KTO JEST KIM W NI?
Twórczość, działalność i osiągnięcia
Niezwykle wysoko cenił sobie polską poezję, w szczególności Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta. Jeden z wierszy w tomie “Światło elektryczne” jest zadedykowany pamięci Zbigniewa Herberta. W 1994 roku ukazał się tom Trenów Jana Kochanowskiego w tłumaczeniu Seamusa Heaney’a i Stanisława Barańczaka. W 2011 roku ukazała się pierwsza polskojęzyczna monografia autorstwa Jerzego Jarniewicza.
Oprócz twórczości poetyckiej działał prężniej i szczerzej w dziedzinie literatury. Wykładał w Berkeley, Oxfordzie i na Harvardzie. Ponadto był krytykiem literackim, cenionym dramaturgiem oraz tłumaczem. Pozostawił po sobie spuściznę wszelkiego rodzaju tekstów. Będąc nauczycielem akademickim, wspólnie z Thomasem Hughesem, opracował antologię anglojęzycznej poezji, która do dziś jest powszechnie wykorzystywana Katarzyna Kiraga w brytyjskich szkołach.. W ostatnich latach, był laureatem kilku stopni honorowych. Mianowicie członkostwo w Aosdána, irlandzkiej akademii zrzeszającej artystów i pisarzy oraz zagranicznej Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury. Został mianowany do Commandeur de l’Ordre des Arts et Lettres przez francuskie Ministerstwo Kultury. Dwukrotnie otrzymał brytyjską nagrodę literacką Whitbread Awards za “Beowulf ” (za tłumaczenie eposu staroangielskiego) oraz za “The Spirit Level” (“Poziom ducha”). Kiedy Seamus Heaney zmarł 30 sierpnia 2013 roku, kondolencje napływały z całego świata. Dyrektor Poezji, Andrew Motion, nazwał Heaney’a “wielkim poetą, wspaniałym pisarzem oraz osobą o wyjątkowej łasce i inteligencji”. Były prezydent USA Bill Clinton przyznał, iż życie poety było wielkim darem dla świata: “Jego umysł i serce to wyjątkowy irlandzki podarunek dla języka. Sprawiły, że stał się najlepszym poetą rytmów zwykłego życia i potężnym głosem o pokój.” Ciekawostki z polskim akcentem Poetę łączyła szczególna więź z Polską. Świadczy o tym chociażby fakt, iż bywał na Spotkaniach Poetów w Krakowie. Łącznie odwiedził Polskę siedmiokrotnie. W 2005 roku otrzymał tytuł Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Został także członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.
Publikacja “Heaney. Wiersze pod dotyk” w całości została poświęcona twórczości poety, wiernie dokumentując jego dorobek literacki. Tłumaczenia utworów Heaney’a podjęli się Stanisław Barańczak i Piotr Sommer. Dzięki czemu na polskim rynku wydawniczym ukazały się: “44 wiersze”, “Zawierzyć poezji”, “Kolejowe dzieci”, “Światło elektryczne” i “Przejrzysta pogoda. Wiersze wybrane”.
Wiersz “Kopanie” z tomu “Śmierci naturalisty” Między kciukiem a palcem, przysadziste pióro Tkwi ściśle w garści, jakby dłoń była kaburą. Pod moim oknem - czysty i zgrzytliwy Dźwięk ostrza szpadla, wbijanego w żwiry. To ojciec; kopie. Patrzę z góry, Póki napięty pałąk, grzbiet, znów się nie zegnie Między grządkami kwiatów i dźwignie dwadzieścia Lat temu, kiedy niósł się w tym samym rytmie pochyleń Poprzez poletko kartofli, kopiąc. [...] Na Boga, stary umiał obracać łopatą. Całkiem jak jego stary. [...] Zimna woń ziemniaczanej pleśni, plask i chlupot Płatów mokrego torfu, zwięzły chrzęst ostrza, kiedy Przecięło żywy korzeń - wszystko to budzi się w mózgu. Ale nie mam łopaty, nie mogę być taki jak oni. Między kciukiem a palcem, przysadziste pióro Tkwi w garści. Nim będę kopał.
naszexpress
27
nr 4 (69) kwiecień 2017