Prime time N56

ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლი- მე­ორე ფი­რო­სმ­ანი ის­იც, ფი­რო­სმ­ან­ივ­ით მი­წუ­რში ცხ­ოვ­რო­ბდა, გა­ჭი­რვ­ებ­ასა და სი­ღა­ ტა­კე­ში. თუ­მცა, ეს დი­დად არ ად­არ­ დე­ბდა. მთ­ავ­არი სხ­ვა რამ იყო - იმ სა­ ქმ­ეს აკ­ეთ­ებ­და, რო­მე­ლიც უყ­ვა­რდა. ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლის ნა­ ხა­ტვ­ის­ას ში­მშ­ილ­იც ავ­იწ­ყდ­ებ­ოდა და ხა­ტე­ბი ამ­ერ­იკ­აში, ავ­სტ­ გა­ჭი­რვ­ებ­აც. ბა­ვშ­ვუ­რი სი­წრ­ფე­ლით რი­აში, სა­ფრ­ან­გე­თში, ეს­ ევ­სე­ბო­და თვ­ალ­ები და მის მზ­ერ­აში პა­ნე­თსა და სა­ბე­რძ­ნე­თში მხ­ოლ­ოდ ერ­თი რამ იკ­ით­ხე­ბო­და - ბე­ მუ­ზე­უმ­ებ­სა თუ უმ­დი­დრ­ დნ­იე­რი ვარ! ამ ბე­დნ­იე­რი თვ­ალ­ებ­ით ის­მე­ნდა ცო­ლის სა­ყვ­ედ­ურ­ებ­საც... ესი უც­ხო­ელ­ებ­ის კო­ლე­ უკ­ვე და­ხა­ტულ და გა­უჩ­ინ­არ­ებ­ულ ქც­იე­ბს ამ­შვ­ენ­ებს... მხ­ატ­ ნა­ხა­ტე­ბს, რო­მლ­ებ­იც პა­ტა­რა მი­წი­ ვა­რი, რო­მლ­ის ნა­ხა­ტე­ბიც, სქ­ვე­შე­თი­დან სხ­ვა­და­სხ­ვა მი­სა­მა­რთ­ მი­სი სი­კვ­დი­ლის შე­მდ­ეგ, ზე ინ­აც­ვლ­ებ­დნ­ენ, ხა­ნდ­ახ­ან მო­იკ­ ნა­ხე­ვარ მი­ლი­ონ­ად­აც კი ით­ხა­ვდა კი­დეც. ბე­ვრი და­იკ­არ­გა, ბე­ვრ­იც გა­და­ გა­ყი­დუ­ლა... სი­ღა­რი­ბე­ში, რჩა... ერთ-ერ­თი გა­და­რჩ­ენ­ილი ნა­ხა­ კი­ბის ქვ­ეშ ცხ­ოვ­რო­ბდა. დღ­ეს, მი­სი სა­ფლ­ავ­ის მი­ ტი ეთ­ერ თა­თა­რა­იძ­ის სა­ხლ­ში ინ­ახ­ ება. ეს ნა­ხა­ტი მას და მის მე­უღ­ლეს, კვ­ლე­ვაც ჭი­რს... ამ­ირ­ან არ­აბ­ულს, მხ­ატ­ვრ­ებ­მა ქო­რწ­

დეა თა­ვბ­ერ­იძე

EXCLUSIVE

ილ­ში აჩ­უქ­ეს... ეს თი­თქ­მის 30 წლ­ის წინ იყო... უფ­რო გვ­იან კი, ამ­ირ­ან არ­ აბ­ულ­მა და რა­მდ­ენ­იმე ჭი­რი­სუ­ფა­ლმა ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლი ავ­ჭა­ლის სა­სა­ფლ­ აო­ზე და­კრ­ძა­ლეს... „ოც­ამ­დე ჭი­რი­ სუ­ფა­ლნი ვი­ყა­ვით, გზ­ად­აგ­ზა სა­ფლ­ ავ­ამ­დე ძა­ლი­ან ცო­ტა­ნი და­ვრ­ჩით, - იხ­სე­ნე­ბს ამ­ირ­ან არ­აბ­ული.

- იქ­ვე ვა­მბ­ობ­დით, ეს ად­გი­ლი არ და­გვ­ავ­იწ­ყდ­ებ­აო, მა­გრ­ ამ მა­ინც და­იკ­არ­გა... მე­რე ჩუ­ბჩ­იკ­ას­თან მი­ვე­დით სა­ ხე­ლო­სნ­ოში და ჭი­ქა წა­ვუ­ ქც­იეთ...“ ეთ­ერ თა­თა­რა­იძე: „კო­სტ­ავ­ას ქუ­ჩა­ზე ხშ­ირ­ ად ვხ­ედ­ავ­დი ერთ მო­ხუც კა­ცს, რო­მე­ლს­აც ლუ­რჯი სა­ტი­ნის ხა­ლა­თი ეც­ვა და თუ­შუ­რი ნა­ბდ­ის ქუ­დი ეხ­ ურა. სულ მი­ზი­და­ვდა ეს გა­ ხუ­ნე­ბუ­ლქ­უდ­ია­ნი მო­ხუ­ცი, რო­მე­ლიც თბ­ილ­ისს არ ეხ­ამ­ ებ­ოდა. ყო­ვე­ლთ­ვის მა­ღა­ზი­ის წინ იჯ­და. მა­ღა­ზი­ას თა­მბ­აქო ეწ­ერა. გვ­ერ­დით სა­ბა­ვშ­ვო ბა­ღი იყო. ამ ბა­ღის და­რა­ჯად და­ბე­ რდა სა­ბო­ლო­ოდ. რო­ცა იმ მხ­არ­ეს მო­ვხ­ვდ­ებ­ოდი, მუ­დმ­ივ­ად და მე­ ქა­ნი­კუ­რად უნ­და გა­მე­ხე­და, რომ კო­ნტ­ექ­სტ­იდ­ან ამ­ოვ­არ­დნ­ილი მო­ ხუ­ცი მე­ნა­ხა. ერთ დღ­ეს ჩუ­ბჩ­იკ­ამ მი­თხ­რა, ის­ეთი მხ­ატ­ვა­რი უნ­და გა­გა­ცნო, გა­გი­ჟდ­ები, ახ­ლა­ვე კო­ სტ­ავ­ას ქუ­ჩა­ზე წა­ვი­დე­თო. რო­ცა მი­ვე­დით, ლა­მის ენა ჩა­მი­ვა­რდა. ჩე­ მი მო­ხუ­ცი და­მხ­ვდა... არ­ადა, არ­ას­ ოდ­ეს მი­ფი­ქრ­ია, რომ მხ­ატ­ვა­რი იყო. ტა­ბუ­რე­ტზე იჯ­და, თხ­ელი და მა­ღა­ ლი, ჩა­მო­ქნ­ილი თი­თე­ბით. გაცვეთ­­ ილი პე­რა­ნგ­ითა და გა­ქლ­ეტ­ილი, ია­ ფფ­ას­ია­ნი სა­ნდ­ლე­ბით. გა­იც­ანი, მხ­ ატ­ვა­რი ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლიო, - მი­თხ­რა ჩუ­ბჩ­იკ­ამ. უს­იტ­ყვო და ბა­ვშ­ვი­ვით გუ­ლუ­ბრ­ყვ­ილო იყო. ქვ­ეყ­ნის ზუ­რგ­ ზე ბა­ვშ­ვე­ბი­სა და ნა­ხა­ტე­ბის მე­ტი არ­ აფ­ერი აი­ნტ­ერ­ეს­ებ­და. სულ მი­ნდ­ოდა, გა­მე­ხს­ნა, მის შე­სა­ხებ ყვ­ელ­აფ­ერი გა­ მე­გო, მა­გრ­ამ არ მო­ხე­რხ­და. მი­ვხ­ვდი, რომ მი­სგ­ან იმ­აზე მე­ტს ვე­რა­ფე­რს შე­ვი­ტყ­ობ­დი, რა­საც მი­სი ნა­ხა­ტე­ბი გა­დმ­ოს­ცე­მდ­ნენ. იმ­აზე მე­ტად მის 36

ორშაბათი 5 აპრილი, 2010

სუ­ლს ვერ გა­ვხ­სნ­იდი... ერ­თხ­ელ, უც­ნო­ბმა ქა­ლბ­ატ­ონ­მა, გუ­ლნ­არა ტა­ტი­შვ­ილ­მა ვა­ნო პა­პას შე­სა­ხებ მო­გვ­ით­ხრო: ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლი გუ­ლნ­არა ტა­ ტი­შვ­ილ­ის პა­პის, ნე­სტ­ორ ბა­კუ­რა­ ძის ოჯ­ახ­ის მო­ჯა­მა­გი­რე ყო­ფი­ლა. ნე­სტ­ორი მღ­ვდ­ელი გა­ხლ­დათ, რო­ მე­ლიც ჯერ ჩრ­დი­ლო-კა­ვკ­ას­ია­ში მო­ღვ­აწ­ეო­ბდა. მე­რე, ოჯ­ახ­თან ერ­ თად, თი­ან­ეთ­ში და­სა­ხლ­და. თი­ან­ ეთ­ში და­უდ­გა მო­ჯა­მა­გი­რედ მე­ლი­ აშ­ვი­ლიც. მღ­ვდ­ლის ოჯ­ახს ხშ­ირ­ად ვა­ჟა-ფშ­ავ­ელა სტ­უმ­რო­ბდა. ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლმა ვა­ჟას ოჯ­ახი სა­მჯ­ერ და­ხა­ტა... შე­მდ­ეგ მღ­ვდ­ელი სა­ცხ­ოვ­ რე­ბლ­ად თი­ან­ეთ­იდ­ან კა­ხე­თში გა­ და­ვი­და და წი­ნა­ნდ­ალ­ში, ალ­ექ­სა­ნდ­ რე ჭა­ვჭ­ავ­აძ­ის ეზო-კა­რს მიეკედლა.

1925 წე­ლს ის ნე­სტ­ორ ბა­კუ­რა­ძეს თბ­ილ­ის­ში გა­მო­ჰყ­ვა. მღ­ვდ­ლის ოჯ­ ახი სვ­ან­ეთ­ის უბ­ან­ში და­სა­ხლ­და.

1930 წე­ლს ნე­სტ­ორ ბა­კუ­რა­ძე გა­ რდ­აი­ცვ­ალა. ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლმა კი მღ­ვდ­ლის სა­ხლი და­ტო­ვა და გა­უჩ­ ინ­არ­და. მო­გვ­ია­ნე­ბით კი გა­მო­პრ­ან­ ჭუ­ლი ეწ­ვია გუ­ლნ­არა ტა­ტი­შვ­ილს და ცო­ლი გა­აც­ნო. ცო­ლის შე­რთ­ვის შე­მდ­ეგ სო­ლო­ლა­კში, კი­ბის ქვ­ეშ, ერთ-ერთ სა­რდ­აფ­ში დაბინავდა...“ თე­ნგ­იზ მი­რზ­აშ­ვი­ლთ­ან ერ­თად ამ მხ­ატ­ვრ­ის ნა­მუ­შე­ვრ­ებ­ის გა­და­რჩ­ ენ­აში უდ­იდ­ესი წვ­ლი­ლი კო­ლე­ქც­იო­ ნერ ნი­კა თო­ფუ­რი­ძეს მი­უძ­ღვ­ის. ის უვ­ლი­და მის თი­თო­ეულ ნა­ხა­ტს, ვა­ ნო­საც პა­ტრ­ონ­ობ­და. ნი­კა თო­ფუ­რი­ძე: „80-იან წლ­ებ­ში სა­რდ­აფ­ში მი­ვა­გე­ნი, ათ­არ­ბე­გო­ვის ქუ­ჩა­ზე. ნა­ხე­ვრ­ად ბნ­ელ მი­წუ­რში ცხ­ოვ­რო­ბდა - ნე­სტ­სა და სი­ბი­ნძ­ურ­ ეში. ჰყ­ავ­და არ­ან­ორ­მა­ლუ­რი ცო­ლი,

ნა­გა­ვს გა­ტა­ნე­ბუ­ლი შე­დე­ვრ­ები

ვე­რა, რო­მე­ლიც მის სი­კვ­დი­ლს ნა­ ტრ­ობ­და, რომ ჩქ­არა გა­ეყ­იდა ყვ­ ელ­აფ­ერი, რაც ებ­ად­ათ და ქუ­თა­ ის­ში, ნა­თე­სა­ვე­ბთ­ან გა­ქც­ეუ­ლი­ყო. ას­ეც მო­იქ­ცა... ჩე­მთ­ვის უთ­ქვ­ამს, ნა­გვ­ის მა­ნქ­ანა რომ მო­ვი­დო­და, და­ ლა­გე­ბუ­ლი მქ­ონ­და ამ­ის ნა­მუ­შე­ვრ­ ები და ვყ­რი­დიო. ასე ცხ­ოვ­რო­ბდა ეს კა­ცი სი­ძუ­ლვ­ილ­ში, მა­რტ­ოო­ბა­ ში, უკ­ონ­ტა­ქტ­ობ­აში... წე­რა-კი­თხ­ვა კა­რგ­ად არ იც­ოდა. მა­ნქ­ანა არ უყ­ვა­რდა. რო­დე­საც გლ­და­ნში გა­და­ას­ახ­ლეს, მა­ნქ­ან­აში არ ჩა­ჯდა და ათ­არ­ბე­გო­ვის ქუ­ჩი­ დან გლ­და­ნში ფე­ხით წა­ვი­და. სა­რდ­ აფ­ში ცხ­ოვ­რო­ბდა და სი­ბნ­ელ­ეში ხა­ტვ­ას იყო შე­ჩვ­ეუ­ლი. გლ­და­ნში გა­და­სუ­ლი, ღა­მეს ელ­ოდ­ებ­ოდა, რომ და­ეხ­ატა. ერთ ნა­თუ­რას აა­ნთ­ ებ­და, ფა­რდ­ებს ჩა­მო­აფ­არ­ებ­და და ისე ხა­ტა­ვდა... თი­თქ­ოს და­ვე­ხმ­არ­ეთ, მშ­რალ ად­გი­ლას გა­და­ვი­ყვ­ან­ეთ, სი­კე­თე გა­ვუ­კე­თეთ, მა­გრ­ამ... ვა­ნო იქ უნ­ და ყო­ფი­ლი­ყო, სა­დაც იყო, რა­დგ­ან გა­და­სვ­ლის შე­მდ­ეგ კა­პი­კი იყო მი­ სი ცხ­ოვ­რე­ბა... ბო­ლოს, პო­მი­დვ­რის გა­რდა ვე­ღა­რა­ფე­რს ჭა­მდა. პო­მი­ დო­რი უყ­ვა­რდა. არ უნ­დო­და მე­ტი არ­აფ­ერი. მუ­შა­ობ­და და მუ­შა­ობ­და. სა­აქ­აო­სთ­ან არ­აფ­ერი აკ­ავ­ში­რე­ბდა - ხა­ტვ­ის გა­რდა. ეჰ­ეე, რა­მდ­ენი მა­ ქვს და­სა­ხა­ტიო, ამ­ბო­ბდა. უც­ნა­ურ ან­გე­ლო­ზე­ბს ხა­ტა­ვდა. ერ­თხ­ელ მი­თხ­რა - ერთ დრ­ოს სა­ხე­ლმ­წი­ფო

სა­მს­ახ­ურ­ში ვი­ყავ, ვმ­ილ­იც­იე­ლო­ ბდი, ყა­ჩა­ღე­ბს და­ვდ­ევ­დი და ხა­ნდ­ ახ­ან ვკ­ლა­ვდი კი­დე­ვა­ცო. სი­ბე­რე­ში მი­ვხ­ვდი, ცუ­დი კა­ცე­ბი არ იყ­ვნ­ენ. ეს ან­გე­ლო­ზე­ბი მა­გათ სუ­ლე­ბს ზე­ ცა­ში მი­აფ­რე­ნე­ნო. ვი­ნც მი­ყვ­არ­და, იმ­ას ვხ­ატ­ავ. ვი­ნც აღ­არ არ­ის, იმ­ას შა­რა­ვა­ნდ­ედს ვუ­კე­თე­ბო. უც­ნა­ური კა­ცი იყო. ნა­ღდი... ჩე­მთ­ვის უთ­ქვ­ ამს, ნი­კა­ლას კა­რგ­ად ვი­ცნ­ობ­დი, კა­რგი ბი­ჭი იყ­ოო. მა­გრ­ამ მი­კვ­ირს, რათ ხა­ტა­ვდა ად­ამ­ია­ნე­ბს ლა­მა­ზე­ ბს, ეგ­ენი ხომ უშ­ნო­ები არ­ია­ნო...

1988 წე­ლს გა­რდ­აი­ცვ­ალა. 110 წლ­ის, ულ­ამ­აზ­ესი ბე­ბე­რი იყო...“ ამ­ირ­ან არ­აბ­ული: ყვ­ელ­აზე მე­ტად მა­ხს­ოვს ვა­ნოს და­ხვ­ეწ­ილი, გრ­ძე­ლი, ნა­ტი­ფი თი­თე­ბი. ას­ეთი თი­თე­ბი იშ­ვი­ათ­ად მი­ნა­ხა­ვს. თვ­ ით­ონ ის ფა­ქტი, რომ გა­უჩ­ინ­არ­და, და­იკ­არ­გა, კვ­ალ­ის წა­შლა იმ­აზე მე­ტყ­ვე­ლე­ბს, რომ ერ­თი ბე­დი­სა­ნი იყ­ვნ­ენ ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლი და ფი­ რო­სმ­ანი. ჩვ­ენს თვ­ალ­წინ იყო, ჩვ­ ენს გვ­ერ­დით ცხ­ოვ­რო­ბდა, ას წე­ლს გა­და­აბ­იჯა და არ­ავ­ინ იც­ნო­ბდა... გა­უხ­მა­ურ­ებ­ელი იყო, არ უყ­ვა­რდა სა­კუ­თა­რი ნა­ხა­ტე­ბის გა­მო­ფე­ნა-გა­ მო­მზ­ეუ­რე­ბა. ხა­ტვა მი­სი ში­ნა­გა­ნი მო­თხ­ოვ­ნი­ლე­ბა იყო. ამ­ით ივ­სე­ბო­ და, ამ­ითი სუ­ლდ­გმ­ულ­ობ­და, ამ­ითი იკ­რე­ბდა ღო­ნეს... ნა­ხა­ტის გა­მო­ფე­ ნა და სა­ხა­ლხ­ოდ ქც­ევა მი­სთ­ვის გა­ უგ­ებ­არი იყო...“

გა­მო­ფე­ნა ნი­კა თო­ფუ­რი­ძე: „მე და ჩუ­ ბჩ­იკ­ამ 87 ნა­მუ­შე­ვრ­ის შე­გრ­ოვ­ ება შე­ვძ­ელ­ით და ბა­ვშ­ვთა გა­ ლე­რე­აში გა­მო­ფე­ნა გა­ვუ­კე­თეთ. ეს მი­სი პი­რვ­ელი გა­მო­ფე­ნა იყო. მი­ვი­ყვ­ან­ეთ. რო­ცა ნა­ხა­ტე­ბს შე­ ხე­და, ატ­ირ­და. ამ­დე­ნი ხა­ლხი რი­სთ­ვის მო­სუ­ლაო, უკ­ვი­რდა. მე­რე თქ­ვა -კა­ცო, ეს სუ­რა­თე­ ბი გა­სა­ლა­მა­ზე­ბე­ლი­აო. მე­რეც იყო გა­მო­ფე­ნე­ბი. იმ წე­ლს, სა­ ნამ გა­რდ­აი­ცვ­ლე­ბო­და, ავ­სტ­რი­ აში გა­მო­იფ­ინა. იყო ას­ეთი კა­ცი -ბა­უზ­ბე­კი. ხე­ლო­ვნ­ებ­ის დი­დი მო­ყვ­არ­ული. ბე­ვრი ქა­რთ­ვე­ლი მხ­ატ­ვრ­ის ნა­მუ­შე­ვა­რი შე­იძ­ინა. მე­ლი­აშ­ვი­ლი­თაც და­ინ­ტე­რე­სდა და თე­ნგ­იზ მი­რზ­აშ­ვი­ლს შე­სთ­ ავ­აზა, ვე­ნა­ში ჩვ­ენ­ება მო­ვა­წყ­

ოთო. ვე­ნა­ში თე­ნგ­იზი, ზუ­რაბ ნი­ჟა­რა­ძე და ედ­მუ­ნდ კა­ლა­ნდ­ აძე გა­ემ­გზ­ავ­რნ­ენ. გა­მო­ფე­ნის შე­მდ­ეგ ვა­ნოს რა­მდ­ენ­იმე ნა­მუ­ შე­ვა­რი გა­იყ­იდა. ამ­ის შე­მდ­ეგ სა­ ზღ­ვა­რგ­არ­ეთ­ის სხ­ვა ქვ­ეყ­ნე­ბშ­იც შე­იძ­ინ­ეს მი­სი ნა­მუ­შე­ვრ­ები, სა­ კმ­აოდ ცნ­ობ­ილ­მა ად­ამ­ია­ნე­ბმა. ფრ­ან­გმა და ამ­ერ­იკ­ელ­მა კი­ნო­ მს­ახ­იო­ბე­ბმა... იც­ით, ვა­ნო რა მხ­რივ არ­ის სა­ინ­ტე­რე­სო? ეს მო­ ვლ­ენა იყო ქა­რთ­ულ ხე­ლო­ვნ­ებ­ აში. 20 წე­ლი შე­ვა­ლიე ამ სა­ქმ­ეს. ხომ ფი­ქრ­ობ­ენ, ფი­რო­სმ­ანი ცა­ რი­ელ ად­გი­ლზე მო­ვი­და. მი­სი შე­ სა­და­რი მხ­ატ­ვა­რი არ გვ­ყო­ლი­აო. აი, თუ­რმე გვ­ყო­ლია! ფო­რმ­ის კე­ თე­ბა ასე ში­ნა­არ­სი­ან­ად და ელ­ ემ­ენ­ტა­რუ­ლი კა­ნო­ნე­ბის ცო­დნ­ის

გა­რე­შე ყო­ფი­ლა სა­ქა­რთ­ვე­ლო­ში. ჰო­და, ასე გა­ქრა უა­მრ­ავი რამ... ჯუ­მბ­ერ კა­კუ­ლია, თე­ნგ­იზ მი­რზ­ აშ­ვი­ლი და მე რომ არ ვყ­ოფ­ილ­ იყ­ავ­ით, ვა­ნო მე­ლი­აშ­ვი­ლიც ასე უკ­ვა­ლოდ გა­ქრ­ებ­ოდა...“ ეთ­ერ თა­თა­რა­იძე: „თი­თქ­ოს ყვ­ელ­ან­აი­რი მი­სი ნი­ჭი, რი­თიც უნ­და გა­ეკ­ვი­რვ­ებ­ინა და გა­ეო­გნ­ ებ­ინა მს­ოფ­ლიო, ჩა­ღვ­რი­ლი იყო მის ნა­ხა­ტე­ბში. მე არ მე­ში­ნია ამ სი­ტყ­ვე­ბის. ფი­რო­სმ­ან­ზეც, რო­ დე­საც ის ევ­რო­პა­ში გა­მო­იფ­ინა, თქ­ვეს, სა­ქა­რთ­ვე­ლო­დან ას­ეთ მო­ულ­ოდ­ნელ სა­სწ­აუ­ლს არ ელ­ ოდა ევ­რო­პაო. არც ვა­ნო მე­ლი­ აშ­ვი­ლს ელ­ოდა არ­ავ­ინ, მა­გრ­ამ უფ­ალ­მა ის სა­ქა­რთ­ვე­ლო­ში გა­ აჩ­ინა.“