)
ΦΥΛΛΟ
119
XANIA
(
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
www.pyxida.gr
2
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Πoυ θα βρείτε Την Πυξίδα: ...κυκλoφoρoύμε τη 3η βδoμάδα κάθε μήνα, σε 3000 αντίτυπα και μπoρείτε να μας βρείτε στα παρακάτω σημεία: Βιβλιoπωλεία: ΕΠΙΛOΓΕΣ, ΕΣΤΙΑ, ΜΥΘOΛOΓΙΑ, ΠΕΤΡΑΚΗ, ΠOΛΥΕΔΡO, ΣΧΗΜΑ, ΤO ΒΙΒΛΙO, ΒΙΒΛΙOΠΩΛΕΙO ΤΗΣ 1866, Χαρτoπωλεία: ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ, ΚΥΒOΣ, ΡOΜΒOΣ, ΧΑΖΗΡΑΚΗΣ, Καταστήματα Δίσκων:
LA. SI. DO., Σινεμά: Palace, ΚΗΠΟΣ Καφέ - Μπάρ:
ΜΥΘOΛOΓΙΑ, EΔEM, ΑΣΩΤOΣ ΥΙOΣ, ΓΩΝΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ, ΔΥO ΛOΥΞ, ΜΙΚΡO ΚΑΦΕ, ΜΑΧΑΛΑΣ, ΚΑΦΕ ΤΕΧΝΗ. VIDEO CLUB: DV PLANET, PLAY, MOVIE FORUM, VIPS (ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ), VIDEO BEST, VIDEO BLUE ΤOΡ VIDEO (ΖΥΜΒΡΑΚΑΚΗΔΩΝ) Άλλα σημεία: ΔΗΜOΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙOΘΗΚΗ, ΕΙΣOΔOΣ Αντιπεριφέρειας Χανίων, ΕΙΣOΔOΣ ΔΗΜOΥ ΧΑΝΙΩΝ, ΠOΛΥΚΕΝΤΡO ΝΕOΛΑΙΑΣ, ΠΡΑΚΤOΡΕΙO ΤΥΠOΥ(ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ), ΑΝΕΚ LINES, Blue Star Ferries (κεντρικό πρακτορείο), ΠOΛΥΤΕΧΝΕΙO (ΚΥΛΙΚΕΙO), ΤΕΙ(ΚΥΛΙΚΕΙO), ΩΔΕΙO, ΤΡΑΠΕΖEΣ ΧΑΝΙΩΝ, ΠEIPAIΩΣ, SYLVESTER (ΓOΓOΝΗ), BREAK (ΓΟΓΟΝΗ), NEW STAND Στο Hράκλειο: BIBΛIOΠΩΛEIO KIXΛH
ΠΥΞΙΔΑ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠOΛΗ ΤOΥΣ ΠOΛΙΤΕΣ ΤOΝ ΠOΛΙΤΙΣΜO ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ: ΑΣΤΙΚΗ ΜΗ ΚΕΡΔOΣΚOΠΙΚΗ «ΠOΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ» ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ 6483 ISSN 1790-6075 ΕΚΔOΤΗΣ – ΥΠΕΥΘΥΝOΣ ΕΚΔOΣΗΣ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙOΣ ΕΠΙΚOΙΝΩΝΙΑ «ΠΥΞΙΔΑ» / ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ ΜΑΤΘΑΙOΣ ΤΘ 53 ΤΚ 73131 ΧΑΝΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΗΛ: 2821074104 / 6974739122 FAX: 2821036364 e-mail: info@pyxida.gr ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Μ. ΑΝΕΥΛΑΒΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΒΟΥΛΕΣ KΩΣTAΣ ΓYΠAPAKHΣ ΜΙΧΑΗΛ ΔΑΡΜΑΡΑΚΗΣ ΣΙΣΣΥ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ ΒΟΥΛΑ ΚΑΝΤΕΡΑΚΗ ΔΗΜOΣ ΚΕΡΔΕΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΚΚΙΝΑΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΚΩΤΣΟΓΛΟΥ ΝΙΚΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΚΗΣ ΠΕΤΡOΣ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΑΛΙΚOΥΤΣΑΚΗΣ KΩN/NOΣ MΠAΣIOΣ ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΚΟΝΙΔΗΣ MYPTΩ KONTOMΙTAKH ΓΙΩΡΓΟΣ MANOYΣEΛHΣ NIKOΣ MANOYΣEΛHΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΓΟΥΛΟΣ ΒΑΡΒΑΡΑ ΠΕΡΑΚΗ σκίτσα: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΕΤΡΑΚΗΣ BAΣIΛHΣ ΠAΠAΣTAMOΣ ΝΕKΤΑΡΙOΣ ΠΑΥΛOΥ - ΠΕΤΡOΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΕΡΙΒOΛΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΠΑΝOΥΔΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓOΣ ΤΣΙΜΑΣ ΣΟΦΙΑ ΤΣΟΥΡΛΑΚΗ ΝΙΚOΣ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝOΥ ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΕΛΙΔΩΝΗΣ ΣKITΣA - ΣΧΕΔΙΑΣΜOΣ ΕΝΤΥΠOΥ ΝΙΚOΣ ΠΑΡΘΕΝOΠOΥΛOΣ τηλ. 6974430507 ΣΗΜΑ ΕΝΤΥΠOΥ ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΙΝΑΚΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΛΕΝΗ ΣΤΑΥΡΙΔΗ Η πυξίδα πρoσφέρεται με αντίτιμo τη διάδoση και τη συμμετoχή
Η ΕΚΔΟΣΗ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ:
«Πως μας θέλουν» οι τουρίστες μας. Έρευνα στον Πλατανιά Το προφίλ των επισκεπτών που έρχονται στον Πλατανιά για διακοπές ανέδειξαν τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου που έθεσε σε μεγάλο δείγμα ο Σύλλογος των επιχειρηματιών κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Είναι από την Ευρώπη, έρχονται στην πλειονότητά τους οικογενειακά ή με φίλους σε συνολικό ποσοστό έως και κατά 90%. Πολύ μεγάλο μέρος διακινείται από τα τουριστικά γραφεία. Οι λόγοι που επιλέγουν Πλατανιά είναι κατά κύριο λόγο το κλίμα, η φιλοξενία για την οποία φημίζεται η περιοχή, αλλά και η Κρητική διατροφή. Ιδιαίτερης σημασίας είναι το εύρημα που εντοπίζεται σχετικά με το ότι οι επισκέπτες παρατήρησαν ότι δεν είδαν να υπάρχουν εκδηλώσεις. Κάτι που σημαίνει ότι είτε οι εκδηλώσεις που γίνονται δεν αφορούν τους επισκέπτες, είτε απλά δεν υπάρχει συντονισμένη προβολή τους προς τους τουρίστες. Σημαντικά ευρήματα των ερωτηματολογίων αποτελούν επίσης, η αποστροφή των επισκεπτών στην άγρα πελατών, ενώ παρατηρούν ότι το κυκλοφοριακό χρήζει βελτίωσης, ενώ εντοπίζουν και την ανάγκη καλύτερης διαμόρφωσης στις κίτρινες των καταστημάτων. Μ.Φ.
Χανιά: Εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια λειτουργίας της δημοτικής αγοράς Η δημοτική αγορά, ένα από τα πιο γνωστά μνημεία, «γιορτάζει» τα 100 της χρόνια, καθώς στις 4 Δεκεμβρίου του 1913 την είχε εγκαινιάσει ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, ενώ ανεπίσημα άρχισε να λειτουργεί την 1η Νοεμβρίου του 1913. Έτσι με αυτή την ευκαιρία ο δήμος Χανίων, ο σύλλογος καταστηματαρχών και άλλοι φορείς οργανώνουν σειρά εκδηλώσεων που ξεκίνησαν στις 2 Νοεμβρίου. Από νωρίς το πρωί το σκηνικό έξω από την δημοτική αφορά θύμιζε την εποχή των εγκαινίων. Παλιά οχήματα, οι παραδοσιακές άμαξες με τα άλογα, πωλητές ειδών και επαγγελματίες εκείνης της εποχής όπως λούστροι, φωτογράφοι, έδωσαν το στίγμα της γιορτής, ενώ την ίδια ώρα υπό τους ήχους της κρητικής μουσικής, παραδοσιακά συγκροτήματα έζωσαν το κτίριο της αγοράς χορεύοντας κρητικούς χορούς. Έξω από την αγορά, προσφέρονταν παραδοσιακά προϊόντα, χαρουμπία, σαλέπι, άφθονη τσικουδιά καθώς και στραγάλια σε χάρτινο χωνάκι. Πλήθος κόσμου παρακολούθησε τις εκδηλώσεις, ενώ σε σύντομο χαιρετισμό του ο δήμαρχος Χανίων Μανώλης Σκουλάκης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις προσπάθειες που γίνονται για την προστασία του μνημείου της δημοτικής αγοράς. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, λόγω του υψηλού κόστους για τη ριζική αποκατάσταση και συντήρηση που φθάνει τα 12 εκατομμύρια ευρώ οι ελπίδες να βρεθούν τα χρήματα αυτά είναι μόνο στην επόμενη προγραμματική περίοδο καθώς απορρίφθηκε ως μη συμφέρουσα η ιδέα να ενταχθούν τα έργα για τη συντήρηση της αγοράς στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Τζέσικα». Στις 10 Νοεμβρίου θα εγκαινιαστεί μέσα στην αγορά έκθεση φωτογραφιών από την ιστορία του μνημείου με υπότιτλους και στα Αγγλικά, ενώ η κεντρική εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί μέσα στην αγορά στις 4 Δεκεμβρίου.
Γιατί αυτοκτονούν οι Έλληνες; Με ιδιαίτερη προσοχή παρατηρούμε την τελευταία διετία το φαινόμενο των αυτοκτονιών που έχουν γίνει μάστιγα στην χώρα και που παρουσιάζουν ιδιαίτερη έξαρση στην Κρήτη. Με ιδιαίτερη προσοχή παρατηρούμε επίσης τον τρόπο αποσιώπησης των πρωτογενών αιτιών αυτών των αυτοκτονιών. Μένοντας κυρίως στο τελευταίο στάδιο πριν από το απονενοημένο διάβημα διαπιστώνονται «γενικά ψυχολογικά προβλήματα» χωρίς να δίνεται η απάντηση του «πως προέκυψαν αυτά». Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να προσεγγίσουμε τελικά το προφίλ ενός αυτόχειρα μέσα στην κρίση και τα οικονομικά αλλά και κοινωνικά αδιέξοδα που αυτή δημιουργεί. Γιατί αυτό που είναι γεγονός είναι ότι την τελευταία διετία υπάρχει έξαρση αυτοκτονιών. Έξαρση η οποία , τυχαία(;), συμβαδίζει με μια κρίση που μαστί-
ζει οικονομία και κοινωνία. «Η οικονομική κρίση δεν είναι ο μόνος λόγος, το ένα δεν φέρνει απαραίτητα το άλλο, αλλά παντού στην Ευρώπη όπου έχει αυξηθεί η ανεργία έχουν αυξηθεί και οι αυτοκτονίες. Όταν μειώνεται η ανεργία μειώνονται και οι αυτοκτονίες. Είναι αλληλένδετα» δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος της μη κυβερνητικής οργάνωσης ΚΛΙΜΑΚΑ, Μ.Φ.
Η εκτέλεση μιας γενιάς Δύο πρόσφατα εγκλήματα κρέμονται πάνω από τα κεφάλια της Ελληνικής κοινωνίας. Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα από τη μια και των του Μανώλη Καπελώνη και Γιώργου Φουντούλη από την άλλη. Κατ΄ αρχήν και τα δύο περιστατικά είναι φόνοι. Είναι απώλειες ανθρώπινων ζωών και μάλιστα νέων ανθρώπων και ως τέτοια πρέπει κατ΄ αρχήν να αντιμετωπιστούν σε ανθρώπινο επίπεδο. Και το τονίζουμε αυτό διότι για να μπορούμε να χαρακτηριζόμαστε "πολιτικά όντα" όπως θέλουν πολλοί, πρέπει πρώτα να θυμηθούμε ότι είμαστε ανθρώπινα όντα με καρδιά, ζωή, ψυχή, τις ύψιστες ουσίες της ύπαρξής μας. Συνεπώς πρωτίστως ως νεκρούς ανθρώπους και δη συν-ανθρώπους μας πρέπει να τους δούμε. Σε καμία περίπτωση δεν είμαστε από αυτούς που θα υιοθετήσουν τη λογική των ίσων αποστάσεων, κάθε άλλο... Και αυτό γίνεται καθώς παράλληλα, εκ των πραγμάτων, τίθεται το ζήτημα της ανάδειξης αυτών των γεγονότων υπό ένα άλλο (ενδεχόμενο) πρίσμα: αυτό της πολιτικής δολοφονίας. Και νομιμοποιούμαστε να τις φωτίσουμε υπό αυτό το πρίσμα διότι έχουμε δύο 3 φόνους με θύματα 3 νέους (οι δύο τελευταίοι μάλιστα ήταν ιδιαιτέρως νεαροί αν και ενήλικες. Για εμάς δεν τίθεται θέμα άφεσης αμαρτιών μιας ιδιαίτερα σκληρής οργάνωσης που έτρεφε στους κόλπους της Νεοναζί. Όμως για εμάς δεν δολοφονήθηκαν δύο Νεοναζί και ένας επαναστάτης. Δολοφονήθηκε μια ολόκληρη γενιά στο πρόσωπο των δύο ανθρώπων. Όσο μαφιόζικα οργανωμένο ήταν το χτύπημα στους δύο Χρυσαυγίτες άλλο τόσο ήταν και στον Παύλο Φύσσα. Το βίαιο πέρασμα τους στην άλλη ζωή νοηματοδοτεί τον επιθανάτιο ρόγχο μιας κοινωνίας. Δεν είναι ένα παρακράτος που σκοτώνει τους μεν ή τους δε. Πρόκειται για ένα συμβολικό ομαδικό στήσιμο στον τοίχο μιας χώρας (και κυρίως των νέων της) από μια ομάδα ανθρώπων που βρίσκονται ακόμα στην εξουσία έχοντας καταφέρει να εξουθενώσουν μια ολόκληρη κοινωνία, δύο και κάτι γενιές. Τι μπορεί να σώσει αυτή τη στιγμή την Ελληνική κοινωνία από τον βέβαιο θάνατο; Μόνο η μέχρι θανάτου υπεράσπιση των έσχατων, έστω, δικαιωμάτων για ελευθερία σκέψης, λόγου έκφρασης, δίκαιης στο μέτρο του δυνατού πια εκπροσώπησης, η προάσπιση πάνω απ΄ όλα του δικαιώματος για δουλειά, για ανθρώπινη και αξιοπρεπή ζωή του καθενός. Α.Π.
Απρόσμενη (;) εξέλιξη Στις αρχές του Νοέμβρη ανακοινώθηκε από την Καγκελαρία της Γερμανίας η συνάντηση της Μέρκελ με ειδικό διαμεσολαβητή του ΟΗΕ για το θέμα του Μακεδονικού. Η συνάντηση έγινε χωρίς να έχουν ιδέα οι κυβερνήσεις των εμπλεκόμενων χωρών δηλαδή της Ελλάδας και των Σκοπίων. Στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ θεωρούν ως αναγκαία προϋπόθεση έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων την επίλυση του ζητήματος της ονοματοδοσίας. Σε απλά Ελληνικά αυτό μεταφράζεται σε επίσημη ανάληψη της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας από τους Γερμανούς. Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε σε αυτό το σημείο την δεδηλωμένη επιθυμία των Αμερικανών να αποχωρήσουν από την περιοχή των Βαλκανίων αφού έχουν ήδη αναλάβει τον έλεγχο στη Μέση Ανατολή και στη Μεσόγειο. Ουσιαστικά αναθέτουν στην Γερμανία να βγάλει το φίδι από την τρύπα στη μεριά των Βαλκανίων. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η αστάθεια στη χώρα των Σκοπίων είναι το μόνιμο χαρακτηριστικό της αφού μια σοβαρή μερίδα Αλβανικής και διόλου ευκαταφρόνητης μειονότητας εκδηλώνει αλυτρωτικές τάσεις εδώ και αρκετά χρόνια. Συνεπώς, λαμβάνοντας υπ΄ όψη και το γεγονός της αστάθειας στη γειτονική Βοσνία, φαίνεται πως τα πράγματα μπαίνουν σε μια τροχιά διευθέτησης από τα πάνω και η χώρα μας, μαζί με τα Σκόπια θα υποχρεωθούν σε από κοινού συμφωνία που "διευθετεί" το θέμα μιας και πρέπει να ληφθούν αποφάσεις που θα οδηγούν προς εκτόνωση το κλίμα για χάρη αποσωβισμού μιας νέας κρίσης στην περιοχή που θα έχει σοβαρότατες επιπτώσεις στα πολιτικά και οικονομικά πράγματα ολόκληρης της Ευρώπης. Το παιχνίδι φεύγει και επισήμως πια από τα χέρια της χώρας μας... Α.Π.
ΦΥΛΛΟ
3
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Ένα άλλο σχολείο ονειρευόμαστε και ένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα. Ένα σύστημα που θα παιδαγωγεί, θα μορφώνει, θα προετοιμάζει τον μαθητή για τις ανοιχτές θάλασσες του βίου. Θα μαθαίνει τον μαθητή να σκέφτεται, να κριτικάρει, να διαφορίζει. Θα τον προετοιμάζει για την συγκρότηση και την απαρτίωση της προσωπικότητας του και του αξιακού του συστήματος. Αντ’ αυτού έχουμε ολόκληρη την δευτεροβάθμια εκπαίδευση προσανατολισμένη προς την τεχνική των πανελληνίων εξετάσεων. Όπου ο μαθητής σε λίγες ώρες θα κριθεί ικανός ή ανίκανος για το Πανεπιστήμιο. Και όμως αυτή την βαρβαρόΓράφει ο τητα οι μαΓιώργος Κοκκινάκος θητές την αντέχουν. Δ ι ό τ ι έχουν την ανωτερότητα των νιάτων και την δυνατότητα να τρέφουν το όνειρό τους με όνειρο… Ξέρουν ότι η ζωή δεν τελειώνει στις εξετάσεις αλλά μόλις αρχίζει. Άλλωστε το σύστημα μέσα στην γενικότερη αποσάθρωσή του δεν μπορεί να τους εξασφαλίσει πια κανένα μέλλον μετά το Πανεπιστήμιο. Πρέπει να επισημάνουμε εν τούτοις ότι το σύστημα των Πανελληνίων εξετάσεων είναι ένας θεσμός, εν πολλοίς, αδιάβλητος. Μέχρι τώρα τουλάχιστον. Είναι από τους λίγους θεσμούς που παρέμειναν αδιάβλητοι. Ίσως και ο μοναδικός. Όμως στις τελευταίες εξετάσεις προ ημερών, στο μάθημα των μαθηματικών γενικής κατεύθυνσης, και στο μάθημα της βιολογίας μπήκαν θέματα με τερά-
ΑΣΗΜΑΝΤΑ
Εναντίον της ανασχετικής ηλιθιότητας ….κι εσύ πικρέ που το βαλες γινάτι να βρεις, να κόψεις το αμύγδαλο του κόσμου και σου απόμεινε το χέρι γράφοντας κάτι ποιήματα…. Οδ. Ελύτης (τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας) στια διαφορά δυσκολίας. Βατά θέματα στην βιολογία, απαράδεκτα δύσκολα θέματα στα μαθηματικά. Υποψήφιοι δηλαδή π.χ. της ιατρικής, αν πήγαν από το δρόμο της βιολογίας, έχουν ένα πριμ 200300 μονάδων. Υποψήφιοι που πήγαν από το δρόμο των μαθηματικών, μένουν εκτός , εκτός αν αριστεύσουν σε όλα τα υπόλοιπα μαθήματα. Το ζήτημα γεννάει μεγάλο σκεπτικισμό. Τι να υποθέσει κανείς; Ότι μαίνεται ο πόλεμος μεταξύ των επιστημονικών εταιρειών για το ποιος έχει το μεγαλύτερο κύρος ή εξουσία; Ότι η επιτροπή των πανελληνίων εξετάσεων αποτελείται από άσχετους; Ότι δεν ξέρουν αυτό που έχει πει ο Γκαίτε : «Μαθαίνεις μόνον από αυτούς που αγαπάς»; Ότι υπάρχει σκοπιμότητα πριμοδότησης της παραγαλίας έναντι της ευφυΐας , προετοιμάζοντας έτσι παθητικούς, υποτακτικούς, και άνευρους επιστήμονες και πολίτες; Συμβαίνει κάτι άλλο; Ότι και να συμβαίνει πρέπει να πούμε ότι κανείς δεν δικαιούται να κακοποιεί τους υποψήφιους. Η εκπαιδευτική κοινότητα πρέπει να πάρει θέση. Θα μπορούσαν-μετά από αυτό- οι εξετάσεις να θεωρηθούν άδικες
και διαβλητές. Οφείλουμε να προστατεύσουμε έστω αυτό το σύστημα πριν αναζητήσουμε ένα σύστημα συνεχούς αξιολόγησης, ένα σύστημα μέσω του οποίου θα επιλέγονται οι ικανοί και οι άριστοι. Στους νεαρούς υποψηφίους το μόνο που μπορεί να πει κανείς, είναι να βρίσκονται σε μια διαρκή αντίρρηση με εμάς τους ενήλικες, και να σκέπτονται όπως εμείς σπανίως ονειρευόμαστε. Γιατι τα τελευταία 40 χρόνια έχομε ζήσει αμέτρητες «εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις» οι οποίες όμως κατέληξαν σε μια ολική απορρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος. Με τους μαθητές προσανατολισμένους όχι προς την παιδεία, την μάθηση, την μόρφωση αλλά προς την εισαγωγή σε μια σχολή ΑΕΙ απ’ την οποία όμως θα αναζητήσουν επί ματαίω επαγγελματική απασχόληση. Μαθητές που ενώ περνούν πολλές ώρες στο σχολείο να το βιώνουν ματαιωτικά αντί να τους κεντρίζει την δημιουργικότητα, την έμπνευση και την φαντασία. Εκπαιδευτικούς αδιάφορους, βαρύθυμους και ματαιωμένους αφού η δεινή οικονομική τους κατάσταση (ποιος να το πει ότι ο δάσκαλος ή ο καθηγητής
για να ζήσει θα πρέπει τις ώρες εκτός σχολείου να αναζητεί και δεύτερη δουλειά), τους έχει φέρει σε κατάσταση απελπισίας. Τέτοιας απελπισίας που να φθάνουν σε σημείο να εξαγγέλλουν απεργία μέσα στις πανελλήνιες εξετάσεις. Μια πράξη ακυρωτική του ρόλου τους ως παιδαγωγών και προτύπων για τους μαθητές τους. Και την πολιτική ηγεσία σε ρόλο θαυματοποιού και μάγου να θεωρεί ότι το ζήτημα της εκπαίδευσης είναι το εξεταστικό σύστημα ή οι απολύσεις εκπαιδευτικών που οσονούπω έρχονται. Ήδη ο νέος υπουργός εξήγγειλε τροποποίηση των εξετάσεων, μειώνοντας τα μαθήματα. Αυτό είναι το πρόβλημα της εκπαίδευσης κατά τον υπουργό. Ο ορισμός των εξεταζόμενων μαθημάτων και τα μειώνει διότι συμμερίζεται λέει την κόπωση των μαθητών. Ότι ένας μαθητής γράφοντας 19.1 μπαίνει σε μια υψηλόβαθμη σχολή και παίρνει συγχαρητήρια, ενώ γράφοντας 19 μένει έξω και παίρνει συλλυπητήρια δεν τον απασχολεί; Ότι το εξεταστικό σύστημα είναι προσανατολισμένο στην αποστήθιση και στην απομνημόνευση ξερών γνώσεων, υποστρέφοντας την κριτική σκέψη, δεν τον ενδιαφέρει; Ότι η «προετοιμασία» μέσα από τα ιδιαίτερα μαθήματα αυξάνει τον ταξικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης, το έχει σκεφθεί; Αλλά κυρίως πρέπει να πρέπει να σκεφθούμε ότι εκπαιδευτικό σύστημα δεν σημαίνει εξεταστικό σύστημα. συνέχεια στην 21η σελίδα
Γράφει o Mατθαίoς Φραντζεσκάκης
Νοέμβρης του 2013 Σαράντα χρόνια μετά από την εξέγερση των «παραστρατημένων» νέων του 73 αναζητούμε το δρόμο πορείας. Ακόμα και από αυτούς που αμφισβητούν την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 73, αυτή, αποτέλεσε σταθμό για την νεότερη Ελλάδα. Ιδανικά, όνειρα, προσδοκίες κίνησαν μια χούφτα, μια χώρα… Η ανάγκη για την απελευθέρωση από την χούντα καταλυτική. Το όραμα για μια καλύτερη Ελλάδα στοιχείο καταλυτικό της επόμενης μέρας. Ενθουσιασμός, πάθος, ένταση, σχέδια προοπτικής. Μερικά από τα χαρακτηριστικά της επόμενης μέρας… Άραγε τι πήγε λάθος; 40 χρόνια μετά θλίψη… Κρίση, αδιέξοδα, εσωστρέφεια, απαξίωση… Μπορεί μια κοινωνία να κινηθεί χωρίς όραμα; Μπορεί να υπάρξει χωρίς το πάθος της προοπτικής για μια καλύτερη μέρα; Μια καλύτερη χώρα; Αρκεί το «την βγάλαμε και σήμερα» για να μας κρατήσει σε στοιχειώδη τροχιά ύπαρξης; "Φοβάμαι Τους ανθρώπους Που με καταλερωμένη τη φωλιά τους Πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου. … Φοβάμαι τους ανθρώπους Που άλλαζαν πεζοδρόμια, όταν σε συναντούσαν Και τώρα σε λοιδορούν Γιατί λέει, δε βαδίζεις στον ίσιο δρόμο. Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους…" Μανώλης Αναγνωστάκης Νοέμβρης 1983
4
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Το «Red Hulk» και ο οικείος μας φασισμός Red Hulk. Το όνομα του spin-off αντιήρωα στο κλασικό κόμικς (The Incredible Hulk) της Marvel δανείστηκε η ταινία που κέρδισε το φετινό πρώτο βραβείο του 36ου Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας. Κεντρικός κορμός της ταινίας αποτελεί η ιστορία του Γιώργου, ενός νεαρού φίλαθλου του Ολυμπιακού που σταδιακά ενεργοποιείται στις τάξεις μιας ακροδεξιάς οργάνωσης και συμμετέχει σε «πογκρόμ» εναντίον μεταναστών. επιμέλεια κειμένου o Mιχάλης Nικoλακάκης
σκηνοθέτης και σεναριογράφος της ταινίας η Ασημίνα Προέδρου προσπάθησε να αποτυπώσει σε μισή περίπου ώρα όλες τις βιογραφικές εντάσεις μέσα από τις οποίες οδηγείται ένας νέος σε ανάλογες επιλογές. Μέσα από φευγαλέα πλάνα αποτυπώνει την εργασιακή επισφάλεια, τη ανδρική ματαίωση, την καθημερινή επαφή με τους μετανάστες, την κουλτούρα της βίας γύρω από τους οργανωμένους αθλητικούς συνδέσμους, το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο δεν υπάρχει επικοινωνία και βρίσκεται καθηλωμένο υλικά και πολιτισμικά σε μια σχεδόν προνεωτερική Ελλάδα. Ο «κανόνας» στις ταινίες μικρού μήκους είναι να αποτελούν δημιουργίες ελπιδοφόρες αλλά λειψές, όχι μόνο εξαιτίας της έλλειψης πόρων των
Η
δημιουργών τους. Οι καλλιτέχνες, νέοι ως επί το πλείστο, συνήθως πειραματίζονται με το μέσο και αναζητούν τα όρια του. Έτσι, σαν παιδιά που δοκιμάζουν το λόγο και το βάδισμα, καταλήγουν συχνά σε ενδιαφέρουσες πλην όμως αυτοαναφορικές μικρές παραγωγές το περιεχόμενο των οποίων συνομιλεί συνήθως με τις προσωπικές τους αναφορές σε άλλους δημιουργούς. Το Red Hulk όμως είναι κάτι άλλο. Μιλάει απευθείας με το θέμα του χωρίς περιστροφές και υπερβολές και δεν φοβάται, με το κίνδυνο του διδακτισμού, να βγάλει συμπεράσματα για «τις πταιει» για την άνοδο της άκρας δεξιάς στη ελληνική κοινωνία σήμερα. Ο πρωταγωνιστής, ο οποίος βραβεύτηκε και με το πρώτο βραβείο ανδρικής ερμηνείας στο φεστιβάλ, αποτελεί σίγουρα την πιο ευχάριστη έκπληξη της ταινίας με το διακριτικό τρόπο με τον οποίο ενδύεται ένα τόσο μη διακριτικό ρόλο. Πείθει τόσο στις στιγμές των βίαιων εξάρσεων του όσο και στις στιγμές της κατάρρευσης και της αποκάλυψης των συσσωρευμένων
ανασφαλειών του. Και πάνω από όλα, εντυπωσιάζει πιο πολύ με αυτά που δεν λέει παρά με αυτά που λέει, με τον τρόπο, δηλαδή, με τον οποίο παρουσιάζει έναν νέο άνθρωπο που οδηγείται σε βίαιες συμπεριφορές εξαιτίας της περιορισμένης ικανότητας του να εκφράσει τις σκέψεις του και τα συναισθήματα του. Το Red Hulk, λοιπόν, δεν είναι ένα έργο που μιλάει για τον αιώνιο φασισμό, δεν είναι μια ταινία που ψυχολογικοποιεί τον φασισμό ή που προσπαθεί να τον υπάγει σε πανανθρώπινες σταθερές και πεπρωμένα «σκληρότητας». Αυτή είναι μια ταινία για τον ολοδικό μας, οικείο, φασισμό για εμάς, τους Έλληνες του 2013, και για το πώς εμείς κάνουμε τα παιδιά μας σήμερα φασίστες. Για όλα αυτά τα κατορθώματα, επιτεύγματα διόλου αμελητέα για ταινία με κανονικό budget και πλήρη κυκλοφορία στις κινηματογραφικές αίθουσες, πόσο μάλλον για πτυχιακή εργασία σπουδάστριας σε σχολή κινηματογράφου, αξίζει να «παιχτεί».
ΦΥΛΛΟ
5
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Τουρισμός και Κρητικά Προϊόντα – Σοβαρός Δεσμός ή απλά Πλατωνικός Έρωτας; «Εμείς κύριοι, δεν έχουμε καλό λάδι, έχουμε το καλύτερο λάδι στον κόσμο και αυτή είναι η διαφορά μας, σε σχέση με τις άλλες ελαιοπαραγωγούς περιοχές, σε όλον τον πλανήτη». Η παραπάνω, επί λέξει, αναφορά του Ηλία Μαμαλάκη στο Κρητικό ελαιόλαδο και εν γένει τα Κρητικά προϊόντα, είναι μια από τις πολλές, είναι η αλήθεια, παραμέτρους του σημερινού μας θέματος, εντούτοις και η πιο σημαντική την ίδια στιγμή. Κι αυτό, γιατί αν θέταμε το δίλλημα του τίτλου σε ένα μικρό παιδί, μάλλον θα θεωρούσε ανούσιο ή περιττό το ερώτημα, αφού στο παιδικό του λεξιλόγιο, λογικά, δεν θα είχε εμπεδωθεί ακόμα η έννοια του «καθαρού κέρδους εκμετάλλευσης» ή αλλιώς του “gross operation profit” ως την πιο κρίσιμη χρηματοοικονομική διάσταση. Όμως, και επειδή τα ερωτήματα αυτά δυστυχώς αποτελούν μέριμνα των ενηλίκων(;) πάμε να ξετυλίξουμε και σήμερα το κουβάρι. Τα Κρητικά προϊόντα, το ελαιόλαδο σε σχέση με το βούτυρο, το μέλι σε σχέση με τη ζάχαρη και τα σιρόπια, τα λαχανικά και τα όσπρια σε σχέση με τα burgers, τα φρούτα και οι ελιές σε σχέση με τα πατατάκια, οι ξηροί καρποί σε σχέση με τα βιομηχανικά σνακ, τα ντόπια νωπά κρέατα σε σχέση με τα εισαγόμενα και κατεψυγμένα, όλα δείχνουν να συνεχίζουν τη μάχη τους ενάντια στο μάρκετινγκ για μια πρόκριση στις καρδιές και τα «κελάρια» μας, εντούτοις στα επαγγελματικά μας ψυγεία δείχνουν να υπολείπονται κι ο βασικός λόγος, δεν είναι άλλος από το κόστος, απ’ την τιμή τους, κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα και τα δυσεπίλυτα. Η Κρητική δίαιτα ως τρόπος ζωής αποτελούσε ένα ευρύτερο κύκλο, μια θεωρία ζωής με κοινωνικές, θρησκευτικές και πολιτισμικές προεκτάσεις, εντούτοις το επίκεντρό της – όσο μπορούμε να την γνωρίζουμε – ήταν η Κρητική Διατροφή με την αδιαμφισβήτητη ποιότητα των προϊόντων της Κρητικής γης. Τα στοιχεία αυτής της διατροφής αποτέλεσαν αντικείμενο έρευνας από την εποχή της κλασσικής αρχαιότητας και της στρατιωτικής κυριαρχίας της Σπάρτης, έως και το 2ο παγκόσμιο πόλεμο και την έρευνα των επτά χωρών. Το μικροκλίμα, το έδαφος, ο νησιωτικός χαρακτήρας, ενδεχομένως όλα μαζί να «ευθύνονται» για αυτήν προϊοντική ανωτερότητα, εντούτοις υπάρχει μια ακόμα, ίσως η σημαντικότερη, λεπτομέρεια. Ο Κρητικός κλήρος είναι μικρός σε μέγεθος, οικογενειακός, πολυκερματισμένος, μη μαζικός και ως εκ τούτου πολύ ποιοτικός. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ελιές με τις οποίες ξεκινήσαμε την αναφορά μας, ελάχιστη διαφορά έχουν στην συγκομιδή τους από την εποχή του Ομήρου. Το ίδιο
συμβαίνει με τα πορτοκάλια, τα σταφύλια και πολλά από τα κηπευτικά μας. Το «αντίτιμο» γι αυτήν την παραδοσιακή παραγωγή, διαβατήριο της καλής ποιότητας των προϊόντων είναι το υψηλό κόστος και κατά συνέπεια, η τιμή. Η μη επίτευξη οικονομιών κλίμακας επιβαρύνει την τελική τιμή όπως άλλωστε είναι λογικό, πράγμα αντίθετο με τις ελιές στην Ισπανία που μαζεύονται με μπουλντόζες και των ισραηλίτικων πορτοκαλιών, τα οποία επιτυγχάνουν εξαιρετικά χαμηλές τιμές, αλλά με ποιότητα εξαιρετικά αμφιλεγόμενη. Για να γίνει εφικτό να υπερισχύσουν τα Κρητικά προϊόντα σε επίπεδο εμπορικότητας από τα φθηνότερα εισαγόμενα, θα πρέπει να γίνει αντιληπτή η προστιθέμενη αξία την οποία δίνουν τόσο στις αισθήσεις όσο και την υγεία μας. Ο ενημερωμένος καταναλωτής πρέπει να απαιτεί και να επιλέγει με βάση αυτό το κριτήριο πράγμα που θα οδηγήσει τον προμηθευτή να αγοράζει και να προσφέρει με την ίδια λογική. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι αυτό; Τόσο, όσο να γίνει η ετικέτα «Παραδοσιακό Κρητικό Προϊόν» σ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου, ένα «πιστοποιητικό ποιότητας» το οποίο θα κατευθύνει καταναλωτές, προμηθευτές και αγορές. Τόσο οι ευθύνες της πολιτείας σε αυτό τον τομέα όσο και η αποτελεσματικότητά της δεν διεκδικούν δάφνες κι όσο αυτό αργεί, τόσο το ραντεβού με την κατανάλωση θα καθυστερεί. Η «άλλη» προσπάθεια, να μειωθούν οι τιμές των Κρητικών προϊόντων θα ξεκινήσει μοιραία από την υποβάθμιση της ποιότητας αντιστρέφοντας το κύριο δεδομένο για τα Κρητικά προϊόντα, την ποιοτική
ανωτερότητά τους. Δυστυχώς, αυτή η προσπάθεια έχει ξεκινήσει - σε ένα βαθμό - με τα φυτοφάρμακα, τις ζωοτροφές αμφιβόλου ποιότητας, την απομάκρυνση γενικά από τους παραδοσιακούς τρόπους παραγωγής. Αυτό δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα, πέραν του ότι ο καταναλωτής θα μπερδευτεί ανεπανόρθωτα. Το χειρότερο όμως είναι ότι τα Κρητικά Προϊόντα εξ’ ορισμού δεν θα μπορέσουν να ανταγωνιστούν τα εισαγόμενα στο «ρινγκ της τιμής» αφού τα κόστη τους θα είναι σχεδόν πάντα υψηλότερα από αυτά που προσφέρει ο τεράστιος, μη ποιοτικός, ευρωπαϊκός κλήρος. Ο Τουρισμός σίγουρα αποτελεί σήμερα τη βαριά βιομηχανία της χώρας μας και παράλληλα ανανέωσε αυτή του την ιδιότητα τουλάχιστον μέχρι και το 2020, οπότε οι στόχοι μας για τους ξένους επισκέπτες, αναμένεται να φτάσουν έως το νούμερο των 20-22 εκατομμυρίων ανά έτος προσφέροντας «πεδίον δόξης λαμπρό» για το πολυπόθητο ραντεβού με τα Κρητικά προϊόντα. Παρόλα αυτά, και προϊόντος του χρόνου, ο Ελληνικός Τουρισμός δείχνει κι αυτός να γίνεται το ίδιο μαζικός, μια πραγματική βιομηχανία χαμηλού κόστους, φέρνοντας στο μυαλό μας αυτό που ξέρουμε πολύ καλά, ότι τίποτε μαζικά παραγόμενο δεν έχει υψηλή ποιότητα. Με το πλείστον των ξενοδόχων να είναι υπερδανεισμένοι και τις γνωστές συνέπειες της κρίσης, η ελαχιστοποίηση του κόστους είναι το ζητούμενο. Πληρώνοντας τα εισαγόμενα και αφήνοντας έξω από τους μπουφέδες και τα πρωινά μας τα Κρητικά προϊόντα, ουσιαστικά χορταίνουμε δαγκώνοντας το χέρι μας, εντούτοις οι τράπεζες έχουν βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κι
αυτό κάνει αντίΓράφει ο στοιχα ρηχές τις ποΚυριάκος Γ. λιτικές μας. Το Κώτσογλου* βραχιολάκι του all inclusive θα βοηθήσει προς την ίδια κατεύθυνση και το ραντεβού των Κρητικών προϊόντων με τον Τουρισμό θα αναβληθεί ως την ώρα, «που βγαίνουν τα κουκιά». Αν πραγματικά θέλουμε να συναντηθεί ο Τουρισμός με τα Κρητικά προϊόντα, αρχικά εντός και στο μέλλον εκτός Κρήτης, θα πρέπει η μπράντα «Κρητικό Προϊόν» να γίνει τόσο γνωστή όσο ο Κρητικός ήλιος και να μας κάψει, πρώτα το μυαλό και μετά τις αισθήσεις. Παράλληλα, θα πρέπει και ο ίδιος ο χαρακτήρας του τουρισμού μας να ανακατευθυνθεί προς τον θεματικό, εναλλακτικό, μη μαζικό και συνεπώς ποιοτικό τουρισμό με προεξάρχοντα τον γαστρονομικό και αν γίνεται τον «Κρητικό Τουρισμό». Αυτό το τελευταίο, παρότι ακούγεται όνειρο, όχι μόνο θα αναβιώσει την Κρητική Γαστρονομία και θα προωθήσει τα Κρητικά Προϊόντα, αλλά και θα βοηθήσει στην αναβίωση του Κρητικού τρόπου ζωής, ενός μοντέλου ζωής βασισμένου εκτός από τα διατροφικά, σε μια σειρά περιηγητικά, θρησκευτικά και κοινωνικά πρότυπα, μια καθημερινότητα ευζωίας την οποία έχουμε λησμονήσει αφήνοντάς την απλή ιστορική αναφορά. Σκληρός ο καμβάς, δύσκολη η πλέξη, αλλά η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, αρκεί η πολιτεία να κάνει αυτό που οφείλει και τότε ο Τουρισμός – και ενδεχομένως όχι μόνο – θα μπορεί να συναντηθεί, με τα Κρητικά προϊόντα. Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης MSc
6 Η κριτική σκέψη στο Διαδίκτυο Το πρόβλημα, η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης απασχολεί διεθνώς τα τελευταία χρόνια την ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα, που καταβάλλει προσπάθειες να πείσει εκπαιδευτικούς και γονείς να αποφεύγουν την παραδοσιακή πρακτική/ νοοτροπία της απομνημόνευσής και να ζητούν από τους μαθητές τη γόνιμη, δημιουργική σκέψη και την καινούργια γνώση. Γράφει ο Στην Ελλάδα γίνεται εκτενής Γιώργος αναφορά στην ανάπτυξη της Γώγουλος κριτικής σκέψης των μαθητών, τόσο στη σχολική νομοθεσία όσο και στα αναλυτικά προγράμματα. Στο νόμο 1566/85 για τη λειτουργία της γενικής εκπαίδευσης και κυρίως στα αναλυτικά προγράμματα των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων, αναφέρεται ότι στους απώτερους σκοπούς της εκπαίδευσης περιλαμβάνεται η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών. Στους αρκετούς ορισμούς που εντοπίζουμε στη βιβλιογραφία για την κριτική σκέψη επιλέξαμε τον Ορισμό κατά Γιανναρά. Ορίζουμε την Κριτική Σκέψη ως ανάγκη και τρόπο να κρίνουμε (δια-κρίνουμε, ξεχωρίζουμε) τι είναι αληθινό και τι ψεύτικο, τι ορθό και τι λάθος, τι πραγματικό και τι φαντασιώδες – ποια πληροφορία των ατομικών αισθήσεων ή ποια σύλληψη του ατομικού νου συνιστά έγκυρη και ποια μη έγκυρη γνώση. Στη σημερινή εποχή του Διαδικτύου, στον ψηφιακό όπως και στον πραγματικό κόσμο, στην κοινωνία της Πληροφορίας, στην ανάγκη να διαμορφώσουμε τον πολίτη του 21ου αιώνα, ο μαθητής πρέπει να είναι ικανός να αντιμετωπίζει το πλήθος των προβλημάτων που θα συναντήσει, να διακρίνει τις σωστές πληροφορίες και να βρίσκει πάντα τη σωστή/ λογική λύση. Αν θέλουμε να προαγάγουμε τη σκέψη των μαθητών μας δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε, πρέπει να τους μάθουμε να σκέφτονται, να τους μάθουμε να αναζητούν ενδείξεις και αποδείξεις, να μπορούν να δικαιολογούν τις αποφάσεις τους. Στον ψηφιακό κόσμο, στον κόσμο του Διαδικτύου ο
τεράστιος όγκος των δεδομένων, η πολλαπλή και παράλληλη πληροφόρηση δεν συνιστά έγκυρη γνώση. Οι μαθητές δεν μπορούν να διακρίνουν το αληθινό, το επίκαιρο, αλλά κυρίως δεν αναζητούν τις διαδρομές της γνώσης, τις αποδείξεις για την αλήθεια των πραγμάτων και γενικότερα δεν αναπτύσσουν την ικανότητα της σύνθεσης. Με τον όρο «Ψηφιακό vertigo» ο Andrew Keen προσπαθεί να δείξει την τάση που κυριαρχεί στο Διαδίκτυο στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, δηλαδή την υπερέκθεση που προσφέρει το web3, όπου μεταβήκαμε από την ανωνυμία σε ένα άκρατα κοινωνικοποιημένο Διαδίκτυο, με τους χρήστες να μοιράζονται προσωπικές τους πληροφορίες σε όλα τα επίπεδα. Αν επίσης σκεφτούμε ότι μόνο στο Facebook, συγκεντρώνονται καθημερινά στοιχεία όγκου τουλάχιστον 500 terrabytes, τότε, η σημασία της κριτικής σκέψης είναι πολύ μεγάλη, ώστε να καταγράφεται ως η σημαντικότερη ψηφιακή δεξιότητα για τους νέους. Βασική δεξιότητα ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τους διαδικτυακούς κινδύνους, ιδιαίτερα στην εποχή μας, όπου η νέα γενιά, η λεγόμενη γενιά του «περισσότερο» (generation more), γίνεται όλο και περισσότερο απαιτητική στις υπηρεσίες και στις εφαρμογές του Διαδικτύου, με περισσότερες κοινοποιήσεις και περισσότερα like. Είναι λοιπόν απαιτητική η ανάγκη για δημιουργική σκέψη, συναισθηματική εγρήγορση και για ποιοτική καθοδήγηση από τη μεριά τόσο των γονιών, όσο και των εκπαιδευτικών, αξιοποιώντας την εμπειρία τους και δημιουργώντας κατάλληλα πρότυπα. Ας σταθούμε στα λόγια του Benjamin Franklin «Τα παιδιά μιμούνται καταπληκτικά. Ας τους δώσουμε κάτι εξαιρετικό για να μιμηθούν!» Η κριτική σκέψη είναι μια δημιουργία του σκεπτόμενου νου και ο μαθητής, ο κάθε νέος σήμερα πρέπει να μάθει να αιτιολογεί τις απόψεις του, να αξιολογεί τα υπάρχοντα στοιχεία, να τα συνθέτει και να εκφράζεται μέσα από την ποικιλία των διαφορετικών απόψεων, να σκέπτεται και να πράττει κριτικά.
Α Ν Ε Π Α Ι Σ Θ Η Τ Ω Σ
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Μια ιστορία για απελπισμένα παιδιά… Παράθυρο νοσοκομείου Δύο άνδρες, και οι δύο σοβαρά άρρωστοι, έμεναν στο ίδιο δωμάτιο ενός νοσοκομείου. Ο ένας άνδρας αφηνόταν να σηκωθεί όρθιος στο κρεβάτι του για μία ώρα κάθε απόγευμα για να κατέβουνε υγρά από τα πνευμόνια του. Το κρεβάτι του βρισκόταν δίπλα στο μοναδικό παράθυρο του δωματίου. Ο άλλος άνδρας έπρεπε να περνάει όλη την ώρα του ξαπλωμένος. Οι άνδρες μιλούσαν για ώρες αδιάκοπα. Μιλούσαν για τις γυναίκες τους και τις οικογένειές τους, τα σπίτια τους, τις δουλειές τους, τη θητεία τους στο στρατό, πού πήγαν διακοπές. Κάθε απόγευμα, όταν ο άνδρας δίπλα στο παράθυρο μπορούσε... να σηκωθεί, περνούσε την ώρα του περιγράφοντας στον «συγκάτοικό» του όλα όσα μπορούσε να δει έξω από το παράθυρο. Ο άνδρας στο άλλο κρεβάτι άρχιζε να ζει για αυτές τις περιόδους μίας ώρας όπου μπορούσε να ανοιχτεί και να ζωογονηθεί ο δικός του κόσμος από όλη τη δραστηριότητα και χρώμα από τον κόσμο εκεί έξω. Το παράθυρο έβλεπε ένα πάρκο με μια όμορφη λιμνούλα. Πάπιες και κύκνοι έπαιζαν στα νερά ενώ παιδιά αρμένιζαν τα καραβάκια τους. Ερωτευμένοι νέοι περπατούσαν χέρι-χέρι ανάμεσα σε κάθε χρώματος λουλούδια και μια ωραία θέα του ορίζοντα της πόλης μπορούσε να ειδωθεί στο βάθος. Καθώς ο άνδρας στο παράθυρο περιέγραφε όλο αυτό με θεσπέσια λεπτομέρεια, ο άνδρας στο άλλο μέρος του δωματίου έκλεινε τα μάτια του και φανταζόταν αυτό το γραφικό σκηνικό. Ένα ζεστό απόγευμα, ο άνδρας στο παράθυρο περιέγραφε μία παρέλαση που περνούσε. Αν και ο άλλος άνδρας δεν μπορούσε να ακούσει τη φιλαρμονική - μπορούσε να τη δει στο μάτι του μυαλού του καθώς ο κύριος δίπλα στο παράθυρο το απεικόνιζε με παραστατικές λέξεις. Μέρες, βδομάδες και μήνες πέρασαν. Ένα πρωί, η πρωινή νοσοκόμα ήρθε να τους φέρει νερά για το μπάνιο τους μόνο για να δει το άψυχο σώμα του άνδρα δίπλα στο παράθυρο, ο οποίος πέθανε ειρηνικά στον ύπνο του. Ξαφνιάστηκε και κάλεσε τους θεράποντες ιατρούς να πάρουν το νεκρό σώμα. Όταν θεωρήθηκε πρέπον, ο άλλος άνδρας ρώτησε αν θα μπορούσε να μεταφερθεί δίπλα στο παράθυρο. Η νοσοκόμα ευχαρίστως έκανε την αλλαγή, και εφ' όσον σιγουρεύτηκε ότι ο άνδρας αισθανόταν άνετα, τον άφησε μόνο. Σιγά, επώδυνα, στήριξε τον εαυτό του στον ένα του αγκώνα να δει για πρώτη φορά του τον έξω κόσμο. Πάσχισε να γείρει να δει έξω από το παράθυρο δίπλα στο κρεβάτι. Αντίκρισε ένα λευκό τοίχο. Ο άνδρας ρώτησε τη νοσοκόμα τι θα μπορούσε να ανάγκασε το συχωρεμένο συγκάτοικό του ο οποίος περιέγραφε τόσο έξοχα πράγματα έξω από το παράθυρο. Η νοσοκόμα αποκρίθηκε πως ο άνδρας ήταν τυφλός και δεν μπορούσε να δει ούτε τον τοίχο. Πρόσθεσε, "Ίσως ήθελε απλά να σου δώσει θάρρος"....
ΦΥΛΛΟ
7
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Η υψηλή σημασία της Συνεταιριστικής Οικονομίας σε παγκόσμιο επίπεδο Η συνεταιριστική οικονομία ως βασικός άξονας της κοινωνικής οικονομίας αποτελεί σήμερα μοναδική λύση στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας φτώχειας. Σε μια οικονομία που κυριαρχείται απο την κρίση του «υπαρκτού» καζίνο-καπιταλισμού όπως συνέβει με την κρίση του «υπαρκτού» σοσιαλισμού πριν 20-25 χρόνια.
Το ερώτημα είναι εάν υπάρχουν εναλλακτικά μοντέλα αντιμετώπισης της κρίσης και της διογκούμενης φτώχειας. Εκείνο που πραγματικά προκαλεί σκεπτικισμό είναι η έλλειψη στη συμβολή και τη σημασία της συνεταιριστικής οικονομίας. Είναι προφανές, ότι η κοινωνική οικονομία αντιμετωπίζεται ως ένα υποδεέστερο φαινόμενο της καπιταλιστικής οικονομίας, από την στιγμή που δεν στοχεύει στους τεράστιους κερδοσκοπικούς τζίρους, δεν διαπλέκεται με τα Μ.Μ.Ε. και ως εκ τούτου δεν προωθείται από τις πολυεθνικές εταιρείες. Έτσι η γνώση γύρω απο την κοινωνική οικονομία και τις πραγματικές της διαστάσεις στην Ευρώπη και ανα τον κόσμο είναι κάτι παντελώς άγνωστο για την Ελλάδα. Ωστόσο τα μεγέθη της κοινωνικής οικονομίας και
των συνεταιριστικών επιχειρήσεων σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία δείχνουν οτι δεν είναι ο «φτωχός» ξάδερφος της καπιταλιστικής οικονομίας αλλά ένας σημαντικός και υπολογίσιμος οικονομικός τομέας που λειτουργεί ευεργετικά για τις χώρες που τον έχουν υιοθετήσει και αναπτύξει. Η μελέτη αυτού του πραγματιστικού φαινομένου μπορεί να μας δώσει μια νέα εικόνα του κόσμου για τις διεργασίες στην βάση της πραγματικής οικονομίας. Παρατίθενται λοιπόν κάποια στοιχεία για το μέγεθος της κοινωνικής οικονομίας απο την International Cooperative Alliance (I.C.A.) της Διεθνούς Συμμαχίας για τους Συνεταιρισμούς και τα οποία δείχνουν την παγκόσμια εφαρμογή της κοινωνικής οικονομίας και τα ρεκορ της, τη συμμετοχή της στις εθνικές οικονομίες καθώς και τα
απτά μετρήσιμα οφέλη της. Έτσι έχουμε τα εξής: •Σε όλο τον κόσμο περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι είναι μέλη κάθε μορφής προμηθευτικών, παραγωγικών και καταναλωτικών συνεταιρισμών. •Παρέχουν 100 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε όλο τον κόσμο, 20% περισσότερο απο ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις. •Η οικονομική δραστηριότητα από τους 300 μεγαλύτερους συνεταιρισμούς ανα τον κόσμο, είναι ίση με την 10η μεγαλύτερη εθνική οικονομία στο κόσμο. •Στην Ινδία και την Κίνα , περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι αποτελούν μέρος κοινωνικών συνεταιρισμών. •Στη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα στα τέσσερα άτομα είναι μέλη κοινωνικού συνεταιρισμού, ενώ στον Καναδά ο αριθμός αυτός είναι 4 στους 10. •Στην Ιαπωνία, 1 στις 3 οικογένειες είναι μέλος κοινωνικών συνεταιρισμών. •Στην Ινδονησία, οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί παρέχουν θέσεις εργασίας σε 288.589 άτομα. •Στην Κένυα, 250.000 άτομα απασχολούνται από κοινωνικούς συνεταιρισμούς. •Ο Καναδικος συνεταιρισμός παραγωγής Ζαχάρου παράγει το 35% της παραγωγής ζάχαρης και σφενδάμου του κόσμου. •Στην Κολομβία, οι 8.124 κοινωνικοί συνεταιρισμοί είναι υπεύθυνοι για το 4,96% του ΑΕΠ το 2009. Απασχολούν πάνω από 137.888 άτομα - 46% των οποίων είναι άνδρες και 54% γυναίκες. •Στην Κένυα, οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί είναι υπεύθυνοι για το 45% του ΑΕΠ και το 31% της εθνικής αποταμίευσης και των καταθέσεων. Έχουν το 70% της αγοράς καφέ, 76% των γαλακτοκομικών προϊόντων, το 90% παραγωγής πύρεθρου, και το 95% του βαμβακιού. •Στην Πολωνία, οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί γαλακτοκομικών προϊόντων είναι υπεύθυνες για το 75% της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων. •Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το μεγαλύτερο ανεξάρτητο ταξιδιωτικό γραφείο είναι ένας κοινωνικός συνεταιρισμός. •Στο Βιετνάμ, οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί συμβάλλουν το 8,6% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). •Η Κόστα Ρίκα μετράει πάνω από 10% του πληθυσμού της ως μέλη των κοινωνικών συνεταιρισμών. •Στη Γερμανία, 20 εκατομμύρια άνθρωποι είναι μέλη κοινωνικών συνεταιρισμών, 1 στα 4 άτομα. •Στη Σιγκαπούρη, το 50% του πληθυσμού (1,6 εκατομμύρια άνθρωποι) είναι μέλη κοινωνικών συνεταιρισμών. Τα στοιχεία αυτά δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για την επιτυχημένη διάδοση της κοινωνικής οικονομίας παγκοσμίως και δείχνουν οτι ο τρίτος τομέας είναι σε θέση να καλύψει γρήγορα και αποτελεσματικά τις ανάγκες των απλών πολιτών. Επιμέλεια : Ματθαίος Φραντζεσκάκης
Aνδρέα Παπανδρέου 40 - Tηλ. 0821041653 - Fax: 0821020059
8
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Επαγγέλματα από το χθες στο σήμερα Ο Μόχθος των Ανθρώπων
ΒΑΓΓΕΛΗΣ Θ. ΚΑΚΑΤΣΑΚΗΣ «Όταν γίνεις ποίημα»
Γιώργος Αγοραστάκης «Είμαστε από καλή γενιά, Το γένος ΑΓΟΡΑΣΤΑΚΗ»
Συλλογικό ( λεύκωμα)
Ποιητική Συλλογή
Ένα βιβλίο για την «ιστορική γενεαλογία»
Αλ.Παπαδιαμάντης, «Χαλασοχώρηδες» και άλλες «δύο αιώνων πρίν» σύγχρονες πολιτικές ιστορίες
Εμμανουήλ Ροΐδη «Η Μηλιά»
Γιάννης Ελ. Μανουσάκης «Κίτρινες μέρες του Έτους της Βροχής»
Θεοδοσία Δασκαλάκη
Διασκευή: Μαρινέλλα Βλαχάκη Εικονογράφηση: Νίκος Μπλαζάκης Ένα τρυφερό παραμύθι για παιδιά αλλά και μεγάλους περιέχει CD με θεατρική απόδοση του παραμυθιού
Ποιητική Συλλογή
ΦΥΛΛΟ
9
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Πρόσωπα στην Πυξίδα
Γιάννης Μανουσάκης *Πολιτικοί… Είδος εν ανεπαρκεία. Όμως, σε αντίθεση με τους νόμους της αγοράς, συνεχώς πέφτει η τιμή τους.
Ο Γιάννης Μανουσάκης είναι δικηγόρος. Γεννήθηκε το 1954 στα Χανιά, όπου ζει και εργάζεται. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Πυξίδα της Πόλης» την πρώτη του ποιητική συλλογή «Κίτρινες μέρες του ΄Ετους της Βροχής». *Γεννήθηκα … Στα Χανιά 8 Νοεμβρίου 1954. *Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό μου είναι … Ότι ψάχνοντας το απόλυτο, συνήθως χάνω και το σχετικό. *Το μεγαλύτερο μειονέκτημα μου… Η έλλειψη εγκράτειας στα ευχάριστα. Η τάση για αναβλητικότητα στα κουραστικά μα αναγκαία. *Η αγαπημένη μου απασχόληση… Η προσπάθεια να προκύψει αρμονία από οτιδήποτε εκπέμπει ήχο. / Να συνομιλώ με ότι ζει στον κήπο μου (μικρά ζώα, φυτά, μικροοργανισμοί κλπ) και να παρατηρώ την επίδραση του χρόνου, τις αντιδράσεις και την εξέλιξή τους. / Να πηγαίνω βόλτες με τον τετράχρονο Διονύση και να προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε, καθένας με τον τρόπο του, ότι μας εντυπωσιάζει. *Η αρετή που θαυμάζω περισσότερο σ ένα άνθρωπο… Ειλικρίνεια / Σεμνότητα / Έκφραση άποψης- θέσης χωρίς προηγούμενη εσωτερική διεργασία περί των συσχετισμών ή των συνεπειών / Αρμονία κοσμοθεωρίας και προσωπικής διαδρομής. *Θεωρώ σημαντικό στους φίλους μου… Τα αποθέματα υπομονής τους. *Θεωρώ έσχατο βαθμό δυστυχίας … Τη διαπίστωση ότι δεν μπορείς να προσφέρεις ούτε την ελάχιστη ευτυχία σε άλλους. / Ακούστε και το τραγούδι “Κορίτσια της συγνώμης” των Κατσιμίχα *Θα ήθελα να γίνω… Μουσικός / Εσχάτως, φροντιστής-κηπουρός στους κήπους του Βερολίνου. *Θα ήθελα να ζήσω … Την εκδίκηση της «γυφτιάς» , όχι από cd. *Το χρώμα μου είναι …
*Ποίηση… “Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα-και τι θα γινόμασταν αν η πνοή μας λιγόστευε;” (Από την ομιλία του Γ. Σεφέρη στην απονομή του Βραβείου Νόμπελ) “Η ποίηση είναι ζωγραφική που ακούγεται, η ζωγραφική ποίηση σιωπούσα”. (Ντα Βίντσι)
Κόκκινο βαθύ, σχεδόν …βύσσινο. *Συχνά αναρωτιέμαι… Τι ώρα να φεύγει άραγε το τελευταίο πλοίο, τρένο , λεωφορείο κλπ *Θεωρώ ενδιαφέρον…. Που αναρωτιέμαι . *Αγαπώ… Εκ βαθέων. *Διάβασα … Fernado Pessoa : “Η κλεμένη περγαμηνή» / Άγγελος Ράμφος : “Το αδιανόητο τίποτα” Για το τελευταίο χρειάζομαι τουλάχιστον άλλη μία ανάγνωση . *Οι αγαπημένοι μου λογοτέχνες… Fernado Pessoa /Στρατής Τσίρκας / Henry Miller / Μπωντλαίρ / Ρεμπώ κλπ. *Ταξιδεύω… Με τη φαντασία / Με τρένο / Με πλοίο / με αυτοκίνητο *Μου αρέσει… Να μαγειρεύω για την παρέα . *Δεν μου αρέσει … Η έλλειψη αισθητικής. *Οι άνθρωποι γύρω μου … Κι εντός μου. Με την έννοια ότι αν δεν τους προσπερνάς , ανακαλύπτεις και ανακαλύπτεσαι. *Θα ήθελα να συναντήσω… Αν και ανέφικτο, τους Ρεμπώ / Γκάντι / Νέλσον Μαντέλα *Φαντάζομαι … Ότι τους συναντώ για μεγάλα χρονικά διαστήματα / Ένα κόσμο χωρίς ιδιοκτησίες . *Ανησυχώ… Για κάθε παιδί που γεννιέται . Αλλά και για κάθε ον.
*Θέλω να πάω… κι ας μου βγει και σε κακό… / Ισπανία *Ο αγαπημένος μου φανταστικός ήρωας… «Ο Λίο, το καλύτερο ζωάκι στο δάσος. Aνατρέπει το διαχρονικό στίγμα του κακού λύκου». Σενάριο –σκηνοθεσία, δική μου .Μοναδικός ακροατής ο γιος μου. Εκπομπή σχεδόν κάθε βράδυ επί δύο χρόνια (1991-1992).Τόσο καλός ο Λίο , που λίγο έλλειψε να τον φάει …η Κοκκινοσκουφίτσa, προκειμένου να εξαλειφθεί το προπατορικό του αμάρτημα. *Από την Ιστορία με συγκινεί… Οι κοινωνικές επαναστάσεις / Η Μικρασιατική καταστροφή. *Τα αγαπημένα μου ιστορικά πρόσωπα… Όσοι ενέπνευσαν ή συνέβαλαν στην κατεύθυνση ενός δίκαιου κόσμου χωρίς οποιεσδήποτε διακρίσεις. *Μισώ… Το μισό . *Θα άλλαζα στην πόλη μου… Πολλούς από εμάς τους “νεοέλληνες” κατοίκους της… *Θα άλλαζα στον κόσμο… Κατά διαστήματα, τα ημισφαίρια. Τους πληθυσμούς τους εννοώ. Για να μάθει ο Αφρικανός κι ο Ασιάτης τι σημαίνει φαγητό, και ο Αμερικανοευρωπαίος τι εστί βερύκοκο… *Εύχομαι … Προτιμώ το “Προσπαθώ…” / Να μπορούν τα αυτονόητα να επικρατούν χωρίς να χρειάζεται να περάσουν χρόνια φαγούρας.
*Γραφικές Τέχνες… ΟΙ τέχνες είναι πνευματικές, δεν είναι γραφικές. Ενίοτε οι τεχνίτες… *Κρήτη… Θείο δώρο , Προνόμιο , που δυστυχώς σε κάποιους Κρητικούς, αντί για ευχαριστίες, ευγένεια , σεμνότητα και ανταποδοτικότητα, γεννά κυρίως εγωϊσμό. *Κινηματογράφος… Αν μιλάμε για τον ποιοτικό κινηματογράφο , η ουτοπία (με εξαίρεση τις ιστορικές ταινίες) ότι έτσι θα μπορούσε να ήταν η πραγματική ζωή. Όμως ούτε συγγραφείς ούτε σημαντικοί σκηνοθέτες είμαστε. Μόνο θεατές. Θαυμάζουμε τις υπερβάσεις των πρωταγωνιστών (ακόμα και εξ αντιδιαστολής) και βγαίνοντας επιλέγουμε και πάλι την ασφάλεια (;) του μικρόκοσμού μας. *Η αγαπημένη μου ταινία… La Strada (F.Fellini) / Νευρικός εραστής (Woody Allen) / Berlin Alexanterplatz (Τηλεοπτική παραγωγή –Φασμπίντερ) κλπ. *Οι αγαπημένοι μου συνθέτες… Με τυχαία σειρά : Θεοδωράκης, Χατζηδάκης, Μικρούτσικος, Σαββόπουλος, Μούτσης, Κουγιουμτζής, Τσιτσάνης, Άκης Πάνου, Βαμβακάρης κ.α. *Το τραγούδι μου… Τα τραγούδια μου : Συννεφιασμένη Κυριακή (Β.Τσιτσάνης) / Δε λες κουβέντα (Μούτσης-Τριπολίτης) / Τζιβαέρι (Παραδοσιακό) /Βαρύς Πισκοπιανός(Παραδοσιακός Κρητικός Αμανές) / Ζεϊμπέκικο (Σαββόπουλος) / Κέλομαί σε Γογγύλα (Μ. Χατζηδάκης) / Imagine (John Lennon) / Strawberry fields forever (Beatles) / Bohemian Rhapsody (Queen) κ.α.
*Ονειρεύομαι… Συνέχεια.
*Μου ταιριάζει η φράση… Κάθε τι κρύβει μέσα του την αντίθεσή του. Γι αυτό , μη με παίρνετε τοις μετρητοίς!
*Πολιτική… Η τέχνη του ανέφικτου…
*Θα ήθελα να ρωτήσω … Περνάω ή κόβομαι;
10
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
πό 16-20 Νοεμβρίου 2013 θα πραγματοποιηθεί από την Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων το 1ο Κινηματογραφικό Πανόραμα με τον τίτλο Cine-Ιστορίες 2013. Το πανόραμα αποτελεί μέρος της δράσης cine-μαθήματα η οποία εδώ και 5 χρόνια λειτουργεί ως μια πολυεπίπεδη παρέμβαση στον χώρο της οπτικοαουστικής παιδείας σε επίπεδο Κρήτης.Το πανόραμα έρχεται ως συνέχεια της μέχρι τώρα δράσης cine-μαθήματα και στα πλαίσια μιας ετήσιας εβδομαδιαίας κινηματογραφικής συνάντησης φιλοδοξεί να αναδείξει πτυχές της κινηματογραφικής τέχνης. Ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, παλιές και νέες, μυθοπλασίας, ντοκιμαντέρ,animation, ψηφιακές δημιουργίες διαφόρων τεχνικών και φυσικά πολλές παράλληλες εκδηλώσεις. Ταινίες και από το φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, εργαστήρια, παρουσιάσεις, συζητήσεις, συναντήσεις, εκθέσεις, μουσικές κ.α. συνθέτουν την νέα αυτή κινηματογραφική γιορτή. Το Πανόραμα υλοποιείται με την συνδιοργάνωση του Πνευματικού Κέντρου Χανίων, της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων καθώς και την συνδιοργάνωση - υποστήριξη των Δήμων Χανίων και Πλατανιά, του ΜΑΙΧ καθως και με την υποστήριξη της εταιρείας παραγωγής Indigo view, του Κέντρου Γκαίτε Χανίων, της ΛΕΦΚΙ, του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, της Ένωσης Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, Κινηματογραφικό Εργαστήρι Χανίων, Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, safari internet, εταιρεία διανομής Νεανικό Πλάνο, εταιρεία διανομής pcv.
Α
05:00 – 05:30 Mrs Matina, 25΄ Στέλα Αλισάνογλου Η γιαγιά Ματίνα, γεννήθηκε το 1914, στο χωριό Αλιφείρα του Νομού Ηλείας, και μεγάλωσε σε μία φτωχή οικογένεια με άλλες τέσσερις αδερφές κι έναν αδερφό. Ήθελε να γίνει δασκάλα, γιατί της άρεσαν πολύ τα γράμματα, αλλά ο πατέρας της την σταμάτησε με το ζόρι από το σχολείο όταν τελείωσε την Τρίτη δημοτικού για να γίνει μοδίστρα. Πάντα, ακόμα και τώρα, το λέει με μεγάλο καημό και κουνάει το κεφάλι της. 05:30 – 07:30 Sophie Scholl - Οι Τελευταίες Μέρες Γερμανική ταινία, σκηνοθεσία Μαρκ Ρόθεμουντ με τους: Γιούλια Γιέντς, Αλεξάντερ Χελντ, Φαμπιάν Χίρνικς / 2005 | Έγχρ. | Διάρκεια: 117' Η Σόφι Σολ, μέλος της παράνομης αντιναζιστικής φοιτητικής οργάνωσης Λευκό Ρόδο, συλλαμβάνεται μαζί με τον αδελφό της το Φεβρουάριο του 1943 καθώς μοιράζουν αντιπολεμικές προκηρύξεις. Ανακρίνεται από την Γκεστάπο και μέσα σε τέσσερις ημέρες καταδικάζεται σε θάνατο. 08:00 – 09:30 Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης Σκηνοθεσία Στέλιος Κούλογλου / Διάρκεια 90΄ Με αφορμή την άνοδο της Χρυσής Αυγής στις τελευταίες εκλογές, το μεγάλου μήκους(90 λεπτά) ντοκιμαντέρ που έχει τίτλο Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης ερευνά την μνήμη, την λήθη και την ιστορική αλήθεια στην σύχρονη Ελλάδα, μέσα από τα μάτια των μαθητών ενός Λυκείου, στο Δίστομο.. Η προβολή της ταινίας θα γίνει παρουσία του σκηνοθέτη
Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2013 5:00 -5:55 Κατινούλα Σκηνοθεσία Μύρνα Τσάπα /Διάρκεια 47΄ Κάιρο 2010 H Κατινούλα γέρασε, αλλά ακόμα υπηρετεί μια συνομήλική της Ελληνίδα της Αιγύπτου. Κάνει τις δουλειές τού σπιτιού, παζαρεύει με τους Αιγύπτιους στο παζάρι, τιμάει την κάθε μέρα κι ας ‘γίναν όλοι οι αγαπημένοι της γελαστές φωτογραφίες.Πού πήγαν τόσοι άνθρωποι; Πού πήγαν τα χρόνια; Δε βαριέσαι. Άσ’ τα να πάνε εκεί που πάνε... Θα προηγηθεί η μικρού μήκους ταινία Έχε το νου σου στο παιδί Σενάριο -σκηνοθεσία : Eυδοξία Οικονομάκη / Διάρκεια 4:25 Μια παρέα παιδιών συναντιούνται στην ταράτσα της πολυκατοικίας τους… 06:00 – 08:00 Όλα Είναι Δρόμος Σκηνοθεσία: Παντελής Βούλγαρης / Διάρκεια: 118΄ Η ταινία είναι ένα τρίπτυχο γυρισμένο στη Βόρεια Ελλάδα, με κοινό θέμα στις τρεις ιστορίες τον μοναχικό άνθρωπο σε μια κρίσιμη στιγμή του βίου του.
08:00 – 09:30 ΜΕΤΑΞΑ ακούγοντας το χρόνο Σκηνοθεσία Σταύρος Ψυλλάκης / Διάρκεια 87΄ Με αφετηρία γιατρούς και προσωπικό του αντικαρκινικού νοσοκομείου ΜΕΤΑΞΑ που πάσχουν οι ίδιοι από καρκίνο, παρακολουθούμε αυτήν τη ξεχωριστή ομάδα ασθενών καθώς συνεχίζουν να εργάζονται στο νοσοκομείο. Από το σοκ της πρώτης φοράς που το ακούει κάποιος, έως την εμπειρία του «... έμαθα να ακούω το χρόνο», ο καρκίνος από απειλή θανάτου γίνεται δάσκαλος ζωής γι’ αυτούς τους ανθρώπους, όχι μόνο προσθέτοντας χρόνια στη ζωή τους, αλλά και προσθέτοντας ζωή στα χρόνια τους. 09:30 – 11:00 Ανοιχτά μικρόφωνα Σκηνοθεσία Νίκος Σκαρέντζος / Διάρκεια: 83 λεπτά Ο Νίκος Σκαρέντζος έφερε τα φώτα πάνω στην ελληνική σκηνή του χιπ χοπ, το 2004, με το ντοκιμαντέρ «Ρυθμοί και Ρίμες». Εάν εκείνη η ταινία ήταν η «εισαγωγή στο θέμα», τα «Ανοιχτά Μικρόφωνα» είναι η… σημασία στη λεπτομέρεια! Ο σκηνοθέτης κάνει focus σε μια μερίδα των καλλιτεχνών, που εκφράζουν με τη μουσική τους τον πολιτικό λόγο της Ελλάδας σήμερα και ανοίγει τα μικρόφωνα σε μια συζήτηση με ανθρώπους που καμία σχέση δεν έχουν με το χιπ χοπ, αλλά εκπροσωπούν στο σύγχρονο ελληνικό πνεύμα. Η προβολή της ταινίας θα γίνει παρουσία του σκηνοθέτη
Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013 05:00 – 06:30 Οι εραστές της Αξού Σκηνοθεσία Νίκος Λυγγούρης / Διάρκεια 80΄ Κρήτη, Ψηλορείτης, χωριό Αξός. Η 69άχρονη Μαρία υφαίνει στον αργαλειό της. Ο 73άχρονος Γιώργος, καθισμένος δίπλα της την κοιτάζει. Την βρίσκει τόσο όμορφη που καμμιά φορά η περηφάνεια του τον παρασέρνει να βάζει μέσα στο μαγαζί κάποιον περαστικό για
να του την δείξει. Η αγάπη του Γιώργου και της Μαρίας που γνωρίστηκαν παιδιά, όχι μόνο κρατάει ακόμα, αλλά με τον καιρό μεγαλώνει. .Όμως παράλληλα κάτι άσχημο την απειλεί: μια αρρώστεια που εξαιτίας της ο Γιώργος μπορεί κάθε στιγμή να πεθάνει. 06:30 – 08:35 Το Τσεκούρι (LE COUPERET) Σκηνοθεσία Κώστας Γαβράς | Διάρκεια: 122' Γαλλική ταινία, με τους: Χοσέ Γκαρσία, Καρέν Βιάρντ, Ολιβιέ Γκουρμέ Ο Μπρούνο, άνεργος εδώ και δύο χρόνια, έχει ένα σατανικό σχέδιο για να ξαναβρεί δουλειά: θέλει να σκοτώσει ένα υψηλό διευθυντικό στέλεχος ώστε να μείνει κενή μια θέση εργασίας. Φυσικά, πρέπει να εξοντώσει και τους τυχόν "ανταγωνιστές" του με μεγαλύτερα προσόντα από αυτόν, ώστε να είναι σίγουρη η δική του πρόσληψη. Μαύρη σάτιρα βασισμένη σε βιβλίο του Ντόναλντ Γουεστλέικ. Θα προηγηθεί η μικρού μήκους μαθητική ταινία Mάθημα Ανατομίας Κινηματογραφική Ομάδα 7oυ Δημοτικού Χανίων / Διάρκεια 4:00 Την ώρα του μαθήματος η δασκάλα εξαφανίζεται… 08:45 – 09:15 Ηχοφωτογραφική προβολή «Λαβύρυθμος» του Δημήτρη Γιακουμάκη και του Σπύρου Ζερβουδάκη Ο καλλιτέχνης ουσιαστικά προσπαθεί να αναιρέσει τον υπέρτατο φόβο του για το θάνατο και παράλληλα να ενισχύσει την ελπίδα της ζωής και της συνέχειας. Όταν η προσπάθεια αυτή αποτελεί συνθετική καλλιτεχνική διαδικασία, αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον. Μουσική και φωτογραφία, με κοινές μαθηματικές καταβολές και αφετηρίες βασισμένες σε απόλυτους κώδικές, μπορούν να διεγείρουν από κοινού, στα πλαίσια ενός διαλόγου μεταξύ δημιουργών, το θεατή-ακροατή σε ένα πρωτόγνωρο ταξίδι στο ασυνείδητο. Η προβολή θα γίνει παρουσία του Φωτογράφου
Από 18 έως 23 Νοεμβρίου τα πρωινά στα πλαίσια του 1ου Κινηματογραφικού Πανοράματος cineΙστορίες Kid θα πραγματοποιηθούν ειδικές προβολές για σχολεία με τις ταινίες : Αζούρ και Ασμάρ (animation) / μεταγλωττισμένο / 99΄ Σκηνοθέτης: Μισέλ Οσελό Το Παιδί που Ήθελε να Γίνει Αρκούδα (animation) / μεταγλωττισμένο / 75΄ Σκηνοθέτης: Jannik Hastrup Ο Ψύλλος / ελληνικά / 96΄ Σκηνοθέτης : Δημήτρης Σπύρου Η Άλλη Όχθη / υπότιτλοι / 90' Σκηνοθέτης: Γκεόργκε Οβασβίλι Νεοναζί: Το Ολοκαύτωμα της Μνήμης / ελληνικά / 90΄ Σκηνοθέτης : Στέλιος Κούλογλου •Εμβόλιμα στο πρόγραμμα θα προβάλονται μαθητικές ταινίες μικρού μήκους από το Φεστιβάλ camera zizanio καθώς και από την δράση saferinternet.gr •Η είσοδος στην ζώνη αυτή θα γίνει με «κοινωνικό εισιτήριο». Κάθε παιδί μπορεί να απολαύσει την ταινία που επιθυμεί βοηθώντας παράλληλα στην συγκέντρωση τυποποιημένων τροφίμων για τις ανάγκες των Κοινωνικών Παντοπωλείων του τόπου μας.
Cine-Ιστορίες Kid
Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013
09:30 - 11:00 Συγχαρητήρια στους Αισιόδοξους? Σκηνοθεσία : Κωνσταντίνα Βούλγαρη / 83’ Η Ηλέκτρα, 32 χρονών, ζει στην Αθήνα της κρίσης. Παράλληλα με τη ζωή στην πόλη που αλλάζει συνεχώς, η Ηλέκτρα βιώνει τη δική της προσωπική κρίση. Ερωτευμένη με έναν πολιτικό κρατούμενο, με σπουδές στο Λονδίνο που δεν έχουν αντίκρισμα, με γονείς από τη γενιά του Πολυτεχνείου που ακόμα περιμένουν να ενωθεί η αριστερά, η ταινία «Συγχαρητήρια στους Αισιόδοξους?» είναι μια προσωπική, υποκειμενική καταγραφή της σημερινής πραγματικότητας με χιούμορ, θυμό, αγάπη και πολλές κουβέντες για φαγητό. Θα προηγηθεί η μικρού μήκους μαθητική ταινία SAVED BY THE BELL Κινηματογραφική Ομάδα 2ου Γυμνασίου Χανιών / Διάρκεια 6:30 Η ώρα του μαθήματος...σκέψεις και αποδράσεις.... 2ο Πανελλήνιο βραβείο στο διαγωνισμό μαθητικών ταινιών.
Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2013 08:00 – 09:30 Η Γένεση του σύμπαντος και το αρχέγονο φως Με μια ιδιαίτερη σύμπραξη λόγου, εικόνας και μουσικής θα κλείσει το 1ο κινηματογραφικό Πανόραμα cine – Ιστορίες 2013 . Ο καθηγητής Γιώργος Γραμματικάκης, στο ρόλο του ομιλητή αλλά και του ακροατή ταυτόχρονα, ακολουθεί τα βήματα του φωτός στην ιστορία και αφουγκράζεται τις μαγικές, άλλοτε ανθρώπινες και άλλοτε συμπαντικές αφηγήσεις του. Συνοδοιπόροι του, οι μουσικοί Σπύρος Γκικόντης και Οδυσσέας Γραμματικάκης, ντύνουν με πρωτότυπες συνθέσεις και βίντεο το ξεχωριστό αυτό ταξίδι. Η παράσταση, που με την παρούσα μορφή της παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό, διοργανώνεται από την Πολιτιστική Εταιρεία Κρήτης και την Μηνιαία Εφημερίδα «Πυξίδα της Πόλης» στα πλαίσια του 1ου Κινηματογραφικού Πανοράματος cine – Ιστορίες 2013
Ε Ρ Γ Α Σ Τ H Ρ Ι Α Στα πλαίσια του 1ου Κινηματογραφικού Πανοράματος cineΙστορίες θα πραγματοποιηθούν ΔΩΡΕΑΝ για τους συμμετέχοντες τα παρακάτω εργαστήρια: •Εργαστήρι με θέμα «Τηλεόραση κινηματογραφικού επιπέδου;» Εισηγητής Θοδωρής Παπαδουλάκης / Κυριακή 17 Νοεμβρίου 11- 2 το μεσημέρι •Εργαστήρι Φωτογραφίας με θέμα «Φωτισμός στον Κινηματογράφο και την Τηλεόραση» Εισηγητής Κωστής Νικολόπουλος / Σάββατο 16 και Κυριακή 17 Νοεμβρίου 11-1 μμ •Εργαστήρι Κινηματογράφου με θέμα «Μια συνάντηση για μια πρώτη προσέγγιση στα στάδια παραγωγής μιας ταινίας» Εισηγητής Θοδωρής Θωμαδάκης / Απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 12-14 ετών Σάββατο 16 Νοεμβρίου 11 – 2 το μεσημέρι Δηλώσεις συμμετοχής στο info@pe-kritis.gr
ΦΥΛΛΟ
11
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Camera Obscura
Η Πηνελόπη Βασιλειάδου στην camera obsura Η Πηνελόπη Βασιλειάδου γεννήθηκε το 1985 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Μεγάλωσε και σπούδασε στη Θεσσαλονίκη. Από το 2006 γυρνάει τα νησιά και κάνει τη δασκάλα. Έτσι βρέθηκε και στα Χανιά όπου παρακολούθησε τα μαθήματα φωτογραφίας της Λε.Φ.Κι. κι έγινε μέλος της. Πως ξεκίνησε η εμπλοκή σου με τη φωτογραφία; Ο κατάλληλος άνθρωπος, την κατάλληλη στιγμή. Το 2009 φίλος μου, ερασιτέχνης φωτογράφος κι ο ίδιος, με παρακίνησε να αποκτήσω τη δική μου SLR μηχανή. Από εκεί κι έπειτα, βλέπω τον κόσμο μέσα σε κάδρα! Μια εικόνα, χίλιες λέξεις... Φυσικά! Αυτό είναι γνωστό και κοινώς αποδεκτό. Το εντυπωσιακό για μένα είναι ότι για την ίδια εικόνα αυτές οι χίλιες λέξεις μπορεί να διαφέρουν για κάθε θεατή. Επιβάλλεται μια φωτογραφία να αφηγείται πράγματα και καταστάσεις ή όχι; Εφόσον η φωτογραφία είναι έκφραση συναισθημάτων και σκέψεων αναπόφευκτα πιστεύω αφηγείται πράγματα και καταστάσεις. Από την καλλιτεχνική στην δημοσιογραφική φωτογραφία είναι μεγάλος ο δρόμος; Δε θα το έλεγα. Μάλλον είναι δύο διαφορετικοί δρόμοι που μπορούν να διασταυρωθούν. Υπάρχει κάτι που θα θέλεις αλλά δεν έχεις καταφέρει να φωτογραφίσεις; Ό,τι δεν έχω δει και δεν έχω γνωρίσει ακόμη!
12
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Είναι δικαίωμα του κάθε καλλιτέχνη να αυτοπροσδιορίζεται και φυσικά δικαίωμα του κάθε θεατή να αποφαίνεται γι’ αυτό που βλέπει. Συνέντευξη Ματθαίος Φραντζεσκάκης
Μιχάλης Βιρβαδάκης, ηθοποιός, σκηνοθέτης, θεατρικός δάσκαλος
Αν σου ζητούσα να αυτοπροσδιοριστείς ως θεατρικός δημιουργός, τι θα έλεγες για τον εαυτό σου; Ότι ζω 34 χρόνια μέσα στο θέατρο όπως, ας πούμε, ένας Βεδουίνος στην έρημο… Ποιοι θεωρείς ότι έχουν σημαδέψει τη θεατρική σκέψη σου; Ο Πέλος Κατσέλης, δάσκαλός μου, και λίγο αργότερα ο σκηνοθέτης Λευτέρης Βογιατζής που είχα την τύχη να συναντήσω στο δρόμο μου… Δυστυχώς ο άνθρωπος αυτός, ο μόνος ίσως δημιουργός με προσωπικό καλλιτεχνικό στίγμα υψηλής ποιότητος, δεν υπάρχει πια στη ζωή. Αυτό είναι κάτι που ακόμα δεν το έχω καταλάβει πώς έγινε… δεν είμαι καν σίγουρος ότι έγινε. Τώρα, η προσοχή μου είναι στραμμένη στο θέατρο εκτός Ελλάδος, μια και ό,τι γίνεται τα τελευταία χρόνια στον τόπο μας είναι λίγο πολύ μια απροκάλυπτη απομίμηση στοιχείων του Ευρωπαϊκού Θεάτρου και Ευρωπαίων δημιουργών. Προτιμώ λοιπόν να βλέπω το πρωτότυπο από το αντίγραφο. Σε είχα ρωτήσει και παλιότερα, τι είναι αυτό που κάνει αυτούς τους ανθρώπους να χάνουν τις ώρες τους στο θέατρο; Να χάνουν;! Δεν νομίζω πως οι άνθρωποι «χάνουν» την ώρα τους ασχολούμενοι με το θέατρο, είτε μιλάμε για τους ανθρώπους του θεάτρου, είτε για τους θεατές μιας παράστασης. Ξέρετε το θέατρο έχει μια ηλικία 3000 χρόνων τουλάχιστον. Οι άνθρωποι είναι εντελώς εφήμεροι μπροστά του, έρχονται και παρέρχονται, ενώ το θέατρο στέκεται πάντα εκεί και τους κοιτάζει που περνούν… Έχουν δικαιωθεί οι λόγοι για τους οποίους επέστρεψες πριν δώδεκα χρόνια στα Χανιά ; Αυτό θα το ξέρω όταν θα έχω πεθάνει. Προς το παρόν έχω ακόμα τη φιλοδοξία να σκηνοθετώ, να παίζω, να γράφω και να διδάσκω θέατρο. Τα χρόνια που λειτουργεί η Εταιρεία Θεάτρου «Μνήμη» αισθάνεσαι να έχει φέρει κόσμο πιο κοντά στο θέατρο; Δεν το γνωρίζω. Κι ο λόγος είναι ότι «το πιο κοντά» εγώ το αισθάνομαι ως μια εσωτερική διαδρομή αυτογνωσίας. Μέσα στον άνθρωπο. Καθένας το γνωρίζει για τον εαυτό του λοιπόν, είτε πρόκειται για ηθοποιούς που έχουν περάσει από τα χέρια μου, είτε για μαθητές μου, είτε ακόμα και για τους θεατές των παραστάσεών μου. Καμιά φορά συναντώ στην πόλη ανθρώπους, όχι πολλούς, έναν-δυο το χρόνο, που με φανερή συγκίνηση μου λένε ένα δειλό «ευχαριστώ». Μου είναι αρκετό.
Ηθοποιός, δάσκαλος, σκηνοθέτης. Γιατί επιλέγεις τρεις ρόλους, για πολλούς, ξένοι μεταξύ τους, για να εκφραστείς; Καταλαβαίνω πως κάποιος έξω από το χώρο του θεάτρου μπορεί να μπερδεύεται και να βλέπει αυτά τα πράγματα σαν να ήταν διαφορετικά μεταξύ τους. Όμως αυτές οι δραστηριότητες ήταν πάντα ένα, πήγαζαν από το ίδιο ακριβώς ένστικτο μέσα στον δημιουργό. Ας πούμε, ο Αισχύλος έγραφε τραγωδίες, έπαιζε ο ίδιος σ’ αυτές και σκηνοθετούσε τους άλλους ηθοποιούς της εποχής του. Ο Μολιέρος το ίδιο. Δεν γίνεται πάντα κατ’ επιλογήν αυτό, μπορεί να γίνεται και από ανάγκη. Μακάρι να μπορούσα να δούλευα συγκεντρωμένος σε ένα πράγμα κάθε φορά. Όμως αρκετές φορές αναγκάζομαι να μοιράζομαι και σε άλλα πόστα προκειμένου να βγει η δουλειά σωστά. Πριν κάποια χρόνια, αν θυμάσαι, είχα αναθέσει σε μια συνεργάτιδά μου μία σκηνοθεσία… Τι σημαίνει «κάνω τέχνη»; Μιλάμε για μια δραστηριότητα που αφορά τον δημιουργό; Δεν ξέρω τι έχει στο κεφάλι του καθένας που λέει αυτή τη φράση. Υπάρχουν άνθρωποι που λένε κάτι τέτοιο, πηγαίνεις να δεις τη δουλειά τους και τραβάς τα μαλλιά σου μετά… Υπάρχουν κι άλλοι, σεμνότεροι, που χωρίς να το δηλώνουν, κάνουν σοβαρή τέχνη… Είναι δικαίωμα του κάθε καλλιτέχνη να αυτοπροσδιορίζεται και φυσικά δικαίωμα του κάθε θεατή να αποφαίνεται γι’ αυτό που βλέπει. Το δημιούργημα; Τον αποδέκτη – θεατή; Ρωτάς ίσως αν η καλλιτεχνική δημιουργία στο θέατρο πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τον θεατή; Ήταν ανέκαθεν πολύ σύνθετο πρόβλημα η σχέση αυτή. Προσωπικά πιστεύω πως τα ζητήματα αυτά κρίνονται στην πράξη, από την αποτελεσματικότητά τους και μόνον. Εγώ όταν διαβάζω τον «Κύκλο με την κιμωλία» του Μπρεχτ δεν αισθάνομαι κανενός είδους «αποστασιοποίηση» όπως την εννοούσε εκείνος, συγκινούμαι μέχρι δακρύων… Και αντίθετα σε πολλά υποσχόμενα έργα δόκιμων, υποτίθεται, νεοελλήνων συγγραφέων νοιώθω τη μεγαλύτερη «αποστασιοποίηση» που μπορείς να φανταστείς, σκέτη θλίψη και παγωνιά ψυχής. Αλάσκα! Η κρίση κατά πόσο επιδρά στον τρόπο που δρα η τέχνη; Θες δεν θες, επιδρά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι αυτή η μελαγχολία μέσα στη ψυχή μας που δεν σηκώνεται να φύγει με τίποτα. Μετά από όσα έγιναν και γίνονται, από όσα αποκαλύφθηκαν για την κατασπατάληση του δημόσιου πλούτου της χώρας μας από ανθρώπους υπεράνω πάσης υποψίας, από κόμ-
ΦΥΛΛΟ
13
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
ματα και πολιτικούς αρχηγούς υπεράνω υποψίας, έχει εγκατασταθεί μέσα μας ένα είδος αηδίας και καχυποψίας για το κάθε τι. Μας δηλητηρίασαν. Κάποιοι υποθήκευσαν το μέλλον μας για μερικές χιλιάδες ψήφους, μα αντιλαμβάνεστε το μέγεθος της κομπίνας;! Χρόνια, δεκαετίες απόλυτης αναξιοκρατίας και πελατειακών σχέσεων στο δημόσιο βίο της χώρας, πού αλλού θα κατέληγαν; Πρέπει να αποτινάξεις από μέσα σου τις αρνητικές σκέψεις που σε κατακλύζουν για να μπορέσεις να παίξεις, να σκηνοθετήσεις να διδάξεις… Το θέατρο κινείται στους δρόμους του ή αφουγκράζεται την κοινωνία, τα προβλήματα και τις ανάγκες της; Οι δρόμοι του θεάτρου είναι οι δρόμοι της ζωής όλων μας. Ο Σαίξπηρ έλεγε πως σκοπός του θεάτρου είναι να στήσει έναν καθρέφτη μπροστά στη ζωή, να απεικονίσει τη ζωή. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο σημαντικό είναι αυτό. Η λειτουργία της απεικόνισης! Ο θεατής αναγνωρίζει τον εαυτό του μέσα εκεί, σκέφτεται για τον εαυτό του και πιθανόν διορθώνει κάτι μέσα του, όπως διορθώνουμε τη χωρίστρα στο κεφάλι μας το πρωί, λίγο πριν βγούμε απ το σπίτι, με μια γρήγορη ματιά στον καθρέφτη του χωλ. Πιθανόν, θέλω να το πιστεύω αυτό… Βέβαια εκεί ακριβώς ξεκινάνε άλλα προβλήματα, γιατί κανείς δεν θέλει να παραδεχτεί την ασχήμια του μπροστά στον καθρέφτη. Πολλοί μάλιστα ενοχοποιούν τον καθρέφτη που τους δείχνει άσχημους αντί τους εαυτούς τους και τις αντιλήψεις τους. Όταν έγραψα για το θέατρο το έργο «Στην εθνική με τα μεγάλα» το 1997, όλοι, μετά την πρεμιέρα στο θέατρο του Βογιατζή, πέσανε να με κατασπαράξουν γιατί περιείχε σκηνές που δεν άρεσαν. Οι συνειρμοί και οι μεταφορές δεν κολάκευαν το περιούσιο εθνικό μας πρότυπο. Τη φιλαυτία του Έλληνα. Σήμερα, 16 χρόνια μετά, και μετά την αποκάλυψη των αιτίων της οικονομικής κατάντιας του τόπου, και κυρίως τον υβριστικό τρόπο που μίλησαν για μας οι ευρωπαίοι όταν κλήθηκαν να πληρώσουν τα σπασμένα, το λιγότερο που μπορώ να πω είναι πως το έργο αυτό, πιστέψτε με, ήταν προφητικό!
Έχει παρεμβατικό ρόλο; Εάν το αφήσουν να μιλήσει, βεβαίως έχει, πρέπει να έχει. Όμως όπως θα πρέπει να καταλάβατε ήδη, το θέατρο είναι επικίνδυνο παιχνίδι για τους κατέχοντες την εξουσία. Και δεν εννοώ την πολιτική εξουσία μόνον. Εννοώ ασφαλώς και την συντεχνιακή, τους αυτόκλητους πατρόνες του κλάδου. Βρίσκουν τρόπους να το ποδηγετούν. Έμμεσους τρόπους, πλάγιους, λοξούς, ώστε όλα να φαίνονται στην επιφάνεια ταχτοποιημένα και καθαρά. Άργησα κι εγώ να το καταλάβω ξέρετε… Εντοπίζω μια ιδιαιτερότητα-πρωτοτυπία στα κείμενα που επιλέγεις για τις παραγωγές της Εταιρείας Θεάτρου «Μνήμη». Ποια ανάγκη σε οδηγεί σ΄αυτό; Η μόνη ιδιαιτερότητα είναι πως προσπαθώ να βρω κείμενα που να ταιριάζουν στις απαιτήσεις και στην ιδιοσυγκρασία μου και να μην έχουν ξαναπαιχτεί στην Ελλάδα. Την έρευνα ρεπερτορίου την θεωρώ εκ των ων ουκ άνευ για ένα σοβαρό θεατρικό σχήμα. Απλώς εσείς παραξενεύεστε επειδή δεν έχετε την εικόνα της λειτουργίας σο-
βαρών θεατρικών οργανισμών. Μα μην κοιτάτε εδώ τι γίνεται, κοιτάξτε έξω στην Ευρώπη να δείτε πώς δουλεύουν τα θέατρα… Επίσης διακρίνω και μια σταθερή συνάντηση με ποιητές … Αυτό συμβαίνει πράγματι και συμβαίνει λόγω της ιδιοσυγκρασίας μου, όπως είπα και νωρίτερα. Η ποίηση ήταν πάντα μέσα στα ενδιαφέροντά μου, όσο θυμάμαι τον εαυτό μου έγραφα στίχους, λέξεις, ποιήματα, πεζά και μετά τα διάβαζα δυνατά, κλεισμένος στο δωμάτιό μου. Όταν έκανα τη θητεία μου στο πολεμικό ναυτικό το 1981-83, 26 μήνες παρακαλώ, 26 χαμένοι μήνες από τη ζωή μου, το μόνο μου κέρδος ήταν πως εκεί μέσα, εν ώρα βάρδιας, έγραψα το πρώτο μου θεατρικό έργο «Το φεγγάρι και η λίρα» που βραβεύτηκε αργότερα από το ΥΠ.ΠΟ. Βγήκε σαν μια οργανική αντίδραση απέναντι στην ασχήμια του μιλιταρισμού για να μπορέσω να κρατηθώ στη ζωή… σαν να ενεργοποιήθηκε μέσα μου δια της γραφής το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Και σήμερα, το λέω με ειλικρίνεια, αν με ρωτήσεις ποιες παραστάσεις ξεχωρίζω και αγαπώ απ όσες έκανα μέχρι τώρα, τις παραστάσεις των Χανιωτών ποιητών θα σου απαντήσω: Γιώργης Μανουσάκης, Αργύρης Χιόνης, Ελένη Μαρινάκη, Λεωνίδας Κακάρογλου… Πώς θα τοποθετούσες την δουλειά σου σε σχέση με την υπόλοιπη θεατρική δημιουργία στα Χανιά; Έχεις σκεφτεί ποτέ πως κάθε άνθρωπος του θεάτρου κάνει κατ’ ουσίαν αυτό που μπορεί; Άσχετα αν λέει πως κάνει αυτό που ήθελε; Ε,
λοιπόν, κι εγώ κάνω αυτό που μπορώ. Τι πρέπει να περιμένουμε από το θέατρο "Κυδωνία" στο μέλλον; Παραστάσεις θεατρικών έργων, μαθήματα υποκριτικής σε 2 τάξεις ενδιαφερομένων μαθητών που άρχισαν ήδη και φυσικά κινηματογραφικές προβολές με ταινίες ποιότητος, σταθμούς του παγκόσμιου κινηματογράφου, από τον φίλο και συνοδοιπόρο ποιητή Λεωνίδα Κακάρογλου. Θα ακολουθήσουν σύντομα τα σχετικά Δελτία Τύπου. Τι σημαίνουν τα Χανιά για εσάς; Πώς τα βλέπετε, πώς τα οραματίζεστε; Είναι ο τόπος που γεννήθηκα και γι αυτό η ασχήμια του με πονάει, δεν μ’ αφήνει ανέγγιχτο. Το ποίημα του Γιώργη Μανουσάκη «Αμετακίνητος μετανάστης» το ξέρετε; Εκφράζει απόλυτα και τα δικά μου αισθήματα για την πόλη αυτή. Η ματαιότητα των πραγμάτων … Σε ένα από τα έργα που πρωτοσκηνοθέτησα, «Ο ναυτικός» του Φερνάντο Πεσσόα, μία από τις Αγρυπνούσες κοπέλες εξομολογείται στις άλλες κοπέλες μια σκέψη της, που επειδή είναι μάταιη τη βρίσκει όμορφη! Η διελκυστίνδα αυτή ανάμεσα στη ματαιότητα και την ομορφιά στοίχειωσε όλη τη ζωή του μεγάλου αυτού δημιουργού της σύγχρονης λογοτεχνίας. Θυσίασε τη ζωή του χάριν της ποίησης! Όσο πιο μάταια είναι τα πράγματα, όσο δεν αποσκοπούν δηλαδή σε κάποιο, οποιοδήποτε, μετρήσιμο κέρδος, τόσο πιο όμορφα φαίνονται στη Σκέψη, εξιδανικεύονται.
14
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Στο καφενείο Ο Κώστας άρπαξε την καρέκλα και με Γράφει ο μια, σχεδόν, χορευΒασίλης Παπστάμος τική κίνηση την έστριψε ανάποδα, με τρόπο ώστε η πλάτη της να γίνει ακουμπιστήρι για τα χέρια. Με το χαμόγελο να ζωγραφίζει το νεανικό του πρόσωπό, σχεδόν φώναξε στην παρέα του τραπεζιού : «Χάσατε που δεν ήρθατε στη διαδήλωση! Τόσο κόσμο είχα πολύ καιρό να δω… Φτάσανε οι μέρες! Ο λαός τους διώχνει!» Η χάντρα του κομπολογιού του κυρ-Γιώργη χτύπησε με την απέναντί της. Ο ήχος της σύγκρουσης θαρρείς και σήμαινε την εκκίνηση της απάντησης. «Κωστή! το πράμα έχει μπερδέψει από καιρό. Τούτοι εδώ μπορεί και να φύγουνε μόνοι τους, αλλά ο κόσμος, ετούτη τη στιγμή δεν είναι στο δρόμο για την ανατροπή!». «Κουρκούτεψες μωρέ Γιώργη; Μια ζωή στο δρόμο και στον αγώνα, και λες τέτοια πράγματα;» Ο Στέλιος δε χαρίστηκε στον παλιόφιλό του… έπρεπε και κάπως να καλύψει την κατάσταση στο γιό του, τον Κωστή, που είχε μείνει άφωνος και κοιτούσε.
www.pyxida.gr
«Ακούτε να σας πω μιαν ιστορία » απάντησε ψύχραιμα ο κυρ-Γιώργης και σήκωσε αργά το φλιτζάνι του καφέ , ίσως για να πιεί μια ακόμα γουλιά ίσως για να σκεφτεί λίγο καλύτερα όσα ήθελε να πει. «Ας πούμε πως σας έχω στη δούλεψή μου. Σας πληρώνω ένα φτωχικό
μεροκάματο, όποτε έχει δουλειά, αλλά σας το πληρώνω. Εσείς με τα λίγα αυτά λεφτά
την περνάτε μεν φτωχικά, αλλά τα φέρνετε βόλτα. Εγώ, το αφεντικό, κάθε μέρα σας εμφανίζομαι με παλιά ρούχα δουλειάς κι όλο κλαίγομαι πως χρωστάω, δε βγαίνω, ξεπουλάω περιουσία και ζω κι εγώ φτωχικά. Στις κουβέντες μεταξύ σας, είμαι σίγουρος πως θα λέτε : Ρε τον κακομοίρη το Γιώργη, ευτυχώς που αντέχει και μας δίνει κι αυτό το μεροκάματο…» Ο Κωστής δεν άντεξε «Που θες να καταλήξεις; Ότι το ίδιο πρέπει να λέμε και για την κυβέρνηση;» Άλλη μια χάντρα έφυγε και βρήκε το σωρό
από τις άλλες «Κωστή δε σου λέω τι πρέπει να λέμε, αλλά ‘τι λένε’. Άσε με όμως να τελειώσω. Οι καιροί αλλάζουν και εγώ το αφεντικό έρχομαι στη δουλειά με την καινούργια αμαξάρα, κουστουμάτος και χορτασμένος κι όλο σας λέω πόσο καλά πάνε οι δουλειές . Είμαι σίγουρος πως οι κουβέντες σας τώρα θα αλλάξουν : Ρε τον τζαναμπέτη το Γιώργη, πνίγεται στο τάλιρο κι εμάς μας έχει με ένα ψορομεροκάματο» Ο Στέλιος αυτή τη φορά ανέλαβε να διακόψει , «Τι πιο λογικό; Αναδιανομή του πλούτου δε φωνάζουμε μαζί, τόσα χρόνια;» «Α ρε Στέλιο… εμείς και το φωνάζουμε αλλά και το ψηφίζουμε… ‘τι κάνουν όμως οι πολλοί’ είναι αυτό που μας ενδιαφέρει σ΄ ετούτη τη κουβέντα, και οι πολλοί σήμερα με διάφορους τρόπους τη βολεύουν ακόμα, έστω και φτωχικά» «Ναι αλλά έτσι που το λες δε θα αλλάξει ποτέ τίποτε» πετάχτηκε αγανακτισμένος ο Κωστής. Ο Γιώργης ζάρωσε τα φρύδια του, ο τόνος της φωνής του έγινε αυστηρός «Τι πάθατε σήμερα; Άλλα λέω κι άλλα καταλαβαίνετε; Η ανατροπή μέσα από διαδηλώσεις κι απεργίες είναι βίαιη και δεν εξασφαλίζει τη συνέχεια ούτε καν αυτής της εύθραυστης ισορροπίας στην οποία κινούνται σήμερα οι πολλοί. Οι εκλογές όμως είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Εκεί η μετάβαση κι η αλλαγή γίνετε με ομαλό τρόπο και το σημαντικότερο : έχει τη δημοκρατική νομιμοποίηση της νωπής εντολής» «Εντάξει ρε Κυρ-Γιώργο τότε να κάτσουμε στ’ αυγά μας και να περιμένουμε τις εκλογές.» Ο Γιώργης σηκώθηκε όρθιος «Ε, μα! δεν τρώγεστε σήμερα. Αν κάτσεις στ’ αυγά σου δε θα αλλάξει τίποτε ούτε στις εκλογές. Από πότε όμως οι απεργίες και οι διαδηλώσεις δεν έχουν κανένα άλλο στόχο παρά μόνο την επιτόπου ανατροπή; Φεύγω… με περιμένει η Κυρά! Με φουντώσατε πάλι σήμερα πατέρας και γιός!» Με μία κίνηση του χεριού γύρισε όλες τις χάντρες του κομπολογιού μαζί και το έβαλε στην τσέπη.
Για να μπορεί να έρχεται η ΠΥΞΙΔΑ στο σπίτι σας… Αλλά και γενικώς για να μπορεί να κυκλοφορεί απρόσκοπτα… Συνδρομή ετήσια 10 ευρώ Υπηρεσίες – Τράπεζες – Φορείς 50 ευρώ Συνδρομή υποστήριξης … Κατά συνείδηση Το ποσό της συνδρομής σας μπορείτε να το καταθέσετε στους λογαριασμούς μας: ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ 5758-020951-719 ΙΒΑΝ GR40 0172 7580 0057 5802 0951 719 ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΣΥΝEΤAIΡΙΣΤΙΚΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΙΒΑΝ GR33 0870 0410 0000 0001 1181 348 ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ ή να στέλνετε επιταγή στην διεύθυνση: Πυξίδα Της Πόλης, Τθ 53 / ΤΚ 73135 Χανιά Κρήτης
Μην ξεχνάτε να σημειώνετε το όνομα σας
ΦΥΛΛΟ
15
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
«Σε ένα φανταστικό Σκακιστικό κόσμο…»
Η Μακρόνησος περιμένει… Αθήνα, 14 Σεπτεμβρίου 2013. Το πρόβλημα της εξουσίας φαίνεται να μην είναι η αριστερά. Η εικόνα των σχολείων είναι να τη λυπάσαι μα η εικόνα της εξουσίας είναι να τη φοβάσαι. Μακρόνησος. Βρέθηκα εκεί για προσκύνημα μαζί με την ενδεκάχρονη κόρη μου.Ένα παιδί που τη λέξη «εμφύλιο» θέλω να τη μάθει μόνο από τα βιβλία της ιστορίας. Η ανατριχίλα ανηφόριζε υπομονετικά μέχρι το χώρο της παράστασης, μπροστά από το κτήριο των Αρτοκλιβάνων. Το θυμάρι πότιζε το δέρμα μας , γιατί είχε μόλις κοπεί για τις ανάγκες της παράστασης. Η Πρώτη ΣυμφωΓράφει νία έδειχνε να ηχεί νικητήρια πάνω από τα η Θεoδoσία συρματοπλέγματα, όπως ήθελε στο μήνυμά Δασκαλάκη του ο Μίκυς. Δίπλα μου ο μπάρμπα Γιάννης που στα πέτρινα χρόνια είχε έρθει στο νησί για να δει τον εξόριστο αδελφό του. Στην αρχή δεν ήθελε να έρθει μα ύστερα σκέφτηκε πως θα πέθαινε και δεν θα ξαναρχόταν. Το όφειλε λοιπόν στον εαυτό του. Από την άλλη πλευρά ήταν η φίλη μου που ο πατέρας της ,στη Γυάρο, δεν είχε αντέξει στη θέα των βασανιστηρίων και στην προοπτική του θανάτου. Είχε λυγίσει και είχε υπογράψει… Ο Τόπος νοηματοδοτημένος από το μίσος και την προδοσία μα και από την αντοχή και την αξιοπρέπεια. Από το θάνατο αλλά και από τη ζωή, όμως όχι όπως όλοι οι τόποι. Πρόκειται για τόπο μαρτυρίου γι’αυτό και προσκυνήματος . Δεν είναι ιερός αλλά ανθρώπινος.Ένας τόπος σκληρός σαν τη σιωπή που σφίγγει στον κόρφο του τα πυρωμένα του λιθάρια.Έγινα σαράντα τεσσάρων χρονών για να δω εμπράγματους τους στίχους. Την παράσταση «Μίκυς Θεοδωράκης. Ποιος τη ζωή μου» την είχα παρακολουθήσει στα Χανιά, όμως σε αυτήν εδώ τη σκηνή έπαιζε ο Τόπος. Η αχλή του επισκίαζε τα πάντα. Το χώμα έζεχνε θυσία.Το χειροκρότημα έπαιρνε άλλη διάσταση. Κατά τη διάρκεια της παράστασης πήγα πιο κει και κάθισα στις πέτρες.΄Ηταν ζεστές και ανέδιδαν θέρμη σαν ο ήλιος κατά τη διάρκεια της ημέρας να είχε αγκαλιάσει το νησί για να το παρηγορήσει από όλα εκείνα που παγώνουν το αίμα του ανθρώπου στο άκουσμά τους. Κι ύστερα ήρθε το ντοκυμαντέρ «Το χρώμα της ελευθερίας» που έκανε το χειροκρότημα συνείδηση. Η γλαφυρότητα της περιγραφής των βασανιστηρίων που υπέστη ο Μίκυς Θεοδωράκης, καθώς βρέθηκε δύο φορές το 1948 εξόριστος στη Μακρόνησο, προκαλούσε ρίγη σε όλους εμάς που περιμέναμε το πλοίο των 2.30 π.μ. Η νυχτερινή περιδιάβαση του άγνωστου τόπου εξορίας μέχρι το άγαλμα του Μακρονησιώτη Αγωνιστή και τον υπαίθριο ναό του Αγίου Αντωνίου ανάμεσα στα αγκάθια και το θυμάρι δεν ήταν μια βόλτα σε ένα ελληνική νησί μα πατήματα σε σκοτεινές σελίδες της ιστορίας. Η χλωρίδα του νησιού έμοιαζε πετρωμένη. Από μακριά έβλεπε κανείς βράχους και στη συνέχεια διαπίστωνε ότι πρόκειται για θάμνους. Το φεγγάρι που άνοιγε δρόμο στο πέλαγο είχε εκδυθεί τον ρομαντισμό και έφεγγε θλίψη παρά τη διαβεβαίωση του εξόριστου ποιητή πως τα όνειρα θα λάβουν εκδίκηση. Παρ’ότι το μήνυμα του Θεοδωράκη μιλούσε για ρεβάνς της μουσικής του πάνω στα συρματοπλέγματα και για νικητήριους ήχους πάνω από τους ματωμένους βράχους εγώ ένιωθα πλήθος των ανεξόφλητων επιταγών της ιστορίας απέναντι στα θύματα από τις θηριωδίες που εκτυλίχτηκαν στο νησί. Κοίταξα πολλές φορές το νυχτερινό ουρανό.Ίσως ένιωθα την ανάγκη προσευχής. «Ποτέ ξανά». Είδα ένα δορυφόρο που έτρεχε ,πιθανόν για την πρόβλεψη του καιρού. Είμαι βέβαιη πως είχε καταγράψει την αναβίωση του φασισμού, στη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία και εκείνο το βράδυ θα έστειλε μήνυμα στην εξουσία, μαζί μ’όλους εμάς από την ιστορική πέτρα του Αιγαίου: Σπείρατε ανέμους .Θα θερίσετε θύελλες.
Γράφει ο Μιχάλης Δαρμαράκης
«Καταπατώντας τους βασικούς κανόνες…» Ένας από τους βασικότερους κανόνες που μαθαίνει κάποιος όταν ξεκινάει να ασχολείται με το σκάκι είναι ο εξής: «Στην αρχή της παρτίδας μη μετακινείς το ίδιο κομμάτι πολλές φορές γιατί χάνεις πολύτιμο χρόνο». Κατά τη διάρκεια του ανοίγματος πρέπει να αναπτύσσεις γρήγορα όλα σου τα κομμάτια σε καλές θέσεις ώστε να είναι έτοιμα να συνεισφέρουν στη σκακιστική μάχη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Όταν παραδείγματος χάρη «ζαλίζεις» τη Βασίλισσα μετακινώντας την πολλές φορές αφήνοντας στην αρχική τους θέση τα υπόλοιπα κομμάτια, στερείσαι τη δυναμική και τις πλούσιες δυνατότητες που αυτά μπορούν να σου προσφέρουν. Στην «εκπαιδευτική σκακιέρα» τη φετινή χρονιά ο κανόνας αυτός έχει καταστρατηγηθεί. Αν και όλοι οι εκπαιδευτικοί θα έπρεπε το ταχύτερο δυνατόν να τοποθετηθούν σε θέσεις από τις οποίες θα μπορούσαν να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους, αναγκάζονται να ακολουθήσουν μια αλλοπρόσαλλη στρατηγική που τους έχει ήδη ζαλίσει και απογοητεύσει. Η παρωδία της διαθεσιμότητας και των μετατάξεων που ζήσαμε ήταν «προάγγελος» αυτών που θα ακολουθούσαν. Προσωπικά, κατά το χρονικό διάστημα από 1 Σεπτεμβρίου έως 14 Οκτωβρίου «πρόλαβα» να αλλάξω τέσσερα (!) διαφορετικά σχολεία. Ανά δύο εβδομάδες άλλαζε η τοποθέτηση και μεταφερόμουν σε άλλο σχολείο, αφήνοντας τους μαθητές να αναρωτιούνται πόσοι διαφορετικοί καθηγητές θα τους διδάξουν Πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα μέχρι το τέλος του έτους (χαρακτηριστικά στο ΓΕΛ Σούδας αντικατέστησα μια άλλη συνάδελφο, και μετά επανατοποθετήθηκα αλλού). Και δυστυχώς, αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν πάρα πολλά. Πέρα όμως από το «ζάλισμα» εκπαιδευτικών και μαθητών υπάρχουν πολλοί άλλοι συνάδελφοι στη Πρωτοβάθμια και στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση οι οποίοι έχουν ζητήσει να μετακινηθούν σε άλλες περιοχές κυρίως για οικογενειακούς και οικονομικούς λόγους. Τα αιτήματά τους δεν έχουν γίνει δεκτά και αρκετοί αναγκάζονται να καταφύγουν σε άδειες άνευ αποδοχών ή αναγκάζονται να μένουν μακριά από τις οικογένειες τους νιώθοντας αγανακτισμένοι και αδικημένοι. Όλοι αυτοί περιμένουν να οριστικοποιηθούν οι υπάρχουσες εκπαιδευτικές ανάγκες, ελπίζοντας να βρεθεί μια λύση έστω και τώρα. Κοιτάζοντας από ψηλά την εικόνα της σκακιέρας τα πράγματα φαίνονται σοβαρά. Τα «κομμάτια» κινούνται ασύνδετα, άλλα δεν ξέρουν που πρέπει να πάνε και άλλα δεν έχουν ακόμα μπει στη μάχη. Και το χειρότερο, δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη στρατηγική που θα αμβλύνει τα προβλήματα της εκπαίδευσης. Έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και η ψυχολογική εξουθένωση βαρύνει όποια προσπάθεια γίνεται από εδώ και πέρα.
16
ΦΥΛΛΟ
Παγιδευμένοι στις αντιφάσεις μας Οι αντοχές της ελληνικής κοινωνίας από τα συνεχιζόμενα εξοντωτικά μέτρα θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι ανεξάντλητες. Το μεγαλείο του Έλληνα να υπομένει ιώβεια τις αδικίες προτού ξεσηκωθεί; Η αποδυναμωμένη από τη μακροχρόνια πνευματική ακινησία και νωθρότητα κουλτούρα αντίστασης; Με τόσες απεργίες και πορείες και το «Κίνημα των Αγανακτισμένων», το οποίο το αποκηρύσσουν μετά βδελυγμίας-εκ των υστέρων-ακόμη και αυτοί που συμμετείχαν και πίστεψαν σ’ αυτό, γιατί οι πάσης φύσεως ειδήμονες τους τρώνε τα αυτιά ότι αυτό αποτέλεσε ένα από τα εφαλτήρια της ανόδου της Χρυσής Αυγής, τίθεται και αυτός ο συλλογισμός υπό αμφιΓράφει η σβήτηση. Το Μαρία πορτοφόλι των ΕλΚρέτση λήνων που αντέχει ακόμη; Γιατί όχι; Αν εκτός από έναν πετσοκομμένο μισθό, (το πετσόκομμα έχει πολλές διαβαθμίσεις) υπάρχουν εισοδήματα από ελιές, αμπέλια, καστανιές και rent rooms, τότε σίγουρα οι αντοχές είναι μεγαλύτερες. Τώρα βέβαια και αυτές θα εξανεμιστούν από τα χαράτσια για τα ακίνητα, τα αγροτεμάχια, κ.τ.λ. Αν πάλι κάποιος λαμβάνει επίδομα ανεργίας και παίρνει ταυτόχρονα «μαύρα» από δύο δουλειές που κάνει ταυτόχρονα, έχουμε το μεταλλαγμένο είδος του σκληρά εργαζόμενου ανέργου, για το οποίο δε μιλά κανείς. Και αν η αλληλεγγύη που επιδεικνύουμε ως απλοί πολίτες, κατηγορώντας το Κράτος για την έλλειψη πρόνοιας και την αναλγησία του, συγκρατεί σταθερά ως τώρα την κοινωνική συνοχή, η κακή τύχη τα φέρνει έτσι και βλέπουμε τo παιδί της οικογένειας την οποία βοηθάμε με τρόφιμα να κρατά στα χέρια του, χαρούμενο και ευτυχισμένο, ένα smart pfone με οθόνη αφής, που και από δεύτερο χέρι να είναι, οι λογαριασμοί έρχονται στον ιδιοκτήτη του. Ή ότι το αξιαγάπητο τετράποδο ράτσας σιτίζεται με ειδικές κονσέρβες, το κόστος των οποίων απαιτεί αναθεώρηση του οικογενειακού προϋπολογισμού του γνωστού του γνωστού μου. Γι’ αυτό επιστρατεύεται ο φιλικός ή ο κοινωνικός περίγυρος για να αγοραστούν αναγκαία σχολικά είδη. Ο γείτονάς μου πάλι ζει κι αυτός με δανεικά, αλλά τα 50 ευρώ για έναν αγώνα του Πλατανιά με τον Παναθηναϊκό θα τα δώσει. Η οικονομική κρίση αλλάζει δραματικά την καθημερινότητα πολλών Ελλήνων διευρύνοντας όχι μόνο τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες και αδικίες αλλά και εντείνοντας φαινόμενα εκμετάλλευσης, τα οποία δεν εδράζονται
μόνο στην τυπική σχέση μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Αφορούν στις σχέσεις εκμετάλλευσης μεταξύ των απλών πολιτών διαρρηγνύοντας με αυτόν τον τρόπο το εύθραστο κλίμα εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης. Η κρίση όμως δε δημιουργεί μόνο έντονες κοινωνικές αντιθέσεις, δημιουργεί και έντονες αντιφατικές συμπεριφορές, οι οποίες διατηρούν ζωντανή και ακμαία την αμηχανία των πολιτών-η απόγνωση θα ωθούσε τον κόσμο να βγει στους δρόμους, να καταλάβει ξανά τις πλατείες-απέναντι στις επιπτώσεις που προκαλεί η κυβερνητική πολιτική. Κατακρίνουμε την Ευρώπη, κάποιοι πιο σκληροπυρηνικοί λόγω κομματικής ιδεολογίας θεωρούμε ότι η έξοδος της χώρας μας απ’ αυτήν θα μας έκανε να ορθοποδήσουμε, αλλά η σκληρή πραγματικότητα γελάει μαζί μας, αφού σπεύδουμε να κάνουμε αίτηση σε κάθε πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας που χρηματοδοτείται από ΕΣΠΑ και θα μας εξασφαλίσει έστω ένα πενιχρό πεντάμηνο εισόδημα. Σε κάθε ευκαιρία ασκούμε δριμεία κριτική στα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα μας τόσα χρόνια, αλλά αυτά αναδείξαμε στις τελευταίες εθνικές εκλογές και πιθανώς τα ίδια θα εκλέξουμε έστω και με διαφορετικούς συσχετισμούς στις επόμενες. Διαμαρτυρόμαστε για την επιβολή των 25 ευρώ στα δημόσια νοσοκομεία, αλλά ξεχνάμε τα φακελάκια που δίναμε και δίνουμε για να χειρουργηθούμε άμεσα και με ασφάλεια από τον «καλό» γιατρό. Δυσανασχετούμε γιατί οι νέοι μας μεταναστεύουν στο εξωτερικό, αλλά για πολλά χρόνια πριν από την κρίση, λίγοι μιλούσαν για την αθρόα εκπαιδευτική μετανάστευση, για τη μεγαλομανία του Έλληνα μεσοαστού να σπουδάσει το παιδί του σώνει και καλά γιατρό στην Ιταλία ή στη Ρουμανία. Η οικονομική κρίση έχει τη σφραγίδα των προϋποθέσεων της απολιτικοποιημένης στάσης ζωής την οποία οικοδόμησε η αντίληψη του υλικού ευδαιμονισμού. Λανθασμένη ιεράρχηση αναγκών και προτεραιοτήτων και πριν από την κρίση και κατά τη διάρκειά της. Δικαιώματα και κατακτήσεις που αφορούν στα δημόσια αγαθά που δεν τα υπερασπιστήκαμε σθεναρά τις «καλές» εποχές, όχι συνδικαλιστικά αλλά νοοτροπιακά. Αν μείνουμε παγιδευμένοι στις αντιφάσεις που δημιούργησε ένα σαθρό σύστημα αρχών και αξιών, στην εδραίωση του οποίου βοήθησε και η ασκούμενη πολιτική των δύο κομμάτων που εναλλάσσονταν στη διακυβέρνηση της χώρας μας, πόσο αισιόδοξα μπορούμε να ατενίζουμε το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας;
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Με τη φωνή των γονιών Κορίτσι με (ΝΥ) μόνο στο F.B ψάχνει…. Το ομολογώ είμαι fan του f.b. Μέρα δεν υπάρχει που να μην καλημερίσω ή να καληνυχτίσω τους φίλους που διάλεξα και με διάλεξαν. Αναμφισβήτητα είναι πρώτης τάξεως εργαλείο για την ενημέρωση, την επικοινωνία, τις πληροφορίες και επιπλέον η καλύτερη ψυχοθεραπεία για να βγάλεις φάτσα φόρα τα εσώ ψυχά σου μαύρα και άσπρα, τις ανασφάλειές σου, την άποψη σου νέτη – σκέτη, πιθανόν και τα απωθημένα σου με τον παράπλευρο γείτονα σου που πήγε και άπλωσε τα ρούχα στην ταράτσα ή σου Γράφει η Ρούλα τάραξε το μεσημεΚαλαϊτζάκη* ριανό σου ύπνο βάζοντας φούλ τα decibel κι όλα αυτά με μια κίνηση πατώντας και γράφοντας τι σκέφτεσαι τόσο απλά. Ομολογουμένως το παραπάνω διαδικτυακό εργαλείο είναι χρήσιμο αρκεί να ξέρεις να το χειρίζεσαι και όχι να σε χειρίζεται εκείνο, γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί να στραφεί εναντίον σου, πόσο μάλλον όταν χρησιμοποιείται από εφήβους ή έφηβες με νοητική υστέρηση (Ν.Υ). Έχοντας το «γνώθις εαυτόν» ξέρω ότι είμαι η τελευταία που δικαιούται να εκφέρει άποψη περί διαδικτύου και τους κίνδυνους του, γιατί σίγουρα δεν άπτονται της ειδικότητάς μου, και δεν το συνηθίζω να αγγίζω ξένη ιδιοκτησία, που δεν την γνωρίζω. Λίγο έως πολύ όλοι μας έχουμε διαβάσει, ή παρακολουθήσει ιστορίες που αναπαράγουν τα ΜΜΕ διαδικτυακού τύπου love story ή ραντεβού στα τυφλά που καταλήγουν σε αστυνομικό θρίλερ με ζοφερό τέλος. Τι γίνεται όμως όταν ένα έφηβο κορίτσι με ΝΥ κυκλοφορεί μόνο, ανεξέλεγκτο και ανορίωτο στο μαγικό κόσμο του διαδικτύου που περιβάλλεται από ένα σωρό επιχρυσωμένους κίνδυνους? Δύσκολο να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, ακόμη ποιο δύσκολο να χαλιναγωγήσεις ένα τέτοιο παιδί εφιστώντας του την προσοχή , όταν σε πρώιμη ηλικία δεν έχει μάθει κανόνες, και όρια κι όταν ο εύθραυστος ψυχισμός του είναι δύσκολο να αντισταθεί στη γοητεία των τόσων προκλήσεων που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο με τη μορφή ελεύθερων και ωραίων, γοητευτικών Αιγόκερων, ερωτιάρηδων τοξοτών, μοναχικών αγοριών, κακών διαβόλων, και των σούπερ σέξι αγγέλων… Η οριοθέτηση ενός παιδιού σε κατάσταση διαφορετικότητας δεν είναι απλά δύσκολη υπόθεση, αλλά μια μακρά, επίπονη, και ψυχοφθόρα διαδικασία για όλους μας που μας δοκιμάζει βάζοντας στο κόκκινο αντοχές, ανοχές, και τις βιολογικές ισορροπίες μιας οικογένειας στην καθημερινότητά της. Η κατάσταση γίνεται ακόμα ποιο δύ-
σκολη όταν το παιδί δεν είναι οριοθετημένο οπότε το παιχνίδι χάνεται οριστικά γιατί έχει γίνει ποια ανεξέλεγκτο και δεν τιθασεύεται. Μαζί με αυτό χάνεται και η ελπίδα για μια ομαλή και αρμονική συνύπαρξη που είναι για μας το «μέγα ζητούμενο». Η τήρηση κανόνων και κοινωνικών συμβάσεων είναι το ήμισυ του παντός για να μπορεί να υπάρχει η ισορροπία της ομαλότητας στη συνύπαρξη του τυπικού και του διαφορετικού. Το σερφάρισμα στο διαδίκτυο ενός κοριτσιού με (ΝΥ) που ταλαντεύεται οριακά μεταξύ διαφορετικότητας και κανονικότητας, πρέπει να αντιμετωπίζεται με την πρέπουσα σοβαρότητα, με κεραίες ορθάνοιχτες επαγρύπνησης και όχι με επιπολαιότητα και αδιαφορία. Ατάκες με μπερδεμένα νοήματα, ανορθόγραφες οικτρά, κακοδιατυπωμένα greeklish εξομολογήσεις με ψυχωτικές εμμονές για υποσχέσεις αιώνιας αγάπης, υπότιτλοι με πονηρά υπονοούμενα, αστάθεια, αμφιταλαντεύσεις, σκαμπανεβάσματα στο συναίσθημα, σε συνδυασμό με τη δημοσίευση προκλητικών φωτογραφιών συνθέτουν το προφίλ της διαταραχής που κάποιος έξω από το χώρο της διαφορετικότητας θα μπορούσε εύκολα να διακρίνει χωρίς απαραίτητα να είναι ειδικός. Μια διαταραχή που εύκολα θα γινόταν εφαλτήριο υποκλοπής με λεία ένα εύκολο θήραμα που στα τραγικά του επακόλουθα δεν τολμά να τα προχωρήσει το αγανακτισμένο μολύβι μου που το πήρε φόρα ο θυμός. Προσχήματα για αποποίηση ευθυνών υπάρχουν πολλά και επιλήψιμα γιατί σίγουρα πάντα κάτι μας ξεφεύγει. Το ασύστολο διαδικτυακό ξεσάλωμα μιας έφηβης με ΝΥ είναι σφάλμα που αγγίζει αν όχι τα σύνορα της επιπολαιότητας, αλλά της βλακείας τη στιγμή που συνειδητά γνωρίζουμε ότι υπάρχει απόκλιση. Η παρουσία διακριτή και η συμβουλή ειδικού είναι επιβεβλημένη προκειμένου να αποτραπούν τα έκτροπα αν όχι τα χειρότερα. Καλό λοιπόν θα είναι να επαγρυπνούμε και να μην εφησυχάζουμε παίζοντας ανόητο κρυφτούλι πίσω από την δήθεν άγνοια, την απεριόριστη εμπιστοσύνη, και την εσφαλμένη υπερεκτίμηση δυνατοτήτων ενός τέτοιου παιδιού στο διαδίκτυο, και να μην προκαλούμε αφελέστατα την τύχη μας βγάζοντας οι ίδιοι με τα χεράκια μας τα ματάκια μας!!!
ΦΥΛΛΟ
17
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
ΘΟΔΩΡΟΣ ΔΕΡΒΕΝΙΩΤΗΣ 5 ΖΑΓΟΡΑ ΒΟΛΟΥ 20 – 1-1922 - ΑΘΗΝΑ 5 -12 -2004 ΣΥΝΘΕΤΗΣ- ΜΑΕΣΤΡΟΣ- ΟΡΓΑΝΟΠΑΙΚΤΗΣ Το λαϊκό τραγούδι της δεκαετίας του 1950, αποτελεί χρονικό πολιτικής ιστοΓράφει ρίας ονομάστηκε o Δήμoς μετεμφυλιακό και πέKερδέλας* ρασε στη δισκογραφία όπως λέει ο Θ.Δ. γιατί το ήθελε και το προώθησε ο δ/ντής της Κολούμπια Νίκανδρος Μηλιόπουλος . Ο Θ.Δ. από τη αρχή της συνθετικής του καριέρας γίνεται εκ των πραγμάτων και εκ πεποιθήσεως ο πρωτοπόρος ,ο κύριος εκφραστής του μετεμφυλιακού τραγουδιού. Δίπλα του ο Γεράσιμος Κλουβάτος, ο Μπάμπης Μπακάλης, ο Απόστολος Καλδάρας κ.α. Ντύνει μουσικά με βυζαντινούς ήχους ή ανατολίτικα μακάμια(είχαν απαγορευτεί από τη δικτατορία του Μεταξά)στίχους έξυπνα καμουφλαρισμένους για να περάσουν από τη Μεταξική λογοκρισία.
Βασικοί συνεργάτες του ο εξαίρετος στιχουργός Χρήστος Κολοκοτρώνης κυρίως και ο τεράστιος Στέλιος Καζαντζίδης. Συνθέτει τραγούδια που δηλώνουν ακριβώς την κοινωνική κατάσταση της εποχής, τις φυλακίσεις ,τις εξορίες, το κυνηγητό που υπέστησαν οι αγωνιστές της Εθνι-
κής Αντίστασης, ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, από το κράτος της δεξιάς. Ακόμα Θ.Β έγραψε τραγούδια που αναφερόταν στους αγώνες, του Κυπριακού λαού ενάντια στους Άγγλους αποικιοκράτες, σε συνεργασία με τους παραπάνω λαϊκούς δημιουργούς. Το 1965 ο Θ.Β. αναλαμβάνει τη θέση του μαέστρου στην Κο-
λούμπια και από τη θέση αυτή εκτός των άλλων, ανάδειξε πολλούς νέους τραγουδιστές/στρίες. Μανόλης Αγγελόπουλος, Στράτος Διονυσίου, Αννούλα Βασιλείου και πολλούς άλλους στην πορεία. Παράλληλα δουλεύει σε διάφορα λαϊκά κέντρα και πότε με δικά του συγκροτήματα ή με άλλων συμμετέχει στα λαϊκά πανηγύρια, στις μεγάλες γιορτές τις Ρωμιοσύνης. Τα μεγάλα μεροκάματα που επέβαλαν οι τραγουδιστές στα κέντρα, είχε σαν συνέπεια το μεροκάματο των συνθετών να είναι δυσανάλογα μικρό και ο Θ. Δ όπως και άλλοι συνθέτες αντιδρά και δεν ξαναβγαίνει σε πάλκο.
ΚΙ ΑΠΟΨΕ ΜΕΛΛΟΘΑΝΑΤΟΣ 1955 Μουσική Θ Δερβενιώτης-Στίχοι Χ. Κολοκοτρώνης-Τραγούδι Σ. Καζαντζίδης. Κι απόψε μελλοθάνατος, στης φυλακής το βάθος, τραγούδια λέω θλιβερά, όλο καημό και πάθος, στης φυλακής το βάθος. Στης φυλακής τα σίδερα μ’ έχουνε μελλοθάνατο Κι ώρα την ώρα καρτερώ ή λευτεριά ή θάνατο. Αναστενάζει η φυλακή και τα κελιά βουϊζουν Για μένα κλαίει ο ντουνιάς και οι καρδιές ραϊζουν και τα κελιά βουϊζουν.
Κατηγορώ, κατηγορώ τον άνθρωπο τον άδικο Που μ’ έριξε στη φυλακή και μ’ έχουνε κατάδικο. Κι αν θα χαθώ μια χαραυγή, κανείς να μη δακρύσει κι όποιος μπορεί, τη μάνα μου ας την παρηγορήσει, κανείς να μη δακρύσει. Στης φυλακής τα σίδερα μ’ έχουνε μελλοθάνατο κι ώρα την ώρα καρτερώ ή λευτεριά ή θάνατο.
18
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Γράφει o Nίκoς Xατζηιωάννoυ
Όλα βαίνουν καλώς Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας. Είναι κι αυτοί οι τύποι που καταπίνουν το σκοτάδι σταγόνα τη σταγόνα μαύρη πίσσα στα λαρύγγια τους στους δρόμους και στην ύπαιθρο ξερνάνε φωτιές και το χειρότερο κάποιοι χειροκροτούνε στριμώχνονται φωτογραφίζονται μαζί τους χαμογελάνε τεντώνοντας τα χείλη όσο παίρνει μέχρι το στόμα τους ολόκληρο να γίνει μια πληγή στιγμές αλήστου μνήμης. απόψε γράφουμε ιστορία ή αν προτιμάτε απόψε ξαναγράφουμε την ιστορία. Ύμνοι τραγούδια παρατράγουδα
στις γειτονιές της πόλης μέρα μεσημέρι στην αγορά μία γριά σέρνει το πόδι της και μια σακούλα με ξεψυχισμένα τρόφιμα η τηλεοπτική φιλανθρωπία πιάνει τόπο όμως η γριά δε βρίσκει ένα μέρος βολικό για να πεθάνει. Ένα τσούρμο σκύλοι την ακολουθούν με την ουρά στα σκέλια υπομονετικοί η πείνα τους δεν βιάζεται. Μια ατέλειωτη μέρα η ζωή μας από τότε που όλο το σκοτάδι μετοίκισε στις ψυχές των ανθρώπων. Όλα βαίνουν καλώς. Κάνε λίγη υπομονή. Αργότερα θα νανουριστούμε με μια κουβέρτα τυλιγμένοι μπροστά στην τηλεόρασή μας. Το πιο γλυκό της χάδι πάνω στα πεθαμένα μας βλέφαρα.
Άποψη της πόλης ειδωμένης νύχτα Μέσα στη νύχτα της πόλης διανυκτερεύοντα φαρμακεία συναντούν κάτι τύπους μεθυσμένους. Γραφεία τελετών βγάζουν καινούριες προσφορές. Τόσο λοιπόν που φθήνηνε ο θάνατος τρέχουμε όλοι να προλάβουμε.
Ύπνος Απόψε σε θέλω σιωπηλή. Έτσι κι αλλιώς τα πάντα έχουν ειπωθεί πολλές φορές. Μονάχα οι απαλές κινήσεις σου μες στο σκοτάδι μπορούν να δώσουν κάποιο νόημα στον κόσμο. Τα ξημερώματα πριν φύγω θα θυροκολλήσω την ανάσα σου έξω στην πόρτα. Κανείς να μην ενοχλήσει τον ύπνο σου.
Μικρό ενύπνιο Χθές βράδυ ονειρεύτηκα έναν κόσμο άλλο. Άντε πάλι, τα ίδια και τα ίδια. Σαν χαλασμένος δίσκος η ζωή μου γυρίζει γύρω απ’ το ίδιο όνειρο.
Επανάσταση Στο τσίρκο έγινε επανάσταση. Οι κλόουν ανέλαβαν την εξουσία, τα λιοντάρια επιτηρούν την τάξη και την ασφάλεια, οι νάνοι επιτέλους χουφτώνουν τις χορεύτριες, ο άνθρωπος- οβίδα ανέλαβε το υπουργείον εθνικής αμύνης (κι έβαλε να του ράψουν ένα σακάκι που να χωράει πιο λαμπερά παράσημα) Κι απόμειναν μονάχοι οι θεατές να ισορροπούνε έντρομοι σε σκοινιά τεντωμένα πάνω απ’ την άβυσσο, να καταπίνουν σπαθιά, φωτιές, γυαλιά θρυμματισμένα ό,τι τους πουν, να παίζουν ξύλο έρημοι, θλιβεροί, γελοίοι στο κέντρο της σκηνής, να τρέχουν μέσα από στεφάνες αναμμένες μόλις ακούνε το μαστίγιο να κροταλίζει πίσω απ’ το αυτί τους , να εκτοξεύονται απ΄το κανόνι στον βέβαιο θάνατό τους Στο τσίρκο έγινε επανάσταση. (κάθε πρωί η έπαρση μιας χάρτινης σημαίας) Τώρα που αναλάβανε την κεντρική διοίκηση οι κλόουν τελειώσανε για πάντα τα αστεία.
Κλείσε τα μάτια σου να δεις
Η ζωή που βρίσκεται γύρω σου Βγήκε από το σπίτι του και καθώς έστριψε να φύγει άκουσε μία πόρτα να ανοίγει διακριτικά πίσω του. Γύρισε και κοίταξε και είδε την γειτόνισσα να γέρνει και να τον ελέγχει. Της χαμογέλασε και ψέλλισε ένα “Καλημέρα σας”. Λίγο πιο κάτω παρατήρησε ένα σχεδόν εγκαταλελειμμένο σπίτι με ένα καλοντυμένο γεράκο να κάθεται στην αυλή. Περιτριγυρισμένος από λουλούδια που κάποτε θα ταν λαμπερά και περιποιημένα. Διάβαζε Γράφει την εφημερίδα του. Ήρεμος, ήσυο Νίκος Κοκολάκης χος. Σαν να πετάχτηκε από άλλη εποχή. Εκείνος τελείωσε τον ελληνικό του. Πικρός εδώ και πενήντα χρόνια και βάλε. Δεν ήταν πια πικρός βέβαια. Είχε αυτήν την γεύση της καθημερινότητας. Ένα κομμάτι του εαυτού του πια. Σηκώθηκε, άνοιξε την σκουριασμένη εξώπορτα. Πάντα στεκόταν και κοίταζε τον τεράστιο ευκάλυπτο απέναντι. Ένιωθε ότι γέρασαν μαζί, αλλά ο ευκάλυπτος θα έμενε εκεί, αγέρωχος, ακίνητος, σχεδόν απαράλλαχτος. Αυτή θα είναι η θυσία για την αιωνιότητα σκέφτηκε, η στασιμότητα. Τις σκέψεις του διέκοψαν τα γέλια από τα παιδιά της γειτονιάς που έπαιζαν μπάλα. Πρόσεξε ότι το ένα κοιτούσε και αυτό ,το δέντρο. Εκείνο για μια στιγμή ξεχάστηκε από την μπάλα, θυμήθηκε το μάθημα για τους δεινόσαυρους που έκανα στο σχολείο. Ενας πράσινος μεγάλος φάνταζε στο ύψος του δέντρου. Δεν θα χωρούσε να περπατήσει ανάμεσα στα κτήρια όμως, σκέφτηκε. Αλλά θα του άρεσε πολύ να τρόμαζε την γειτόνισσα που τους φώναζε συνεχώς να μην παίζουν μπάλα στον τοίχο της. Μα πως; Αφού ήταν το τέρμα! Εκείνη άκουσε την μπάλα να χτυπάει στον τοίχο και χαμογέλασε. Τα αγαπούσε τόσο πολύ αυτά τα παιδιά της
ΦΥΛΛΟ
19
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
γειτονιάς. Ο άντρας της , βαριά άρρωστος, ήταν πια στο νοσοκομείο. Έτσι, αυτήν την φορά δεν θα τους φώναζε. Πάντα ήθελε δικά της παιδιά. Όχι για την συνέχεια, αλλά για να ζήσει το θαύμα. Να τα μεγαλώσει σωστά, να βοηθήσει αυτόν τον κόσμο. Ντύθηκε και κίνησε για την στάση του λεωφορείου. Στο δρόμο είδε στο κομμωτήριο της γειτονιάς κάτι υπέροχο. Στις καρέκλες καθόντουσαν παππούς, γιος και εγγονός. Τι ωραίο θέαμα. Η ζωή ολόκληρη. Τότε ο κουρέας είπε.: “Παρατηρώ τους ανθρώπους που περνάνε από την ήσυχη γωνία μου χρόνια τώρα. Κάποτε περνούσαν μόνο γνωστά πρόσωπα,με ένα καλό λόγο και χαμόγελα σε ετοιμότητα. Τώρα όλο και πιο πολλά άγνωστα, και πιο αμίλητα. Αυτό δεν με τρομάζει. Ο κόσμος αλλάζει κι εμείς δεν τον προλαβαίνουμε. Με τρομάζει όμως το ίδιο βλέμμα που έχουν όλοι. Ένα βλέμμα τρομαγμένο,εχθρικό. Όταν δεν κοιτάνε αποκλειστικά και μόνο τον προορισμό τους, θα κοιτάνε τα κινητά τους χαμένοι. Αποβλακωμένοι σε ένα κόσμο που, δεν είναι μπροστά τους, και δεν τον ζουν.” Αναστέναξε βαθιά και χαμογέλασε με τον μικρό της οικογένειας που έπαιζε ήδη με την καρέκλα του. Η ζωή, λοιπόν. Βρίσκεται γύρω σου. Είναι μία απίστευτη ζωντανή καθημερινότητα. Κι εσύ την ζεις τόσο εγωιστικά, τόσο μονόπλευρα. Ασχολείσαι όλη μέρα με τον εαυτό σου και με τα προβλήματα που ανακαλύπτεις. Είναι όμως τόσο υπέροχο αυτό που συμβαίνει γύρω μας αν πάμε μία απλή βόλτα και πλανευτεί το βλέμμα μας τριγύρω. Όλες αυτές οι μικρές καθημερινές λεπτομέρειες που λαδώνουν τα γρανάζια αυτού του σκουριασμένου μηχανήματος που λέγεται ύπαρξη. Όλοι μας αναπόφευκτα περνάμε την ζωή μας μοναχικά και με τις σκέψεις μας. Αλλά αν σηκώσουμε το βλέμμα, ω μα τότε, θα γιορτάσουμε όλοι μαζί ένα νέο ξημέρωμα, μιά νέα, καλύτερη μέρα!
Πριν Τα Μεσάνυχτα (Before Midnight ) του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τους Ίθαν Χοκ, Ζιλί Ντελπί, Σίμους Ντέιβι Φιζπάτρικ Οι χαρισματιEthan κοί Hawke και Julie Delpy επιστρέφουν στους ρόλους των Jesse και Celine και μοιράζονται μαζί μας το τρίτο μέρος μιας ξεχωριστής ιστορίας αγάπης. Γυρισμένο στο αγέρωχο και ανεπιτήδευτο τοπίο της Μάνης, το «Πριν τα Mεσάνυχτα» είναι η πιο πολυαναμενόμενη ταινία του καλοκαιριού σε παραγωγή της ελληνικής εταιρείας Faliro House. Μετά τη Βιέννη (Πριν το Ξημέρωμα) και το Παρίσι (Πριν το Ηλιοβασίλεμα), η κάμερα του Richard Linklater περιπλανιέται παρέα με τους πρωταγωνιστές από το σπίτι του αείμνηστου περιηγητή συγγραφέα Patrick Leigh Fermor στην Καρδαμύλη μέχρι την Πύλο και την Κορώνη. Σε αυτή τη γραφική διαδρομή, με φόντο την καλοκαιρινή Ελλάδα, μας αποκαλύπτεται με αφοπλιστική αμεσότητα τι επιφυλάσσει η ζωή για το ιδιαίτερο αυτό ζευγάρι. Ο Μοναχικός Καβαλάρης (The Lone Ranger) Σκην: Γκορ Βερμπίνσκι , με τους : Τζόνι Ντεπ, Άρμι Χάμερ, Τομ Γουίλκινσον, Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, Γουίλιαμ Φίκτνερ, Ρουθ Γουίλσον, Τζέιμς Μπαντζ Ντέιλ, Μπάρι Πέπερξ 'Ο ομολογουμένως εκκεντρικός (με ένα κοράκι κορώνα στο κεφάλι του), περιπλανώμενος Κομάντσι Tonto (Johnny Depp) μας διηγείται την ιστορία που μεταμόρφωσε τον John Reid (Armie Hammer), έναν ιδεαλιστή δικηγόρο, σε αινιγματικό μασκοφόρο και άξιο λόγου θρύλο της δικαιοσύνης, χαρίζοντας μας μια σειρά από εκπλήξεις και διασκεδαστικές διενέξεις, καθώς οι δύο εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους ήρωες πρέπει να συνεργαστούν
στον αγώνα ενάντια στην αδικία και τη διαφθορά.' .
Λόρενς για Πάντα (Laurence Anyways) του Ξαβιέ Ντολάν με τους Μελβίλ Πουπό, Σουζάν Κλεμάν, Νάταλι Μπέι, Μόνια Τσόκρι 'Ο Λόρενς είναι ένας φιλόλογος που ζει μια φυσιολογική ζωή, έχοντας μάλιστα μια παθιασμένη ερωτική σχέση με τη Φρεντ. Μια ημέρα, ο νεαρός καθηγητής θα αποφασίσει να μοιραστεί ένα μεγάλο μυστικό με τη γυναίκα της ζωής του: ο Λόρενς θέλει να ντύνεται με γυναικεία ρούχα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θέλει να χωρίσει με την Φρεντ. Όταν πλέον κάνει το μεγάλο βήμα στη ζωή του γνωρίζει ότι η επαγγελματική, προσωπική και οικογενειακή του ζωή βρίσκονται πλέον σε τεντωμένο σχοινί. Επαναστατημένη αλληγορία ή avant-garde πρόκληση; '
Η Πέτρα της Υπομονής (The Patience Stone) του Ατίκ Ραχιμί με τους Γκολσίφτεχ Φαραχανί, Χαμίντ Τζαβαντάν, Μασί Μροβάτ Σε μια εμπόλεμη μουσουλμανική χώρα, μια νεαρή γυναίκα περιθάλπει τον πολεμιστή σύζυγό της που έπεσε σε κώμα όταν μία σφαίρα τον πλήγωσε στο λαιμό. Ο άνδρας δεν έχει καθόλου επαφή με το περιβάλλον και μόνο η ανάσα του προδίδει ότι είναι ακόμα ζωντανός. Η νεαρή σύζυγός του, εν μέσω εχθροπραξιών και πολεμικών καταδρομών, προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον κρατήσει στη ζωή. Καθώς οι μέρες περνούν, κουρασμένη και απελπισμένη, ξεκινά μια άνευ όρων εξομολό-
Πρoτείνει o Aντώνης Σπανoυδάκης
γηση προς το ακίνητο σώμα του συζύγου της, κατά τη διάρκεια της οποίας του αποκαλύπτει τα πιο βαθιά της μυστικά. Ο κόσμος της, όμως, αλλάζει εντελώς όταν ένας νεαρός στρατιώτης εισβάλει στο σπίτι προκαλώντας αναταράξεις στη ζωή της…
Στο Τέλος του Δρόμου ( The Place Beyond the Pines) Σκην.: Ντέρεκ Σίανφρανς με τους: Ράιαν Γκόσλινγκ, Εύα Μέντες, Μπράντλεϊ Κούπερ, Ρέι Λιότα 'O Λουκ είναι μοτοσικλετιστής κασκαντέρ που βγάζει το μεροκάματό του στο "γύρο του θανάτου", ενός περιοδεύοντος λούνα παρκ. Στο πέρασμά του από τη Νέα Υόρκη, ξαναβρίσκει τη χαμένη του αγάπη και μαθαίνει ότι έχει μαζί της ένα γιο. Εγκαταλείπει τη ζωή στους δρόμους, για να γίνει ο ιδανικός πατέρας, που ο ίδιος δεν είχε ποτέ, όμως ο νέος εργοδότης του τον εμπλέκει σε μία σειρά τραπεζικών ληστειών. Αυτό τον θέτει στο στόχαστρο του Έιβερι, ενός φιλόδοξου αστυνομικού. Η αντιπαράθεση των δύο αντρών θα αντηχήσει και στις επόμενες γενιές. Οι γιοι τους, θα βρεθούν αντιμέτωποι με την μοιραία, κοινή κληρονομιά τους…'
20 “Τραβάμε κουπί, δεν είμαστε βλάκες” Αναδημοσίευση από Bardes13coins
Δεν είχαμε κανένα λόγο να μείνουμε περισσότερο στην πλατεία της Όπερας. Η αστυνομία είχε κυκλώσει τη γειτονιά. Σε λίγο θα γέμιζε από κάθε λογής μπάτσους. Κόσμος πολύς που δεν μου έκανε κέφι να δω. Είχα πάρει τη Μαρί Λου από το μπράτσο και την είχα πάει στην άλλη μεριά της λεωφόρου Ζαν Μπαλλάρ, στην Πλατεία Τιαρς. Στου Μάριο. Μ’ ένα πιάτο μοτσαρέλλα και ντομάτες, κάπαρη, αντζούγιες και μαύρες ελιές. Ένα πιάτο σπαγγέτι με θαλασσινά. Ένα τιραμισού. Και για κρασί ένα Μπαντόλ, κτήμα Pinarnon. Μιλήσαμε για όλα και για τίποτε. Κυρίως εκείνη, λιγότερο εγώ. Νωχελικά. Ξεχώριζε την κάθε λέξη σαν να καθάριζε ένα ροδάκινο. Την άκουγα, με τα μάτια όμως μόνο. Με παράσερναν το χαμόγελό της, το σχήμα των χειλιών της, τα λακουβάκια στα μάγουλά της, η σπάνια κινητικότητα του προσώπου της. Την κοίταζα κι ένιωθα το γόνατό της κόντρα στο δικό μου: πως να σκέφτομαι κιόλας; -Ποια συναυλία; τη ρώτησα σε μια στιγμή. -Μα που ζεις; Η συναυλία. Στη Φρισ. Με το συγκρότημα Massilia. Η Φρις είναι το παλιό καπνεργοστάσιο. Χώροι κάπου εκατόν είκοσι χιλιάδων τετραγωνικών πίσω από τον σιδηροδρομικό σταθμό Σαιν-Σαρλ. Θυμίζει το μέρος αυτό τις καταλήψεις κτιρίων από καλλιτέχνες στο Βερολίνο, και το PSI στο Κουίνς, στη Νέα Υόρκη. Είχαν εγκατασταθεί εκεί διάφορα ατελιέ, αίθουσες για δοκιμές θεάτρου και μουσικής, ένα περιοδικό, το Taktik, το Ραντιό-Γκρενούιγ, ένα εστιατόριο, μια αίθουσα συναυλιών. -Πέντε χιλιάδες μαζωχτήκαμε. Θαύ-μα! Οι μάγκες ξέρουν να σ’ ανάβουν φωτιές. -Καταλαβαίνεις τα προβηγκιανά εσύ; Τα μισά τραγούδια των Massilia ήταν στην τοπική διάλεκτο. Σε προβηγκιανά των ναυτικών. Τα γαλλικά της Μασσαλίας, όπως λένε στο Παρίσι. Parlam de realitat dei canvas dau quotidian, να τι τραγουδούσαν οι Massilia. -Δεν σε νοιάζει να καταλαβαίνεις ή να μην καταλαβαίνεις. “Τραβάμε κουπί, δεν είμαστε βλάκες.” Να τι πρέπει να καταλάβεις. Με κοίταξε σαν κάτι το αξιοπερίεργο. Ίσως
ναι, να ήμουν βλάκας. Όλο και πιο ξεκομμένος από την πραγματικότητα. Διέσχιζα τη Μασσαλία αλλά τίποτε δεν έβλεπα πια γύρω μου. Το μόνο που γνώριζα ακόμα σχετικά μ’ αυτήν, ήταν η υπόκωφη βία της και ο επιδερμικός ρατσισμός της. Ξεχνούσα ότι η ζωή δεν ήταν μόνον αυτά. Ότι, παρά τα όσα συνέβαιναν εκεί, άρεσε στους ανθρώπους αυτής της πόλης να ζουν και να γλεντάνε. Ότι με την κάθε ημέρα που ξημέρωνε, η ευτυχία φάνταζε σαν ιδέα καινούρια, έστω κι αν αργά τη νύχτα η κατάληξη ήταν ένας βίαιος έλεγχος ταυτοτήτων.
"Πυξίδα της γεύσης"
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Καλησπέρα σε όλους και καλό χειμώνα! Φυσικά ο καιρός μόνο χειμωνιάτικος δεν είναι (τουλάχιστον μέχρι αυτή τη στιγμή που γράφω τη συνταγή για την αγαπημένη Πυξίδα) πράγμα που με χαροποιεί ιδιαίτερα! Σε αυτό το τεύχος θα μιλήσουμε για κάτι πολύ απλό, θρεπτικό και μοναδικά νόστιμο. Θα μιλήσουμε για αυτές τις μικρούλες μπαλίτσες ζύμης αρωματισμένες με διάφορα υλικά, ειδικά εδώ στην Γράφει η Ελλάδα με κανέλα, μαστίχα, κρασί και πολλά Φρύνη άλλα, που τις ψήνουμε στο φούρνο για λίγα Κάτσουνα λεπτά και μοσχοβολάει το σπίτι. Θα μιλήσουμε για τα μπισκότα, τη λιχουδιά που μαγεύτει μικρούς και μεγάλους! H παράδοση θέλει την πρώτη μορφή μπισκότου να εμφανίζεται περίπου πριν 10.000 χρόνια στην Kίνα, όπου παρασκευάζονταν ξηρές πίτες από ρύζι, σουσάμι και φρούτα… Άλλες παλιές ιστορίες αναφέρουν πως οι Aσσύριοι παρασκεύαζαν ένα λεπτό παξιμάδι από ζύμη κριθαριού και σιταριού, που το τοποθετούσαν σε πήλινα βάζα και το ζέσταιναν στη θράκα. Στους αρχαίους χρόνους συναντάμε στην ελληνική κουζίνα παρασκευάσματα με συστατικά το αλεύρι, το λάδι, το γάλα και το μέλι. Tην ίδια διατροφική συνήθεια συναντάμε και στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. H ονομασία μπισκότο για όλα αυτά τα παρασκευάσματα καθιερώθηκε τον Μεσαίωνα. Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το λατινογενές bis-cuit, που σημαίνει ψημένο δυο φορές. Βασικά συστατικά για τα φτιάξετε κουλουράκια είναι το αλεύρι, η ζάχαρη, το μπέικιν, το υγρό στοιχείο που μπορεί να είναι λάδι, βούτυρο λιωμένο σε συνδυασμό με νερό ή κρασί, ή χυμό. Από κει και πέρα βάζουμε τη φαντασία μας να μεγαλουργήσει και προσθέτουμε οτιδήποτε ταιριάζει στις γεύσεις και τις προτιμήσεις μας!
*Η Τριλογία της Μασσαλίας – Το Μαύρο Τραγούδι της Μασσαλίας, Ζαν-Κλωντ Ιζζό, εκδ. ΠΟΛΙΣ
ΚΟΥΛΟΥΡΑΚΙΑ ΚΡΑΣΙΟΥ Υλικά 3 ποτήρια λάδι 2 ποτήρια κρασί λευκό 2 1/2 ποτήρια ζάχαρη 1 1/2 ποτήρι σουσάμι καβουρντισμένο 1 μπέικιν πάουντερ 1 κουταλιά σούπας σόδα 1 κουταλάκι γλυκού κανέλα 1 γαρύφαλλο κοπανισμένο 2 κιλά αλεύρι Εκτέλεση Σε μια λεκάνη βάζουμε το λάδι, το κρασί και τη σόδα και ανακατεύουμε. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά και τελευταίο το αλεύρι. Ζυμώνουμε καλά και με τη μηχανή κάνουμε κουλουράκια. Σε ένα ταψί στρώνουμε λαδόκολλα και τοποθετούμε τα κουλουράκια. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς για μισή ώρα περίπου, μέχρι να ροδίσουν καλά.
ΦΥΛΛΟ
21
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
ΣTHN APXH TOY TPAΓOYΔIOY NOΤΗΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ Ίσως Φταίνε Τα Φεγγάρια Στίχοι: Τ.Σαμαρτζής - Α.Δασκαλόπουλος - Θ.Φουργιώτης – Σ.Μπαβέλου - Α.Χριστοφέλλης Τραγουδούν: Αρλέτα - Ε.Βιτάλη - Τ.Τσανακλίδου - Μ.Μητσιάς
ΤΖΙΝΑ ΠΟΛΙΤΗ ΟΙ ΑΙΩΝΙΕΣ ΦΩΛΕΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ Εκδόσεις ΑΓΡΑ «Τον Απρίλη του 1946 έλαβα από την αδελφή μου ως δώρο για τη γιορτή μου την ποιητική συλλογή Προσανατολισμοί του Οδυσσέα Ελύτη. Η συλλογή αυτή είχε εκδοθεί στην Αθήνα από τον Πυρσό το 1940. Τα χρόνια εκείνα, ο κατεξοχήν τόπος απομόνωσης από το οικογενειακό περιβάλλον για τα νέα κορίτσια που δεν διέθεταν “ένα δικό τους δωμάτιο” ήταν η ταράτσα του σπιτιού, που τότε ανοιγόταν στην ευρύτατη θέα του λεκανοπεδίου. Εκεί, πρωτοδιάβασα τους Προσανατολισμούς του Ελύτη και αποστήθισα πολλά από τα ποιήματα. Ένιωθα πως στην ποίηση αυτή έβρισκαν επιτέλους έκφραση ουσιώδη συναισθήματα, αισθητηριακές εικόνες, αδιαμόρφωτες έννοιες και ανομολόγητες επιθυμίες που παρέμεναν εντός μου, από τα παιδικά μου χρόνια ώς τα χρόνια της ήβης, στο χώρο του άρρητου. Αν η ανάγνωση της ποίησης του Καβάφη ακόνιζε τότε την αδιαμόρφωτη διάνοιά μου, του Ελύτη έσπερνε άστρα στο θόλο της ψυχής μου. Το καλοκαίρι του 1957, ύστερα από επτά χρόνια πανεπιστημιακών σπουδών στην Αμερική, επέστρεψα στην Ελλάδα. Ένα μεσημεράκι, μια φίλη με πήγε να πιούμε τον καφέ μας στο Μπραζίλιαν της Βουκουρεστίου. Εκείνη τη μέρα τα “ονόματα” που γνώριζα έδωσαν τη
θέση τους σε γνωριμία με τα πρόσωπα: Βακαλό, Σινόπουλος, Λυμπεράκη, Μιλλιέξ, Σαχτούρης, Βαλαωρίτης, Στεφάνου, Φωκάς, και βέβαια Ελύτης. Ο τίτλος του βιβλίου προέρχεται από το δοκίμιο του Οδυσσέα Ελύτη “Η Αληθινή Φυσιογνωμία του Ανδρέα Κάλβου”. Διαβάζοντας το σημαντικότατο δοκιμιακό έργο του Ελύτη διαπιστώνει κανείς πως τον διέκρινε ό,τι η Susan Sontag ονόμασε “η ηθική του θαυμασμού”. [...] Στην αργοπορημένη απόδοση της οφειλής μου στον Ελύτη προσπάθησα να ανταποκριθώ με το δοκίμιό μου: “Θεωρίες για την καταγωγή της γλώσσας και η σημαντική τους στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη”. Αν και μέσω ενός διαφορετικού θεωρητικού μοντέλου από εκείνο που χρησιμοποίησα για τον Κάλβο, θέλω να πιστεύω ότι ακολούθησα πιστά την “κατεύθυνση” που μου υπέδειξε τότε ο ποιητής: το ταξίδι του νόστου που οδηγεί την ποιητική γλώσσα και την ανθρώπινη επιθυμία προς τις “αιώνιες φωλεές της επιστροφής”». Εκτός από το γνωστό σπουδαίο δοκίμιο της Τζίνας Πολίτη, στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται τα υπόλοιπα δοκίμιά της για τον Ελύτη: «Το παιχνίδι του κόσμου, το παιχνίδι της ποίησης και ο παίκτης», «Η έκφραση της νοσταλγίας και το πρόσωπο του ποιητή», «Πλεύση για μια ανάγνωση», «Τρία παραθέματα και οι υποθετικές αντιδράσεις της Σαπφώς σε αυτά». Δημοσιεύονται επίσης ανέκδοτα χειρόγραφα και φωτογραφίες του ποιητή και της Τζίνας Πολίτη, καθώς και δύο πορτραίτα του.
συνέχεια από την 3η σελίδα Ότι η ώρα των εξετάσεων είναι μια στιγμή της εκπαιδευτικής διαδικασίας και όχι ο πυρήνας της. Οι ιθύνοντες θυμίζουν κάποιον που θέλοντας να κλείσει το φως, δεν πάει στο διακόπτη αλλά σπάει τον γλόμπο. Είναι καιρός για μια ουσιώδη προσπάθεια αλλαγής στο εκπαιδευτικό σύστημα, που πρέπει να περιλαμβάνει βέβαια και το εξεταστικό σύστημα το οποίο πρέπει να γίνει διαρκές, αντικειμενικό, δίκαιο και το οποίο θα προσθέτει στην εκπαίδευση και δεν θα αφαιρεί. Αλλά πρέπει ασφαλώς να περιλαμβάνει την σύνολη εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες της. Και κυρίως πρέπει να περιλαμβάνει το περιεχόμενο και την διεργασία της εκπαίδευσης, στοχεύοντας στην αναδόμηση της σχολικής κοινότητας (εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς). Μόνον όταν το σχολείο θα μεταλλαχθεί σε χώρο παραγωγής νοήματος για τους εμπλεκόμενους, μόνον τότε θα έχουμε πραγματικά ένα σχολείο παραγωγής παιδείας και πολιτισμού. Σχολείο που θα προετοιμάζει ενεργούς, συνειδητούς και ελεύθερους ανθρώπους. Μόνο τότε θα θυμηθούμε αυτό που μας έλεγαν οι παλιοί «Μάθε γράμματα να γίνεις άνθρωπος»
Ο εξαιρετικός δίσκος του Νότη Μαυρουδή «Ίσως φταίνε τα φεγγάρια» κυκλοφόρησε με μεγάλη επιτυχία το 1990. Χαρακτηρίστηκε μάλιστα αρκετά εμπορικός (!) για το επίπεδο ενός δημιουργού όπως ο Ν. Μαυρουδής. Στην πραγματικότητα είχε την τύχη (ή την ατυχία) να περιέχει ένα καταπληκτικό τραγούδι, το ομότιτλο, το οποίο –δικαίωςακούστηκε και ακούγεται πάρα πολύ, αλλά που επισκίασε άλλα επίσης πολύ καλά τραγούδια του δίσκου. Πρόκειται για έναν πολυσυλλεκτικό δίσκο από άποψη τόσο ερμηνευτών όσο στιχουργών. Συνδετικός κρίκος είναι φυσικά οι μελωδίες του Ν. Μαυρουδή και οι ενορχηστρώσεις τουλιτές, όπως σε όλους τους δίσκους του: «.Εγώ είμαι άνθρωπος του ενός οργάνου ως επί το πλείστον. Η κιθάρα είναι το όργανο που ξέρω καλύτερα. Για μένα είναι ακατανόητα τα πολλά όργανα στο ελληνικό τραγούδι. Το ελληνικό τραγούδι είναι μία ταπεινή τέχνη. Πολύ ταπεινή. Δεν θέλει φιοριτούρες, μεγαλοπρέπειες και όγκους ορχηστρών, οργάνων κ.λπ.»1. Τα περισσότερα τραγούδια είναι σε στίχους του Τάσου Σαμαρτζή – μια συνεργασία που ξεκινάει από την επαγγελματική τους σχέση εκείνη την περίοδο με την κρατική ραδιοφωνία και θα συνεχιστεί και στις επόμενες δισκογραφικές δουλειές του Μαυρουδή. Σε στίχους του Τ. Σαμαρτζή είναι εξάλλου και το ομότιτλο τραγούδι «Ίσως φταίνε τα φεγγάρια». Θυμάται ο Νότης Μαυρουδής: «Ήταν ένα τραγούδι που το έγραψα το 1990. Είχα γράψει τα περισσότερα κομμάτια του δίσκου κι ένα απ’ αυτά ήταν το «Είναι Αβάσταχτο Να Φεύγεις» του Άκου Δασκαλόπουλου, που το ερμήνευσε η Ελένη Βιτάλη εξαιρετικά. Κι αυτό με έβαλε σε ένα κλίμα να θέλω να κάνω κι άλλο τραγούδι με τη Βιτάλη. Του είπα ότι θέλω ένα λαϊκό απελπισμένο κομμάτι επειδή αυτή η γυναίκα είναι η ίδια απελπισμένη και ξέρει την απελπισία από μέσα, απ’ το μεδούλι της. Ανάμεσα στα διάφορα που μου έδειξε ο Τάσος Σαμαρτζής διάλεξα αυτούς τους στίχους. Μου άρεσε πολύ η φράση: «Ίσως πάλι φταις κι εσύ» ή «στα σεντόνια των πολλών», είναι ωραίες φράσεις. Ο συνδυασμός μιας απελπισμένης γυναίκας μ’ ένα φεγγάρι είναι μαγικό τοπίο. Κι έφτιαξα αυτό το τραγούδι, το οποίο της πήγαινε θαρρείς και ήτανε φτιαγμένο για εκείνην» 1. Με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο περιγράφει και ο στιχουργός τη στιγμή της δημιουργίας του τραγουδιού: «Τα τραγούδια είναι σαν τα παιδιά: άλλα της τύχης, άλλα του έρωτα, άλλα της αναγκαιότητας... Κάποια στιγμή ο Νότης με
Γράφει o Γιώργoς Tσίμας
ρώτησε αν ήθελα να συμμετάσχω σε μια πολυσυλλεκτική δουλειά κι έτσι, να μην τα πολυλογούμε, συμφωνήσαμε να του παραδώσω στίχους για τέσσερα τραγούδια : «Στο Φαρ-Ουέστ της Ομονοίας» (Μανώλης Μητσιάς), «Της ζωής το σινεμά» (Αρλέτα) και «Αυτοί που αφιερώθηκαν» / «Ερωτικό» (Τάνια Τσανακλίδου). ...Πέρασε ο καιρός, ώσπου ένα απόγευμα μου τηλεφωνεί ο Μαυρουδής : «Άκου να δεις», μου λέει ασθμαίνοντας, «...πρέπει να μου γράψεις κάτι καλό μέχρι αύριο... δεν υπάρχει χρόνος, με σώζεις !». Το ίδιο βράδυ όμως, είχα κανονισμένο ερωτικό ραντεβού κι έτσι τραβήξαμε σ’ ένα φτηνό ξενοδοχείο στις παρυφές των Εξαρχείων, διότι οι καιροί – απ’ όσο θυμάμαι ήσαν πάντα δύσκολοι από οικονομική άποψη. Τις ξέρετε τώρα τις γυναίκες: όταν ανάβεις το «μετά-τσιγάρο» και δε δίνεις την πρέπουσα προσοχή, αρχίζουνε οι γκρίνιες! Εγώ όμως, αντέδρασα αστραπιαία, ζητώντας της ένα μολύβι κι εκείνη μου έδωσε αυτό που διέθετε τέλος πάντων... ένα μολύβι ματιών! Έσπευσα λοιπόν στη τουαλέτα για απομόνωση, κατέβασα το γνωστό καπάκι κι εκεί, με ένα μολύβι ματιών κι ένα μακρόστενο χαρτί από τον «Άσσο σκέτο» που κάπνιζα τότε, έγραψα τους στίχους και σχεδόν ξημερώματα τα κουπλέ αυτά συνάντησαν το ρεφρέν που τους ταίριαζε, το οποίο είχα γράψει μια δεκαετία πιο πριν (αφού το «πείραξα» λίγο, για να γίνει «θηλυκό») 2 Ο δίσκος κυκλοφόρησε από την εταιρεία AKTH (Κωδικός: 467412) το 1990. Για να θυμηθούμε και τα υπόλοιπα τραγούδια του: 1. ΙΣΩΣ ΦΤΑΙΝΕ ΤΑ ΦΕΓΓΑΡΙΑ 2. ΣΑΝ ΦΕΓΓΑΡΑΚΙ 3. ΣΤΟ ΦΑΡ ΟΥΕΣΤ ΤΗΣ ΟΜΟΝΟΙΑΣ 4. ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ 5. ΑΥΤΟ Τ' ΑΓΟΡΙ 6. ΔΥΟ ΜΑΓΚΕΣ 7. ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΝ 8. ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΑΦΙΕΡΩΘΗΚΑΝ 9. ΝΥΧΤΑ ΚΛΕΙΝΟΝΤ' ΟΙ ΔΟΥΛΕΙΕΣ 10. ΕΙΝ' ΑΒΑΣΤΑΧΤΟ ΝΑ ΦΕΥΓΕΙΣ 11. ΕΡΩΤΙΚΟ 12. ΕΝΟΧΗ ΣΙΩΠΗ Τραγουδούν κυρίως γυναικείες φωνές, όπως προτιμά στα περισσότερα έργα του ο συνθέτης (Ελένη Βιτάλη, Τάνια Τσανακλίδου και Αρλέτα) καθώς επίσης, σε δύο τραγούδια, ο Μανώλης Μητσιάς.
1. http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=3150#ixzz2j6UGhBdu 2. http://www.e-orfeas.gr/singing/songstories/1905-article.html
22
ΦΥΛΛΟ
Ατζίγγανος στιφάδο Η μετάβαση από την τηλεοπτική χρυσαυγή-άδα στην αντίστοιχη μικρήΜαρί-άδα ήταν απρόβλεπτη, καθολική και σχιζοφενική. Το τελευταίο διότι, όσο εύκολα και γρήγορα πέρασαν τα Μέσα Μαζικής Εξημέρωσης από το χαϊδολόγημα και τη μέσω του lifestyle ωραιοποίηση και πλασάρισμα της Χρυσής Αυγής, στην κατακεραύνωση και την καταδίκη της, με την ίδια ευκολία ξαναβρήκαν τη γνώριμη οδό της εκπομπής ρατσιστικών στερεοτύπων φορώντας Γράφει επιπλέον τη μάσκα του προστάτη o Πέτρoς Λυμπεράκης απαχθέντων κορασίδων. Η παρακολούθηση των δελτίων των οκτώ θέλει πια πολύ γερό στομάχι. Αντίστοιχα θεαματική ακροβασία προηγήθηκε βέβαια από τον πρωθυπουργό ο οποίος αφού ξεζώστηκε το σπαθί του τιμωρού της Χρυσής Αυγής για να πάει στα διεθνή φόρα, ανακοίνωσε εκεί ότι η Ελλάδα που έχει ενάμισι εκατομμύριο άνεργους δεν αντέχει ενάμισι εκατομύριο “λαθρομετανάστες”. Η εξίσωση απλή (και άρρητη): διώχνομε τους ξένους και εξαφανίζεται η ανεργία. Άλλη είδηση που απαιτεί γερό στομάχι... Πάνω σε όλο αυτό το κατασκεύασμα έκαστε ενισχυτικά και η πραγματοποίηση, σχεδόν κυριολεκτικά η ενσάρκωση, της συλλογικής φαντασίωσης της απειλής προς τα παιδάκια “μην κάνεις αυτό γιατί θα σε δώσω στον Τσιγγάνο” ή “μη φεύγεις μακριά και σε αρπάξει ο Τσιγγάνος”. Πόσες φορές στη ζωή μας μπορεί να συμβεί μια τέτοια “υλοποίηση”; Οι Ατζίγγανοι πάντα μου δημιουργούσαν έντονα αισθήματα. Κυρίως γιατί δεν τους καταλάβαινα. Πως μπορούν να ζουν χωρίς μόνιμη στέγη; Πως μπορούν να
ζουν σε αυτοκίνητα; Πως μπορούν να αδιαφορούν για θέρμανση, ζεστό νερό, έπιπλα... Πως γίνεται αυτά που είναι ζητούμενα για όλο τον κόσμο γύρω μου να είναι αδιάφορα για αυτούς; Αργότερα, μεγαλύτερος ων και εν μέσω της εποχής της φαινομενικής ευμάρειας, αναρωτιόμουν πως είναι δυνατό να ενδιαφέρονται για αντικείμενα ευτελή, αντικείμενα που ο υπόλοιπος κόσμος απέρριπτε ή για τα οποία αδιαφορούσε; Κι όχι απλώς να ενδιαφέρονται αλλά και να ζουν από αυτά. Μεταξύ αστείου και σοβαρού δήλωνα ότι ατζίγγανοι είναι πρακτικοί και στην ουσία οικολόγοι. Μάλιστα κατάφερα, δηλώνοντας ο ίδιος ατζίγγανος, να “επιβάλλω” στο χώρο δουλειάς μου να μην πετιέται τίποτε αν δεν περνούσε από τεστ δυνητικής χρησιμότητας, με κριτή την αφεντιά μου και στη συνέχεια νεοφώτιστους ομοϊδεάτες. Εννοείται ότι εκτός από την ανάκτηση χρησίμων, το αποτέλεσμα ήταν να συσσωρεύεται και αρκετός όγκος σαβούρας. Ακόμη μεγαλύτερος με εντυπωσίασε η σκληρότητα της κοινωνίας τους. Μη έχοντας λάβει παρά μόνο βία (λεκτική και φυσική) από την υπόλοιπη, τη “φυσιολογική” κοινωνία, ανέπτυξαν ένα σκληρό καβούκι που πολύ δύσκολα (αν ποτέ) κανείς απ' έξω, πραγματικά διαπερνά. Αν προσθέσει κάποιος στα παραπάνω και το προφανές πνεύμα της ελευθερίας που θέλομε δε θέλομε περιβάλλει τη ζωή των τζιγγάνων αλλά και την μικροπαραβατικότητα που επίσης την περιβάλλει, είναι εύκολο να καταλάβομε γιατί μας εντυπωσιάζει η ζωή τους, γιατί τους αντιμετωπίζομε ρατσιστικά και κυρίως γιατί είναι ιδανικό αντικείμενο για τους ανθρωποφάγους των ειδήσεων των οκτώ. Ξαναγυρίζοντας στο θέμα της μικρής πρωταγωνίστριας (και ταυτοχρόνως και από πολλές απόψεις θύματος) η ιστορία ξεκίνησε ως ορισμός του ρατσισμού: κάποιος αποφάσισε ότι ένα ξανθό γαλανομάτικο πιστιρίκι δεν μπορούσε να έχει σχέση με τους μαυριδερούς Ρομά (η πολιτική ορθότητα μας μάρανε – οι τσιγγάνοι
http://ekdoseis-pek.blogspot.gr/
H ποιότητα στην θέρμανση και στον κλιματισμό
ΑΝ. ΓΟΓΟΝΗ 74 ΧΑΝΙΑ - ΤΗΛ. 28210 72043
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
θα γελούν όταν μας ακούν να τους αποκαλούμε έτσι). Επιπλέον ήρθε στο καπάκι το DNA να επιβεβαιώσει την παρατήρηση του δαιμόνιου οργάνου. Βέβαια, μετά αποκαλύφθηκε ότι το DNA δεν είπε ότι το παιδάκι δεν είναι Ρομά αλλά ότι δεν είναι παιδί των ανθρώπων που διατείνονταν ότι είναι γονείς του. Να βγουν οι τηλεκαννίβαλοι των οκτώ να διαψεύσουν αυτά που λέγανε; Που ξανακούστηκε! Εδώ υπάρχει ακόμη μια συλλογική φαντασίωση. Το DNA όλα τα σφάζει όλα τα μαχαιρώνει και κυρίως λύνει αστυνομικές υποθέσεις. Εκτός από τους ντόπιους δαιμόνιους Σέρλοκ της δημοσιογραφίας που πριν δημιουργηθεί ένα πρόβλημα το έχουν λύσει με DNA, έχουν παίξει ρόλο στην ανάπτυξη αυτής της φαντασίωσης και οι Αμερικάνικες αστυνομικές σειρές. Αυτό που δεν μας λένε αυτές οι σειρές είναι η πολύ (μα ΠΟΛΥ) μεγάλη επιφύλαξη που τέτοια στοιχεία γίνονται δεκτά από τα αμερικανικά δικαστήρια. Αυτό όχι γιατί η μέθοδος δεν είναι αξιόπιστη, αλλά έχει όρια τα οποία πολύ συχνά τίθενται από το κόστος. Δεν είναι η ανάλυση καθεαυτή που κοστίζει αλλά η δημιουργία ικανού και σχετικού σε κάθε περίπτωση συγκριτικού δείγματος. Ψιλά γράμματα. Αν στις ειδήσεις των οκτώ πουν ότι το απέδειξε το DNA όλοι πρέπει να στέκονται κλαρίνο. Προφανώς όμως ειδήσεις των οκτώ υπάρχουν σε όλο τον κόσμο καθώς και πρόθυμοι να ξεπουλήσουν όσο όσο αυτό που τα κανάλια ψάχνουν αφού τους ανεβάζει κατακόρυφα της πωλήσεις: την αξιοπρέπειά τους. Το θέμα της Μαρίας έγινε διεθνές σε χρόνο ρεκόρ και η μικρήΜαρί-άδα σαν καλοκαιρινή πυρκαγιά έκαψε τόσο ελληνικά όσο και ευρωπαϊκά μυαλά. Επιστρέφω όμως στον αμοραλισμό των καναλιών με τον οποίο ξεκίνησα. Μην ξεγελιέστε με την προβιά του προβάτου που κατά καιρούς φοράνε. Δεν σας λέω να κλείσετε την τηλεόραση (αν και θα είσαστε κερδισμένοι). Τα μόνα ερωτήματα για κάθε είδησή τους, δεν είναι που κρύβεται η αλήθεια, αλλά ποιος και πόσα κερδίζει από αυτήν.
ΦΥΛΛΟ
23
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Δεν πέρασε ανώδυνα η ψηφοφορία για τις ψηφιακές άδειες
Στα σινεμά της πόλης
87,6 88 88,3 88,8 88,9 89,6 90,1 90,5 91 91,5 91,8 92,1 92,5 92,9 93,2 93,5 93,8 94,4 94,9 95 95,2 95,5 96,2 97 97,4 97,7 98,2 98,5 98,8 98,9 99 99,2 99,6 100,2 101 101,5 102,4 102,7 103 103,5 104 104,5 105 105,4 106 106,5 107 107,3 107,4 107,9
ΡΑΔΙΟ ΑΜΟΡΕ LOVE RADIO ΓΑΥΔΟΣ FM ΚΡΗΤΕΣ SUPER FM 2821052010 ERA SPOR SPOR FM 2821056800 VENUS 2821074704 ΔΙΚΤΥΟ ΣΤΑ FM 2821043979 SKAI NEWS 2821053000 ΕYΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΡΑΔΙO ΡΙΖΙΤΕΣ 2822022545 ΕΡΑ1 2106009604 /6 ΛΑΜΨΗ FM ΡΑΔΙO ΕΝΤΑΣΗ ΚΡΗΤΙΚOΡΑΜΑ 2821040025 ORIGINAL 2821099111 ΕΡΑ2 2106066822 ΝOΤOΣ FM 2821040025 ΡΑΔΙO ΜΑΡΤYΡΙΑ 2821040240 ΧΑΝΙΑ 96,2 RADIO ΒΕST 2821070690 ΑΝΤΕΝΝΑ ΔYΤ.ΚΡΗΤΗΣ 2821055505 ΡΥΘΜΟΣ 2821028466 STAR FM 2821050701 MAGIC FM 2821053994 SEVENTH SKY 2821020130 ΓΝΩΜΗ ΧΑΝΙΑ FM 28210 34106 LOVE RADIO ΡΑΔΙO ΚΡΗΤΗ 2810261962 RADIO 996 www.996radio.com MAX FM-Sky 2821055008/9 MRB 2821020400 ΚΡΗΤΗ FM 2821032734 ΡΑΔΙO ΗΡΑΚΛΕΙO STUDIO ΑΛΦΑ 2821080243 PLUS 103 2821053989 EΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔOΣ 2107226868 ΕΡΑ ΧΑΝΙΩΝ 2821020560/20570 SUGAR FM ΕΡΩΤΙΚΟΣ 2821036700 PETPO FM 2821033460 ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ MUSIC BOX 2821081210 & 40690 RADIO MELODY 2821093271 ΩΔΥΣΣΕΑΣ FM 7ο ΕΝΙΑΙO ΛYΚΕΙO
ΕΛΛΗΝΙΣ, τηλ. 2821051850 ΑΤΤΙΚΟΝ, τηλ. 2821040208 ΚΗΠΟΣ, τηλ. 2821056450 PALACE, τηλ. 2821057757
Με 154 ψήφους εγκρίθηκε σε ονομαστική ψηφοφορία – μετά από αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ – το άρθρο 18 του νομοσχεδίου για την υγεία που αφορά τις ψηφιακές άδειες. Πρόκειται για την ρύθμιση που χαρακτηρίστηκε «δώρο – σκάνδαλο προς τους καναλάρχες» και η οποία τελικά έφερε πολιτικό σεισμό αφού η ψηφοφορία έφερε ηχηρά «όχι», αποχές αλλά και σχίσμα στη ΔΗΜΑΡ. Το ηχηρότερο «όχι» ήταν αυτό του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος διαφώνησε και με την κυβέρνηση και αλλά και με το κόμμα του. Την ίδια ώρα ο πρώην πρωθυπουργός, Κώστας Καραμανλής επέλεξε να απέχει από την ψηφοφορία. Εκτιμάται ότι όταν δυο πρώην πρωθυπουργοί της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ δεν μπορούν να υπερψηφίσουν τη ρύθμιση για τις ψηφιακές τηλεοπτικές άδειες τότε δεν είναι απλώς το «τικ του ΣΥΡΙΖΑ» που έχει πυροδοτήσει έντονες αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας. Εξάλλου, ο Γιώργος Παπανδρέου καταψήφισε – επανερχόμενος μάλιστα δρι-
μύτερος στα κοινοβουλευτικά του καθήκοντα - το σχετικό άρθρο παρά τις προσπάθειες που επισταμένως έγιναν από χθες για να εξασφαλιστεί η συναίνεσή του. Υπενθυμίζεται ότι με ανακοίνωσή του την περασμένη εβδομάδα είχε ουσιαστικά προαναγγείλει τη στάση του και ζητούσε από τον Αντώνη Σαμαρά να αποσύρει την τροπολογία. Σύμμαχός του στη σημερινή ψηφοφορία ο πρώην πρόεδρος της Βουλής και βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Απόστολος Κακλαμάνης, που ακολούθησε τον ίδιο δρόμο του «όχι». Τα ηχηρά «όχι» του ΠΑΣΟΚ φέρνουν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση τον πρόεδρο του κόμματος, Ευάγγελο Βενιζέλο, ενώ πρόβλημα έχει και ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς καθώς η αποχή του Κώστα Καραμανλή θεωρείται «μήνυμα με πολλούς αποδέκτες». Γαλάζιοι κύκλοι αναφέρουν ότι η απουσία του συνδέεται με την επί της ουσίας ακύρωση του νόμου 3592/2007 του τότε υπουργού κ. Θ. Ρουσόπουλου, ο οποίος προέβλεπε διαδικασία αδειοδότησης και καταβολής «ενοικίου» για τις ψηφιακές συχνότητες. Εκτός πάντως από τον πρώην πρωθυπουργό ούτε ο εδώ και αρκετό καιρό «αντάρτης» Βύρων Πολύδωρας, εμφανίστηκε στην ψηφοφορία. Αγκάθια και στη ΔΗΜΑΡ καθώς οι βου-
λευτές Γ. Πανούσης, Γρ. Ψαριανός, Ν. Φούντα, Γ. Κυρίτσης και Μ. Ρεπούση δεν παρέστησαν στην ψηφοφορία ενώ απουσίασε και ο πρόεδρος του κόμματος, Φώτης Κουβέλης. Όλα αυτά ενώ στη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΔΗΜΑΡ αποφασίστηκε το κόμμα να κρατήσει χαμηλούς τόνους αλλά να υπερψηφίσει το σχετικό άρθρο. Συγκεκριμένα, στην ψηφοφορία συμμετείχαν 269 βουλευτές. Υπέρ ψήφισαν 154 βουλευτές (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ) και κατά 115. Καταψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, Χρυσή Αυγή και ΚΚΕ. Καταψήφισαν ακόμη οι ανεξάρτητοι Βουλευτές Μ. Ανδρουλάκης, Θ. Παραστρατίδης, Γ. Κασαπίδης, Μ. Μπόλαρης, Ν. Σταυρογιάννης.
Νομοτεχνική βελτίωση Στο μεταξύ, νομοτεχνική βελτίωση στο άρθρο που αφορά στις ψηφιακές άδειες κατέθεσε η κυβέρνηση λίγο πριν την έναρξη της ονομαστικής ψηφοφορίας στη Βουλή. Σύμφωνα με την αλλαγή που κατέθεσε ο υπουργός Επικρατείας Δ. Σταμάτης ορίζεται ως καταληκτική ημερομηνία για την αδειοδότηση των ψηφιακών παρόχων η 30η Δεκεμβρίου 2014. Η προηγούμενη ημερομηνία ήταν η 30η Ιουνίου 2015
24
ΦΥΛΛΟ
119 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Υστερόγραφο
Του Δήμου Χλωπτσιούδη
Σχολείο της σύγκλισης και της συναίνεσης Μία από τις παρενέργειες στο σχολείο που γέννησε η οικονομική κρίση που στοίχειωσε τον ΚΑ΄ αιώνα στη χώρα μας φαίνεται να είναι ο κριτικός αναλφαβητισμός. Χωρίς να έχουμε υψηλούς δείκτες οργανικού αναλφαβητισμού, η πολιτική που ακολουθείται τις τελευταίες δεκαετίες φαίνεται να ενισχύει το λειτουργικό αναλφαβητισμό. Το σχολείο με την εξετασιομανία -που εμφανίζεται στο μεταίχμιο της χιλιετίας απομακρύνει τους μαθητές από την ελεύθερη και την κριτική σκέψη και τους υποχρεώνει στη δομημένη διδαγμένη σκέψη. Ζούμε δικτυωμένοι και όχι μέσα σε κοινωνίες. Και το σχολείο έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης γι’ αυτή την τραγωδία. Η αποκλίνουσα νοημοσύνη θεωρείται αντικοινωνική και καταδικάζεται σε υποβιβασμό και χαμηλή βαθμολογία, ενώ η συγκλίνουσα σκέψη της πεπατημένης αποστήθισης και του καλουπιού αξιολογείται ως ιδανική. Ο σχολικός κομφορμισμός, λοιπόν, δεν έγκειται μόνο στη μεταφορά αντιλήψεων, τάσεων και κυριαρχικών κοινωνικών σχέσεων. Απλώνεται ακόμα και στον τρόπο σκέψης των παιδιών, διαμορφώνον-
τας μέσα από την επιβολή σταθερών οδών σκέψης, ανθρώπους που δεν αμφισβητούν αλλά σκέφτονται μέσα από δομημένα καλούπια. Το σχολικό πρόγραμμα όπως οικοδομείται, με ώρες εργασίας που ξεπερνούν εκείνες εργαζόμενου (υπολογίζεται ότι τα παιδιά παρακολουθούν τα μαθήματα του σχολείου 30 με 42 ώρες την εβδομάδα, ενώ χρειάζονται ακόμα 3-5 ώρες για να ετοιμαστούν, να φύγουν για το σχολείο και να επιστρέψουν στο σπίτι, και διαβάζουν 7-35 ώρες την εβδομάδα ανάλογα την τάξη στο σπίτι) και τα αναλυτικά προγράμματα μέσα από την επιβολή συγκεκριμένης ύλης και τη μονοδιάσταση αξιολόγηση μέσω διαγωνισμών, επιβάλλουν συγκεκριμένους ρυθμούς οργάνωσης του χρόνου και της σκέψης. Η πνευματική κόπωση που γεννά ένα τέτοιο πρόγραμμα σε συνδυασμό με την επιβολή συγκεκριμένης ύλης, ουσιαστικά εξασθενίζει κάθε παιδική νοητική αντίσταση στην επιβολή. Η νεανική αντικομφορμιστική σκέψη κάμπτεται και το παιδί από μικρή ηλικία μαθαίνει να σκέφτεται όπως τα βιβλία και οι ενήλικες. «Εκλογικεύεται», «σοβαρεύει», αποθαρρύνει
κάθε ουτοπική σκέψη και τελικά χάνει κάθε αίσθηση της παιδικότητάς του. Τελικό αποτέλεσμα είναι η ανάδειξη μιας πειθήνιας γενιάς που αδυνατεί να κρίνει αυτόνομα και να αποκλίνει από τις κοινωνικές επιβολές. Έτσι, ουσιαστικά το σχολείο γίνεται με τρόπο αόρατο ένας ακόμα μηχανισμός διεύρυνσης του χάσματος ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις. Χρησιμοποιώντας το σχολείο σαν ένα διαχωριστικό μηχανισμό, οδηγούμαστε στην δημιουργία ενός συστήματος καστών που πλαισιώνεται από παρίες. Τα σχολεία δε μαθαίνουν τίποτε άλλο πέρα από την υπακοή στις εντολές και τις αναλύσεις των «πεφωτισμένων» που συμμετέχουν στο δημόσιο διάλογο. Το εκπαιδευτικό σύστημα επιβάλλει -με τρόπο βιωματικό και λανθάνοντα- το δικό του τρόπο σκέψης. Χωρίς δικό τους χρόνο τα πνευματικώς φυλακισμένα παιδιά, αδυνατούν να αξιολογήσουν την κοινωνία με την αθωότητα και το ριζοσπαστισμό της ηλικίας τους. Κλειδωμένα στη στειρότητα της σύγκλισης με την ενήλικη σκέψη, απορρίπτουν λύσεις που βρίσκουν ακολουθώντας άλλα μονοπάτια, ανδραποδίζουν την ίδια τη φωνή τους. Ουσιαστικά το σύγχρονο σχολείο τα βγάζει εκτός του κοινωνικού γίγνεσθαι, τα οδηγεί στην αυτοπεριθωριοποίηση και τα καθιστά ανίκανα να σκεφτούν αυτόνομα. Κανείς δεν τα απευθύνει πλέον τον λόγο. Ζούνε συνεχώς υπό πνευματική επιτήρηση (στο σχολείο, στο διάβασμα, στον ανύπαρκτο σχολικό διάλογο και την εσωστρεφή οικογενειακή συζήτηση). Χωρίς δικό τους χώρο, χωρίς δικό τους χρόνο, κλειδώνονται στις διαστάσεις που ορίζουν οι ενήλικες. Και χωρίς αυτόνομη σκέψη, το παιδί χάνει την ταυτότητά του. Μαθαίνει να βλέπει τον κόσμο μέσα τα μάτια των ενηλίκων, των άλλων. Χάνει την ίδια τη διαδικασία διαπραγμάτευσης ταυτοτήτων που ενυπάρχει σε κάθε σχέση αλληλεπίδρασης (Vygotsky) και είναι η συνθήκη για να συντελεστεί μάθηση, χάνει το διαπροσωπικό χώρο όπου αναπτύσσεται η κριτική ικανότητα. Η ατομική ταυτότητα και η προσωπική κρίση στο σχολείο εκριζώνονται, αφήνοντας στη θέση τους ένα χέρσο πνευματικό τοπίο ικανό να υπακούει. Οι εξουσιαστικές σχέσεις μεταφέρονται στο σχολείο ενώ ο κοινωνικός λόγος των ενηλίκων επιβάλλεται ως αυτό που μπορεί να σκεφτεί κανείς κι αυτό που λογαριάζεται ως αλήθεια ή γνώση. Πρόκειται για μία κοινωνικού τύπου πολιτισμική εισβολή (Freire) στην οποία ακόμα και οι γονείς με τους εκπαιδευτικούς αδυνατούν να αντισταθούν. Ως μέλη της κοινωνίας που δημιουργεί χάρη στα μέσα επικοινωνίας τη συναίνεση (Chomsky), διαμορφώνουν μία κομφορμιστική συνείδηση αδυνατώντας να αντιληφθούν τον πνευματικό ολοκληρωτισμό. Οι οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά ισχυρές ομάδες που έχουν πρόσβαση στα ΜΜΕ και μπορούν να τα ελέγξουν αποτελεσματικά, μπορούν να κατασκευάσουν τη συναίνεση σε κοινωνικές και εκπαιδευτικές πολιτικές που θεωρούν ότι εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους. Και αυτή η συναίνεση είναι η άλλη ουσία του σχολείου. Πηγή: www.tvxs.gr