คุณภาพอากาศในพืน้ ทีอ่ ำ� เภอแม่เมาะ พบว่าปริมาณฝุน่ ละอองขนาดไม่เกิน 10 ไมครอน (PM-10) จ�ำนวน 10 สถานี มีคา่ ดัชนีคณ ุ ภาพอากาศส่วนใหญ่อยูใ่ นระดับทีอ่ าจมีผลต่อสุขภาพ ทีส่ ามารถแสดงดัชนี
คุณภาพอากาศเป็นสีเหลือง
ส�ำหรับระดับเสียงรบกวนที่ตรวจวัดที่บ้านสวนป่าแม่เมาะ บ้านหางฮุง บ้านห้วยคิง และบ้านหัวฝาย พบว่าค่าสูงสุด มีค่าเท่ากับ 6.5 ซึ่งไม่เกินเกณฑ์มาตรฐานที่กาหนดไว้ คือ 10 เดซิเบล (เอ) ในส่วนของความสั่นสะเทือน ตรวจวัดบริเวณบ้านหางฮุงและบ้านห้วยคิง พบค่าสูงสุดที่วัดได้มีค่าน้อยกว่า 0.53 มิลลิเมตรต่อวินาที ซึ่งไม่เกินเกณฑ์ควบคุมของ กฟผ. ที่กาหนดค่าความเร็วอนุภาคสูงสุดไว้ไม่เกิน 2.0 มิลลิเมตรต่อวินาที หมายเหตุ : หนังสือจดหมายข่าวเหมืองแม่เมาะ ด�ำเนินการจัดท�ำเดือนเมษายน 2561
ภาพโดย : พุฒิพร ใจมล
เ
ดือนพฤษภาคมนี้ ยังคงมีเหตุการณ์ส�ำคัญเกิดขึ้นมากมาย โดยเหมือง แม่เมาะมีกิจกรรมส�ำคัญที่จัดขึ้นเป็นประจ�ำทุกปี คือ พิธีวางพวงมาลา ถวายบั ง คม พระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้ า เจ้าอยู่หัว ณ บริเวณสวนพฤกษชาติ ในวันที่ 30 พฤษภาคม ซึ่งตรง กับวันสวรรคตเพือ่ น้อมร�ำลึกและส�ำนึกในพระมหากรุณาธิคณ ุ ของพระองค์ ทีท่ รงมีพระบรมราชโองการสงวนให้แหล่งถ่านหินไว้ให้รฐั เป็นผูด้ ำ� เนินการ เพื่อก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประชาชนชาวไทยโดยเฉพาะ
ที่ปรึกษา ถาวร บรรพต โอภาส อ�ำพล ประจวบ เกษม มาโนช ธานี สังวร
งามกนกวรรณ ธีระวาส จริยภูมิ กิติโชตน์กุล ดอนค�ำมูล มงคลเกียรติชัย ชูชาติวรรณกุล โพธิ์เอี้ยง ชาญสมร
บรรณาธิการ
แผนกประชาสัมพันธ์เหมืองแม่เมาะ
อีกข่าวที่กลายเป็นประเด็นน่าสนใจ ซึ่งส่งผลต่ออนาคตและทิศทางของ กฟผ. คือ ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติเห็นชอบแต่งตั้งนายวิบูลย์ ฤกษ์ศริ ะทัย รองผูว้ า่ การพัฒนาระบบส่ง การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ด�ำรงต�ำแหน่งผู้ว่าการ กฟผ. คนที่14 โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม 2561 เป็นต้นไป ซึ่งนโยบาย และแนวทาง รวมถึงวิสัยทัศน์ ของผู้ว่าการ กฟผ. คนใหม่น้ีจะพาองค์กรไปในทิศทางใดนั้น จดหมาย ข่าวเหมืองแม่เมาะ จะติดตามต่ออย่างใกล้ชดิ และจะน�ำมาเผยแพร่ให้กบั ผู้ปฏิบัติงานเหมืองแม่เมาะต่อไป ส�ำหรับ “ไฮไลท์” ในฉบับนี้จะพาทุกท่านไปพูดคุยกับ นายเสรี มีบุตร แผนกบ�ำรุงรักษาเครื่องจักตีนตะขาบ (หบต-ช.) นายช่างอาวุโสที่ รับหน้าที่ซ่อมบ�ำรุงรถขุดไฟฟ้ามายาวนานกว่า 37 ปี ที่ก�ำลังมองดูรถขุด ไฟฟ้าค่อยๆ ทยอยน�ำขึ้นจากบ่อเหมืองตามแผนการยุบสภาพ ถึงความ ผูกพันและความประทับใจต่อรถขุดขนาดใหญ่เหล่านี้ และพลาดไม่ได้กบั คอลัมน์มุมมองใหม่ในรั้วเหมืองที่ได้มีโอกาสคุยกับ นายอนุสรณ์ ตันธิมา บุคคลต้นแบบ ฝ่ายการผลิตเหมืองแม่เมาะ ประจ�ำปี 2561 เรือ่ งแนวคิดการ ท�ำงานและเคล็ดไม่ลับของการดูแลตัวเอง ว่าท�ำอย่างไรถึงไม่ลากิจ หรือลาป่วยต่อเนื่องเกือบ 20 ปี ที่ยกตัวอย่างมาเบื้องต้นเป็นเพียงเนื้อหาบางส่วนในจดหมาย ข่าวเหมืองแม่เมาะ ยังมีขา่ วสารด้านสุขภาพ เกร็ดความรูอ้ นื่ ๆ อีกมากมาย ให้ทกุ ท่านได้อา่ นกัน ส�ำหรับฉบับนีถ้ งึ เวลาทีต่ อ้ งกล่าวว่า แล้วพบกันใหม่ ในเดือนมิถุนายน
พบกันใหม่ ด้วยเนื้อหาสาระที่มีประโยชน์ต่อท่าน อีกครั้งในฉบับหน้าค่ะ
กองบรรณาธิการ
วิสัยทัศน์
สุรศักดิ์ ลิ้มสุวรรณ เป็ น หน่ ว ยงานชั้ น น� ำ ในการท� ำ เหมื อ ง ทีมงานแผนกประชาสัมพันธ์เหมืองแม่เมาะ ถ่านหินอย่างยั่งยืนเพื่อการผลิตไฟฟ้า ทีมงานแผนกฟื้นฟูสภาพเหมือง กองประมวลผลและวิเคราะห์ โครงการจัดการที่ดินและอพยพเหมืองแม่เมาะ
พันธกิจ
ผลิ ต ถ่ า นหิ น ลิ ก ไนต์ แ ละหิ น ปู น ส่ ง โรงไฟฟ้ า แม่ เ มาะให้ พ อเพี ย ง มั่ น คง มีคณ ุ ธรรม ตรงตามข้อก�ำหนดทีต่ กลง แผนกประชาสัมพันธ์ กันด้วยต้นทุนที่เ หมาะสม และพัฒนา สังกัดผู้ช่วยผู้ว่าการเหมืองแม่เมาะ องค์ ก รอย่ า งต่ อ เนื่ อ ง โดยให้ ค วาม การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย 801 หมู่ที่ 6 ต.แม่เมาะ อ.แม่เมาะ จ.ล�ำปาง ส�ำคัญ ต่อผู้ปฏิบัติงาน สังคม ชุมชน และสิ่งแวดล้อม 52220
จัดท�ำโดย
โทรศัพท์ : 0 - 5425 - 4051, 4054 โทรสาร : 0 - 5425 - 4052
พิมพ์ที่ : หจก.ล�ำปางบรรณกิจพริ้นติ้ง 238/4-5 ถ.สนามบิน ต.หัวเวียง อ.เมือง จ.ล�ำปาง 52000 โทร. 0 - 5422 - 8110 แฟกซ์ 0 -5431-4109 E-mail : banakit.lp@hotmail.co.th, lampangbanakit.lp@gmail.com
คณะศรัทธาลูกศิษย์ และ กฟผ.แม่เมาะ ร่วมเปนเจ้าภาพ บวงสรวงศาลพ่อปูทั้ง 5 ประจ�าป 2561
ปฐมนิเทศผู้ปฏิบัติงานใหม่ สังกัด ชชม. อัตราป 2560
หบข–ช ซ้อมแผนฉุกเฉินเพลิงไหม้อาคารโรงงานเก็บ อุปกรณ์และสายพาน
คปอม. ลงพืน้ ทีต่ รวจเยีย่ มงานความปลอดภัยสัญญา 6
เมื่ อ วั น ที่ 20 มี น าคม 2561 ที่ ศ าลพ่ อ ปู ่ ทั้ ง 5 การไฟฟ้ า ฝ่ า ยผลิ ต แห่ ง ประเทศไทย (กฟผ.) เหมื อ งแม่ เ มาะ นายอ�าพล กิติโชตน์กุล ผู้อ�านวยการฝ่ายการผลิตเหมืองแม่เมาะ (อผม.) เป็ น ประธานในพิ ธี บ วงสรวงศาลพ่ อ ปู ่ ทั้ ง 5 ประจ� า ปี 2561 พร้ อ มด้ ว ยคณะผู ้ บ ริ ห าร ผู ้ ป ฏิ บั ติ ง าน และคณะศรั ท ธา ลูกศิษย์ ได้ประกอบพิธีบวงสรวงและถวายเครื่องสักการะ ศาลพ่อปู่ ทั้ง 5 ซึ่งพิธีฯ จัดขึ้นเป็นประจ�าทุกปี ทั้งนี้เพื่อความเป็นสิริมงคล
เมือ่ วันที ่ 28 มีนาคม 2561 แผนกบ�ารุงรักษาระบบขนส่งวัสดุ (หบข-ช.) กองบ� า รุ ง รั ก ษาเครื่ อ งจั ก รกล (กบค-ช.) ได้ ก� า หนด ฝกซ้อมแผนการจัดการภาวะฉุกเฉินกรณีเพลิงไหม้ ทั้งนี้ภายหลัง การซ้อมแผนได้ประชุมสรุปที่ ห้องประชุม หบข-ช. ซึ่งที่ประชุมได้มี ข้อเสนอแนะเพือ่ น�าไปปรับปรุง คือ อาคารจะต้องมีเจ้าหน้าทีป่ ระจ�าดูแล ทั้งอาคารกรณีเกิดเพลิงไหม้จริง จะได้ทราบว่ามีเหตุและเข้าระงับ ได้ทัน ซึ่งทีมงานที่เกี่ยวข้องจะน�าข้อเสนอแนะเพื่อน�าไปปรับปรุง แก้ไขต่อไป
4
รอบรั้วเหมืองแม่เมาะ
เมื่อวันที่ 22 มีนาคม 2561 ที่ห้องประชุม M.1 อาคาร ที่ท�าการเหมืองแม่เมาะ นายน�าพล โพธิวงศ์ หัวหน้ากองบริการกลาง (กบ-ช.) เป็นประธานเปด “ปฐมนิเทศผูป้ ฏิบตั งิ านใหม่ อัตราปี 2560” สังกัดผู้ช่วยผู้ว่าการเหมืองแม่เมาะ สายงานรองผู้ว่าการเชื้อเพลิง ซึ่งมีจ�านวน 44 ราย แบ่งเป็นผู้ปฏิบัติงานสังกัด ผู้ช่วยผู้ว่าการ เหมืองแม่เมาะ จ�านวน 2 ราย ผู้ปฏิบัติงานสังกัดฝ่ายวางแผนและ บริหารเหมืองแม่เมาะ จ�านวน 14 ราย ผูป้ ฏิบตั งิ านสังกัดฝ่ายการผลิต เหมืองแม่เมาะ จ�านวน 29 ราย และผูป้ ฏิบตั งิ านสัญญาจ้างพิเศษ สังกัด ฝ่ายการผลิตเหมืองแม่เมาะ จ�านวน 2 ราย ส�าหรับการปฐมนิเทศในครัง้ นี้ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติงานน�าความรู้ที่ได้รับไปใช้ในการปฏิบัติงาน เพื่อน�ามา พัฒนาองค์กร ต่อไป
เมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2561 นายบรรพต ธีระวาส ผู้ช่วย ผู ้ ว ่ า การเหมื อ งแม่ เ มาะ (ชชม.) เป็ น ประธานการประชุ ม คณะกรรมการความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อม ในการท�างาน ครั้งที่ 3/2561 ที่ห้องประชุม M6 อาคารที่ท�าการ เหมืองแม่เมาะ หลังจากที่คณะฯ ได้ลงพื้นที่เยี่ยมงานความปลอดภัย ในบ่ อ เหมื อ ง พื้ น ที่ สั ญ ญา 6 กิ จ การร่ ว มค้ า เอ็ น ดั บ เบิ ล ยู อ าร์ เอสบีซีซี (NWR-SBCC) โดยที่ประชุมฯได้ให้ข้อเสนอแนะเพื่อน�าไป ปรับปรุงแก้ไข ต่อไป
ชชม. มอบรางวัลผลงานสิ่งประดิษฐ์ กฟผ. และรางวัล เกียรติบัตรผลงาน 5ส
เมื่อวันที่ 2 เมษายน 2561 ที่ห้องประชุม M.1 อาคาร ที่ ท� า การเหมื อ งแม่ เ มาะ การไฟฟ้ า ฝ่ า ยผลิ ต แห่ ง ประเทศไทย นายบรรพต ธีระวาส ผูช้ ว่ ยผูว้ า่ การเหมืองแม่เมาะ เป็นประธานในพิธี มอบรางวัลผลงานสิง่ ประดิษฐ์ กฟผ. ประจ�าปี 2560 และรางวัลเกียรติ บัตรผลงาน 5ส ประจ�าปี 2561 โดยมีคณะผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงาน เข้าร่วมแสดงความยินดี ซึ่งปีนี้ผลงานสิ่งประดิษฐ์ได้รางวัลดีเยี่ยม 1 ผลงาน คือ อุปกรณ์เคลียร์เศษโลหะออกจากสายพานท้ายเครื่องโม่ ถ่านกึ่งอัตโนมัติ ได้รับโล่รางวัลดีเยี่ยมและใบประกาศเกียรติคุณ และได้รางวัลชมเชย 1 ผลงาน คือ ผลงานระบบตรวจสอบอุณหภูมิ แตกต่างของ Bearing ในรถขุดไฟฟ้าโดยใช้ระบบ Internet of Thing (IoT) ได้รับโล่รางวัลชมเชยและใบประกาศเกียรติคุณ ส�าหรับรางวัล 5ส ผลงานประจ�าปี 2560 มีหน่วยงานได้รับรางวัลมากถึง 19 หน่วย งาน ถือว่าเป็นความส�าเร็จทีพ่ วกเราร่วมแรงร่วมใจกันท�าให้หน่วยงาน เราน่าอยู่ยิ่งขึ้น
ร่วมมือ ร่วมแรง “วันรวมใจ 5ส กฟผ.เหมืองแม่เมาะ” Big Cleaning Day 2018
เมื่อวันที่ 10 เมษายน 2561 นายบรรพต ธีระวาส ผู้ช่วย ผู้ว่าการเหมืองแม่เมาะ น�าคณะผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานการไฟฟ้า ฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย เหมืองแม่เมาะ ร่วมตรวจเยีย่ มกิจกรรม 5ส กฟผ.เหมืองแม่เมาะ ในงานวันรวมใจ 5ส กฟผ.เหมืองแม่เมาะ ประจ�าปี 2561 (Big Cleaning Day 2018) ส�าหรับกิจกรรมงานวันรวมใจ 5ส กฟผ. เป็นกิจกรรมที่ กฟผ. ทั่วประเทศ จัดต่อเนื่องเป็นประจ�าทุกปี เพื่อสร้างความตระหนักและกระตุ้นให้เห็นความส�าคัญของกิจกรรม อีกทั้งเป็นการเสริมสร้างความสามัคคีผ่านการท�ากิจกรรมร่วมกัน เพราะทุกคนจะต้องใส่ใจ ในการท�าความสะอาดในรายละเอียด ของทุกพื้นที่ ที่ร่วมกันรับผิดชอบ
มอบรางวัลรายงาน Substandard ดีเด่น ประจ�าเดือน มกราคม กุมภาพันธ์ 2561
เมื่อวันที่ 2 เมษายน 2561 ที่ ห้องประชุม M.1 อาคาร ที่ท�าการเหมืองแม่เมาะ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) แม่ เ มาะ นายบรรพต ธี ร ะวาส ผู ้ ช ่ ว ยผู ้ ว ่ า การเหมื อ งแม่ เ มาะ เป็ น ประธานในพิ ธี ม อบรางวั ล รายงาน Substandard ดี เ ด่ น ประจ�าเดือนมกราคม และ กุมภาพันธ์ 2561 โดยมีคณะผู้บริหารและ ผูป้ ฏิบตั งิ านเข้าร่วมแสดงความยินดีเป็นจ�านวนมาก ส�าหรับการมอบรางวัล Substandard เป็นไปตามนโยบาย กฟผ.เหมืองแม่เมาะ ในการป้องกัน อุบัติเหตุ อุบัติภัยและเหตุการณ์ที่อาจก่อให้เกิดการบาดเจ็บหรือ เกิดอันตรายต่อชีวติ แล้วทรัพย์สนิ ทัง้ นี ้ อุบตั กิ ารณ์ทเี่ กิดขึน้ ซ�า้ ๆ มีแนวโน้ม ที่จะท�าให้เกิดอุบัติเหตุถึงขั้นรุนแรงได้ การเขียนรายงานการกระท�า /สภาพการณ์ที่ต�่ากว่ามาตรฐาน เป็นวิธีหนึ่งของการจัดการด้าน ความปลอดภัยและสามารถช่วยลดการสูญเสียที่อาจเกิดขึ้นด้วย
รวช. เป ด ประชุ ม MOU Post-Mining หารื อ ร่ ว ม ผู้เชี่ยวชาญเยอรมัน
เมื่อวันที่ 17 เมษายน 2561 ที่ห้องประชุม M2 อาคาร ที่ท�าการเหมืองแม่เมาะ นายถาวร งามกนกวรรณ รองผู้ว่าการเชื้อ เพลิง (รวช.) เป็นประธานเปดการประชุม MOU Post-Mining โดยมี รศ.ดร.ภิญโญ มีชา� นะ กรรมการผูท้ รงคุณวุฒคิ ณะกรรมการนโยบาย บริหารจัดการแร่แห่งชาติ และ Mr. Karl Kleineberg นักวิชาการจาก สถาบัน Technische Hochschule Georg Agricola Germany รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุม ทั้งนี้การประชุมดังกล่าว จัดขึน้ จากทีม่ กี ารลงนามร่วมกันระหว่างสถาบัน Technische Hochschule Georg Agricola Germany และการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2560 ที่ส�านักงานกลาง กฟผ.
จดหมายข่าวเหมืองแม่เมาะ ประจ�าเดือนพฤษภาคม 2561
5
เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2561 ที่ห้องประชุม M.1 อาคารที่ท�าการเหมืองแม่เมาะ นายถาวร งามกนกวรรณ รองผูว้ า่ การเชือ้ เพลิง(รวช.) เป็นประธานประชุม “สรุปผลการด�าเนินงานตามแผนกลยุทธ์ รวช. ปี 2560 และติดตาม ทบทวน แผนกลยุทธ์ รวช. ปี 2561” โดยมีคณะผู้บริหารระดับ 11 ขึ้นไป สังกัดรองผู้ว่าการเชื้อเพลิง เข้าร่วมประชุม นายถาวรฯ เปดเผยว่า สายงานเชื้อเพลิงมีแผนกลยุทธ์และแผนปฏิบัติการที่รองรับยุทธศาสตร์ กฟผ. ที่ส�าคัญ ประกอบด้วย แผนการพัฒนาการท�าเหมืองแม่เมาะในระดับลึก ซึ่งหากแล้วเสร็จจะให้มีการจัดประเมิน และติดตามแผนปฏิบัติการโดยหน่วยงานที่สังกัด ชชม. ในส่วนของสังกัด ชชห. จะประเมินและติดตาม ทบทวน แผนปฏิบัติการที่รองรับแผนกลยุทธ์ของสายรองฯ ต่อไป ถือว่าการประชุมวันนี้เป็นประโยชน์ อยากให้มี การจัดประชุมอย่างนี้สม�่าเสมอ ให้ลงถึงแผนปฏิบัติการ ว่ามีปญหาอย่างไรบ้าง ขณะเดียวกันยังได้ในส่วนของ ความสัมพันธ์ที่ดีด้วย “สิ่งต่างๆ ที่ผมได้พยายามท�ามา ผมก็ภูมิใจว่าทีมงาน พี่ๆน้องๆ ทุกคนช่วยกันเต็มที่ถึงแม้จะขัดใจกันบ้าง แต่มันคือความปรารถนาดี และอยากให้งานของเราเข้มแข็ง เพราะสายงานเชื้อเพลิงมีส่วนส�าคัญมาก จน กฟผ. ยอมรับและกล่าวถึงมากเพราะเราทุกคนช่วยกัน ผู้ว่าการ กฟผ. ก็ให้ความไว้วางใจ พวกเราเองก็ตอ้ งช่วยกันสร้างต่อ อย่ากลัวงานหนัก เราต้องกลัวว่าเราจะไม่มอี ะไรท�า สร้างประโยชน์ สร้างคุณค่าให้กบั งานของเรา ถ้าเราร่วมมือกัน งานของเราจะรุดหน้าไปเรื่อยๆ ด้วยรากฐานที่เราวางกันไว้ที่ผ่านๆ มา” นายถาวรฯกล่าว ทั้งนี้ คณะท�างานที่รับผิดชอบได้น�าเสนอสรุปผลการด�าเนินงาน ปี 2560 /2561 ปญหาอุปสรรค สิ่งที่ด�าเนินการแก้ไข ต่อที่ประชุม ในเรื่องแผนกลยุทธ์หลักทั้งหมด 5 แผน ได้แก่ 1. แผนการผลิตและส่งถ่านหิน ลิกไนต์เหมืองแม่เมาะ 2. แผนการพัฒนาการท�าเหมืองแม่เมาะในระดับลึก 3. แผนการจัดหาถ่านหินส�าหรับโรงไฟฟ้า กฟผ. & พัฒนาธุรกิจถ่านหินน�าเข้า 4. แผนการจัดหา LNG/ กาซธรรมชาติและน�า้ มัน ส�าหรับ โรงไฟฟ้า กฟผ. และ 5. แผนพัฒนางานสนับสนุนเพื่อขับเคลื่อนกลยุทธ์หลัก ขณะเดียวกันยังได้สรุปผลการด�าเนินงานของแผนกลยุทธ์ งวดสิ้นปี 2560 และติดตามผลการด�าเนินงานของแผนกลยุทธ์ป ี 61 ในช่วงทีผ่ า่ นมา ทัง้ นี้ ก็เพื่อให้ผู้บริหารและผู้ปฏิบัติงานได้ทราบภารกิจ ผลส�าเร็จของแผนปญหา อุปสรรคร่วมกัน และยังท�าให้สายงานมีความเข้าใจต่อแผน ไม่เพียงเฉพาะของ หน่วยงานของตนเองเท่านั้น ยังจะได้รับรู้แผนของส่วนงานอื่นด้วย
6
เกล็ดความรู้ริมรั้ว
จดหมายข่าวเหมืองแม่เมาะ ประจ�าเดือนพฤษภาคม 2561
7
อาจเป็นภาพไม่ค่อยคุ้นตานัก ส�าหรับผู้ปฏิบัติงานเหมืองแม่เมาะที่ เห็นรถขุดไฟฟ้าประเภทใช้ลวดสลิง ขับเคลือ่ นด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า หรือ Electric Rope Shovel เครื่องจักรขนาดใหญ่ ความจุบุ้งกี๋ 15 ลูกบาศก์เมตร จอดนิ่งอยู่ บริเวณบนทางลงบ่อเหมือง บ่งบอกว่าการท�างานในบ่อเหมืองถึงคราวที่ ต้องเปลี่ยนแปลงอีกครั้ง โดยตลอดระยะเวลา 38 ปี ที่ “พิงค์นคร” หรือ รถขุด เบอร์ 33 เครือ่ งจักรหลักในการท�าเหมือง ถูกปลดระวางและมีแผนทดแทนด้วย รถขุดระบบไฮดรอลิคในปี 2562 ซึง่ เคลือ่ นทีไ่ ด้เร็วและทันสมัยกว่า ท�าให้รถขุด ไฟฟ้า รุ่น P&H 2100 BLก�าลังจะกลายเป็นอีกหนึ่งต�านานของเหมืองแม่เมาะ ให้เล่าขานสู่กันฟง “มันเหมือนเพือ่ นสนิทกัน เห็นหน้ากันมากกว่าคนในครอบครัวเสียอีก ถ้าผมได้ทา� งานต่ออีกปีนะ ผมคงจะทนดูไม่ไหวแน่ๆ” นายเสรี มีบตุ ร ชางระดับ 9 แผนกบํารุงรักษาเครือ่ งจักรตีนตะขาบ (หบต-ช.) กองบํารุงรักษาเครือ่ งจักรกล (กบค-ช.) ซึง่ ท�างานคลุกคลีกบั รถขุดไฟฟ้าทัง้ 6 คันทีใ่ ช้งานในบ่อเหมืองแม่เมาะ ตั้งแต่เข้าท�างานจนกระทั่งจะเกษียณอายุปี 2561 พูดถึงรถขุดไฟฟ้าขนาดใหญ่ ที่จะถูกทยอยน�าขึ้นจากบ่อเหมือง แรกพบแรกสัมผัส “เหมือนความฝนเลยนะ เมื่อก่อนตอนท�างานเจาะส�ารวจกับบริษัท ฝรั่ง เวลานั่งรถผ่านรถขุดไฟฟ้ารู้สึกมันใหญ่โต ก็ได้แต่คิดในใจว่า คงจะดีถ้าได้ ท�างานร่วมกับมัน พอมาถึงวันนี้ต้องบอกว่าฝนเป็นจริง เพราะเริ่มงานอยู่กับ รถขุดไฟฟ้าเลย ความรู้สึกแรกตอนที่เห็นไกลๆ ว่าคันใหญ่แล้วนะ แต่มาเห็น จริงๆ บอกไม่ถูกเลย แล้วยิ่งพวกรถเทท้าย ไปไม่เป็นเหมือนกัน พอมาคิดดู ผม ก็ซ่อมบ�ารุงรถขุดมา 37 ปีแล้ว” ช่างเสรีเล่าถึงความหลังเมื่อครั้งเริ่มท�างานที่ เหมืองแม่เมาะ
8
เรื่องพิเศษ
ช่างเสรีท�างานกับบริษัทต่างชาติจากประเทศออสเตรเลีย ที่เข้ามา เป็นทีป่ รึกษาด้านเจาะส�ารวจให้กบั การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) เหมืองแม่เมาะ ก่อนที่ในปี 2524 จะได้ย้ายมาท�างานกับ กฟผ.เหมืองแม่เมาะ รับผิดชอบงานซ่อมรถขุดไฟฟ้า ซึง่ เป็นงานทีม่ คี วามประทับใจตัง้ แต่แรกเห็นเป็น งานแรก และอยูก่ บั การซ่อมบ�ารุงรถขุดไฟฟ้าเกือบจะตลอดอายุการท�างานของ รถและคน ทัง้ นีร้ ถขุดไฟฟ้าเบอร์ 33 และ 34 หรือผูท้ คี่ ลุกคลีในบ่อเหมืองจะรูจ้ กั กันดีในชือ่ “พิงค์นคร” และ “เขลางค์นคร” ได้ทา� งานในบ่อเหมืองตัง้ แต่ป ี 2523 จากนั้นรถขุดไฟฟ้าคันอื่นๆ ก็ได้เร่งประกอบให้ทันความต้องการขุดถ่านเพื่อใช้ เป็นเชื้อเพลิงให้กับโรงไฟฟ้าแม่เมาะ ที่ได้เร่งด�าเนินก่อสร้างขยายโรงไฟฟ้า เพื่อรองรับความต้องพลังงานไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องด้วยเช่นกัน แรกประทับใจไมรูลืม การท�างานกับรถขุดไฟฟ้าสอนอะไรหลายอย่าง โดยเฉพาะวิธีการ ท�างาน ช่างเสรีเล่าถึงวิธีการเรียนรู้ของตนเองว่า “ผมชอบเห็นของจริงก่อน แล้วค่อยมาเปดดูคู่มือ ตอนมาท�างานครั้งแรกก็ยากเหมือนกัน เพราะในความ รู้สึกผมคิดว่าผมไม่ใช่คนเก่ง แต่ผมเป็นคนใฝ่รู้ ถ้าอยากรู้อะไรก็จะค้นคว้าเอง ก่อน ตอนแรกที่มาท�างานซ่อมรถขุดไฟฟ้า ผมก็จะไปดูให้เห็นของจริงแล้วค่อย กลับมาดูคู่มือ ผมคิดว่าท�าแบบนี้จะเรียนรู้ได้ไว” นอกจากทักษะการซ่อมบ�ารุงรักษารถขุดแล้ว ช่างเสรียงั ได้เรียนรูก้ าร ท�างาน โดยตลอดขีวติ การท�างานกับเหมืองแม่เมาะ มาสายเพียงครัง้ เดียว “สมัย ทีท่ า� งานบริษทั ฝรัง่ ทุกอย่างต้องตรงเวลา ช่วงเข้ากะดึกใหม่ๆ ต้องเข้างานเทีย่ ง คืน แต่วันนั้นมาสายไปเพียง 5 นาที ซึ่งประตูทางเข้าจะเป็นประตูเหล็ก ผมก็ เรียกหัวหน้า เรียกตั้งนานก็ไม่มีใครมาเปดวันนั้นผมจึงต้องลาป่วย ตั้งแต่วันนั้น ผมไม่เคยมาท�างานสายอีกเลย ความสัมพันธ์กบั เพือ่ นร่วมงานก็ดนี ะ โดยเฉพาะ ตอนรับเงินเดือนรับเป็นเงินสด ต้องไปรับที่อาคารที่ท�าการเหมือง (หลังเก่า) ช่วงนั้นคนไม่เยอะก็ใช้วิธีการขานชื่อ เรียกชื่อรับซองทีเฮที เห็นหน้ากันหมด ความเป็นพี่เป็นน้องก็เกิดมาจากตรงนี้ ยิ่งชื่อบางคนนะ ยังจ�าได้จนถึงทุกวันนี ้ “นายยก แก้วค้าง” ยกอยู่นั่นไม่ได้กินสักที” แรกลําบากรวมกัน ย้อนกลับไปเมื่อ 37 ปีก่อน งานบ�ารุงรักษาท�างานเป็นกะ แม้จะมี ระบบการบ�ารุงรักษาเชิงป้องกัน (Preventive Maintenance หรือ PM) แต่ในช่วงปี 2523 – 2526 ถือเป็นช่วงที่ท�างานหนักที่สุดครั้งหนึ่งในชีวิตก็ว่าได้ เพราะอุปกรณ์เครื่องจักรไม่ทันสมัย ทุกอย่างต้องอาศัยแรงคน ซึ่งผู้ปฏิบัติงาน มี 15 คน เวลาเข้ากะดึกต้องตรวจเช็ครถขุดทุกคัน เริ่มตั้งแต่เวลาประมาณ 02.00 น. ในช่วงเวลาที่กองปฏิบัติการหยุดพัก 1 ชั่วโมงโดยรถขุดแต่ละคัน
ใช้เวลาตรวจเช็คประมาณ 30 นาที ซึ่งรถขุดไฟฟ้าถือเป็นเครื่องจักรหลัก ดังนั้นจึงต้องดูแล ตรวจเช็คให้พร้อมใช้งานทุกวัน “ถือว่าหนักเอาการเลยนะ ไม่ใช่เพราะเข้างานกะดึก แต่เพราะไม่มี เครื่องมือทุ่นแรงต้องใช้แรงงานคน รถ HIAB และ Tool Truck รวมถึงรถเติม สารหล่อลื่นยังไม่มีเหมือนปจจุบัน ต้องใช้แรงงานคนล้วนๆ เช่นการเปลี่ยนลวด ยกบุ้งกี๋ขนาด 44 มม. ต้องใช้แรงคนค่อยๆ คลี่ลวดออกจาก Drum ส่วนในการ เติมสารหล่อลืน่ พวกจาระบี น�า้ มันด�า ส�าหรับรถขุดทีท่ า� งานในบ่อเหมืองก็ใช้คน ช่วยกันกลิ้งถังขนาด 200 ลิตรขึ้นรถบรรทุกหกล้อ แล้วก็เป็นคนอีกนั่นแหละที่ จะต้องตักแบ่งใส่ถังเล็กหิ้วขึ้นรถขุด ซึ่งถังจะมีน�้าหนักประมาณถึง 40 กิโลกรัม เวลาหิ้วต้องใช้ 2 คนช่วยกัน ในการเติมจาระบีใส่ถังที่ติดตั้งในรถขุดแต่ละครั้ง ต้องใช้คนถึง 6 คน ยิ่งหน้าหนาว พวกสารหล่อลื่นแข็งหมด ต้องใช้ไฟช่วยอุ่นให้ เหลวแล้วค่อยเทใส่รถขุดได้ ตอนใหม่ๆ นี่ปวดหลังทีเดียว นานๆ ไปมันชินเอง” “ตอนนี้มีเครื่องจักรทุ่นแรงเข้ามาช่วย ท�างานสบายกว่าเมื่อก่อน เยอะ คิดดูสิ กะซ่อมบ�ารุงจาก 15 คน ตอนนี้เหลือ 2 คน หรือแม้แต่งาน CM (การบ�ารุงรักษาแบบแก้ไข Corrective Maintenance) ท�าได้เร็วขึ้น คนพร้อม เครื่องมือพร้อม ท�างานกันอย่างเป็นทีมทุกอย่างเสร็จด้วยดี” แรกจําตองบอกลา “ผมว่าความรู้สึกของผู้ปฏิบัติงานแผนก หบต-ช. คงไม่แตกต่างกัน มากนัก ก็ใจหายนะ เสียดาย โดยเฉพาะผมทีท่ า� งานซ่อมบ�ารุงรักษารถขุดไฟฟ้า ตลอด 37 ปี ผูกพันมาก ทุกวันจันทร์ถึงวันศุกร์ ตั้งแต่เช้าถึงเย็นคลุกคลีอยู่กับ รถขุด ลงไปตรวจเช็คสภาพไปอยู่หน้างานแล้ว พอเห็นรถขุดขึ้นจากบ่อเหมือง จริงๆ น�้าตาจะไหล มันจุกในอก” ช่างเสรีกล่าว ช่างเสรียังเล่าต่อว่า รถขุดไฟฟ้ายังอยู่ในสภาพดี แต่สิ่งที่ขาดไป คือ อะไหล่ เนือ่ งจากมีแผนยุบสภาพมาแล้ว ท�าให้ไม่ได้สงั่ ซือ้ อะไหล่สา� รองไว้ ประกอบ กับรถขุดเป็นรถรุ่นเก่า ตัวแทนจ�าหน่ายอะไหล่ในปจจุบันก็ไม่มี และบริษัท ผูผ้ ลิตรถขุดเองหันไปผลิตรถรุน่ ใหม่ ท�าให้ตอ้ งแก้ปญ หาด้วยการท�าทดแทนเอง “บางทีตอ้ งให้กองโรงงาน (กรง-ช.) ช่วยบ้าง หรือไม่กใ็ ห้ชา่ งภายนอก กฟผ. ซึ่งก็เป็นช่างคนไทยเรานี่แหละ ฝีมือดีเลยพอใช้ทดแทนกันได้ แต่มันก็ ไม่เหมือนอะไหล่ของมันจริงๆ ถ้าไม่มีแผนยุบสภาพคงใช้ไปอีกนาน แต่รถขุด ไฟฟ้าเนี่ยเคลื่อนไหวช้า เวลาเปลี่ยนหน้างานทีก็ล�าบาก ไม่เหมือนรถทดแทนที่
จะเข้ามาใหม่ ปี 2562 เป็นรถขุดระบบไฮดรอลิค ความจุบุ้งกี๋เท่ากัน แต่ตัวรถ มีขนาดเล็กและเคลือ่ นไหวเร็วกว่า เหมาะกับการท�าเหมืองระดับลึก แต่พดู จริงๆ ก็เสียดายนะ ผมว่ามันน่าจะยังใช้ได้อีกหลายปี” แม้จะยังเสียดายตัวรถที่ยังท�างานได้ดีอยู่ แต่ช่างเสรีก็เข้าใจเรื่อง แผนการยุบสภาพ เพราะเมื่อเทียบกับต้นทุนการบ�ารุงรักษาแล้ว คงไม่คุ้มค่า หากเก็บไว้ใช้งานต่อ โดยเฉพาะไม่มีอะไหล่ส�ารอง “ผมคิดว่าผมเป็นคนที่โชคดีมากๆ คนหนึ่ง ที่มีผู้บังคับบัญชาที่ดี มีความเป็นธรรม สอนงานและให้การสนับสนุนด้วยดีตลอดมา ได้มเี พือ่ นร่วมงาน ทีด่ ที พี่ ร้อมช่วยเหลือซึง่ กันและกัน และผมมีลกู น้องทีด่ ี มีความสามารถ สามัคคี ท�างานกันอย่างเป็นทีม ร่วมแรงร่วมใจ ท�าให้ผมมีความสุขตลอดระยะเวลา 37 ปี ในงานซ่อมบ�ารุงรักษารถขุดไฟฟ้าจนมาถึงปจจุบัน และอีกไม่นานเมื่อรถขุด ไฟฟ้ารุ่นใหม่ที่น�ามาทดแทนเริ่มท�างานได้ไม่น่าเกินปี 2562 หลังจากนั้นรถขุด ไฟฟ้า รุ่น P&H 2100 BL คงทยอยขึ้นจากบ่อเหมืองหมด แต่ก็จะมีรถขุด ที่สภาพสมบูรณ์แบบ 1 คัน ไปจัดแสดงไว้ที่สวนพฤกษชาติรวมกับคันอื่นๆ ให้คนรุน่ หลังๆ เห็นว่า เมือ่ ก่อนเราใช้รถขุดไฟฟ้าคันใหญ่ขนาดไหน ซึง่ นีถ่ อื เป็น อีกหนึ่งในความโชคดีที่ได้มีโอกาสท�างานร่วมกับรถขุดไฟฟ้า ที่ผมมีความ ผูกพันจนถึงวันที่เกษียณไปพร้อมกับรถขุดที่คงทยอยยุบสภาพลงด้วยเช่นกัน” ช่างเสรีกล่าวทิ้งท้าย ขอมูลรถขุดไฟฟา รุน P&H 2100 BL เหมืองแม่เมาะมีรถขุดไฟฟ้า (Electric Shovel) รุ่น P&H 2100 BL ทั้งหมด 6 คันโดยตั้งชื่อตามหัวเมืองทางภาคเหนือ ดังนี้ รถขุดเบอร์ 34-0033 ชื่อ พิงค์นคร เข้ามาวันที่ 12 ก.พ. 2523 รถขุดเบอร์ 34-0034 ชือ่ เขลางค์นคร เข้ามาวันที ่ 12 มิ.ย. 2523 รถขุดเบอร์ 34-0035 ชื่อ หริภุญชัย เข้ามาวันที่ 3 ก.ย. 2524 รถขุดเบอร์ 34-0036 ชือ่ ไชยนารายณ์ เข้ามาวันที ่ 24 ก.พ. 2525 รถขุดเบอร์ 34-0037 ชื่อ เวียงโกศัย เข้ามาวันที่ 2 ก.ย. 2525 รถขุดเบอร์ 34-0052 ชื่อ สุโขทัย เข้ามาวันที่ 5 ก.ค. 2538
จดหมายข่าวเหมืองแม่เมาะ ประจ�าเดือนพฤษภาคม 2561
9
คณะรัฐมนตรีมมี ติเห็นชอบแตงตัง้ นายวิบลู ย ฤกษศริ ะทัย รองผูว า การพัฒนา ระบบสง ดํารงตําแหนงเป็นผูวาการ กฟผ. แทนนายกรศิษฏ ภัคโชตานนท ผูวาการ กฟผ. ซึ่งจะครบวาระในวันที่ 30 เมษายนนี้ และมีผลอยางเป็นทางการตั้งแตวันที่ 1 พฤษภาคม 2561 เมื่อวันที่ 24 เมษายน 2561 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติเห็นชอบแต่งตั้ง นายวิบูลย์ ฤกษ์ศิระทัย รองผู้ว่าการพัฒนาระบบส่ง (รวพส.) ด�ารงต�าแหน่งผู้ว่าการ กฟผ. แทนนายกรศิษฏ์ ภัคโชตานนท์ ผู้ว่าการ กฟผ. ที่จะครบวาระในวันที่ 30 เมษายน นี้ โดยให้มผี ลตัง้ แต่วนั ที ่ 1 พฤษภาคม 2561 เป็นต้นไป นายวิบลู ย์ ฤกษ์ศริ ะทัย ผูว้ า่ การ กฟผ. คนที่ 14 เกิดเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2503 อายุ 57 ปี จบการศึกษาระดับปริญญาตรี วิศวกรรมศาสตร์ (วศ.บ. ไฟฟ้า) จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และปริญญาโทบริหารธุรกิจ (การจัดการ) จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ อีกทั้งยังผ่านการอบรมในหลักสูตรส�าคัญ มากมาย อาทิ หลักสูตร Advanced Management Program จาก Harvard Business School หลักสูตรการป้องกันราชอาณาจักร จากวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร หลักสูตร หลักประจ�าวิทยาการทัพบก จากสถาบัน วิชาการทหารบกชั้นสูง หลักสูตรนักบริหาร ยุทธศาสตร์การป้องกันและปราบปรามการทุจริตระดับสูง จากส�านักงานคณะกรรมการ ป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ หลักสูตร Director Accreditation Program (DAP) จากสมาคมส่งเสริมสถาบันกรรมการ บริษัทไทย (IOD) เป็นต้น ด้านประวัติการท�างานที่ กฟผ. ปี พ.ศ. 2556 -2560 ด�ารงต�าแหน่งผู้ช่วยผู้ว่าการ วิศวกรรมระบบส่ง พ.ศ. 2560 - ปจจุบัน ด�ารงต�าแหน่งรองผู้ว่าการพัฒนาระบบส่ง
10
เรื่องใกล้ตัวที่ควรรู้
หลายคนคงสงสัยว่าท�าไมเราต้องเสียภาษี ? รัฐบาลเก็บภาษีจากประชาชนทุกคน เพื่อพัฒนาและบริหารประเทศในด้านต่างๆ ไม่ว่า จะเป็นด้านเศรษฐกิจ การศึกษา สาธารณสุข การคมนาคม รวมทั้งการสร้างสาธารณูปโภคพื้นฐานให้ประชาชนทุกคนมีคุณภาพชีวิตดีขึ้น ทั้งนี้ผู้มี หน้าที่เสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ต้องมีเงินได้สุทธิในปีที่ผ่านมาตั้งแต่ 150,000 บาท ขึ้นไป แต่หากบุคคลใดมีเงินได้สุทธิไม่เกิน 150,000 บาท จะได้รับยกเว้นไม่ต้องเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา แต่ยังคงมีหน้าที่ต้องยื่นภาษีตามปกติ ส่วนบุคคลที่มีรายได้ ไม่เกิน 120,000 บาท ( หรือเฉลี่ย เดือนละไม่เกิน 10,000 ) ไม่ต้องยื่นภาษี ผู้ที่มีเงินได้สุทธิตามเกณฑ์ที่กฎหมายก�าหนด ต้องยื่นแสดงรายการว่ามีเงินได้สุทธิ ค่าภาษีและสิทธิลดหย่อนเป็นจ�านวนเท่าใด โดยต้องยื่น แสดงรายการดังกล่าวปีละ 1 ครั้ง ระหว่างวันที่ 1 ม.ค. - 31 มี.ค. ของทุกปี หากบุคคลใดฝ่าฝืนและไม่ท�าตามหน้าที่ ถือเป็นความผิดทางอาญา ซึ่งมี บทลงโทษ ดังนี้ - กรณีไม่ยื่นแบบแสดงรายการภายในก�าหนดเวลา ต้องโดนปรับไม่เกิน 2,000 บาท - กรณีเจตนาละเลยไม่ยื่นแบบแสดงรายการเพื่อหลีกเลี่ยงการเสียภาษีอากร มีโทษปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือจ�าคุกไม่เกิน 1 ปี หรือทั้งจ�าทั้งปรับ - กรณีไม่ช�าระภาษีภายในก�าหนดเวลา จะต้องเสียเงินเพิ่มอีกร้อยละ 1.5 ต่อเดือน ของเงินภาษีที่ต้องช�าระ นับตั้งแต่วันที่พ้นก�าหนด เวลาการยื่นรายการจนถึงวันช�าระภาษี - กรณีจงใจ แจ้งข้อความเท็จ หรือแสดงหลักฐานเท็จหรือฉ้อโกง เพื่อหลีกเลี่ยงการเสียภาษีอากร มีโทษจ�าคุกตั้งแต่ 3 เดือนถึง 7 ปี และ ปรับตั้งแต่ 2,000 บาท ถึง 200,000 บาท หากมีข้อสงสัย สามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติ่มได้ที่ กรมสรรพากร เว็บไซต์ http://www.rd.go.th หรือโทร. 1161 ที่มา : https://www.itax.in.th , http://www.rd.go.th
สวนพฤกษชาติเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ กฟผ.แม่เมาะ จัด ให้เป็นสวนสาธารณะที่ประดับด้วยพรรณไม้สวยงาม และผลัดเปลี่ยน หมุนเวียนไปตามฤดูกาล ภายในประกอบด้วย ศาลาชมวิว สถาน ที่ชมวิวที่ยิ่งมองยิ่งสบายตา พิพิธภัณฑ์ศูนย์ถ่านหินลิกไนต์ศึกษาฯ (เหมืองแม่เมาะ) แหล่งเรียนรู้ด้านพลังงานที่น่าตื่นตาตื่นใจ รวมทั้ง พระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาล ที่ 7 ประดิษฐานอยู่ สร้างขึ้นเพื่อน้อมร�าลึกในพระมหากรุณาธิคุณที่ พระองค์ทรงมีพระบรมราชโองการให้สงวนแหล่งถ่านหิน และทีพ่ ลาด ไม่ได้คือลานสไลเดอร์หญ้าขนาดใหญ่ มีไว้ให้ส�าหรับทุกท่านได้เล่น กันอย่างสนุกสนาน สวนพฤกษชาตินี้เปดให้บริการทุกวัน ตั้งแต่เวลา 07.00 – 19.00 น. เข้าฟรีไม่เสียค่าใช้จ่าย
ความรูท้ ไี่ ม่ควรมองข้ามเกีย่ วกับเครือ่ งถ่ายเอกสาร อุปกรณ์ ส�านักงานทีเ่ ราคุน้ เคย เป็นอุปกรณ์ทใี่ ช้ไฟโดยเฉลีย่ สูงถึง 750 กิโลวัตต์ ต่อปี เครือ่ งทีน่ า� มาใช้หากมีเครือ่ งหมาย Energy star จะประหยัดกว่า แบบธรรมดาถึง 12 % และควรวางเครื่องในบริเวณที่มีอากาศถ่ายเท ได้สะดวก เพื่อช่วยกระจายความร้อนที่ปล่อยออกมา แถมยังช่วยลด อันตรายจากไอระเหยของหมึกได้ดว้ ย ด้านการใช้งาน เครือ่ งจะมีระบบ ประหยัดพลังงาน ซึง่ ควรตัง้ เวลาหน่วง 30 นาทีกอ่ นเข้าสูร่ ะบบ เพราะ ต้องอุ่นเครื่องประมาณ 1 - 2 นาทีก่อนจะใช้งานจริง หลังเลิกงานควร ปดเครื่องทันที และถอดปลั๊กออก หากยังเสียบปลั๊กอยู่ เครื่องจะ กินไฟถึง 10 -15 วัตต์ เพียงเท่านีเ้ ราทุกคนก็สามารถประหยัดพลังงาน ได้ด้วยวิธีง่ายๆ เพียงใส่ใจเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม ทีม่ า : https://www.printerbkk.com , http://www.sso.go.th
จดหมายข่าวเหมืองแม่เมาะ ประจ�าเดือนพฤษภาคม 2561
11
งานวิจัยจาก University of East Anglia แสดงให้เห็นถึงอีกมุมมอง หนึง่ ของ“หัวหน้างานทีม่ คี วามยืดหยุน่ และปรับเปลี่ยนตามบุคลิกลักษณะ ของผู้ปฏิบัติงานแต่ละคน (Transformational Leader)” ซึ่งพฤติกรรมดังกล่าว อาจจะส่งผลกระทบระยะยาวต่อสุขภาพของ ผูป้ ฏิบตั งิ าน โดยเฉพาะอย่างยิง่ กลุม่ ผูป้ ฏิบตั งิ าน ที่มักมีผลงานด้อยกว่าคนอื่นๆ ในกลุ่ม ท�าให้ คนกลุม่ นีเ้ กิดป่วยระหว่างท�างานมากขึน้ หรือที่ เรียกว่า “Presenteeism” เนื่องจากการพยายามท�างานให้ดีและ เพิกเฉยต่อสุขภาพ ทัง้ นีเ้ ป็นครัง้ แรกทีศ่ กึ ษาเรือ่ งความสัมพันธ์ระหว่าง ความยืดหยุ่นของผู้น�าและการขาดงานของผู้ปฏิบัติงาน ว่ามีนัยยะ ส�าคัญซึ่งเป็นแนวทางให้องค์กรวางแผนจัดการเรื่องดังกล่าว รวมถึง ความเป็นอยู่ที่ดีของผู้ปฏิบัติงาน ที่ผ่านมามักกล่าวว่า ผู้น�าที่มีความยืดหยุ่นสูงจะช่วยให้ ผู้ปฏิบัติงานมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดี นอนหลับสนิท ไม่ก่อให้เกิด ความเครียดและความกดดันในเรื่องงาน ตลอดจนลดอัตราการขาด งานในระยะสัน้ ได้เป็นอย่างดี อย่างไรก็ตาม งานวิจยั ใหม่เสนอข้อมูล อีกมุมมองว่า ผู้บริหารหรือหัวหน้าที่คอยกระตุ้นให้ผู้ใต้บังคับบัญชา ท�างานนอกเหนือจากหน้าที่รับผิดชอบ ยิ่งท�าให้อัตราการขาดงาน ของผู้ปฏิบัติงานเพิ่มสูงขึ้นกว่าเดิม ซึ่งผล การวิจัยชี้ว่า ผู้ปฏิบัติงานที่มาท�างานตลอด ขาดโอกาสที่จะรักษาอาการป่วย รวมถึงมี ความเสี่ยงเกิดอาการป่วยเรื้อรังอีกด้วย อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์ระหว่าง พฤติ ก รรมของหั ว หน้ า และการขาดงาน ของผู้ปฏิบัติงานยังมีความซับซ้อนอยู่มาก เป็นไปได้ว่า ความคาดหวังของหัวหน้า ต่ อ ประสิ ท ธิ ภ าพการท� า งาน ส่ ง ผลต่ อ ทัง้ สุขภาพของกลุม่ ผูป้ ฏิบตั งิ านทีด่ อ้ ยกว่าคนอืน่ เนื่องจากวิธีการกระตุ้นของหัวหน้าอาจ ส่งผลเสียต่อคนกลุ่มนี้ ดังนั้น เพื่อให้ได้
12
สุขภาพดี
ผลงานที่ดียิ่งขึ้น พวกเขา “จ�าเป็น” ต้องใส่ใจงานที่อยู่ตรงหน้าและ ละเลยอาการเจ็บป่วยเล็กๆ น้อยๆ ซึ่งสิ่งนี้มีผลระยะยาวเรื่องการ ขาดงาน ที่ส�าคัญ เป็นการท�าร้ายบุคคลกลุ่มนี้ทางอ้อมและท�าให้ องค์กรไม่สามารถควบคุมอัตราการขาดงานที่เพิ่มสูงได้ กลุ่มตัวอย่างงานวิจัยเป็นการเก็บข้อมูลจากหัวหน้างาน ระดับผู้จัดการและผู้ปฏิบัติงานในประเทศเดนมาร์ก ใช้เวลา 3 ปี ในการวิจัย ผลพบว่า หัวหน้าที่มีลักษณะยืดหยุ่นตามสถานการณ์ และพฤติกรรมของผู้ใต้บังคับบัญชาแต่ละคน ท�าให้มีอัตราการ ขาดงานเพิ่มขึ้นถึง 14 วัน เมื่อเทียบกับปี แรกของการเริ่มท�าวิจัย และมีอัตราการ ขาดงานสูงสุดในปีที่ 3 โดยการขาดงาน ในปีที่ 3 นี้ มักเป็นกลุ่มที่รู้สึกว่าตัวเองมี ความสามารถด้ อ ยกว่ า คนอื่ น ๆ ในที ม เนือ่ งจากเร่งท�าผลงานจนเพิกเฉยต่ออาการ เจ็บป่วยในระยะเริ่มต้น ฉะนั้ น ลั ก ษณะการเป็ น ผู ้ น� า ที่เปลี่ยนแปลงหรือปรับตามลักษณะบุคคล และหน้ า งานยั ง ไม่ ส ามารถบ่ ง บอกได้ ว ่ า เป็นลักษณะของผูน้ า� ทีด่ เี สมอไป โดยเฉพาะ อย่ า งยิ่ ง ผู ้ บ ริ ห ารหรื อ หั ว หน้ า ที่ มี ค วาม ยืดหยุ่นสูงในอุดมคติ จะคอยกระตุ้นผู้ปฏิบัติงานให้ท�าผลงานออก มามีประสิทธิภาพ และไม่สง่ ผลต่อสุขภาพและพฤติกรรมของผูป้ ฏิบตั ิ งาน โดยผูบ้ ริหารมักคอยตรวจสอบและดูแลทัง้ เรือ่ งงานและสุขภาพ ของผู้ใต้บังคับบัญชาอย่างสม�่าเสมอ ซึ่งการผลักดันให้ท�างานและ กระตุ้นให้ทุกคนกระตือรือร้นในการท�างานไม่ผิด แต่สิ่งที่ท�าให้เกิด ปญหาน่าจะเป็นวิธีการปฏิบัติ ดังนั้นก่อนติดตามผลของงานที่มอบ หมายไป ผู้บริหารหรือหัวหน้าควรคิดถึงวิธีการที่ไม่ส่งผลกระทบ ต่อสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีของผู้ปฏิบัติงาน ที่มา : https://www.sciencedaily.com/news/health_medicine/workplace_health/
จดหมายข่าวเหมืองแม่เมาะ ประจ�าเดือนพฤษภาคม 2561
13
คอลัมน์ Mining Insight มุมมองใหม่ในรั้วเหมืองฉบับนี้ จะพา ทุกคนมาพูดคุยถึงแนวคิดและวิธกี ารท�างานของนายอนุสรณ ตันธิมา ชางระดับ 8 แผนกปฏิบตั กิ ารขนสงวัสดุกะ 3 (หปว3-ช.) กองปฏิบตั กิ ารระบบขนสงวัสดุ (กปร-ช.) ซึ่งได้รับรางวัลบุคคลต้นแบบ ฝ่ายการผลิตเหมืองแม่เมาะ (อผม.) สายงานรองผู้ว่าการเชื้อเพลิง ประจ�าปี 2561 ที่ท�าอย่างไรถึงไม่เคยลาป่วย หรือลากิจติดต่อกันเกือบ 20 ปี เคล็ด(ไม)ลับและหนำที่รับผิดชอบ ผมท�างานเป็นหัวหน้าหมวดตรวจสอบและควบคุมมลภาวะ ( ม.67) รวมถึงงานแก้ไขปญหาเครือ่ งจักรในระบบสายพาน เป็นงานทีไ่ ม่ยากและไม่งา่ ย เนือ่ งจากการท�างานเป็นกะ แต่ทสี่ า� คัญต้องพยายามพักผ่อนให้เต็มที ่ ดังนัน้ ผม จะมีการบริหารเวลาให้เหมาะสม มีการจัดแบ่งเวลาไหนควรจะพักผ่อน เวลา ส่วนตัวและครอบ ครัว เป็นต้น นอกจากนี้ต้องเตรียมร่างกายให้พร้อมตลอด เวลา เพราะบางครั้งจ�าเป็นต้องต่อกะท�างานเพิ่มไปอีก 8 ชั่วโมง ครอบครัวผม ก็เข้าใจเพราะพูดคุยกันด้วยเหตุผล ที่ส�าคัญอะไรที่เป็นผลเสียต่อร่างกายและ สุขภาพจะงด เช่น บุหรี ่ หรือเหล้า พร้อมทัง้ ใส่ใจการออกก�าลังกาย รับประทาน อาหารที่มีประโยชน์ ควำมภำคภูมิใจกับรำงวัลบุคคลตนแบบ อผม. และปรัชญำ กำรท�ำงำน รูส้ กึ ภาคภูมใิ จกับรางวัลทีไ่ ด้รบั ส�าหรับผมเองงานทุกงานต่างมีความ ส�าคัญ แม้ว่าจะได้รับรางวัลอันทรงคุณค่านี้ แต่ไม่ได้ท�าให้ผมส�าคัญกว่าคนอื่น การท�างานไม่สามารถขาดคนใดคนหนึ่งไปได้ เพราะทุกๆคนมีความส�าคัญที่ เป็นส่วนหนึง่ ขององค์กร ผมมีแนวคิดแบบนีต้ งั้ แต่เข้าท�างาน ท�าให้รสู้ กึ มีความ สุขและสนุกกับการท�างาน ไม่วา่ จะเจอสถานการณ์ทยี่ ากล�าบาก สภาวะฝนตก หรือเครือ่ งจักรกลมีปญ หา เราก็จะไม่ทอ้ ถอย เกิดความท้าทายขึน้ เนือ่ งจากทุก วิกฤติมโี อกาสแฝงอยู ่ เป็นบททดสอบให้นา� มาปรับปรุงหรือพัฒนาต่อไป แต่อย่า ลืมว่าทุกโอกาสก็มีวิกฤติเช่นกัน ดังนั้นอย่าประมาท อีกสิง่ หนึง่ ทีผ่ มประทับใจการท�างานทีเ่ หมืองแม่เมาะ คือ ความเป็น ครอบครัวเดียวกัน ร่วมทุกข์รว่ มสุขกันมาอยูก่ นั แบบพีน่ อ้ ง จากรุน่ หนึง่ สูอ่ กี รุน่ สืบต่อกันมาเรือ่ ยๆ รุน่ พีบ่ างคนเกษียณไปแล้ว แต่ยงั ติดต่อมาเพือ่ ถามไถ่ถงึ เรือ่ ง งาน และให้คา� แนะน�าว่าเคยเจอปญหาแบบไหนมีวธิ แี ก้อย่างไร การท�างานทุก คนพยายามร่วมมือกันไม่แบ่งแยกว่าเป็นกะตัวเองหรือกะอื่นๆเพราะเป็นกลุ่ม งานเดียวกัน อีกอย่างการท�างานควรมีคณ ุ ธรรมเพือ่ ใช้กระท�า เหมือนทีไ่ ด้ยนิ กัน มาตลอดว่า “รักองค์การ มุ่งงานเลิศ เทิดคุณธรรม” ซึ่งเป็นสิ่งที่ผมยึดถือเอา มาใช้ในการท�างานจริงได้ เพราะงานทุกอย่างทีเ่ ราท�าต้องมีธรรมะประกอบอยู่ เสมอ เพื่อเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับรุ่นน้องต่อไป และความรักองค์กรก็จะท�าให้ เรามีก�าลังใจท�างาน เพื่อให้องค์กรเจริญก้าวหน้า งำนหลักและงำนคุณภำพตองไปเดินควบคูกันไป งานคุณภาพกับงานหลักจะไปพร้อมๆ กัน เพราะว่างานคุณภาพทั้ง QCC หรือ Kaizen เกิดจากการพยายามแก้ปญหาที่พบในระหว่างการท�างาน ถ้างานคุณภาพใช้ได้ผลจะท�าให้งานประจ�ามีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น ส่วน การปรึกษาหารือเรื่องต่าง ส่วนใหญ่จะใช้เวลาช่วงพักงานระหว่างปฏิบัติงาน เช่น เจอปญหาหน้างาน ก็หาเวลาว่างมาคิดวิธีแก้ปญหาอย่างไร ช่วยกันคนละ ไม้คนละมือเพราะมีความรู้ความถนัดแตกต่างกันไป หากจ�าเป็นจริงๆ ก็จะท�า
14
เรื่องจากปก
ล่วงเวลาซึ่งไม่บ่อยนัก ในฐานะที่ปรึกษาทีม C Clean Coal และเห็นทีมถ่าน น้อยกะซี ผ่านเข้ารอบได้ไปน�าเสนอผลงานในรอบ กฟผ. รู้สึกภูมิใจกับทุกคน ในกลุม่ ถือเป็นแรงกระตุน้ และเป็นก�าลังใจให้สมาชิก ซึง่ ส่วนใหญ่เป็นรุน่ น้องที่ เข้างานใหม่ คนรุ่นใหม่ๆ นี้แนวคิดจะแตกต่างจากคนรุ่นก่อน เขาจะคิดนอก กรอบและน�าเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ แต่คนรุ่นเก่าจะมีประสบการณ์ เมื่อน�า มาผสมผสานกันจะกลาย เป็นความคิดสร้างสรรค์อีกแบบหนึ่ง กำรเรียนรูที่ไมมีวันสิ้นสุด ผมท�าหน้าทีเ่ ป็นวิทยากรบรรยายความปลอดภัยในการท�างานระบบ สายพานให้กับลูกจ้างคลุมผ้าฟางกองถ่าน และเป็นคณะท�างานทีมฝกอบรม เครื่องจักรระบบสายพานล�าเลียง กปร-ช. ซึ่งผมจะบอกเล่าจากประสบการณ์ จริงที่เคยพบเจอและเกิดขึ้นมาแล้วเพื่อให้น�าไปใช้ได้จริง เช่น หากเหตุการณ์ เครื่องจักรได้รับความเสียหายจะมีปญหาตามมาอย่างไรบ้าง รวมถึงบอกวิธี ป้องกันและแก้ไขปญหา นอกจากนี้ผมยังเป็นเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการท�างานระดับ เทคนิ ค ประจ� า หน่ ว ยงาน และเป็ น คณะอนุ ก รรมการความปลอดภั ย อาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการท�างานเหมืองแม่เมาะ ซึ่งก็ได้น�าความ รูท้ เี่ รียนเพิม่ เติมด้านความปลอดภัยช่วยเสริมกับประสบการณ์จริง เพือ่ น�ามาใช้ การท�างาน แม้จะท�างานกะแต่ผมก็ไม่คิดว่าเป็นปญหาต่อการเรียนรู้ เมื่อคิด ว่าเราท�างานเพื่อเพื่อนร่วมงาน เพื่อองค์กร จะกลายเป็นแรงกระตุ้นที่ดีใน การท�างานหรือการเรียน หากมีความตั้งใจจริงก็จะท�าให้ส�าเร็จ ผมเชื่อว่าทุก คนท�าได้เช่นกัน แรงบันดำลใจในกำรท�ำงำน ปจจุบนั จะเห็นได้วา่ องค์กรเจอปญหามากมาย ผมเองก็เป็นห่วงว่าจะ แก้ปญหาอย่างไร แต่ต้องกลับมามองที่ตัวเราก่อนว่าท�าหน้าที่อะไร ต้องท�าให้ ดีที่สุด เพื่อช่วยสนับสนุนองค์กรอีกทางหนึ่ง ได้แรงบันดาลใจในการท�างาน อีกมากมาย ท�าให้ผมท�างานด้วยความสบายใจและสนุก ผมท�างานกับ กฟผ. เกินครึ่งชีวิต องค์กรได้ให้อะไรผมและครอบครัวมากมาย เรียกได้ว่าเป็นอู่ข้าว อู่น�้า ผมภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งที่ขององค์กร ท�าให้ผมท�างานด้วยความรู้สึกที่ ว่าเราเป็นกลไกเล็กๆอันหนึง่ ก็มสี ว่ นช่วยขับเคลือ่ นองค์กรได้ ไม่วา่ จะท�าหน้าที่ อะไร หรือรับผิดชอบงานด้านไหน ผมก็จะท�างานให้เกิดประโยชน์เพือ่ ตอบแทน องค์กรอย่างเต็มที่ เต็มก�าลังความสามารถที่มีอยู่ เพื่อให้องค์กรมีความมั่นคง และก้าวเดินไปข้างหน้าพร้อมๆ กัน