Gedeputeerde Economie
Eddy van Hijum Trots op inspirerende Pioniers in Overijssel Pioniers aan het woord Wees goed voor je medewerkers, dan volgt de winstgevendheid vanzelf
Inhoud
Voorwoord Trots op inspirerende Pioniers in Overijssel
10
Wim Swier Food connect
3
4
8
Richard Nieuwenhuis Niverplast
Eddy van Hijum Trots op inspirerende Pioniers in Overijssel
12
Samen werken aan sociale innovatie Bereid uw bedrijf voor op veranderingen
Sociale innovatie: Een kwestie van doen Sjiera de Vries is Lector Sociale Innovatie op Hogeschool Windesheim
14
Aan de slag met sociale innovatie
6
Geluk door grip Richard Nieuwenhuis en Hilbert Wiechers zijn ondernemer én pionier
8
Pionierspassen Ondernemers én pioniers over het hoe en waarom
16
Innoveren in Overijsel Ynte van der Meer en Gerjan Bremmer aan het woord
19
Samen sta je sterk Ondernemer Robbin Wagenaar liet zich inspireren door de pioniers
Programma De pioniers
De ontwikkelingen in de economie gaan razend snel. Ondernemers die mee willen blijven doen zijn flexibel en spelen in op die veranderingen. Ondernemers die uitblinken in technische én sociale innovatie hebben een gouden combinatie in handen.
In dit magazine leest u wat sociale innovatie is, waarom het van belang is en hoe u in uw onderneming hiermee aan de slag kunt. Want sociale innovatie is dé succesfactor voor ondernemers; het beste uit je mensen halen, samen nieuwe kansen creëren en werkprocessen verbeteren zorgt dat je onderneming productief en flexibel is. We stellen u graag voor aan de pioniers; ondernemers die koploper zijn op dit gebied. Zij vertellen uit eigen ervaring hoe ze hieraan werken in hun bedrijf. “Fatsoenlijk ondernemen, gewoon omdat dat zo hoort”, vat pionier Harm Vredenburg het samen.
“ Sociale innovatie is dé succesfactor voor ondernemers “
Het programma De Pioniers (2017-2019) is ontwikkeld door P2 | strategie | realisatie | ontwikkeling in opdracht van de Provincie Overijssel. Het programma is gericht op het bewustmaken en activeren van MKB’ers in Overijssel op terrein van sociale innovatie. In dit programma staan De Pioniers centraal. Dit zijn ondernemers die uitblinken in de manier waarop zij het beste uit hun medewerkers halen, gezamenlijk nieuwe kansen creëren en structurele vernieuwingen in werkprocessen en arbeidsverhoudingen realiseren. Naast de inzet van De Pioniers benutten we het bestaande netwerk van organisaties en bijeenkomsten om aandacht te geven aan het thema Sociale Innovatie. Dat betekent gebruik maken van de aanwezige energie en organisatiekracht rondom MKB’ers in de provincie. Voor meer informatie over het programma zie: www.pioniersoverijssel.nl. 2
We hopen dat de verhalen u inspireren om samen met uw medewerkers te kijken waar de kansen liggen in uw bedrijf. Wilt u meer weten? De pioniers laten u graag zien hoe zij de zaken aanpakken. Zelf vinden ze het vaak heel gewoon wat ze doen, maar ik ben er bijzonder trots op dat we deze pioniers in Overijssel hebben! Eddy van Hijum Gedeputeerde Economie Provincie Overijssel De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 3
Samen werken aan sociale innovatie Dynamisch managen ondernemer
Flexibel organiseren ondernemer en medewerker
Economische ontwikkelingen gaan snel. Nieuwe bedrijven als Uber en Deliveroo komen razendsnel op en grote namen als Kodak en Nokia hebben het nakijken. De behoefte van de consument verandert steeds sneller en het is meer dan ooit belangrijk om mee te kunnen bewegen op deze veranderende markt. We kunnen nu nog niet weten wat er de komende jaren op ons afkomt. Maar we kunnen ons wel voorbereiden; door te zorgen voor een wendbare onderneming, met een pro-actieve ondernemer en medewerkers die zich kunnen aanpassen aan de markt. Verandering en vernieuwing is hiervoor nodig.
kennisuitwisseling tussen medewerkers en geeft zelf
Het innovatiesucces in Nederland wordt voor
het goede voorbeeld. Door een beroep te doen op
25 procent bepaald door technische innovatie;
de eigen verantwoordelijkheid van de medewerkers
de resterende 75 procent komt van sociale innovatie
stimuleer je creativiteit en ondernemerschap.
(bron: prof. Henk Volberda hoogleraar Erasmus Universiteit). Sociale innovatie is gericht op de
Slimmer werken
organisatie; niet het product of de dienst wordt
Laat mensen doen waar ze goed in zijn. Zorg dat je
vernieuwd, maar de manier van werken. Sociale
medewerkers breed inzetbaar kunnen zijn en betrek ze
innovatie is het beste uit mensen halen, samen nieuwe
bij het proces om te komen tot een goed eindresultaat.
kansen maken en pakken en structurele vernieuwingen
Stimuleer talentontwikkeling en geef ze de ruimte om
doorvoeren in werkprocessen en arbeidsverhoudingen.
zelf te bepalen waar en wanneer ze hun werk doen.
Dat maakt je organisatie productiever en aantrekkelijker en beter voorbereid op de toekomst.
Flexibel organiseren Zorg ervoor dat je een hoge interne verandersnelheid
Slimmer werken medewerker
kunt realiseren, stimuleer zelforganisatie en leg
uit vier onderdelen:
verantwoordelijkheden laag in de organisatie.
• Dynamisch managen
En werk in teams, dat spreekt de ambitie en het
• Slimmer werken
enthousiasme van de medewerkers aan en zorgt
• Flexibel organiseren
dat ze kunnen doen waar ze goed in zijn.
• Co-creatie en samenwerken
Co-creatie ondernemer en medewerker
4
Sociale innovatie bestaat volgens prof. Henk Volberda
Co-creatie Dynamisch managen
Werk en innoveer met de medewerkers samen
Een dynamische manager heeft een externe
met je klant, je leverancier en andere partijen.
focus, stimuleert de onderlinge samenwerking en
Deel jullie kennis en bereik samen meer.
De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 5
Geluk door grip Richard Nieuwenhuis en Hilbert Wiechers zijn ondernemer én pionier. Ze lopen voorop op het gebied van sociale innovatie en delen hun kennis en ervaring graag andere ondernemers. Wat betekent sociale innovatie binnen jouw bedrijf? Richard: “Voor mij betekent sociale innovatie dat ik de medewerkers en het geluk van de medewerkers centraal stel. De techniek bij Niverplast is fantastisch, maar als de medewerkers niet gelukkig zijn, is die techniek waardeloos. De klanten komen terug vanwege de medewerkers, want een gelukkige collega zorgt natuurlijk ook voor excellente techniek.” Hilbert: “Bij Wiechers Wonen staat uiteraard de klant op nummer 1. Mensen die hier komen, moeten goed geholpen worden, ze moeten begrepen worden. Wij verkopen geen meubelen, maar we verkopen ideeën en oplossingen voor interieurs. We innoveren continue en zoeken naar manieren om onze waarde voor de klant nog verder te vergroten.”
Dus communicatie en collegialiteit zijn twee belangrijke voorwaarden. Wat heb je nog meer nodig?
Hilbert: “Om een voorbeeldje te geven, onze medewerkers hoeven geen persoonlijke omzettarget te halen, terwijl dat bij andere bedrijven in onze branche wel gebruikelijk is. Maar als je medewerkers afrekent op hun persoonlijke verkoopcijfers, krijg je een onderlinge competitie. Dan wil je misschien je klant niet aan een collega overdragen – terwijl die collega misschien een betere klik heeft of beter begrijpt waar hij naar op zoek is. Het moet geen onderlinge strijd worden tussen collega’s, daar waak ik voor. We doen het samen, met elkaar, dat vind ik heel belangrijk.”
Hilbert: “Openheid. Eén keer per jaar delen we de jaarcijfers met onze medewerkers. 20 procent van de winst keren we uit en we geven volledige openheid van zaken, zodat iedereen precies weet hoeveel we hebben omgezet, wat de kosten waren, wanneer het goed ging en wanneer minder en hoe het bedrijf er financieel voor staat. Die cijfers vertrouw ik onze medewerkers toe.” Richard: “En ook bij grote veranderingen of investeringen zijn de medewerkers aan zet. Om een voorbeeld te geven, we gaan ons bedrijf uitbreiden, we bouwen een stuk aan het pand. Hoe moet die uitbouw eruit zien, is het noodzakelijk om uit te breiden, hoe richten we het gebouw in, dat is allemaal besloten tijdens pizzasessies. Tijdens die sessies kon iedereen
Richard Nieuwenhuis is mede eigenaar van
Hilbert Wiechers is samen met zijn vrouw Connie
het Nijverdalse Niverplast. Het bedrijf maakt
eigenaar van Wiechers Wonen, een woonwinkel in het
verpakkingsmachines en verpakkingslijnen, onder
midden en hoge segment met vestigingen in Dwingeloo
andere voor grootindustriële bakkerijen. Bij Niverplast
en Ommen. Wiechers Wonen bestaat al 85 jaar en ging
werken geen leidinggevenden, alle medewerkers
over van opa op vader op zoon. Bij Wiechers Wonen
hebben hun eigen verantwoordelijkheden. Meer
vind je een uitgebreide collectie moderne meubelen.
weten over Niverplast? Kijk op www.niverplast.nl.
Kijk op www.wiecherswonen.nl voor meer informatie.
Hoe doe je dat dan in de praktijk?
6
Richard: “Ik streef naar zo veel mogelijk vrijheid voor mijn medewerkers, zolang de omgeving daar geen last van heeft. Dus als iemand graag later wil beginnen, omdat hij eerst zijn kinderen naar school wil brengen? Prima! Zolang het proces daar verder niet onder lijdt en je collega’s daar geen last van hebben, moet dat gewoon kunnen. Dat betekent ook dat je moet investeren in collegialiteit, en communicatie. Bij ons werkt 130 man. Iedere dag lunchen we samen, aan een grote tafel, niemand heeft een vaste plek. De vrijdagmiddagborrel is iedere week vaste prik.”
die dat interessant vond of ideeën had, meedenken over de verbouwing. Er ontstonden ideeën die wij zelf nooit bedacht zouden hebben.” Hilbert: “Dat sluit precies aan bij één van mijn overtuigingen! Mensen worden gelukkig als ze grip hebben op hun eigen situatie en grip op hun werkproces!”
Is sociale innovatie ooit klaar, of is het een continu proces? Hilbert: “Het is een zoektocht waar ik al jaren mee bezig ben. En het is inderdaad nooit klaar, je blijft innoveren. En dan bedoel ik niet veranderen om het veranderen, maar veranderen om de meerwaarde voor de klant te creëren. Want de wensen van de klant veranderen en daar moet je op in spelen, door te innoveren. Ik heb altijd mijn voelsprieten uitstaan om te kijken waar het beter kan.” Richard: “Ik zou de hoogte van de salarissen ook wel aan de medewerkers zelf willen overlaten.” Hilbert: “Zo ver durf ik nog niet te gaan.” Richard: “Als ik er een goede methode voor vind, wil ik daar wel mee experimenteren, loon naar werk. Het team bepaalt dan met elkaar hoeveel iemand verdient. Nu bepaal ik dat, maar de directe collega’s weten veel beter wat iemand waard is. Maar dan moet ik wel de juiste spelregels vinden, voordat ik daarmee begin.”
Staat jullie personeel eigenlijk altijd te juichen als jullie weer willen innoveren? Hilbert: “Nou ten eerste, wij hebben het nooit over het personeel. Ik heb het over medewerkers of liever nog collega’s.”
Richard: “Ja, dat is bij Niverplast ook zo. Het woord personeel heeft zo’n andere lading.”
Pardon, jullie medewerkers, zijn die altijd enthousiast over de manier van werken? Hilbert: “We hebben veel uit de lean methode gehaald, zo werken we met het startbord. Dat is nu zo ingeburgerd dat het voor onze medewerkers gewoon is en niet meer voelt als een nieuwe manier van werken. Wat je merkt is dat routine minder energie kost dan verandering. Toch blijft verandering soms nodig, want je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden.” Richard: “Het kan natuurlijk gebeuren dat onze manier van werken niet bij een medewerker past. Als iemand liever bij een traditioneler georganiseerd bedrijf werkt, dan is het tijd om afscheid te nemen. Hoewel ook criticasters noodzakelijk zijn voor een team, want die houden je scherp. Weet je wat er gebeurt als je de azijnzeiker uit het team haalt?” Hilbert: “Nee…” Richard lachend: “Dan staat er een nieuwe azijnzeiker op.” Hilbert: “Mijn uitgangspunt is altijd, kritiek hebben mag, maar dan moet je ook met een alternatief komen. Als je dat niet hebt, wees dan uiterst mild in je kritiek. Dat probeer ik zelf ook te zijn. Ik vind het belangrijk om mezelf kwetsbaar op te stellen en ook mijn eigen fouten met het team te delen. Alleen als medewerkers zich veilig voelen op de werkvloer, durven ze hun fouten te delen en zich kwetsbaar op te stellen. Dat is een absolute voorwaarde om elke dag dingen een klein beetje beter te doen.” De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 7
Elbert Jan Hess
Pionierspassen
Novon Schoonmaak | Zwolle Wat doe jij anders? “We maken veel gebruik van stagiaires en afstudeerders van zowel mbo als hbo. Ook kijken we naar andere branches; de
Jan Steggink
voordelen daarvan gebruiken we in onze organisatie. Onze
Steggink Infra | Reutum
mensen mogen buiten de kaders denken en mogen fouten
Wat doe jij anders?
bij de experts op de werkvloer.”
maken. De verantwoordelijkheden liggen waar ze horen;
“Ik durf me als ondernemer kwetsbaar op te stellen. Mijn doel is om
Wat bereik je ermee?
mensen te verbinden, ze een blij en voldaan gevoel te geven. Omdat
“Door onze aanpak zijn we uitgegroeid tot de organisatie die we
we bij Steggink Infra zo denken en doen, is ondernemen gaaf en leuk en komt overvloed vanzelf op je pad.”
Hilbert Wiechers
Wat bereik je ermee?
Wiechers Wonen | Ommen
nu zijn; een klantgericht, betrokken en door mensen gedreven schoonmaakbedrijf. Hierdoor hebben we regionaal een positieve reputatie en dat leidt vaak tot een hoge gunfactor in de regio.”
“Ondernemen kost mij geen energie. Door alles natuurlijk te laten verlopen heb ik bereikt dat er mooie mensen op mijn pad komen en
Wat doe jij anders?
dat beoogde doelen bereikt worden. Ik heb een goede energie bij me,
“We hebben een manier ontwikkeld om de ervaringen en
en ook bij mijn gezin en mijn medewerkers.”
inzichten van onze medewerkers beter te kunnen gebruiken. We beginnen elke dag met een startbord vanuit onze vier focuspunten: Woondroom, Wooninspiratie, GastBlijheid en in één flow de klant helpen. Voor alles wat daar niet aan voldoet,
“ Onze mensen mogen buiten de kaders denken en mogen fouten maken “
proberen wij oplossingen te vinden. Uiteraard proberen we ook
Richard Nieuwenhuis Niverplast | Nijverdal Wat doe jij anders? “Gelukkige mensen presteren het beste, dus werken wij aan een werkomgeving die gelukkig maakt. We verzorgen onze mensen goed; superkoffie, lunches en vrijdagmiddag een borrel. We
continu punten te verbeteren. Dit doet het team grotendeels zelf.”
“ Punten verbeteren doet het team grotendeels zelf “
zetten de mensen centraal en doen niet aan fiattering. Iedereen is beslissingsbevoegd. We delen de cijfers qua omzet, werkvoorraad en kosten. Zo weten we met z’n allen waar we staan en is er draagvlak voor de stappen die nodig zijn.”
8
Wat bereik je ermee? “Sinds we met ons startbord werken worden er meer dingen aangekaart, dingen gaan sneller en er wordt meer klantwaarde
Wat bereik je ermee?
gecreëerd. Medewerkers zijn pro-actiever. Taken zijn losgekoppeld
“100% klanttevredenheid. Klanten komen bij ons terug en
van personen; we doen het samen. Er ontstaat meer discussie,
verwijzen anderen naar ons. Ze waarderen wat we doen, maar
waardoor de processen steeds beter gaan. En onze medewerkers
komen terug om hóe we het doen; enthousiast, meedenken en
zijn tevredener: Mensen willen wel veranderen, maar niet
meedoen tot de klant echt heeft wat hij wil. Niet lullen maar
veranderd worden. Nu wordt het probleem door hen zelf
poetsen.”
aangekaart, en ook zelf opgelost. Ze veranderen zelf!”
De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 9
Pionierspassen
Harm Vredenburg Vredenburg Installatietechniek | Steenwijk
Wim Swier
Wat doe jij anders?
Food connect | Almelo
“Eigenlijk kun je alles in één zin samenvatten; fatsoenlijk ondernemen, gewoon omdat dat
Wat doe jij anders?
zo hoort. Luisteren en medewerkers mee laten
“Binnen Food Connect moet je één ding, jezelf zijn! De ene persoon
denken, me kwetsbaar op stellen, iedereen
is rustig, de andere uitbundig en enthousiast, prima toch? Zo zet je
zijn verantwoording laten nemen. En structuur
de mens in zijn kracht. We selecteren nieuwe mensen niet op wat ze
aanbrengen door overleg, scholing en in de
kunnen, maar vooral op wie ze zijn. Vervolgens zorgen we dat ze zich
uitvoering. Medewerkers denken op allerlei
geaccepteerd en gerespecteerd voelen. Zo halen we het beste uit onze
manieren mee. We hebben overleg met de
nieuwe collega’s.”
Martin Hemmink Hemmink BV | Zwolle Wat doe jij anders? “Ons uitgangspunt is mensgericht werken: geef medewerkers de ruimte om hun talenten te laten ontdekken en groeien. Zij bouwen mee aan de groei van het bedrijf. We zetten ons HR beleid hiervoor in. Tegelijk blijven we met medewerkers nieuwe producten, concepten en diensten ontwikkelen. De medewerkers zijn aangehaakt bij onze strategie. We zijn betrokken bij onze
personeelsvertegenwoordiging, daar komen vaak
Wat bereik je ermee?
zaken aan de orde die je anders als leidinggevende
“Iedereen die bij Food Connect werkt is verantwoordelijk en bevoegd
niet te horen krijgt, maar o zo belangrijk zijn. Het
voor iets. Onze mensen mogen en durven zelf beslissingen te nemen
leuke is dat er vaak ook al iemand heeft nagedacht
en dat werpt zijn vruchten af op het gebied van ondernemerschap
over een oplossing. Vrijheid en verantwoordelijkheid
en betrokkenheid. Innovatie wordt gestimuleerd en zo blijven we
zijn belangrijk bij ons bedrijf. Net als blijven leren en
concurrerend op de markt.”
de menselijke norm.”
Wat bereik je ermee? “Als je aan alle randvoorwaarden en basisbehoeftes
“ Wees goed voor je medewerkers, dan volgt de winstgevendheid vanzelf “
voldoet, en goed bent voor je medewerkers, dan volgt de winstgevendheid vanzelf. Denk er wel om, dit is lange termijn. Je hebt een stip op de horizon, waar wil ik naar toe met het bedrijf met mijn medewerkers en hoe gaan we dit doen. Het eindresultaat is een gezond bedrijf met gemotiveerde gezonde medewerkers die hart voor de zaak hebben en hun klanten. Als de menselijke norm regeert, heb je altijd een bedrijf dat rendeert.”
regio; we delen onze kennis en werken samen met partners zoals het Techniekpact, en de Human Capital Agenda Techniek.”
Wat bereik je ermee? “We hebben hier een prettige sfeer en een goede vibe. Onze financiële score is goed en we hebben een prima reputatie. Dat zorgt voor goede stagiaires en een onderscheidend vermogen ten opzichte van andere bedrijven.”
10
De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 11
Interview
Sociale innovatie
Een kwestie van doen “ Begin met het doorvoeren van verbeteringen, dat geeft energie “
Hoe blijf je als bedrijf aantrekkelijk voor jongeren, statushouders of mensen met een arbeidshandicap? Hoe daag je oudere werknemers uit tot innovatie? En hoe benut je de juiste kwaliteiten van je werknemers? Sjiera de Vries is Lector Sociale Innovatie op Hogeschool Windesheim. Samen met studenten onderzoekt zij sociale innovatie bij organisaties. “Het is vooral een kwestie van gewoon doen.” “Sociale innovatie is een brede en veel gebruikte term,
Een eerste stap
die soms voor verwarring zorgt. Sjiera de Vries: “Als
“Wil je als bedrijf innoveren, maar weet je niet waar
je naar de brede definitie van sociale innovatie kijkt,
je moet beginnen? Je kent vast wel een bedrijf dat
gaat het over maatschappelijke veranderingen en hoe
je inspirerend vindt. Bezoek eens een bedrijf dat
we daar mee omgaan. Als je naar sociale innovatie
je aanspreekt of bezoek een bijeenkomst van de
binnen bedrijven kijkt, gaat het over de vraag wat
pioniers. En ga bij jezelf na wat jou triggert, wat
we binnen een bedrijf kunnen doen om het werk
je droom is, waar je passie ligt. En hoe dat is bij
plezieriger én productiever te maken. Een manier om
je collega’s en medewerkers. Begin daar met het
dat te bereiken is bijvoorbeeld door medewerkers
doorvoeren van verbeteringen, dat geeft energie.
volledig te betrekken bij vernieuwingen, ze meer medezeggenschap te geven en het werk op een
Ga open in gesprek met je medewerkers. Stel ze de
andere manier te organiseren.”
vraag wat zij graag willen, wat ze verwachten van een werkgever. Soms zorgen kleine aanpassingen,
Er is geen spoorboekje
zoals het anders inrichten van een kantoor of flexibele
“Sociale innovatie wordt soms gezien als een soort
werktijden, al voor een enorm verschil. Kijk naar
tegenhanger van technische innovatie. Dat klopt niet
de mogelijkheden, verzin rare plannen, dan kun je
helemaal, maar het is wel zo dat technische innovaties
ze daarna altijd nog downsizen naar uitvoerbare
vaak alleen maar rendement opleveren en van de
ideeën. Innovatie gaat, het woord zegt het al,
grond komen, als je ook op sociaal gebied innoverend
over vernieuwen. En dan bedoel ik ook echt het
bezig bent. Maar sociale innovatie is meer dan dat, er
doorvoeren en implementeren van vernieuwingen.
Meer informatie
valt ook nog veel te verbeteren zonder dat er techniek
Op papier kun je van alles verzinnen, maar sociale
Wilt u meer weten over het lectoraat sociale innovatie en wat ze u te bieden hebben?
aan te pas komt! Het lastige van sociale innovatie is
innovatie is vooral een kwestie van doen en dan
Kijk dan op hun website www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/
dat er geen kant-en-klaar spoorboekje ligt, waarin
gaandeweg kijken wat het brengt. En tot slot, richt
strategisch-ondernemerschap/sociale-innovatie. Het lectoraat brengt regelmatig
precies beschreven staat welke stappen je wanneer
het vizier niet alleen naar binnen, maar kijk ook
een nieuwsbrief uit, deze vindt u ook terug op de website. Heeft u een specifiek
moet nemen om je einddoel te behalen. Zo werkt
met een open blik om je heen en praat eens met
vraagstuk rond sociale innovatie dat u met het lectoraat zou willen onderzoeken?
innoveren niet. Je weet van tevoren niet waar je
buitenstaanders en mensen in je omgeving over
Neem dan contact op met het lectoraat om de mogelijkheden te bespreken.
uitkomt. Je hebt misschien wel een beeld voor ogen
dit soort zaken en de kansen die zij zien. Het zal je
Hier vindt u vast meer informatie: www.windesheim.nl/bedrijven-en-instellingen/
van het soort bedrijf dat je graag wilt zijn, maar je
verbazen waar klanten of leveranciers mee komen.
stage-en-praktijk/praktijkopdrachten.
beweegt juist mee op trends en ontwikkelingen. En
Kortom, sta open voor ideeën, laat je inspireren en
dat kan voor sommige ondernemers best lastig zijn.”
begin gewoon.”
12
De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 13
Aan de slag met sociale innovatie Benieuwd hoe u in uw onderneming aan de slag kunt met sociale innovatie? We geven u graag enkele concrete handvaten om mee aan het werk te gaan. Dynamisch management
• Maak medewerkers bewust van de organisatie-
Meer weten over sociale innovatie Bent u geïnspireerd om aan de slag te gaan met
Kijk bijvoorbeeld op pioniersoverijssel.nl/kennis,
sociale innovatie in uw bedrijf? Op deze pagina’s
www.mvonederland.nl of
leest u waar u meer informatie vindt.
www.kennisbanksocialeinnovatie.nl.
doelen. Door ze het grote plaatje – en hun
Afkijken
Begin dan bij de directeur/groot-aandeelhouder
rol hierin – te laten zien, brengt u focus en
• Neem een kijkje in de keuken bij een bedrijf dat u
(DGA) of de directeur. Deze persoon is gericht
betrokkenheid aan en motiveert u mensen om zich
aanspreekt. De pioniers laten u graag zien hoe zij de
op de omgeving van het bedrijf en weet waar
in te zetten voor uw organisatie.
zaken hebben aangepakt en nemen u mee in hun
• Wil je het management dynamischer maken?
de kansen liggen. Gaat hij of zij managen vanuit
organisatie.
• Kijk samen met uw medewerkers naar de
• Samen met andere ondernemers aan de slag met
een innovatieve houding, dan heb je een geweldig
werkprocessen. Wat gaat goed en wat kan beter?
voorbeeld voor de medewerkers.
Stap niet in de valkuil om alles tot in detail vast te
sociale innovatie? Dat kan met de Leren van elkaar
leggen, maar laat het over aan de expertise van de
kringen. Hier gaat u samen met andere ondernemers
dus neem ze mee in de veranderingen die
medewerkers. Zij moeten kunnen experimenteren
onder professionele begeleiding aan de slag met het
eraan komen. Geef ze inspraak en laat ze echt
en processen aanpassen waar dat nodig is.
thema sociale innovatie. U bepaalt met elkaar waar
• De medewerker staat centraal bij sociale innovatie,
meebeslissen om zo draagvlak en betrokkenheid te creëren. • De rol van de leidinggevende verandert van
u aan wilt werken en kijkt wat u van elkaar kunt
Slimmer werken • Niet iedere medewerker vindt veranderen
controleren naar inspireren. Een cultuur van
eenvoudig. Stimuleer medewerkers, houd rekening
vertrouwen tussen management en medewerkers
met hun tempo en geef mensen de ruimte om hun
is cruciaal om sociale innovatie te laten slagen.
weg te vinden.
Kijk met de leidinggevenden wat hiervoor nodig is.
Flexibel organiseren • Bij een sociaal innovatieve organisatie hoort een
opsteken. Met subsidie van de Provincie Overijssel
• Kijk waar uw mensen goed in zijn. Laat ze zichzelf ontwikkelen, bijvoorbeeld door eens iets anders te doen dan hun gebruikelijke werk. • Geef vertrouwen en erkenning. Als er vertrouwen
kunt u een onafhankelijke deskundige inzetten om
Rondkijken • Sociale innovatie is hot: kijk eens rond op een event. Op pioniersoverijssel.nl/ontmoeten vindt u de bijeen-
de Leren van elkaar kring te begeleiden. Interesse? Kijk op https://www.overijssel.nl/loket/subsidies/ @L4o/leren-van-elkaar/.
komsten waar de pioniers te vinden zijn. Ook leest u hier interessante artikelen over de pioniers. • Het lectoraat Sociale Innovatie van Windesheim doet
Anders kijken • Je hoeft niet alles zelf te bedenken. Leg contact met
onderzoek naar sociale innovatie. Op hun website
trouwe klanten en goede leveranciers met als doel om
organisatiestructuur waarin snel beslissingen
is binnen de organisatie, zullen medewerkers zich
www.windesheim.nl/onderzoek/onderzoeksthemas/
betere, slimmere en andere producten en diensten te
kunnen worden genomen. Kijk of de structuur in
sneller uitspreken willen ze sneller innoveren.
strategisch-ondernemerschap/sociale-innovatie vindt
leveren.
uw organisatie voldoende kaders en voorwaarden
u de verschillende onderzoeken. Op de hoogte blijven?
• Breng een diverse groep mensen vanuit de hele organisatie
biedt aan medewerkers waar binnen ze kunnen
Schrijf u dan op de pagina in voor de nieuwsbrief van
bij elkaar en ga met elkaar in gesprek over wat er anders
werken en beslissen.
het lectoraat.
moet en kan. Hoe kunnen we morgen slimmer met elkaar werken?
Terugkijken • Leren van de ervaring van anderen?
• De grootste uitvindingen komen vaak niet voort uit uren noeste arbeid achter een bureau, maar lijken vaak bij
Henrike Fuite en Iris Jager onderzochten voor hun eindscriptie voor de opleidingen Bedrijfskunde MER en Human
Lees de verhalen op pioniersoverijssel.nl.
toeval te ontstaan. Een slimme ondernemer helpt het
Resource Management wat de kritische succesfactoren zijn voor sociale innovatie binnen het MKB. In hun
Of beter nog, ga in gesprek met de pioniers.
toeval een handje. Geef je medewerkers tijd en ruimte voor
adviesrapport geven ze tips voor de toepassing van sociale innovatie binnen het MKB. Dit artikel is gebaseerd op
Ze vertellen hoe zij de zaken hebben aangepakt
creativiteit; bijvoorbeeld door ze tijd te geven waarin ze zelf
hun adviesrapport. Het complete adviesrapport vindt u op de website van de Pioniers: pioniersoverijssel.nl
en helpen u op weg om ook aan de slag te gaan.
bepalen wat ze doen. Op deze manier zijn de post-it en
• Over sociale innovatie is veel geschreven. 14
G-mail uitgevonden. Wat kunt u toevoegen aan dat rijtje? De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 15
Innoveren in Overijsel
Gerjan Bremmer,
Noodzaak van innoveren
MKB ondernemersadviseur bij Ondernemend Twente
“Toch denk ik dat het noodzakelijk is dat werkgevers
“Ik zie dat de jongere generatie andere wensen en
hebt om te blijven bestaan. Zeker in de technische
Lopen we in Overijssel warm voor deze vorm van vernieuwen? Ondernemersadviseurs
verwachtingen heeft van een baan en dat niet alle
branche liggen de banen voor het oprapen en moet
uit kennisinstellingen en ondernemersnetwerken geven hun mening.
werkgevers daar al op ingesteld zijn. Jongeren zien
je, naast behoud van je huidige medewerkers, zorgen
heel graag dat het bedrijf waar ze voor werken er toe
dat je als ondernemer aantrekkelijk blijft voor nieuw
doet. Ook een inspirerende omgeving en een fijne
personeel. Dan ontkom je er bijna niet aan dat je
werkplek zijn belangrijk. En de 40-urige werkweek
sociaal innoveert. Veel bedrijven willen wel innoveren,
is niet meer de norm, want vrije tijd wordt steeds
maar weten niet altijd hoe ze moeten beginnen. Als
belangrijker. Daarnaast vraagt de generatie om
een ondernemer een vraag heeft, kunnen wij hem
verantwoordelijkheid en medezeggenschap, maar ook
met de gelijkgestemde ondernemers, specialisten en
om kaders. Dat is voor de werkgever een zoektocht.”
netwerken in contact brengen.”
Past sociale innovatie bij de nuchtere Overijsselse mentaliteit van ‘doe maar gewoon’?
Ynte van der Meer,
niet laat vallen, iedereen erbij hoort en je zoekt naar passend
innovatieadviseur bij Kennispoort Regio Zwolle
werk voor de juiste mensen. Dat zijn elementen die ik ook
“Er gebeurt in Overijssel al heel veel op het gebied van sociale
Als je bedrijfsmatig bezig gaat met technische innovatie,
innovatie, maar ik merk dat ondernemers er niet zo mee te
bijvoorbeeld op het gebied van robotica, big data of
koop lopen. We doen het wel, maar we zijn er bescheiden
informatica, is het essentieel dat je ook kijkt naar de sociale
over. Hier vind je geen grootheidswaanzin of Haagse bluf.
component van innovatie. Een technische innovatie is
Ik zie dat overigens niet alleen op het gebied van sociale
gedoemd te mislukken zonder aandacht voor de sociale,
innovatie hoor. Ook als je bijvoorbeeld kijkt naar smart
menselijke kant van de innovatie. Kijk bijvoorbeeld maar
industrie, kun je zomaar het idee krijgen dat de hele wereld
naar het digitaliseren van een productieproces; dat levert
daarmee bezig is, behalve regio Zwolle. Totdat je bij de
veel tijdswinst op, maar voelt voor medewerkers soms als
bedrijven binnenkomt en merkt dat er wel degelijk hele
een bedreiging.
hier over nadenken, als je tenminste de ambitie
terug zie in de sociale innovatie.
mooie dingen gebeuren.” Mensen zijn bang of ze hun baan nog wel behouden, of ze
16
Passend bij Overijssel
nog wel mee kunnen komen. Je moet investeren in aandacht
“De uitgangspunten van sociale innovatie passen goed bij de
en opleiding om die angst weg te nemen. Anders is de angst
Overijsselse cultuur en de traditie van de familiebedrijven. Daar
een blokkade voor een succesvolle implementatie. Dan kun je
is het van oudsher al gebruikelijk dat je het samen doet, elkaar
praten als Brugman, maar angst blokkeert dan alles.”
De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 17
Samen sta je sterk Ondernemer Robbin Wagenaar vindt het belangrijk om zich te blijven ontwikkelen als leidinggevende. Voor zichzelf én voor zijn medewerkers. Hij liet zich inspireren door de pioniers.
in mijn ontwikkeling als leidinggevende. En ik heb het
omhoog gegaan. Vroeger vertelde de baas wat je
hele bedrijf door laten lichten door Topsport Connect.
moest doen. Mensen deden hun werk, en verder ook
Een bedrijf dat topsport en bedrijven aan elkaar
niets. Nu doen we het samen. Als we een keer druk
verbindt en experts en topsporters inzet om mensen in
zijn, krijg ik te horen: “Hee Robbin, ik denk dat je maar
organisaties mentaal en lichamelijk vitaler te maken.”
eten moet bestellen, want we werken vanavond nog even door met z’n allen.”
18
Robbin vormt samen met zijn vader de directie
een coach voor mijn mensen. Want het personeel
van Stacon Plaatbewerking, een bedrijf in de
is het kloppend hart van ons bedrijf. We zijn een
Meer verantwoordelijkheid, hogere productie
IJzersterk bedrijf
metaalindustrie. Stacon Plaatbewerking levert al
familiebedrijf in de traditionele zin van het woord,
“Ik vind het belangrijk dat de medewerkers zich
Deze manier van werken is in de wereld van de
bijna 40 jaar zetwerk en speciale gevelplaten aan een
en ik beschouw daarnaast ook alle 14 medewerkers
gehoord voelen, dat ze vertrouwen krijgen en
metaalbedrijven erg vernieuwend. Robbin: “Ik ben er
brede en tevreden klantenkring. Van lekdorpel tot
als familie.” Om zich goed voor te bereiden,
verantwoordelijkheid. Zo is iedere medewerker op de
trots op dat we als Stacon koploper zijn op dit gebied.
nokstuk en profielplaten.
bezoekt Robbin veel bijeenkomsten en laat hij zich
werkvloer iedere dag verantwoordelijk voor 1 machine
We zijn in 2015 door 5xbeter genomineerd voor de
overal inspireren. “Ik volg cursussen op het gebied
en dat rouleert per dag. Iedereen doet iedere dag dus
titel IJzersterk Bedrijf. 5xbeter is een samenwerking
Op mijn eigen manier
van praktisch leidinggeven, ga naar lezingen van
iets anders, waardoor alle medewerkers maximaal
tussen werkgevers en vakbonden in de metaalindustrie.
Robbin: “Mijn vader is nu 70, ik ben 39 en ik neem het
bijvoorbeeld de pioniers, en neem een kijkje in de
inzetbaar zijn en elkaar ook kunnen vervangen in geval
Een IJzersterk Bedrijf is een bedrijf dat serieus werk
bedrijf over. Maar ik wil het wel graag op mijn eigen
keuken bij andere bedrijven. Zo ben ik onder andere
van ziekte. Dat is iets dat ik heb opgepikt bij Wiechers
maakt van veilig, schoon en gezond werken.
manier doen en daar krijg ik van mijn vader gelukkig
op bezoek geweest bij pionier Hilbert Wiechers van
Wonen. Ik merk dat de mensen dat vertrouwen prettig
Van de 100 genomineerden eindigden we als 4de.
alle ruimte voor. Ik wil niet een ouderwetse leider zijn
Wiechers Wonen om te kijken hoe ze daar werken.
vinden, want je voelt je serieus genomen. En het
Daar zijn wij trots op.”
die vertelt wat er moet gebeuren, ik ben veel liever
Ook ga ik iedere maand naar een coach die mij helpt
werkt! Sinds we op die manier werken, is de productie
De Pioniers Krachtclub van ondernemend Overijssel | 19
Colofon Uitgave provincie Overijssel, 2018 Oplage 2000 exemplaren Redactie Provincie Overijssel Programmamanagement De Pioniers P2 | strategie | realisatie | ontwikkeling Vormgeving NU reclame Fotografie Femke Teussink Drukwerk Provincie Overijssel Adres Provincie Overijssel De Pioniers Postbus 10078 8000 GB Zwolle Contact Voor meer informatie over sociale innovatie en de inzet van Provincie Overijssel op dit gebied kunt u contact opnemen met Marjo Koldeweij, m.koldeweij@overijssel.nl. Voor meer informatie over het pioniersprogramma kunt u kijken op pioniersoverijssel.nl of contact opnemen met het projectteam: Erik Koldewey, Marieke van Helvoort en Marie-Thérèse Rooijackers via info@pioniersoverijssel.nl of 06 53 16 56 69. Dit magazine mag gedeeld worden met vakgenoten, collega’s, vrienden en bekenden. We stellen het op prijs als u de uitgever hierover inlicht.