Adresaci rzecznictwa – Rozdział 4
Przykład Przepis na zbadanie wizerunku biblioteki36 Cokolwiek będziemy chcieli zmienić w wizerunku biblioteki, cokolwiek zaplanować i wprowadzić w życie, zasadnicze jest, żeby dobrze określić punkt wyjścia – czyli zobaczyć, co ludzie myślą dzisiaj o naszej bibliotece. Ważne, żeby takie badanie przeprowadzić rzetelnie, rozpoczynając od kilku krytycznych rozstrzygnięć. • Określ swój cel i grupę, którą chcesz zbadać. Zastanów się, czyją opinię chcesz zbadać – i po co. Czy celem jest utrzymanie grupy najwierniejszych użytkowników biblioteki? Czy chcesz po prostu doprowadzić do sytuacji, w której za rok będą oni korzystać z biblioteki nie rzadziej niż dotychczas, natomiast nie zależy ci specjalnie na przyciągnięciu nowych użytkowników? W takim przypadku samodzielne badania, o których przeczytasz poniżej, będą skierowane do tej właśnie grupy. A może celem jest doprowadzenie do tego, żeby ci, którzy przychodzą do biblioteki raz na rok, przychodzili cztery razy w roku? Wtedy będziesz kierować badanie do innych osób. A może zależy ci na poznaniu opinii wszystkich użytkowników, bez żadnego ich różnicowania? To kluczowe pytania, na które warto sobie odpowiedzieć, zanim przystąpisz do przeprowadzenia badań. • Projektuj badanie: o co i jak chcesz zapytać? Kiedy już zidentyfikujesz grupę docelową, stajesz przed decyzją, jakie badania przeprowadzić. Podstawowe rozróżnienie w badaniach to rozróżnienie na badania ilościowe i jakościowe. Badania ilościowe Mówiąc najprościej badania ilościowe to różnego rodzaju ankiety, w których uczestnik badań odpowiada na pytania wcześniej wymyślone przez przeprowadzającego badania. W badaniach tych większość pytań ma charakter zamknięty. Oznacza to, że badany wybiera spośród takich odpowiedzi, które zaproponuje ankieter. Jeśli spytamy wystarczająco dużo osób, otrzymamy wiarygodny obraz. Możemy, na przykład, zapytać: Przychodzę do biblioteki dlatego, że: a) mogę pożyczyć książki, których nie dostałabym w księgarni, b) mogę pożyczyć książki, na które inaczej musiałabym wydać pieniądze, c) mogę w spokoju i ciszy poczytać w czytelni, d) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… Jeśli dobrze sformułujesz pytanie i spytasz dostateczną liczbę osób (czyli zbierzesz kilkadziesiąt ankiet), dostaniesz w miarę wiarygodne wyniki. Jeśli zdecydujesz się na taką formę badania, warto pamiętać o paru sprawach, kiedy przygotowujesz ankietę: 1. Zdecyduj, czego chcesz się dowiedzieć Robienie ankiety ma sens tylko wtedy, kiedy dokładnie wiesz, czego chcesz się dowiedzieć. Każde pytanie otwarte, z którym nie będziesz mogła nic zrobić, jest zbędne. Nie zadawaj pytań, z których nic nie wynika. Spisz listę kwestii, w których chcesz poznać opinie badanych; później przyporządkuj im pytania. 2. Zadaj jasne pytania Jedną z najważniejszych rzeczy przy przeprowadzaniu ankiet jest zadanie zrozumiałych pytań. Zanim wydrukujesz ankiety, zastosuj regułę „rezolutnego trzynastolatka” – sprawdź, czy trzynastolatek rozumie treść pytań. Jeśli badani nie będą rozumieć pytań, odpowiedzą cokolwiek lub nie wypełnią ankiety.
36
Przepis na zbadanie wizerunku biblioteki opracowała Natalia de Barbaro – dziękujemy!
1. 89