dom. historia przytułku św. franciszka salezego
także uchodźcami, potem opieka nad tą grupą przeszła do SKSS. Liczba uchodźców w mieście przekraczała 300 tys. osób, z tego aż 200 tys. znajdowało się pod opieką SKSS. Jak wynika z danych ewidencyjnych Przytułku, znaczna część przyjętych do Zakładu mieszkańców była kierowana przez Wydział Opieki i Zdrowia. „Bezpośrednią opiekę społeczną – pisał badacz tego zagadnienia Bogdan Kroll – wykonywały agendy Wydziału, przede wszystkim ośrodki zdrowia i opieki. Udzielały one pomocy mieszkańcom Warszawy, którzy utracili wskutek bombardowań i pożarów dach nad głową, kierując ich do zorganizowanych przez siebie schronisk; dostarczały bezdomnym i uchodźcom pomocy żywnościowej i pieniężnej […]”12. Obok organów miejskich działały organizacje społeczne: przede wszystkim SKSS, lecz także Caritas (opieka nad uchodźcami i bezdomnymi mieszkańcami stolicy oraz organizacja punktów żywnościowych), a także Polski Czerwony Krzyż (PCK). W lutym 1940 roku rozpoczęła działalność Rada Główna Opiekuńcza. Proponując jej powołanie, późniejszy prezes RGO Adam Ronikier odwołał się do doświadczeń z czasów I wojny światowej, kiedy efektywnie działała RGO, też pod jego kierownictwem. Ronikier uzyskał zgodę Hansa Franka na utworzenie Rady. Statut RGO dla zajętych polskich obszarów został wydany w Krakowie w 1940 roku. „§ 1 Rada Główna Opiekuńcza ma następujące zadanie: Zespolenie wszelkich organizacji opieki dobrowolnej w Generalnym Gubernatorstwie w ramach ujednostajnionej pracy; Wykonywanie ogólnej opieki społecznej; Przedsiębranie wszelkich kroków celem uzyskania niezbędnych środków dla osiągnięcia celów przewidzianych w statucie; Rozdzielanie darów pieniężnych, w naturze między ludność potrzebującą pomocy; Organizowanie, utrzymywanie i wspieranie zakładów i instytucji opieki społecznej; Współpracowanie z zagranicznymi organizacjami opieki społecznej, za pośrednictwem Niemieckiego Czerwonego Krzyża przy Generalnym Gubernatorstwie dla zajętych obszarów. §5 Rada Główna Opiekuńcza składa się najmniej z siedmiu członków zwyczajnych narodowości polskiej. Przystąpienie członków zwyczajnych wymaga zatwierdzenia Wydziału Administracji Wewnętrznej w Urzędzie Generalnego Gubernatorstwa; Dalsi członkowie, zwłaszcza stowarzyszenia i związki opieki dobrowolnej, mogą przyłączyć się do Rady Głównej Opiekuńczej jako członkowie wspierający, o ile na to nastąpi zgoda Wydz. Adm. Wewn. w urzędzie Gen. Gub. Wystąpienie członka RGO jest dopuszczalne tylko z końcem roku operacyjnego; Wykreślenie członka może nastąpić przez Zarząd, za zgodą Wydz. Adm. Wewn. w urzędzie Gen. Gub. lub też na jego żądanie”13. 12 Ibidem, s. 48. 13 Materiały Towarzystwa Przytułku św. Franciszka Salezego, zachowane fragmenty niektórych dokumentów, prawdopodobnie tłumaczenia własne z języka niemieckiego.
180