρωση της είδησης ακυρώνεται και αυτή από τη δύναμη της αντιγραφής. Κι αν γίνει «πατάτα»; Ισχύει το άλλο εξαίσιο μότο. «Ζούμε στην εποχή του internet. Επανορθώνουμε αμέσως. Ενίοτε “τρώμε” και τα λάθη μας!». Σωστά. 300 – βία 700 ευρώ – για 10-12 ώρες εργασίας είναι μια χαρά μισθός για ένα ανθρώπινο blanco. Ή ένα προηγμένο… φωτοτυπικό με χέρια και πόδια. Πηγή : http://www.mediablog.gr/archives/13504 Επιμέλεια : Μ.Ανευλαβής

24 Ο Τομ πεθαίνει Τον Τομ τον γνώρισα κατά τύχη ή θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν η θεία βούληση που με έσπρωξε κοντά του. Τότε πίστευα το δεύτερο, σήμερα δεν ξέρω, δε θέλω να πω, προσπαθώ να πάψω να αναρρωτιέμαι. Σιγά το καλό που του ’κανα άλλωστε. Αν υπάρχει μετά θάνατον ζωή, μάλλον ο Τομ θα με περιμένει σε καμιά σκοτεινή γωνιά του ουρανού για να μου θέσει κανα δυό πολύ ενδιαφέροντα ερωτήματα στα οποία θα προτιμούσα να μην απαντήσω. Τότε ήμουν δόκιμος κληρικός και μαζί με τους άλλους αδελφούς της τάξης μου είχαμε καθήκον εκείνη την εποχή να επισκεπτόμαστε ιδρύματα και νοσοκομεία και να προσφέρουμε παρηγοριά με το λόγο του Θεού στους βαριά άρρωστους, σε όσους δηλαδή, για να το θέσω πιο ωμά, δεν είχανε την παραμικρή ελπίδα πια και ήταν απλώς και μόνο θέμα χρόνου να συναντήσουν το δημιουργό και τελικό κριτή τους. Είχα αρκετές αντιρρήσεις για την τακτική αυτή της εκκλησίας μας και ομολογώ πως συχνά ένιωθα σαν πλασιέ: μήπως τώρα που αργοπεθαίνετε ενδιαφέρεστε για ένα συμβόλαιο που θα σας εξασφαλίζει τη μεταθανάτια ζωή; Τι θα λέγατε να πουλήσετε την ψυχή σας στο Θεό μας; Όπως και να ’χει πάντως πολύς πόνος και θάνατος, υπερβολικά πολύς για έναν νέο - σχεδόν παιδί - που πολεμούσε ακόμα να ξεφύγει από την εφηβεία, όσο κι αν ήταν θρησκευόμενος. Στο δωμάτιο του Τομ μπήκα κατά λάθος. Κανονικά έπρεπε να μπω στο θάλαμο 61. Ακριβώς απέναντι από την είσοδο του ασανσέρ που με ανέβασε στον όροφο ήταν ο θάλαμος νούμερο 60, μπήκα λοιπόν στο διπλανό του, χωρίς να προσέξω ότι τα νούμερα πήγαιναν ανά δύο και ότι ο σωστος θάλαμος βρίσκονταν στην απέναντι πλευρά του διαδρόμου. Ξαφνιάστηκα αρκετά, γιατί ο θάλαμος ήταν στην ουσία ένα μονόκλινο, και μάλιστα σχετικά πολυτελές, για δωμάτιο νοσοκομείου. Βιβλία και CD ήταν σκορπισμένα παντού ενώ στον τοίχο απέναντι από το παρά-

ΦΥΛΛΟ

θυρο υπήρχε μια αφίσα με πίνακα του Σαγκάλ, που διαφήμιζε την έκθεση με έργα του ζωγράφου στο Μητροπολιτικό Μουσείο. Αυτό όμως που σου έκοβε την ανάσα ήταν η θέα. Όλα τα φώτα της πόλης στα πόδια σου, οι δρόμοι, οι λεωφόροι, τα αυτοκίνητα μικρά φωτάκια που άλλαζαν θέσεις. Μήπως έφερες καφέ μαζί σου; Τα πρώτα του λόγια ήταν μια ερώτηση. Δεν έδειξε καθόλου να ξαφνιάζεται με την παρουσία μου. Κάπου γύρω στα εξήντα. Η αρρώστια του τον είχε απισχνάνει σε σημείο που να διαγράφονται τα κόκαλα και οι φλέβες κάτω από τη θολή του επιδερμίδα. Μάλλον όχι, απάντησε μόνος του, όταν είδε ότι εγώ δεν έδειχνα σημεία ζωής ή στοιχειώδους νοημοσύνης αφού ακόμα προσπαθούσα να καταλάβω τι συμβαίνει. Άνοιξε την τηλεόραση και βρήκε το κανάλι που έπαιζε μια δημοφιλή, στα όρια της υστερίας, σαπουνόπερα. Ύστερα βγήκε έξω στο μπαλκόνι και μου έκανε νόημα να τον ακολουθήσω, σαν να ήμασταν δυο παλιόφιλοι που επρόκειτο να μοιραστούμε μερικές καλές στιγμές. Προς μεγάλη μου κατάπληξη άναψε ένα τσιγάρο και άρχισε να καπνίζει, ξεφυσώντας ηδονικά τον καπνό. Αυτή την ώρα όλες οι νοσηλεύτριες είναι καθηλωμένες στην μικρή οθόνη, πιστεύω ότι έχουμε πολύ καλές πιθανότητες να μη μας ανακαλύψει κανείς, μου είπε. Νομίζω πως στην κατάστασή σας δεν θα έπρεπε να καπνίζετε, του είπα επιστρατεύοντας όσο θάρρος είχα εκείνη τη στιγμή. Μα δεν το κάνω για μένα, αγαπητέ μου φίλε, μου απάντησε χαμογελώντας, θα μπορούσα να πω ότι αναγκάζομαι να καπνίζω για θρησκευτικούς λόγους, για να δώσω στο Θεό την ευκαιρία να διαπράξει ένα θαυμαστότατο θαύμα, αν μου επιτρέπεις τον αδόκιμο όρο, και να σώσει εμένα, τον αθεράπευτα καπνιστή και καρκινοπαθή στο τελευταίο στάδιο από ένα βέβαιο θάνατο, προς δόξα του ονόματός του και προς δόξα της δόξας του, αν μου επιτρέπεις τον αδόκιμο όρο. Όλα αυτα μου τα έλεγε απόλυτα σοβαρός και μόνο τα μάτια του γυάλιζαν περιπαικτικά, περιμένοντας την απάντησή μου. Ο Θεός σώζει αυτούς που θέλουν να σωθούν, του είπα. Χαίρομαι που γνωρίζεις τόσο

104 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Γράφει o Nίκoς Xατζηιωάννoυ

καλά τις μυστήριες βουλές του, μου απάντησε, θα χαρώ πολύ τις επόμενες μέρες να συνεχίσουμε τη συζήτησή μας και να εντρυφήσουμε στα μυστήρια του συμπαντος και της ανθρώπινης ζωής. Κανονικά βέβαια δεν θα έπρεπε να ξαναπάω. Πήγα όμως ξανά και ξανά και ειλικρινά δεν ξέρω γιατί, δεν έδειχνε καν να έχει την ανάγκη θρησκευτικής ή οποιασδήποτε άλλης καθοδήγησης, τουλάχιστον όχι από μένα, ίσως ήταν ο υπόγειος τρόπος που αμφισβητούσε τις απόψεις μου ή ίσως κάτι άλλο που εκείνη τη στιγμή δεν μπορούσα να το αντιληφθώ με ακρίβεια. Πάντως ήμουν σίγουρος ότι χαιρόταν που με έβλεπε, αν και δεν το έδειχνε με κανένα φανερό τρόπο. Μια μέρα που πήγα να τον επισκεφτώ είχε κολλήσει έξω από το θάλαμό του ένα σημείωμα που έγραφε, μην ενοχλείτε, σχεδιάζω το μέλλον μου. Κάθισα στο διάδρομο και περίμενα. Εκεί έτυχε να συναντήσω τον ψυχολόγο του Τομ. Είχε ένα κόκκινο έκζεμα στο μισό του σχεδόν πρόσωπο και έδειχνε τόσο ταλαιπωρημένος, θαρρείς και η ενασχόληση του με τόσους ασθενείς τον είχαν οδηγήσει τόσο κοντά στην επικράτεια του θανάτου που όλη η ύπαρξή του είχε στιγματιστεί ανεξίτηλα. Μου είπε αρκετά πράγματα για τον Τομ, εντελώς εμπιστευτικά και με τη λογική ότι θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον. Συμφωνα με τον ψυχολόγο του, ο Τομ ήθελε δικό του δωμάτιο, γιατί δεν μπορουσε να αντέξει τις λυπημένες φάτσες. Τα πρόσωπα αυτών που σε λίγο καιρό θα πέθαιναν και το ήξεραν. Του θύμιζαν την δική του θνητότητα και κυρίως το δικό του τέλος, που ήταν κοντά. Ο Τομ, μου είπε, ζούσε σε μια διαρκή άρνηση και είχε κατά καιρούς εκρήξεις θυμού που συνδυάζονταν με αυτοκαταστροφικές τάσεις. Έτσι εξηγούνταν και το γεγονός που του ανέφερα, ότι εξακολουθούσε να καπνίζει. Εκείνη τη μέρα δεν είδα καθόλου τον Τομ. Την επομένη όμως συναντηθήκαμε κι ήταν σαν να μην είχε μεσολαβήσει τίποτα. Προσπάθησα να του μιλήσω για τον Θεό και ήταν παραπάνω από πρόθυμος να με ακούσει. Επιστράτευσα όλο το κλασικό ρεπερτόριο, ο Θεός είναι αγάπη και ο Θεός είναι το μέγα έλεος, τότε ακόμη τα πίστευα όλα, και με άκουγε ο Τομ όλη αυτη την ώρα υπομονετικά ,μονάχα προς το τέλος με ρώτησε με τα μάτια του να λάμπουν σαν να σκέφτηκε καμιά σκανταλιά, κι όταν έρθει η ώρα να συναντήσω το Θεό θα θέλει ο Θεός να με ακούσει; Φυσικά, του απάντησα, ο Θεός πάντα ακούει την αγωνία μας. Ωραία, μου είπε, γιατί έχω δυο τρία πραγματάκια να του πω για την ανθρωπότητα. Κάτι σημείωσε σ’ ένα χαρτί κι έπειτα με οδήγησε ευγενικά προς την έξοδο. Πριν φύγω διάβασα το μήνυμα που είχε κολλήσει στην πόρτα του θαλάμου του : Μην ενοχλείτε, σχεδιάζω το μέλλον σας. Κι έπειτα μια μέρα τον πέτυχα στο παράθυρο του θαλάμου του να κλαίει. Δεν αντέχεται, μονολογούσε, δεν αντέχεται. Προσπάθησα με τα συνηθισμένα μέσα να τον παρηγορήσω. Βγήκε εκτός εαυτού, πρώτη φορά τον έβλεπα έτσι. Τι στο διάολο ξέρεις εσύ και οι όμοιοί σου από πόνο; Νομίζεις ότι κλαίω για τον εαυτό μου; Θέλεις να μάθεις τι είναι απόγνωση και θάνατος; Πάρε το θρησκευόμενο κώλο σου και ανέβα δύο ορόφους πιο πάνω, στο παιδικό τμήμα, κι έλα μετά να μου μιλήσεις για το Θεό που είναι αγάπη και έλεος ή καλύτερα πήγαινε να τα πεις στους γονείς των παιδιών αυτών. Και μου είπε κι άλλα πολλά, το ένα χειρότερο από το άλλο, δεν σε παρεξηγώ,του είπα, ο ψυχολόγος σου μου μίλησε γι αυτές τις κρίσεις απελπισίας που σε πιάνουν. Κανονικά βέβαια δεν θα ’πρεπε να πω τίποτα, αλλά πόσα να αντέξει να ακούει κανείς, χωρίς να μιλάει, ιδιαίτερα όταν είναι τόσο νέος. Έμεινε στήλη άλατος. Ποιος ψυχολόγος, ρώτησε. Ένιωσα ηλίθιος για άλλη μια φορά, δεν ήξερα ούτε καν το όνομά του, αυτός με το έκζεμα στο πρόσωπο, του είπα. Και τότε άρχισε να γελάει. Γελούσε σαν υστερικός, μέχρι που το γέλιο του έγινε ένας άσχημος βήχας. Ο Μπεκ δεν είναι ψυχολόγος, ένας τελειωμένος σαν κι εμένα είναι με ταλέντο στα ψέματα. Σ’ έπιασε και σένα κορόϊδο. Μην στεναχωριέσαι πάντως. Αν σε παρηγορεί, η νοσηλεύτρια του θαλάμου του ακόμη νομίζει ότι είναι πυρηνικός φυσικός που αποστάτησε από τη Ρωσία. Έχει πλάκα να τον ακούσεις να μιμείται την ρωσική προφορά. Πρώτη φορά στη ζωή μου είχα νιώσει τόσο ταπεινωμένος. Έκανα μέρες να τον δω. Κι έπειτα αρχίσαμε ξανά να βλεπόμαστε, κι ήταν σαν να’ χαμε σιωπηρά κηρύξει ανακωχή μετάξύ μας. Κυρίως ο Τομ, απέφευγε όσα θέματα πίστευε ότι θα μπορούσαν να θίξουν την πίστη μου. Κι έπειτα ένα βράδυ μου είπε. Απόψε θα πεθάνω, μη φύγεις. Αλλά εγώ έφυγα,γιατί δεν τον πίστεψα ή –για να πω πω επιτέλους την αλήθεια- γιατί φοβήθηκα ότι πραγματικά θα πεθάνει και θα ήμουν κι εγώ εκεί και θα ήταν κι ο Θεός μου εκεί, κι οι δυο μας δεν θα μπορούσαμε τίποτα να κάνουμε ,και την επόμενη μέρα με φώναξαν από το νοσοκομείο να υπογράψω για το πτώμα, γιατί δεν υπήρχε κανένας άλλος να το κάνει και τότε κατάλαβα πως ο Τομ πλήρωνε ένα σκασμό λεφτά για το ξεχωριστό δωμάτιο όχι γιατί τον ενοχλούσαν οι λυπημένες φάτσες αλλά γιατί τον ενοχλούσε να βλέπει τους άλλους περιτριγυρισμένους από πρόσωπα που τους αγαπούσαν ενώ αυτός να πεθαίνει μόνος, κι έπειτα από την άρνησή μου, ακόμα πιο μόνος. Εντελώς. Ολομόναχος. Θεέ μου το προσωπό του...