Interventies
Nurse Academy GGZ | nummer 4 | 2015
VERSCHIJNINGSVORMEN DEPRESSIE
patiënt en/of zijn familie. Beide cursussen staan overigens open voor patiënten en hun familie/ naasten.
• unipolaire depressie (stemmingsstoornis met alleen depressieve episoden) • seizoensgebonden depressie (winterdepressie) • atypische depressie (veel slapen, veel eten en verhoogde gevoeligheid voor afwijzing) • psychotische depressie (nihilistische ideeën* zijn wanen geworden) • dysthyme stoornis (lichte maar chronisch verlopende depressie) • bipolaire stoornis (stemmingsstoornis met (hypo) manische en depressieve episoden) • cyclothyme stoornis (lichte maar chronisch verlopende manisch-depressieve stoornis)
Wat de randvoorwaarden betreft, is vooral een goede storingsvrije ruimte belangrijk. Een pc en een beamer zijn handig, maar niet per se noodzakelijk. Koffie, thee en een koekje mogen niet ontbreken. Iedereen kan aan een psycho-educatiecursus meedoen, tenzij je iets beters te doen hebt.
WAARUIT BESTAAT EEN PSYCHO-EDUCATIE CURSUS (DEPRESSIE)? We nemen de korte psycho-educatiecursus als leidraad om duidelijk te maken waaruit een psycho-educatie cursus (depressie) bestaat.
1 Wat is een depressie?
* Nihilisme is een overtuiging waarbij men nergens
Depressies zijn er in verschillende verschijnings vormen (zie kader). Centraal staat het verlies van interesse/ plezier (anhedonie) of een depressieve stemming. Daarbij komen symptomen als insomnia, verminderde concentratie, vermoeidheid, gevoel van waardeloosheid, suïcidale gedachten.
waarde aan hecht. Er is geen waarheid, want elke waarheid heeft haar eigen imperfectie.
Bij wie somber is, leiden gebeurtenissen tot sombere gedachten, die zich vertalen in gevoel, dat weer de basis vormt voor gedrag, dat vervolgens weer een gevolg heeft. De vicieuze cirkel waarin menig depressieve patiënt gevangen zit.
PSYCHO-EDUCATIE DOOR VERPLEEGKUNDIGEN EN VERPLEEGKUNDIG SPECIALISTEN Psycho-educatie kan door zowel verpleegkundigen als verpleegkundig specialisten gegeven worden. Uitleg en ondersteuning bij gedragsmatige methoden zoals bewaken van dag/nachtritme, dagstructuur, activering en leefstijlinterventies zijn thema’s waarin verpleegkundigen ruime kennis en expertise hebben. Meerwaarde van de verpleegkundig specialist is de kennis en expertise over medicamenteuze interventies, over bijwerkingen van antidepressiva, de werking van electroconvulsie therapie en het geven van verdieping in psychopathologie van het ziektebeeld depressie.
2 Leefstijl (dagstructuur en nachtrust) Nachtrust wordt nogal subjectief beleefd. Een goede nachtrust duurt minmaal zes uur, doorloopt de nood zakelijke slaapfasen en duurt bij voorkeur niet langer dan acht uur. Te weinig slapen veroorzaakt vermoeid heid, te veel slapen veroorzaakt naast vermoeidheid, loomheid en traagheid (figuur 1). De slaapbehoefte neemt met het vorderen van de leeftijd af. Wie ouder is, heeft minder slaap nodig. Een slaapstoornis komt bij ca. 80% van de patiënten met een depressie voor. Wat valt er aan te doen? Allereerst is het belangrijk de Wakker
REM NREM 1 NREM 2 NREM 3 NREM 4
1
2
3
REM-slaap NREM 1-2 Oppervlakkige slaap NREM 3-4 Diepe slaap
Figuur 2 Fasen van de slaap.
4
5
6
7
Uren slaap
25