cenelcee ieebOeer kesÀ efJe®eej Deewj GvekesÀ Deveg³ee³eer

Deheves peerJeve keÀeue ceW ieebOeerpeer ves pees kegÀí DevegYeJe he´ehle efkeÀS, ueesieeW mes meerKes Deewj pees Yeer efme×eble yeveeS Gvns meyemes henues mJe³eb hej ueeiet efkeÀ³ee Deewj Gvns hejKee~ GvekesÀ DeveskeÀ keÀe³e&¬eÀce meceepe megOeej keÀer YeeJevee mes Yeer he´sefjle Les Deewj Gvns ueeiet keÀjJeeves ceW Gvns efJejesOeeW keÀe Yeer meecevee keÀjvee he[e ³eneB lekeÀ efkeÀ DeveskeÀ yeej GvekeÀer helveer keÀmletjyee Yeer Gvemes mencele ve nesleer hej ieebOeerpeer ves nej vener ceeveer Jes meowJe Deheves efve³eceeW, efme×ebleeW keÀe he´®eej-he´meej keÀjles jns~ mJeleb$elee kesÀ Deevoesueeve ceW DeveskeÀ ueesie GvekesÀ mebheke&À ceW DeeS Gvemes he´YeeefJele ng³es Deewj GvekesÀ me®®es Deveg³ee³eer yeve ieS~ Fve J³eefÊeÀ³eeW ves DeepeerJeve ieebOeerpeer Üeje yeleeF& ieF& peerJeve Mewueer keÀe heefjheeueve efkeÀ³ee~ Ssmes DeveskeÀ veece nw Gveces mes kegÀí keÀer ®e®ee& ceQ keÀjvee ®eenlee ntB~

ieebOeerpeer keÀer helveer kesÀ efJe<e³e ceW GvekeÀer veeefleve megefce$ee ieebOeer kegÀuekeÀCeea Deheveer hegmlekeÀ ``cenelcee ieebOeer cesjs efheleecen'' ceW efueKeleer nQ `` cesje Ssmee efJeéeeme nw efkeÀ Deeefo ³egie keÀer De©bOeleer kesÀ meceeve ner Jele&ceeve keÀer keÀmletjyee ieebOeer Deheves lespemJeer mel³eefveÿ heefle keÀer meg³eesi³e DeOee¥ieveer LeeR pees mJe³eb Deheveer efveYeeakeÀlee, keÀce&þ mesJee YeeJe Deewj Deheveer meguePeer ngF& Goejlee Deewj ®eeefj$³e keÀer he´Kejlee mes yeehegpeer kesÀ meejs osMeer-efJeosMeer DeeÞeceeW keÀes he´Yeeef<ele efkeÀS ngS LeeR~`` ieebOeerpeer ves keÀmletyee keÀer menveMeeruelee hej Deheveer DeelcekeÀLee ``mel³e kesÀ he´³eesie'' ceW DeHe´ÀerkeÀe kesÀ Iej ceW hesMeeye kesÀ yele&ve Gþeves kesÀ meboYe& ceW efueKee nw `` Fmeces mes njskeÀ keÀcejs ceW hesMeeye kesÀ efueS Keeme yele&ve jKee peelee~ Gmes Gþeves keÀe keÀece veewkeÀj keÀe ve Lee, yeequkeÀ nce heefle helveer keÀe Lee~ keÀmletj yeeF& otmejs yele&ve lees Gþeleer hej heáece kegÀue ceW GlheVe cegne|jj keÀe yele&ve Gþevee Gmes Deme¿e ueiee~Fmemes nceejs yeer®e keÀuen ngDee~ cesje Gþevee Gmemes mene ve peelee Lee Deewj Kego Gþevee Gmes Yeejer nes ie³ee Lee~`` ogKeer ceve mes keÀmletjyee keÀe yele&ve Gþevee ieebOeerpeer keÀes hemebo ve Dee³ee~ Jes Gvehej Yeæ[keÀ Gþs Deewj yeesues ``³en keÀuen cesjs Iej ceW veneR ®euesiee'' keÀmletjyee Yeer keÀneB ®eghe jnleer Jes Yeer Yeæ[keÀ GþeR Deewj yeesueer `` lees Dehevee Iej Deheves heeme jKees ceQ ³en ®eueer'' ieebOeerpeer Deeies efueKeles nQ `` ceQves Gme Deyeuee keÀe neLe hekeÀæ[e Deewj ojJeepes lekeÀ KeeR®e keÀj ues ie³ee~ ojJeepee DeeOee Keesuee ~ keÀmletjyeeF& keÀer DeeKeeW ceW iebiee pecegvee yen jner Leer Jen yeesueer legcnW lees Mejce veneR nw~ uesefkeÀve cegPes nw~ peje lees MejceeDees~ ceQ yeenj efvekeÀue keÀj keÀneB pee mekeÀleer ntB ? ceQ legcnejer helveer ntB, FmeefueS cegPes legcnejer [ebì HeÀìkeÀej megveveer heæ[sieer~

Deye MejceeDees Deewj ojJeepee yebo keÀjes~ keÀesF& osKesiee lees oes ceW mes SkeÀ keÀer Yeer MeesYee veneR jnsieer~`` ieebOeerpeer keÀnles nQ efkeÀ ``nceejs yeer®e Peieæ[s lees yengle ng³es, hej heefjCeece meoe MegYe ner jne nw~ helveer ves DeÓ§le menveMeefÊeÀ Üeje efJepe³e he´ehle keÀer nw~`` ieebOeerpeer Deewj keÀmletjyee kesÀ oebhel³e peerJeve hej Þeer jekesÀMe kegÀceej heeueerJeeue Deheveer hegmlekeÀ `` ieebOeer peerJeve Deewj efJe®eej ceW efueKeles nQ `` SkeÀ yeej ieebOeer ves mJeemLe ueeYe kesÀ efueS keÀmletjyee keÀes vecekeÀ Deewj oeue íesæ[ves keÀer meueen oer~ keÀmletjyee ves keÀne ³es oes ®eerpe lees Deehe Yeer vener íesæ[ mekeÀles~ ieebOeer ves leYeer oesveeW keÀes l³eeieves keÀe Je´le ues efue³ee~ keÀmletjyee keÀes ieebOeer keÀe l³eeie osKekeÀj yeæ[e DeHeÀmeesme ngDee~ Gvnesves ³en oesveeW ®eerpeW íesæ[ oer Deewj ieebOeer mes DevegjesOe efkeÀ³ee efkeÀ Jes Dehevee ye´le leesæ[ os uesefkeÀve ieebOeer Yeer Gleves ner ¢æ{ mebkeÀuheer Les Gvnesves DeepeerJeve ³en Je´le efveYee³ee~ yeeo kesÀ meeueeW ceW oesveeW SkeÀ otmejs kesÀ hetjkeÀ yeve ieS Les~``

cenelcee ieebOeer kesÀ SkeÀ Devev³e efce$e Les MebkeÀj Oecee&efOekeÀejer pees oeoe Oecee&efOekeÀejer kesÀ veece mes ner he´efme× ng³es~ GvekesÀ efhelee efye´efìMe ngketÀcele ceW pepe keÀer veewkeÀjer keÀjles Les hej oeoe ieebOeerpeer kesÀ efme×ebleeW kesÀ hekeÌkesÀ Deveg³ee³eer Les~ ieebOeerpeer keÀer DeveskeÀ ceev³eleeDeeW keÀer

Gvnesves yeæ[er megboj J³eeK³ee keÀer nw~ Ssmeer ner J³eeK³ee m$eer keÀes yejeyejer keÀe opee& osves keÀes ueskeÀj nw~ ieebOeerpeer ³en ceeveles Les efkeÀ ``eqm$e³eeW keÀe ceve keÀesceue neslee nw FmekeÀe celeueye Jen keÀcepeesj nesleer nw Ssmeer yeele vener''~ ieebOeerpeer keÀer Fme ceev³elee keÀe Yee<³e keÀjles ng³es oeoe keÀnles nQ, `` m$eer megjef#ele vener, hej mJejef#ele nes~ efMe#ee kesÀ efJekeÀeme kesÀ efueS Gmeces oes leÊJees keÀe meceeJesMe nesvee ®eeefnS, meecebpem³e Deewj DevegyebOe~ efMe#ee keÀe mJeeYeeefJekeÀ heefjCeece efJeve³eMeeruelee ceW nes~ eqm$e³eeW keÀes eqm$e³eeW kesÀ Deewj heg©<ees kesÀ meeLe Yeer cew$eer keÀer meceeve Yetefce hej efJe®ejCe keÀjves keÀer keÀuee meeO³e nesveer ®eeefnS~ m$eer heg©<eeW keÀe meeceev³e ceveg<³elJe efMe#ee kesÀ keÀejCe efJekeÀefmele nes~ m$eer heg©<e kesÀ yejeyej jns ³eeveer Jen heg©<e pewmeer nesieer Ssmee vener~ efJekeÀefmele m$eer keÀe celeueye vekeÀueer heg©<e veneR~meceevelJe keÀe DeLe& legu³elJe veneR~ m$eer keÀer YetefcekeÀe heg©<e keÀer YetefcekeÀe legu³e jnsieer, keÀYeerkeÀYeer Jen Gmemes mejme ³ee keÀF& yeeleeW ceW GmekesÀ pewmeer nesieer hejbleg Jen efvecve mlej keÀer keÀYeer vener jnsieer~ m$eer keÀer he´efleÿe kesÀJeue `Jeerjceelee' ³ee `Jeerjhelveer' yeveves ceW vener~ GmekeÀe heje¬eÀce mJee³eÊe nesiee~ Jeerjheg©<e keÀer lejn Jeerjm$eer yevevee GmekesÀ efueS Yet<eCeeJen nesvee ®eeefnS~`` ( SkeÀ v³ee³ecete|le keÀe nueHeÀveecee mes meeYeej~) Deepe peye yeerS®e³et pewmes G®®e efMe#ee keWÀêeW ceW m$eer Deheceeve, veejer meceevelee, m$eer megj#ee pewmes DeveskeÀ he´Mve Gþ jns nw, FvekeÀes ueskeÀj Deeboesueve nes jns nw leye ke̳ee ieebOeerpeer keÀer ceev³eleeDeeW keÀer Ssmeer J³eeK³ee nces ceeie& vener efoKeeleer? ieebOeerpeer Deepe Yeer he´emebefiekeÀ nw ³en ceeveves keÀer peªjle nw~

oeoe Oecee&efOekeÀejer kesÀ SkeÀ heg$e v³ee³ecete|le ®evêMesKej Oecee&efOekeÀejer nQ, Gvnesves Deheveer hegmlekeÀ ``SkeÀ v³ee³ecete|le keÀe nueHeÀveecee `` ceW ieebOeerpeer kesÀ DeveskeÀ Deveg³eeef³e³eeW keÀe efpe¬eÀ efkeÀ³ee nw Deewj Gve IeìveeDeeW keÀe mepeerJe ef®e$eCe efkeÀ³ee nw pees nces yeleeleer nQ efkeÀ ueesieeW hej ieebOeerpeer keÀe he´YeeJe efkeÀlevee J³eehekeÀ Lee Deewj ueesie efkeÀme efveÿe kesÀ meeLe GvekesÀ yeleeS ceeie& hej ®eueves keÀe meHeÀue he´³eeme keÀjles Les~ v³ee³ecete|le Oecee&efOekeÀejer Deheveer Fme hegmlekeÀ ceW Þeerke=À<Ceoemepeer peepet keÀes ³eeo keÀjles ngS efueKeles nQ efkeÀ ``ieebOeerpeer kesÀ SkeÀeoMe Je´leeW ceW `Demles³e' Deewj Deheefjie´n ³es oes Je´le nQ~ peepetpeer Fve Je´leeW kesÀ peerles peeieles GoenjCe Les~ SkeÀ yeej oeoe Deewj ceeB peepetpeer kesÀ meeLe ieebOeer mesJee mebIe kesÀ meccesueve ceW ngoueer ieS Les~ JeneB Keæ[er ie´ece-GÐeesie keÀer JemlegDeeW keÀer he´oMe&veer ueieer Leer~ oeoe Deewj ceeB peepetpeer he´oMe&veer osKeves efvekeÀues~ oeoe ves ceeB mes keÀne, `Leesæ[s hewmes meeLe ues uesvee~' megvekeÀj peepetpeer ves keÀne, he´oMe&veer ceW osKeves Deewj kegÀí meerKeves peevee nw ³ee ®eerpeW Kejeroves kesÀ efueS ? oeoe ves keÀne, `³en le³e keÀjkesÀ keÀer kegÀí Kejerovee ner nw vener pee jns~ Deiej keÀesF& De®íer ®eerpe efoKeer lees ues ueWies~` peepetpeer keÀes yengle De®ejpe ngDee~ yeesues `³en ke̳ee yeele ng³eer ? Deiej DeehekeÀes efkeÀmeer ®eerpe keÀer peªjle nw lees Gmes {tæ{Wies'~ hej kesÀJeue keÀesF& ®eerpe De®íer oerKeleer nw, FmeefueS efyevee peªjle GmekeÀe mebie´n keÀjvee keÀneB lekeÀ Gef®ele nw? DeveeJeM³ekeÀ ®eerpes ³eeves keÀyeeæ[~``

ieebOeerpeer ves osMe kesÀ GÐeesieheefle³eeW kesÀ efueS ì^mìerefMehe keÀe efme×eble he´efleheeefole efkeÀ³ee Lee~ pecevee ueeue yepeepe, IeveM³eece oeme efyejuee Deeefo Ssmes kegÀí osMeYeÊeÀ GÐeesieheefle nes ieS efpevnesves ieebOeerpeer kesÀ efveoxMeeW keÀes De#ejMee: Deheves J³eeheej ceW Gleeje~ ieebOeerpeer mes he´YeeefJele ³es GÐeesieheefle Deepe kesÀ J³eeheeefj³eeW pewmes ve Les efpevekeÀe ue#³e kesÀJeue Deewj kesÀJeue cegveeHeÀe keÀceevee jn ie³ee nw Deewj cegveeHeÀeKeesjer keÀer ³en Deeole meejs efve³ece keÀevetveeW keÀe GuueIeve keÀjves mes Yeer vener ®etkeÀleer~ peve keÀu³eeCe, meceepe mesJee Deeefo keÀer YeeJevee Deye GÐeesieheefle³eeW kesÀ efueS iegpejs peceeves keÀer yeeleW nQ, jeä^er³e Deewj Devlejjeä^er³e hegjmkeÀej he´eeqhle kesÀ meeOeve yeve ieS nQ Deewj ìerJeer hej ef[yesì keÀer efJe<e³eJemleg yeve keÀj jn ieF& nw~ pecevee ueeue yepeepe kesÀ efJe<e³e ceW v³ee³ecete|le Oecee&efOekeÀejer Deheveer Fme hegmlekeÀ ceW efueKeles nQ `` cenelcee ieebOeer ves peceveeueeuepeer keÀes pewmee he´ceeCehe$e efo³ee, Jewmee Mee³eo ner Dev³e efkeÀmeer keÀes efceuee nes! ieebOeerpeer keÀer je³e mes `GvekeÀer Deewj peceveeueeuepeer keÀer me®®eer jepeveerefle ³eeveer efJeOee³ekeÀ keÀe³e&~ peceveeueeuepeer Deheveer mecheefle kesÀ ì^mìer ³ee mebj#ekeÀ kesÀ veeles ner yelee&Je keÀjles Les~ Deiej Jes ì^mìerefMehe keÀer hetCe&lee lekeÀ hengB®es ve neWies lees GmekeÀe keÀejCe ceQ ner ntB~ uesefkeÀve ceQ oeJes kesÀ meeLe keÀn mekeÀlee ntB efkeÀ peceveeueeuepeer ves Deveerefle mes SkeÀ heeF& lekeÀ veneR keÀceeF& Deewj pees Yeer keÀcee³ee Jen meye pevelee peveeo&ve keÀer YeueeF& kesÀ efueS Ke®e& efkeÀ³ee~` me®e ke̳ee DeepekeÀue Ssmes GÐeesieheefle ye®es nQ? pecevee ueeue yepeepe ves mel³eeie´neÞece , ceefnuee mesJee ceb[ue, efMe#ee ceb[ue, ®ejKee mebIe, ieebOeer mesJee mebIe Deeefo mebmLeeDeeW keÀer veerJe [eueer~ Gvnesves ner meyemes henues JeOee& keÀe Dehevee `Þeer ue#ceerveeje³eCe cebefoj' 17 pegueeF& 1928 keÀes Demhe=M³eeW kesÀ efueS Keguee keÀj, GvekesÀ he´sjCeem$eesle ieebOeerpeer kesÀ men³eesieer Je heg$e nesves keÀe mecceeve he´ehle efkeÀ³ee~

ieebOeerpeer kesÀ meecegoeef³ekeÀ peerJeve ceW he´eLe&vee keÀe yeæ[e cenlJe Lee~ GvekesÀ Üeje mLeeefhele DeeÞeceeW ceW megyen Deewj Meece meJe&Oece& he´eLe&vee nesleer Deewj FmekeÀe ¬eÀefcekeÀ efJekeÀeme ngDee, efpemeceW keÀekeÀe keÀeuesuekeÀj keÀe yengle yeæ[e ³eesieoeve nw~ DeeÞece-YepeveeJeueer keÀe mebheeove Gvnesves ner efkeÀ³ee Deewj FmekeÀer he´mleeJevee ceW Gvnesves yeæ[s efJemleej mes yelee³ee nw efkeÀ efkeÀme he´keÀej yeew× ceb$eeW, kegÀjeve keÀer Dee³eleeW, pejLeesmleer ieeLee, yeeFyeue, osJeer osJeleeDeeW keÀer mlegefle³eeB, Yepeve, jece®eefjle ceeveme, Gheefve<eo kesÀ MueeskeÀ, ieerlee Deeefo keÀe meceeJesMe DeeÞece-YepeveeJeueer ceW ngDee~Þeerceo jepe®evê

peer kesÀ meeLe ieebOeerpeer keÀe kegÀí he$e J³eJenej oef#eCe DeHe´ÀerkeÀe mes ngDee Lee, efpemeces oesveeW ves keÀeHeÀer Oece& ®e®ee& keÀer Leer~ peye ieebOeerpeer ves Denceoeyeeo kesÀ efvekeÀì keÀes®ejye ceW DeeÞece keÀer mLeehevee keÀer leye Gvnesves he´eLe&vee ceW Þeerceo jepe®evêpeer kesÀ Yepeve Meeefceue efkeÀS he´eLe&vee kesÀ yeeo ieebOeerpeer mJe³eb Þeerceo jepe®evêpeer keÀe jepeyeesOe heæ{keÀj megveeles Les~ keÀekeÀe efueKeles nQ efkeÀ megyen keÀer he´eLe&vee ceW DeveskeÀ osJe-osefJe³eeW keÀer Gheemevee Deeleer nw~ FmekeÀe efJejesOe Yeer DeveskeÀ DeeÞeceJeeefme³eeW ves efkeÀ³ee Lee~ ieebOeerpeer ves keÀne efkeÀ ³es meye MueeskeÀ SkeÀ ner hejceelcee keÀer Gheemevee efmeKeeles nQ~ veece ªhe keÀer efJeefJeOelee nceW vee kesÀJeue meefn<Ceglee efmeKeeleer nw,yeequkeÀ nces meJe&-Oece& mece-YeeJe keÀer Deesj ues peeleer nw~ ³en efJeefJeOelee efnvot Oece& keÀer Keeceer veneR efkeÀvleg Ketyeer nw~

ieebOeerpeer ves keÀYeer veneR ®eene efkeÀ GvekesÀ Dee®ejCe Deewj J³eJenej keÀes ieebOeerJeeo ³ee ieebOeer oMe&ve kesÀ veece ³ee ªhe mes ceefnceecebef[le efkeÀ³ee peeS~ yeeJepeto FmekesÀ ieebOeerpeer Deepe Yeer he´emebefiekeÀ yeve heæ[les nQ ke̳eeWefkeÀ peye ®egveewefle³eeB ogªn Deewj meceeOeeve DemebYeJe peeve heæ[les nw lees peeves-Debpeeves ieebOeerpeer kesÀ Dee®ejCe ceeie& he´Memle keÀjles ve]pej Deeles nQ~ Mee³eo ³ener Jepen nw efkeÀ vesleeDeeW keÀes Yeer Jes mebkeÀìcees®ekeÀ keÀer lejn ner ³eeo Deeles nQ~

Fme DeeuesKe keÀe Deble ceQ ieebOeerpeer kesÀ efhe´³e Yepeve mes keÀjvee ®eentBiee

Jew<CeJe peve lees lesves keÀefnS, pes heerj hejeF& peeCes js~ hej og:Kes GhekeÀej keÀjs lees³es, ceve DeefYeceeve ve DeeCes js? mekeÀeue ueeskeÀ ceeB mengves Jevos, eEveoe ve keÀjs kesÀveer js? Jee®e keÀe®e ceve efve½eue jeKes, Oeve-Oeve peveveer lesjer js? Jew<CeJe peve lees lesves keÀefnS, pes heerj hejeF& peeCes js~ mece¢eqä ves le=<Cee l³eeieer, hej m$eer pesves ceele js ? efpeÔJee LekeÀer Demel³e ve yeesues, hej Oeve Peeues neLe js ? ceesn cee³ee J³eehes veefn pesves, ¢æ{ Jewjei³e pesvee leve cee js ? jece veeceMegb leeueerueeieer, mekeÀue leerjLe lesvee leve cee js? JeCe ueesYeer ves keÀheì jefnle ®es, keÀece ¬eÀesOe, efveJee³ee& js? YeCes vej mew³eeW lesveg ome&ve keÀlee&, kegÀue SkeÀes lesj lee³ee& js? Jew<CeJe peve lees lesves keÀefnS, pes heerj hejeF& peeCes js~

De©Ce kegÀceej [vee³ekeÀ mene³ekeÀ cene he´yebOekeÀ ( mesJeeefveJe=le) 42, je³eue heece, ie´erve neFìdme, ef$euebiee, Yeesheeue

Jees pees cesjs Fo&-efieo& HewÀuee ngDee Lee yejmeeW lekeÀ SkeÀ ceewve SkeÀ meVeeìe Deepe nì ie³ee nw [j keÀj efíìkeÀ ie³ee nw otj keÀneR pee keÀj Demle nes ie³ee nw [tyeles metjpe kesÀ meeLe kegÀí ve³es heÊes efKeueWies kegÀí YebJejs MeesKe yeveWies kegÀí hebíer ®en®eeSbies ve³es megjeW kesÀ meeLe iegveiegveeSbies cetue MeyoeW keÀer veF& j®evee yeveeSbies Glmeen peesMe veS he´sce kesÀ meeLe DeeqmlelJe ceW DeeSiee SkeÀ veJe³egie he´leer#ee nw Deeves Jeeueer megyen keÀer he´keÀeMece³eer efkeÀjCeeW keÀer SkeÀ ve³es metjpe keÀer~

cegkesÀMe heesheueer meer-41, otmeje leue, efJekeÀemehegjer, veF& efouueer-110018 cees: 7073888126 F&cesue : swarangan38@gmail.com